BIJLAGEN LIMBURGSE PRIMAIRE WATERKERINGEN TU DELFT

Transcriptie

1 BIJLAGEN LIMBURGSE PRIMAIRE WATERKERINGEN TU DELFT Eindrapport M.Sc. Afstudeeronderzoek Lonneke Groendijk 19 december 2011

2 Inhoud 1 Brandbrief 4 2 Maaswerkenprojecten Uitgevoerde projecten Huidige werkzaamheden Projecten Maaswerken in voorbereiding 9 3 Baseline en WAQUA Modelstappen Uitleg Baseline en SIMONA Baseline SIMONA Uitleg model 14 4 Overzicht actoren Invloed actoren Overzicht actoren Ministerie van Milieu en Infrastructuur Provincie Limburg Waterschappen Commissie Boertien II Expertise Netwerk Waterveiligheid Deltaprogramma nv de Scheepvaart 20 5 Vragenlijst interviews 21 6 Interviews (vertrouwelijk) Interview ir. TJ. de Haan Interview ir. R. Slomp Interview ir. U. Boot Interview drs. T. Gresel Interview ir. H. Gielen Interview ing. R. Potter Interview ir. J. Goudriaan en drs. J. Molleman 23 7 Afbakeningen Categorien Catergorie A Categorie B Categorie C Categorie D 29 - Definitief 1

3 7.2 Maas Zandmaas en Grensmaas 30 8 Invloedsfactoren kruinhoogte Wettelijk Toetsinstrumentarium Constructieve en technische eisen Belangen Afvoer Hoogwaterbeschermingsprogramma Waterwet Veiligheidsnormering Overstroombaarheid 34 9 Advies Expertise Netwerk Waterveiligheid Modelresultaten Hoogwaterstanden Maas Overzicht instromen van Overstroombaar maasmodel Figuren 1 Stappen Baseline en WAQUA 13 2 Organogram Ministerie van Infrastructuur en Milieu (Rijksoverheid (B), 2011) 16 3 Organogram Rijkswaterstaat (Ministerie van Infrastructuur en Milieu (D), 2011) 18 4 Overzicht waterschappen (Unie van Waterschappen, 2010) 19 5 Primaire water categorie a (Ministerie van Verkeer en Waterstaat (B), 2007) 25 6 Primaire water categorie a in Limburg (Ministerie van Verkeer en Waterstaat (B), 2007) 26 7 Primaire water categorie b (Ministerie van Verkeer en Waterstaat (B), 2007) 27 8 Primaire water categorie c (Ministerie van Verkeer en Waterstaat (B), 2007) 28 9 Primaire water categorie d (Ministerie van Verkeer en Waterstaat (B), 2007) Zandmaas en Grensmaas (Rijkswaterstaat, 2011) Landelijke toetsing (Directoraat-Generaal Water (A), 2007) Waterstandsverschil 1/250: len 2020 t.o.v. Bestuursovereenkomst Middelaar nat, rivierkilometer Gennep droog, Heijen nat, rivierkilomter Well nat, Wanssum en Blitterswijck droog, rivierkilometer Blitterswijck droog, Wellerlooi nat, rivierkilometer Broekhuizenvorst droog, Arcen nat, rivierkilometer Broekhuizen nat, Arcen nat, rivierkilometer Velden deels droog, rivierkilometer Venlo droog, Blerick deels droog, rivierkilometer Tegelen droog, Baarlo nat, rivierkilometer Baarlo nat, Belfeld droog, rivierkilometer Beesel nat, rivierkilometer Neer deels droog, rivierkilometer Buggenum nat, rivierkilometer Leeuwen droog, Horn nat, rivierkilometer Roermond nat, rivierkilometer Definitief 2

4 28 Roermond nat, Herten nat, Ool nat, rivierkilometer Wessem nat, rivierkilometer Roosteren nat, rivierkilometer Maastricht deels droog, rivierkilometer Eijsden deels droog, rivierkilometer 5 62 Tabellen 1 Modelstappen 12 2 Betrokken partijen 15 3 Randvoorwaarden maatgevende afvoeren 33 4 Hoogwaterstanden modellen 38 5 Overzicht locaties 51 - Definitief 3

5 BIJLAGE 1 Brandbrief - Definitief 4

6 - Definitief 5

7 BIJLAGE 2 Maaswerkenprojecten 2.1 UITGEVOERDE PROJECTEN Deze paragraaf geeft de huidige situatie van de primaire water in Limburg weer. Sinds 2005 werkt Rijkswaterstaat aan de Maas om Limburg te verzekeren van een veiligheidsniveau in In totaal zijn dit 52 projecten, waar inmiddels al een aantal uitgevoerd zijn (Rijkswaterstaat, 2011). Verhoging bruggen Maas-Waalkanaal bij Nijmegen 2007 tot maart 2008 Drie bruggen zijn verhoogd over het Maas-Waalkanaal in Nijmegen. Dit om vrije doorgang te bieden voor grotere schepen. Brugverhoging over sluis Weurt eind 2005-begin 2008 Bij de sluis bij Weurt zijn ook twee brugen verhoogd met hetzelfde doel als bij Nijmegen. Aanleg kaden in Mook en Middelaar afgerond in 2008 De aanleg van de kaden in de gemeente Mook en Middelaar heeft voor een beschermingsniveau gezorgd van 1/250 per jaar in plaats van 1/30 a 1/50 per jaar. Zomerbedverdieping Maas tussen Grave en Ravenstein afgerond in februari 2007 Het zomerbed van de Maas is verdiept om te zorgen voor een betere bescherming tegen hoogwater. Aanpassing stuw- en sluiscomplex bij Grave De stuw en sluizen dienden te worden verhoogd en aangepast, omdat Rijkswaterstaat het stuwpeil wilde verhogen. Proefprojecten vrij eroderende oevers Als proef heeft Rijkswaterstaat in september en oktober 2006 oeververdediging verwijderd langs de Maas. Dit zou gunstig kunnen zijn voor flora en fauna. De locaties zijn bij aijen, De Waerd en Bergen. Retentiegebied- noord Haelenafgrond in Het gaat hier om de gemeenten Maasgouw en Leudal. Rijkswaterstaat wil hier een retentiegebied tussen het Lateraalkanaal en de dorpen Heel, Beegden en Horn. Hierdoor daalt de waterstand vanaf Roermond stroomafwaarts met gemiddeld tien centimeter. Herstelproject Rijkelse Bemden bij Beesel afgerond in 2006 Het gaat hier om het herstellen van verontreinigde grond. Rijkswaterstaat heeft dit in het verleden vervuild en dit is opgegraven en afgevoerd. Bochtverruiming bij Neer afgerond in 2009 De stroming in de bocht bij Neer veroorzaakte ongewenste stroomeffecten en dit is in 2009 gecorrigeerd. - Definitief 6

