Over Tango Laatst geupdate op woensdag 10 januari 2007

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Over Tango Laatst geupdate op woensdag 10 januari 2007"

Transcriptie

1 Over Tango Laatst geupdate op woensdag 10 januari 2007 Tango, iets meer dan muziek is een tekst van drs. Ana Sebastian. De geschiedenis van de Tango, 1990, Breda en is verkrijgbaar in het Danscentrum van vzw Polariteit. De Foto's komen uit 'El Arte del Tango' door Horacio Ferrer en Wouter Brave. Meer tangoboeken vind je hier. Tango, net iets meer dan muziek. De film, sinds Rodolfo Valentino tot Al Pacino, de televisie en de show leert de buitenlanders de tango alleen kennen als een dans. Een heel gesofisticeerde dans die doet denken aan de high life van La belle à poque, die voor Europeanen en Noord-Amerikanen een andere betekenis heeft dan voor de Argentijnen. Het woord tango is een verbastering van de Afrikaanse naam Shango, de god van de donder en de stormen, de heer van de membranofonen, de slaginstrumenten. Als muziekgenre bestond de tango reeds lang voordat er op gedanst werd. Wat muziek betreft, is tango een product van het zwarte muzikale element, de candombe, de milonga en de habanera.geschiedenis De mensen van de volksbuurten dansten hem als een eigen "manier van doen". "Deze mensen werden direct herkend aan hun cadens en agressieve wijze van dansen, zonder uit de maat te raken, vasthoudend aan de eigen ontwikkeling van elke dans en zijn ingewikkelde en moeilijk lopende figuren, op karakteristiek swingende wijze, namen zij hun partner bij de taille en leidden haar zigzaggend in strakke lijn, op zoek naar het onvoorspelbare, het vreemde, dat uit deze pretentieuze, bijna Afrikaanse beweging naar boven kwam. Terwijl zij de dans zonder te breken, met rechte lijven dansten, stopten zij plotseling om hun improvisatiekunsten te laten zien. En zo kwam de beroemde corte tot stand, een demonstratie van virtuositeit die de vaart van het danspaar stuitte. Deze cortes en quebradas maakten grote indruk op de aanwezigen, die met hun aanmoedigingen opzweepten tot nog gedurfder dansen. De man leidde zijn partner door de lichte druk van zijn rechterarm rond haar taille, zij werd meegesleurd door de opwellingen die bij haar partner onder het dansen opkwamen, en moest erg oppassen om niet uit de maat te raken, omdat zij dan in de ogen van de toeschouwers voor schut zou komen staan [...] Een van de belangrijkste vernieuwingen van de milongueros was dat de vastge-stelde figuren en passen niet geaccepteerd werden; hun originaliteit berustte op de vaardigheid van de man om met zijn rechterarm de koers aan te geven die in de improvisatie gevolgd moest worden, en op de intuitie van de vrouw deze te raden. Deze speciale gave van de jongeren van de volksbuurten bij het dansen van de habanera leidde de overgang in de habanera naar een nieuwe muzikale vorm, die met het verstrijken van de jaren tango zou worden genoemd." Deze dans was een "must" in alle danssalons en op familiefeesten. Het was de dans van onze voorouders, ouders, ooms en tantes. Heden is de tango in heel de wereld een rage geworden in de danssalons, dansscholen en shows. Maar het is niet met de dans dat men zich identificeert, maar met de achterliggende waarden van de tangocultuur die in de teksten worden naar voorgebracht. Je kan ie hele leven zonder tango te dansen leven, maar, als je Argentijn/se bent, kan je niet de filosofie van tango vermijden. Dus, voor ons, hebben de charmante dansende vrouwen met een rok met een split aan de ene kant en de agressieve mannen met de mode van wat we guapos (dappere mannen) noemen, weinig betekenis. Soms, als ze goede dansers zijn, bewonderen we hun kunst. Soms, als ze overdrijven, vinden we het nogmaals belachelijk.luis Labrana Zoals Luis Labrana 'De geschiedenis van de Tango' schrijft:"de tango is een cultureel verschijnsel dat zich ontwikkelt in de boezem van een bepaald soort samenleving. Het is de uitdrukking van een warrige versmelting van tegenstrijdige belevingen en wereldbeschouwingen, die we aantreffen in twee steden aan de monding van de Rio de la Plata: Buenos Aires en Montevideo. De tango kan daarom niets anders zijn dan de culturele uitkomst van de mengeling van de bestaande bevolking, de criollos [kinderen van Europeanen, in het bijzonder van Spanjaarden die in Amerika zijn geboren], met de nieuwe kolonisten: de immigranten, die minstens zoveel hebben bijgedragen tot onze idiosyncrasie als de Spaanse kolonisatie."in deze zin is tango de vertegenwoordiger van de stedelijke cultuur en in de eerste plaats van Buenos Aires, dat zich ontwikkelde tot de grootste hoofdstad van Zuid-Amerika met een grote culturele belangstelling. Socio-culturele achtergrond Twee strekkingentot 1852 waren in Argentinie twee verschillende strekkingen over hoe het pas uit de handen van de Spanjaarden bevrijde land moest worden opgebouwd. De twee projecten hadden als vertegenwoordigers twee verschillende sociale en politieke groepen. De ene - unitarios genoemd - verdedigde de belangen van de handelsbourgeoisie van Buenos Aires en sommige provincies en wilde de invoer van producten en ideeã«n van Engeland en Frankrijk en een centrale macht gevestigd in Buenos Aires-stad. De andere - federales genoemd - wilde een ontwikkeling van de economie van de verschillende provincies, Buenos Aires inbegrepen, zonder internationale inmenging in de politiek en de economie van het Rio de la Plata-gebied. Ze vertegenwoordigden de belangen van de gauchos, het arme volk, de negers. Ze hadden meestal een leider, de caudillo, die meestal een oud-strijder tegen de Spanjaarden was, die de belangen van zijn volk vertegenwoordigde en die probeerde zijn mensen te beschermen. De jaren '30 en '50 van de 19de eeuwtussen de jaren '30 en '50 van vorige eeuw hebben de federales het land beheerst vooral onder de macht van Juan Manuel de Rosas, de caudillo van de provincie Buenos Aires. Rosas wilde een land oprichten volgens het federale model van de Verenigde Staten, maar met eigen kenmerken. Rosas was een sterke dominerende man. Hij was heel populair, vooral in de provincies en bij het volk en de zwarte bevolking van Buenos Aires

