Wij wensen u alvast veel succes met uw zoektocht!

Transcriptie

1 Beste lezer, Voor u ligt een exemplaar van Houvast voor mensen die op zoek zijn naar meer informatie over dementie en de voorzieningen en mogelijkheden die in Zeeuws-Vlaanderen aanwezig zijn. Als dementie op uw pad komt als patiënt, partners, mantelzorger, kind, familielid, kan Houvast u helpen bij het zoeken naar informatie, voorzieningen en andere mogelijkheden in de regio. Deze gids is er gekomen naar aanleiding van signalen van zowel mantelzorgers als professionals over het feit dat beschikbare informatie vaak versnipperd en onvolledig is. Als mensen met eerste niet pluis gevoelens geconfronteerd worden, weten ze vaak niet waar ze terecht kunnen met hun verhaal, vragen en onzekerheden. De gids wil letterlijk een houvast zijn bij vragen over dementie, maar ook voor de mogelijkheden voor begeleiding en ondersteuning in de regio. Het is een leidraad om een stap te kunnen zetten in de richting van een persoonlijke en aangepaste ondersteuning voor personen met dementie en hun omgeving. De gids is een werkboek, op verschillende plaatsen kan men pagina s vinden waar u zelf iets kan noteren. Achteraan zijn alle adressen op adreskaartjes genoteerd. Deze kaartjes kan u makkelijk uitscheuren en meenemen in uw agenda of portefeuille of een plaats geven in uw persoonlijk adresboekje. Om belangrijke informatie snel en makkelijk terug te vinden zijn er vier uitscheurbare bladwijzers toegevoegd. Tot slot nog even dit: bij de samenstelling van de gids zijn wij er ons van bewust dat, ondanks het streven naar volledigheid, deze niet gewaarborgd is. Voor een up-to-date versie van Houvast kan u terecht op de website van het ZVZO ( en de verschillende deelnemende zorgaanbieders in de regio. Wij wensen u alvast veel succes met uw zoektocht! Voor meer informatie over Netwerk Ketenzorg Dementie: Jan Vansteenkiste Voor vragen en meer informatie over de Houvast-gids: Sofie Maeyens

2 Uw gedachten

3 Inhoud Tabblad Titel Pagina A Algemene informatie 5 Wat is dementie? 5 B Het zorglandschap in Nederland 11 Wet Maatschappelijk Ondersteuning (WMO) 11 Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) 11 Zorgverzekeringswet (Zvw) 12 Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) 13 PGB (persoonsgebonden budget) 13 C Sociale kaart in de regio Zeeuws-Vlaanderen 17 C1 Informatie en voorlichting 19 Stichting Alzheimer Nederland 19 De Alzheimertelefoon 20 Alzheimercafé Zeeuws-Vlaanderen 20 Dementelcoach: telefonische hulp voor mantelzorgers 21 C2 Onderzoek en behandeling 25 Huisarts 25 Geheugenpoli - ZorgSaam Ziekenhuis 25 Casemanagement - ouderenpsychiatrie RGC 26 Dagkliniek geriatrie - Ziekenhuis ZorgSaam Terneuzen 27 Ergotherapie thuis voor mensen met dementie 28 C3 Ondersteuning voor mantelzorgers 31 Mantelzorgondersteuning in uw gemeente 31 MEZZO Landelijke vereniging voor mantelzorgers 32 De Mantelzorglijn van MEZZO 33 Stichting Klaverblad Zeeland 33 Algemeen Maatschappelijk Werk 33

4 Tabblad Titel Pagina C4 Oplossen van praktische problemen 37 Maaltijdvoorziening: thuisbezorging van maaltijden 37 Maaltijdvoorziening: Open tafel 38 Vervoer: WMO-vervoer 38 Vervoer: vrijwilligersvervoer 39 Vervoer: buiten de regio Zeeuws-Vlaanderen 40 Aansluiting van een personenalarm 40 Klusjes in en om het huis 41 Hulpmiddelen 42 Uitleendienst en zorgwinkels 43 Woningaanpassingen 44 Vrijwillige burgeradvisering 45 Ondersteuning thuis 45 C5 Juridische en financiële regelingen 51 Het juridisch loket 51 Stichting Beschermingsbewind 51 Stichting Mentorschap Zeeland 52 C6 Dagbesteding, logeermogelijkheden en vakanties 53 Dagbesteding in een woonzorgcentrum of verpleeghuis 53 Dagbesteding op een boerderij 55 Ontmoetingscentra voor mensen met dementie en hun mantelzorgers 56 Vakanties voor mensen met een beperking 57 C7 Mogelijkheden voor permanent wonen 61 D Alle adressen op handige kaartjes