8 Aanleg kaden bij Roermond afgerond in 2008 Rijkswaterstaat heeft de kaden verhoogd in Roermond, Herten, Ool en Merum. Hier is de overstromingskans verlaagd naar 1/250 per jaar. Veilige Maas bij Roosteren afgerond in 2008 In het gebied bij Roosteren is gewerkt aan verbreding en verdieping van de rivier, verlaging van een uiterwaard en aanleg van een stroomgeleidingsdijk ten zuiden van de brug. Proefproject Meers: begin van een levende Grensmaas Bij Meers is in 2008 een proefproject afgerond met grondwinning. Dit leidt tot lagere waterstanden en nieuwe natuur. 2.2 HUIDIGE WERKZAAMHEDEN Onderstaande projecten zijn de huidige werkzaamheden van Rijkswaterstaat-Dienst Infrastructuur Maaswerken (Rijkswaterstaat, 2011). Oeverstroken van 25 meter langs de rivier Er worden oeverstroken aangekocht langs de Maas parallel aan de trajecten waar rivierverdieping plaatsvindt. Omdat het mogelijk is dat er afkalving van de oevers ontstaat, zijn de oeverstroken als bufferzone aangekocht. Het gaat hier om de locaties tussen Grave, Gennep en tussen Arcen en Venlo. Aanleg kaden bij Gennep In de gemeente Gennep wordt momenteel gewerkt aan de aanleg van de kaden. Het gaat hier om 3200 meter kade langs de provinciale weg en langs de Niers wat al is aangelegd. Bij de voormalige gemeentewerf moet nog 400 meter kade gebouwd worden en in de Haven van Heijen moet nog 200 meter kaden worden gerealiseerd bij AVG en Hendrix/UTD. Natuurontwikkeling Heukelomse Beek bij Bergen Rijkswaterstaat wil een natuurgebied bij Bergen. Door de stuwen is de waterstand van de Maas op deze locatie verhoogd, waardoor het grondwaterpeil stijgt. Provincie Limburg wilde in dit gebied meer ruimte geven aan de natuur en de vernatting is hiervoor erg positief. Hiervoor dienen de eigenaren hun grond te verkopen zodat het ingericht kan worden als natuurgebied. Natuurlijke oevers bij Baarlo, Bergen en Lomm Rijkswaterstaat wil losstaande natuurgebieden opkopen om natuurlijke oevers langs de Maas te ontwikkelen. Deze natuurgebieden bevinden zich bij Baarlo, Bergen en Lomm. Aanpassing stuw- en sluizencomplex Sambeek De aanpassing van de stuw heeft als doel water tegen te houden en daarmee de waterstand te regelen. Hiertoe dienen de stuw en sluizen aangepast en verhoogd te worden bij Sambeek. - Definitief 7

9 Hoogwatergeul bij Lomm De werkzaamheden van de hoogwatergeul bij Lomm zijn in volle gang. Met de hoogwatergeul wil Rijkswaterstaat bereiken dat dit gebied mee gaat stromen bij hoogwater zodat er lagere waterstanden te plaatse en stroomopwaarts ontstaan. Aanleg kaden bij Venlo Een aantal kaden bij Venlo moeten worden opgehoogd om een veiligheid van 1/250 per jaar te realiseren. Verlenging oostelijke sluiskolk bij Maasbracht De oostelijke sluiskolk bij Maasbracht dient te worden verlengd tot 225 meter om in de toekomst grotere en langere schepen te kunnen waarborgen. Het sluizencomplex vormt de overgangen tussen het Julianakanaal en de Maas. Verlenging sluiskolk bij Heel Tevens dient de sluiskolk bij Heel te worden verlengd om de grotere schepen te kunnen ontvangen. Het gaat hier om de sluis van de Maas naar het Lateraalkanaal. De werkzaamheden zullen eind 2011 van start gaan. Verlenging middelste sluiskolk bij Born Het sluizencomplex bij Born ligt in het Julianakanaal. De middelste kolk dient te worden verlengd met dezelfde reden als eerder genoemd: handhaven grotere schepen. Sinds september 2009 is het werk in uitvoering. Bodem- en oeverbescherming van de Grensmaas bij Meers en Esloo afgerond in 2010 Bij de Grensmaas bij Meers en Esloo is bodembestorting en oeverbestorting aangebracht om te zorgen dat op deze locaties de oevers en bodem niet beschadigd/erodeerd. Proefproject bij Meers Hierbij gaat het om het uitbreiden van een eerder proefproject. De stroomgeul wordt verbreed en de uiterwaard wordt verlaagd. In 2008 zijn de werkzaamheden begonnen. Het Consortium Grensmaas is de uitvoerder van het project. Natuur te Bosscherveld Het werk in Bosscherveld bij Maastricht is door het Consortium Grensmaas voorlopig stilgelegd. Het gaat hier om de realisatie van een natuurgebied. Het is stilgelegd omdat de vraag naar grind flink is gedaald door de economische crisis. Het Consortium kon namelijk de grindwinning niet kwijt. Rivierverruiming bij Itteren Door rivierverruiming zal er betere bescherming tegen hoogwater bij Itteren zijn. Sinds het najaar 2008 zijn de werkzaamheden in volle gang.. Dit project valt onder de plannen van de Grensmaas - Definitief 8

10 Retentiegebied bij Maasgouw en Leudal Rijkswaterstaat wil een retentiegebied in de gemeenten Maasgouw en Leudal zodat bij extreem hoogwater het water in het retentiegebied kan inlopen. Hierdoor wordt de waterstand vanaf Roermond stroomafwaarts met gemiddeld tien centimeter verlaagd. Dit werk is in de zomer van 2009 gestart. Regiocentrale in Maasbracht Rijkswaterstaat wil een centrale hebben die diverse sluizen op afstand kan bedienen. Vanaf 2009 wordt hier aan gewerkt. Zomerbedverdieping bij Grave Door het zomerbed anderhalf tot drie meter te verdiepen zal er meer ruimte voor de Maas zijn bij hoger water. Dit zal gebeuren tussen Gennep en Grave. De planning zal zijn dat dit tot 25 centimeter lagere waterstanden kan geven dan in de huidige situatie volgens de bestuursovereenkomst. Dit project is in 2009 van start gegaan. 2.3 PROJECTEN MAASWERKEN IN VOORBEREIDING Hierin zijn de ingrepen genoemd die voor de Limburgse Maas staan gepland (Rijkswaterstaat, 2011). Aan de Maas Bij de locatie Aan de Maas wordt de stroomgeul verbreed en zal smalle weerdverlaging plaatsvinden. Iets ten noorden van Aan de Maas zal grindwinning plaatsvinden. Urmond Ook in Urmond zal smalle weerdverlaging plaatsvinden vanaf De Maasoever bij Urmund is verontreinigd en dit zal worden gesaneerd wanneer er begonnen wordt met de verruiming van de Maas. Verruiming bij Nattenhoven De Maas zal vanaf 2016 verruimd worden bij Nattenhoven over een smalle strook. Doordat het een kleine ingreep is, moeten de bestande kaden verhoogd worden over een paar honderd meter. Nevengeul bij Maasband In 2014 of 2015 wordt er begonnen met het maken van een nevengeul bij Maasband. Het drop ligt direct aan de Maas en hierdoor is rivierverruiming niet mogelijk. Gemiddeld komt MAasband ongeveer honderd dagen per jaar als een soort eiland te liggen door het hoogwater. Met een nevengeul en een brug hierover zal het dorp bereikbaar blijven bij hoogwater. Het zal uitgevoerd worden door Consortium Grensmaas. Ingrepen bij Koeweide Bij Koeweide zullen meerdere ingrepen plaatsvinden. Deze werkzaamheden zullen starten in 2012 of Ten eerste zal de stroomgeul in de bocht van de Maas worden verbreed zodat het meer water kan bergen. Tevens komt er een smalle strook weerdverlaging. De laatste handelingen zullen twee dekgrondbergingen zijn. Tussen Slapersdijk en Kingbeek - Definitief 9