2 stad. Hij wilde de onafhankelijkheid tegenover Engeland en Frankrijk, de twee supermachten die toen de controle over de wereldeconomie hadden, behouden. Alle twee, Engeland en Frankrijk, samen met de Argentijnse handelsbourgeoisie hebben ze de regering van Rosas geboy-cot, zelfs met een blokkade tegen hem. Alle pogingen tegen Rosas mislukten tot 1852 toen hij werd verslagen door de unitarios die Braziliëen de Engelse Foreign Office als geallieerden hadden.vanaf 1852 werden de unitarios liberalen genoemd. Vanaf 1852 hebben ze, op enkele uitzonderingen na, het land beheerst en werd het land afhankelijk van het Engelse kapitaal. Vanaf dat moment, en volgens de "officiele geschiedenis", begon de zwarte legende over Posas. De oligarchie, de klasse van de landbezitters, begon van Argentinie rijk te worden met de export van vlees en tarwe. De bourgeosie begon de belangen van Engeland te vertegenwoordigen tot midden de jaren '40 van deze eeuw.buenos Aires verliest in de jaren '80 van vorige eeuw haar karakter van groot dorp van de pampa's en verandert in een echt Babel, een grote kosmopolitische stad die nu nog het Parijs van Zuid-Amerika wordt genoemd. In 1880 wordt Buenos Aires, na talloze interne conflicten, de hoofdstad van Argentinie. De oorlogen tegen de gauchos en tegen de indianen en de Patagonia zijn voorbij. De Argentijnse oligarchie had zowel de zwarte bevolking als de gauchos gebruikt om tegen de indianen te vechten. De overgebleven zwarte bevolking werd niet vervolgd maar was ook niet welkom. Met hun ideeen van het positivisme hebben zij het land aan de Engelsen verkocht in ruil voor spoorwegen, trams, telefoon en electriciteit. Argentiniëwerd de parel van Engeland buiten de Common Wealth.ImmigratieDe oligarchie vervolgde, vermoordde de gauchos, die de caudillos hadden gevolgd of maakte hen knechten in hun estancias. De oligarchie wenste een beschaafd Argentinië, met blanken en geen barbaren en stimuleerde daarom de immigratie uit Europa.Maar aan de verwachtingen van de oligarchie werd niet voldaan, want het waren enkel de arme boeren uit Spanje en Italiëde Franse vluchtelingen van La Commune, Engelse avonturiers, Russen, Polen en Duitsers, Joden, Oekrainers, Grieken en Siriers. Het waren arme en door ellende achtervolgde mensen en avonturiers. Ze kwamen gratis aan in de haven van Buenos Aires, vaak niet met hun echte naam, maar met hun handen aan hun lijf en de ambitie om rijk te worden. De immigranten vestigden zich, op enkele uitzonderingen na, aan de rand van de stad, in huurkazernes, de conventiyos.de overstroming van buitenlanders was zo groot en bestond uit mensen van zo'n laag niveau dat de oligarchie helemaal teleurgesteld was. De immigrant met zijn Europees etnocentrisme bekeek vaak de oorspronkelijke inwoner van Argentiniëmet de ogen van de oligarchie. Dat wil zeggen dat ze de mensen uit de provincies minachtten. Toch was er een vermenging van de verschillende sociale groepen. "De heersende klassen waren echter onverbiddelijk en sloten de drie soorten beesten in à à n kooi op: negers, gringos zo werden de Europeanen, behalve de Spanjaarden, in Argentiniëgenoemd en compadres, de man van het platteland die naar de stad is gekomen, leerden de wetten van het samenleven kennen, ze kwamen bij elkaar, sloten vriendschap, trouwden, er werden kinderen geboren..."in 1887 bestond meer dan de helf t van de bevolking van Buenos Aires uit Europeanen. Van de inwoners waren er Europeanen, waarvan Italianen.De conventiyosde conventiyos waren oude herenhuizen die soms meer dan veertig kamers hadden, met een gezin per kamer, een keukentje en een gemeenschappelijke w.c. Daarnaast deelden ex-gauchos, kinderrijke families van verschillende afkomst en alleenstaande mannen een gemeenschappelijke patio, een binnenplaats. Hier vindt de vermenging plaats tussen de immigrant, de compadre en enkele negers. De vermening die tenslotte een nieuw type Argentijn zal opleveren: het kind van de immigrant, het kind van deze melting-pot.hier leven met elkaar arbeiders en dieven, wasvrouwen en hoeren, dromers en handarbeiders, politieke vluchtelingen en zakkenrollers, en het is hier, in deze promiscuiteit van de patio, dat een nieuwe muziek wordt geboren: de tango.in de pittoreske mythe van deze geboorte - vooral door academici, schrijvers, journalisten en intelectuelen van de hoge-re klasse verzonnen - praat men over "bordeel en gevangenis". Tango is voor hen nog steeds muziek van mensen bui-ten de wet. Dit is een oude discriminerende versie die veel mensen nog steeds in stand houden. De sociale component veroorzaakte ook een verandering in de cultuur: het kosmopolitisme zal een van de kenmerken van Buenos Aires worden. In deze kosmopolis ontwikkelt zich de cultuur van de tango die het resultaat is van de vermenging van de inheemse cultuur van de gauchos, de overgebleven resten van de cultuur van de negers en de cultuur van de nieuwe net aangekomen immigranten. De Tango Een manier van denkende tango is een manier van denken, van voelen en van doen op muziek gezet. De tango is meer dan een muziek die je kan dansen. Het is een cultuur, het is een levenshouding. Als wij, in de ruimste zin, denken dat cultuur een instrument is van een groep mensen om de werkelijkheid te begrijpen, te bewerken en vaak te veranderen, dan vertegenwoordigt de tango de cultuur van de lagere sociale sectoren van de Argentijnse maatschappij uit een bepaalde periode, met een uitgebreide invloed op anderer sociale groepen.de cultuur had tot voor kort alleen iets te maken met de elite. Vanuit het perspectief van de elites gelooft men dat daar waar armoede heerst geen cultuur bestaat. Men denkt dus dat armoede hetzelfde is als marginaliteit, d.w.z. hoeren en dieven.tango is geen cultureel verschijnsel van de marginaliteit, maar van de armoede. Tango betekent dus: stad, armoede, patio van het conventiyo.in die patio's komen bovendien twee elementen naar voor. Het eerste, een nieuwe taal die tot nu toe de standaardtaal van Buenos Aires is, het lunfardo, met termen en uitdrukkingen uit verschillende talen, met dezelfde intonatie als het Italiaans. Het tweede element is heimwee. De nostalgie van de mensen, die aan hun ver land denken, of van de gauchos met heimwee naar de pampa's of van de zwarten die hun gouden tijden onder Rosas misten. Heimwee die later zou vertolkt worden door de klank van de bandoneon die door de Duitser Heinrich Band in 1835 gecreã«erd werd om het orgel in de mis te vervangen.de tango werd gezien als een muziek voor en van misdadigers, marginaal, sensueel en provocatief. Hij werd beschouwd als het reptiel van het bordeel omdat de rijke lui met hem in aanraking kwamen in de bordelen. Dat was de enige plaats van contact met de andere sociale klassen. Daarom werd deze dans door de Paus en de overheid verboden. Hoewel hij in de bordelen werd gespeeld, is de tango vooral de muziek van de volksbuurten. Maar toch kwam hij in het middelpunt van de belangstelling via onschuldige orgeltjes.parijsmaar niemand is profeet in eigen land. De tango landde in Parijs voor de Eerste Oorlog. En daar werd hij mode. De Argentijnse elite, consequent in