5 Algemene informatie Wat is dementie? Dementie is een veel voorkomende ziekte. In Nederland hadden in 2009 ongeveer mensen een vorm van dementie en in België een kleine Er wordt verwacht dat dit aantal de komende jaren snel gaat groeien. Dementie is vooral een ouderdomsziekte, toch zijn er ook mensen die voor hun 65 ste een vorm van dementie ontwikkelen. De term dementie is afkomstig uit het Latijn en betekent letterlijk ontgeesting. Dementie staat voor verlies van geestelijke vermogens door de aantasting van de hersenen. Veel hersengebieden hebben een specifieke functie. De verschijnselen van de dementie hangen samen met de functie van het hersengebied dat beschadigd is. Beschadiging van een deel van de hersenen beïnvloedt het functioneren van de gehele hersenen. Je kan het vergelijken met een voetbalelftal waar één slechte speler ervoor kan zorgen dat het hele elftal minder goed speelt. Kenmerkend voor dementie is een heel erg geleidelijke achteruitgang van het geestelijk functioneren. De stoornissen in het geheugen vallen vaak het meest op. Maar bij dementie is er meer aan de hand dan alleen geheugenstoornissen. Ook allerlei dagelijkse vaardigheden zoals bijvoorbeeld de spraak en het besef van tijd leveren problemen op. Ook kunnen het karakter en gedrag veranderen. Sommige mensen met dementie worden bijvoorbeeld heel mild, terwijl ze vroeger bij het minste of geringste op de kast zaten. We spreken pas over dementie als deze problemen tegelijk voorkomen en zo ernstig zijn dat ze het dagelijks leven van een persoon ernstig hinderen. Het koffiezetapparaat gaat stuk omdat de persoon met dementie niet meer weet dat de koffie in een filter moet, in plaats van in het waterreservoir. Er komen aanmaningen omdat de administratie niet meer in orde is. 5

6 Er zijn verschillende vormen van dementie. De meest voorkomende vorm is de ziekte van Alzheimer. Andere vormen van dementie zijn bijvoorbeeld vasculaire dementie, frontotemporale dementie, Lewy body dementie en dementie bij de ziekte van Parkinson. In dit hoofdstuk worden een aantal veel voorkomende vormen van dementie vermeld en kort toegelicht. Ziekte van Alzheimer De ziekte van Alzheimer is de meest voorkomende vorm van dementie. Bij deze ziekte kunnen de hersencellen steeds minder goed contact maken met elkaar en met de zenuwen die informatie van en naar de hersenen doorgeven. Steeds meer hersencellen verschrompelen, waardoor ze niet goed meer kunnen functioneren. Kenmerkend voor de ziekte zijn veranderingen in de structuur van de hersenen. De vernietiging van zenuwcellen bij de ziekte van Alzheimer begint in het stuk van de hersenen dat een belangrijke rol speelt bij de vorming van het geheugen. Het verklaart waarom geheugenproblemen het eerst optreden. Deze hersengebieden zijn verantwoordelijk voor het denken, praten en beslissen. De ziekte van Alzheimer ontstaat meestal spontaan. Door louter toeval kunnen meerdere familieleden de ziekte van Alzheimer krijgen, anders gezegd: het betekent niet meteen dat er een erfelijke oorzaak is. In het algemeen is de kans op het krijgen van de ziekte van Alzheimer iets groter wanneer een van de ouders deze ziekte heeft gehad. Er zijn middelen die de voortgang van de verschijnselen van de ziekte van Alzheimer kunnen verminderen. Deze medicijnen hebben geen genezende werking maar richten zich op het vertragen van het ziekteproces. De effecten zijn bescheiden. Als ze effect hebben, is dat op de aandacht, de concentratie en het spraakvermogen maar niet op het geheugen. 6