11 zal er een liggen en in het gebied Klein Trierveld. Op deze plekken wordt grind gewonnen en vervolgens wordt het weer opgevuld. Nevengeul bij Grevenbicht Vanaf 2015 of 2016 zal bij Grevenbicht een nevengeul worden aangelegd. Momenteel ligt er een kade op de locatie van de toekomstige nevengeul. Deze kade zal 120 meter verplaatst worden naar het oosten, alvorens de nevengeul gegraven worden. Nevengeul bij Visserweert Voor Visserweert geld hetzelfde principe als bij het dorp Maasband. Het dorp ligt namelijk ook pal aan de Maas. Daarom zal er vanaf 2014 of 2015 een nevengeul gegraven worden. Tevens komt er een brug zodat het dorp bereikbaar zal blijven. Iets ten Noorden van Visserweert is het wel mogelijk om de stroomgeul te verbreden. De hoogwatergeul bij Well en Aijen In 2015 wil Rijkswaterstaat dat de hoogwatergeul bij de gemeente Bergen, ter hoogte van Well en Aijen, klaar hebben. De aanleg van de hoogwatergeul moet leiden tot een waterstandsdaling bij hoogwater, die tientallen kilometers stroomopwaarts nog merkbaar is. Tevens worden de oevers bij de hoogwatergeul verlaagd. Dit plan is onderdeel van het plan Maaspark Well. Dit is een veel groter project dat ook toeristische activiteiten beoogt. Verbreding Julianakanaal Rijkswaterstaat wil dat overal op het Julianakanaal het mogelijk zal zijn om tweebaksduwvaart te hebben. Daarom zal het kanaal aan de oostzijde tussen Born en Stein lokaal met 15 meter verbreed worden. Tevens realiseert Rijkswaterstaat tussen Maasbracht en Born een peilopzet van 25 centimeter. Ook wordt er een damwand geplaatst bij een brug tussen Stein en Elsloo om de doorvaartbreedte te vergroten. Een andere damwandconstructie wordt geplaatst bij een bocht bij Elsloo om het kanaal te verbreden. Tot slot zullen er twee passeervlakken komen tussen Elsloo en Limmel met een lengte van twee kilometer. Keersluis bij Heumen Doordat de oude sluis Heumen maar voor één vaartuig tegelijk toegankelijk is, ontstaat er vaak oponthoud. Hierdoor heeft Rijkswaterstaat besloten tot aanleg van een nieuwe keersluis aan de oostzijde van de huidige sluis. Nevengeul ten oosten van de stuw Sambeek Deze nevengeul is gepland ten oosten van de stuw Sambeek in Afferden en loopt parallel aan de stuw. Hierdoor ontstaat er een nieuwe dynamiek van de rivier en levert deze nevengeul nieuwe natte natuur op. Vergroten van de sluizen bij Sambeek en Belfeld Om langere schepen te kunnen hebben, dienden de sluizen bij Sambeek en Belfeld te worden aangepast. Naar verwachting zal dit eind 2013 klaar zijn. - Definitief 10

12 Zomerbedverdieping tussen Venlo en Arcen Vanaf 2011 zal Rijkswaterstaat het zomerbed van de Maas verdiepen tussen Venlo en Arcen. Er zal twee tot drie meter worden afgegraven zodat er meer ruimte voor de Maas is. Nevengeul bij Baarlo, ten westen van stuw Belfeld Met het aanleggen van een nevengeul bij Baarlo wil Rijkswaterstaat, net als bij de stuw Sambeek, nieuwe natte natuur creëren. Verruiming van de bocht bij Steijl Om de veiligheid te vergroten en tweebaksduwvaart mogelijk te maken, wordt de bocht vanaf 2013 verruimd. Deze bocht in de Maas is een krappe bocht en kan een knelpunt zijn bij hoge waterafvoeren voor grote transportschepen. Keersluis bij Limmel Ook de sluis van Limmel moet worden aangepast voor tweebaksduwvaart. - Definitief 11

13 BIJLAGE 3 Baseline en WAQUA 3.1 MODELSTAPPEN Om de varianten te kunnen modelleren en analyseren met WAQUA en Excel, zijn er een aantal modelstappen nodig. Dit is schematisch weergeven in onderstaande tabel. Tabel 1 Modelstappen Stappen Uitleg Start modelvariant Baseline-maatregelen maken Arcgis Mw5_wk Mw5_hk Inmixen in Baseline-varianten WAQUA-model Randvoorwaarden aanpassen Simulaties Optimalisaties Naverwerking Arcgis Omzetten met behulp van BASWAQ Bestanden zoeken Invoerbestand siminp aanpassen Excel Één kaartatlas Nieuw t.o.v. eerder werk: - alle projecten uitgevoerd tot aan overstromingsvlakken TMR2006 Zoals te zien is in bovenstaande tabel, beginnen de modellen bij het maken van Baselinemaatregelen. Een klein deel van de baseline-maatregelen moesten gemaakt worden, voordat ze ingemixt kon worden. Om het overzichtelijker te maken, biedt onderstaande figuur meer duidelijkheid. - Definitief 12

14 Figuur 1 Stappen Baseline en WAQUA BASELINE: Referentie WAQUA: Stap 1: Maatregel variant 1 Stap2: Mixer variant Stap 3: WAQUA schematisatie Stap 4: WAQUA berekeningen 3.2 UITLEG BASELINE EN SIMONA BASELINE Baseline is een Geografisch Informatie Systeem (GIS) database. Dit houdt in dat het een informatiesysteem is, dat in staat is om informatie over geografische objecten kan worden bewerkt en opgeslagen. Tevens is de applicatie in staat om op concrete wijze het ruimtelijke aspect van modelschematisaties voor WAQUA, SOBEK en Delft3D te creëren. In dit onderzoek wordt er gewerkt met WAQUA. Ruimtelijke gegevens worden op een dergelijke manier opgeslagen dat een overeenkomstig geografische beschrijving van een gebied wordt verkregen. Vervolgens wordt door middel van conversie-tools de desbetreffende gebiedsbeschrijving omgezet in een schematisatie voor, in dit onderzoek gebruikte, WAQUA. Baseline is een ArcInfo-database. Ook is het een applicatie voor het opslaan, bestuderen, aanpassen en weergeven van riviergegevens. Deze gegevens worden gebruikt bij het uitvoeren van berekeningen met verschillende stromingsmodellen. Een voorbeeld hiervan is het berekenen van maatgevende hoogwaterafvoergolven en effecten in het winterbed en benedenstrooms. Bovendien is met behulp van de applicatie Baswaq het mogelijk om de bestanden te genereren en aan te maken voor Waqua. Voor de bestaande modellen is Baseline 3.1 gebruikt en voor de nieuwe modellen (len 2020) is Baseline 4.03 gebruikt. De nieuwe modellen zijn voortgebouwd op het mw5-model van de Quick Scan Ruimte voor de Maas (Meijer & e.a., 2010) SIMONA SIMONA staat voor SImulatie MOdellen NAtte waterstaat. Het is een waterloopkundig kennissysteem voor Rijkswaterstaat en is te omschrijven als een verzameling van wiskundige simulatiemodellen die hydrodynamische processen beschrijven. SIMONA is - Definitief 13

