Gemeente Den Haag. de gemeenteraad

Transcriptie

1 RIS105230_ Gemeente Den Haag Retouradres: Postbus , 2500 DJ Den Haag de gemeenteraad Onderwerp Bodemkwaliteitskaart en bodembeheerplan gemeente Den Haag en VINEX-locatie Ypenburg (gedeelte Den Haag) Uw brief van - Uw kenmerk - Ons kenmerk rm 68-DSB/ RIS Doorkiesnummer (070) Aantal bijlagen 1 Datum 2 mei 2003 Samenvatting Handelingen met grond zijn aan regels onderworpen om te voorkomen dat deze handelingen leiden tot (extra) verontreiniging van de bodem. Er wordt onderscheid gemaakt tussen bodem en grond. Grond is losse, ontgraven bodem. Onder bodem wordt het aardoppervlak verstaan. Grond die deel uitmaakt van dit oppervlakte is dus bodem. Op bodem is het bodembeleid van toepassing. Op het omgaan met grond is het grondstromenbeleid van toepassing. Het beleid voor het omgaan met grond maakt onderscheid in 3 kwaliteiten grond: schone grond, licht verontreinigde grond en ernstig verontreinigde grond. Het onderscheid tussen deze soorten grond wordt bepaald door de streef- en interventiewaarden. Grond is schoon wanneer de kwaliteit voldoet aan de streefwaarden. Licht verontreinigde grond bevat geen concentraties boven de interventiewaarden. In ernstig verontreinigde grond zitten één of meerdere stoffen boven de interventiewaarde. Voordat de bodem afgegraven wordt moet de kwaliteit van de grond die wordt ontgraven, worden onderzocht. Dit is vastgelegd in de Wet bodembescherming (Wbb). Schone grond kan altijd en overal worden hergebruikt. De gebruiker moet wel met een geldig bewijsmiddel kunnen aantonen dat de grond schoon is. Voor hergebruik van licht verontreinigde grond in een werk (een wegenbouwkundig werk, een waterbouwkundig werk of een grondwerk als een geluidswal of windwal) geldt het Bouwstoffenbesluit. Het gebruik van licht verontreinigde grond als bodem, bijvoorbeeld voor een aanvulling of ophoging van een terrein, moet voldoen aan de Vrijstellingsregeling grondverzet. Het hergebruik van ernstig verontreinigde grond is aan zeer strenge regels gebonden en valt onder de Saneringsregeling Wet bodembescherming. Voor licht verontreinigde grond die volgens de eisen van de Vrijstellingsregeling grondverzet wordt toegepast, geldt geen verwijderingsplicht. De grond mag dus blijvend deel uitmaken van, en vermengd raken met de bodem. Hiervoor gelden enkele voorwaarden: - Grondverzet is volgens de regeling alleen toegestaan in gebieden waarvoor de gemeente een bodembeheerplan heeft vastgesteld. - Binnen deze gebieden mag licht verontreinigde grond worden hergebruikt als bodem mits de grond net zo schoon is (of schoner) dan de (ontvangende) bodem. - De kwaliteit van de ontvangende bodem is beschreven in de bodemkwaliteitskaart die deel uitmaakt van het bodembeheerplan. Op deze bodemkwaliteitskaart is precies aangegeven wat de huidige kwaliteit van de bodem is in een bepaald gebied. Het bodembeheerplan beschrijft hóe daar mee om te gaan. Als er een dergelijke kaart én bijbehorende plan bestaat voor het Inlichtingen bij: Adrienne Kuijer Postadres: Postbus , 2500 DJ Den Haag Telefoon Bezoekadres: Spui 70, Den Haag Telefax

