GOD WOONT NIET AAN DE OPPERVLAKTE

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "GOD WOONT NIET AAN DE OPPERVLAKTE"

Adam Desmet
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Preek van 19 juli 2015 gehouden in De Morgenster in Papendrecht door Piet van Die GOD WOONT NIET AAN DE OPPERVLAKTE Maar toen haar het bevel van de koning door de eunuchen werd overgebracht, weigerde koningin Wasti te komen. (Esther 1, 12) In het hele Bijbelboek Esther komt de naam van God niet één keer voor. Ook weleens een verademing! Dat klinkt misschien een beetje cru, maar zo bedoel ik het niet. Het gaat me hier om: ook in ons gewone leven blijft God meestal onzichtbaar. Het boek Esther komt (net als het boek Ruth) dan ook het dichtst bij ons dagelijkse leven. Maar wonderlijk is het natuurlijk wel: dat zo n boekje zonder de naam van God in de Bijbel terecht komt. Want kennelijk wil het ons wél iets van God laten zien, anders zou het niet in de Bijbel staan. Maar wát dan? Misschien wel dit: God woont niet aan de oppervlakte. God is een kracht die in het verborgene aanwezig is. Het is feest aan het hof van Ahasveros, de grote Perzische koning. Naar de reden moeten we raden. Maar waarschijnlijk was het een feest naar aanleiding van zijn troonsbestijging. Hoe dan ook, het was een uitbundig feest. We kunnen zelfs beter spreken van dríe festijnen. Eén feest was bestemd voor alle hooggeplaatsten in het Perzische rijk. Maar er was ook een feest voor alle burgers van de hoofdstad. En daarnaast organiseerde koningin Wasti ook nog eens een apart feest voor alle vrouwen in het paleis. Een enorm evenement met sprookjesachtige allures. Er werd volop uitgepakt. Kosten noch moeiten werden gespaard. De stad werd versierd. Het mooiste servies werd aangerukt. Er was volop te eten. En wat drinken betreft: de koning had het bevel gegeven dat er geen beperkingen mochten zijn. Honderdtachtig dagen duurde het feest voor de hoge omes van het land: een half jaar dus. Voor de burgers was het iets minder lang, maar met zeven dagen 1

2 eten en drinken kwamen ook zij niets tekort. Maar op de zevende dag sprong het sprookje als een zeepbel uit elkaar. De koning had kennelijk ook goed ingenomen, want in een al te vrolijke en overmoedige bui gaf hij zijn eunuchen gecastreerde mannen die de harem bewaakten opdracht om koningin Wasti te halen. Ze was een mooie vrouw. Hij wilde haar als een soort prijskoe tonen aan zijn rijksgroten. Naakt zeggen sommige Bijbelgeleerden. Ze leiden het af uit het bevel van de koning dat zij de koninklijke hoofdband moest dragen. Maar anderen wijzen erop dat er niet staat uitsluitend de koninklijke hoofdband. Hoe dan ook, zij moet verschijnen als zijn bezit om daarmee op anderen indruk te maken. Het hele feest was trouwens als zodanig bedoeld: om te imponeren. En koningin Wasti moest het sluitstuk van dat spel worden. De vrouw als object. De wereld is nog niet zo gek veel veranderd. Nog steeds lopen vrouwen het risico te worden gedegradeerd tot speelbal van mannelijke macht en lust. In Valkenburg maakten meer dan tachtig volwassen mannen misbruik van een minderjarig meisje dat onder de invloed stond van een loverboy. In Afrika verkrachtten soldaten van milities op grote schaal vrouwen als middel om te vijand te vernederen. Dichterbij dan je denkt vindt mensenhandel plaats en worden vrouwen uit Oostbloklanden gedwongen tot prostitutie. In delen van de islamitische wereld worden vrouwen maatschappelijk volledig buitengesloten omdat mannen daar de dienst willen uitmaken. Er zijn ook vrouwen die zich vrijwillig tot object laten maken. Kijk naar de in het westen florerende porno-industrie. Waar mannen alle macht en geld hebben, moeten vrouwen op hun tellen gaan passen. Maar Wasti weigerde aan hun spel mee te doen. Ze wenste niet tentoongesteld te worden voor al die begerige mannenogen. Ze weigerde de kers te zijn op de taart van de pronklust van haar man. Een vrouw met lef! Want ze moet geweten hebben dat er grote consequenties aan verbonden zouden worden. Dit kon niet goed aflopen. Maar haar integriteit was haar heiliger dan haar veiligheid. Zoals 2