15 opgezet als een systeem met verschillende lagen waarin uniforme gegevensopslag wordt benut. SIMONA is een technisch-wetenschappelijk kennissysteem. Het bevat onder andere het model WAQUA. Hiermee is de simulatie van waterloopkundige fenomenen mogelijk zoals de simulatie van transport van stoffen die in het water zijn opgelost. WAQUA is een waterbewegingsmodel in 2 dimensies van Rijkswaterstaat. Hiermee is het mogelijk om waterstanden, waterstromingen en concentraties van opgeloste stoffen en het is beschikbaar in het SIMONA kennissysteem. In WAQUA wordt gewerkt met waterstromingen en concentraties die diepte-gemiddeld zijn genomen. Gewerkt wordt met waarden die het gemiddelde zijn van de waarden die variëren over de z-as (de diepte) van de desbetreffende zee of rivier. In WAQUA worden de volumevariatie van de waterstroming en concentraties van opgeloste stoffen dus in de x-as (de lengte) en de y-as (de breedte) gesimuleerd. Dit is dus een tweedimensionale horizontale benadering UITLEG MODEL WAQUA beschikt over één aansturingsfile, genaamd Siminp. Hierin staat de totale aansturing van alle gegevens en verwijzingen die nodig zijn om een simulatie te krijgen van het gebied in kwestie. Systeemgrens Het systeem is ingekaderd. Het begint als meest zuidelijke punt van de Maas bij Eijsden. Het eindpunt van het gebied is in het noorden van Limburg. Het is het punt waar de Maas Limburg verlaat. Als systeemgrens aan de westelijke kant van de Maas is de grens de Vlaamse dijken. Aan de oostelijke kant zijn het de hoge gronden. De hoge gronden houden in: daar waar het hoogwater niet kan komen doordat de bodem hoger is dan de waterstand. Alle gegevens van het model zijn gegeven door de Waterdienst en zijn op basis van de thermometerpeilen van 2006 (TMR2006). Debiet Er wordt met verschillende debieten gerekend, zoals staat in de overzichtstabel die eerder gegeven is. Versies Voor de bestaande modellen zijn de volgende WAQUA versies gebruikt: WAQUA 2000_02 (2 e generatie voor de Zandmaas) en WAQUA 2002_01 (3 e generatie voor de Grensmaas). Voor de nieuwe modellen (len 2020) is WAQUA 2006_01 gebruikt. - Definitief 14

16 BIJLAGE 4 Overzicht actoren 4.1 INVLOED ACTOREN Bij het toetsen, normeren en ontwerpen van primaire water in Nederland is er een aantal actoren betrokken. Bij het analyseren van de actoren, wordt alleen de formele machten in acht genomen. Hiermee is duidelijk in kaart gebracht welke actoren van belang zijn om bij dit onderzoek te betrekken. Er is niet alleen gekeken worden naar de actoren in Nederland, maar ook de actoren in Europa die te maken hebben met de Europese regelgeving. Dit omdat er tevens Europese richtlijnen zijn voor overstromingsrisico s. Hieruit volgt welke actoren nodig zijn om de veiligheid van de dijkringen in Limburg te verhogen en welke invloed verschillende actoren hebben op dit proces. 4.2 OVERZICHT ACTOREN Tabel 2 Betrokken partijen Om een duidelijk overzicht van actoren te hebben, zijn de bestuurlijk en ambtelijk betrokken partijen van de toetsing van primaire water in Tabel 2 te zien. Partijen Bestuurlijk Ambtelijk Staatssecretaris van Milieu en infrastructuur Directoraat-Generaal Water (DG Water) Staatssecretaris van Milieu en infrastructuur Rijkswaterstaat-Waterdienst Staatssecretaris van Milieu en infrastructuur Inspectie Verkeer en Waterstaat Gedeputeerde Staten (GS) Provincie Dagelijks Bestuur Waterschappen Staatssecretaris van Milieu en infrastructuur Rijkswaterstaat-regionale diensten MINISTERIE VAN MILIEU EN INFRASTRUCTUUR Het ministerie van Milieu en Infrastructuur is het overkoepelende orgaan in de besluitvorming over de primaire water. Het organogram van het ministerie is te zien in Figuur 2 - Definitief 15

17 Figuur 2 Organogram Ministerie van Infrastructuur en Milieu (Rijksoverheid (B), 2011) : - Definitief 16

18 Minister Milieu en Infrastructuur Melanie Schultz van Haegen is de minister van het Ministerie van Milieu en Infrastructuur. Zij is eindverantwoordelijke van het ministerie van Milieu en Infrastructuur. Staatssecretaris Milieu en Infrastructuur Onder de minister van Milieu en Infrastructuur valt de staatssecretaris J. Atsma. Hij heeft bestuurlijk de meeste invloed op de besluiten betreffende het proces van de water. Directoraat-Generaal Water Directoraat-Generaal Water is de regisseur van het totale toetsproces van de primaire water. Daarnaast is DG Water verantwoordelijk voor het vaststellen van het toetsinstrumentarium Hydraulische Randvoorwaarden (HR), het Voorschrift Toetsen op Veiligheid (VTV) en het Draaiboek Toetsen (DT), hetgeen geleverd wordt door de RWS Waterdienst.. De Waterdienst zet alles klaar voor de HR en het VTV en DG Water beslist op politieke, financiële en inhoudelijke achtergronden welke delen ze hiervan actualiseren en welke niet, aldus ir. R. Slomp van de Waterdienst (Bijlage 3). De Inspectie van Verkeer en Waterstaat De Inspectie van Verkeer en Waterstaat (IVW) houdt het toezicht op het toetsproces van de water. Dit gebeurt door de werkwijze van de provincies en de betrokken rijkspartijen (DG Water en de RWS-Waterdienst) te toetsen. Rijkswaterstaat In opdracht van de minister en de staatsecretaris van Infrastructuur en Milieu (IenM) ontwikkelt en beheert Rijkswaterstaat het nationale netwerk van vaarwegen en wegen, waaronder ook de Limburgse water. Het organorgam van Rijkswaterstaat is te zien in Figuur 3. : - Definitief 17

19 Figuur 3 Organogram Rijkswaterstaat (Ministerie van Infrastructuur en Milieu (D), 2011) Rijkswaterstaat wordt aangestuurd door het Dagelijks Bestuur (DB). Staf Directoraat- Generaal ondersteunt het dagelijks bestuur. Hierin zitten alle hoofden van de landelijke en regionale diensten, inclusief het dagelijks bestuur. De Directeur-Generaal heeft hier de leiding. Staf Directoraat-Generaal representeert Rijkswaterstaat intern, extern en internationaal. Rijkswaterstaat Waterdienst De RWS Waterdienst verschaft advies en ondersteuning aan Directoraat-Generaal Water (DG Water) betreffende het toetsproces. Ook levert RWS Waterdienst de opzet van de HR en het VTV onder de verantwoordelijkheid van DG Water en adviseert hij in de verwezenlijking van de Landelijke rapportage toetsing. Tot slot verzorgt de Waterdienst een helpdeskfunctie en adviserende rol richting de provincies en waterkering beheerders Ongeldige bron opgegeven.. Rijkswaterstaat Dienst Limburg Dienst Limburg is één van de tien regionale diensten van Rijkswaterstaat (Bijlage 7). Dienst Limburg is rivierbeheerder en krijgt opgeleverd wat de Maaswerken uitvoert en achterlaat. Tevens heeft Dienst Limburg een controlerende taak op DI-Maaswerken en de uitvoering van het Maasproject. Ook voert Dienst Limburg de toetsing uit van de water, maar de waterschappen zijn wettelijk verantwoordelijk voor de. Dienst Infrastructuur Dienst Infrastructuur (DI) is specialist binnen Rijkswaterstaat op het gebied van bouwtechnologie, inkoop en projectmanagement. DI- Maaswerken valt onder deze dienst. : - Definitief 18