2 2 betreffende gebied, hoeft dus niet nog eens de kwaliteit te worden onderzocht. De eisen aan de bodemkwaliteitskaart, de eisen die aan het grondverzet worden gesteld en de definitie van vergelijkbare kwaliteit, zijn vastgelegd in de Interim-richtlijn bodemkwaliteitskaarten. Hergebruik van licht verontreinigde grond als bodem mag dus als aan deze eisen wordt voldaan. - In veel gevallen kan de kwaliteit van de te hergebruiken grond worden gebaseerd op de bodemkwaliteitskaart. In specifieke situaties moet een partijkeuring worden uitgevoerd om de kwaliteit van de grond vast te stellen. Bij ontgraven, hergebruik, opslag en vervoer van grond moet de kwaliteit ervan worden aangetoond. Hiervoor is een bewijsmiddel nodig. Voor de toepassing van grond als bodem (op basis van de Vrijstellingsregeling grondverzet) is als bewijsmiddel de bodemkwaliteitskaart, opgesteld volgens de interim-richtlijn bodemkwaliteitskaarten en vastgesteld door het bevoegd gezag mogelijk, in plaats van partijkeuringen of bodemonderzoeken. De gemeente Den Haag handhaaft de regels (het Bouwstoffenbesluit en de Vrijstellingsregeling grondverzet) voor hergebruik van schone en licht verontreinigde grond. Uitwerking Het ontwerp-bodembeheerplan (kenmerk 42260a0/R00004/FLIE/Rott1) en bijbehorende ontwerpbodemkwaliteitskaart (kenmerk 42260a0/R00005/FLIE/Rott1) gemeente Den Haag zijn opgesteld door Royal Haskoning, in opdracht van de gemeente Den Haag, Dienst Stadsbeheer, afdeling Bodembeheer. De ontwerp-bodemkwaliteitskaart en bodembeheerplan VINEX-locatie Ypenburg (gedeelte Den Haag) (kenmerk B4854/b4854.r02) is opgesteld door De Straat Milieu-adviseurs in opdracht van Projectbureau Ypenburg. Op grond van artikel 5, lid 1 van de Vrijstellingsregeling grondverzet wordt de bodemkwaliteitskaart van een bepaald gebied en bijbehorend bodembeheerplan bij besluit vastgesteld door het college van burgemeester en wethouders. Deze documenten betreffen het grondgebied van Den Haag met uitzondering van Wateringse Veld en VINEX-locatie Leidschenveen. In Wateringse Veld is grondverzet mogelijk op basis van een bodemkwaliteitskaart en bodembeheerplan die in mandaat zijn vastgesteld. Voor VINEX-locatie Leidschenveen is een bodemkwaliteitskaart en bijbehorend bodembeheerplan in ontwikkeling. Deze documenten zijn opgesteld om hergebruik van schone en licht verontreinigde grond, waarbij de grond onderdeel wordt van de ontvangende bodem niet meer terugneembaar is, in de betreffende beheersgebieden te reguleren. Hergebruik van schone en licht verontreinigde grond als bodem valt onder het regime van de Vrijstellingsregeling Grondverzet [Vrijstellingsregeling grondverzet; ministeriële vrijstellingsregeling bij het Bouwstoffenbesluit; 10 september 1999], dat op zijn beurt valt onder het Bouwstoffenbesluit [Bouwstoffenbesluit Bodem- en Oppervlaktewaterenbescherming, Staatsblad 567, november 1995, inclusief wijziging Uitvoeringsregeling Bouwstoffenbesluit, supplement bij de Nederlandse staatscourant van 30 oktober 2000, nr. 210]. Met de Vrijstellingsregeling Grondverzet wordt beoogd het grondverzet te vereenvoudigen. Voorwaarde voor grondverzet onder de Vrijstellingsregeling is dat een bodembeheerplan en een bodemkwaliteitskaart zijn opgesteld. In het ontwerp-bodembeheerplan Den Haag en het ontwerp-bodembeheerplan VINEX-locatie Ypenburg (gedeelte Den Haag) zijn de regels en randvoorwaarden voor hergebruik van licht verontreinigde en schone grond als bodem in de gemeente Den Haag beschreven. De regels en randvoorwaarden zijn mede gebaseerd op het beleid van de gemeente ten aanzien van het behouden of verbeteren van de bodemkwaliteit. Het bodembeheerplan is bestemd voor verschillende partijen binnen de gemeente die te maken hebben met grondverzet.

