Bodembeheernota Zout naar smaak Beleid voor de toepassing van zoute baggerspecie in de gemeenten Delfzijl, Eemsmond en De Marne

Transcriptie

1 Bodembeheernota Zout naar smaak Beleid voor de toepassing van zoute baggerspecie in de gemeenten Delfzijl, Eemsmond en De Marne Provincie Groningen 31 januari 2008 Definitief rapport 9S3110

2

3 INHOUDSOPGAVE Blz. 1 INLEIDING Inleiding Aanleiding Probleemstelling Verkenning mogelijkheden gebiedsspecifiek beleid Status rapport Kader en afbakening Relatie tot overige Wet- en regelgeving 3 2 KENMERKEN TOEPASSINGSGEBIED Inleiding Begrenzing gebied Bodemkwaliteit Bodemfuncties Maatschappelijke opgave en ruimtelijke ontwikkelingen Gevolgen toepassing zoute baggerspecie 6 3 TOEPASSING ZOUTE BAGGER Inleiding Lokale maximale waarden Toepassingsmogelijkheden Bevoegd gezag Implementatie Transport Beheer, voorlichting en communicatie 9 BIJLAGEN 1. Referenties 2. Rapportage: Mogelijkheden gebiedsspecifiek bodembeleid voor brakke en zoute gebieden in de provincie Groningen, Royal Haskoning, 9S3110, januari 2008 FIGUREN 1. Functiekaart Besluit Bodemkwaliteit Definitief rapport - i - 31 januari 2008

4 1 INLEIDING 1.1 Inleiding Deze bodembeheernota beschrijft het beleid, de mogelijkheden en regelgeving voor het toepassen van zoute baggerspecie binnen de gemeenten Delfzijl, Eemsmond en De Marne. De gemeenten geven hiermee invulling aan gebiedsspecifiek beleid specifiek voor deze regio. De definitie van het begrip zoute baggerspecie is gebaseerd op de aanwezigheid van chloride in baggerspecie. De chemische naam voor zout is natriumchloride. De hoeveelheid chloride is maatgevend voor het zoutgehalte, en meestal bepalend voor de hergebruikmogelijkheden van de baggerspecie. De hoeveelheid zout wordt uitgedrukt in gram chloride (Cl) per liter of kg. 1.2 Aanleiding Aanleiding voor het formuleren van gebiedsspecifiek beleid is de wens van Groningen Seaports om zoute baggerspecie als ophoogmateriaal voor industrieterreinen te hergebruiken. De gemeenten Delfzijl, De Marne en Eemsmond en de Waterschappen Noorderzijlvest en Hunze & Aa s zijn hiervoor het bevoegd gezag. Deze hebben samen met de provincie Groningen en SenterNovem/Bodem+ (een uitvoeringsorganisatie van het ministerie van VROM) in de werkgroep zoute bagger de mogelijkheden verkend in een gezamenlijk project: Mogelijkheden gebiedsspecifiek beleid voor hergebruik van zoute baggerspecie in brakke of zoute gebieden. De bevindingen zijn in een separaat rapport gerapporteerd [ref. 1], zie bijlage 2. Hierin is de motivatie, onderbouwing van keuzes en achtergrondinformatie weergegeven voor het gebiedsspecifiek beleid dat in deze bodembeheernota is opgenomen. Uit de verkenning blijkt dat het Besluit bodemkwaliteit mogelijkheden biedt voor gebiedsspecifiek beleid voor deze specifieke vorm van hergebruik. De betrokken partijen willen nu de weg vrij maken voor feitelijk hergebruik van zoute baggerspecie. Hiervoor zijn in deze bodembeheernota de spelregels opgenomen die hierop van toepassing zijn. 1.3 Probleemstelling Nederland kent diverse gebieden waar de landelijke regels hergebruik van grond of bagger niet toestaat, terwijl dat op regionale schaal geen probleem hoeft te zijn. Een voorbeeld van een unieke regionale situatie waarbij gebiedsspecifiek beleid zeer welkom is betreft de Groninger kustgemeenten. Hergebruik van zoute bagger of grond op een bodem in bijvoorbeeld de Veluwe is op basis van de landelijke regels logischerwijs niet mogelijk. Die situatie verandert echter als de ontvangende bodem, het oppervlaktewater en het grondwater, in een kustgebied ligt en ook brak of zout is. Een gebiedsspecifieke oplossing op maat maakt het hergebruik van zoute bagger binnen de regio alsnog mogelijk. De beleidsruimte voor het (her)gebruik van zoute bagger wordt bepaald door onder meer het Besluit bodemkwaliteit en de doelstellingen die zijn vastgelegd in de Kaderrichtlijn Water (KRW). Nagegaan is wat het beleid zegt over het hergebruik van zoute baggerspecie. In aanvulling hierop bestaat onduidelijkheid over de feitelijke risico s van het hergebruik van zoute baggerspecie: hoe erg is het hergebruik van zoute baggerspecie in een toch al zout gebied eigenlijk, ofwel welke feitelijke risico s Definitief rapport januari 2008

