12 redenen. te stoppen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "12 redenen. te stoppen"

Transcriptie

1 12 redenen om TTIP & ceta te stoppen

2 2 Meer en meer mensen verzetten zich tegen TTIP en CETA. Gemeentes verklaren zich TTIP-vrij, tientallen belgische organisaties vormen een gezamenlijk front en overal in europa komen mensen op straat. Op 22 september kunnen de europese overheden echter het eerste transatlantische handelsakkoord, CETA, goedkeuren. Dat laten we niet zomaar gebeuren! Doe met ons mee op

3 12 redenen om TTIP & CETA TE STOPPEN 3 1/ TTIP wapent Marlboro, Monsanto & Co tegen overheden 2/ TTIP zal de deur openen voor de commercialisering van openbare diensten 3/ TTIP zal de deur wijd openzetten voor slechte voeding 4/ Niets bewijst dat TTIP jobs oplevert 5/ TTIP zal de Europese en Amerikaanse normen naar beneden halen 6/ TTIP geeft de lobbyisten nog meer macht 7/ TTIP gaat ten koste van ontwikkelingslanden 8/ TTIP bevoordeelt grote ondernemingen ten nadele van kmo s 9/ TTIP is de overwinning van de agro-industrie op de familieboerderijen 10/ TTIP zou reeds in 2016 kunnen aankloppen onder een andere naam: CETA 11/ TTIP is nefast voor het klimaat en milieu 12/ TTIP beschermt geografische aanduidingen niet

4 4 1/ TTIP wapent Marlboro,Monsanto & Co tegen overheden TTIP zal grote ondernemingen de macht verlenen om democratische beslissingen van regeringen te bestrijden voor arbitragerechtbanken die vooringenomen zijn omwille van belangenconflicten. In TTIP wordt een mechanisme voor de beslechting van geschillen tussen investeerders en staten (ISDS) voorzien. CETA bevat een versie van ISDS die als nieuw wordt voorgesteld en herdoopt is tot ICS. Dat mechanisme heeft al aanleiding gegeven tot ernstige ontsporingen. Zo zette Philip Morris de aanval in op het preventiebeleid rond tabaksgebruik. Andere multinationals gingen de strijd aan met het Amerikaanse klimaatbeleid en het moratorium op fracking in Quebec, of bestookten het Duitse beleid voor de bescherming van rivieren tegen sluikstorten. Een studie toont aan dat deze zaken ook mogelijk blijven in het nieuwe ICS-systeem. De Europese Vereniging van Rechters stelt zelf de verenigbaarheid van ICS met Europese en internationale normen rond gerechtelijke onafhankelijkheid sterk in vraag. De vrees bestaat bovendien dat de ICS-rechtspraak vooral private

5 5 contracten zal behandelen en minder oog zal hebben voor het algemeen belang. Maar het fundamentele gevaar van dit mechanisme schuilt in de mogelijke verlamming van democratische systemen: de permanente dreiging van een zware en dure arbitrageprocedure zal verkozen politici doen aarzelen om wetten te stemmen voor het algemeen belang. Dit is moeilijk aan te tonen, maar in Canada en Nieuw-Zeeland werden hierdoor al meermaals wetten van algemeen belang bevroren, ten behoeve van het private belang.

6 6 2/ TTIP zal de deur openen voor de commercialisering van openbare diensten TTIP bevat mechanismen die onomkeerbare druk zetten op de liberalisering van openbare diensten zoals het onderwijs en de gezondheidszorg De commercialisering van publieke diensten, zoals ziekteverzekering, watervoorziening en openbaar vervoer, is een eis die grote ondernemingen bij de onderhandelaars op tafel hebben gelegd. CETA en het TTIP-ontwerp zijn de eerste akkoorden van de EU die de liberalisering van diensten regelt aan de hand van negatieve lijsten. Dat betekent dat liberalisering de algemene regel wordt en regulering de uitzondering. Dat staat haaks op de regels van de WTO, waar enkel de sectoren die expliciet opgenomen zijn in een positieve lijst geliberaliseerd kunnen worden. Met TTIP worden alle diensten geliberaliseerd, met uitzondering van die diensten die expliciet beschermd worden in negatieve lijsten. Duitsland bijvoorbeeld is het enige land dat

7 investeren in het onderwijs was een goede zaak 7 zijn hele sociale nu testen we onze zekerheidssysteem producten in scholen heeft beschermd en ontlopen we in CETA. Dat is labokosten niet het geval voor andere lidstaten, zoals België. Krijgen de Belgische ziekenfondsen binnenkort concurrentie van private verzekeringsbedrijven? Wat meer is, TTIP zou kunnen leiden tot de invoering van brevetten voor medische procedures in Europa, wat het werk van artsen zou kunnen hinderen, de beschikbaarheid van nieuwe behandelingen voor patiënten zou beperken, en de mechanismen voor de vastlegging van de prijzen van medicijnen in Europa zou aantasten. Ten slotte zullen TTIP en CETA, in naam van de liberalisering van financiële diensten, de overheden minder armslag geven om regels uit te vaardigen voor de banksector, wat het risico op nieuwe financiële crisissen en nog meer besparingsmaatregelen versterkt.

8 8 3/ TTIP zal de deur wijd openzetten voor slechte voeding In een poging om het protest de kop in te drukken, hebben de Europese autoriteiten verklaard dat ggo s en hormonenvlees geen deel zullen uitmaken van TTIP. Maar intussen bevestigt de Amerikaanse regering dat er geen verdrag komt indien deze twee kwesties niet geregeld worden. Alleen al de onderhandelingen over TTIP hebben Europese beslissingen over ggo s en pesticiden reeds verzwakt. De Amerikaanse agro-industrie heeft zeer snel haar wenslijstje met betrekking tot de Europese voedselwetgeving bekend gemaakt: ze wil de Europese wetgeving op het vlak van dierenwelzijn verzwakken, ze wil rectopamine gebruiken in varkensvoer en hormonen en antibiotica in de veeteelt en de toelating van ggo s versnellen. De Amerikaanse minister van Landbouw Tom Vilsack heeft meermaals laten verstaan dat ggo s en hormonenvlees een conditio sine qua non zijn voor TTIP. De EU huldigt het principe van van de boerderij tot het bord. Er bestaan strenge hygiënische normen voor elke fase van de productie, verwerking en bereiding van voedsel bestemd voor consumptie. In de VS volstaat het om op het einde van de productieketen eenmalig

9 ontsmettingsmiddelen te gebruiken om het product als geschikt voor consumptie te bestempelen. Deze techniek, die de Amerikaanse agro-industrie naar de EU wil exporteren, omvat tal van risico s doorheen de voedselketen. 9 Amerikaanse druk zorgde er al voor dat de EU de behandeling van rundvlees met melkzuur toelaat, regels over pesticiden bevroor en de vergunning voor de import van negentien ggo-producten versnelde, waaronder elf producten van Monsanto. Het gevaar dreigt niet enkel voor voeding. De productnormering is vaak verschillend, bijvoorbeeld voor cosmetica: de EU verbiedt meer dan chemische producten, de VS slechts 11. De wederzijdse erkenning van normen op dit vlak gaat zeer waarschijnlijk ten koste van de Europese consument. En terwijl in Europese wetgeving in het algemeen het voorzorgsbeginsel voorop staat, vereist de Amerikaanse wetgeving een bewijs van schade vooraleer er maatregelen worden genomen. klaar voor export! europa

10 10 4/ Niets bewijst dat TTIP jobs oplevert Volgens een studie van Tufts University zou TTIP de economische groei in Europa met 0,3 tot 0,5 procent verminderen. Toenemende concurrentie zou banen rechtstreeks bedreigen en een jaarlijks inkomensverlies van tot euro per werknemer met zich meebrengen. TTIP dreigt banen in Europa te verwoesten en zou de inkomens van de werknemers met meer dan euro doen slinken. De potentiële verliezen voor België, net als voor Nederland en Finland, zouden in verhouding nog groter kunnen zijn. Deze drie landen alleen al zouden banen kwijtspelen en meer dan euro per werknemer per jaar, zo blijkt uit simulaties op basis van een model van de Verenigde Naties. Voor België betekent dit in verhouding een verlies van jobs*. De VS hebben slechts 14 conventies van de Internationale Arbeidsorganisatie geratificeerd, waaronder twee van de acht basisconventies (Canada 6 op 8), terwijl de EU-lidstaten er gemiddeld 80 hebben geratificeerd. En allemaal hebben ze de acht basisconventies geratificeerd. In verscheidene Amerikaanse staten sleuren schendingen van het recht op vereniging en van collectieve onderhandelingen de salarisniveaus dermate de dieperik in dat ze concurrentie tussen werknemers in de hand werken.