3 3 Aan het bodembeheerplan ligt de bodemkwaliteitskaart ten grondslag. Een bodemkwaliteitskaart geeft de gemiddelde achtergrondkwaliteit van de bodem weer in een bepaald gebied. In het stedelijk gebied wordt met de term achtergrondkwaliteit de diffuse bodemkwaliteit in de stad bedoeld. Deze is veranderd door jarenlange bewoning en gebruik en niet meer vergelijkbaar met de van nature voorkomende achtergrond-kwaliteit. Verontreinigingen die zijn te herleiden tot bodembedreigende activiteiten en verdachte locaties zijn niet meegenomen bij het opstellen van de bodemkwaliteitskaart. Binnen het beheersgebied van de gemeente Den Haag zijn verschillende zones onderscheiden. Vervolgens is binnen de zone onderscheid gemaakt tussen de kwaliteit van de bovengrond (0,0-0,5 meter beneden maaiveld (= m-mv)) en de ondergrond (0,5-2,0 m-mv). De bodemkwaliteitskaart Ypenburg is alleen van toepassing op de bovengrond. De bodemkwaliteitskaart is opgesteld conform de Interim Richtlijn Bodemkwaliteitskaarten [Interim-richtlijn Opstellen en toepassen bodemkwaliteitskaarten in het kader van de vrijstellingsregeling grondverzet; bijlage 1 bij de nota Grond grondig bekeken, ministerie van VROM, juni 1999]. De bodemkwaliteitskaart geeft geen harde garantie van de kwaliteit van de grond. De eindverantwoording voor toepassing van grond ligt bij de eigenaar of de toepasser van de grond. De gemeente Den Haag kan niet aansprakelijk worden gesteld voor de schade die voortkomt uit de onzekerheden in de bodemkwaliteitskaart. In het laatste hoofdstuk Beleidskader volgt een nadere uitwerking van het beleid ten aanzien van hergebruik van verontreinigde grond. De afdelingen die naast de afdeling Bodembeheer van de Dienst Stadsbeheer binnen de gemeente Den Haag hebben meegewerkt aan het ontwerp-bodembeheerplan en ontwerp bodemkwaliteitskaart gemeente Den Haag zijn:! DSB, Milieu en Vergunningen: 1. afdeling Bodemsanering 2. afdeling Juridische Zaken Milieu 3. afdeling Beleid;! DSB, Ingenieursbureau Den Haag;! DSO, Haags Ontwikkelingsbedrijf, Grondbedrijf, Opdrachtgeving Werken. Het ontwerp-bodembeheerplan Ypenburg kent dezelfde uitgangspunten als het ontwerpbodembeheerplan Den Haag en is opgesteld in opdracht van Projectbureau Ypenburg in overleg met afdeling Bodembeheer. Nadat de bodembeheerplannen en de bodemkwaliteitskaarten gemeente Den Haag en VINEX-locatie Ypenburg (gedeelte Den Haag) definitief door het college van B&W zijn vastgesteld, kan grondverzet plaatsvinden binnen de randvoorwaarden uit de bovengenoemde bodembeheerplannen. De bodemkwaliteitskaarten en de bodembeheerplannen hebben een geldigheid van 5 jaar. Indien 25% van de waarnemingen in het bestand binnen de beheersgebieden nieuw zijn en dit tot wijziging leidt, dient de kaart voor het betreffende beheersgebied te worden vervangen. Inspraak Op het ontwerp- collegebesluit en het ontwerp-bodembeheerplan en bijbehorende ontwerpbodemkwaliteitskaart gemeente Den Haag en het ontwerp-bodemkwaliteitskaart en bodembeheerplan VINEX-locatie Ypenburg (gedeelte Den Haag) is de Algemene Inspraakverordening Den Haag 1994 alsmede hoofdstuk 3 van de Awb van toepassing. Deze stukken zullen onder voorbehoud in de periode van 18 april tot en met 16 mei ter inzage worden gelegd in het Gemeentelijk Contact Centrum en in het Stadsdeelkantoor Leidschenveen-Ypenburg. Gedurende deze periode kunnen belanghebbenden