7 Vasculaire dementie Vasculaire dementie is een verzamelnaam voor dementie ontstaan als gevolg van een beschadiging van de bloedvaten in de hersenen. De verschijnselen zijn afhankelijk van de plekken in de hersenen die zijn beschadigd. Stemmingswisselingen, ernstige depressie, motorische stoornissen waardoor het lopen erg moeilijk gaat of de stem erg zacht klinkt en epilepsie kunnen voorkomen. Soms is het vooral traagheid in combinatie met aandachts- en concentratieproblemen en apathie. Soms heeft de persoon vooral stoornissen in het spreken en taalbegrip en kan hij niets onthouden. Het inzicht in de eigen ziekte blijft lang intact, waardoor de patiënt goed weet wat er aan de hand is. Dit kan leiden tot somberheid en depressie. Door problemen met de bloedstroom in de hersenen krijgen deze minder zuurstof, met als gevolg dat de hersencellen afsterven. Deze problemen ontstaan door het stugger worden van de vaatwanden door verkalking, een embolie of een trombose. Hersencellen sterven af en kunnen zichzelf niet vervangen. Er is dan ook geen behandeling mogelijk die de dementie ongedaan maakt. Er worden vaak bloeddrukverlagende middelen voorgeschreven om meer schade te voorkomen. Dit gebeurt vaak in combinatie met de behandeling van depressie of gedragsproblemen. Lewy Body dementie Kenmerkend voor Lewy Body dementie zijn de sterke schommelingen in de achteruitgang van het verstandelijk functioneren en verschijnselen van de ziekte van Parkinson. Dit zijn trillingen, stijfheid, langzame beweging, een gebogen houding en een afwijkende manier van lopen. In het begin vallen vooral de aandachtsstoornissen op. Ook zijn er vaak problemen met het benoemen van allerlei zaken. Het geheugen en het uitvoeren van allerlei handelingen blijven meestal lange tijd goed. Al vroeg in het ziekteproces kunnen ook hallucinaties optreden, mensen gaan dingen zien die er niet zijn. De dementie is 7

8 daardoor niet altijd gemakkelijk te herkennen. Veel mensen met deze vorm van dementie maken regelmatig perioden van verwarring door, ook andere verschijnselen zoals depressie en wanen komen voor. Het onderscheid tussen dementie bij de ziekte van Parkinson en Lewy Body dementie hangt af van het moment waarop de dementieverschijnselen zich voordoen. Is dit voor of binnen een jaar na het vaststellen van de ziekte van Parkinson, dan spreekt men van Lewy Body dementie. Indien de verschijnselen later komen spreekt men van Parkinson met dementie. Bij Parkinson met dementie merkt men vaak dat medicatie een gunstiger effect heeft op de symptomen. Frontotemporale dementie Bij deze vorm van dementie blijken veranderingen plaats te vinden in het voorste deel van de hersenen. In deze hersendelen sterven cellen af en de overblijvende cellen zijn ballonvormig en opgezwollen. Deze cellen worden ook wel pickcellen genoemd. Het ziektebeeld onderscheidt zich duidelijk van andere vormen van dementie. Impulsief en dwangmatig gedrag zijn kenmerkende verschijnselen. In een later stadium gaan er ook andere veranderingen optreden, zoals passiviteit, emotionele onverschilligheid, aantasting van het taalvermogen en problemen met spraak en geheugen. Meer informatie over verschillende vormen van dementie is te vinden op de website van Alzheimer Nederland ( en in de brochures van Alzheimer Nederland 1. 1 Deze teksten zijn gebaseerd op de brochure Dementie Wat nu? van Stichting Alzheimer Nederland, eerste druk, juli 2009, Bunnik. 8

9 De Wereldgezondheidsorganisatie heeft 21 september uitgeroepen tot Wereld Alzheimerdag. Dit is een dag waarop men wereldwijd aandacht besteedt aan allerlei vormen van dementie. Rond deze periode wordt dementie in de kijker gezet!

10 Dementie is een geleidelijk proces, een niet-pluis gevoel kan een eerste signaal zijn. Bij twijfels, aarzel niet om in gesprek te gaan met familie, uw huisarts of een vertrouwenspersoon. Twijfels en onzekerheden kunnen leiden tot onrust en onbegrip een diagnose helpt om veranderingen of onduidelijkheden een plaats te geven.