11 11 Een nieuwe job! Dat zou verholpen kunnen worden door sociale clausules in de verdragen op te nemen die minstens even sterk zijn als de handelsregels. Jammer genoeg zijn de verwijzingen naar de internationale arbeidsnormen in TTIP hoogstwaarschijnlijk niet bindend. Dat is al het geval in CETA, dat erop gericht is de handel in goederen en diensten open te stellen voor concurrentie, zonder een gemeenschappelijk referentiekader voor arbeidsnormen. Hierdoor treden werknemers, sociale systemen en milieuregels in concurrentie en komen ze onder druk te staan. Canada had tijdens de onderhandelingen nochtans voorgesteld om sancties in te voeren voor overtredingen op de internationaal erkende arbeidsrechten. Het was de Europese Commissie die weigerde. * De bronvermelding van de cijfers en feiten in deze brochure vindt u terug op

12 12 5/ TTIP zal de Europese en Amerikaanse normen naar beneden halen Er moet dringend werk gemaakt worden van een sociaal Europa, een Europa dat strijdt tegen belastingontwijking en klimaatverandering. TTIP zou een obstakel zijn voor dit Europese project, omdat het verdrag de Amerikaanse en Europese normen naar beneden haalt. Pierre Defraigne, kabinetschef van voormalig eurocommissaris voor Handel Pascal Lamy en nadien nummer 2 van DG Handel bij de Europese Commissie, verklaarde ooit: Europa zal verdwalen als het te veel prooien najaagt: de toekomst van de Europese identiteit zal bepaald worden in het spanningsveld tussen een bekrachtiging van de Europese identiteit en een verzwakking in de Atlantische ruimte.

13 Met andere woorden: men moet kiezen tussen TTIP en de verdieping van de Europese constructie. Of nog: om de crisis te overwinnen, heeft de EU meer nood aan diepgaande politieke, economische en sociale hervormingen dan aan een trans-atlantische markt of een Economische Navo, zoals Hillary Clinton het omschreef. Eerder dan te werken aan een grote trans-atlantische markt, zou Europa een Europees minimumsalaris kunnen verdedigen en werken aan een harmonisering van de vennootschapsbelasting, een taks op financiële transacties of een handelsbeleid dat echt in dienst staat van ontwikkeling. 13

14 14 6/ TTIP geeft de lobbyisten nog meer macht TTIP voert een regelgevende samenwerking in: Amerikaanse en Europese topambtenaren zullen regelmatig samenzitten om normen te harmoniseren en zodoende de democratische controle verminderen. De lobby s zullen een bevoorrechte toegang hebben om de wetten mee te schrijven. Dit mechanisme van regelgevende samenwerking wordt in CETA omschreven als een middel om niet noodzakelijke verschillen in reglementering te verminderen. Het voorziet in de oprichting van een nieuwe instelling, het Forum voor regelgevende samenwerking, dat kennis

15 moet nemen van geplande wetten vooraleer ze ingediend worden in de parlementen. Verdedigers van het systeem geven mee dat belanghebbenden er geconsulteerd zullen worden. De praktijk leert dat voornamelijk vertegenwoordigers van grote ondernemingen gehoord worden in dergelijke procedures. Zij beschikken over veel meer middelen dan kmo s en organisaties die het algemeen belang verdedigen. De financiële sector bijvoorbeeld besteedt dertig keer meer geld aan lobbying dan groepen die de regulering van de banken bepleiten. En in meer dan 90 procent van de vergaderingen met belanghebbenden die de Commissie hield voor de lancering van de TTIP-onderhandelingen zaten vertegenwoordigers van het bedrijfsleven aan tafel. Dat mechanisme maakt dat CETA voortdurend evolueert, niet enkel de huidige regels beïnvloedt, maar het hele besluitvormingsproces voor de toekomst verandert. Een recente studie toont hoe het de bestaande Transatlantic Business Council reeds gelukt is om een vorm van regelgevende samenwerking in te voeren en regelgeving over gevaarlijk elektronisch afval, dierenwelzijn, CO 2 -uitstoot in de luchtvaart of de financiële stabiliteit af te remmen of te bevriezen. Monique Goyens, directrice van de Europese consumentenorganisatie BEUC, heeft die praktijken omschreven als een surrealistische institutionalisering van het lobbyen. De twee grootste trans-atlantische zakenlobby s hebben de regelgevende samenwerking zelf omschreven als een middel dat hoofdzakelijk dient om regels mee te schrijven. 15

16 16 7/ TTIP gaat ten koste van ontwikkelingslanden Beleidsmakers maken er geen geheim van dat TTIP tot doel heeft om de VS en Europa in pole position te plaatsen om wereldwijde handelsregels vast te leggen, om hun eigen normen te proberen op te leggen aan ontwikkelingslanden. De twee grootste economieën van de wereld onderhandelen over TTIP met als expliciet doel om een mondiale regelgeving te ontwikkelen. Ze willen ook op verscheidene domeinen normen opleggen die ontwikkelingslanden in het verleden steevast weigerden te aanvaarden in het kader van de WTO (over toegang tot openbare aanbestedingen en investeringen bijvoorbeeld). De complexiteit van een nieuwe multipolaire wereld vereist een heruitvinding van de multilaterale dialoog, niet om een versterking van de logica van machtsblokken die tegen elkaar ingaan. TTIP zal het marktaandeel van de andere landen doen dalen, inclusief ontwikkelingslanden. Bepaalde studies voorspellen exportdalingen tot 34 procent voor landen als Thailand en Indonesië, andere suggereren inkomstenverliezen van 7,4 procent voor Guinee of 4,1 procent voor Botswana.

17 CETA zou het eerste door de EU ondertekende verdrag worden dat een hoofdstuk bevat over investeringen met arbitrageclausules voor multinationals tegen beslissingen in het algemeen belang. Tal van andere verdragen met een gelijkaardige clausule worden nu voorbereid: met Vietnam, China, Birma, India, Marokko en Tunesië. Daarbovenop komen nog eens 105 akkoorden die België heeft ondertekend met andere landen en een dertigtal akkoorden die nog op goedkeuring wachten. Precies daarom kan Europa zich niet permitteren om de beslissing over CETA overhaast te nemen. De aanpak in CETA zal als model dienen voor de andere verdragen. De ontwikkelingslanden zijn dus rechtstreeks betrokken. Bovendien betwisten verscheidene landen het arbitragemodel van het type ICS, bijvoorbeeld Zuid- Afrika, dat systematisch een einde heeft gemaakt aan zijn verdragen, te beginnen met België. België zelf is reeds voor 2,8 miljard euro vervolgd door een Chinese investeerder door de overheidstussenkomst tijdens het Fortisdebacle. Intussen verdedigt de EU een voorbijgestreefd model gebaseerd op het multilaterale akkoord inzake investeringen, dat in 1998 werd begraven dankzij het massale verzet van de civiele samenleving. 17

18 18 8/ TTIP bevoordeelt grote ondernemingen ten nadele van kmo s TTIP bevoordeelt multinationals ten nadele van kmo s, die nochtans goed waren voor 85 procent van de nieuwe jobs die het voorbije decennium in Europa werden gecreëerd. Dat is precies waarom een toenemend aantal kmo s in Europa en België zich verzetten tegen dit verdrag. Kmo s behoren tot de grootste potentiële winnaars van het trans-atlantische verdrag, maakte Europees handelscommissaris Cecilia Malmström zich in maart vorig jaar sterk.