20 DI- Maaswerken Maaswerken is sinds 1997 een hoogwaterbeschermingsprogramma met als concrete taak de uitvoering van hun Maaswerkenproject. In 1997 is Maaswerken als projectorganisatie in het leven geroepen om de hoogwateroverlast in het Maasgebied te verminderen. In 2001 werd het een Rijkswaterstaatdienst: Rijkswaterstaat Maaswerken. Vanaf 2005 is er begonnen met de uitvoering hiervan door aanleg van en het realiseren van hoogwatergeulen PROVINCIE LIMBURG Provincie Limburg houdt toezicht op de uitvoering van het toetsproces door de beheerders in de eigen provincie (de waterschappen en de RWS regionale diensten). Tevens brengt zij verslag uit aan de Staatssecretaris van Milieu en Infrastructuur door middel van de Provinciale Rapportage WATERSCHAPPEN Figuur 4 Overzicht waterschappen (Unie van Waterschappen, 2010) De waterschappen voeren de toetsing van de primaire water uit en rapporteren dit aan de desbetreffende provincie. Hierbij wordt rekening gehouden met klimaatverandering, bodemdaling en stijging van de zeespiegel. In Limburg zijn er twee waterschappen. In het noordelijk deel is het waterschap Peel en Maasvallei actief en in het zuiden van Limburg is dit Roer en Overmaas. In Figuur 4 zijn de waterschappen weergegeven COMMISSIE BOERTIEN II Naar aanleiding van de overstroming van de Maas eind 1993 met een schadegevolg van circa 110 mln. besloot de Rijksoverheid tot instelling van de Commissie Watersnood Maas (ook wel Commissie Boertien II genoemd). Deze commissie begeleidde het Onderzoek Watersnood Maas in De Commissie bracht in december 1994 aan de minister van Verkeer en Waterstaat advies uit om de Maas eerst te verdiepen en te verbreden. Tevens adviseerde de Commissie tot de aanleg van kaden voor de bevolkingsconcentraties die ondanks genoemde rivierverruimende maatregelen toch nog risico zouden lopen. Het ging in dit plan om 63 kilometer nieuwe kaden. Hierdoor zou de kans op overstromingen afnemen tot 1/250 jaar EXPERTISE NETWERK WATERVEILIGHEID Het Expertise Netwerk Waterveiligheid (ENW) geeft advies aan het Ministerie van Infrastructuur en Milieu op het gebied van waterveiligheid. Het ENW draagt zorg voor de : - Definitief 19

21 kennisontwikkeling om Nederland ook op langere termijn veilig te houden tegen overstromingen DELTAPROGRAMMA Het Deltaprogramma is een nationaal programma waarin Rijksoverheid, provincies, gemeenten en waterschappen samen werken met maatschappelijke organisaties, bedrijfsleven en kennisinstituten, onder regie van de regeringscommissaris voor het Deltaprogramma. Dit is de deltacommissaris. Het Deltaprogramma moet Nederland beschermen tegen hoogwater NV DE SCHEEPVAART nv De Scheepvaart is in Vlaanderen een extern verzelfzelfstandigd agentschap (EVA). Dit wil zeggen dat de organisatie een beheersovereenkomst heeft voor 5 jaar met de verantwoordelijke Vlaamse minister (van Openbare Werken). Zij beheren alle grote waterlichamen binnen de twee provincies Antwerpen en Limburg, aldus ir. H Gielen van nv De Scheepvaart (Bijlage 6.5). nv De Scheepvaart werd in 2004 opgericht als naamloze vennootschap van publiek recht waarvan de aandelen volledig in handen zijn van het Vlaams gewest. Het agentschap valt onder de Vlaamse overheid onder het beleidsdomein Mobiliteit en Openbare Werken. : - Definitief 20

22 BIJLAGE 5 Vragenlijst interviews 1. Inleiding Vindt u het goed als ik dit interview opneem? Vindt u het goed als ik u citeer in mijn onderzoek op grond van dit verslag? Vindt u het goed dat ik het definitieve verslag van het interview als vertrouwelijke bijlage in mijn uiteindelijke rapport voeg? Dit houdt in dat het verslag alleen zichtbaar is voor mijn afstudeercommissie van de TU Delft, bestaande uit prof.dr.ir. H.J. de Vriend, dr.ir. E. Mosselman en dr. J.H. Slinger (TU Delft), ir. L. Loomans en ir D.G. Meijer (beiden Arcadis). 2. Werkzaamheden organisatie Wat is uw rol met betrekking tot de primaire water in Limburg? Heeft uw organisatie invloed op de hydraulische randvoorwaarden waaraan de toetsing moet voldoen? 3. Normering De sluitstukkaden in Limburg zijn primaire water geworden vanaf 28 september De normering voor de Limburgse dijkringen is verschillend ten opzichte van de normfrequentie in de rest van Nederland. In Limburg zelf is er ook verschil in normering tussen regionale en primaire. Hoe is de normering van een 1/250 e in Limburg tot stand gekomen? Wat vindt het ENW van het onderscheid tussen de primaire water van de bovenrivier de Maas met een norm van 1/250 in Limburg en verder benedenstrooms en regionaal 1/1250? Is dit verschil in normering onderbouwd? 4. Overstroombaarheid Ten aanzien van de Maaskaden zijn dan ook de begrippen adequate overstroombaarheid en beheersbare overstroombaarheid geïntroduceerd in het VTV omdat de aanleg van de Maaskaden niet mag leiden tot stijging van de Toetspeilen benedenstrooms van het projectgebied. Dit is uniek voor primaire water en zonder precedent. De overstroombaarheid is vastgelegd in de bestuursovereenkomst. Wie heeft dit vastgesteld? Waarom? Heeft uw organisatie invloed op dit besluit gehad? Wat vindt uw organisatie van het feit dat deze water in Limburg overstroombaar moeten zijn? Wat vindt u hier zelf van? Bent u van mening dat er ook andere alternatieven zijn dan de overstroombaarheid? 5. Benedenstroomse effecten In de bestuursovereenkomst wordt genoemd dat de verhoging van kaden in Limburg geen benedenstroomse effecten mag hebben. In Limburg worden de dijkringen als een maatregel gezien terwijl in de rest van Nederland de dijkringen als uitgangspunt worden genomen. Wat vindt uw organisatie van dit verschil? : - Definitief 21