5 brengt dit met zich mee voor de omgeving? Inzicht in enerzijds de beleidsruimte gecombineerd met anderzijds de werkelijke risico s bij hergebruik van zoute baggerspecie maakt het speelveld zichtbaar. 1.4 Verkenning mogelijkheden gebiedsspecifiek beleid Door de werkgroep zoute bagger is onderzocht of het besluit bodemkwaliteit ruimte biedt voor hergebruik van zoute baggerspecie in zoute of brakke gebieden. Hierbij is nagegaan of risico s voor de omgeving ontstaan bij het opbrengen van zoute baggerspecie. Uit deze verkenning is gebleken dat zoute bagger onder een aantal voorwaarden verantwoord kan worden hergebruikt [zie verder ref. 1]. Als onderdeel van de verkenning zijn in een workshop zout naar smaak de denkrichtingen besproken met vertegenwoordigers van belanghebbende organisaties. De bevindingen van de workshop zijn meegenomen in het rapport. 1.5 Status rapport Deze bodembeheernota is ter beoordeling aan de werkgroep zoute bagger overlegd. Eventuele wijzigingen, opmerkingen en aanvullingen zijn vervolgens verwerkt in de definitieve rapportage. Het definitief rapport zal na inwerkingtreding van het Besluit bodemkwaliteit de bestuurlijke procedure bij de drie gemeenten doorlopen. Op grond van de artikelen 49 en 50 van het Besluit bodemkwaliteit is op het vaststellen van gebiedsspecifiek beleid (de nota bodembeheer) afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht van toepassing en kunnen belanghebbenden tegen de bodembeheernota (en daarmee tegen het gebiedsspecifieke beleid) beroep instellen bij de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State. 1.6 Kader en afbakening In deze bodembeheernota is de regelgeving voor hergebruik van zoute baggerspecie opgenomen. Het Besluit bodemkwaliteit vereist een motivatie en integrale afweging voor het gekozen gebiedsspecifiek beleid en de feitelijke toepassingsmogelijkheden: waarom mag het ergens wel of juist niet worden toegepast. Deze motivatie is in de separate rapportage opgenomen [ref. 1]. In deze bodembeheernota wordt hiernaar regelmatig verwezen. De toepassing dient altijd een nuttige toepassing te betreffen, zoals het ophogen van een terrein tegen wateroverlast, of het aanvullen van een dijk. Een bodembeheernota dient onder meer een beschrijving te bevatten van de actuele bodemkwaliteit en een beschrijving van de functie van de landbodem. Daarnaast dient in de bodembeheernota een afweging te worden opgenomen van de mogelijkheden om de baggerspecie af te zetten in relatie tot de risico s die acceptabel worden geacht. Hierbij dienen verschillende belangen te worden betrokken, zoals belangen voor milieu, ruimtelijke ordening en economische ontwikkeling. Hergebruik van zoute baggerspecie conform het Besluit Bodemkwaliteit is alleen gebaseerd op de milieuhygiënische kwaliteit van zowel de her te gebruiken bagger of grond als de ontvangende bodem. Andere parameters, bijvoorbeeld van belang voor de landbouw, zoals bepaalde ziekten (fytosanitaire pathogenen), aardappelmoeheid, bruinrot, wratziekte en meststoffen, zijn niet meegenomen in de afweging of grond kan Definitief rapport januari 2008