3 zijn snobisme, die deze muziek afkeurde in eigen land, begon tango te leren dansen in de Lichtstad.De eerste tango's werden niet gemaakt door beroepsmusici, maar door gewone mensen die op hun gevoel speelden. Vandaar dat de allereerste tango's afkomstig zijn van een typograaf Angel Villoldo, van spoorwegarbeiders zoals Domingo Santa Cruz, Agustin Bardi, Rafael Tuegols en Francisco Lomuto, van krantenverkopers zoals Francisco Canaro en Vicente Greco, van metselaars Ricardo Brignolo en Juan de Dios Filiberto, van een schilder van reclameborden Eduardo Arolas of van een monteur Juan Maglio, enz. In de eerste tien jaar van deze eeuw gaan beroepsmusici zich met de tango bezighouden, wat overigens niet direct leidt tot een synthese tussen conservatorium en mystiek. De ritmische vorm ligt nog niet vast, de oude 2/4 maat, verdeeld in achtste noten, neigt er, verbasterd door het dansen, toe een 4/4 maat te worden zonder dat dit als zodanig formeel wordt vastgelegd. Toen groeiden de trio's uit tot grotere formaties zonder een voorgeschreven bezetting. Guardia Vieja â de oude garde De primitieve stijl van tango spelen is bekend als guardia vieja - oude-garde.roberto Firpo, Francisco Canaro en Juan Carlos Cobian en het Orquesta tipicaroberto Firpo schiep een formatie die alleen door het geld van de cabarets in stand gehouden kon worden: het Orquesta tipica [typisch orkest]. Terwijl de bandoneons en de violen de melodische lijn speelden, benadrukten de piano en de bas het binaire time, overgeã«rfd van de oude trommels. Firpo varieerde de melodische patronen en ontwikkelde de bifonie tussen de twee groepen instrumenten, violen en bandoneons, hoewel hij niet tot het contrapunt kwam. In die overgangstijd speelden nog twee andere orkesten een belangrijke rol: het orkest van Francisco Canaro en dat van Juan Carlos Cobian. Orquesta Tipica Guardia Nueva - de nieuwe garde Julio De CaroVanaf de jaren '20 begint een nieuwe stijl die men kent als la guardia nueva, de nieuwe garde. Zijn uitvinder is Julio De Caro. Daarom praat men over tango pre en post De Caro. Fresedo's orkest speelde spectaculair: glissandi [glijden van vingers over snaren en toetsen] van harpen en piano, geroffel van slagwerk, gerinkel van bekkens en arpeggio's van de vibrafoon, maakten hem de lieveling van het publiek in de meest chique etablissementen. Julio De Caro had een Sexteto tipico dat, ondanks zijn eenvoudige bezetting - twee violen, twee bandoneons, piano en contrabas - alle schakeringen vertoonde die de tango zijn typische geluid geven. De Caro is de grondlegger van de moderne tango, waarvan hij de codes in intellectueel opzicht vastlegde door het verleden en heden te synthetiseren en daarmee de normen voor de toekomst te bepalen. Het Sextet van De Caro was ritmisch en polyfoon. Hij ontwikkelde de afstand in de polyfonie door de bandoneons de melodische solo's te laten spelen en de violen en pedal (noten te laten aanhouden) of omgekeerd. De bas ondersteunde de ritmische basis en de piano speelde de intermezzo's en intro's en verving in sommige passages het hele orkest. Bovendien maakte hij opnieuw gebruik van bestaande technieken zoals het strijken met de 'verkeerde kant' van de strijkstok over de snaren van de viool of de bas, het fluiten van twee of drie stemmen, andere geluiden, pizzicati en getokkel op de viool. Hij zette een hoorn op de viool om het volume te vergroten en een nasaler geluid te krijgen, dat dichter bij de menselijke stem kwam. Bovendien voegde hij aan het gebied als een conditio sine qua non muzikaal contrapunt toe. Vanwege al deze innovaties spreekt men van de predecariaanse of postdecariaanse tango. Tango Argumental o Tango CanciónEen grondige transformatie zal gebeuren vanaf 1916: het begin van wat we noemen tango argumental o tango canciã³n, tango met een tekst en een verhaal. De teksten zijn voor ons belangrijker dan de muziek. Het zijn echter noch de muziek noch de dans, maar juist de onderwerpen die vanaf onze vroegste jeugd in ons geheugen geprent staan, waarmee vooral de Porteno, de inwoner van Buenos Aires, en ook de rest van de Argentijnen zich identificeren."in de teksten van de tango ligt een wereld verborgen, die meestal wordt veracht, een wereld die de sleutel vormt voor het zijn en het functioneren van het Rio de la Plata-gebied."Enrique Santos Discà polode beroemde zin van Enrique Santos Discà polo, een van de grote tango-auteurs: "el tango es un pensamiento triste que se puede bailar" de tango is een droevige gedachte waarop men kan dansen wordt verkeerd geinterpreteerd ais men niet ziet dat "de droevige gedachte" de echte kern is. "De droevige gedachte" kan bezongen, uitgesproken, beluisterd, gevoeld, gefluit en gedanst worden.carlos GardelVanaf het moment waarop Carlos Gardel, tot nu toe de beste tangozanger, Mi noche triste van Pascual Contursi heeft gezongen in 1916 begint een nieuwe periode in de geschiedenis van de tango, die men de periode van de tango canci6n noemt. Vanaf dat moment kan geen porteno aan de invloed van de tango ontkomen.het tangolied bereikte zijn hoogtepunt bij Carlos Gardel, Azucens Maizai, Ignacio Corsini, Agustin Magaldi. De tango verliet de danszalen en trok zich, zoals in de beginjaren, terug in het verdriet en de nostalgie. Sommige buitenlanders die tangoteksten kennen, keuren de wereld van de tango af. De teksten komen niet overeen met de denkbeeldige wereld die door de muziek en de dans wordt opgeroepen. Met Mi noche triste begint de thematiek van de verlaten man of de verlaten vrouw in de tango. Men denkt dat dit de enige thematiek van de tango is. Niets is minder waar. Het is waar dat er veel tango's met deze thematiek zijn, maar er zijn ook veel andere onderwerpen en zelfs binnen dit onderwerp veel variaties.een levensfilosofiede teksten van de tango weerspiegelen de levensfilosofie van de man of vrouw van Buenos Aires.Terug naar de eerste belangrijke gezongen tango met als onderwerp de verlaten man. De reactie van de in de steek gelaten man of vrouw verschilt: hij of zij wil wraak nemen of alleen huilen of erkennen dat alles zijn eigen schuld was of proberen hem of haar te vergeten met alcohol. Alcohol is ook belangrijk maar altijd als een middel om te vergeten. Door de alcohol kan je ook het absurde van het leven vergeten.het onderwerp van de liefde betreft niet enkel man-vrouw relatie, maar ook kinderen-ouders, en vooral de moeder. De rol van de moeder in de tango is heel belangrijk: het is de enige zuivere liefde.niet alleen mensen, maar de buurt, de straten van onze jeugd, de lantaarn op straat, de cafã 's, de haven, de stad zijn het motief om te beminnen en te bezingen.hier heeft Buenos Aires de belangrijkste rol en wordt als minnares bezongen: "Buenos Aires, Buenos Aires como una querida als een minnares,

4 cuando estas lejos, wanneer je weg bent, lo mejor hay que amarte. Is het het beste om van je te houden." De buurt en de stad zijn een band met het verleden, met de eigen identiteit. Voor een tanguero/a tangoman/vrouw zijn de buurt en de stad een deel van zijn/haar eigen ziel.de relatie met hen is ontologisch. De tangomens bestaat omdat tango bestaat. Tango bestaat omdat de stad en zijn buurten bestaan. Dit alles tegen de achtergrond van tijdelijkheid. De Manager van de tango is zich bewust van de vergankelijkheid die alles, zelfs de liefde, verpest. Tegen dat alles is er maar een middel: de ironie, soms het sarcasme, zichzelf in de spiegel te bekijken om op deze manier tegen de dood te strijden. Een ander middel is het bezingen van de kleine dingen die onze dagelijkse wereld vormen.de belangrijke dingen zijn niet de luxe, niet het geld niet de schijnwereld, maar wat we echt doen, echt voelen en waar we echt van houden. De schijnwereld wordt door de tango afgekeurd, maar bezingt de liefde voor de oorspronkelijke buurt, voor de trouwe vrienden - vriendschap doet egoisme vergeten -, voor de trouwe liefde: de enige reden waarom het zinloze leven waard is om te leven. Daarom worden de vrouw of de man die door de "lichten van het centrum", d.w.z. de luxe, de banaliteit verblind wordt, door de tango streng bekritiseerd.de tangomens is niet een echt gelovig iemand. Misschien gelooft hij in god, maar niet in de kerk en de priesters. Toch is Jezus een groot figuur in sommige tangoteksten. Maar het beeld van Jezus is dat van een goede kerel, een beetje te naref, soms zielig, in ieder geval met goede bedoelingen. Discà polo, de beste metafysicus van de tango, zoekt god achter de ellende van het leven.in 1935 belandde Juan D'Arienzo, een ex-violist, na een vruchteloos uitstapje naar de jazz, in het cabaret Chantecler met een tango-orkest en een repertoire in de stijl van de Guardia Vieja. Dit sloeg geweldig aan. In de ban van deze eenvoudige en directe wijze stroomde het grote publiek de dansvloeren op.anibal Troilo, voor veel mensen de beste, bracht, zonder de decariaanse grenzen te doorbreken, de tango en het orkest veel verder dan de voorgeschreven vormen van de Guardia Nueva. Allereerst de functie van de bandoneon: hij begon het instrument te bespelen en sleepte in zijn spel het hele orkest met zich mee, terwijl hijzelf het muzikale middelpunt bleef. Vervolgens de rol van de piano: met zijn sterke linkerhand gaf Orlando Goni, een van de grootste pianisten van de tango, de piano zijn ritmische geest van de zwarte trommels terug. Ten derde vergrootte Troilo het aantal instrumenten: vier violen, vijf bandoneons en naast de contrabas een altviool en een cello. En tenslotte voegde hij aan het orkest een veertiende musicus toe: de arrangeur. Ook bracht hij een belangrijke vernieuwing in de plaats die hij de menselijke stem gaf.osvaldo PuglieseHet tango-orkest van Osvaldo Pugliese, met een bijzondere stijl, moet eveneens vermeld worden. De geschiedenis van de tango heeft zoveel orkesten, namen, componisten, dichters, enz. dat het onmogelijk is iedereen te vermelden. De jaren '40 worden beschouwd als de Gouden tijden van de tango. "De bloei van de tango in de jaren veertig komt voort uit de periode van grote welvaart die Argentiniëbeleefde. Het uitbreken van de oorlog in 1939 en het daaropvolgende stopzetten van de invoer, noodzaakte het land ertoe zelf de producten te maken die tot dan toe in het buitenland gefabriceerd werden. Hierdoor kreeg de industrie een sterke impuls. Er kwam een einde aan de werkioosheid door de grote behoefte aan arbeidskrachten en doordat er, in tegenstelling tot voor 1943, geld genoeg was.in zo'n welvaart vonden ook musici werk, niet alleen omdat het publiek om hun kunst vroeg, maar ook omdat in 1946 een democratische regering aan de macht was gekomen, die de nationale muziek beschermde en met beurzen en prijzen de componisten aanmoedigde. Het eerste artikel van Decreet uit 1950 stelde vast dat alle media verplicht waren minimaal 50 % nationale muziek aan te bieden''astor PiazzollaSinds het einde van de jaren '50 is tango niet meer de favoriete muziek van de jeugd. De kant en klaar muziek heerst overal en ook in Buenos Aires. Piazzolla probeerde in de jaren '60 een quasi intellectuele tango die afgekeurd werd door de tradicionalisten van het genre. Door de oude tangomensen wordt Piazzolla beschouwd als een profaan. Zijn publiek is oorspronkelijk de snobistische hoge en middenklasse. Toch was hij tot nu toe de laatste revolutie van de tango en, als vernieuwer, een van de belangrijkste vertegenwoordigers die de tangomuziek terug in heel de wereld bekend maakte. Ondanks het feit dat de laatste vijf jaar veel jonge mensen leren dansen is tango niet meer de muziek van de jeugd. Een jeugd die aangetrokken wordt door de consumptiemaatschappij, door nagemaakte en voorgemaakte idolen met verblindend succes, door de massamedia-personages, die gemakkelijk geld en roem verwerven. Een jeugd, dus, die niet aangetrokken wordt door de filosofie van de tango, maar precies het tegenovergestelde beweert. Ze vinden tangoteksten iets ouderwets, belachelijk. Ze houden meer van internationale hits of van wat rock nacional wordt genoemd. Toch gaan veel van de rockauteurs of vertolkers naar de bronnen van de tango, vooral wat filosofie betreft. Tango is dus iets voor volwassenen, voor mensen die slechte ervaringen hebben gehad, verloren liefdes, heimwee naar hun kindertijd of geboorteplaats, mensen die al de ironie, de onzin van het leven kennen, mensen die levenservaring kunnen verwoorden. Oais Luis Labrana zegt: "Nu, in deze tijden, is tango voor de Argentijnen wat de Griekse tragedie is voor de Grieken: je leest niet iedere dag Sofocles of Euripides, maar ze bestaan als achtergrond en je gaat terug naar die bronnen wanneer je ze nodig hebt." Tango, een passietango is dus meer dan een dans, een ritme: het is poã«zie, het is een manier van denken, het is een filosofie, een manier om het leven te bekijken, een manier van leven, een passie. Daarom overleeft de tango ondanks de beperkte productie van de laatste jaren. Daarom leeft tango nog en gaat het rond de wereld als de vingerafdruk van de Argentijnen. Zal het veranderen? Zeker zal het veranderen. Maar toch zal het leven, steeds spontaan, agressief, een afspiegeling zijn van de stad en van de gevoelens en de mentaliteit van een groot deel van zijn mensen. De Tango is een manier van zijn voelen van te zeggen "Hou van mij" De tango is, net als de jazz, niet dood. Omdat zijn poã«zie, deze droevige gedachte waarop je zelfs kunt dansen, op het ritme van het vermoeide hart van Shango op je zal afkomen, via de metamorfose tromslagen op politieke manifestaties, via het tweetonige zingen van de voetbalsupporters, via de speurtocht van de jeugd van de nationale rock, via een

