van Nationale-Nederlanden Levensverzekering Maatschappij N.V.

Transcriptie

1 PENSIOENREGLEMENT-C 2008 Collectieve beleggingsverzekeringen van Nationale-Nederlanden Levensverzekering Maatschappij N.V. voor de excedent-pensioenregeling (55-minners) van gevestigd te Nieuwegein PR PW-0904

2 Toelichting bij pensioenbegrippen afkoop arbeidsongeschiktheid beleggingsverzekering deelnemer dispensatie franchise geregistreerd partnerschap gewezen deelnemer gezamenlijke huishouding indexcijfers (loonindex of prijsindex) jaarsalaris notariële samenlevingsovereenkomst Een pensioenuitvoerder heeft de mogelijkheid om kleine pensioenen af te kopen. Het pensioenbedrag moet dan blijven beneden een wettelijk bepaalde grens (die ieder jaar wijzigt). De pensioenaanspraken vervallen dan, maar de pensioenuitvoerder keert in plaats daarvan een bedrag ineens, de afkoopwaarde, uit aan de pensioengerechtigde. Iemand is arbeidsongeschikt, indien hij een uitkering krachtens de WIA (Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen) ontvangt. De voorliggende periode van ziekengeld wordt voor de arbeidsongeschiktheid niet meegeteld. De premies voor een verzekering kunnen in aandelenfondsen belegd worden. De deelnemer draagt dan het risico van tegenvallende beleggingskoersen, maar omgekeerd is er ook kans op gunstige beleggingsresultaten. De werknemer die deelneemt in de pensioenregeling. De werkgever kan onderscheid maken wie voor de pensioenregeling in aanmerking komt, bijvoorbeeld onderscheid naar verschillende categorieën personeel of een leeftijdsgrens van 21 jaar. In sommige bedrijfstakken is een pensioenfonds ingesteld waar in principe alle werknemers uit die bedrijfstak bij aangesloten zijn. Maar als de werkgever bij een verzekeraar een gunstiger pensioenregeling kan verzekeren, kan hij onder bepaalde voorwaarden vrijgesteld worden van aansluiting bij het pensioenfonds. Dat heet dispensatie. Dispensatie is ook mogelijk als de werkgever eerst zelf al een pensioenregeling had en daarna pas het fonds voor de bedrijfstak is ingesteld. Bij pensioenopbouw wordt verondersteld dat de deelnemer van de overheid de AOW zal ontvangen. Bij de vaststelling van de pensioenen wordt daarmee rekening gehouden door het salaris eerst te verminderen met een bedrag, de franchise. Het geregistreerd partnerschap komt net als het huwelijk tot stand via de ambtenaar van de burgerlijke stand. Het geregistreerd partnerschap komt in veel opzichten overeen met het huwelijk. De (ex-)werknemer van wie het deelnemerschap in de pensioenregeling is beëindigd, bijvoorbeeld door ontslag. Volgens een pensioenregeling kan er partnerpensioen voor nietwettelijke partnerrelaties bestaan. Hiervoor is onder andere een gezamenlijke huishouding op één adres vereist. Tevens is van belang dat de samenlevingsovereenkomst notarieel wordt vastgelegd. Dus LAT-relaties komen niet in aanmerking voor partnerpensioen. Soms worden bedragen aangepast aan de hand van de ontwikkeling van de lonen of de prijzen. Hulpmiddel zijn dan indexcijfers (loonindexcijfers of prijsindexcijfers) van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Door vergelijking van CBS-cijfers uit verschillende jaren, wordt de ontwikkeling over die periode vastgesteld. In de pensioenberekening speelt het jaarsalaris een centrale rol. In het pensioenreglement is opgenomen welke salariscomponenten meetellen. Als ongehuwd samenwonenden onderlinge (financiële) afspraken maken, kunnen ze die in een overeenkomst door een notaris laten vastleggen. Natuurlijk kunnen ze ook hun afspraken zelf op papier zetten zonder dat er een notaris aan te pas komt (of ze kunnen helemaal niets opschrijven), maar in die situaties voldoet de partnerrelatie niet aan de eisen van de pensioenregeling om partnerpensioen te kunnen krijgen. PR PW

3 participatie partner pensioenclausule pensioendatum pensioengerechtigde kinderen pensioengrondslag pensioenjaren pensioenoverzicht premieovereenkomst Iemand kan rechtstreeks beleggen in aandelen, maar het kan ook in aandelenfondsen die zelf de echte aandelen hebben. Bij belegging via een beleggingsfonds, wordt het recht van de belegger uitgedrukt in aantallen participaties in het beleggingsfonds. De waarde van de aandelen van het fonds komt dan tot uitdrukking in de waarde van iedere participatie. In de Pensioenwet wordt de term partner gebruikt voor degene die aanspraak kan maken op partnerpensioen. Onder partner wordt verstaan de gehuwde en de geregistreerde partner. In het pensioenreglement kan opgenomen zijn dat er ook partnerpensioen is voor de ongeregistreerde partner (samenwonend). In het pensioenreglement is een en ander uitgewerkt. Als een kapitaal met pensioenclausule verzekerd is, komt er op de pensioendatum eerst een verzekerd kapitaal beschikbaar. De pensioenclausule verplicht ertoe om dat kapitaal direct aan te wenden voor de aankoop van pensioen. Daarbij zal vastgelegd zijn welke pensioenvorm(en) aangekocht moet(en) worden. De datum waarop het pensioen zal ingaan volgens de normale uitgangspunten uit het pensioenreglement, of de datum waarop het pensioen na een keuze tot verschuiving van de pensioendatum feitelijk ingaat. De kinderen van de deelnemer komen in aanmerking voor wezenpensioen. Dat zijn niet alleen de biologische kinderen waarvoor de deelnemer als ouder wordt aangemerkt, maar ook de adoptiekinderen en pleegkinderen. Als de deelnemer een partner heeft met kinderen die niet kind van de deelnemer zijn, komen ook die kinderen voor wezenpensioen in aanmerking, mits zij maar behoren tot het gezin of de gezamenlijke huishouding van de deelnemer en de partner. Als in de pensioenberekening van het jaarsalaris de franchise is afgetrokken, wordt het resterende bedrag pensioengrondslag genoemd. In de pensioenberekening zijn vaak pensioenjaren van belang. In het reglement staat vanaf wanneer ze geteld worden. Dat kan het moment van toetreding tot de pensioenregeling zijn, maar ook kunnen er voorliggende dienstjaren worden meegeteld. De jaren lopen door tot de pensioendatum. Als een deelnemer tijdens het dienstverband overlijdt, wordt het partner- en wezenpensioen bepaald mede aan de hand van de pensioenjaren die nog doorgebracht hadden kunnen worden tot de pensioendatum. Door waardeoverdracht kunnen er extra jaren zijn toegekend. Een pensioenuitvoerder moet aan de deelnemers in de pensioenregeling een overzicht sturen van de actuele stand van hun pensioenen. Dit overzicht vermeldt ook de uitgangspunten waarop de pensioenen berekend zijn, zoals het jaarsalaris en een parttimepercentage. De premieovereenkomst is een pensioenafspraak waarbij de deelnemer recht heeft op pensioen waarvan de hoogte afhankelijk is van de premie die daarvoor beschikbaar wordt gesteld. Welke pensioenbedragen er uiteindelijk zullen komen, is niet omschreven. PR PW