19 19 Gezien de toenemende weerstand tegen TTIP valt makkelijk te begrijpen waarom het politiek belangrijk is om de kmo s te overtuigen om de rangen van de TTIPaanhang te vervoegen. Het is best mogelijk dat bepaalde kmo s die gericht zijn op de export effectief voordeel halen uit een verlaging van bepaalde douanerechten en de harmonisering van de toelatingsprocedures voor bepaalde producten. De Europese Commissie citeert ook regelmatig een paar welgekozen voorbeelden. Maar dat neemt niet weg dat slechts 25 procent van de meer dan twintig miljoen Europese kmo s exporteren buiten hun eigen landsgrenzen en dat slechts 13 procent buiten Europa actief is. Het aantal kmo s dat kan profiteren van eventuele winsten van TTIP is dus klein, terwijl alle kmo s geconfronteerd zouden kunnen worden met de toegenomen concurrentie van producten die ingevoerd worden op basis van zwakkere normen. In België heeft de Waalse en Brusselse zelfstandigenorganisatie UCM een standpunt ingenomen tegen TTIP. In Frankrijk denkt 94 procent van de ondervraagde kmo s dat de eventuele winsten van TTIP exclusief naar de grote ondernemingen zullen gaan. In Duitsland hebben ondernemers een alliantie van kmo s tegen TTIP opgericht. Duizenden kmo s melden de redenen van hun verzet op Ze tonen zich voorstander van eerlijke vrijhandel, gebaseerd op sterke sociale en ecologische normen, wat indruist tegen de richting die TTIP vandaag is ingeslagen.

20 20 9/ TTIP is de overwinning van de agro-industrie op de familieboerderijen NAFTA, het Noord-Amerikaans vrijhandelsverdrag tussen de VS, Canada en Mexico, vormt het voornaamste historische precedent dat gelijkenissen vertoont met TTIP. Het verdrag heeft 4,9 miljoen Mexicaanse boeren geruïneerd, terwijl er drie miljoen seizoensarbeiders bijkwamen in de agro-industrie. Nettoverlies: 1,9 miljoen arbeidsplaatsen. De gemiddelde grootte van een Europese boerderij bedraagt 12,6 hectare en die van een Amerikaanse 169 hectare. De EU telt 14 miljoen boerderijen, de VS twee miljoen, voornamelijk gigantische boerderijen. Het liberaliseren van de landbouwhandel in

21 TTIP en CETA gaat onvermijdelijk de op export gerichte agro-industrie bevoordelen, ten nadele van de lokale boerengemeenschappen. 21 Een studie van het Amerikaanse ministerie van Landbouw toont aan dat voornamelijk de Amerikaanse agro-industrie voordeel zal halen uit TTIP en dat de handelsbalans in landbouwproducten zal doen kantelen in de richting van de VS, terwijl die momenteel in het voordeel van Europa is. Wat hebben wij te winnen? In de context van CETA heeft Canada aangekondigd dat het land het recht heeft verkregen om ton rundvlees en nog eens ton varkensvlees naar Europa te exporteren. Aan Europese zijde weet niemand wie de landbouwers zijn die marktaandeel gaan verliezen...

22 22 10/ TTIP zou reeds in 2016 kunnen aankloppen onder een andere naam: CETA De onderhandelingen over TTIP hebben de eindmeet nog bijlange niet bereikt, maar de meest antidemocratische bepalingen zouden al heel snel werkelijkheid kunnen worden, via een ander trans-atlantisch verdrag dat CETA heet en dat mogelijk in oktober van dit jaar wordt ondertekend. CETA is net als TTIP een verdrag dat uitgaat van de premisse dat regels ter bescherming van de volksgezondheid, werknemers of het milieu obstakels vormen die weggewerkt moeten worden. Het verdrag dat de EU en Canada in een zekere schemerzone hebben onderhandeld, zou reeds binnenkort ondertekend kunnen worden. De onderhandelingen over TTIP lijken steeds lastiger te worden, want het verzet heeft de Europese autoriteiten ertoe gedwongen om grenzen te stellen die onverzoenbaar zijn met de Amerikaanse eisen. Maar CETA staat al veel verder. De finale tekst van bladzijden is in februari 2016 gepubliceerd. CETA zou het eerste verdrag van de nieuwe generatie zijn dat de EU sluit met een lid van de G7 en dat dus veel verder gaat dan loutere vrijhandel

23 23 en gericht is op regelgevende convergentie. De meeste bekritiseerde aspecten van TTIP vind je er al in terug: de liberalisering van diensten volgens een negatieve lijst, regelgevende samenwerking, arbitrageclausules die Canadese bedrijven de kans geven om miljoenen te claimen als een wet hun winsten aantast. Sterker nog: het volstaat dat een Amerikaans bedrijf een filiaal heeft in Canada om het arbitragemechanisme van CETA aan te wenden. En dat is het geval voor 81 procent van de Amerikaanse bedrijven die voet aan de grond hebben in Europa ( bedrijven). De Europese regeringen dreigen de ondertekening van CETA op 22 september 2016 goed te keuren en te ondertekenen op 25 oktober. Het tegenhouden van TTIP begint met het tegenhouden van CETA. Want de EU kan de VS moeilijk maatregelen weigeren waarover ze wel reeds een akkoord sloot met Canada.

24 24 11/ TTIP is nefast voor het klimaat en milieu Het TTIP-ontwerp verwijst niet naar engagementen in de strijd tegen klimaatverandering en zou de import van Amerikaans schaliegas in de hand kunnen werken. De EU en de VS hebben een uiteenlopend profiel wanneer het gaat om klimaatbeleid: in 2014 lag de uitstoot van broeikasgassen per inwoner in de VS dubbel zo hoog als in Europa. De EU was in vergelijking met de VS altijd al een voorloper in de strijd tegen klimaatverandering en wil de uitstoot van broeikasgassen quasi bannen tegen Europa dreigt die voorsprong te verliezen. De steun voor hernieuwbare energie en de energietransitie dreigt aangetast te worden. Vertrouwelijke documenten die Greenpeace begin mei 2016 publiceerde, bevestigen die vrees: geen enkel hoofdstuk verwijst naar enige bescherming tegen klimaatopwarming. Integendeel, de VS vragen dat de EU het voorzorgsbeginsel achterwege laat.

25 De Europese industrie verhult niet dat ze TTIP wil gebruiken om toegang te krijgen tot het goedkope Amerikaanse schaliegas, ondanks alle milieurisico s die fracking met zich meebrengt. Officiële documenten die doorsijpelden uit de onderhandelingskamers dreigen Europa op te zadelen met een toevloed aan teerzand, dat wordt beschouwd als de meest vervuilende olie ter wereld. Zoals Juliette Renaud van ngo Friends of the Earth beklemtoonde: De Europese richtlijn over de kwaliteit van brandstoffen is ongetwijfeld het eerste Europese beleidsinstrument dat ontmanteld wordt door dit handelsakkoord, nog voor de onderhandelingen zijn afgerond. 25

26 26 12/ TTIP beschermt geografische aanduidingen niet TTIP bedreigt de geografische aanduidingen die beschermd worden in de EU. Krijgen we morgen Hervekaas of Ardense ham die gemaakt wordt in de VS? De Duitse landbouwminister Christian Schmidt zorgde voor rumoer in de Duitse en Europese pers toen hij in januari 2015 verkondigde: Als we de kans krijgen op vrijhandel met de gigantische Amerikaanse markt, dan zullen we niet meer alle worsten en kazen kunnen beschermen als specialiteiten. Zijn verklaring versterkte de vrees die verscheidene organisaties al hadden uitgesproken over een mogelijke Kentucky Fried Bratwurst en Beierse kazen Made in California. Maar wat is er werkelijk van aan? De bekommernis slaat op een hoofdstuk in TTIP dat gaat over geografische aanduidingen, en de streekproducten met zogenaamde beschermde oorsprongsbenamingen dekt. De Europese Commissie zegt dat ze de bescherming van Europese geografische aanduidingen voor bijvoorbeeld wijnen en kazen wil versterken. De VS daarentegen hebben een ander systeem, gebaseerd op de notie van beschermde merken, bijvoorbeeld voor benamingen als Roquefort of Cognac. Maar dat systeem is heel duur.