5 eenzame trommelaar, via de bandoneon van Piazzolla of Marcucci, via de eeuwige stem van Carlos Gardel of de nieuwe van Adriana Varela of Luis Cardei of Juan Carlos Caceres, via de oude en de nieuwe verzen, om de zin van de liefde, de vriendschap, het leven in ere te herstellen. Tango, een passie.

Orquesta Típica Tango 02

Orquesta Típica Tango 02 Orquesta Típica Tango 02 In het kort Schemer, netkousen, stiletto's, borsalino's,... Verdriet waarop je kan dansen. Passie uit een grote stad... Zoveel woorden en evenveel clichés verbonden met de traditie

Nadere informatie

DE WERELD VAN DE TANGO Een cultuurgeschiedenis

DE WERELD VAN DE TANGO Een cultuurgeschiedenis DE WERELD VAN DE TANGO Een cultuurgeschiedenis DE TANGO-RAGE; EEN AANSLAG OP DE GOEDE ZEDEN Vervloek de slechte muziek, maar minacht haar niet! Hoe meer men slechte muziek speelt of zingt (en zelfs hartstochtelijker

Nadere informatie

In het kort. Schemer, netkousen, stiletto's, borsalino's,... Verdriet waarop je kan dansen. Passie uit een grote stad...

In het kort. Schemer, netkousen, stiletto's, borsalino's,... Verdriet waarop je kan dansen. Passie uit een grote stad... Trío Tango 02 In het kort Schemer, netkousen, stiletto's, borsalino's,... Verdriet waarop je kan dansen. Passie uit een grote stad... Zoveel woorden en evenveel clichés verbonden met de traditie van de

Nadere informatie

Hoy como ayer. Tango van toen en nu.

Hoy como ayer. Tango van toen en nu. Hoy como ayer Tango van toen en nu. Orquesta Típica Tango 02 In het kort Schemer, netkousen, stiletto's, borsalino's,... Verdriet waarop je kan dansen. Passie uit een grote stad... Zoveel woorden en evenveel

Nadere informatie

Hoy como ayer. Tango van alle tijden

Hoy como ayer. Tango van alle tijden Hoy como ayer Tango van alle tijden Trío Tango 02 In het kort Schemer, netkousen, stiletto's, borsalino's,... Verdriet waarop je kan dansen. Passie uit een grote stad... Zoveel woorden en evenveel clichés

Nadere informatie

DE WERELD VAN DE TANGO Een cultuurgeschiedenis

DE WERELD VAN DE TANGO Een cultuurgeschiedenis DE WERELD VAN DE TANGO Een cultuurgeschiedenis DE TANGO EN DE MODERNITEIT Italianen, Spanjaarden, Fransen, Duitsers, Aziaten, Engelsen en overige nationaliteiten Eeuwfeest van de onafhankelijkheid (1810

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme

Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk door een scholier 1970 woorden 12 oktober 2005 6,7 72 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag: Hoe beschrijven en verklaren we

Nadere informatie

Informatie voor docent: Les 1

Informatie voor docent: Les 1 Informatie voor docent: Les 1 a. Eigen antwoord. b. De Eerste Wereldoorlog: Stravinsky verbleef in de jaren voor de oorlog al een aantal maanden per jaar in Zwitserland met zijn familie. Door de Eerste

Nadere informatie

Welke woorden komen bij je op als je deze beelden ziet?

Welke woorden komen bij je op als je deze beelden ziet? Welke woorden komen bij je op als je deze beelden ziet? Slavernij in de geschiedenis van Nederland 1 Een niet zo fraai verleden In de loop van de geschiedenis werden mensen vaak misbruikt. Enkele trieste

Nadere informatie

De Ziel van de Tango Wat maakt een muziekstuk tot een tango?

De Ziel van de Tango Wat maakt een muziekstuk tot een tango? Anne Claessens Master Kunstwetenschappen Universiteit Gent Academiejaaar 2008-2009 Faculteit Letteren en Wijsbegeerte Vakgroep Kunst-, muziek- en theaterwetenschappen De Ziel van de Tango Wat maakt een

Nadere informatie

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Bij de voorbereiding van deze dienst kwam ik de volgende teksten tegen, die ik u graag wil voorlezen. Het zijn teksten uit het begin van onze jaartelling,

Nadere informatie

Klassieke Muziekgeschiedenis De Middeleeuwen (500 1500)

Klassieke Muziekgeschiedenis De Middeleeuwen (500 1500) Klassieke Muziekgeschiedenis De Middeleeuwen (500 1500) Algemeen Als je aan de Middeleeuwen denkt, dan denk je waarschijnlijk aan grote kastelen, ridders en jonkvrouwen. Natuurlijk, dit is een gedeelte

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6 Samenvatting door M. 804 woorden 17 juni 2013 5,5 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Bronnen Samenvatting geschiedenis Hoofdstuk 6 Burgers en stoommachines,

Nadere informatie

Ontmoetingskerk Laren (NH) kerstavond 24 december Lucas 2

Ontmoetingskerk Laren (NH) kerstavond 24 december Lucas 2 Ontmoetingskerk Laren (NH) kerstavond 24 december 2018 - Lucas 2 Het gesloten doosje op de schoorsteenmantel had altijd iets geheimzinnigs. Als de kinderen hun ouders vroegen: wat zit er in, antwoordden

Nadere informatie

Het leven van Adolf Hitler

Het leven van Adolf Hitler Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Matthijs Admiraal 22 november 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/91671 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.

