Achtergrondinformatie bij het Europees burgerinitiatief: water en sanitaire voorzieningen zijn een mensenrecht!

Transcriptie

1 Geschiedenis De Europese Federatie van ambtenarenvakbonden (EPSU) besloot tijdens haar congres in 2009 het initiatief te nemen om één miljoen handtekeningen te verzamelen voor water als mensenrecht. Dit hield onder meer in: het mobiliseren van arbeiders en burgers om dit recht te steunen, tegen de negatieve effecten van liberalisatie en tegen het economisch beleid dat de onderlinge concurrentie moet bevorderen, een beleid dat de boventoon voert binnen de Europese Commissie en Europese regeringen. De Europese Commissie stelde de regels voor een dergelijk Europees burgerinitiatief uiteindelijk vast in maart Voor meer informatie over de regeling, zie: De Verenigde Naties (VN) hebben het universele mensenrecht op water en sanitaire voorzieningen erkend. Op 28 juli 2010, middels resolutie 64/292, erkende de Algemene Vergadering van de VN expliciet het mensenrecht op water en sanitaire voorzieningen en bevestigde zij dat schoon drinkwater en sanitaire voorzieningen sleutelfactoren zijn bij de verwezenlijking van alle mensenrechten. De resolutie roept landen en internationale organisaties op om financiële middelen beschikbaar te stellen, om ondersteuning te bieden bij de capaciteitsontwikkeling en de overdracht van technologie met het doel om te voorzien in veilig, schoon, toegankelijk en betaalbaar drinkwater en sanitaire voorzieningen voor iedereen. Alle burgers hebben behoefte aan drinkwater en een veilig stelsel van sanitaire voorzieningen. De VN hebben dit universele recht op water en sanitaire voorzieningen erkend, maar toch kunnen veel mensen nog niet genieten van dit recht. Dit recht moet worden geïmplementeerd in de EU. Wat we willen 1. Gegarandeerde watervoorzieningen en sanitaire voorzieningen voor iedereen in de EU. Wij geloven dat de EU het mensenrecht op water moet implementeren voor zover water en sanitaire diensten onderwerp van Europese regelgeving zijn (als een dienst in het algemene belang). De EU moet de nationale implementatie van dit mensenrecht bevorderen door bindende doelstellingen voor alle lidstaten te bepalen om wereldwijde dekking te bereiken. Een Europees burgerinitiatief, gesponsord door EPSU

2 2. Mensenrechten boven marktbelangen: geen liberalisering van waterdiensten. Wij willen dat de EU haar manier van denken verandert: van haar huidige focus op concurrentie en een volledig op de markt gebaseerde benadering naar een focus op openbare dienstverlening en een aanpak die is gebaseerd op rechten. Water is een natuurlijke hulpbron die beperkt beschikbaar is en een publiek goed dat fundamenteel is voor leven en gezondheid. Het is een natuurlijk monopolie waar geen interne marktregels op van toepassing mogen zijn. 3. Wereldwijde en universele toegang tot water en sanitaire voorzieningen voor iedereen. Wij geloven dat de EU zich meer moet inspannen opdat water en sanitaire voorzieningen door iedereen genoten kunnen worden. De EU moet doelstellingen formuleren en het bereiken van wereldwijde/universele toegang tot water en sanitaire voorzieningen tot onderdeel van haar ontwikkelingsbeleid maken. Hiermee zal de EU actief bevorderen dat er wereldwijd kan worden genoten van het recht op water en sanitaire voorzieningen. Onze voorstellen aan de Europese Commissie om het mensenrecht op water en sanitaire voorzieningen te implementeren: 1. Het mensenrecht op water en sanitaire voorzieningen gebruiken in alle communicatie die betrekking heeft op water en/of sanitaire voorzieningen. 2. Water (veilig, schoon en betaalbaar) en sanitaire voorzieningen garanderen aan alle inwoners van de lidstaten van de EU. 3. Ervoor zorgen dat diensten op het gebied van water geen commerciële diensten worden door water uit te sluiten van interne marktreguleringen. Dit kan bereikt worden door een verplichting van de Europese Commissie om: Water en sanitaire voorzieningen niet te liberaliseren. Water en sanitaire voorzieningen niet op te nemen in handelsovereenkomsten zoals CETA. Partnerschappen tussen publieke organisaties te bevorderen. Het principe van de Kaderrichtlijn water water is geen koopwaar vast te leggen in al het waterbeleid en in kwesties die aan water gerelateerd zijn. Vast te leggen dat het beschermen van onze wateromgeving belangrijker is dan commercieel beleid. Ondersteuningsprogramma s op te zetten voor mensen die hun waterrekening niet kunnen betalen om te voorkomen dat gebruikers worden afgesloten. Zeker te stellen dat particuliere waterbedrijven die waterdiensten uitvoeren volledige transparantie en openheid bieden met betrekking tot hun contracten (geen ruimte voor commerciële vertrouwelijkheid in deze publieke dienst). Te bevorderen dat burgers participeren in overeenstemming met de Kaderrichtlijn water. 2