27 27 Het aantal beschermde geografische aanduidingen dat erkend wordt door de Commissie en beschermd wordt op het Europese grondgebied loopt op tot 1.451, waarvan 19 uit België (onder meer Ardense ham en Hervekaas). De Amerikaanse voedingslobby s hebben al aangegeven dat er geen sprake van kan zijn dat ze verhinderd zouden worden om producten onder de benaming feta of parmezan in de VS te produceren en te verkopen. 177 Congresleden hebben aan de Amerikaanse handelsminister gevraagd om zich assertief op te stellen tegen Europese inspanningen, om de binnenlandse opportuniteiten en exportkansen voor deze producten te vrijwaren. Echte Ardense ham Een analyse van CETA is niet geruststellend: de EU heeft Canada het principe van beschermde oorsprongsbenamingen doen aanvaarden, maar ze verkreeg slechts bescherming voor 144 benamingen, dus ongeveer 10 procent van het totale aantal. Geen enkele oorsprongsbenaming werd beschermd door België.

28 TTIP, kent ù het? t Is de afkorting voor het Transatlantic Trade and Investment Partnership, het handelsakkoord dat vandaag onderhandeld wordt tussen de Europese Commissie en Amerika. Volgens de voorstanders een absolute must, die onze economie een boost zal geven. Toch gaat u na het lezen van deze brochure begrijpen waarom we vraagtekens plaatsen bij deze beloften. Het probleem ligt vooral in het feit dat het hele akkoord doorweven is met clausules die onze sociale regelgeving, milieuwetgeving en regelgeving rond voedselproductie bedreigen. Zelfs onze democratie is bedreigd. Klinkt dit ongeloofwaardig? U zult lezen hoe TTIP private tribunalen installeert en veel lobbyruimte biedt aan multinationale bedrijven. U zult eruit kunnen opmaken dat het akkoord geen noodzakelijke garanties biedt voor kwaliteitsvoedsel. En dat het een gunstig klimaat creëert voor de agro industrie in vergelijking met de kleine boer. Om al deze redenen is er, vanuit het middenveld in België, een zeer brede coalitie gevormd die mobiliseert tegen dit akkoord en tegen het kleine broertje CETA, dat onderhandeld wordt met Canada. Het laatste ligt klaar om goedgekeurd te worden door onze overheden. Vandaar de urgentie om een grote manifestatie te organiseren op dinsdag 20 september om 17u in het Europese kwartier in Brussel. Het is niet te laat om het ontmantelen van onze democratie te voorkomen. Laten we daarom massaal aanwezig zijn om samen TTIP en CETA te stoppen V.U. : Arnaud Zacharie, 9 Handelskaai, 1000 Brussel

20 januari CP/TE/aw Comprehensive Economic and Trade Agreement (CETA)

20 januari CP/TE/aw Comprehensive Economic and Trade Agreement (CETA) Datum 20 januari 2017 Ons kenmerk Uw kenmerk Telefoonnr. 008.CP/TE/aw +31 61 561 91 68 Onderwerp E-mail Tuur.elzinga@fnv.nl Comprehensive Economic and Trade Agreement (CETA) Geachte Nederlandse leden van

Nadere informatie

ACV-standpunt TTIP Informatiesessie VLEVA 16 maart 2016. Renaat Hanssens ACV-Studiedienst

ACV-standpunt TTIP Informatiesessie VLEVA 16 maart 2016. Renaat Hanssens ACV-Studiedienst ACV-standpunt TTIP Informatiesessie VLEVA 16 maart 2016 Renaat Hanssens ACV-Studiedienst ACV-standpunt TTIP : voordelen? ACV ziet mogelijke voordelen : Uniforme standaarden voor EU- en VS-markt / mondiale

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Datum 13 september 2016 Betreft Beantwoording

Nadere informatie

TTIP, wat is dat nou weer?

TTIP, wat is dat nou weer? TTIP, wat is dat nou weer? TTIP = Trans-atlantic Trade and Investment Partnership Vrijhandelsverdrag tussen de EU en de VS Ook wel TAFTA genoemd, maar dat klinkt in de VS niet zo goed. En wie is er nu

Nadere informatie

De mening van de Nederlandse burger over TTIP

De mening van de Nederlandse burger over TTIP De mening van de Nederlandse burger over TTIP Dit onderzoek is uitgevoerd door onderzoeksbureau Multiscope in opdracht van: Wat is uw geslacht? Wat is uw leeftijd? 25,5% 49,6% 50,4% 43% 31,5% Mannen Vrouw

Nadere informatie

STOP TTIP Verdedig de democratie!

STOP TTIP Verdedig de democratie! STOP TTIP Verdedig de democratie! De GUE/NGL-leden van de Commissie internationale handel van het Europees Parlement: Helmut Scholz - lid (voorzitter) Eleonora Forenza - lid Anne-Marie Mineur - lid Stelios

Nadere informatie

De impact van CETA op

De impact van CETA op De impact van CETA op tewerkstelling en arbeidsvoorwaarden De impact van het CETA op de groei, de lonen en de tewerkstelling De studie van de Europese Commissie voorspelt een toename van het BBP met 0,02%

Nadere informatie

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE Brussel, 29.1.2015 COM(2015) 21 final 2015/0013 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD betreffende de ondertekening, namens de Europese Unie, van het Verdrag van de Verenigde Naties

Nadere informatie

betreffende het Comprehensive Economic and Trade Agreement (CETA) tussen Canada en de Europese Unie (EU)

betreffende het Comprehensive Economic and Trade Agreement (CETA) tussen Canada en de Europese Unie (EU) ingediend op 919 (2016-2017) Nr. 1 12 oktober 2016 (2016-2017) Voorstel van resolutie van Karl Vanlouwe, Ward Kennes, Rik Daems, Karim Van Overmeire, Joris Poschet en Jan Van Esbroeck betreffende het Comprehensive

Nadere informatie

Werkblad 3. Klimaatconferentie Parijs december 2015

Werkblad 3. Klimaatconferentie Parijs december 2015 Werkblad 3 Wetenschap versus politiek De tijd loopt! Jean-Pascal van Ypersele, klimatoloog aan de UCL en ondervoorzitter van het Klimaatpanel IPCC van de Verenigde Naties zegt: We moeten volledig stoppen

Nadere informatie

10 maart CP/ hc

10 maart CP/ hc Postadres Postbus 8456, 1005 AL Amsterdam Aan de voorzitter en de leden van de vaste commissie voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking in de Tweede Kamer Bezoekadres Houttuinlaan 3 3447 GM

Nadere informatie

WAAR WIJ VOOR STAAN. Socialisten & Democraten in het Europees Parlement. Fractie van de Progressieve Alliantie van

WAAR WIJ VOOR STAAN. Socialisten & Democraten in het Europees Parlement. Fractie van de Progressieve Alliantie van WAAR WIJ VOOR STAAN. Fractie van de Progressieve Alliantie van Socialisten & Democraten in het Europees Parlement Strijden voor sociale rechtvaardigheid, het stimuleren van werkgelegenheid en groei, hervorming

