Gratis zelftraining Gedachten Analyse Programma De (r)evolutie van het denken

Transcriptie

2 Voorwoord Elk onderwerp begint met een korte uitleg en daarna volgen er een aantal oefeningen. Je kunt het zien als een proces waarin je stil staat bij jouw denken. Het advies is: neem er de tijd voor en overdenk wat je leest. Het gegeven is in theorie eenvoudig. Het enige dat je hoeft te doen is het leren herkennen van de drie kerngedachten, die zitten tussen al die gedachten die je hebt, en deze bij herkenning nog eens tegen het licht te houden. Af en toe, wanneer jij dat nodig vindt, even je gedachtestroom stilzetten en nadenken over de herkende kerngedachte. Klopt die gedachte? Weet ik echt wat ik net dacht? Dan bepaal jij en niet jouw gedachten. Zo simpel is het theoretisch. Maar de praktijk is, dat je door de herkenning, tegen jouw eigen ingeslepen denkpatroon ingaat en dat maakt het nu juist weer moeilijk. Het uiteindelijke doel klinkt misschien abstract. Het is om de stem in jouw hoofd één te maken. Eén met de realiteit. Dat brengt evenwicht. Jouw eigen gedachten houden dat nu nog tegen. Misschien ben je verlegen, heb je faalangst, te weinig zelfvertrouwen, jaloers, of misschien ben je gewoon op zoek naar meer in het leven. Bij alles speelt jouw denken een rol. Nu nog onbewust, maar door de herkenning van de zes groepen gedachten, wordt dit straks een meer bewust denkproces. Dan ontdek je de gedachten die een rol spelen bij al die, wat wij in het GAP noemen, ontwikkelingsonderwerpen. Want veel van deze kwalen van het denken worden opgebouwd met bepaalde gedachten die je onbewust blijft herhalen. Wanneer je deze 2

3 bepaalde gedachten herkent, door erbij stil te staan, dan kun je dat denkproces stoppen of ombuigen. Cruciaal is de positie die je moet leren in te nemen als je straks bewust over iets na gaat denken. De positie was jarenlang de missing link in het onderzoek. Wanneer er iets gebeurt dan heeft dat invloed op jouw gevoel en op de gedachten die worden opgeroepen. Je voelt je niet goed, uit evenwicht door een gebeurtenis. Dat kan van alles zijn. Een opmerking van iemand, iets wat bij jezelf opkomt, een gerucht, iets waar je tegenop ziet. Je denkt dan vanuit angst, verwarring, onzekerheid, gespannenheid, alles wat de gebeurtenis oproept. Dat is dan de positie van waaruit je denkt. Situaties en gebeurtenissen roepen gedachten op en die bepalen je reactie. Dat is de cirkel. Het gebeurt als vanzelf. Dat was wat het onderzoek duidelijk maakte. Om uit die cirkel te komen leer je om op zo n moment even terug te gaan naar jouw basis. Die basis kun je in dit boek vaststellen en bestaat uit het besef van de werkelijkheid. Het besef is dat nu de werkelijkheid is op het moment dat je over iets nadenkt. Vanuit die basis, de positie van de toeschouwer, ga je naar jouw eigen gedachten luisteren die zijn opgeroepen door de gebeurtenis. Dan kun je tussen die gedachten, de kerngedachten horen en tegen deze basis, het nu de werkelijkheid, afzetten. De werkelijkheid moet je ervaren. Daarom de oefeningen. Door, al is het maar even, te ervaren, heb je besef wat verder gaat dan alleen het denken. Het is juist de manier van denken die doorbroken moet worden, vandaar het belang van die positie. 3

4 Word je eigen coach is een ontwikkelingstraject dat niet stopt bij het laten verdwijnen van de belemmerende gedachten die je hebt. Het geeft je de mogelijkheid om jezelf verder te ontwikkelen. 4

5 Indeling 1. Inleiding 2. De theorie 3. Het doel 4. Besef krijgen dat je in het NU leeft 5. Besef krijgen van de stem in je hoofd 6. Negatieve gedachten 7. Besef krijgen 8. De begrenzing van je denken 9. Ontdek je kernidentiteit 10. We beschermen ons met gedachten 11. Je leven als een reis 12. Overtuigingen 13. Overtuigingen en eigenschappen 14. Fantasieën 15. Een wereld vol voorspellers 16. Niet te beantwoorden vragen 17. Besluiten 18. De mensen in je hoofd 19. Opdrachten 20. De illusie van het positief denken De toepassingen 21. Kinderen en opvoeding 22. Relaties 23. Werk 24. Geloof en denken 25. Epiloog 26. Citaten 27. Methodiek tegen piekeren 28. Methodiek tegen stress 30. Coach je denken 5