4 risico (pensioen op risicobasis; pensioen met risicokarakter) scheiding sekseneutraal en sekseafhankelijk toeslagen uitkeringsovereenkomst uitvoeringsovereenkomst verevening WIA-grenssalaris Als pensioenen op risicobasis verzekerd zijn, wordt jaar voor jaar - uiterlijk tot ontslag of pensionering - een verzekering gesloten voor het geval het 'verzekerde risico' zich voor zal doen in dat jaar. Doet zich het risico niet voor, dan heeft de verzekering geen waarde. Het hier bedoelde risico kan zijn overlijden of intreden van arbeidsongeschiktheid. Bij pensioenen met een risicokarakter volgt er geen pensioenuitkering als de deelnemer eerst met ontslag gaat en daarna het risico zich voordoet. Uit elkaar gaan van partners heeft verschillende juridische varianten. Welke pensioenrechten de ex-partner houdt, is wettelijk apart geregeld voor ouderdoms- en voor partnerpensioen. Zie hiervoor het pensioenreglement. Bij scheiding blijven de kinderen van de deelnemer gewoon verzekerd voor wezenpensioen. Levensverzekeraars zijn altijd gewend geweest om in hun tarieven onderscheid te maken naar mannen en vrouwen. Dit omdat vrouwen gemiddeld langer leven dan mannen. Dergelijke tarieven zijn dus sekse-afhankelijk. Om aan bepaalde wettelijke voorschriften te voldoen, hanteren verzekeraars tegenwoordig ook wel tarieven die geen onderscheid maken naar mannen en vrouwen. Die laatste zijn dus sekseneutraal. Een werkgever kan beslissen om door middel van toeslagen te proberen de pensioenen waardevast of welvaartsvast te houden. Een uitkeringsovereenkomst is een pensioenafspraak waarbij het te verkrijgen pensioen wordt vastgesteld in concrete jaarlijkse pensioenbedragen. Wettelijk is voorgeschreven dat een werkgever die een pensioenregeling heeft, die moet onderbrengen bij een pensioenfonds of een verzekeraar. Daarvoor moet een overeenkomst gesloten worden, de uitvoeringsovereenkomst. Als één partner van een gehuwd stel ouderdomspensioen ontvangt, zullen in de praktijk beide echtgenoten daarvan genieten. De wetgever vindt het daarom logisch dat bij scheiding het ouderdomspensioen ook over beide partners verdeeld wordt. Dat heet verevening van het ouderdomspensioen. Bij scheiding kunnen de echtgenoten andere afspraken maken. Soms is in de pensioenregeling het WIA-grenssalaris van belang. Dat is de salarisgrens tot waar de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen uitkeringen geeft. De WIA is de opvolger van de WAO. PR PW

5 Inhoudsopgave Hoofdstuk I Artikel 1 Artikel 2 Artikel 3 Hoofdstuk II Artikel 4 Artikel 5 Artikel 6 Hoofdstuk III Artikel 7 Artikel 8 Artikel 9 Artikel 10 Artikel 11 Hoofdstuk IV Artikel 12 Artikel 13 Hoofdstuk V Artikel 14 Artikel 15 Artikel 16 Artikel 17 Hoofdstuk VI Artikel 18 Artikel 19 Artikel 20 Artikel 21 Artikel 22 Artikel 23 Artikel 24 Artikel 25 Hoofdstuk VII Artikel 26 Artikel 27 Artikel 28 Hoofdstuk VIII Artikel 29 Artikel 30 Artikel 31 Artikel 32 Artikel 33 Pensioenregeling en uitvoering Pensioenregeling en deelnemers Uitvoering van de pensioenregeling door het sluiten van verzekeringen Informatie voor de deelnemers Berekeningsgrondslagen en beleggingskapitaal Berekeningsgrondslagen Beschikbare premie Beleggingskapitaal met pensioenclausule Pensioenaanspraken Ouderdoms- en partnerpensioen na de pensioendatum (uit beleggingskapitaal) Partnerpensioen bij overlijden vóór de pensioendatum Partnerbegrip Wezenpensioen bij overlijden vóór de pensioendatum Geen toeslagen Bepalingen over de beleggingen Fondskeuze, switchen en kosten Beleggingsvrijheid Keuzemogelijkheden Verschuiving van de pensioendatum Variatie in de hoogte van het ouderdomspensioen Ruil van partnerpensioen naar extra ouderdomspensioen of omgekeerd Algemene bepalingen over keuzemogelijkheden Bijzondere gebeurtenissen en situaties; verplichtingen deelnemer Tussentijdse beëindiging van het deelnemerschap Waardeoverdracht Pensioenopbouw na arbeidsongeschiktheid Gevolgen van beëindiging partnerrelatie voor partnerpensioen Gevolgen van beëindiging partnerrelatie voor ouderdomspensioen Pensionering Afkoop van kleine pensioenen Verplichtingen van de deelnemer Financiële bepalingen Financiering van de pensioenregeling Deelnemersbijdrage Uitkering van de pensioenen Overige bepalingen Fiscale maximering Beperkingen Wijzigingsvoorbehoud werkgever Onvoorziene gevallen Inwerkingtreding Bijlagen Pensioenregeling voor aspirant-deelnemers PR PW-0904