6 worden hergebruikt. Ook de civieltechnische kwaliteit of anderszins is niet meegenomen in de beoordeling. 1.7 Relatie tot overige Wet- en regelgeving In hoofdstuk 2 van de verkenning [ref. 1] is de wet- en regelgeving opgenomen die bij hergebruik van zoute baggerspecie van toepassing is. Vooral het Besluit bodemkwaliteit en de Kaderrichtlijn Water (KRW) zijn van invloed op de hergebruikmogelijkheden. De KRW beoogt onder meer vermindering van verontreiniging en stelt daarvoor doelen ten aanzien van het grondwater en oppervlaktewater. De relatie met het hergebruik van zoute bagger spitst zich toe op de mate waarin sprake is van een significante beïnvloeding van de kwaliteit van grond- en oppervlaktewater. Dit wordt beoordeeld door, een inschatting van, deze beïnvloeding af te zetten tegen de doelen die de KRW stelt voor grond- en oppervlaktewater. In [ref 1] is deze beoordeling verder uitgewerkt. Ook ander beleid dat van toepassing is, zoals provinciaal beleid en beleid van de waterschappen, wordt hierin nader toegelicht. In het Provinciaal Omgevings Plan (POP) is bijvoorbeeld opgenomen dat ruimte geboden wordt voor hergebruik van zoute baggerspecie. Bodemkwaliteitskaart en Bodembeheerplan Aanvullende regelgeving die ook van toepassing is bij hergebruik van grond en baggerspecie is opgenomen in de individuele bodembeheerplannen van de drie gemeenten [ref. 2]. Naast een maximale hoeveelheid chloride is, afhankelijk van de toepassing, ook voor overige verontreinigende stoffen een maximumgehalte in de baggerspecie van toepassing, bijvoorbeeld zware metalen of sulfaat. Indien één van de overige stoffen in een te hoog gehalte aanwezig is, mag de baggerspecie niet worden toegepast, ook al zou het op basis van het zoutgehalte wel mogen. De wet- en regelgeving met betrekking tot deze overige stoffen is opgenomen in het bodembeheerplan met bijbehorende bodemkwaliteitskaart van de drie gemeenten. Definitief rapport januari 2008