6 Inleiding Denk eens terug aan de mens in de prehistorie. Zijn denken was het belangrijkste instrument dat hij had om te kunnen overleven. Verder was hij in vergelijking met de dieren maar armzalig uitgerust. Geen kracht, geen snelheid, geen pantser, geen slagtanden of gifklieren konden hem redden uit een gevaarlijke situatie. Geen winterslaap kon hem door de kou heen helpen. Maar zijn denkvermogen gaf hem extra mogelijkheden. Hij kon oplossingen bedenken voor problemen die zich voordeden, of zich later voor zouden doen. Hij construeerde wapens, valstrikken en kledingstukken. De eerste mens moet al gedacht hebben in de vorm van: als ik een scherp ding maak waarmee ik een dier van een afstand tref, dan kan ik hem doden zonder zelf in gevaar te komen. Dit is denken in oorzaak en gevolg, herkenbaar aan de woorden als dan. De eerste mens moet al vooruit hebben gedacht en daarbij zijn verbeelding (fantasie) hebben gebruikt. Dit denken is aan alle menselijke vindingen voorafgegaan. Bijvoorbeeld ook aan het vuur maken. Het kan begonnen zijn met vragen, zoals hoe kom ik aan vuur?, hoe houd ik het aan?. En vervolgens: wat kan ik er allemaal mee? In zijn verbeelding ging de mens allerlei mogelijkheden af. En zo ontwikkelde zijn cultuur zich door de eeuwen heen. En zo ontwikkelen ook wij, van kind tot volwassene. Verbeeldingskracht zit verweven in ons dagelijks leven maar daar staan we nauwelijks bij stil. Het is onze grote kracht, maar tevens onze grote zwakte. We kunnen er mee scheppen, maar we kunnen er ook een hoop ellende mee aanrichten. Dankzij onze fantasie heeft de wereld het aanzien zoals wij hem nu kennen. 6

7 Alles wat we om ons heen zien, heeft eerst in onze verbeelding bestaan. De mogelijkheden lijken onuitputtelijk. Het begon met een vuistbijl, en nu kijken we via een satelliet naar wat er aan de andere kant van de wereld gebeurt. Maar we denken we nog steeds op dezelfde manier als onze verre voorouders, probleemoplossend en in oorzaak en gevolg. En nog steeds beschermen we onszelf met onze verbeeldingskracht en zijn we gericht op overleven. Ons denken gebruiken we om te creëren, om op te lossen, maar ook om ons te beschermen. En dat laatste is, waar dit verhaal over gaat, omdat dat zich steeds meer tegen ons gaat keren. Het is bijna jammer te noemen, dat we anno nu nog net zo gericht zijn op overleven. De omstandigheden zijn toch totaal veranderd? En toch is het zo. Stel, je zit om negen uur maandagmorgen op kantoor. Je hebt een belangrijke afspraak en die al zit te wachten. Op datzelfde moment gaat de telefoon. Tegelijkertijd komt er een gejaagde collega binnen, die roept: er is iets helemaal fout gegaan, je moet komen kijken! Je lichaam reageert onmiddellijk door zich te mobiliseren, net als bij de jagers in de prehistorie. Je ademhaling versnelt, je bloeddruk stijgt en je gaat licht transpireren. Je denkt wat gebeurt er allemaal? en dat doet de adrenaline alleen nog maar meer stijgen. Vervolgens schakelt zich automatisch een soort verdedigingmechanisme in. Je denkt verontwaardigd: ze denken zeker dat ik niets te doen heb! en komt in actie. Nu is de gedachte ze denken zeker dat ik niets te doen heb een fantasie die niet overeenkomt met de realiteit. Want je kunt toch helemaal niet weten of ze dat denken. Maar dat besef je op dat moment niet, laat staan wat het effect is op jouw waarneming en belevingswereld. Dat het effect groot is besef je ook niet, want hoe zou je? Met die fantasie probeer jij te overleven in die 7