6 HOOFDSTUK I Artikel 1 PENSIOENREGELING EN UITVOERING Pensioenregeling en deelnemers 1. De werkgever gevestigd te Nieuwegein heeft voor de werknemers van de vestiging te Scheemda een excedent-pensioenregeling getroffen die omschreven is in dit pensioenreglement. 2. Deelnemers in deze pensioenregeling zijn de werknemers die: - na 1 januari 2006 in dienst getreden zijn en/of geboren zijn na 1 januari 1950; en - 21 jaar of ouder zijn. Met ingang van 1 januari 2010 treden als deelnemers tot deze pensioenregeling alleen toe de werknemers die bij indiensttreding vallen onder werking van de Collectieve Arbeidsovereenkomst. 3. Ook andere werknemers kunnen als deelnemer opgenomen worden. Dit kan alleen als de werkgever en de werknemer dat uitdrukkelijk hebben afgesproken en Nationale-Nederlanden de werknemer heeft geaccepteerd. 4. Het deelnemerschap eindigt: a. door het overlijden van de deelnemer; b. op de pensioendatum; c. door beëindiging van het dienstverband met de werkgever vóór de pensioendatum (ontslag). Het deelnemerschap eindigt niet als bij het einde van het dienstverband de pensioenopbouw vanwege arbeidsongeschiktheid wordt voortgezet zoals genoemd in artikel 20. Het deelnemerschap in deze pensioenregeling wordt dan voortgezet in de mate waarin de voortgezette pensioenopbouw bestaat en duurt zolang dat recht bestaat. Als de deelnemer onbetaald verlof heeft, blijft de aanspraak op partner- en wezenpensioen ongewijzigd in stand. Wat de gevolgen van onbetaald verlof zijn voor de overige pensioenen, bepalen de werkgever en de werknemer in overleg. Dit geldt niet voor onbetaald verlof dat opgenomen wordt in De werknemer die directeur-grootaandeelhouder in de zin van de Pensioenwet is, wordt in afwijking van de vorige leden niet opgenomen als deelnemer in deze pensioenregeling. Als een deelnemer directeur-grootaandeelhouder in de zin van de Pensioenwet wordt, eindigt op dat moment het deelnemerschap. Artikel 2 Uitvoering van de pensioenregeling door het sluiten van verzekeringen 1. De werkgever heeft de uitvoering van de pensioenregeling ondergebracht bij Nationale- Nederlanden Levensverzekering Maatschappij N.V., gevestigd te Rotterdam, in dit pensioenreglement Nationale-Nederlanden genoemd. Nationale-Nederlanden is bereikbaar via Postbus 93604, 2509 AV Den Haag. 2. Op de pensioenen waarop dit reglement betrekking heeft, zijn de algemene en bijzondere voorwaarden van Nationale-Nederlanden van toepassing. Deze voorwaarden zijn opgenomen in de uitvoeringsovereenkomst die tussen de werkgever en Nationale-Nederlanden voor deze pensioenregeling is gesloten. 3. Als de uitvoeringsovereenkomst die de werkgever met Nationale-Nederlanden heeft gesloten, eindigt zonder dat er aansluitend een nieuwe uitvoeringsovereenkomst tot stand komt, eindigt voor de deelnemers in deze pensioenregeling ook het deelnemerschap. Na einde van de uitvoeringsovereenkomst (zonder aansluitende nieuwe overeenkomst) is het ook niet meer mogelijk dat er nieuwe (aspirant-)deelnemers toetreden tot deze pensioenregeling. PR PW

7 Artikel 3 Informatie voor de deelnemers 1. Nationale-Nederlanden geeft de deelnemers en andere belanghebbenden alle informatie waar zij volgens de Pensioenwet recht op hebben. Zo zal Nationale-Nederlanden de deelnemers jaarlijks een pensioenoverzicht toesturen (met daarin een opgave van de waardeaangroei van de pensioenaanspraken). Ook degenen met een ingegaan pensioen krijgen jaarlijks een pensioenoverzicht. Gewezen deelnemers van wie het pensioen nog niet is ingegaan krijgen iedere vijf jaar een pensioenoverzicht, en datzelfde geldt voor gewezen partners met een aanspraak op partnerpensioen (zie artikel 21 over de gevolgen van beëindiging partnerrelatie voor partnerpensioen). 2. Op verzoek stelt Nationale-Nederlanden dit reglement beschikbaar voor de deelnemer. 3. Op verzoek verstrekt de werkgever of Nationale-Nederlanden de uitvoeringsovereenkomst ter inzage. 4. Nationale-Nederlanden heeft een klachtenprocedure. Eventuele klachten kunnen worden toegezonden aan het adres dat in artikel 2 staat. Meer informatie is te vinden op HOOFDSTUK II BEREKENINGSGRONDSLAGEN EN BELEGGINGSKAPITAAL Artikel 4 Berekeningsgrondslagen 1. Voor het ouderdomspensioen en het partnerpensioen bij overlijden ná de pensioendatum wordt een verzekering van een kapitaal op basis van beleggingen gesloten. Deze beleggingsverzekering wordt opgebouwd met een beschikbare premie die is afgeleid van de pensioengrondslag van de deelnemer. 2. Het partner- en wezenpensioen bij overlijden vóór de pensioendatum wordt berekend aan de hand van de pensioenjaren en de pensioengrondslag van de deelnemer. 3. Pensioenjaren zijn de jaren die liggen tussen de aanvang van het deelnemerschap en de pensioendatum. Jaren gelegen vóór leeftijd 21 tellen hierbij niet mee. Ook tellen als pensioenjaren mee de extra jaren die zijn vastgesteld aan de hand van de waarde van de pensioenaanspraken die de deelnemer heeft opgebouwd bij een vorige werkgever. Deze waarde is dan bij de aanvang van het deelnemerschap overgedragen aan Nationale- Nederlanden. Het aantal jaren dat voor de pensioenberekening in aanmerking komt, wordt normaal afgerond op jaren en volle maanden. 4. De pensioengrondslag is gelijk aan het jaarsalaris, verminderd met een franchise. De pensioengrondslag wordt bij opname in de pensioenregeling vastgesteld. Vervolgens wordt de pensioengrondslag jaarlijks per 1 januari opnieuw vastgesteld. Wijzigingen op andere data worden niet in aanmerking genomen. 5. Het jaarsalaris is gelijk aan het jaarlijks bruto basissalaris, plus de vakantietoeslag en emolumenten. Een eventuele bijdrage van de werkgever voor een levensloopregeling telt hierbij niet mee. Het jaarsalaris dat maximaal voor de pensioenberekening in aanmerking komt, bedraagt ,-. PR PW