23 Heeft uw organisatie invloed gehad op het besluit dat de dijkringen in Limburg als maatregel worden gezien? Om een hypothetische situatie te schetsen: Wanneer volgens de toetsing dijkringen in bijvoorbeeld Brabant van 1/1250 niet voldoen en op grote schaal zouden moeten worden verhoogd kan dit effect hebben benedenstrooms bij dijkringen met een normfrequentie van 1/2000 en 1/4000. Zou dit hypothetisch gezien uitgevoerd mogen worden? Wat is het standpunt van uw organisatie over het opheffen van de verschillen tussen de Limburgse primaire water en die in de rest van Nederland? 6. Praktijk De controle of aan de eis van overstroombaarheid wordt voldaan wordt uitgevoerd door de rivierbeheerder (Rijkswaterstaat Limburg), in het kader van de vergunningverlening voor de Wet Beheer Rijkswaterstaatswerken (Wbr). Hoe ziet u de situatie in de praktijk voor zich als het hoogwater boven de Limburgse rijkt? Worden de bewoners tegengehouden met het plaatsen zandzakken om hun huizen te beschermen? Acht u het wenselijk dat er meerdere organen beslissen over de aspecten van veiligheid voor (de burgers van) Limburg of vindt u dat één instantie beslissingsrecht moet hebben hierover)? 7. Vaststellen HR Voor een groot deel van het hoofdwatersysteem zijn de HR2006 gelijk aan de HR2001. De Toetspeilen langs de Maas zijn ongewijzigd ten opzichte van de HR Wel is er een TMR2006 (thermometerpeilen) opgesteld, maar dit wordt in praktijk niet gebruikt. In het VTV staat dat de Wet op de water waarborgt dat het beschermingsniveau gehandhaafd wordt, ook als de rivierafvoer toeneemt. Wat vindt uw organisatie ervan dat HR2006 grotendeels ongewijzigd is ten opzichte van HR2001? Wie heeft het besluit genomen om TMR2006 niet wettelijk vast te stellen? Heeft uw organisatie invloed op dit besluit gehad? Waarom is de TMR2006 niet wettelijk vastgesteld? Wat vindt uw organisatie hiervan? Wat vindt u hier zelf van? Wat vindt uw organisatie ervan dat de windopzet en golfoploop geen rol spelen in het ontwerpen van de kruinhoogte? 8. Afsluiting Heeft u zelf nog op- of aanmerkingen? Raadt u nog organisaties of personen aan die nuttig zouden zijn voor mijn onderzoek? : - Definitief 22

24 BIJLAGE 6 Interviews (vertrouwelijk) 6.1 INTERVIEW IR. TJ. DE HAAN 6.2 INTERVIEW IR. R. SLOMP 6.3 INTERVIEW IR. U. BOOT 6.4 INTERVIEW DRS. T. GRESEL 6.5 INTERVIEW IR. H. GIELEN 6.6 INTERVIEW ING. R. POTTER 6.7 INTERVIEW IR. J. GOUDRIAAN EN DRS. J. MOLLEMAN : - Definitief 23

25 BIJLAGE 7 Afbakeningen 7.1 CATEGORIEN Er zijn verschillende categorieën van primaire water in Nederland (Ministerie van Verkeer en Waterstaat (B), 2007). Categorie a: primaire water die behoren tot stelsels die dijkringgebieden - al dan niet met hoge gronden - omsluiten en direct buitenwater keren. Categorie b: primaire water die voor dijkringgebieden zijn gelegen of dijkringgebieden verbinden en direct buitenwater keren. Categorie c: primaire water die behoren tot stelsels die dijkringgebieden al dan niet met hoge gronden - omsluiten en niet bestemd zijn tot directe kering van buitenwater. Categorie d: primaire water die behoren tot stelsels die dijkringgebieden al dan niet met hoge gronden - omsluiten (als categorie a en c) of die voor dijkringgebieden zijn gelegen of dijkringgebieden verbinden (als categorie b), maar gelegen buiten de landsgrenzen. : - Definitief 24

26 7.1.1 CATERGORIE A Categorie a is gegeven in Figuur 5 en Figuur 6. Figuur 5 Primaire water categorie a (Ministerie van Verkeer en Waterstaat (B), 2007) : - Definitief 25

27 Figuur 6 Primaire water categorie a in Limburg (Ministerie van Verkeer en Waterstaat (B), 2007) : - Definitief 26

28 7.1.2 CATEGORIE B In Figuur 7 is categorie b te zien. Een voorbeeld hiervan is de Afsluitdijk, te zien in Figuur 8. Figuur 7 Primaire water categorie b (Ministerie van Verkeer en Waterstaat (B), 2007) Figuur 8 De Afsluitdijk (EnergiePortal, 2011) : - Definitief 27

29 7.1.3 CATEGORIE C Figuur 9 Primaire water categorie c (Ministerie van Verkeer en Waterstaat (B), 2007) Categorie C is te zien in onderstaand figuur. : - Definitief 28

30 7.1.4 CATEGORIE D Categorie d is te zien in Figuur 10. Figuur 10 Primaire water categorie d (Ministerie van Verkeer en Waterstaat (B), 2007) 7.2 MAAS De Maas begint in Frankrijk bij Pouilly-en-Bassigny. De rivier doorstroomt de Ardennen in Frankrijk en vervolgt haar weg als een meanderende rivier door de Belgische Ardennen. Via de Belgische plaats Wezet vervolgt de Maas haar pad richting Nederland. Hier stroomt ze verder door Limburg, waarna de Maas afbuigt naar het westen. De gemiddelde afvoer van de Maas in Nederland is 230 m 3 /s (bij Borgharen). Bij lage rivierafvoeren kan het in Zuid- Limburg leidden tot een afvoer van minder dan 10 m 3 /s. In de Nederlandse Maas kunnen in de wintermaanden hogere afvoeren voorkomen. Dit komt doordat het gevoed wordt door regenwater. De gemiddelde afvoer in de wintermaanden bedraagt rond de 500 m 3 /s. Bij zware regenval in de Ardennen en Noord- Frankrijk kan er extreem hoogwater ontstaan in de Maas. In Limburg heeft dit al meerdere malen geleid tot overstromingen toen er nog geen normering was vastgesteld. Dit heeft 1993 : - Definitief 29

31 geleid tot een afvoer van 3120 m 3 /s (dienst Hydrologisch Onderzoek, 1998). In januari 1995 leidde het hoogwater tot een debiet van 2870 m 3 /s. 7.3 ZANDMAAS EN GRENSMAAS De Maas in Limburg, Gelderland en Noord-Brabant is in twee delen gesplitst: de Zandmaas en de Grensmaas.Dit is te zien in Figuur 11. Figuur 11 Zandmaas en Grensmaas (Rijkswaterstaat, 2011) De Zandmaas is het deel van de Maas tussen Maasbracht en Den Bosch. De Grensmaas is het onbevaarbare deel van de Maas: het begint ten noorden van Maastricht en loopt stroomafwaarts tot aan Wessem. : - Definitief 30

32 BIJLAGE 8 Invloedsfactoren kruinhoogte 8.1 WETTELIJK TOETSINSTRUMENTARIUM Uitleg Om de landelijke toetsing uit te kunnen voeren, is het wettelijke toetsinstrumentarium (WTI) in het leven geroepen. Hierin worden de regels met betrekking tot de toetsing van de veiligheid van de primaire water elke vijf jaar door de staatssecretaris van Milieu en Infrastructuur vastgesteld. Het WTI bestaat uit de Hydraulische Randvoorwaarden (HR) en het Voorschrift voor Toetsen op Veiligheid (VTV). De HR geeft de getalsmatige verzameling van de maatgevende hydraulische belastingen weer voor alle locaties van primaire water. Het VTV is het voorschrift voor de manier waarop de toetsing uitgevoerd dient te worden. In het VTV staat tevens informatie over de constructieve en technische eisen van de primaire water van de Limburgse Maas. Het WTI is opgesteld voor de beheerders van de primaire water. Zij dienen immers de veiligheid tegen overstromingen te beheren en beoordelen en dit te rapporteren aan Provincie Limburg. De beheerders van de water in Limburg zijn de waterschappen Peel en Maasvallei en Roer en Overmaas. Het toetsinstrumentarium is ook bedoeld voor de Provincie, als zijnde de toezichthouder. Hierdoor bezitten zij de mogelijkheid om de rapportage van de beheerders in voldoende mate te kunnen controleren (Rijksoverheid (D), 2011). Naast de HR en het VTV is er het Draaiboek Toetsen (DT). Het DT bevat de procesafspraken voor de toetsing van de primaire water en is opgesteld door Ministerie van Infrastructuur en Milieu (in overleg met de Unie van Waterschappen en het Interprovinciaal Overleg (IPO)) (Directoraat-Generaal Water (A), 2007). Interpretatie De HR geeft de hydraulische belastingen weer voor de primaire water in Limburg en in de rest van Nederland.Hierin staan verschillen tussen de randvoorwaarden voor Limburg en voor de rest van Nederland. Doordat de hydraulische randvoorwaarden hierin vastgesteld zijn, is het een onmisbare factor voor het bepalen en controleren van de kruinhoogte van een primaire waterkering. Het Voorschrift Toetsen op Veiligheid is een belangrijke factor voor de toetsing van de minimale kruinhoogte omdat aan de hand van dit Voorschrift de water, en daarmee de kruinhoogte, wordt getoetst. In Figuur 12 is het proces van de landelijke toetsing weergegeven. : - Definitief 31