11 Het zorglandschap in Nederland Het zorglandschap in Nederland is zo georganiseerd dat men voor verschillende vormen van zorg en ondersteuning een beroep moet doen op verschillende instanties. Vier belangrijke begrippen worden hier kort toegelicht, omdat deze verderop genoemd worden. Wet Maatschappelijk Ondersteuning (WMO) De Wet Maatschappelijke Ondersteuning is er gekomen om er op toe te zien dat mensen zo lang mogelijk op een aangename en zelfstandige manier kunnen wonen en deelnemen aan de samenleving. De gemeenten zijn sinds 1 januari 2007 verantwoordelijk voor het uitvoeren van de wet en bepalen zelf op welke manier de wet ingevuld wordt. De wet is er voor mensen die problemen of hindernissen ondervinden bij het deelnemen aan het dagelijks leven bijvoorbeeld bij een handicap, een chronisch ziekte of vanwege ouderdom. Daarnaast ondersteunt de gemeente wijkcentra, dorpshuizen, clubs en andere organisaties. Zij regelen sinds kort de huishoudelijke hulp. Ook vrijwilligers en mantelzorgers worden door de gemeente ondersteund. Interessante websites U U U U Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) De Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) heeft betrekking op zorg die nodig is als gevolg van een ziekte of een 11

12 beperking. Het gaat hierbij vaak om langdurige zorg, waarvan de kosten erg hoog zijn. Iedereen die legaal in Nederland woont, is verzekerd door de AWBZ. Het gaat om medische kosten die door vrijwel niemand op te brengen zijn. Bijzondere ziektekosten zoals langdurige zorg thuis of opname in een verpleeghuis of gehandicapteninstelling worden vergoed. Het zorgkantoor bij u in de buurt werkt voor alle verzekerden in de regio. CZ vervult de functie van zorgkantoor voor de provincie Zeeland. 2 Op basis van het indicatiebesluit, afgeleverd door het CIZ, kan zorg geleverd worden. Interessante websites U U 2 Voor meer informatie kunt u terecht in de brochure Het Zorgkantoor: uw wegwijzer voor AWBZ-zorg. Zorgverzekeringswet (Zvw) De zorgverzekering of basisverzekering is een verplichte ziektekostenverzekering voor inwoners van Nederland. De zorgverzekering dekt noodzakelijke, op genezing gerichte zorg en is verplicht voor iedereen. Onder deze zorg kunnen we alle noodzakelijke zorg zoals ziekenhuiszorg, medicijnen en huisartsenzorg verstaan. De inhoud van het basispakket is door de overheid wettelijk vastgesteld en voor iedereen hetzelfde. De hoogte van de premie verschilt per zorgverzekeraar. Een aanvullende verzekering verzekert zorg die niet gedekt is door de basisverzekering. De inhoud, kosten en voorwaarden van de aanvullende verzekeringen verschillen ook per zorgverzekeraar. Zorgverzekeraars bieden naast de basisverzekering uiteenlopende aanvullende pakketten aan. Voorbeelden van zorgverzekeraars U U U 12

13 Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) Het CIZ is een onafhankelijke organisatie die beoordeelt of iemand voor AWBZ-zorg in aanmerking komt. Om dat goed te kunnen doen, kijkt het CIZ grondig naar de gezondheid én de woon- en leefsituatie van de aanvrager. Het CIZ levert zelf geen zorg, maar neemt alleen het indicatiebesluit, dat aansluit bij de persoonlijke situatie. Waar? Centrum Indicatie stelling Zorg (CIZ) Postbus 115, 4380 AC Vlissingen U PGB (persoonsgebonden budget) Met een persoonsgebonden budget kan u zelf beslissen hoe u uw geld besteedt aan de zorg en dienstverlening die u nodig heeft. Nadat u een indicatie heeft aangevraagd bij het CIZ (zie ook boven) om zelf uw eigen zorg te regelen krijgt u een budget ter beschikking. Met dit budget is het mogelijk te bepalen wie welke hulp biedt en wanneer. Een aantal organisaties kunnen u helpen om dit budget zo goed mogelijk te benutten. Waar? Per Saldo Churchilllaan 11, 3527 GV Utrecht u info@pgb.nl U Sociale Verzekeringsbank Postbus 8038, 3503 RA Utrecht u pgb@svb.nl U 13

14 Uw gedachten

15 Het Houvastboek kan een prima geheugensteuntje zijn voor mensen met een beginnende vergeetachtigheid of dementie. Meer informatie: Bewaak uw grens als mantelzorger! Zorg voor voldoende ontspanning.