8 Voor de berekening van de hoogte van het partner- en wezenpensioen bij overlijden vóór de pensioendatum komen salarisstijgingen in de laatste vijf jaren voorafgaande aan de pensioendatum, alleen in aanmerking tot maximaal 2 procentpunt boven de gemiddelde loonindex voor de CAO-lonen per maand (inclusief bijzondere beloningen, zoals berekend door het Centraal Bureau voor de Statistiek). Salarisstijgingen die het gevolg zijn van gangbare functiewijzigingen of gangbare leeftijdsperiodieken tellen wel volledig mee. 6. De franchise is per 1 januari 2007 gelijk aan ,25. Dit bedrag wordt voor de jaren na 2007 jaarlijks per 1 januari herzien op basis van opgave door de werkgever. De franchise wordt normaal afgerond op hele euro's. (Met franchise wordt bedoelt de omslagdrempel/dc-grens zoals is omschreven in artikel 9 sub d van het Akkoord nieuw pensioenregeling Acheson Scheemda 2006 ). De franchise bedraagt echter nooit minder dan het minimumbedrag zoals omschreven in artikel 18a lid 8 van de Wet op de loonbelasting Als een deelnemer parttime werkt, wordt daarmee als volgt rekening gehouden: a. voor het partner- en wezenpensioen bij overlijden vóór de pensioendatum: - wordt de pensioengrondslag op fulltimebasis bepaald; - wordt ieder pensioenjaar waarin parttime is gewerkt voor een evenredig deel in aanmerking genomen. Voor toekomstige pensioenjaren wordt in dit verband aangenomen dat het laatste parttimepercentage tot de pensioendatum gelijk blijft; b. voor de bepaling van de beschikbare premie wordt de pensioengrondslag op fulltimebasis voor een evenredig deel in aanmerking genomen. Een wijziging van het parttimepercentage in de loop van een jaar waaronder begrepen wordt de aanvang of het einde van parttimewerk heeft gevolg voor de pensioenberekening vanaf de wijzigingsdatum. De pensioenberekening blijft wel gebaseerd op het salaris op fulltimebasis per 1 januari en de franchise per 1 januari. Artikel 5 Beschikbare premie 1. Voor de opbouw in de beleggingsverzekering stelt de werkgever gedurende het deelnemerschap jaarlijks een premie beschikbaar. 2. De beschikbare premie op jaarbasis is afhankelijk van leeftijd en pensioengrondslag: leeftijd van de deelnemer in hele jaren per 1 januari van 21 tot 25 jaar 4,80% van 25 tot 30 jaar 5,80% van 30 tot 35 jaar 7,10% van 35 tot 40 jaar 8,70% van 40 tot 45 jaar 10,60% van 45 tot 50 jaar 13,00% van 50 tot 55 jaar 16,00% van 55 tot 60 jaar 19,90% van 60 tot 65 jaar 25,10% beschikbare premie is gelijk aan het volgende percentage (gerekend over de pensioengrondslag) Bij deelname gedurende een gedeelte van een jaar stelt de werkgever een evenredig deel van de premie beschikbaar. PR PW

9 Artikel 6 Beleggingskapitaal met pensioenclausule 1. De beschikbare premie wordt gebruikt voor een beleggingsverzekering, waaruit op de pensioendatum een kapitaal tot uitkering komt als de (gewezen) deelnemer dan in leven is. Bij de besteding van de beschikbare premie gaat Nationale-Nederlanden uit van de participatiewaarde die geldt op de eerstvolgende werkdag na de datum van ontvangst van de premie. Nationale-Nederlanden hanteert in de beleggingsverzekering een sekseneutraal tarief. 2. De bedragen van de kapitaalverzekering bij leven drukt Nationale-Nederlanden uit in de eurowaarde van de participaties in de gekozen beleggingsfondsen (zie artikel 12). De participatiewaarde is de waarde van één participatie in euro's. De participaties worden verminderd met de kostenvergoedingen die op de verzekering betrekking hebben. Het beleggingskapitaal komt tot uitkering op de pensioendatum als de (gewezen) deelnemer dan in leven is. 3. Het kapitaal moet op de pensioendatum worden gebruikt voor de aankoop van pensioen zoals bepaald in artikel 7 lid 2. HOOFDSTUK III PENSIOENAANSPRAKEN Artikel 7 Ouderdoms- en partnerpensioen na de pensioendatum (uit beleggingskapitaal) 1. De deelnemer heeft op grond van dit pensioenreglement aanspraak op een ouderdomspensioen en een partnerpensioen, beide aan te kopen uit het beleggingskapitaal. 2. Op de pensioendatum moet de (gewezen) deelnemer het beleggingskapitaal tegen het sekseneutrale tarief dat dan geldt, gebruiken voor de verzekering van een direct ingaand levenslang ouderdomspensioen voor hemzelf/haarzelf, in combinatie met een partnerpensioen. De verhouding van het ouderdoms- en het partnerpensioen is daarbij 100: Deze aanspraken op ouderdoms- en partnerpensioen hebben het karakter van een premieovereenkomst in de zin van de Pensioenwet. Dat betekent dat de deelnemer recht heeft op pensioen waarvan de hoogte afhankelijk is van de premie die de werkgever daarvoor beschikbaar stelt. 4. Het ouderdomspensioen gaat in op de 1 e van de maand waarin de (gewezen) deelnemer 65 jaar wordt. Het loopt door tot het einde van de maand waarin de (gewezen) deelnemer overlijdt. 5. Het partnerpensioen dat is aangekocht op de pensioendatum gaat in op de 1 e van de maand waarin de gewezen deelnemer overlijdt. Het loopt door tot het einde van de maand waarin de partner overlijdt. Artikel 8 Partnerpensioen bij overlijden vóór de pensioendatum 1. Het partnerpensioen bij overlijden vóór de pensioendatum gaat in op de 1 e van de maand waarin de deelnemer overlijdt. Het loopt door tot het einde van de maand waarin de partner overlijdt. 2. Het partnerpensioen bij overlijden vóór de pensioendatum bedraagt 1,19% van de laatst vastgestelde pensioengrondslag van de deelnemer, vermenigvuldigd met het aantal pensioenjaren. 3. Dit partnerpensioen heeft het karakter van een uitkeringsovereenkomst in de zin van de Pensioenwet. Dat betekent dat het pensioen vooraf wordt vastgesteld in concrete pensioenbedragen. PR PW