8 situatie. Helaas kun je niet zoals de prehistorische jagers, even uitrusten na je actie. Je moet dóór en dat doen ook jouw gedachten. De eenmaal op gang gezette motor, je denken, kan er niet zo maar mee stoppen, ook al heb je de situaties opgelost. Voor jou lijkt de kantoorsituatie, dus een situatie, de oorzaak van je stressreactie en die reactie lijkt een onontkoombaar, logisch gevolg. Dat is wat wij veelvuldig doen, denken in oorzaak en gevolg. Tenminste, dat doet onze stem in je hoofd voor ons, omdat het niet beter weet. Je bewust worden van de gedachten die nu nog je reacties bepalen, betekent allereerst je meer bewust worden van je denken. De invalshoek is de stem in je hoofd, omdat je daarmee denkt. Er zijn vele benamingen voor de stem in je hoofd, zoals je stem in je hoofd, inner voice, etc. Het GAP gebruikt de benaming: de stem waar je mee denkt. Voor deze weg is gekozen, omdat het abstracte begrip denken, hiermee concreter wordt en daardoor hanteerbaar. Het Gedachten Analyse Programma (G.A.P.) leert je om die automatische kerngedachten zoals ze denken zeker dat ik niets te doen heb, te herkennen, opnieuw op waarde te schatten en je leert het effect kennen van deze gedachte. Het effect is namelijk dat het een denkproces op gang brengt dat je soms niet meer kunt stoppen en eindigt in cirkeldenken. Je leert niet alleen dat die stem dat doet, je leert ook wanneer, hoe en waarom dit zo gebeurt. Dat wat er onbewust gebeurt, ga je zelf bewust maken en dan krijg je een keuze. De keuze om dat drukke denkproces te stoppen, of er mee door te gaan. Dat klinkt nu misschien nog abstract, maar dat is wel waar je naar toe gaat als je dit boek leest en de oefeningen doet om te ervaren wat je hebt gelezen. 8

9 Dat is het begin van je eigen verlossing. Het begin van de bevrijding van de beperkende en bepalende werking van je eigen gedachten. Is dat nu, wat je noemt de revolutie in je denken? Zo n kleine gedachte als: ze denken zeker dat ik niets te doen heb? Het antwoord is ja. Want het zijn al die kleine gedachten bij elkaar die jouw waarneming sturen en jouw belevingswereld vormen. En het is zo dichtbij dat je er overheen kijkt. Het lijkt bijna teleurstellend. In plaats van een mystieke formule, in plaats van de ontdekking van de ziel, in plaats van geheimzinnige Mantra s, het antwoord op een levensvraag, gaat het over niets anders dan de, zo op het oog, gewone alledaagse gedachten die je hebt. Onbewuste gedachten, die je straks bewust gaat maken. Daarmee is het zo dichtbij gekomen, dat iedereen er overheen kijkt. Het uitgangspunt van het G.A.P. is, dat je jezelf kunt leren om rustig en efficiënt te reageren als jij dat wilt. Daarbij heb je dan het gevoel dat jij de situatie bepaalt, en niet die stem in je hoofd, die de situatie nu voor jou bepaalt. De gedachte ze denken zeker dat ik niets te doen heb zit eigenlijk je gezonde reactie op de situatie in de weg. Het is een voorbeeld van een bescherming, maar wel een verkeerd soort bescherming, omdat deze, en dat kan je merken, zich tegen je gaat keren. Want zo'n gedachte bepaalt je gevoel en je gevoel roept bij die stem weer gedachten op. Jij bent je daar niet van bewust en jij hebt het gevoel dat je vanaf negen uur maandagmorgen wordt geleefd. 9