Nadere informatie

germaans volk), een sterke Franse groepering. Ze verkochten haar aan de Engelsen die haar beschuldigden van ketterij (het niet-geloven van de kerk).

germaans volk), een sterke Franse groepering. Ze verkochten haar aan de Engelsen die haar beschuldigden van ketterij (het niet-geloven van de kerk). Jeanne d'arc Aan het begin van de 15de eeuw slaagden de Fransen er eindelijk in om de Engelsen uit hun land te verdrijven. De strijd begon met een vrouw die later een nationale heldin werd, van de meest

Nadere informatie

Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler?

Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler? Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler? Iedereen heeft wel eens van Adolf Hitler gehoord. Hij was de leider van Duitsland. Bij zijn naam denk je meteen aan de Tweede Wereldoorlog. Een verschrikkelijke

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting door S. 1030 woorden 18 mei 2017 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis samenvatting H2 1: Wetenschappelijke Revolutie 17 e eeuw Kenmerken: Observeren

Nadere informatie

Lesbrief Méér Muziek in de Klas

Lesbrief Méér Muziek in de Klas Lesbrief Méér Muziek in de Klas Doelen: De leerlingen: - Leren wat Latin-muziek is. - Leren een paar Latin artiesten en soorten Latin-muziek kennen. - Leren het lied Anytime you need a calypso zingen.

Nadere informatie

Schoolvoorstelling. Tango... Een verhaal van onthechting en zoeken naar geborgenheid

Schoolvoorstelling. Tango... Een verhaal van onthechting en zoeken naar geborgenheid Schoolvoorstelling Tango... Grafiek: Jo Lorente Een verhaal van onthechting en zoeken naar geborgenheid Trío Tango 02 Situering Conventillo in Buenos Aires Schemer, netkousen, stiletto's, borsalino's,...

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding...4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van mensenrechten...6 Hoofdstuk 2 Dertig mensenrechten...14

Inhoud. Inleiding...4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van mensenrechten...6 Hoofdstuk 2 Dertig mensenrechten...14 Inhoud Inleiding...4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van mensenrechten...6 Hoofdstuk 2 Dertig mensenrechten...14 Inleiding Je hoort of leest vaak over mensenrechten. Maar kun je ook een paar mensenrechten opnoemen?

Nadere informatie

DE WERELD VAN DE TANGO Een cultuurgeschiedenis

DE WERELD VAN DE TANGO Een cultuurgeschiedenis DE WERELD VAN DE TANGO Een cultuurgeschiedenis april 1985 Tango in de Winkler Prins: TANGO (woordafleiding onbekend), een oorspronkelijk uit Centraal-Afrika stammende dans, door negerslaven naar Cuba en

Nadere informatie

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Het is een overbekend verhaal, dat verhaal over de 3 wijzen uit het oosten. Een verhaal dat tot de verbeelding spreekt: drie wijzen, magiërs of koningen:

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Tijdvak 7, pruiken en revoluties

Samenvatting Geschiedenis Tijdvak 7, pruiken en revoluties Samenvatting Geschiedenis Tijdvak 7, pruiken en revoluties Samenvatting door E. 675 woorden 3 jaar geleden 5,4 9 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Tijdvak 7 : Pruiken en Revoluties Rationalisme

Nadere informatie

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00.

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00. 1 SCHOOLONDERZOEK Tijdvak I GESCHIEDENIS 31 oktober 2013 8: 30-10:00. Dit onderzoek bestaat uit 38 vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad.

Nadere informatie

Schrijven opdracht 3 Kyra Willekes & Joanna Siccama - GAR1-D 22-03-2015

Schrijven opdracht 3 Kyra Willekes & Joanna Siccama - GAR1-D 22-03-2015 Schrijven opdracht 3 Kyra Willekes & Joanna Siccama - GAR1-D 22-03-2015 Gameplay in het kort (zie ook opdracht 2): - puzzel platformer runner atmosferisch fantasy - 2 delen: in nacht (tutorial) -> zoeken

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4 Samenvatting door een scholier 990 woorden 24 februari 2018 4,2 7 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Geschiedenis samenvatting hoofdstuk 3 + kenmerkende

Nadere informatie

De term barok wordt gebruikt voor kunst die gemaakt werd tussen 1600 en 1750.

De term barok wordt gebruikt voor kunst die gemaakt werd tussen 1600 en 1750. Barok 1. Wanneer? De term barok wordt gebruikt voor kunst die gemaakt werd tussen 1600 en 1750. Wat bestond er al? Scheepvaart. Verre afstanden moesten per boot afgelegd worden. Zelfs de duikboot bestond

Nadere informatie

1. Bij een nieuw begin

1. Bij een nieuw begin Inhoudsopgave Bij een nieuw begin 13 Een bijeenkomst beginnen 37 Bij het begin van de dag 59 Bij een goed gesprek 85 Bij verdriet 119 Bij vreugde 147 Bij twijfel 183 Bij zorgen 215 Bij ziekte 245 Om troost

Nadere informatie

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Van de oogst van hun land en van hun dieren Jagers & boeren Wat

Nadere informatie

Aan de slag bij het orkest

Aan de slag bij het orkest Aan de slag bij het orkest Een introductie van het symfonieorkest Groep 7-8 en VO onderbouw Docentenhandleiding Vooraf Voor u ligt de docentenhandleiding bij de educatieve website Introductie van het symfonieorkest

Nadere informatie

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Onze wereld hang van verhalen aan elkaar. U kent ze wel, die kleine verhalen, anekdotes: Heb je het gehoord van die en die? Mooi, voor op verjaardagen

Nadere informatie

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar Gemeente van de Heer Jezus Christus, Jongeren, ouderen, kinderen van God, Zoals ik voor de lezing al gezegd heb; het gaat vanmorgen niet over trouwen of getrouwd zijn, dat is alleen een voorbeeld verhaal.

Nadere informatie

Informatie. Maak kennis, maak muziek! Onderwijsprogramma. voor GROEP 5 van het basisonderwijs Gemeente. Woudrichem BROCHURE. www.cultuurpuntaltena.

Informatie. Maak kennis, maak muziek! Onderwijsprogramma. voor GROEP 5 van het basisonderwijs Gemeente. Woudrichem BROCHURE. www.cultuurpuntaltena. Maak kennis, maak muziek! Onderwijsprogramma www.cultuurpuntaltena.nl Informatie voor van het basisonderwijs Gemeente Woudrichem 019500_BIBLIOTHEEK_ALTENA_brochure_CPA_MuziekWijzer_Altena_A5.indd 16-17

Nadere informatie

De symfonie. Welke symfonie hoor je? Schrijf de juiste volgorde in de kaders bij de cd-hoezen.

De symfonie. Welke symfonie hoor je? Schrijf de juiste volgorde in de kaders bij de cd-hoezen. De symfonie Welke symfonie hoor je? Schrijf de juiste volgorde in de kaders bij de cd-hoezen. Welke van deze symfonieën spreekt je het meest aan en waarom? Welke van deze symfonieën spreekt je het minst

Nadere informatie

Handleiding bij de website van het lesmateriaal van de SamenDOOR!-dag met philharmonie zuidnederland

Handleiding bij de website van het lesmateriaal van de SamenDOOR!-dag met philharmonie zuidnederland Handleiding bij de website van het lesmateriaal van de SamenDOOR!-dag met philharmonie zuidnederland Op 27 juni vindt de SamenDOOR!-dag plaats. Jullie leerlingen treden samen met philharmonie zuidnederland

Nadere informatie

Welke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen.

Welke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen. Tussen welke twee landen is de Eerste Wereldoorlog begonnen? 1. Engeland en Frankrijk 2. Duitsland en Frankrijk 3. Duitsland en Engeland Nederland blijft neutraal. Wat betekent dat? 1. Nederland kiest

Nadere informatie

Examen VMBO-KB 2009. Arabisch CSE KB. tijdvak 1 vrijdag 29 mei 9.00 11.00 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.