10 Dit pensioen kent een zuiver risicokarakter; het heeft geen opbouwwaarde. Bij overlijden na einde van de deelname in deze pensioenregeling volgt er geen uitkering. Artikel 9 Partnerbegrip De partner in dit pensioenreglement is: a. de echtgenote/echtgenoot van de (gewezen) deelnemer; b. de geregistreerde partner van de (gewezen) deelnemer. Dit is de ongehuwde persoon met wie de ongehuwde (gewezen) deelnemer volgens de bepalingen in het Burgerlijk Wetboek een geregistreerd partnerschap is aangegaan. Het geregistreerd partnerschap wordt gelijkgesteld aan het huwelijk. Deze partner wordt hieronder 'geregistreerde partner' genoemd; Een huwelijk of geregistreerd partnerschap dat tot stand komt na de pensioendatum geeft geen recht op partnerpensioen volgens deze pensioenregeling. Artikel 10 Wezenpensioen bij overlijden vóór de pensioendatum 1. Het wezenpensioen bij overlijden vóór de pensioendatum gaat voor ieder pensioengerechtigd kind in op de 1 e van de maand waarin de deelnemer overlijdt. Uitkering van het wezenpensioen loopt door tot het einde van de maand waarin de 18 e verjaardag van het kind valt. Als het kind studeert of invalide is, loopt de uitkering van het wezenpensioen door tot het einde van de maand waarin de 27 e verjaardag van het kind valt. Als het kind eerder overlijdt, ophoudt met studeren of niet meer invalide is, loopt de uitkering door tot het einde van de betreffende maand. Een studerend kind is een kind dat recht heeft op studiefinanciering, of dat studerend is volgens de normen van de Algemene Kinderbijslagwet. De toets of een kind invalide is, gebeurt volgens de normen van de Algemene Kinderbijslagwet. 2. Het wezenpensioen bedraagt per pensioengerechtigd kind 20% van het partnerpensioen bij overlijden vóór de pensioendatum (zie artikel 8), als de deelnemer daarvoor in aanmerking zou komen. Het wezenpensioen wordt verdubbeld als de deelnemer overlijdt zonder een partner na te laten of op de 1 e van de maand waarin de partner overlijdt. 3. Pensioengerechtigd zijn: - kinderen die tot de deelnemer in familierechtelijke betrekking staan; - kinderen die tot de partner in familierechtelijke betrekking staan, die behoren tot de gezamenlijke huishouding en voor wie de deelnemer of de partner een uitkering ontvangt op grond van de Algemene Kinderbijslagwet of die studeren of invalide zijn; - pleegkinderen van de deelnemer (volgens de normen van de Algemene Kinderbijslagwet). 4. Het wezenpensioen bij overlijden vóór de pensioendatum heeft het karakter van een uitkeringsovereenkomst in de zin van de Pensioenwet. Dat betekent dat het vooraf wordt vastgesteld in concrete pensioenbedragen. Dit pensioen kent een zuiver risicokarakter; het heeft geen opbouwwaarde. Bij overlijden na einde van de deelname in deze pensioenregeling volgt er geen uitkering. Artikel 11 Geen toeslagen De werkgever verleent geen toeslagen op ingegane pensioenen en pensioenaanspraken op grond van deze pensioenregeling. PR PW

11 HOOFDSTUK IV BEPALINGEN OVER DE BELEGGINGEN Artikel 12 Fondskeuze, switchen en kosten 1. De deelnemer beslist hoe de beschikbare premies over de verschillende beleggingsfondsen worden verdeeld. De verdelingspercentages moeten altijd een veelvoud van vijf zijn. De beleggingsfondsen die Nationale-Nederlanden voert, zijn: Rente Fonds, InterRente Fonds, Aandelen Fonds, Verre Oosten Fonds, Vastgoed Fonds, Geldmarkt Fonds, Mix Fonds, Nederland Fonds, EuropaRente Fonds, Continu Click Fonds, Europa Fonds en Protected Mix Fonds 70. Als Nationale-Nederlanden overgaat tot introductie van nieuwe beleggingsfondsen kan de werkgever, na overleg met Nationale-Nederlanden, besluiten om ook deze fondsen open te stellen voor belegging door deelnemers aan deze pensioenregeling. 2. Als een deelnemer geen beleggingsvrijheid wenst, zal Nationale-Nederlanden voor hem beleggen volgens een vooraf aangegeven spreiding van de beleggingen. Hierbij zal het beleggingsrisico kleiner worden naarmate de pensioendatum nadert. 3. Aan iedere aankoop van participaties in beleggingsfondsen zijn aankoopkosten verbonden; aan iedere verkoop verkoopkosten. Zowel de aankoop- als verkoopkosten bedragen ieder afzonderlijk 0,5% van de participatiewaarde (dit is de waarde van één participatie in euro's). De aan- en verkoopkosten zijn voor rekening van de (gewezen) deelnemer. Deze kosten worden verrekend in de waarde van de participaties. 4. De deelnemer kan de fondsen wijzigen waarin de toekomstige stortingen worden belegd: het zogenoemde wijzigen van de verdeelsleutel. Wijziging van de verdeelsleutel is één maal per jaar gratis. Aan elke volgende wijziging zijn kosten verbonden. Deze kosten worden verrekend bij de aankoop van de participaties. Bij een wijziging van de verdeelsleutel zijn wel altijd aankoopkosten verschuldigd. Ook kan de (gewezen) deelnemer de fondsen waarin tot dat moment al geld is belegd wijzigen: de zogenoemde switch. De switch is één maal per jaar gratis. Aan elke volgende switch zijn kosten verbonden. Deze kosten worden verrekend bij de aankoop van de participaties. Bij een switch zijn wel altijd aan- en verkoopkosten verschuldigd. 5. Voor het recht op voortgezette pensioenopbouw bij arbeidsongeschiktheid (zie artikel 20), het beheren van de beleggingsfondsen, voor de administratie van aanspraken en overige werkzaamheden zijn kosten verschuldigd. Deze worden voldaan door verkoop van participaties. Daardoor daalt het aantal participaties van een (gewezen) deelnemer. Deze kosten zijn nader omschreven in de uitvoeringsovereenkomst (zie artikel 2 lid 2 en 3 lid 3). Artikel 13 Beleggingsvrijheid Nationale-Nederlanden is vanaf 1 januari 2009 wettelijk verplicht om de (gewezen) deelnemer te adviseren over de spreiding van de beleggingen, waarbij het risico kleiner moet worden naarmate de pensioendatum nadert. Nationale-Nederlanden zal de spreiding van de beleggingen dan ook jaarlijks toetsen, en de deelnemer daarover informeren. De (gewezen) deelnemer is niet verplicht het advies van Nationale-Nederlanden op te volgen. PR PW

