Lesbrief. 100 jaar. Groep 7 en 8. Fiep Amsterdam bv; Fiep Westendorp Illustrations

Transcriptie

1 Lesbrief Groep 7 en jaar Fiep Amsterdam bv; Fiep Westendorp Illustrations

2 Fiep Fiep Hoera! Dit jaar is het 100 jaar geleden dat Fiep Westendorp werd geboren en het werk van de illustratrice is nog altijd springlevend. Haar tekeningen hebben al heel veel generaties een bijzondere plek in de harten van jong en oud. Dat verdient een bijzonder feest! Van 10 tot en met 20 november organiseert Querido Kinderboeken het feest Fiep Fiep Hoera! In deze tien dagen staat het werk van Fiep Westendorp centraal op scholen en ter gelegenheid daarvan zijn deze lesbrieven gemaakt. De lessuggesties zijn onderverdeeld in niveaus, van groep 1 en 2 t/m groep 7 en 8. Zo kunt ook u met uw klas het feest meevieren. Deze lesbrieven worden u aangeboden door Querido Kinderboeken i.s.m. Fiep Amsterdam bv. 2 illustraties: Fiep Amsterdam bv; Fiep Westendorp Illustrations

3 Start Begin met een groepsgesprek: wat weten de kinderen van Fiep Westendorp? Wie was dat? Vertel dat het dit jaar 100 jaar geleden is dat Fiep Westendorp werd geboren, en dat jullie daarom deze week een aantal keer met haar tekeningen gaan werken. Natuurlijk kennen de kinderen de bekende tekeningen van Fiep Westendorp (Jip en Janneke, Pluk van de Petteflet, Pim & Pom, Floddertje etc). Maar Fiep maakte niet alleen deze tekeningen voor kinderboeken: ze maakte bijvoorbeeld ook reclameposters en boekomslagen voor zowel volwassenen als kinderen. Deze week gaan jullie aan de slag met het werk van Fiep Westendorp, door te kijken naar haar illustraties en daar zelf mee aan de slag te gaan. 3

4 Zelf een boekomslag maken Natuurlijk ken je de boeken van bijvoorbeeld Jip en Janneke, Pluk van de Petteflet en Pim & Pom. Maar heb je weleens goed naar die boeken gekeken? De voorkant van een boek heet de cover. En een goed boek heeft een cover die reclame maakt voor dat boek. Een plaatje waarbij jij denkt: dat boek wil ik lezen! In bijlage 1 staan een aantal covers die Fiep heeft gemaakt. Leg uit dat je bij het maken van een boekcover niet alleen een mooie tekening moet maken, maar ook rekening moet houden met de informatie die erop moet komen: de titel, de naam van de auteur en illustrator, en de naam van de uitgeverij. En natuurlijk mag dat wat je getekend hebt niet het einde van een boek verklappen! Vraag de kinderen hun favoriete boek mee te nemen van huis of uit de mediatheek op school en laat ze hiervoor een cover maken. De tekening die ze gaan maken hoeft geen kopie te zijn van hoe het boek er nu uit ziet, ze mogen zelf bedenken welk plaatje zij het beste bij het boek vinden passen en wat dus de beste reclame voor dit boek is. Na afloop worden alle tekeningen bekeken, met het echte boek erbij. Ieder kind mag uitleggen waarom hij/zij voor een bepaald beeld heeft gekozen en wat hij/zij beter/slechter vindt aan het eigen ontwerp dan aan het echte boek. Variatie: de leraar kan er ook voor kiezen om zelf een boek te kiezen (bijvoorbeeld een boek dat recent voorgelezen is in de klas). Dan maken alle kinderen in de klas een nieuwe cover voor hetzelfde boek en zie je hoeveel variaties er op één boek mogelijk zijn. 4