7 2 KENMERKEN TOEPASSINGSGEBIED 2.1 Inleiding In dit hoofdstuk zijn de relevante kenmerken van het gebied opgenomen waarvoor gebiedsspecifiek beleid voor hergebruik van zoute baggerspecie van toepassing is. 2.2 Begrenzing gebied De begrenzing van het gebied waarbinnen zoute bagger kan worden hergebruikt conform de regelgeving uit deze bodembeheernota is vastgesteld door de werkgroep zoute bagger. Hierbij is de afweging gemaakt tussen de bepaling van het gebied waarvoor gebiedsspecifiek beleid enerzijds gewenst is, en daarnaast voor de hand ligt in verband met lokale omstandigheden die afwijken van de landelijke algemene deler. Tot slot zijn bestuurlijke grenzen meegenomen, zodat de wettelijke taak bij de uitvoering van het Besluit bodemkwaliteit bij een beperkt aantal bevoegde gezagen komt te liggen (de drie gemeenten). De grens van het gebied wordt gevormd door de buitengrenzen van de drie gemeenten Delfzijl, Eemsmond en De Marne (zie figuur 1). 2.3 Bodemkwaliteit De diffuse bodemkwaliteit is voor elke gemeente vastgelegd in een bodemkwaliteitskaart. Regels voor hergebruik van grond zijn opgenomen in het bijbehorende bodembeheerplan [ref. 2]. Een overzicht van de diffuse bodemkwaliteit is per gemeente weergegeven in de bijbehorende bodemkwaliteitskaarten. Het buitengebied in de drie gemeenten is milieuhygiënisch schoon. Het chloridegehalte in de bodem is niet bepaald omdat chloride zeer mobiel is en uitspoelt naar grond en grondwater. Onderzoek en ervaringscijfers met betrekking tot uitloogonderzoek wijst uit dat chloride uiteindelijk vrijwel volledig uitspoelt. In algemene zin kan gesteld worden dat de transportroute van chloride gelijk is aan de stromingsrichting van uittredend water. Water is immers het mobiele transportmedium. In [ref. 1] is voor enkele fictieve gevallen een inschatting gemaakt van de hoeveelheid zout die uitspoelt indien gerijpte en ongerijpte zoute baggerspecie wordt hergebruikt. 2.4 Bodemfuncties De toepassingsmogelijkheden voor zoute baggerspecie zijn sterk gerelateerd aan de functie; het gebruik van de bodem. Het Besluit bodemkwaliteit maakt in het generieke kader onderscheid in twee functies: wonen en industrie. Voor gebiedsdelen met bijvoorbeeld de functie landbouw of natuur, geldt dat de kwaliteit van toe te passen grond en baggerspecie moet voldoen aan de Achtergrondwaarden. In het gebiedsspecifieke kader worden zeven bodemfuncties onderscheiden, zie tabel 2.1. Definitief rapport januari 2008

8 Tabel 2.1 Bodemfuncties en bodemfunctieklassen Bodemfuncties (gebiedsspecifiek beleid) Wonen met tuin Plaatsen waar kinderen spelen Groen met natuurwaarden Ander groen, bebouwing, infrastructuur en industrie Moestuinen en volkstuinen Natuur Landbouw Bodemfunctieklassen (generiek beleid) Wonen Industrie (Kwaliteit toe te passen grond en baggerspecie moet voldoen aan de Achtergrondwaarden) In figuur 1 in de bijlage is een functiekaart van het beheergebied opgenomen. Hierop zijn de functies wonen, industrie, landbouw, natuur en overig weergegeven. Deze verschillende functies zijn met name relevant voor het beoordelen van de effecten/risico s van zoute baggerspecie op de omgeving. In [ref. 1] is dit onderwerp verder toegelicht. 2.5 Maatschappelijke opgave en ruimtelijke ontwikkelingen De komende jaren wordt door Groningen Seaports op dit moment voorzien dat circa 13,5 miljoen m 3 zoute baggerspecie wordt gebaggerd. 3,5 miljoen m 3 kan voor de ophoging van de uitbreiding van de Eemshaven worden gebruikt. Van de resterende 10 miljoen m 3 blijft circa 5 miljoen m 3 buitendijks in zee. Dit betekent dat voor 5 miljoen m 3 een bestemming binnendijks zal moeten worden gezocht. Voor de beeldvorming: 5 miljoen m 3 is 500 hectare 1 m hoog; 500 hectare is voetbalvelden; of een dijk van 5 x 10 m, 100 km lang. De komende decennia vinden in het gehele kustgebied door verschillende partijen werkzaamheden plaats waarbij (zoute) baggerspecie kan worden gebruikt, zoals dijkherstel en ophoging. Navolgend zijn nog enkele verwachte toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen in de regio opgenomen waarbij (zoute) baggerspecie kan worden toegepast: Uitbreiding Eemshaven en Eemshavengebied. Lauwersmeer. Depots langs dijk/herstel slaperdijken. Herstel wierden. Buitendijks: kwelderophoging vogelvluchtplaats. Bodemdaling Munnekerveen (Dollard). Dempen voormalige havens/putten. Ontwikkelingsgebied tussen Appingedam en Delfzijl. Uitbreiding industriegebied Oosterhorn (Chemiepark Delfzijl). Toekomstig kassengebied. Definitief rapport januari 2008