4 4 mondeling of schriftelijk hun zienswijzen kenbaar maken. Voor de start van de inspraakprocedure is onder voorbehoud een openbare kennisgeving gepland in de Posthoorn van 17 april. Na afloop van de ter-inzage-legging zal een nota van beantwoording worden opgesteld. Hierin wordt een overzicht gegeven van de gevolgde procedure en een weergave van de tijdens de inspraaktermijn binnengekomen zienswijzen voorzien van commentaar. Voor zover de reacties aanleiding geven tot aanpassingen, worden deze verwerkt in het bodembeheerplan en bijbehorende bodemkwaliteitskaart gemeente Den Haag en de bodemkwaliteitskaart en bodembeheerplan VINEX-locatie Ypenburg (gedeelte Den Haag). De nota van beantwoording zal samen met het (gewijzigde) bodembeheerplan en bijbehorende bodemkwaliteitskaart gemeente Den Haag en de bodemkwaliteitskaart en bodembeheerplan VINEX-locatie Ypenburg (gedeelte Den Haag) ter definitieve vaststelling worden aangeboden aan het college. Beleidskader Hieronder volgt een uiteenzetting van de beleidsontwikkelingen inzake hergebruik van verontreinigde grond. Actief Bodembeheer Na de eerste ontdekking van een aantal gevallen van bodemverontreiniging in het begin van de jaren tachtig werden ambitieuze beleidsdoelstellingen geformuleerd. Destijds werd het doel gesteld om de Nederlandse bodem binnen één generatie multifunctioneel te saneren: alle bodemverontreiniging diende volgens het beleid uit de jaren tachtig te worden gesaneerd tot concentratieniveaus zoals die in de natuur normaal gesproken voorkomen. In de loop der jaren bleek de bodemverontreinigingsproblematiek veel omvangrijker dan gedacht. Het aantal ernstig verontreinigde locaties bleek zo groot te zijn dat sanering van al deze locaties binnen één of enkele generaties financieel, technisch en maatschappelijk niet mogelijk zou zijn. Grote gebieden bleken diffuus verontreinigd te zijn. Maatschappelijke processen dreigden te stagneren door de structurele aanwezigheid van bodemverontreiniging. De commissie Welschen introduceerde in het begin van de jaren negentig het begrip Actief Bodembeheer [Saneren zonder stagneren; Commissie Welschen; november 1993]. Het centrale doel van Actief Bodembeheer is om op een verstandige, doelmatige wijze om te gaan met de structurele aanwezigheid van bodemverontreiniging. Eén van de elementen van Actief Bodembeheer is het hergebruik van licht verontreinigde grond. Hergebruik van licht verontreinigde grond geniet tegenwoordig beleidsmatig de voorkeur boven het reinigen of storten van deze grond [Grond, grondig bekeken: verantwoord omgaan met schone en verontreinigde grond; ministerie van VROM; augustus 1999]. Hergebruik van verontreinigde grond en het Bouwstoffenbesluit In de Wet milieubeheer wordt alle verontreinigde grond (inclusief licht verontreinigde grond) als afvalstof beschouwd. De Wet bodembescherming biedt geen ruimte voor het hergebruik van verontreinigde grond. Het Bouwstoffenbesluit is een AmvB bij de Wet bodembescherming, de Wet verontreiniging oppervlaktewateren en de Woningwet. Het Bouwstoffenbesluit biedt alleen de mogelijkheid om verontreinigde grond toe te passen in werken. Hierbij dient de grond aan de samenstellings- en immissiewaarden van het Bouwstoffenbesluit te voldoen. Dit vereist een uitgebreide keuring van de grond. Een werk is een civieltechnisch werk met een tijdelijk karakter (ooit wordt het weer afgebroken). Het Bouwstoffenbesluit schrijft voor dat de bouwstoffen bij afbraak van het werk