10 Maar zodra jij je bewust wordt van de mogelijkheden en beperkingen van de stem in je hoofd, verandert je leven en ga je anders tegen jezelf en je omgeving aankijken. En dat geldt niet alleen voor werksituaties. Je zult ontdekken dat kerngedachten ook belemmerend kunnen zijn in relaties of de opvoeding van je kinderen, omdat je niet gewoon jezelf kunt zijn, niet vrij bent, door je eigen gedachten. Je kunt niet het beste geven dat je hebt, en dat is hoe je eigenlijk bent, omdat de stem in je hoofd vol met kerngedachten, ertussen zit. Die stem, met al die kerngedachten, kan zelfs je vakantie bederven. Stel, je stapt in het vliegtuig en denkt aan je vakantiebestemming. Je denkt vooruit en hebt verwachtingen, vul ze zelf maar in. Veel zon, of veel sneeuw, lekker ontspannen, gewoon even helemaal weg. Wat je vergeet is dat je de manier waarop je denkt meeneemt. Het kan gebeuren dat je eenmaal op de plaats van bestemming, niet in staat bent om ervan te genieten. Je ligt de eerste dag op het warme strand en je denken gaat alle kanten op. Naar situaties uit het verleden, je werk en wat je verder achterliet en naar situaties in de toekomst. Je wilt dat niet, want je hebt vakantie. Je kent het van jezelf en je hoort het ook van anderen: "de eerste dagen moet ik even afkicken". Het G.A.P. laat je inzien dat je op zo n moment niet in het NU kunt komen, om echt te gaan genieten, omdat je eigen gedachten dat tegenhouden. De stem in je hoofd praat maar door. En dat gebeurt met bepaalde gedachten, kerngedachten. Die zorgen ervoor dat je niet tot rust kan komen. 10

11 We kunnen niet echt weten wat een ander over ons denkt. We kunnen alleen weten wat we zelf denken. Dat wat altijd onbewust in je hoofd gebeurde, ga je zelf bewust maken en daarmee krijgt je de mogelijkheid je denken te gaan beïnvloeden. Niet alleen het proces dat leidt tot stress, piekeren en andere negatieve resultaten, maar al die gedachtegangen die je onbewust sturen. Je leert je oude gedachten bij te stellen en als je dat nodig vindt, te laten verdwijnen. Je gaat beseffen hoe die gedachten zijn ontstaan, welke functie zij hebben en welke invloed zij hebben op je leven. De stem in je hoofd kijkt dan vanuit de realiteit naar situaties en is zich bewust van de mogelijkheden die het heeft en niet heeft. De klacht van het hoofd van de afdeling was dat zijn medewerkers niet vooruit te branden waren. Niet gemotiveerd en te lui om een stap te verzetten. Zo omschreef hij een achttal mensen van zijn team. Je zou het eigenlijk eens moeten meemaken om te zien wat ik bedoel, zei hij tegen mij. Een week later zat ik aan een tafel, temidden van het team. Het hoofd van de afdeling somde een lijstje op van de werkzaamheden die de komende week gedaan moesten worden. Op het moment dat hij het lijstje pakte, zag ik de aandacht verslappen bij de mensen om mij heen. Bij elk punt wat werd opgenoemd, kwam de vraag: vrijwilligers? Niemand reageerde. Bij het laatste punt aangekomen, keek het hoofd nog één keer rond. Is er dan niemand die dit op zich wil nemen? Nee, bedankt, dan doe ik het zelf wel. 11

12 Ik ben blij dat je het nu zelf hebt meegemaakt, zei hij na de vergadering. Zie je nu wat ik bedoel? Ze zijn niet vooruit te branden. Nu doe je het zelf allemaal, zei ik, gaat dat vaker zo? Elke keer, antwoordde hij. Bij doorvragen bleek dat hij z n hele leven al zo reageerde. Twee keer vragen en dan de reactie: dan doe ik het zelf wel. Zo maar een gedachte. Zo maar een oud besluit, één van de zes kerngedachten, dat hij maar blijft herhalen en herhalen. Je word je bewust van de beperking van je stem en daarmee van je denken. En juist dat geeft mogelijkheden, omdat er dan meer ruimte komt voor iets anders. Voelen, intuïtie en beseffen. En het mooiste is, dat je dit alles aan je eigen inspanningen hebt te danken. Geen goeroe die je volgt, of een succesvol iemand die je napraat, geen dogma's, je doet het helemaal zelf. Dit is dan ook niet de weg naar het grote succes, de rijkdom en het aanzien. Dit is de weg naar jezelf, naar die je eigenlijk bent en daar moet je het mee doen. Maar ik geloof dat je er veel meer mee kunt doen, als je echt jezelf bent en het rustig is in je hoofd. Je denken is in feite niets meer of minder dan een deel van jou, want er is meer. Door dit deel te begrijpen en te laten leren, jij gaat je stem namelijk les geven, kan deze je meer terug geven dan je nu voor mogelijk houdt. Veel van je gedachten zijn gericht op overleven en richten zich daardoor automatisch op de toekomst. En zo leef je, zonder dat je er erg in hebt, constant een halve meter voor uit. 12