9 2.6 Gevolgen toepassing zoute baggerspecie Op basis van een inventarisatie van de risico s voor de omgeving, systeemanalyse en beleidinventarisatie komen enkele gebieden naar voren waar het mogelijk is om zoute baggerspecie her te gebruiken. De zoutvracht die naar de directe omgeving uitspoelt is echter dusdanig dat hergebruik enkel mogelijk is indien mitigerende of compenserende maatregelen worden getroffen om ervoor te zorgen dat het zoute uittredende water niet in de omgeving terecht komt. Hergebruik is dan in principe overal mogelijk, en niet gelimiteerd tot een bepaalde functie. Op basis van de functie van de locatie zijn wel verschillende maatregelen nodig. Bij de aanleg van een woonwijk dienen bijvoorbeeld andere maatregelen genomen te worden dan bij de aanleg van een toekomstig industrieterrein. In [ref. 1] is dit onderwerp verder toegelicht. Definitief rapport januari 2008

10 3 TOEPASSING ZOUTE BAGGER 3.1 Inleiding In dit hoofdstuk zijn de regels en hieraan gekoppelde toepassingsmogelijkheden voor zoute baggerspecie opgenomen. 3.2 Lokale maximale waarden Het besluit bodemkwaliteit geeft aan dat per (deel)gebied een maximale waarde kan worden vastgesteld, indien gebiedsspecifiek beleid wordt geïmplementeerd. De gekozen waarde mag niet leiden tot onacceptabele risico s bij het gebruik (de functie) van de bodem. Uit de verkenning [ref. 1] zijn echter geen maximale waarden voor chloride per functie naar voren gekomen. Inzichtelijk is gemaakt waar wel of geen risico s ontstaan voor de omgeving bij hergebruik van zoute baggerspecie. De feitelijke risico s en toepassingsmogelijkheden worden bepaald door de fysieke omgevingsfactoren in relatie tot de functies en het beleid, en niet zo zeer door verschillende gehalten aan chloride in de baggerspecie. Uit de verkenning is gebleken dat toepassing enkel mogelijk is indien mitigerende/compenserende maatregelen worden toegepast. De functie en omgeving van de locatie zijn dan bepalend voor de te nemen maatregelen om te voorkomen dat zout naar de omgeving uitspoelt (maatwerk). 3.3 Toepassingsmogelijkheden Op basis van de verkenning is hergebruik in principe overal mogelijk, en niet gelimiteerd tot een bepaalde functie. Op basis van de functie van de locatie zijn wel verschillende maatregelen nodig. Dit betreft echter altijd maatwerk per locatie, en wordt in deze nota niet verder omschreven. Bevoegd gezag zal bij de vergunningenprocedure per geval moeten bepalen of afdoende mitigerende maatregelen worden getroffen om te voorkomen dat zout uitspoelt naar de omgeving. Onderstaand zijn enkele voorbeelden van mitigerende maatregelen opgenomen. Drainage + afvoer uittredend water naar zee. Middels geïsoleerd slotenstelsel uittredend water afvoeren naar zee. Tussenopslag in depots, waardoor rijping plaats vindt. Ontzilting buitendijks. Zout water met zoet water verpompen/doorspoelen. 3.4 Bevoegd gezag Voor verschillende onderdelen van (grootschalige) toepassing van zoute baggerspecie zijn ook verschillende partijen bevoegd gezag. Zo is de gemeente bijvoorbeeld bevoegd gezag voor het toetsen aan de bodemkwaliteit, en het Waterschap voor het toetsen van de maatregelen die worden genomen om te voorkomen dat zout water in oppervlaktewater terecht komt. De provincie toetst of de beoogde toepassing binnen het beleidskader van het Provinciaal Omgevingsplan (POP) past. In tabel 3.1 is voor een aantal activiteiten aangegeven welke wet- en regelgeving van toepassing is en wie bevoegd gezag is. Benadrukt wordt dat dit geen limitatieve lijst is. Het betreft altijd maatwerk, afhankelijk van onder andere de locatie en de beoogde toepassing. Definitief rapport januari 2008