3 nog steeds veel vrouwen dapper de kop in de wind gooien en tegen de stroom van mannenoverheersing oproeien. De jonge Pakistaanse Malala weigerde zich neer te leggen bij de politiek van de Taliban die verbiedt dat meisjes niet naar school mogen. De Keniase Nice Nailantei weigerde zich te laten besnijden en heeft inmiddels meer dan 150 andere meisjes gered van vrouwenbesnijdenis. Dochters van Wasti. Zie haar staan: koningin Wasti. Zie hoe fier ze is. Waarschijnlijk met een bonzend hart van angst om wat komen gaat, maar vastbesloten. Ze houdt haar waardigheid hoger dan haar man. Die heeft nu het gevoel dat hij door zijn vrouw in zijn hemd is gezet. Het pleit voor hem dat hij haar niet ter dood heeft laten brengen. Er waren culturen waar dat onmiddellijk zou zijn gebeurd. Maar Ahasveros zet wel een machinerie in werking die ertoe zal leiden dat Wasti koningin af zal zijn en haar dagen aan het hof in eenzaamheid zal moeten slijten. En dat alles omdat zijn mannenwereld ontregeld is. Kijk hoe verontrust ze zijn. Dit zal een precedent vormen, denken ze. Wie weet zal dit ook andere vrouwen op een idee brengen. Dat moeten ze niet hebben! En daarom moet er met allerlei juridische gewichtigdoenerij voorkomen worden dat Wasti een voorbeeld wordt. Voel hoe wankel hun wereld is. Hoe zou het verder gegaan zijn met Wasti? Het verhaal vertelt er niets over. Je kunt er alleen maar over fantaseren. Ze verdwijnt namelijk al snel buiten beeld. Buiten beeld waar God ook verblijft in dit boek. En ook daarover kun je alleen maar fantaseren. Want aan de oppervlakte zie of merk je niets van God. En toch lijkt het verhaal van dit kleine Bijbelboekje te suggereren dat je in veelbetekende gebeurtenissen iets van God kunt merken. Want de beslissing van Wasti zal grote gevolgen hebben. Door haar weigering op te draven op het showfestijn van Ahasveros zal een ander haar plaats in gaan nemen: het joodse meisje Ester. Zij zal een sleutelrol gaan spelen ter wille van haar volksgenoten. Ze zal de redding zijn van Israël. Hoe zou het gegaan zijn zonder de beslissing van Wasti? Wat als ze wel was gegaan? Er zou geen koningin Ester zijn geweest en Haman, de jodenhater, had zijn gang kunnen gaan. Maar het liep anders. 3

4 Ergens in deze geschiedenis gaat God schuil. Maar waar? Heeft God het zo gestuurd? Gaf Hij Wasti in dat zij nee moest zeggen? Dat moet je niet te snel concluderen. Het zou tekort doen aan de moed van Wasti zelf. Laat haar beslissing maar voor eigen rekening komen. Maar waar zit God dan in dit verhaal? Schoof Hij Ester naar voren? Het verhaal zegt er niets over. Laten wij dat dan ook maar niet te snel invullen. Het boek Ester kun je wat dit betreft dan ook misschien lezen vanuit de context van de rest van het Oude Testament. Het oude boek leert ons om over Gods aanwezigheid in de geschiedenis te spreken met twee woorden. Aan de ene kant moet je zeggen: niet alles komt uit Gods hand. Maar de andere kant is: het loopt Hem ook niet uit de hand. Let op, het luistert dus nauw! Zeg niet dat God alles stuurt. Maar zeg ook niet dat alles aan een blind toeval is overgelaten. Je moet met twee woorden spreken. Niet alles verloopt volgens Gods plan, maar uiteindelijk houdt niets Gods plan tegen. Niet alles wat er gebeurt is Gods wil, maar op de lange termijn gebeurt er wat Hij wil. Is dat in dit boek ook zo? Het wordt hoogstens gesuggereerd, maar niet met zoveel woorden gezegd. Het is als in ons gewone leven: je kunt het niet zomaar aanwijzen, laat staan bewijzen. God woont niet aan de oppervlakte.. Maar bij wie gevoel heeft voor de onderstromen van het leven, wekt het verhaal de hoop dat God in de smeltkroes van het leven niet ontbreekt. En zó wekt het ook de hoop dat verzet tegen ontmenselijking niet voor niets is. In Gods galerij heeft Wasti, de verstoten koningin, een ereplaats. 4

5 5

Vergelijkbare documenten

Ester. & koning Ahasveros

Ester. & koning Ahasveros Ester & koning Ahasveros Bijbelboek Ester is een Bijbelboek uit het Oude Testament. Het verhaal gaat over het lot van een Joodse gemeenschap in de stad Susan dat in het Perzische rijk ligt tijdens de regering