Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,

Transcriptie

1 Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Het is een overbekend verhaal, dat verhaal over de 3 wijzen uit het oosten. Een verhaal dat tot de verbeelding spreekt: drie wijzen, magiërs of koningen: hoe je ze ook noemt. Het waren belangrijke mannen die zomaar op reis gingen, omdat ze een bijzondere ster zagen. En daaruit leidden ze af dat er iets bijzonders moest zijn gebeurd: er zou een nieuwe koning zijn geboren. En ze gaan op reis, zonder te weten waar ze uit zouden komen. Een mooi, romantisch, avontuurlijk verhaal, dat erg tot de verbeelding spreekt. Zo n verhaal dat in iedere kinderbijbel staat. Maar toen ik me nog een keer goed in dit verhaal verdiepte, merkte ik dat het helemaal zo n mooi en romantisch verhaal niet is. Het is een eigenlijk een heel pijnlijk en ongemakkelijk verhaal. Als Gods heil, Gods liefdevolle aanwezigheid in deze wereld openbaar wordt, staan de religieuze en politieke leiders van het uitverkoren volk er met de rug naar toe. Ze weten in theorie prima hoe het zit, ze kennen uit de boeken waar het om gaat, maar in de praktijk doen ze er niets mee. Ze blijven op hun plek zitten, in het centrum van de politieke en religieuze macht. En ze wachten af. 1

2 En ondertussen zijn het vreemdelingen, buitenlanders en buiten staanders, heidense magiërs, die in dit kind in Betlehem Gods aanwezigheid herkennen en erkennen. Het verhaal is een portie ongezouten kritiek op de zittende macht in kerk en staat, op, om het maar modieus te zeggen: op de elite van die tijd. De schrijver van het Matteüs-evangelie nam het de leiders van zijn tijd kwalijk dat zij niet erkenden, dat in de persoon van Jezus van Nazareth God zelf aanwezig was. En door het verhaal van de 3 magiërs, de 3 koningen of de wijzen uit het oosten, laat hij zien hoe blind die leiders waren. En het vervolg van het verhaal is gruwelijk. We stoppen meestal bij het punt waarop de wijzen via een omweg teruggaan naar hun land. Ook vandaag hebben we niet verder gelezen. Maar het verhaal is daarmee nog niet afgelopen. Het verhaal gaat verder en vertelt over een boze koning Herodes, die alle kinderen uit Betlehem laat vermoorden. Te gruwelijk voor woorden. Het is alsof de schrijver van het Matteüs-evangelie zijn lezers wil waarschuwen: als je te zeer overtuigd bent van je eigen gelijk, als je niet openstaat voor Gods onverwachte aanwezigheid in onze wereld, dan gaat het gruwelijk mis. Dan worden onschuldigen slachtoffer. Open je ogen en laat je verrassen door God, die aanwezig is in het kleine en kwetsbare en herkend wordt door buitenstaanders. 2

3 Er vallen veel lijnen te trekken vanuit het Bijbelverhaal naar onze eigen situatie. Het is erg in om in deze tijd te roepen dat ook onze leiders met de rug naar het volk toe staan, en niet in de gaten hebben wat er echt aan de hand is. Er wordt maar al te graag geroepen dat onze regering elitair is. En afgelopen week was er een uitgebreide discussie in Trouw en in de sociale media, of ook de leiding van de landelijke Protestantse Kerk te idealistisch is en mijlenver afstaat van wat er leeft bij veel gewone kerkmensen. Ik weet het niet. Er zal best een kern van waarheid in zitten, maar ik denk niet dat je veel verder komt als je gaat meehuilen met de wolven in het bos. Wat schiet je op met modder gooien naar een ander? De situatie wordt er niet anders door en de sfeer, het klimaat wordt verpest. Het lijkt met beter om me af te vragen waar ik zelf sta. Want ik denk dat de grote kracht van Bijbelverhalen er niet in zit wat anderen wel of niet zouden moeten doen, maar dat ze mijzelf, onszelf een spiegel voorhouden. Wie ben je zelf in dat verhaal? Waar sta je zelf? En, hoe pijnlijk en confronterend het misschien ook is: dit verhaal stelt mij de vraag of ik soms ook één van die schriftgeleerden ben, die uit dikke boeken weet hoe het in elkaar zit, maar soms in de praktijk, in het alledaagse leven volledig over het hoofd zie, dat God aanwezig is waar mensen zijn. 3