Nadere informatie

Globalisering en gender: privatisering en liberalisering van handel in diensten onder GATS

Globalisering en gender: privatisering en liberalisering van handel in diensten onder GATS Globalisering en gender: privatisering en liberalisering van handel in diensten onder GATS door Myriam Vander Stichele (SOMO) Presentatie voor het Belgisch Sociaal Forum Brussel, 21 september 2002 1. Privatisering

Nadere informatie

Brieven inzake de motie 'Nijmegen spreekt zich uit tegen het TTIPverdrag'

Brieven inzake de motie 'Nijmegen spreekt zich uit tegen het TTIPverdrag' Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Brieven inzake de motie 'Nijmegen spreekt zich uit tegen het TTIPverdrag' Programma Economie & Werk BW-nummer Portefeuillehouder T. Tankir/H.M.F. Bruls Samenvatting In

Nadere informatie

Vlaams D ar emen. Brussel, 24 oktober Geachte minister-president,

Vlaams D ar emen. Brussel, 24 oktober Geachte minister-president, Vlaams D ar emen Brussel, 24 oktober 2016 Geachte minister-president, Als bijlage vindt u ten behoeve van de Vlaamse Regering, de resolutie betreffende het Comprehensive Economie and Trade Agreement (CETA)

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Datum 4 oktober 2016 Betreft Beantwoording

Nadere informatie

Colloquium NIC 1/10/2015: afsluiting

Colloquium NIC 1/10/2015: afsluiting Colloquium NIC 1/10/2015: afsluiting Dames en Heren, Het is mij een eer en een genoegen om dit boeiende colloquium te mogen afsluiten. Deze middag hebben we in elk geval een voortschrijdend inzicht gekregen

Nadere informatie

FNV Standpunt Vrijhandelsverdragen, 6 maart 2015

FNV Standpunt Vrijhandelsverdragen, 6 maart 2015 FNV Standpunt Vrijhandelsverdragen, 6 maart 2015 FNV zegt NEE tegen Vrijhandelsverdragen TTIP, CETA en TISA Inleiding De FNV maakt zich grote zorgen over de gevolgen voor Nederlandse werknemers van de

Nadere informatie

*** ONTWERPAANBEVELING

*** ONTWERPAANBEVELING Europees Parlement 2014-2019 Commissie internationale handel 2016/0205(E) 31.10.2016 *** ONTWERPAANBEVELING over het ontwerp van besluit van de Raad betreffende de sluiting van de Brede Economische en

Nadere informatie

Datum 3 oktober 2017 Betreft Beantwoording vragen van het lid Hijink over de recente ontwikkelingen rondom CETA.

Datum 3 oktober 2017 Betreft Beantwoording vragen van het lid Hijink over de recente ontwikkelingen rondom CETA. Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Rijnstraat 8 2515 XP Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Datum 3 oktober 2017 Betreft Beantwoording vragen

Nadere informatie

TTIP: WAT STAAT ER OP HET SPEL? Bart Staes Europees Parlementslid Groen

TTIP: WAT STAAT ER OP HET SPEL? Bart Staes Europees Parlementslid Groen TTIP: WAT STAAT ER OP HET SPEL? Bart Staes Europees Parlementslid Groen 0. OVERZICHT 1. Wat is TTIP? 2. Wat staat er op het spel? 3. Mythes over TTIP 4. Stand van zaken 5. Wat doen de groenen? 1. WAT IS

Nadere informatie

Buitenlandse handel. Europese Schoolagenda De volgende pagina s zijn afkomstig uit de Europese Schoolagenda 2009/2010.

Buitenlandse handel. Europese Schoolagenda De volgende pagina s zijn afkomstig uit de Europese Schoolagenda 2009/2010. Buitenlandse handel Europese Schoolagenda De volgende pagina s zijn afkomstig uit de Europese Schoolagenda 2009/2010. Link naar editie 2008/2009 van de Europese Schoolagenda: www.ec.europa.eu/consumers/empowerment/cons_education_en.htm#diary

Nadere informatie

De Handelsakkoorden: algemeen overzicht

De Handelsakkoorden: algemeen overzicht De Handelsakkoorden: algemeen overzicht Seminarie «Certificering van de preferentiële oorsprong naar zelfcertificering (REX)» 23 mei 2017 Context Handelsbeleid: EU bevoegdheid (art. 207 VWEU) Mededeling

Nadere informatie

EUROPEES PARLEMENT. Commissie internationale handel PE v01-00

EUROPEES PARLEMENT. Commissie internationale handel PE v01-00 EUROPEES PARLEMENT 2004 ««««««««««««Commissie internationale handel 2009 20.9.2005 PE 362.727v01-00 AMENDEMENTEN 1-17 Ontwerpadvies Johan Van Hecke Een ontwikkelingsstrategie voor Afrika (2005/2142(INI))

Nadere informatie

Praktische opdracht Economie Wat voor invloeden heeft de Europese gemeenschap gemaakt op EU.

Praktische opdracht Economie Wat voor invloeden heeft de Europese gemeenschap gemaakt op EU. Praktische opdracht Economie Wat voor invloeden heeft de Europese gemeenschap gemaakt op EU. Praktische-opdracht door een scholier 1949 woorden 8 maart 2003 5,3 19 keer beoordeeld Vak Economie Inleiding

Nadere informatie

Vraag 1a (1:46:18): Zal u nieuwe impactstudie laten uitvoeren? Al dan niet met ander model?

Vraag 1a (1:46:18): Zal u nieuwe impactstudie laten uitvoeren? Al dan niet met ander model? Rik Daems, Open Vld (1:37:00) Regels omtrent de vragen. Karl Vanlouwe, N-VA (1:37:21) Voorstander van goed onderhandeld TTIP-akkoord, maar er kunnen bepaalde obstakels en hindernissen bestaan. Hindernis

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag. Datum 13 november 2015 Betreft Impact van TTIP op lage-inkomenslanden

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag. Datum 13 november 2015 Betreft Impact van TTIP op lage-inkomenslanden Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Onze Referentie Minbuza 2015.594488 Bijlage(n)

Nadere informatie

Datum 18 juni 2015 Betreft Beantwoording vragen van de leden Jasper Van Dijk en Smaling (SP) over het bericht TTIP tast gezondheid EU aan

Datum 18 juni 2015 Betreft Beantwoording vragen van de leden Jasper Van Dijk en Smaling (SP) over het bericht TTIP tast gezondheid EU aan Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Uw Referentie 2015Z07933 Datum 18 juni

Nadere informatie

*** ONTWERPAANBEVELING

*** ONTWERPAANBEVELING EUROPEES PARLEMENT 2009-2014 Commissie internationale handel 27.10.2011 2011/0090(E) *** ONTWERPAANBEVELING over het ontwerpbesluit van de Raad betreffende de sluiting van de overeenkomst tussen de Europese

Nadere informatie

INLEIDING. De Europese Alliantie voor de Vrijheid verdedigt de volgende belangrijke veranderingen:

INLEIDING. De Europese Alliantie voor de Vrijheid verdedigt de volgende belangrijke veranderingen: INLEIDING De volgende Europese verkiezingen zullen gehouden worden van tot 5 mei 014 in alle 8 lidstaten. Dit handvest bevat de politieke standpunten die de leden van de Europese Alliantie voor de Vrijheid

Nadere informatie

Trading our health away Handeltje in gezondheid?