33 Figuur 12 Landelijke toetsing (Directoraat-Generaal Water (A), 2007) 8.2 CONSTRUCTIEVE EN TECHNISCHE EISEN Uitleg Primaire water zijn ontworpen op vastgelegde constructieve en technische eisen. Deze eisen zijn afhankelijk van de locatie van de. Interpretatie Wanneer een kruinhoogte bepaald wordt van een dijk, moet de ontwerper rekening houden met de constructieve en technische eisen. Er zijn veel verschillen in de eisen van de primaire water in Limburg en in de rest van Nederland. 8.3 BELANGEN Uitleg Lokaal en nationaal kunnen belangen verschillen met betrekking tot het opheffen van de verschillen tussen de primaire water in Limburg en in de rest van Nederland. Actoren handelen vanuit hun achtergrond gespecifieerd op het belang van hun taak. Interpretatie Om een aantal belangen te noemen wil het waterschap Aa en Maas in Noord-Brabant geen last hebben van voor hun negatieve effecten van afwentelingen vanuit Limburg. De overstroombaarheid van de Limburgse Maas is voor hen belangrijk om te behouden. Daarbij kan de verhoging van de kruinhoogte van de primaire water in Limburg zorgen voor hogere waterstanden in Noord-Brabant. De waterschappen in Limburg streven voor een hoge veiligheid in Limburg en hebben geen baat bij de vastgelegde overstroombaarheid en lagere water want zij hebben de verantwoordelijkheid voor de veiligheid. 8.4 AFVOER Uitleg De maatgevende afvoergolf is bepalend voor een ontwerp van de primaire waterkering en de daarmee gepaard gaande kruinhoogte. Hoe hoger de maatgevende afvoer, hoe hoger de waterstanden en hoe hoger de kruinhoogte van een primaire waterkering is. : - Definitief 32

34 Tabel 3 Randvoorwaarden maatgevende afvoeren In de bestuursovereenkomst is vastgelegd dat de waterveiligheid binnen de Maaswerken voldoende moet zijn bij een maatgevende afvoer van 3275 m 3 /s (Rijkswaterstaat Dienst Maaswerken, 2010). Deze afvoer is gebaseerd op de gegevens uit de HR2001 en resulteert in een veiligheidsniveau van 1/250 per jaar. In de TMR2006 zijn recentere maatgevende afvoeren gegeven. Hierin is rekening gehouden met klimaatsveranderingen. In Tabel 3 zijn de maatgevende afvoeren gegeven. Tevens staan de toekomstperspectieven gegeven van 2050 en 2100: KL2050 en KL2100. Randvoorwaarde Afvoer bij 1/250 jaar [m 3 /s] Afvoer bij 1/1250 jaar [m 3 /s] HR2001 = HR TMR KL KL Interpretatie Zoals te zien is in Tabel 3, geven de vier randvoorwaarden verschillende maatgevende afvoeren. In dit onderzoek is gebruik gemaakt van de TMR2006 omdat dit recentere gegevens zijn van de afvoer van de Maas en hierdoor dichter bij de werkelijkheid liggen dan de gegevens van de HR2006. De gegevens uit de HR2001 zijn namelijk bevroren en gelden dus nog steeds in de HR HOOGWATERBESCHERMINGSPROGRAMMA Uitleg Wanneer (een deel van) de primaire water niet voldoen aan de wettelijke veiligheidseisen, wordt dit opgenomen in het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP). Het Hoogwaterbeschermingsprogramma is in oktober 2006 vastgesteld. Dit programma heeft als doel de door het VTV afgekeurde water te versterken. Interpretatie Dit betekent dat er rekening gehouden wordt met de veiligheidsnormering en de constructieve en technische eisen voor de desbetreffende waterkering. Daarnaast wordt rekening gehouden met (eventuele) toekomstige uitbreidingsmogelijkheden die als gevolg van verwachte veranderingen kunnen ontstaan. Een voorbeeld hiervan is de klimaatverandering. 8.6 WATERWET Uitleg Sinds 22 december 2009 is de Waterwet in werking getreden. Hierin zijn een achttal wetten samengevoegd tot de Waterwet, waaronder ook de Wet op de Waterkering (Ministerie van Verkeer en Waterstaat (A), 2007). In artikel 2.12, eerste lid van de Waterwet staat dat de beheerder van de primaire waterkering verplicht is om iedere zes jaar verslag uit te brengen aan de Gedeputeerde Staten over de algemene waterstaatkundige toestand van de desbetreffende primaire water (Ministerie van Verkeer en Waterstaat (B), 2007). : - Definitief 33

35 Interpretatie Door de landelijke toetsing kan een landelijk expliciet beeld ontstaan van de veiligheid van hoog buitenwater en de (eventuele) acties die ondernomen moeten worden om de veiligheid voor hoogwater te kunnen verbeteren. De waterschappen hebben de verantwoording voor de aanleg en onderhoud van de water. Tevens is in de Waterwet vastgelegd welke wateren als buitenwateren worden beschouwd en welke water dus getoetst dienen te worden. Tot op heden is de toetsing vijfjaarlijks geweest. Dit zal in de toekomst zes jaarlijks worden, zodat de periode gelijk is met de Europese richtlijnen (Agentschap NL, Ministerie van Infrastructuur en Milieu, 2011). 8.7 VEILIGHEIDSNORMERING Uitleg In Nederland zijn veiligheidsnormen voor primaire water opgesteld. De normen worden uitgedrukt in een gemiddelde overschrijdingskans per jaar van de hoogste waterstand waarop de waterkering berekend dient te zijn. Interpretatie Dit onderzoek gaat over de Limburgse water en de primaire water van de Maas waar de waterstand niet beïnvloed wordt door het getij van zee. Zoals al eerder genoemd is, is de normering in Limburg verschillend met de normering in de rest van Nederland. Uitgebreide informatie over de totstandkoming van de normering in Limburg staat in Hoofdstuk OVERSTROOMBAARHEID Uitleg In Limburg liggen de enige primaire water die overstroombaar dienen te zijn. De primaire water in de rest van Nederland hebben deze eis niet. Interpretatie Om benedenstrooms waterstandsverhogende effecten te voorkomen is deze eis opgelegd aan de Limburgse primaire water. : - Definitief 34

36 BIJLAGE 9 Advies Expertise Netwerk Waterveiligheid : - Definitief 35

37 : - Definitief 36

38 BIJLAGE 10 Modelresultaten In deze bijlage staan eerst in Tabel 4 de hoogwaterstanden van de gebruikte modellen gegeven. Vervolgens geeft Figuur 13 het verschil in hoogwaterstanden tussen de Bestuursovereenkomst 2010 en het Overstroombaar 2020 met een afvoerpiek van 3430 m 3 /s. Tot slot slot is een overzicht gegeven van de locaties waar instroming plaatsvindt in het Overstroombaar 2020 met een afvoerpiek van 4000 m 3 /s. : - Definitief 37