12 HOOFDSTUK V KEUZEMOGELIJKHEDEN Artikel 14 Verschuiving van de pensioendatum 1. De (gewezen) deelnemer kan op verzoek de pensioendatum vervroegen. Deze vervroeging moet tegelijk gelden voor het pensioen in deze excedent regeling, in de aanvullende regeling en in de basisregeling van de werkgever. Dit verzoek moet minimaal zes maanden voor de beoogde pensioendatum bij Nationale-Nederlanden zijn ingediend. Vervroeging is alleen mogelijk in hele maanden. De deelnemer moet bij vervroeging het dienstverband beëindigen. Als de deelnemer een deel van het pensioen vervroegt (deeltijdpensioen), moet hij/zij het dienstverband met hetzelfde percentage verminderen. Op de vervroegde ingangsdatum wordt volgens artikel 7 lid 2 het beleggingskapitaal dat dan aanwezig is (uitgedrukt in de eurowaarde van de participaties) gebruikt voor de aankoop van een uitgesteld levenslang ouderdomspensioen, in combinatie met een partnerpensioen in de verhouding 100:70. Met uitgesteld pensioen wordt bedoeld dat het pensioen nog niet direct ingaat, maar pas op de normale pensioendatum. Het uitgestelde levenslange ouderdomspensioen wordt vervolgens omgezet naar een direct ingaand pensioen. De herberekening van het pensioenbedrag vindt plaats op basis van de hieronder genoemde factoren: beoogde pensioenleeftijd resterend ouderdomspensioen in percentage van het berekende uitgestelde pensioen 64 91, , , , , , , , , ,7 Het partnerpensioen dat op de vervroegde datum uit het beleggingskapitaal is aangekocht, komt in de plaats van het partnerpensioen bij overlijden vóór de pensioendatum. Bij de omrekening van het ouderdomspensioen volgens de voorgaande tabel wijzigt het aangekochte partnerpensioen niet. In geval van pensioenvervroeging heeft de (gewezen) deelnemer de mogelijkheid om een deel van het levenslange ouderdomspensioen om te zetten in een AOW-overbruggingspensioen. Dit laatste pensioen is bedoeld om de AOW te overbruggen in de periode van de vervroegde pensioendatum tot de 1 e van de maand waarin de 65 e verjaardag van de (gewezen) deelnemer valt. Met inbegrip van dezelfde keuze gemaakt in de aanvullende regeling en de basisregeling mag het in dit reglement opgenomen fiscaal maximum voor AOW-overbruggingspensioen niet overschreden worden. PR PW

13 Het AOW-overbruggingspensioen dat de (gewezen) deelnemer door deze ruil krijgt, wordt bepaald volgens onderstaande tabel: vervroegde pensioenleeftijd 64 8, , , , , , , , , ,42 in te ruilen levenslang ouderdomspensioen om 100, - jaarlijks AOW-overbruggingspensioen te krijgen (op dezelfde vroege pensioenleeftijd) 2. Op verzoek van de (gewezen) deelnemer kan de pensioendatum telkens voor de duur van maximaal één jaar worden uitgesteld. Dit uitstel moet tegelijk gelden voor het pensioen in deze excedent regeling, in de aanvullende regeling en in de basisregeling van de werkgever. De ingangsdatum van het ouderdomspensioen kan niet worden uitgesteld naar een tijdstip gelegen na de 70 e verjaardag van de (gewezen) deelnemer. Als de werknemer bij het bereiken van de oorspronkelijke pensioendatum nog deelnemer is in de pensioenregeling, moet hij/zij bij uitstel van de pensioendatum het dienstverband met de werkgever voortzetten. Degene die bij het bereiken van de oorspronkelijke pensioendatum al gewezen deelnemer in de pensioenregeling is, moet bij uitstel van de pensioendatum een dienstverband hebben met een andere werkgever. De gewezen deelnemer moet elk jaar aan Nationale-Nederlanden bewijsstukken leveren waaruit blijkt dat er tijdens de uitstelperiode sprake is van een actief dienstverband bij die werkgever. Als de deelnemer een deel van het ouderdomspensioen uitstelt (deeltijdpensioen), moet er een dienstverband zijn waarvan de omvang overeenkomt met het uitgestelde gedeelte van het pensioen. 3. De (gewezen) deelnemer die de pensioendatum wil uitstellen, heeft bij het bereiken van de oorspronkelijke pensioendatum eenmalig de keuze tussen de volgende methoden: a. direct gebruik van het beleggingskapitaal volgens artikel 7 voor de aankoop van een direct ingaand levenslang ouderdomspensioen, in combinatie met een partnerpensioen (in de verhouding 100:70); daarna wordt dit ouderdomspensioen omgezet naar een ouderdomspensioen dat op een latere datum ingaat; en b. handhaving van het beleggingskapitaal tot de daadwerkelijke pensioendatum; op dat moment wordt het beleggingskapitaal gebruikt voor de aankoop van pensioen volgens artikel 7. PR PW