16 Uitwisselen van ervaringen met lotgenoten kan aangenaam en ondersteunend zijn.

17 Sociale kaart in de regio Zeeuws-Vlaanderen In dit hoofdstuk zijn voorzieningen en mogelijkheden uit de regio op een rij gezet. Alle informatie wordt uitgesplitst volgens een aantal thema s: Informatie en voorlichting Onderzoek en behandeling Ondersteuning voor mantelzorgers Oplossen van praktische problemen Juridische en financiële regelingen Dagbesteding en logeermogelijkheden Mogelijkheden voor permanent wonen Per onderwerp krijgt u een korte omschrijving van een aantal organisaties en/of initiatieven met de algemene contactgegevens. Aangezien deze informatie snel verandert, zijn geen specifieke contactpersonen of rechtstreekse telefoonnummers opgenomen in de gids. 17

18 Uw gedachten

19 Informatie en voorlichting Het hoofdstuk rond informatie en voorlichting schenkt aandacht aan organisaties en initiatieven die vragen over dementie kunnen verduidelijken. Er zijn zowel regionale als landelijke organisaties die kunnen helpen bij het zoeken naar een antwoord op vragen als: Waar kan ik meer informatie vinden over de ziekte? Is er ergens een plaats waar ik terecht kan met persoonlijke vragen? Welke vormen van dementie bestaan er? Wat? Voor wie? Waar? Stichting Alzheimer Nederland Stichting Alzheimer Nederland werkt aan een betere kwaliteit van leven voor mensen met dementie en hun familie. De Stichting heeft 51 regionale afdelingen (waaronder één in Zeeland) die samen werken rond voorlichting, ondersteuning, belangenbehartiging en wetenschappelijk onderzoek. Ze werkt nauw samen met landelijke zorginstellingen en vrijwilligers om een zo goed mogelijk leefklimaat te scheppen voor mensen met dementie en hun mantelzorgers. Voor patiënten, familie en mantelzorgers. Alzheimer Nederland Postbus 183, 3980 CD Bunnik Kosterijland 3, 3981 AJ Bunnik u info@alzheimer-nederland.nl U Afdeling Alzheimer Zeeland Vermuestraat 8, 4453 BT Heerenhoek u zeeland@alzheimer-nederland.nl U 19

20 Wat? De Alzheimertelefoon Deze hulpdienst is een vorm van telefonische ondersteuning aan mantelzorgers die dag en nacht bereikbaar is. Mensen kunnen bellen met alle vragen rond dementie. Een vrijwilliger die ervaring heeft met de problematiek helpt de vraag op te lossen. Indien de vragen of problemen niet telefonisch opgelost kunnen worden, brengt men de bellers in contact met mensen van Alzheimer Nederland, een arts of een andere deskundige. De dienst is gratis, gebruikers betalen enkel telefoonkosten. Waar? Wat? Voor wie? Waar? Alzheimercafé Zeeuws-Vlaanderen Het Alzheimercafé Zeeuws-Vlaanderen biedt een gevarieerd programma voor mensen met dementie, mantelzorgers en familieleden van mensen met dementie. Iedere eerste maandag van de maand staat een thema in verband met dementie centraal. Door de gezellige en informele sfeer van het café kunnen informatie, ervaringen en tips onderling uitgewisseld worden. Die avond staan de bezoekers van het Alzheimercafé centraal. U bent welkom vanaf uur. Vanaf uur start het informatieve gedeelte van de avond. Rond uur wordt de avond afgerond en is er nog ruimte voor een praatje of een drankje. Mensen met dementie, mantelzorgers, familieleden, professionals en andere belangstellenden. Indien gewenst kan er voor vervoer of oppas gezorgd worden door vrijwilligers. Restaurant de Kraaghof Terneuzensestraat 89, 4543 RR Zaamslag 20