11 Tabel 3.1 Overzicht activiteiten en bevoegd gezag Activiteit Wet -en regelgeving, beleid, Bevoegd gezag vergunning Toepassing/hergebruik schone en licht verontreinigde grond en Besluit Bodemkwaliteit Gemeente bagger als bodem Uitspoeling van zout water naar grondwater en oppervlaktewater Kaderrichtlijn water, WVO, Wm (activiteitenbesluit) Waterschap Hunze & Aa s of Noorderzijlvest, gemeente, provincie Bestemmingswijziging WRO, POP Gemeente en provincie Oprichten, in werking hebben en veranderen (van werking van) inrichting Ontwateren verontreinigde grond, mogelijk lozing Tijdelijk verlagen waterstand Wet Milieubeheer (WM-vergunning) Bij lozing WVO Wet op de Waterhuishouding Gemeente, soms provincie Waterschap Hunze & Aa s of Noorderzijlvest Rijkswaterstaat Inrichten depots ten behoeve van ontwatering of opslag grond, inrichten Werkterrein (Kwalitatieve aspecten lozing) Afvalwater lozen op oppervlaktewater Afvalwater lozen op riool (categorieën van inrichtingen) Afvalwater lozen in rijkswateren Afvalwater lozen in zee WVO Mogelijk Wm, activiteitenbesluit Waterschap Hunze & Aa s of Noorderzijlvest Rijkswaterstaat Minister van V&W (Kwantitatieve aspecten lozing) Onttrekken uit/ lozen in oppervlaktewater Rijkswater Onttrekken uit/ lozen in oppervlaktewater niet- Rijkswater Wet op de Waterhuishouding Waterschap Hunze & Aa s of Noorderzijlvest Rijkswaterstaat Minister van V&W Oprichten bouwwerk Lichte/ reguliere Gemeente Oprichten opslagdepots Oprichten drainageputten bouwvergunning (afhankelijk van afmetingen) Werkzaamheden nabij de werken van een waterschap Aanleggen vijver Keurontheffing Waterschap Hunze & Aa s of Noorderzijlvest Aanleggen waterlopen Verwijderen overstortvoorziening Ontgronden in zee, bij AMvB aan te wijzen Rijkswateren, de ingepolderde gedeelten IJsselmeer, voor zover niet provinciaal ingedeeld Ontgronden in wateren en wegen niet in beheer van Rijk Ontgrondingenvergunning Mogelijk keurontheffing Minister van V&W Provincie Waterschap Hunze & Aa s of Noorderzijlvest Ontgronden ten behoeve van aanleg vijver Ontgraven watergang Grondwater onttrekken uit en infiltreren in de grond/ bodem Bronbemaling Grondwatersanering Vergunning Grondwaterwet Mogelijk Wm, activiteitenbesluit Provincie Waterschap Hunze & Aa s of Noorderzijlvest gemeente Verstoren beschermde diersoorten Flora -en faunawet Ministerie van LNV Verstoren beschermde plantensoorten Natuurbeschermingswet: Natura 2000 (afhankelijk van locatie) Ontheffing van genoemde verboden in APV, bijvoorbeeld Aanleggen van een uitweg (gemeentelijke weg) Kappen van houtopstand Aansluiting op gemeentelijk riool Vergunning APV Gemeente Definitief rapport januari 2008