3 4. Wereldwijd de toegang tot water en sanitaire voorzieningen verbeteren door te bereiken dat de universele toegang tot water en sanitaire voorzieningen onderdeel wordt van Europees ontwikkelingsbeleid en door een groter deel toe te kennen aan toegewezen officiële ontwikkelingshulp (ODA) voor het verbeteren van waterdiensten en sanitaire voorzieningen. 5. Bevorderen van partnerschappen tussen publieke organisaties (partnerschappen van waterbeheerders), zonder winstoogmerk en gebaseerd op solidariteit tussen waterbeheerders en medewerkers in verschillende landen. 6. Vastleggen in wetgeving dat het beheer over water en waterbronnen in publieke handen moet blijven. 7. Openbare waterbedrijven in de EU en andere landen steunen, die niet over voldoende financiële middelen beschikken om waterdiensten en rioolvoorzieningen aan de armen uit te breiden uit hun eigen middelen. 8. Waterbeheerders ondersteunen die een deel van hun jaaromzet investeren in partnerschappen met waterbeheerders in ontwikkelingslanden, en dit ook bevorderen (en daarmee het voorbeeld volgen van Nederland en Frankrijk). 9. De oprichting van een vrijwillig Europees benchmarksysteem ondersteunen voor publieke ondernemingen om waterdiensten van hoge kwaliteit te bevorderen. 10. Een bestuurlijke gedragscode opstellen voor waterbedrijven in de 27 lidstaten van de EU. Proces Het Burgercomité, de officiële vertegenwoordiger van dit Europese burgerinitiatief (EBI), is opgericht. Het minimumvereiste is zeven mensen uit zeven verschillende Europese landen. Wij hebben 34 vertegenwoordigers uit 27 EU-landen waar wij campagne zullen voeren. In al deze landen hebben wij landelijke campagnegroepen opgericht. Bovendien zullen we campagne voeren in landen als Turkije, Kroatië, Rusland en Noorwegen om te laten zien dat dit niet alleen de EU, maar de hele wereld aangaat. We zullen zowel online als op straat campagne voeren. Handtekeningen kunnen worden gezet op de website van de campagne en op papier. Het verzamelen van de handtekeningen begint zodra de Europese Commissie ons Europees burgerinitiatief heeft geaccepteerd. We zullen ons voorstel indienen op 1 april 2012, de eerste dag dat het mogelijk is om een Europees burgerinitiatief in te dienen. 22 maart 2012: WereldWaterDag; lancering van de website 1 april 2012: registratie / indiening van het EBI april 2012: verwachte bevestiging van registratie door de EC = eerste dag om te beginnen met het verzamelen van handtekeningen! Side event tijdens EPSU Executive Committee April 2012 april 2013: Eén jaar om één miljoen handtekeningen te verzamelen. 3