5 5 terugneembaar zijn. Licht verontreinigde grond die in een werk wordt toegepast mag derhalve niet worden vermengd met de (onderliggende) bodem. Nadat het werk zijn functie verliest dient de verontreinigde grond te worden verwijderd. De kwaliteit van de onderliggende bodem is bij hergebruik in werken volgens het Bouwstoffenbesluit niet van belang. De Vrijstellingsregeling grondverzet Grond die vrijkomt in grootschalig diffuus verontreinigde gebieden kan volgens het Bouwstoffenbesluit zelf niet worden hergebruikt als bodem. Het hergebruik van de vrijgekomen licht verontreinigde grond leidt in deze gebieden echter niet tot een verslechtering van de ontvangende bodem. Om hergebruik van verontreinigde grond als bodem mogelijk te maken, wanneer dit niet tot een verslechtering van de ontvangende bodem leidt, is de Vrijstellingsregeling Grondverzet opgesteld [Vrijstellingsregeling grondverzet; ministeriële vrijstellingsregeling bij het Bouwstoffenbesluit; 10 september 1999]. In de regeling worden als belangrijkste voorwaarden voor hergebruik van licht verontreinigde grond als bodem gesteld: - het hergebruik vindt plaats op basis van een door het bevoegd gezag goedgekeurde bodemkwaliteitskaart (zoneringskaart) en bijbehorend bodembeheerplan; - de kwaliteit van de ontvangende bodem mag niet verslechteren (stand still-beginsel). De wijze waarop het hergebruik gebaseerd op de bodemkwaliteitskaart zal plaatsvinden dient beleidsmatig te zijn vastgelegd in een bodembeheerplan. Verder dient melding en registratie van de grondstromen plaats te vinden. De bodemkwaliteitskaart inclusief bodembeheerplan van een bepaald gebied dient door burgemeester en wethouders van de betreffende gemeente te worden vastgesteld. Los van de ruimere toepassing is door de bodemkwaliteitskaart en bijbehorend bodembeheerplan de intensieve keuring, zoals voorgeschreven in het Bouwstoffenbesluit, in de meeste gevallen niet meer nodig. De interim-richtlijn bodemkwaliteitskaarten De interim-richtlijn bodemkwaliteitskaarten bevat minimale vereisten waaraan een bodemkwaliteitskaart en bijbehorend bodembeheerplan dienen te voldoen. De interim-richtlijn laat een zekere beleidsruimte aan het bevoegd gezag hoe het bodembeheerplan wordt ingevuld. De richtlijn wordt op dit moment in de praktijk geëvalueerd alvorens een definitieve richtlijn wordt gepubliceerd. Provinciaal beleid Zuid-Holland: Spitten met kwaliteit 2 In de Vrijstellingsregeling grondverzet is opgenomen dat bij de bestuurlijke vaststelling van de bodemkwaliteitskaart rekening dient te worden gehouden met het geldende provinciale beleid ten aanzien van grondverzet. De provincie Zuid-Holland heeft op 25 november 1999 de nota Spitten met kwaliteit 2, zichtbaar omgaan met grondstromen [Spitten met Kwaliteit 2, Annex 1: uitwerking van het beleid in bijlagen; Provincie Zuid-Holland, december 2000] vastgesteld. Deze nota biedt in een aantal opzichten nadere invullingen en aanvullingen ten opzichte van het landelijke beleid, die met name van belang zijn voor het bodembeheerplan. Bij het opstellen van de ontwerp-bodembeheerplan en bijbehorende ontwerp-bodemkwaliteitskaart gemeente Den Haag en VINEX-locatie Ypenburg (gedeelte Den Haag) is rekening gehouden met het provinciale beleid en zijn de concepten ambtelijk besproken met de provincie.

6 6 Voor de inhoud van het ontwerp-bodembeheerplan en bijbehorende ontwerp-bodemkwaliteitskaart gemeente Den Haag en de ontwerp-bodemkwaliteitskaart en bodembeheerplan VINEX-locatie Ypenburg (gedeelte Den Haag) verwijzen wij naar de bijlagen. Diverse bijlagen liggen in de leeskamer in map nr. 79, kamer B 03.17, voor de raadsleden ter inzage. College van burgemeester en wethouders, de secretaris, de burgemeester, D.M.F. Jongen W.J. Deetman