13 Je bent dan zoals je eigenlijk bent en je blijft niet 'in je hoofd zitten' als je een verkeerde opmerking hoort, als je niet weet hoe iets afloopt of als je een tegenslag hebt gehad. Je kunt het Gedachten Analyse Programma beschouwen als een soort gids voor zelf(her)opvoeding. Een gedachte, die je gaat herkennen als een kerngedachte, die je eerst als waar en goed waardeerde, bijvoorbeeld een overtuiging, ga je opnieuw waarderen. Is die gedachte dan ook nog zo goed, dan is er niets aan de hand. Integendeel zelfs, want dan is dat een bewuste keuze geworden. Maar regelmatig zal het voorkomen dat je een gedachte tegen komt die je, met deze kennis, anders gaat waarderen. Dat is het herwaarderen. En elke herwaardering is een stapje. Zo kun je het zien, stapje voor stapje. Elke herkenning betekent: even aan de slag. Het begin kan even lastig zijn, vooral omdat het nieuw is. Met een andere manier van denken, ontstaat een andere manier van leven en dan met name het besef dat de toekomst een fantasie is en het verleden een herinnering waar je alleen nog maar van kan leren. Het verleden is voorbij en de toekomst moet nog komen. Dat is tevens de belangrijkste les die jij die stem in je hoofd kan leren. Want zo af en toe, dan komt er weer een gedachte en voor je het weet dan ga je weer. Soms een kwartier, soms een halve dag en af en toe zelfs dagen, al komt dat steeds minder voor. Je voelt je dan niet goed en het is druk in je hoofd. Daaraan kun je het herkennen. Dat heb ik ervan geleerd: je moet eerst zeggen dat je niet goed bent, om goed te kunnen worden. Achteraf, als ik me echt goed voel en in evenwicht ben, dan weet ik het. Ik was niet goed. 13

14 Ik vroeg me af of dit nu iets van mij alleen was. Ergens kon ik mij dat niet voorstellen, maar ik wist het niet. Elk deeltje, bij elke ontdekking, heb ik aan mensen waarmee ik in mijn werk te maken kreeg, gevraagd of zij dit ook kennen. En zo heb ik de afgelopen jaren aan vele mensen gevraagd hoe hun denken bij hen werkt. Ze kenden het allemaal. Het je zo maar niet goed voelen, de angsten over de toekomst, die stem die maar door blijft babbelen, niet gewoon jezelf kunnen zijn, het zoeken naar evenwicht en nog veel meer. Ik zag mensen veranderen na het zuiveren van hun denken, oftewel het bijstellen van de stem in hun hoofd. Mensen met eerst veel beschermingen, waardoor ik niet of nauwelijks kon inschatten wat ze nou werkelijk dachten of voelden. Ik zag de maskers vallen die hun werkelijke ik camoufleerden. Wie ik daarachter zag, was zachter, rustiger, meer open, gelukkiger en vooral authentieker. Voor mij was dat het moment dat ik mensen zag stralen. Ik heb er geen ander woord voor. Dat was het moment dat er echt contact was. Ben je dit? Vroeg ik hen dan. Ja, zeiden ze, dit ben ik. Een uur, een dag en soms enkele dagen later was het weer weg, hoorde ik achteraf. Dan kwamen ze weer terug om bij mij dat gevoel van evenwicht weer te halen, het gevoel van volkomen zichzelf te zijn. De afhankelijkheid die dat met zich meebracht deed me besluiten om na elk coachinggesprek huiswerk mee te geven in de vorm van oefeningen die in dit boek staan beschreven. Ik geloof in het zelfherstellend vermogen. Ik geloof dat je met dit boek jezelf kan verlossen en daarmee jezelf kan herstellen. De weg, om een verdere ontwikkeling te bewerkstelligen via de stem in je hoofd is gekozen om de volgende redenen: 14