Examen VMBO-KB 2009. Arabisch CSE KB. tijdvak 1 vrijdag 29 mei 9.00 11.00 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Examen VMBO-KB 2009 tijdvak 1 vrijdag 29 mei 9.00 11.00 uur Arabisch CSE KB Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Beantwoord alle vragen in de uitwerkbijlage. Dit examen bestaat uit 37 vragen. Voor

Nadere informatie

Hoe kwam Colombia aan zijn naam? Wat is de officiële taal in Colombia?

Hoe kwam Colombia aan zijn naam? Wat is de officiële taal in Colombia? Hoe kwam Colombia aan zijn naam? a. er zijn veel kolommen (rotszuilen) in het land. b. het is de naam die de oorspronkelijke inwoners gaven. c. de naam verwijst naar ontdekkingsreiziger Christoffel Columbus

Nadere informatie

SO 2 Tijdvak I AVONDMAVO 2012-2013. Staat en Natie. Dit SO bestaat uit 37 vragen. 29 openvragen en 8 meerkeuze vragen.

SO 2 Tijdvak I AVONDMAVO 2012-2013. Staat en Natie. Dit SO bestaat uit 37 vragen. 29 openvragen en 8 meerkeuze vragen. SO 2 Tijdvak I AVONDMAVO 2012-2013 Staat en Natie Dit SO bestaat uit 37 vragen. 29 openvragen en 8 meerkeuze vragen. In de 17 e en de 18 e eeuw ontstond er in Europa een politieke en filosofische stroming,

Nadere informatie

Alice in Wonderland.

Alice in Wonderland. Groep: 5/6 Thema: Alice in Wonderland Inhoud: Deze les is gemaakt ter voorbereiding van de voorstelling door Philharmonie Zuidnederland i.s.m. theatergezelschap Het Laagland. De gebruikte filmfragmenten

Nadere informatie

Op zoek naar muziek Een introductie van de instrumenten van het symfonieorkest Groep 5-6 Docentenhandleiding

Op zoek naar muziek Een introductie van de instrumenten van het symfonieorkest Groep 5-6 Docentenhandleiding Op zoek naar muziek Een introductie van de instrumenten van het symfonieorkest Groep 5-6 Docentenhandleiding Vooraf Voor u ligt de docentenhandleiding bij de educatieve website Introductie van het symfonieorkest

Nadere informatie

Examen VMBO-BB Arabisch CSE BB. tijdvak 1 woensdag 24 mei uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.

Examen VMBO-BB Arabisch CSE BB. tijdvak 1 woensdag 24 mei uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Examen VMBO-BB 2017 tijdvak 1 woensdag 24 mei 13.30-15.00 uur Arabisch CSE BB Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Beantwoord alle vragen in de uitwerkbijlage. Dit examen bestaat uit 35 vragen. Voor

Nadere informatie

Conclusies: enquête Kinderen Goedgekeurd (armoede en vluchtelingen)

Conclusies: enquête Kinderen Goedgekeurd (armoede en vluchtelingen) Conclusies: enquête Kinderen Goedgekeurd (armoede en vluchtelingen) Er hebben in totaal 50 scholen deelgenomen aan deze enquête. Dit gaat om een 3000tal leerlingen. 1. Kennis van het woord vluchteling:

Nadere informatie

Dera Gai Fiesta di San Juan

Dera Gai Fiesta di San Juan 1 BIBLIOTECA NACIONAL ARUBA Dera Gai Fiesta di San Juan 2 INHOUDSOPGAVE Dera Gai 3 Feest 3 Klederdracht 4 Geschiedenis 5 Lied 6 Felicitaties 6 Brandjes 7 Op Aruba 7 Slot 7 Literatuur 8 3 DERA GAI Dera

Nadere informatie

Verloren grond. Murat Isik. in makkelijke taal

Verloren grond. Murat Isik. in makkelijke taal Verloren grond Murat Isik in makkelijke taal Moeilijke woorden zijn onderstreept en worden uitgelegd in de woordenlijst op pagina 84. Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen Mijn geboorte Mijn verhaal

Nadere informatie

In 1918 is na vier lange jaren vechten de eerste wereldoorlog voorbij. In een trein in frankrijk wordt de wapenstilstand getekend.

In 1918 is na vier lange jaren vechten de eerste wereldoorlog voorbij. In een trein in frankrijk wordt de wapenstilstand getekend. Een wapenstilstand is niet hetzelfde als een vrede. Daarover gaan de landen vanaf januari 1919 in het paleis van versailles bij parijs lang over praten... In 1918 is na vier lange jaren vechten de eerste

Nadere informatie

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Een Joodse, Chassidische rabbi, ik weet niet meer welke, zit in zijn studeerkamer de Thora te bestuderen. Ineens wordt er hard op de deur geklopt, en

Nadere informatie

S.O. 2 Tijdvak I AVONDMAVO 2014-2015

S.O. 2 Tijdvak I AVONDMAVO 2014-2015 S.O. 2 Tijdvak I AVONDMAVO 2014-2015 Dit S.O. bestaat uit 41 vragen. Je schrijft met een blauwe of zwarte pen. Schrijf netjes en duidelijk. Indien bij een vraag een verklaring wordt gevraagd en de verklaring

Nadere informatie

Het bestuur. Thema 5 Emancipatie. Les 5.1 Op wie stem jij?(nodig woordenboeken) WOORDVELD : het bestuur.

Het bestuur. Thema 5 Emancipatie. Les 5.1 Op wie stem jij?(nodig woordenboeken) WOORDVELD : het bestuur. Les 5.1 Op wie stem jij?(nodig woordenboeken) WOORDVELD : het bestuur. 1.Stemmen( stemde heeft gestemd): een stem uitbrengen op de persoon die jij het beste vindt. 12. Het gezag: het gezag heeft de macht,

Nadere informatie

Resultaten & conclusies onderzoek:

Resultaten & conclusies onderzoek: Resultaten & conclusies onderzoek: Kinderen over armoede en vluchtelingen door Kinderen Goedgekeurd! Er hebben in totaal 50 scholen deelgenomen aan deze enquête. Dit gaat om een 3000-tal leerlingen. 1.

Nadere informatie

Spreekbeurt Aardrijkskunde De Verenigde Staten: land van migranten

Spreekbeurt Aardrijkskunde De Verenigde Staten: land van migranten Spreekbeurt Aardrijkskunde De Verenigde Staten: land van migranten Spreekbeurt door een scholier 1713 woorden 9 december 2001 5,9 272 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Hoofdvraag: Wat is na 1980 het patroon

Nadere informatie

Kleur. Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; richten op leraar voor de klas.

Kleur. Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; richten op leraar voor de klas. Groep: 6/7/8 Thema: Kleuren (Visueel en auditief!) Inhoud: Lied over kleuren en waarvoor die kleuren staan, luisteren naar klankkleur, i.c.m. instrumenten, ritmes spelen. Het lied heeft 2 versies: Een

Nadere informatie

Liederen solozang Prijs: 7,= euro per stuk

Liederen solozang Prijs: 7,= euro per stuk Liederen solozang Prijs: 7,= euro per stuk GEWASSEN IN WATER Inhoud: Vanuit de dopeling gezien een statement dat hij in het watergraf alles wat oud is achter zich laat. Hij weet niet alles, kent nog niet

Nadere informatie

WILLEM VAN HANEGEM Een voetballer die veel verdriet had door Auke Kok

WILLEM VAN HANEGEM Een voetballer die veel verdriet had door Auke Kok WILLEM VAN HANEGEM Een voetballer die veel verdriet had door Auke Kok WILLEM VAN HANEGEM Geboren: 1944, Breskens Toptijd: 1962-1983 Clubs: Velox, Xerxes, Feyenoord, AZ 67, Chicago Sting, FC Utrecht Positie

Nadere informatie

Onderworpenheid Toewijding

Onderworpenheid Toewijding Het bewaren van de eenheid in het gezin vereist een inspanning van elk gezinslid. Een gezin zal sterk verenigd zijn als elke persoon over de volgende sleutels beschikt: Jezus Liefde Nederigheid Onderworpenheid

Nadere informatie

Kijktip: Nieuwsuur in de Klas

Kijktip: Nieuwsuur in de Klas Kijktip: Nieuwsuur in de Klas Korte omschrijving werkvorm De leerlingen beantwoorden vragen over de Europese politiek aan de hand van korte clips van Nieuwsuur in de Klas. Leerdoel De leerlingen leren

Nadere informatie

Latijn: iets voor jou?