14 Bij uitstel volgens de methode genoemd onder a, wordt het direct ingaande pensioen omgezet naar pensioen op een latere datum op basis van de volgende factoren: uitstel pensioenleeftijd van 65 naar 66 jaar 109,5 66 naar 67 jaar 109,8 67 naar 68 jaar 110,3 68 naar 69 jaar 110,7 69 naar 70 jaar 111,2 hoogte ouderdomspensioen in % van het direct ingaande pensioenbedrag Het partnerpensioen dat op de normale datum uit het beleggingskapitaal is aangekocht, komt in de plaats van het partnerpensioen bij overlijden vóór de pensioendatum. Bij de omrekening van het ouderdomspensioen volgens de voorgaande tabel wijzigt het aangekochte partnerpensioen niet. 4. Voor degene die bij het bereiken van de oorspronkelijke pensioendatum nog deelnemer in de pensioenregeling is, vindt tijdens de uitstelperiode geen verdere opbouw plaats van het beleggingskapitaal (zoals omschreven in artikel 6). Als de deelnemer heeft gekozen voor directe aanwending van het beleggingskapitaal zoals omschreven in lid 3 onder a, geldt het volgende: Als het partnerpensioen dat op de oorspronkelijke pensioendatum is aangekocht uit het beleggingskapitaal minder bedraagt dan het partnerpensioen volgens artikel 8 (berekend tot de oorspronkelijke pensioendatum), heeft de deelnemer recht op een aanvulling op het partnerpensioen tot dat hogere niveau. Dit extra partnerpensioen komt alleen tot uitkering als de deelnemer overlijdt in de uitstelperiode. Als de deelnemer heeft gekozen voor handhaving van het beleggingskapitaal zoals bedoeld in lid 3 onder b, geldt het volgende. De hoogte van het partnerpensioen in de uitstelperiode is gelijk aan het partnerpensioen volgens artikel 8 (berekend tot de oorspronkelijke pensioendatum). Dit partnerpensioen komt alleen tot uitkering als de deelnemer overlijdt in de uitstelperiode. 5. Als gevolg van fiscale bepalingen zijn er maxima gesteld aan de pensioenen die uit het beleggingskapitaal kunnen worden verkregen. Wanneer (verder) uitstel van de pensioendatum pensioenen oplevert die hoger zijn dan de maxima zoals omschreven in artikel 29, is (verder) pensioenuitstel niet mogelijk. Bij toepassing van deze maxima blijven overschrijdingen daarvan buiten beschouwing als deze het gevolg zijn van oorzaken die zijn omschreven in artikel 18d van de Wet op de loonbelasting Artikel 15 Variatie in de hoogte van het ouderdomspensioen De (gewezen) deelnemer heeft de keuze om vanaf de pensioendatum eerst een aantal jaren - maximaal 10 - een hoog pensioen te ontvangen en daarna een laag. Of juist eerst een aantal jaren - maximaal 10 - een laag pensioen te ontvangen en daarna een hoog. Hierbij gaat het om hele jaren. Het lage pensioen mag niet lager zijn dan 75% van het hoge pensioen. PR PW

15 Als het lage pensioen 75% bedraagt van het hoge, dan is het hoge pensioen gelijk aan het hieronder genoemde percentage van het oorspronkelijke pensioen (dit bij een pensioenleeftijd van 65): duur hoog eerst hoog eerst laag resp. laag 1 jaar 129,7 102,1 2 jaar 126,5 104,2 3 jaar 123,6 106,3 4 jaar 121,0 108,3 5 jaar 118,6 110,3 6 jaar 116,4 112,2 7 jaar 114,5 114,1 8 jaar 112,7 115,9 9 jaar 111,1 117,6 10 jaar 109,7 119,3 Artikel 16 Ruil van partnerpensioen naar extra ouderdomspensioen of omgekeerd 1. Het partnerpensioen dat op de pensioendatum moet worden aangekocht uit het beleggingskapitaal, kan de (gewezen) deelnemer ruilen om het ouderdomspensioen te verhogen. De (gewezen) deelnemer met een partner heeft daarvoor de instemming nodig van de partner. Deze ruil is alleen mogelijk per de pensioendatum. 2. Het percentage waarmee het ouderdomspensioen bij ruil van het partnerpensioen wordt verhoogd, bedraagt 17,5. Dit is het geval bij ruil op leeftijd 65 van een partnerpensioen dat 70% van het ouderdomspensioen bedraagt. De (gewezen) deelnemer kan - in plaats van het gehele partnerpensioen - 75, 50, 25% daarvan ruilen. Bij ruil van een kleiner partnerpensioen dan 70% is de verhoging van het ouderdomspensioen naar rato ( 100, - partnerpensioen = 25, - ouderdomspensioen). 3. Er is geen ruil mogelijk van het partnerpensioen waarop een gewezen partner recht heeft behouden als gevolg van artikel 21. De (gewezen) deelnemer die op de pensioendatum ongehuwd samenwoont met een partner die voldoet aan de hierna omschreven eisen, kan er voor kiezen de waarde die beschikbaar is voor ruil naar extra ouderdomspensioen te behouden als partnerpensioen voor die partner. De partner is de ongehuwde persoon: - met wie noch de deelnemer, noch een andere persoon dan de deelnemer een geregistreerd partnerschap is aangegaan; en - met wie de deelnemer minimaal gedurende een half jaar een gezamenlijke huishouding voert; en - die niet in de rechte lijn of in tweede graad aan de deelnemer verwant is; en - met wie de deelnemer een notarieel samenlevingscontract heeft gesloten. Dit contract moet minimaal de volgende gegevens bevatten: de geboortedata en de burgerlijke staat van de deelnemer en de partner, de aanvangsdatum van de gezamenlijke huishouding en enige vermogensrechtelijke bepalingen. 4. In artikel 18 is bepaald dat het partnerpensioen bij overlijden vóór de pensioendatum vervalt bij tussentijdse beëindiging van het deelnemerschap. Op verzoek van de deelnemer wordt de dekking van dat pensioen voortgezet tot de pensioendatum. Hiervoor wordt een deel van de beleggingsverzekering gebruikt voor aankoop van partnerpensioen bij overlijden vóór de pensioendatum. PR PW