21 Info aan Z Markt 1, 4571 BG Axel u info@aan-z.eu U Stichting Welzijn Hulst Lange Bellingstraat 2, 4561 ED Hulst u swh@welzijnhulst.nl U Stichting Welzijn West Zeeuwsch-Vlaanderen Volderstraat 23, 4501 JM Oostburg u ouderenwerk@welzijnencultuur.nl U Wat? Voor wie? Dementelcoach: telefonische hulp voor mantelzorgers Zorgen voor iemand met dementie overkomt je en gaandeweg wordt het soms zwaarder. Een dementelcoach is iemand die u kan bijstaan in de zorg voor uw partner of familielid met dementie. Het is een landelijk project waarbij u zich als mantelzorger kan aanmelden. U kan zelf aangeven waarover het gesprek gaat en wat belangrijke punten zijn voor u. Na aanmelding krijgt u een vaste coach toegewezen. Deze neemt telefonisch contact op met u voor telefonische contactmomenten. U kunt gebruik maken van 10 gesprekken van ongeveer 45 minuten. Aan deze dienstverlening zijn geen kosten verbonden. Heeft u later opnieuw nood aan begeleiding, dan kan u zich opnieuw aanmelden. Iedereen die zorgt voor iemand die de diagnose dementie gekregen heeft, kan gebruik maken van een dementelcoach. Het gaat om zorg in de thuissituatie of in het verzorgingshuis. Op het 21

22 moment dat iemand opgenomen is in het verpleeghuis kan men geen gebruik meer maken van de coach. Waar? u info@dementelcoach.nl U 22

23 Het bijhouden van een klein dagboekje als mantelzorger kan prettig zijn, emoties van u afschrijven doet deugd maar het kan ook nuttig zijn om even terug te kunnen blikken op momenten dat er overleg is met de huisarts of verzorgenden.

24 Een praktisch boek boordevol tips en weetjes Had ik het maar geweten van R. Dirkse en C. Petit (uitgeverij Kosmos)

25 Onderzoek en behandeling Het hoofdstuk onderzoek en behandeling geeft meer informatie over het proces van het stellen van de diagnose. De huisarts is de aangewezen persoon om als eerste naar uw verhaal te luisteren. Hij/zij bespreekt dan samen met u hoe u verder geholpen kan worden. Er is in de regio ook een aantal specialisten aanwezig. Naast het stellen van diagnose kunnen zij samen met u zoeken naar gepaste ondersteuning en begeleiding. Huisarts Bij vragen in verband met onderzoek en het stellen van een diagnose bij geheugenproblemen kan u in eerste instantie altijd terecht bij uw huisarts of huisartsenpraktijk. Zij kunnen uw vragen beantwoorden en kijken welke stappen ondernomen kunnen worden voor verder onderzoek, begeleiding en eventuele behandeling in samenwerking met de geheugenpoli. Wat? Geheugenpoli - ZorgSaam Ziekenhuis De geheugenpoli geeft mensen duidelijkheid over de oorzaak en de eventuele behandeling van geheugenproblemen. Zorgverleners met verschillende achtergronden zoals neuroloog, geriater, eventueel een psycholoog en verpleegkundigen werken samen met elkaar. Vroegtijdige herkenning van geheugenproblemen geeft veel duidelijkheid aan de patiënt en de mantelzorger. Er kan in overleg een traject in gang gezet worden, waarbij advies gegeven wordt over mogelijke trajecten, behandelingen en organisaties. Tevens is er aandacht voor de omgeving en mantelzorgers voor een zo goed mogelijke aanpak van de klachten. De geheugenpoli houdt consultatie in Terneuzen, Oostburg en Hulst. 25