Latijn: iets voor jou? : n j i t a L r o o v s iet jou? De Romeinen en wij Waar komen onze letters vandaan? Hoe komen we aan de namen van de maanden? De antwoorden op vele van deze vragen vind je vaak in het verleden bij de

Nadere informatie

Thema: Grenzen en bruggen - Migratie

Thema: Grenzen en bruggen - Migratie Thema: Grenzen en bruggen - Migratie Onderdeel 2: De beleving van migratie achter ieder verhaal een mens Te vaak gaan de echte verhalen van migranten schuil achter kaarten, grafieken en cijfers. We horen

Nadere informatie

Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties

Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Dit hoofdstuk gaat over opstand in Amerika, Frankrijk en Nederland. Deze opstanden noemen we revoluties. Opstand in Amerika (1775). De

Nadere informatie

Ecuador ligt in het werelddeel. Het grenst aan de landen. Waar komt de naam Ecuador vandaan? De hoofdstad van Ecuador is

Ecuador ligt in het werelddeel. Het grenst aan de landen. Waar komt de naam Ecuador vandaan? De hoofdstad van Ecuador is Landen Groep 5 t/m 8 ZENDING IN ECUADOR Waar ligt Ecuador? Deze lesbrief gaat over Ecuador. Zoek het land maar eens op in de atlas. Ecuador ligt in het werelddeel Het grenst aan de landen en Waar komt

Nadere informatie

Orde van dienst Hervormde Gemeente te Sellingen

Orde van dienst Hervormde Gemeente te Sellingen Orde van Dienst Kerk en Schooldienst Zondag 15 oktober 2017 Predikant: Organist: Pianist: Met medewerking van: ds. Klaas Meijer en ds. Bram Verduijn Margriet Withaar Gea Wolters alle kinderen en leerkrachten

Nadere informatie

Baalderdienst Zondag 25 juni 2017

Baalderdienst Zondag 25 juni 2017 Baalderdienst Zondag 25 juni 2017 Orde voor de Baalderdienst Voorganger: Muziek: ds. Wim van der Wel Nu je Onderweg Band Voor de dienst: U kent mij als geen ander God kent jou vanaf het begin Te zingen

Nadere informatie

1 Johannes. - Kringleiderhandeleiding -

1 Johannes. - Kringleiderhandeleiding - 1 Johannes - Kringleiderhandeleiding - Beste kringleider, Hieronder vind je per hoofdstuk een aantal aanvullende gedachten bij het kringmateriaal over 1 Johannes. Met name wordt beschreven wat het doel

Nadere informatie

Hogeschool Leiden Odm

Hogeschool Leiden Odm - - - Hogeschool Leiden Odm 1 Beschrijft de conceptvisie in voldoende mate de relevantie van ons leergebied voor de ontwikkeling van de leerling? Wat ontbreekt? Er ligt te veel nadruk op cultuur als context

Nadere informatie

Thema : Die op een mens gelijkt Bijbellezingen: Profeet Daniël, 7, 13 14; Johannes, 18,33b-37

Thema : Die op een mens gelijkt Bijbellezingen: Profeet Daniël, 7, 13 14; Johannes, 18,33b-37 Overweging door Pastor John Rademakers Feest van " Christus Koning" 25 november Bennekom 2018 Thema : Die op een mens gelijkt Bijbellezingen: Profeet Daniël, 7, 13 14; Johannes, 18,33b-37 Overweging :

Nadere informatie

Curaçao. De Seú van. Swingend oogstfeest na een spetterende regendans

Curaçao. De Seú van. Swingend oogstfeest na een spetterende regendans De Seú van Curaçao Swingend oogstfeest na een spetterende regendans Wie op het eiland Curaçao aankomt, wordt verwelkomd door een zwoele passaatwind die de keurig gekapte haren van de vrouwen hun eigen

Nadere informatie

2. De bewoners van de aarde. Degenen die dronken zijn van de valse leer van Babylon. Ze aanbidden het beest en zijn beeld.

2. De bewoners van de aarde. Degenen die dronken zijn van de valse leer van Babylon. Ze aanbidden het beest en zijn beeld. Les 12 voor 23 maart 2019 Er zullen drie hoofdgroepen of allianties zijn in de laatste momenten van de aarde: 1. Een alliantie van religies, bekend als Babylon de grote hoer. 2. Een verbond van politieke

Nadere informatie

Beleidsplan cultuureducatie OBS de Driepas

Beleidsplan cultuureducatie OBS de Driepas Beleidsplan cultuureducatie OBS de Driepas 1. Algemene doelstelling cultuureducatie 2. Doelen en visie van de school 3. Visie cultuureducatie 4. Beschrijving van de bestaande situatie 5. Beschrijving van

Nadere informatie

PVA AFSTUDEERPROJECT BRITTA ZIMMERMAN 2015

PVA AFSTUDEERPROJECT BRITTA ZIMMERMAN 2015 PVA AFSTUDEERPROJECT BRITTA ZIMMERMAN 2015 H1 AANLEIDING WAT IS MIJN IDENTITEIT? Geboren uit een combinatie van een Indonesische vader en een Nederlandse moeder, ben ik al sinds kleins af aan bezig geweest

Nadere informatie

Themadienst Micha Toen zei ik: Luister toch, hoofden van Jakob, en leiders van het huis van Israël, behoort u niet het recht te kennen?

Themadienst Micha Toen zei ik: Luister toch, hoofden van Jakob, en leiders van het huis van Israël, behoort u niet het recht te kennen? Themadienst Micha. 170108 Micha 3 : 1 En ik zei: Hoor toch, leiders van Jakob, heersers van het volk van Israël! Jullie moeten het recht toch kennen? Toen zei ik: Luister toch, hoofden van Jakob, en leiders

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis H1 (-1.5)

Samenvatting Geschiedenis H1 (-1.5) Samenvatting Geschiedenis H1 (-1.5) Samenvatting door een scholier 1178 woorden 19 november 2017 5,7 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Geschiedenis Samenvatting H1 Het Spaanse wereldrijk

Nadere informatie

Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7

Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7 Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7 Hierbij treft u een toelichting aan bij de beelden die in de tijdbalk van Argus Clou Geschiedenis groep 7 zijn opgenomen. Inhoud Thema 1 Boze

Nadere informatie

Rueda Libre. Slingerend tussen jazz en tango

Rueda Libre. Slingerend tussen jazz en tango Rueda Libre Slingerend tussen jazz en tango Rueda Libre biedt een repertoire van originele composities met een grote beeldenrijkdom waarbij, zoals in een film, elk nummer de toon zet voor een nieuw universum

Nadere informatie

Orde voor de ingebruikneming van een orgel of ander muziekinstrument

Orde voor de ingebruikneming van een orgel of ander muziekinstrument Orde voor de ingebruikneming van een orgel ander muziekinstrument Het orgel muziekinstrument wordt tot aan het moment van het zegengebed nog niet bespeeld. De liederen die voordien worden aangegeven, zullen

Nadere informatie

GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB

GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB Examen VMBO-KB 2005 tijdvak 1 woensdag 25 mei 9.00 11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit 35 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 50 punten

Nadere informatie

Argentinië. Inleiding. Geografie

Argentinië. Inleiding. Geografie Argentinië Inleiding Argentinië is vooral bekend om de Tango, dat is een wereldberoemde dans, op speciale muziek. En natuurlijk is Argentinië óók bekend om Máxima. De tango is in de 19e eeuw ontstaan in

Nadere informatie

Workshop Pbones Een project van philharmonie zuidnederland voor de groepen 5 t/m 8 van het basisonderwijs

Workshop Pbones Een project van philharmonie zuidnederland voor de groepen 5 t/m 8 van het basisonderwijs Workshop Pbones Een project van philharmonie zuidnederland voor de groepen 5 t/m 8 van het basisonderwijs Inhoud Voorwoord 1 Lesactiviteit 1: Introductie op het project en de trombone 3 Lesactiviteit 2:

Nadere informatie

Een leerling van Jezus vertelt ('walking sermon' langs kunstwerken)

Een leerling van Jezus vertelt ('walking sermon' langs kunstwerken) Een leerling van Jezus vertelt ('walking sermon' langs kunstwerken) Doek achter de tafel Even kijken hoor. U en jullie hebben er al naar kunnen kijken, maar ik nog niet. Nu wil ik het goed zien. Ja, zo

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 8: Tijd van burgers en stoommachines

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 8: Tijd van burgers en stoommachines Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 8: Tijd van burgers en stoommachines Samenvatting door Larissa 665 woorden 18 januari 2016 5,4 5 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Hoofdstuk 8: Tijd van

Nadere informatie

Zondag 16 december, 3 e advent dienst met HA ds. A.J.Wouda. Filippenzen 4: 4-9. Gemeente van onze Heer Jezus Christus,

Zondag 16 december, 3 e advent dienst met HA ds. A.J.Wouda. Filippenzen 4: 4-9. Gemeente van onze Heer Jezus Christus, Zondag 16 december, 3 e advent dienst met HA ds. A.J.Wouda Filippenzen 4: 4-9 Gemeente van onze Heer Jezus Christus, Een paar verzen uit een brief van Paulus aan de gemeente in Filippi, een klein havenstadje

Nadere informatie

Thema: Vlieg-er-maar-uit!