39 10.1 HOOGWATERSTANDEN MAAS Tabel 4 Hoogwaterstanden modellen rvw Bestuursovereenkomst HR2001 Referentie HR2001 Referentie 1/ HR2001 (Q3800) Overstroombaar TMR2006 (Q3430) Overstroombaar 2020 (Q4000) 2020 met hoge 250-TMR2006 (Q3430) 2020 met hoge (Q4000) 2020met hoge project SSK (POL GM+TB ZM) 95d-am 1/250 TB Zandmaas Onderzoek 2011 Onderzoek 2011 Onderzoek 2011 Onderzoek 2011 Onderzoek 2011 model Maas2015hk_ DGR referentie 1995DGR mw5_wk mw5_wk mw5_hk mw5_hk mw5_hk id + kkz11_ref versie 3 95d-am_1-1250v3a mw5_wk_q3430 mw5_wk_q4000 mw5_hk_q3430 mw5_hk_q4000 mw5_hk_q3275 kmr 3 50,46 50,66 51,22 50,50 51,12 50,50 51,14 50, ,79 49,99 50,48 49,73 50,23 49,73 50,26 49, ,40 49,59 50,02 49,41 49,86 49,41 49,90 49, ,29 49,47 49,93 49,30 49,78 49,30 49,81 49, ,83 49,05 49,53 48,85 49,33 48,85 49,38 48, ,72 48,96 49,46 48,77 49,26 48,77 49,32 48, ,71 48,95 49,45 48,72 49,23 48,72 49,29 48, ,28 48,58 49,15 48,25 48,83 48,25 48,90 48, ,81 48,15 48,70 47,87 48,44 47,87 48,51 47, ,53 47,89 48,39 47,58 48,10 47,58 48,16 47, ,85 47,28 47,67 46,81 47,21 46,81 47,26 46, ,32 46,85 47,17 46,31 46,66 46,31 46,71 46, ,92 46,52 46,78 45,92 46,25 45,92 46,29 45, ,32 46,14 46,39 45,04 45,48 45,04 45,53 44, ,85 45,66 45,93 44,43 44,86 44,43 44,91 44, ,57 45,41 45,67 44,12 44,50 44,12 44,55 44, ,49 45,17 45,45 44,02 44,40 44,02 44,45 43, ,92 44,88 45,19 43,74 44,10 43,74 44,14 43, ,94 44,57 44,92 43,77 44,13 43,77 44,17 43,66 : - Definitief 38

40 rvw Bestuursovereenkomst HR2001 Referentie HR2001 Referentie 1/ HR2001 (Q3800) Overstroombaar TMR2006 (Q3430) Overstroombaar 2020 (Q4000) 2020 met hoge 250-TMR2006 (Q3430) 2020 met hoge (Q4000) 2020met hoge project SSK (POL GM+TB ZM) 95d-am 1/250 TB Zandmaas Onderzoek 2011 Onderzoek 2011 Onderzoek 2011 Onderzoek 2011 Onderzoek 2011 model Maas2015hk_ DGR referentie 1995DGR mw5_wk mw5_wk mw5_hk mw5_hk mw5_hk id + kkz11_ref versie 3 95d-am_1-1250v3a mw5_wk_q3430 mw5_wk_q4000 mw5_hk_q3430 mw5_hk_q4000 mw5_hk_q3275 kmr 23 43,36 44,05 44,47 43,39 43,81 43,39 43,86 43, ,72 43,76 44,19 42,49 43,12 42,49 43,19 42, ,22 42,73 43,16 42,08 42,55 42,08 42,61 41, ,90 42,35 42,78 41,83 42,31 41,83 42,37 41, ,78 42,15 42,57 41,79 42,26 41,79 42,31 41, ,48 41,67 42,08 41,53 41,99 41,53 42,05 41, ,40 40,81 41,15 40,78 41,22 40,79 41,27 40, ,88 40,50 40,83 40,18 40,60 40,18 40,64 40, ,40 39,61 39,93 38,18 38,65 38,19 38,70 38, ,36 38,93 39,22 38,06 38,51 38,06 38,56 37, ,14 38,37 38,75 37,84 38,30 37,84 38,35 37, ,89 38,11 38,54 37,67 38,15 37,67 38,20 37, ,61 37,61 38,03 37,37 37,89 37,37 37,94 37, ,16 37,16 37,62 37,07 37,60 37,07 37,65 36, ,71 36,85 37,34 36,52 37,18 36,52 37,24 36, ,34 36,30 36,72 36,06 36,68 36,07 36,74 35, ,68 35,69 36,02 34,59 34,95 34,60 34,99 34, ,12 35,26 35,53 34,01 34,47 34,02 34,52 33, ,38 34,75 35,03 33,61 34,09 33,63 34,14 33, ,62 34,38 34,74 33,44 33,89 33,45 33,94 33,22 : - Definitief 39

41 rvw Bestuursovereenkomst HR2001 Referentie HR2001 Referentie 1/ HR2001 (Q3800) Overstroombaar TMR2006 (Q3430) Overstroombaar 2020 (Q4000) 2020 met hoge 250-TMR2006 (Q3430) 2020 met hoge (Q4000) 2020met hoge project SSK (POL GM+TB ZM) 95d-am 1/250 TB Zandmaas Onderzoek 2011 Onderzoek 2011 Onderzoek 2011 Onderzoek 2011 Onderzoek 2011 model Maas2015hk_ DGR referentie 1995DGR mw5_wk mw5_wk mw5_hk mw5_hk mw5_hk id + kkz11_ref versie 3 95d-am_1-1250v3a mw5_wk_q3430 mw5_wk_q4000 mw5_hk_q3430 mw5_hk_q4000 mw5_hk_q3275 kmr 44 32,04 33,16 33,40 31,94 32,37 31,98 32,47 31, ,72 33,03 33,27 31,68 32,08 31,69 32,16 31, ,72 32,79 33,02 31,62 32,04 31,62 32,10 31, ,71 32,37 32,60 31,62 32,04 31,62 32,09 31, ,56 31,96 32,22 31,43 31,83 31,42 31,87 31, ,18 31,57 31,79 31,18 31,60 31,18 31,66 31, ,08 31,32 31,51 31,14 31,54 31,14 31,60 30, ,53 30,90 31,11 30,57 31,05 30,57 31,12 30, ,10 30,45 30,66 29,88 30,34 29,88 30,41 29, ,55 29,63 29,92 29,49 29,95 29,49 30,02 29, ,99 29,17 29,52 28,79 29,34 28,79 29,41 28, ,39 28,52 28,80 28,03 28,62 28,03 28,69 27, ,55 27,71 28,17 27,24 28,09 27,24 28,14 27, ,91 27,11 27,81 27,03 27,73 27,03 27,82 26, ,68 26,75 27,09 26,81 27,08 26,81 27,14 26, ,60 26,65 26,98 26,75 27,02 26,75 27,08 26, ,96 25,95 26,23 26,05 26,27 26,05 26,31 25, ,75 25,74 26,02 26,02 26,22 26,02 26,27 25, ,81 24,81 25,02 25,14 25,34 25,14 25,38 25, ,69 24,70 24,90 24,91 25,11 24,91 25,15 24,83 : - Definitief 40