26 Voor wie? Waar? Voor alle mensen met (beginnende) geheugenproblemen. ZorgSaam Ziekenhuis Terneuzen Wielingenlaan 2, 4535 PA Terneuzen ZorgSaam Ziekenhuis Oostburg Pastoor van Genklaan 6, 4501 AJ Oostburg ZorgSaam Ziekenhuis Hulst Lyceumstraat 20, 4561 HV Hulst Algemeen contactnummer geheugenpoli U Wat? Casemanagement - ouderenpsychiatrie RGC Als bij u of bij één van uw familieleden de diagnose dementie is gesteld, dan is ondersteuning van een casemanager mogelijk. Een casemanager wijst u de weg naar alle instanties die zich bezighouden met informatie en zorg voor de dementerende en hun naasten. Casemanagement is een vorm van begeleiding waarbij zowel de ziekte als de gevolgen daarvan voor het dagelijks leven thuis bekeken worden. De casemanager biedt zelf actieve steun en begeleiding en probeert daarnaast de noodzakelijke zorg voor cliënt te organiseren en te coördineren. Sinds kort kan men ook gebruik maken van de consultatietelefoon. Dit is een telefoonnummer voor partners en/of mantelzorgers van dementerende mensen die in behandeling zijn bij een casemanager. Er is een nummer waarop men kan bellen als er s avonds, s nachts of in het weekend advies nodig is. Het doel is om steun en advies te geven tot u opnieuw terecht kunt bij uw vaste casemanager. Dit kan in volgende situaties nodig zijn: 26

27 Niet weten hoe te reageren met opstandig of agressief gedrag. Nood hebben aan een luisterend oor. Dit gaat over telefonische hulpverlening. De medewerkers komen niet aan huis voor hulp. Voor wie? Waar? Voor mensen die een doorverwijzing krijgen van de huisarts, specialist (geriater of neuroloog) of specialist ouderengeneeskunde. RGC - ouderenpsychiatrie Wielingenlaan 2, 4535 PA Terneuzen Wat? Voor wie? Waar? Dagkliniek geriatrie - ZorgSaam Ziekenhuis Terneuzen Op deze afdeling van het ziekenhuis kunnen ouderen met lichamelijk, geestelijk en/of sociaal problemen terecht. Deze klachten kunnen het functioneren negatief beïnvloeden. Soms is het moeilijk om een ziekte te herkennen. In dat geval doet een geriater (specialist voor ouderen) uitgebreid onderzoek op de polikliniek of de dagkliniek. Hierbij kan een beroep gedaan worden op een team van hulpverleners, zoals de verpleegkundige, fysiotherapeut, ergotherapeut en psycholoog. Indien nodig worden mensen doorverwezen naar de geheugenpoli. Voor alle ouderen met klachten van allerlei aard. Dit kan zich uiten op lichamelijk, geestelijk en/of sociaal gebied. ZorgSaam Ziekenhuis Terneuzen Wielingenlaan 2, 4535 PA Terneuzen U 27

28 Wat? Waar? Ergotherapie thuis voor mensen met dementie Ergotherapie aan huis is een samenwerking tussen een aantal speciaal opgeleide ergotherapeuten in Zeeuws-Vlaanderen. De ergotherapeut brengt in eerste instantie de thuissituatie van mensen met lichte tot matige dementie en de mantelzorger in kaart. Samen proberen ze de kwaliteit van het dagelijks leven te verbeteren door de mantelzorger te leren omgaan de veranderde mogelijkheden van de persoon met dementie. De ergotherapeut die thuis op bezoek komt, gaat uit van de vragen en de beleving van de persoon met dementie én de mantelzorger(s). In enkele gesprekken wordt doorgenomen hoe het dagelijks leven verloopt en wat daarin effectiever en aangenamer zouden willen laten verlopen. Uit deze gesprekken worden haalbare doelen opgesteld. In totaal besteedt de ergotherapeut 10 uur per persoon aan de behandeling. Opgelet! Een doorverwijzing van een specialist of huisarts is belangrijk en noodzakelijk. ZorgSaam Ziekenhuis Terneuzen Wielingenlaan 2, 4535 PA Terneuzen U 28

29 Samen koken is gezellig en kan de eetlust opwekken. Zorg voor iets binnen handbereik een gezonde knabbel, zoals fruit of noten,

30 Zorg voor structuur en weinig afleiding tijdens het eten. Probeer het tempo van je partner, moeder, vader of familielid te volgen en niet het tempo van hulpverleners of anderen.