5 Fiep in honderd woorden: tekenen In het boek Fiep in 100 woorden staan honderd tekeningen, met een woord erbij van een detail uit de tekening. Zie bijlage 2 voor enkele voorbeeldpagina s. Je ziet bij iedere tekening niet alleen het woord in het Nederlands, maar ook in het Engels, Turks en Arabisch. Op die manier leren ook kinderen die (nog) niet goed Nederlands spreken meteen de taal, dat is dus heel handig! En andersom leren Nederlandstalige kinderen woorden in andere talen. Laat elk kind bedenken wat hij of zij de drie belangrijkste woorden vindt om te leren in het Nederlands. Per woord maken ze een tekening en daarna schrijven ze het er in drie andere talen onder. Suggesties voor woorden kunnen oer-hollandse woorden zijn als aardappel, paraplu en kaas, maar natuurlijk ook algemenere woorden als brood, fiets of vliegtuig. Bespreek na afloop met elkaar wie welke woorden heeft bedacht en wat er getekend is. Misschien dat iemand in de klas een andere taal spreekt en de anderen kan helpen met de vertaling? Hang alle kunstwerken op in de klas. Verdieping Bespreek na afloop met elkaar wie welke woorden heeft bedacht en wat er is getekend. Wat valt op? Begin een gesprek over de verschillende perspectieven van de kinderen. Wat vinden kinderen van niet-nederlandse afkomst het meest Nederlands? Is iedereen het daarmee eens? Welke woorden zijn verrassend? Welke woord komt het meest voor? 5

6 De oude visser: emoties in een illustratie Bekijk bijlage 3 met de klas. Fiep heeft ooit gezegd dat dit haar allerliefste tekening is. Bekijk samen de details: de lengte strepen in pen vullen de hele tekening; deze geven de mist, het water, de lucht en het riet langs de oever van de rivier aan. Net als de vislijn van de hengel van de visser. Alles rond en aan de visser straalt soberheid uit; zijn blik, houding, kleding. Bespreek met de leerlingen de illustratie; stel de vraag wat zie je?, laat de leerlingen zo veel mogelijk elementen van de illustratie beschrijven. Let daarbij ook op de uitdrukking van het gezicht en de emotie die hij uitstraalt. Zoom in op de techniek die Fiep heeft gebruikt; dit is pen en aquarel. Door de strepen wordt een groot effect van mist gesuggereerd. Analyseer samen met de leerlingen de illustratie op techniek. De oude visser zit alleen, wat zou de reden zijn dat hij daar zit? En wat is zijn gemoedstoestand? Er zijn een aantal opdrachten mogelijk bij deze illustratie: Laat de leerlingen zelf een verhaal schrijven op basis van deze illustratie. Laat de leerlingen een soortgelijke tekening maken: een persoon met een duidelijke uitdrukking die een activiteit in de regen onderneemt. Werk met ball-pen, zwarte vulpen of Oost-Indische inkt. De oude visser is duidelijk eenzaam, de mist onderstreept dat des te meer. Bespreek met de leerlingen hoe de situatie anders kan zijn; door bijvoorbeeld alleen het weer te veranderen; hoe zou de oude visser zich dan voelen? Vraag de leerlingen een tekening maken, in dezelfde stijl, maar met een twist in het weer of emotie. 6

7 Meer? Op zoek naar meer lessuggesties? Kijk dan ook even bij de lessuggesties voor de andere groepen, ook daarin zitten lessuggesties die voor uw klas geschikt kunnen zijn (eventueel met een kleine aanpassing). Educatieprogramma Fiep Amsterdam bv maakte i.s.m. een aantal partners educatief materiaal voor dit jubileumjaar. Meer weten? Kijk op De oude visser is onderdeel van het lespakket dat Kunstkrul maakte. De stopmotion-opdracht is gemaakt door Cinekid. Beide maakten materiaal speciaal voor het jubileumjaar van Fiep Westendorp. Op bovenstaande website vindt u de informatie hoe u deze lespakketten in huis kunt halen. 7