4 Zoek ik God ook niet vaak op de verkeerde plekken: in studeerkamers en conferentiezalen in plaats van op straat tussen de mensen, in plaats van op de plekken waar verdriet, eenzaamheid of ziekte is. En dit verhaal stelt ons als kerkenraad ook vragen. Bijvoorbeeld de vraag waar onze prioriteiten liggen. Waarom doen we de dingen die we doen? Is het omdat we ze nu altijd zo doen? Of omdat we geloven dat we God kunnen vinden, iets van God zichtbaar kunnen maken in wat we doen? En omdat die vragen steeds weer gesteld moeten worden, is het goed dat een kerkenraad zich constant vernieuwt. Dat het niet eindeloos dezelfde mensen zijn die de dienst uitmaken, maar dat er steeds nieuwe, andere mensen zijn die nadenken over de vorm en de toekomst van de gemeente. Kerkenraadslid ben je altijd voor een bepaalde periode. En voor de een is dat 4 jaar, voor een ander is dat misschien wel 12 jaar, maar vroeg of laat houdt het op. En natuurlijk is het jammer om afscheid te nemen, Gery, Bennie, Harm en Marco, vooral als een team goed draait. Maar het is noodzakelijk om steeds te veranderen, te vernieuwen, te verjongen ook. Omdat juist mensen van buiten vanzelfsprekendheden bevragen. Waarom doen we dat? Waarom doen we dat zo? En waarom doen we andere dingen niet? 4

5 Nieuwe mensen hebben een frisse blik en kunnen ons wijzen op dingen die we zelf niet meer zien. Kunnen dingen onder de aandacht brengen, die wij niet missen. Daarom wil ik de nieuwe ambtsdragers Dineke, Esther, Johan en Arjan uitnodigen om fris, onbevangen en kritisch te zijn. Maar wat voor de kerkenraad geldt, geldt ook voor hele gemeente. In het komende jaar gaan we aan de slag met nieuw beleid. De eerste aanzetten zijn daarvoor al gegeven, in de startdienst en op de gemeenteavond. Durven wij het aan om open te staan voor de mening van anderen? Mensen van buiten onze vertrouwde, veilige kring. Staan wij open voor wat anderen hebben ontdekt over God? Wat zij vertellen over hun bronnen van liefde, licht en leven. Staan wij open voor de verhalen van jongeren, die nauwelijks meer in de kerk komen? Voor jonge ouders met kinderen, die graag willen dat hun kind gedoopt wordt, maar hun eigen wegen kiezen in het voorleven in geloof? Staan wij open voor gelovigen uit andere kerken? Andere geloven en anders gelovigen? Buitenstaanders en buitenlanders. Durven wij er op te vertrouwen dat kerst, dat de menswording, de incarnatie zo reëel is, dat God inderdaad in het hele mensenbestaan te vinden is? Niet alleen in de kerk, maar overal waar mensen iets delen van hun eigen vertrouwen, verwachtingen en verlangens, van hun geloof, hoop en liefde. 5

6 Lieve mensen, het verhaal van de 3 wijzen uit het oosten, is meer dan een romantisch, avontuurlijk kerstverhaal. Het is de confronterende vraag of wij bereid zijn God te zoeken, te vinden en te zien op plekken die wij zelf niet zouden bedenken. Of wij mensen die anders zijn, mensen die een andere mening en andere gewoonten hebben, vooral zien als bedreiging, of juist als kans, als mogelijkheid om iets te ontdekken van Gods wonderlijke veelzijdige aanwezigheid. Of wij bereid zijn onze boekwijsheid en vooroordelen los te laten, en op weg te gaan met mensen die vertellen dat ze iets hebben gezien van God. Om zo, samen met de ander, vertrouwd of onbekend, iets te ontdekken van de aanwezigheid van God in ons leven. In de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest 6