Thema: Vlieg-er-maar-uit! Zondag 2 juli 2017 Overstapdienst in de Ontmoetingskerk Thema: Vlieg-er-maar-uit! Organist: Peter Veen Pianist: Dick van der Garde Met medewerking van: Daan, Famke, Inge, Jan, Jesper, Joran, Jos, Kai,

Nadere informatie

Naam activiteit Omschrijving Duur Locatie Prijs. 1,5 uur op school 60 per docentuur exclusief huur instrumenten

Naam activiteit Omschrijving Duur Locatie Prijs. 1,5 uur op school 60 per docentuur exclusief huur instrumenten Djembé We gaan trommelen op de Afrikaanse Djembé! Dat doen de kinderen met hun handen. Al hebben de kinderen nog nooit een percussie-instrument in hun handen gehad, iedereen kan meedoen! De kinderen maken

Nadere informatie

Latijn en Grieks in de 21ste eeuw

Latijn en Grieks in de 21ste eeuw Latijn en Grieks in de 21ste eeuw Kiezen voor Latijn en/of Grieks? Als leerling in het laatste jaar van de basisschool sta jij voor een belangrijke keuze. Welke studierichting moet je gaan volgen in het

Nadere informatie

AANTEKENINGEN WAAROM WERD GOD EEN MENS?

AANTEKENINGEN WAAROM WERD GOD EEN MENS? AANTEKENINGEN Alles draait om de visie op Jezus Christus. Door de eeuwen heen is er veel discussie geweest over Jezus. Zeker na de Verlichting werd Hij zeer kritisch bekeken. De vraag is waar je je op

Nadere informatie

Indeling Bladmuziek Centrale Bibliotheek

Indeling Bladmuziek Centrale Bibliotheek Indeling Bladmuziek Centrale Bibliotheek K-klassiek / gele sticker P-Populair / witte sticker B-Beginners / groene sticker X-Kerst en Sinterklaas / oranje sticker fk-klassiek folio / licht blauwe sticker

Nadere informatie

Een Steen des aanstoots en een Rots der ergernis voor de natuurlijke mens

Een Steen des aanstoots en een Rots der ergernis voor de natuurlijke mens Een Steen des aanstoots en een Rots der ergernis voor de natuurlijke mens Van wijlen Willem van den Berg Jz Geboren 10 september 1839 Overleden 11 februari 1914 In leven gewoond hebbende te Terheijde aan

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Romeinen

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Romeinen Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Ro Samenvatting door S. 1180 woorden 29 maart 2016 6,4 11 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Hoofdstuk 5 De Ro Paragraaf 1 t/m 7 1 Van dorp

Nadere informatie

2,5. Samenvatting door een scholier 1026 woorden 27 juli keer beoordeeld

2,5. Samenvatting door een scholier 1026 woorden 27 juli keer beoordeeld Samenvatting door een scholier 1026 woorden 27 juli 2012 2,5 7 keer beoordeeld Vak Methode Muziek Muziek op maat H1 middeleeuwen Nieuwe ontwikkelingen in de middeleeuwen - Muziek werd gespeeld in kerken

Nadere informatie

Het Symfonie orkest. Lessuggestie bovenbouw: Lesdoelen: Lesopbouw:

Het Symfonie orkest. Lessuggestie bovenbouw: Lesdoelen: Lesopbouw: Lessuggestie bovenbouw: Het Symfonie orkest Lesdoelen: Kinderen maken kennis met klassieke muziek. Ze weten welke instrumenten er in een symfonieorkest te vinden zijn. De kinderen kunnen de verschillende

Nadere informatie

Muziekvereniging. Kunst Na Arbeid. Malletband. Vrij en Blij. Hierden. Informatiegids

Muziekvereniging. Kunst Na Arbeid. Malletband. Vrij en Blij. Hierden. Informatiegids Muziekvereniging Kunst Na Arbeid Malletband Vrij en Blij Hierden Informatiegids Voorwoord Kunst Muziek maken is mooi en geeft je veel plezier. Helaas is het niet voor iedereen weggelegd om er je beroep

Nadere informatie

3 e Zondag 2 februari 2014 4 e Zondag 2 maart 2014 Alet Kluitenberg - bandoneon. Gerlo Wesselink Kwartet Buenos Aires meets New Orleans

3 e Zondag 2 februari 2014 4 e Zondag 2 maart 2014 Alet Kluitenberg - bandoneon. Gerlo Wesselink Kwartet Buenos Aires meets New Orleans 6 thema concerten 1 e Zondag 6 oktober 2013 2 e Zondag 3 november 2013 Duke Ellington Orquesta Joan De Holanda Bijkerk s Band Tango s - CD Presentatie 3 e Zondag 2 februari 2014 4 e Zondag 2 maart 2014

Nadere informatie

VIERENDE GEMEENSCHAP...

VIERENDE GEMEENSCHAP... ... IN EEN BIDDENDE EN VIERENDE GEMEENSCHAP... KEN JIJ DE EN? 7 is al eeuwenlang een heilig getal. De zevende dag bijvoorbeeld is een rustdag. Zo zijn er ook zeven sacramenten, zeven belangrijke momenten

Nadere informatie

Helaas zijn christenen niet per definitie hartelijke en gastvrije mensen.

Helaas zijn christenen niet per definitie hartelijke en gastvrije mensen. Heb God lief zo goed als je kunt, en heb elkaar lief zoals Jezus ons liefhad. Het is niet niks, wat we net gelezen hebben. Eerst het verhaal van het volk Israel. Gevlucht uit Egypte, een lange vermoeiende

Nadere informatie

De Bijbel open (07-12)

De Bijbel open (07-12) 1 De Bijbel open 2013 48 (07-12) Stel je voor, bovenop een kerktoren zie je een zwaard, geen haan of een kruis, maar een zwaard. Dat zouden we wel vreemd vinden. Want wat heeft de kerk en het christelijk

Nadere informatie

Joweria staat hier voor een muurschildering die de kinderen van KAYDA samen gemaakt hebben op een van de muren.

Joweria staat hier voor een muurschildering die de kinderen van KAYDA samen gemaakt hebben op een van de muren. Joweria Shadia, 11 jaar oud Ik ontmoette Joweria in augustus 2010 bij de organisatie Katwe Youth Development Association of te wel KAYDA, een partner organisatie van het programma Kinderen in de Knel van

Nadere informatie

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Zondag 24 november 2013 * 10e zondag van de herfst * preek Maleachi 3, 19-24 = 4, 1-6 / Lucas 21, 5-19 Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, In de ideale wereld zou het mogelijk zijn, dat

Nadere informatie

Christendom. Wat uit dit geloof spreekt je aan?

Christendom. Wat uit dit geloof spreekt je aan? Christendom In Christendom zijn de Bijbel en Jezus het belangrijkste. In de wereld is het de grootste godsdienst, gevolgd door de Islam. In het Christendom geloven de mensen in één God, die uit Drie Personen

Nadere informatie

Welkom bij: Taal- en cultuurstudies

Welkom bij: Taal- en cultuurstudies Welkom bij: Wat is bijzonder aan? De meerwaarde van taal en talen breed denken Programma Wat kun je ermee? Test jezelf voor Taal- en cultuuurstudies Student en afgestudeerde Vragen (panel ) Wat is bijzonder

Nadere informatie