Trading our health away Handeltje in gezondheid? Trading our health away Handeltje in gezondheid? Inhoud I. Is het erg, dokter? 1. Neem de pols : Begrippen definiëren 2. Documentaire : Helse visserij 3. Quiz : De beweegredenen voor vrijhandel 4. Sprekende

Nadere informatie

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE Brussel, 2.2.2017 COM(2017) 51 final 2017/0016 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD betreffende de sluiting van de in Kigali goedgekeurde overeenkomst tot wijziging van het Protocol

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Principiële goedkeuring van het voorontwerp van decreet houdende instemming met de Brede Economische

Nadere informatie

Gezamenlijk voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD

Gezamenlijk voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE HOGE VERTEGENWOORDIGER VAN DE EUROPESE UNIE VOOR BUITENLANDSE ZAKEN EN VEILIGHEIDSBELEID Brussel, 13.4.2015 JOIN(2015) 10 final 2015/0073 (NLE) Gezamenlijk voorstel voor een BESLUIT

Nadere informatie

Internationale varkensvleesmarkt 2012-2013

Internationale varkensvleesmarkt 2012-2013 Internationale varkensvleesmarkt 212-213 In december 212 vond de jaarlijkse conferentie van de GIRA Meat Club plaats. GIRA is een marktonderzoeksbureau, dat aan het einde van elk jaar een inschatting maakt

Nadere informatie

Gezamenlijk voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD

Gezamenlijk voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE HOGE VERTEGENWOORDIGER VAN DE UNIE VOOR BUITENLANDSE ZAKEN EN VEILIGHEIDSBELEID Brussel, 28.11.2016 JOIN(2016) 54 final 2016/0366 (NLE) Gezamenlijk voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD

Nadere informatie

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE Brussel, 24.8.2016 COM(2016) 523 final 2016/0252 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD inzake de sluiting van een overeenkomst tussen de Europese Unie en IJsland over de bescherming

Nadere informatie

Hoofdpunten SER-advies TTIP

Hoofdpunten SER-advies TTIP Hoofdpunten SER-advies TTIP april 2016 1 / 6 Adviesaanvraag Minister Ploumen (Buitenlandse handel) heeft de SER advies gevraagd over het waarborgen van arbeidsnormen in het handels- en investeringsverdrag

Nadere informatie

Inleiding. Aan de ingang van het festival zijn linten gehangen die de TTIP- en CETA-vrije zone aankondigen. Voor

Inleiding. Aan de ingang van het festival zijn linten gehangen die de TTIP- en CETA-vrije zone aankondigen. Voor 7 Inleiding Het is zaterdag 6 augustus en ik bevind me op Esperanzah, een festival met wereldmuziek in de idyllische abdij van Floreffe. De abdij torent boven het dorpje uit. De optredens op het grote

Nadere informatie

Docentenvel opdracht 19 (campagne voor een duurzame wereld en een samenwerkend Europa)

Docentenvel opdracht 19 (campagne voor een duurzame wereld en een samenwerkend Europa) Docentenvel opdracht 19 (campagne voor een duurzame wereld en een samenwerkend Europa) Lees ter voorbereiding onderstaande teksten. Het milieu De Europese Unie werkt aan de bescherming en verbetering van

Nadere informatie

Achtergrondinformatie bij het Europees burgerinitiatief: water en sanitaire voorzieningen zijn een mensenrecht!

Achtergrondinformatie bij het Europees burgerinitiatief: water en sanitaire voorzieningen zijn een mensenrecht! Geschiedenis De Europese Federatie van ambtenarenvakbonden (EPSU) besloot tijdens haar congres in 2009 het initiatief te nemen om één miljoen handtekeningen te verzamelen voor water als mensenrecht. Dit

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 21 501-02 Raad Algemene Zaken en Raad Buitenlandse Zaken Nr. 1789 BRIEF VAN DE MINISTER VOOR BUITENLANDSE HANDEL EN ONTWIKKELINGSSAMENWERKING Aan

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Definitieve goedkeuring van het ontwerp van decreet houdende instemming met de Brede Economische en

Nadere informatie

ILO-VERKLARING BETREFFENDE DE FUNDAMENTELE PRINCIPES EN RECHTEN OP HET WERK

ILO-VERKLARING BETREFFENDE DE FUNDAMENTELE PRINCIPES EN RECHTEN OP HET WERK Toelichting In het onderstaande zijn de afzonderlijke elementen van het normatieve kader integraal opgenomen en worden ze nader toegelicht en beschreven. Daarbij wordt aandacht besteed aan de volgende

Nadere informatie

Openbare zitting van

Openbare zitting van Openbare zitting van 29.06.2015 Interpellatie van het publiek betreffende de bescherming van de gemeente in het kader van het ontwerp van het Transatlantisch Vrijhandels- en Investeringsbedrag (TTIP) tussen

Nadere informatie

Moeilijke besluiten voor de Europese Raad

Moeilijke besluiten voor de Europese Raad Moeilijke besluiten voor de Europese Raad Korte omschrijving: Leerlingen gaan aan de slag met actuele Europese dilemma s. Er zijn vijf dilemma s. U kunt zelf kiezen welke dilemma s u aan de orde stelt.

Nadere informatie

Bio. (s)maakt het verschil

Bio. (s)maakt het verschil Bio (s)maakt het verschil Weet u niet precies hoe kwalitatieve voeding te kiezen? Of hoe u ervan te verzekeren dat u en uw kinderen gezond én lekker eten? Vraagt u zich soms ook af of het bio-label wel

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Definitieve goedkeuring van het ontwerp van decreet houdende instemming met het protocol, ondertekend

Nadere informatie

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE Brussel, 2.3.2016 COM(2016) 62 final 2016/0036 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD betreffende de ondertekening, namens de Europese Unie, van de Overeenkomst van Parijs, die

Nadere informatie

GENEESKUNDE VOOR DE DERDE WERELD INTERACTIEVE VORMINGSMODULE TOEGANG TOT GEZONDHEIDSZORG. Conclusie

GENEESKUNDE VOOR DE DERDE WERELD INTERACTIEVE VORMINGSMODULE TOEGANG TOT GEZONDHEIDSZORG. Conclusie GENEESKUNDE VOOR DE DERDE WERELD TOEGANG TOT GEZONDHEIDSZORG Conclusie Situatie vandaag: wereldwijde ongelijkheden in gezondheid Ontwikkelingslanden Dragen 90 percent van globale ziektelast. (WHO Globale

Nadere informatie

de heer Jordi AYET PUIGARNAU, directeur, namens de secretarisgeneraal van de Europese Commissie

de heer Jordi AYET PUIGARNAU, directeur, namens de secretarisgeneraal van de Europese Commissie Raad van de Europese Unie Brussel, 29 november 2016 (OR. en) Interinstitutioneel dossier: 2016/0367 (NLE) 14996/16 VOORSTEL van: ingekomen: 28 november 2016 aan: Nr. Comdoc.: Betreft: COASI 218 ASIE 88

Nadere informatie

Studie over uitvoerpotentieel agrovoedingssector

Studie over uitvoerpotentieel agrovoedingssector Studie over uitvoerpotentieel agrovoedingssector Brussel, 20 januari 2016 Uit een studie van de FOD Economie over de Belgische agrovoedingsindustrie blijkt dat de handel tussen 2000 en 2014 binnen de Europese

Nadere informatie

RAAD VOOR HET VERBRUIK ADVIES

RAAD VOOR HET VERBRUIK ADVIES RvV 516 RAAD VOOR HET VERBRUIK ADVIES Over het ontwerp van koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 28 februari 1994 betreffende het bewaren, het op de markt brengen en het gebruiken

Nadere informatie

HOGE RAAD VOOR DE ZELFSTANDIGEN EN DE KMO

HOGE RAAD VOOR DE ZELFSTANDIGEN EN DE KMO HOGE RAAD VOOR DE ZELFSTANDIGEN EN DE KMO N EU - Contractenrecht A03 Brussel, 9 december 2010 MH/SL/AS A D V I E S over DE CONSULTATIE VAN DE EUROPESE COMMISSIE OVER HET EUROPEES CONTRACTENRECHT VOOR CONSUMENTEN