4 Ondersteunende organisaties De campagne wordt zowel online als op straat gevoerd. Wij zoeken een breed draagvlak van ondersteuning in NGO s bijv. milieuorganisaties, sociale organisaties en ontwikkelingsorganisaties, maar ook bij vrouwenorganisaties, kerken en openbare (water)bedrijven. We zullen ook naar brede politieke steun zoeken bij alle partijen en gaan op zoek naar bekende publieke personen om ambassadeurs voor onze campagne te worden door hen publiekelijk hun steun te laten betuigen.. Kort overzicht van het proces dat organisatoren moeten volgen om een EBI aan te bieden. a) Het doel van het initiatief moet binnen de bevoegdheid van de Europese Commissie liggen om wetsvoorstellen te doen die onder de Verdragen vallen en mag niet overduidelijk onredelijk zijn of tegen de waarden van de Unie ingaan. b) De organisatoren moeten een burgercomité vormen van minstens zeven leden en moeten een vertegenwoordiger en een vervanger benoemen als contactpersonen. Zij moeten, evenals de toekomstige ondertekenaars, ingezetenen zijn van de Unie en kiesrecht hebben bij de Europese verkiezingen. c) Voorafgaand aan het inzamelen van handtekeningen moeten de organisatoren een verzoek indienen bij de Commissie ter registratie van het initiatief waarbij zij gebruik maken van het standaardformulier voor dit doeleinde en desgewenst bijlagen en wetsteksten bijvoegen ter verdere onderbouwing. d) Binnen twee maanden registreert of verwerpt de Commissie het initiatief en informeert de organisatoren omtrent de redenen en alle mogelijke gerechtelijke en buitengerechtelijke stappen die openstaan voor de organisatoren. e) Er moet een significant aantal handtekeningen worden verzameld in minstens zeven lidstaten. Voor elk land is dit aantal gelijk aan het aantal zetels in het Europees Parlement vermenigvuldigd met 750. f) Bij registratie en gedurende het hele proces moeten de organisatoren hun financieringsbronnen openbaar maken en zorgen voor volledige transparantie hierover. g) Het is mogelijk om zowel online als op papier handtekeningen te verzamelen. Organisatoren krijgen te maken met afwijkende procedures per land met betrekking tot de registratie en verificatie van de handtekeningen. Van de 27 lidstaten eisen 18 landen een ID- of paspoortnummer bij de handtekening en 9 landen niet. h) De periode om certificaten van handtekeningen te verzamelen en om te voldoen aan de voorwaarden is beperkt tot 12 maanden voordat deze ingediend worden bij de Commissie. 4

5 i) Het burgercomité kan het initiatief persoonlijk overhandigen aan de Commissie op een passend niveau en er zal een hoorzitting plaatsvinden in het Europees Parlement. Binnen drie maanden zal de Commissie een mededeling publiceren waarin de wettelijke en politieke conclusies uiteen worden gezet, alsmede de redenen om hier al dan niet gevolg aan te geven. j) De organisatoren van burgerinitiatieven en de overheden zijn gehouden aan regels met betrekking tot de bescherming van gegevens om zeker te stellen dat persoonsgegevens uitsluitend worden verzameld voor het doeleinde van het initiatief, en om geen enkele andere reden, en dat deze daarna worden vernietigd. De organisatoren zullen ook strafrechtelijk worden vervolgd voor elke andere overtreding van de regeling, zoals het vervalsen van handtekeningen. De wetgeving geeft burgers GEEN authentiek recht op het indienen van wetsvoorstellen aangezien het initiatief niet bindend is voor de Commissie. Zelfs wanneer een EBI het vereiste aantal handtekeningen krijgt en voldoet aan alle regels, kan de Commissie nog steeds besluiten om het initiatief te verwerpen. Het EBI moet worden beschouwd als dat wat het is: een instrument om een onderwerp op de agenda te krijgen dat burgers in staat stelt om niet alleen de aandacht van de Commissie, maar ook die van de media en het algemene publiek te vestigen op een bepaald thema en om hier een breed Europees debat over te initiëren. 5