15 Je bent niet alleen wat je denkt Toch overheerst het denken Je denken overheerst je verstand en je gevoel Het is niet je verstand, maar je denken die een verdere ontwikkeling tegenhoudt De theorie van het Gedachten Analyse Programma: Met ons denken gaan we terug naar het verleden en creeren we een beeld van de toekomst. Dat stelt ons in staat om op grond van eerdere ervaringen, onze richting te bepalen voor de toekomst. Waar we ons echter niet van bewust zijn is dat we met herinneringen ook een gevoel terug kunnen halen. Is dit een negatief gevoel, dan kleurt dat onze beleving. Zo kan iets dat al lang voorbij is, nog steeds het leven van nu beinvloeden. We denken aan de toekomst en krijgen daar een gevoel bij. En ook hierbij gebeurt hetzelfde. Geeft dit toekomstbeeld een negatief gevoel, dan kleurt dit onze beleving. We denken onszelf niet goed en dat doen we met zes soorten gedachten. Door de ontdekking van deze zes groepen gedachten wordt het mogelijk deze, tussen al die gedachten die we hebben, te gaan herkennen. Want het zijn die gedachten die bepalend zijn voor ons handelen, ons gedrag, de besluiten die we nemen, de beleving die we hebben en de positie die we in het leven innemen. Bepalen hoe je eigenlijk bent, je kernidentiteit, ontkoppelt het denken in oorzaak en gevolg. Dat wordt dan ook de basis waarop 15

16 je steeds terug kan vallen en een maatstaf is voor jezelf. Ben je niet zo, dus niet jezelf, dan weet je dat je niet goed bent op dat moment en wordt het tijd om te gaan luisteren naar en te leren van de zes groepen gedachten die je hoort. De weg om te leren en te begrijpen is via de stem in je hoofd. Wanneer je die beter kent en begrijpt, dan opent zich de weg om daar meer evenwicht in te brengen. De wereld om ons heen is veranderd. We hoeven niet meer alert te zijn op wilde dieren. We hoeven niet meer (in het westen) dagelijks bezig te zijn met het zoeken naar voedsel. En toch is ons denken nog steeds gericht op overleven, al gaat dat nu veel subtieler. Die keuze zorgt ervoor dat je meer bewust een bepaalde kant opgaat en is het antwoord op de vraag: wie bepaalt, ik of de situatie. Het uiteindelijke doel is evenwicht. We kunnen nu eenmaal niet elke situatie sturen, maar we hoeven ook niet gestuurd te worden door situaties. Je krijgt het G.A.P. als gereedschap om stapje voor stapje je denken te zuiveren. Je wordt daarmee geen ander, of een wondermens. Je wordt gewoon steeds meer jezelf en je komt daarom meer in evenwicht met alles om je heen. Er zijn situaties die je niet kunt veranderen of beïnvloeden, maar met het G.A.P. kun je er wel anders mee omgaan. 16

17 Het doel Het doel is om de stem in je hoofd één te maken. Eén met je gevoel, één met je verstand, één met de persoon die je bent. Dit doe je door al die gedachten op te sporen waarvan je weet dat die buiten het vermogen van je denken liggen en door oude gedachten op te sporen. Gedachten die je ooit hebt gecreërd en nu onbewust nog gebruikt. Dit laatste geeft al aan dat je denken, de stem in je hoofd, niet in evenwicht is, omdat deze is opgebouwd door gedachten van allerlei leeftijden. Gedachten die terug gaan tot je vroegste kindtijd. Je kunt ze gaan horen, gedachten van de zesjarige, het kind. Gedachten uit de tijd dat je puber was, jong volwassene, maar ook gedachten van een paar jaar geleden, van vorige maand, vorige week en van gisteren. Gedachten die je leert herkennen door de zes groepen kerngedachten te leren en deze nog een keer tegen het licht te houden. Door de stem in je hoofd in evenwicht te brengen, ontstaat er rust in je hoofd. Vanuit die rust ontstaat evenwicht in HOE je eigenlijk bent, (je kernidentiteit), je denken (de stem in je hoofd) en je gevoel. (Dit wordt niet meer tegengehouden door je denken). Om dat doel te bereiken, moet je de zes groepen beschermingsgedachten leren. Of je begint bij de ander, door in de communicatie de kerngedachten te ontdekken, of dat je bij jezelf begint, met de stem in je hoofd, maakt niet uit. Uiteindelijk kom je toch bij jezelf uit. Bij de stem in je hoofd. 17

18 Thank You for previewing this ebook You can read the full version of this ebook in different formats: HTML (Free /Available to everyone) PDF / TXT (Available to V.I.P. members. Free Standard members can access up to 5 PDF/TXT ebooks per month each month) Epub & Mobipocket (Exclusive to V.I.P. members) To download this full book, simply select the format you desire below