12 Activiteit Aanleggen parkeergelegenheid Aanleggen kabels en leidingen Aanleggen weg(verharding) Wet -en regelgeving, beleid, vergunning Aanlegvergunning (WRO) Soms keurontheffing Bevoegd gezag Gemeente Waterschap Hunze & Aa s of Noorderzijlvest 3.5 Implementatie 3.6 Transport De gemeenten dienen de taken en bevoegdheden in het kader van het Besluit bodemkwaliteit organisatorisch vorm te geven. Belangrijke aandachtspunten hierbij zijn de melding en registratie, toezicht en handhaving, de scheiding van de controlerende en uitvoerende taken, evaluatie, beheer en voorlichting. Gemeenten moeten het nieuwe beleid concretiseren en in hun procedures en werkwijze opnemen. De melding De meldingsplicht geldt voor alle toepassingen van grond en baggerspecie, met uitzondering van: de toepassing van grond of baggerspecie door particulieren; het toepassen van grond of baggerspecie binnen een landbouwbedrijf indien de grond of baggerspecie afkomstig is van een tot dat landbouwbedrijf behorend perceel grond waarop een vergelijkbaar gewas wordt geteeld als op het perceel grond waar de grond of baggerspecie wordt toegepast; het verspreiden van baggerspecie uit een watergang over de aan de watergang grenzende percelen; het toepassen van schone grond en baggerspecie in hoeveelheden kleiner dan 50 m 3. Degene die grond of baggerspecie gaat toepassen moet dit ten minste vijf werkdagen van te voren melden via het Meldpunt bodemkwaliteit ( Hier vindt u ook nadere informatie over het melden, zoals welke gegevens moeten worden gemeld en de meldingsformulieren. Iedere melding wordt direct (elektronisch) doorgezonden aan het bevoegd gezag (college van burgemeester en wethouders en waterkwaliteitsbeheerder) en aan degenen die belast zijn met het toezicht op de naleving. Het bevoegd gezag controleert de meldingen. Wanneer de gemelde toepassing niet in overeenstemming is met het lokale beleid of wanneer de aangeleverde informatie van onvoldoende kwaliteit is, dan moet het bevoegd gezag dit binnen vijf werkdagen aangeven. Bij transport van licht verontreinigde grond of baggerspecie dient de transporteur onder andere aan te kunnen tonen wat de kwaliteit, herkomst en bestemming van deze grond is. 3.7 Beheer, voorlichting en communicatie Door grondverzet, activiteiten aan het bodemoppervlak, bodemsaneringen en door natuurlijke processen in de bodem is de bodemkwaliteit aan verandering onderhevig. Daarnaast is beleid en wet- en regelgeving aan verandering onderhevig. Uiterlijk om de Definitief rapport januari 2008

13 tien jaar moet bekeken worden of herziening noodzakelijk is. Dit betekent dat uiterlijk tien jaar na vaststelling de bodembeheernota geëvalueerd moet worden. Nadat de bodembeheernota door de gemeente is vastgesteld kan een voorlichting- en communicatietraject worden ingezet om hergebruik van schone en licht verontreinigde grond en zoute bagger te stimuleren en de nieuwe regelgeving te implementeren. Definitief rapport januari 2008

14 Bijlage 1 Referenties Gebiedsspecifiek bodembeleid brakke en zoute gebieden provincie Groningen 9S3110/R05/JTLA/Gron Definitief rapport 31 januari 2008

15 REFERENTIES 1. Mogelijkheden gebiedsspecifiek bodembeleid voor brakke en zoute gebieden in de provincie Groningen; Royal Haskoning, 9S3110, januari Bodembeheerplannen en bodemkwaliteitskaarten gemeente De Marne, Delfzijl en Eemsmond, Royal Haskoning, 2002 Definitief rapport 31 januari 2008

16 Bijlage 2 Rapportage (separate bijlage) Mogelijkheden gebiedsspecifiek bodembeleid voor brakke en zoute gebieden in de provincie Groningen, Royal Haskoning, 9S3110, januari Definitief rapport 31 januari 2008

17 Figuren Definitief rapport 31 januari 2008

18 N Legenda Gebruiksfuncties Wonen Industrie Landbouw Natuur Overig Oppervlaktewater Kilometers Titel: Functiekaart Besluit bodemkwaliteit Project: 9S3110 Bodembeheernota Zout naar smaak Opdrachtgever: Provincie Groningen Datum: Figuur: 1 Schaal: 1: I:\9S3110\Technical_Data\GIS\apr_mxd\pilot_zoute_bagger_provgron.apr 00000A0-000Get.