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 21 501-02 Raad Algemene Zaken en Raad Buitenlandse Zaken Nr. 1547 BRIEF VAN DE MINISTER VOOR BUITENLANDSE HANDEL EN ONTWIKKELINGSSAMENWERKING Aan

Nadere informatie

Praktische opdracht Economie Euro

Praktische opdracht Economie Euro Praktische opdracht Economie Euro Praktische-opdracht door een scholier 1619 woorden 17 februari 2003 6,7 12 keer beoordeeld Vak Economie 1 Onderzoeksvraag. Mijn onderzoeksvraag is: Wat zijn de voor- en

Nadere informatie

TRANSATLANTIC TRENDS 2004 NETHERLANDS

TRANSATLANTIC TRENDS 2004 NETHERLANDS TRANSATLANTIC TRENDS 2004 NETHERLANDS Q1. Denkt u dat het voor de toekomst van Nederland het beste is als wij actief deelnemen in de wereldpolitiek of moeten wij ons niet in de wereldpolitiek mengen? 1

Nadere informatie

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE Brussel, 28.10.2016 COM(2016) 694 final 2016/0343 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD inzake de sluiting, namens de Europese Unie, van een overeenkomst tot wijziging van de Overeenkomst

Nadere informatie

UNIZO speerpunten Europese verkiezingen N EUWE BAKENS

UNIZO speerpunten Europese verkiezingen N EUWE BAKENS UNIZO speerpunten Europese verkiezingen N EUWE BAKENS 1. Een verbod op gratis retourzendingen Elk pakje dat online geleverd wordt, maakt 30% kans om teruggezonden te worden (in het geval van kleding zelfs

Nadere informatie

Kijktip: Nieuwsuur in de Klas

Kijktip: Nieuwsuur in de Klas Kijktip: Nieuwsuur in de Klas Korte omschrijving werkvorm De leerlingen beantwoorden vragen over de Europese politiek aan de hand van korte clips van Nieuwsuur in de Klas. Leerdoel De leerlingen leren

Nadere informatie

INHOUDELIJK TTIP (BEWERKTE BRON PVDA TIEL)

INHOUDELIJK TTIP (BEWERKTE BRON PVDA TIEL) INHOUDELIJK TTIP (BEWERKTE BRON PVDA TIEL) 0. Samenvatting TTIP is een voorgestelde en handelsovereenkomst tussen de VS en de EU. Zoals meestal zijn er voor en nadelen. Van wat er nu bekend is profiteren

Nadere informatie

Raad van de Europese Unie Brussel, 5 oktober 2016 (OR. en)

Raad van de Europese Unie Brussel, 5 oktober 2016 (OR. en) Raad van de Europese Unie Brussel, 5 oktober 2016 (OR. en) Interinstitutioneel dossier: 2016/0220 (E) 10974/16 WETGEVINGSBESLUITEN EN ANDERE INSTRUMENTEN Betreft: WTO 196 SERVICES 21 FDI 17 CDN 13 BESLUIT

Nadere informatie

A D V I E S Nr Zitting van dinsdag 22 mei

A D V I E S Nr Zitting van dinsdag 22 mei A D V I E S Nr. 2.086 ------------------------------ Zitting van dinsdag 22 mei 2018 ----------------------------------------------- IAO - Voorlegging aan het parlement van de aanbeveling nr. 205 betreffende

Nadere informatie

Toespraak ter gelegenheid van het Gelderse MEP op 14 mei 2018

Toespraak ter gelegenheid van het Gelderse MEP op 14 mei 2018 1 Toespraak ter gelegenheid van het Gelderse MEP op 14 mei 2018 Beste mensen, Welkom in het vernieuwde Huis der Provincie. Jullie voorgangers moesten de afgelopen twee jaar elders onderdak zoeken vanwege

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Canada-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Canada-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Canada-Nederland 1 1. Goederenexport van Canada naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Canadese exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT

Nadere informatie

Rapportage Bekendheid en opinie van Nederlanders over CETA

Rapportage Bekendheid en opinie van Nederlanders over CETA Rapportage Bekendheid en opinie van Nederlanders over CETA Project: 16055057 Datum: 13 september 2016 Achtergrond en hoofdvraag De ambitie van foodwatch is dat bedrijven hun klanten open en eerlijk voorlichten

Nadere informatie

NL In verscheidenheid verenigd NL B8-0455/31. Amendement

NL In verscheidenheid verenigd NL B8-0455/31. Amendement 8.6.2015 B8-0455/31 31 Bodil Ceballos namens de Verts/ALE-Fractie Paragraaf 3 bis (nieuw) 3 bis. is verheugd over de verkiezing van het meest inclusieve en representatieve parlement in de moderne geschiedenis

Nadere informatie

NL In verscheidenheid verenigd NL B8-0163/1. Amendement. Tiziana Beghin, Rosa D Amato namens de EFDD-Fractie

NL In verscheidenheid verenigd NL B8-0163/1. Amendement. Tiziana Beghin, Rosa D Amato namens de EFDD-Fractie 12.3.2019 B8-0163/1 1 Overweging H H. overwegende dat de regering- Trump nu ook de mogelijkheden onderzoekt om de importtarieven voor motorvoertuigen en auto-onderdelen te verhogen, hetgeen ertoe kan leiden

Nadere informatie

Datum 30 juni 2014 Betreft Beantwoording vragen van de leden Van Dijk en Smaling (beide SP) over schaliegas in het vrijhandelsverdrag TTIP

Datum 30 juni 2014 Betreft Beantwoording vragen van de leden Van Dijk en Smaling (beide SP) over schaliegas in het vrijhandelsverdrag TTIP Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Onze Referentie Minbuza 2014.332369 Uw

Nadere informatie

VR DOC.0098/1

VR DOC.0098/1 VR 2019 0102 DOC.0098/1 DE VLAAMSE MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Principiële goedkeuring van het voorontwerp van decreet houdende instemming

Nadere informatie

Verkiezingen Tweede Kamer 2012

Verkiezingen Tweede Kamer 2012 Verkiezingen Tweede Kamer 2012 Nederlandse politieke partijen langs de Europese meetlat Financiën dr. Edwin van Rooyen Update: 6-9-2012 Tussen de politieke partijen in Nederland bestaat aanzienlijke verdeeldheid

Nadere informatie

Antwoorden Economie Handel

Antwoorden Economie Handel Antwoorden Economie Handel Antwoorden door een scholier 973 woorden 14 april 2004 4,8 61 keer beoordeeld Vak Economie Begrippen: Open Economie: Bijvoorbeeld: Nederland exporteert veel goederen en diensten

Nadere informatie

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN Brussel, 17.6.2003 COM(2003) 348 definitief 2003/0127 (CNS) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD waarbij de lidstaten worden gemachtigd in het belang van de Europese

Nadere informatie

Gezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie,

Gezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, 19.6.2014 L 179/17 GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) Nr. 664/2014 VAN DE COMMISSIE van 18 december 2013 tot aanvulling van Verordening (EU) nr. 1151/2012 van het Europees Parlement en de Raad betreffende de

Nadere informatie

Internationale handel H7 1. Internationale handel. Waarom importeren: 25-2-2013. Waar komt het vandaan?