31 Ondersteuning voor mantelzorgers Mantelzorgers zijn diegenen die vanuit een persoonlijke betrokkenheid zorgen voor een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende ouder, kind of ander familielid, vriend of buur. Deze vorm van (onbetaalde) zorg kan er verschillend uit zien. Sommigen lopen iedere dag even bij iemand binnen om te horen hoe het gaat en verlenen allerlei hand- en spandiensten, anderen zorgen 24 uur per dag voor een zieke partner. Sommigen groeien langzaam in hun taak als mantelzorger en wordt de zorg qua tijd en intensiteit opgebouwd, anderen staan er ineens voor omdat bijv. een dierbare getroffen wordt door een ziekte of ongeluk. Wat voor vrijwel alle mantelzorgers geldt is dat de zorg vaak langdurig en intensief is en de gewone zorg voor anderen qua duur, intensiteit of zwaarte overstijgt. Deze vorm van ondersteuning is afhankelijk van het WMObeleid (lees ook pg. 11) van de gemeente. Wat? Mantelzorgondersteuning in uw gemeente De gemeenten Hulst, Terneuzen en Sluis hebben een eigen steunpunt voor mantelzorgondersteuning. Deze steunpunten zijn er om hulp en ondersteuning aan te bieden aan mantelzorgers. Zij willen mensen op verschillende manieren van dienst zijn: Een luisterend oor Praktische ondersteuning (bijvoorbeeld door inzet van vrijwilligers) Emotionele en psychosociale ondersteuning Respijtzorg (tijdelijk overnemen van de zorg voor korte of langere tijd) Informatie, advies en doorverwijzing Themabijeenkomsten voor mantelzorgers 31

32 Lotgenotencontacten Cursussen op aanvraag Waar? Gemeente Hulst Steunpunt Mantelzorg Hulst Lange Bellingstraat 2, 4561 ED Hulst u swh@welzijnhulst.nl U Gemeente Sluis Steunpunt Mantelzorg Oostburg Volderstraat 23, 4501 JM Oostburg u ouderenwerk@welzijnencultuur.nl U Gemeente Terneuzen aan Z Markt 1, 4571 BG Axel u info@aan-z.eu U Wat? Waar? MEZZO Landelijke vereniging voor mantelzorgers Mezzo is een belangenorganisatie voor mantelzorgers en organisaties in de informele zorg. Daarnaast kan men er ook terecht voor voorlichting, informatie, advies en praktische ondersteuning. Mezzo geeft ook sociaal-juridisch advies, geeft brochures en magazines uit en organiseert landelijke ontspannings- en ontmoetingsactiviteiten voor mantelzorgers. Mezzo Postbus 2054, 4460 MB Goes U of 32

33 Wat? De Mantelzorglijn van MEZZO Iedereen die behoefte heeft aan informatie, ondersteuning of gewoon een luisterend oor kan bellen naar de mantelzorglijn. U kan deze lijn bellen op werkdagen tussen 9.00u en 16.00u. De telefoonkosten zijn voor eigen rekening. Waar? u mantelzorglijn@mantelzorg-lot.nl U Wat? Waar? Stichting Klaverblad Zeeland Stichting Klaverblad Zeeland komt op voor de belangen van mantelzorgers. Dit doen ze door zo dicht mogelijk bij de mensen in de buurt te zijn, met de mensen om wie het gaat. Het Klaverblad heeft een klankbordgroep van mantelzorgers. Deze groep bespreekt hoe de belangenbehartiging aangepakt kan worden en aan welke onderwerpen (wensen en behoeften) aandacht besteed moet worden. Wie vragen of klachten heeft, kan bij het Klaverblad terecht. Stichting Klaverblad, Zeeland Van Hertumweg 17-19, 4462 EV Goes U Wat? Algemeen Maatschappelijk Werk Ieder van ons krijgt wel eens met problemen te maken. Dat hoort bij het leven. Vaak helpt het als men erover praat met familie, buren of vrienden. Maar het kan ook zijn dat u er samen niet uitkomt. Misschien vindt u het moeilijk om een ander met uw problemen lastig te vallen. U kunt dan altijd een beroep doen op het algemeen maatschappelijk werk (AMW). Het algemeen maatschappelijk werk is volledig onafhankelijk en iedereen kan er terecht. U kan met allerlei problemen terecht bij het algemeen maatschappelijk werk, problemen of vragen over uw uitkeringen, 33