Internationale handel H7 1. Internationale handel. Waarom importeren: 25-2-2013. Waar komt het vandaan? Internationale handel H7 1 Waar komt het vandaan? Economie voor het vmbo (tot 8,35 m.) Internationale handel Importeren = invoeren (betalen) Exporteren = uitvoeren (verdienen) Waarom importeren: Meer keuze

Nadere informatie

*** ONTWERPAANBEVELING

*** ONTWERPAANBEVELING EUROPEES PARLEMENT 2009-2014 Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid 18.9.2012 2011/0304(E) *** ONTWERPAANBEVELING over het ontwerp van besluit van de Raad betreffende de toetreding

Nadere informatie

Dossier TTIP en CETA

Dossier TTIP en CETA Dossier TTIP en CETA De economie in de EU slabakt en we dreigen onze leidende marktpositie in de wereldhandel te verliezen. De EU ziet mooie economische kansen in verregaande handelsakkoorden met handelspartners

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Australië-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Australië-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Australië-Nederland 1 1. Goederenexport van Australië naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Australische exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE

Nadere informatie

Vertegenwoordigers van de WTO Europese Unie voor tegen een beetje voor Landbouw: Exportsubsidies afschaffen

Vertegenwoordigers van de WTO Europese Unie voor tegen een beetje voor Landbouw: Exportsubsidies afschaffen Rol als voorzitter Elke werkgroep heeft een voorzitter. Als voorzitter ben je partijdig voor de EU en VS en laat je de inbreng/mening van de ontwikkelingslanden niet zo erg mee tellen. Jouw voorbereiding

Nadere informatie

VR DOC.0430/1

VR DOC.0430/1 VR 2018 0405 DOC.0430/1 DE VLAAMSE MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Definitieve goedkeuring van het ontwerp van decreet houdende instemming met

Nadere informatie

VERTALING LUCHTVERVOERSOVEREENKOMST. EU/US/IS/NO/nl 1

VERTALING LUCHTVERVOERSOVEREENKOMST. EU/US/IS/NO/nl 1 VERTALING LUCHTVERVOERSOVEREENKOMST EU/US/IS/NO/nl 1 Ten eerste, DE VERENIGDE STATEN VAN AMERIKA (hierna "de Verenigde Staten" genoemd), HET KONINKRIJK BELGIË, DE REPUBLIEK BULGARIJE, DE TSJECHISCHE REPUBLIEK,

Nadere informatie

Koopkrachtpariteit en Gini-coëfficiënt in China: hoe je tegelijkertijd arm én rijk kunt zijn.

Koopkrachtpariteit en Gini-coëfficiënt in China: hoe je tegelijkertijd arm én rijk kunt zijn. Koopkrachtpariteit en Gini-coëfficiënt in China: hoe je tegelijkertijd arm én rijk kunt zijn. 1. De Wereldbank berichtte onlangs dat de Chinese economie binnen afzienbare tijd de grootste economie van

Nadere informatie

TRANSLATION LUCHTVERVOERSOVEREENKOMST. EU/US/IS/NO/nl 1

TRANSLATION LUCHTVERVOERSOVEREENKOMST. EU/US/IS/NO/nl 1 TRANSLATION LUCHTVERVOERSOVEREENKOMST EU/US/IS/NO/nl 1 Ten eerste, DE VERENIGDE STATEN VAN AMERIKA (hierna "de Verenigde Staten" genoemd), HET KONINKRIJK BELGIË, DE REPUBLIEK BULGARIJE, DE TSJECHISCHE

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Zuid-Korea-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Zuid-Korea-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Zuid-Korea-Nederland 1 1. Goederenexport van Zuid-Korea naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Zuid-Koreaanse exportpartners (bedragen x 1.000 euro). Bron: International

Nadere informatie

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE Brussel, 10.6.2016 COM(2016) 395 final 2016/0184 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD betreffende de sluiting, namens de Europese Unie, van de Overeenkomst van Parijs, die is

Nadere informatie

b) Werd er meer bepaald een definitieve heffing ingevoerd na 3 juli 2017?

b) Werd er meer bepaald een definitieve heffing ingevoerd na 3 juli 2017? SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 241 van FRANCESCO VANDERJEUGD datum: 2 mei 2018 aan GEERT BOURGEOIS MINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED Export

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Verenigde Arabische Emiraten- Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Verenigde Arabische Emiraten- Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Verenigde Arabische Emiraten- Nederland 1 1. Goederenexport van de Verenigde Arabische Emiraten naar andere landen Tabel 1: Voornaamste exportpartners van de Verenigde Arabische

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Datum 12 september 2016 Betreft Beantwoording

Nadere informatie

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE Brussel, 18.10.2017 COM(2017) 606 final 2017/0265 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD betreffende de sluiting, namens de Europese Unie, van het Verdrag van de Raad van Europa

Nadere informatie

EUROPEES PARLEMENT Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken ONTWERPVERSLAG

EUROPEES PARLEMENT Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken ONTWERPVERSLAG EUROPEES PARLEMENT 2009-2014 Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken 20.1.2014 2014/2006(INI) ONTWERPVERSLAG over evaluatie van de rechtspleging met betrekking tot het strafrecht

Nadere informatie

ONTWERPADVIES. NL In verscheidenheid verenigd NL 2013/0088(COD) 19.6.2013. van de Commissie internationale handel. voor de Commissie juridische zaken

ONTWERPADVIES. NL In verscheidenheid verenigd NL 2013/0088(COD) 19.6.2013. van de Commissie internationale handel. voor de Commissie juridische zaken EUROPEES PARLEMENT 2009-2014 Commissie internationale handel 19.6.2013 2013/0088(COD) ONTWERPADVIES van de Commissie internationale handel voor de Commissie juridische zaken inzake het voorstel voor een

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Spanje-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Spanje-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Spanje-Nederland 1 1. Goederenexport van Spanje naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Spaanse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT

Nadere informatie

Via een antwoord op de volgende vraag wens ik een beter zicht te krijgen op de Vlaamse export naar de VS en Canada.

Via een antwoord op de volgende vraag wens ik een beter zicht te krijgen op de Vlaamse export naar de VS en Canada. SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 338 van GÜLER TURAN datum: 8 juni 2016 aan GEERT BOURGEOIS MINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED Export naar de

Nadere informatie

De nieuwe energie-efficiëntierichtlijn - Uitdagingen & oplossingen -

De nieuwe energie-efficiëntierichtlijn - Uitdagingen & oplossingen - De nieuwe energie-efficiëntierichtlijn l - Uitdagingen & oplossingen - DG Energie 22 juni 2011 ENERGIEVOORZIENING NOG AFHANKELIJKER VAN IMPORT Te verwachten scenario gebaseerd op cijfers in 2009 in % OLIE

Nadere informatie

A SOLIDARITEIT IN CENTRAAL AMERIKA

A SOLIDARITEIT IN CENTRAAL AMERIKA A SOLIDARITEIT IN CENTRAAL AMERIKA VOEDSELZEKKERHEID GARANDEREN Voedselzekerheid garanderen voor families in het zuiden, is één van de doelstellingen van de werknemers uit de voedingsnijverheid. De solidariteitsprojecten

Nadere informatie

UW STEM TELT! EP14_Leaflet_GTV_A5_NL_nl_V01.indd 1

UW STEM TELT! EP14_Leaflet_GTV_A5_NL_nl_V01.indd 1 UW STEM TELT! EP14_Leaflet_GTV_A5_NL_nl_V01.indd 1 KIES WIE EUROPA LEIDT In mei dit jaar kiezen u en bijna 400 miljoen andere Europeanen de leden van het Europees Parlement. Dit is de achtste keer dat

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Minbuza:2015.238263 Bijlage(n) 1 Datum

Nadere informatie

WAAROM IS FRANKRIJK AANTREKKELIJK VOOR NEDERLANDSE INVESTEERDERS?

WAAROM IS FRANKRIJK AANTREKKELIJK VOOR NEDERLANDSE INVESTEERDERS? WAAROM IS FRANKRIJK AANTREKKELIJK VOOR NEDERLANDSE INVESTEERDERS? Driekwart van de buitenlandse besluitvormers vindt dat Frankrijk een aantrekkelijke bestemming is voor investeringen (74%, toename van

Nadere informatie

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE Brussel, 21.1.2016 COM(2016) 9 final 2016/0004 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD tot ondertekening, namens de Europese Unie, van de overeenkomst tussen de Europese Unie en

Nadere informatie