16 De hoogte van dit partnerpensioen wordt vastgesteld door te berekenen welk ouderdoms- en partnerpensioen op de pensioendatum aangekocht kunnen worden met het opgebouwde beleggingskapitaal (volgens artikel 7). Het partnerpensioen dat op deze manier berekend is, wordt als partnerpensioen bij overlijden vóór de pensioendatum aangekocht uit een deel van het beleggingskapitaal. De ruilfactor voor het verkrijgen van dit partnerpensioen bij overlijden vóór de pensioendatum is afhankelijk van de leeftijd. Om 100,- partnerpensioen bij overlijden vóór de pensioendatum te krijgen moet onderstaand bedrag aan beleggingskapitaal worden ingeruild. leeftijd op het ruilmoment in te ruilen beleggingskapitaal tot 25 57,30 25 tot 30 67,- 30 tot 35 78,10 35 tot 40 89,90 40 tot ,40 45 tot ,- 50 tot ,50 55 tot 60 97,40 60 tot 65 51,- 5. Als gevolg van aanspraken die aan een of meer gewezen partners zijn toegekend, kan het partnerpensioen op de pensioendatum voor de dan aanwezige partner lager zijn dan 70% van het ouderdomspensioen. De (gewezen) deelnemer heeft dan de mogelijkheid om een zodanig deel van het ouderdomspensioen te ruilen voor extra partnerpensioen dat de verhouding tussen deze beide pensioenen 100:70 bedraagt. Bij ruil van 100,- ouderdomspensioen op leeftijd 65 krijgt de (gewezen) deelnemer 77,- ouderdomspensioen in combinatie met 53,90 partnerpensioen. 6. Bij ruil van partnerpensioen naar extra ouderdomspensioen of omgekeerd wijzigt het wezenpensioen niet. Artikel 17 Algemene bepalingen over keuzemogelijkheden 1. Bij een combinatie van keuzemogelijkheden bepaalt Nationale-Nederlanden zo nodig de volgorde van de verschillende keuzes. 2. Bij de toepassing van keuzemogelijkheden mogen er geen pensioenaanspraken ontstaan of overblijven die lager zijn dan de grens voor afkoop van kleine pensioenen. Zie artikel 24. Dit betekent het volgende: - bij vervroeging van het ouderdomspensioen moet het nieuwe ouderdomspensioen boven de afkoopgrens blijven; - bij variatie in hoogte van het ouderdomspensioen moet het lage pensioen boven de afkoopgrens blijven; - bij ruil van een gedeelte van het partnerpensioen naar extra ouderdomspensioen moet het resterende deel van het partnerpensioen boven de afkoopgrens blijven; - bij ruil van een gedeelte van het beleggingskapitaal naar partnerpensioen bij overlijden vóór de pensioendatum, moet het nieuwe partnerpensioen boven de afkoopgrens blijven. 3. Bij de toepassing van de ruilverhoudingen is de leeftijd van de (gewezen) deelnemer in jaren en maanden bepalend. Voor leeftijden die niet in de voorgaande artikelen zijn genoemd, stelt Nationale-Nederlanden de ruilverhouding op een zelfde wijze vast. PR PW

17 4. Als de uitvoeringsovereenkomst die de werkgever met Nationale-Nederlanden heeft gesloten, eindigt - en er al dan niet een nieuwe overeenkomst wordt gesloten - kan Nationale-Nederlanden een andere ruilverhouding toepassen dan genoemd in de vorige artikelen. In dat geval brengt Nationale-Nederlanden de deelnemers hiervan op de hoogte. HOOFDSTUK VI BIJZONDERE GEBEURTENISSEN EN SITUATIES; VERPLICHTINGEN DEELNEMER Artikel 18 Tussentijdse beëindiging van het deelnemerschap 1. Als het deelnemerschap - anders dan door overlijden - eindigt vóór de pensioendatum, geldt het volgende: - de verdere opbouw van het beleggingskapitaal stopt; - de aanspraken op partner- en wezenpensioen bij overlijden vóór de pensioendatum vervallen. 2. Als een deelnemer aansluitend op het deelnemerschap recht heeft op een uitkering op grond van de Werkloosheidswet, houdt de gewezen deelnemer gedurende die periode aanspraak op een partnerpensioen bij overlijden vóór de pensioendatum. De hoogte van dit partnerpensioen wordt vastgesteld aan de hand van het aantal pensioenjaren tot het einde van het deelnemerschap. Het bovenstaande geldt alleen als recht op grond van de Werkloosheidswet ontstaat op of na 1 januari De vooruit betaalde (beschikbare) premie die betrekking heeft op de periode na de datum van beëindiging van het deelnemerschap, betaalt Nationale-Nederlanden terug aan de werkgever. De laatst aangekochte participaties worden verminderd met deze terugbetaalde beschikbare premie. Artikel 19 Waardeoverdracht 1. Bij opname in de pensioenregeling heeft de deelnemer het recht de waarde van pensioenen die opgebouwd zijn in een of meer vorige dienstverbanden over te laten dragen naar Nationale- Nederlanden. De beschikbare overdrachtswaarde wordt gebruikt voor aankoop van extra pensioenaanspraken in de basisregeling. Het recht op waardeoverdracht bestaat niet als de deelnemer de procedure later opstart dan zes maanden na opname in deze pensioenregeling, of als de pensioenopbouw in het desbetreffende vorige dienstverband is beëindigd vóór 8 juli Waardeoverdracht is in deze gevallen alleen mogelijk wanneer de betrokken werkgevers en de betrokken pensioenuitvoerders bereid zijn aan de waardeoverdracht mee te werken. 2. Als de gewezen deelnemer gaat deelnemen in de pensioenregeling van een volgende werkgever, heeft hij/zij het recht de waarde van de opgebouwde pensioenaanspraken over te laten dragen naar de pensioenuitvoerder van die nieuwe werkgever. Door de overdracht vervallen de pensioenaanspraken die op grond van dit reglement zijn verkregen. Waardeoverdracht moet tegelijk plaatsvinden voor de pensioenaanspraken uit deze excedent regeling, uit de aanvullende regeling en uit de basisregeling. Als de deelnemer de procedure tot waardeoverdracht later opstart dan zes maanden na opname in de nieuwe pensioenregeling, bestaat geen recht op waardeoverdracht. Waardeoverdracht is in dat geval alleen mogelijk wanneer de betrokken werkgevers en de betrokken pensioenuitvoerders bereid zijn aan de waardeoverdracht mee te werken. PR PW

18 Artikel 20 Pensioenopbouw na arbeidsongeschiktheid Als de deelnemer tijdens het deelnemerschap voor 35% of meer arbeidsongeschikt wordt en recht heeft op een WIA-uitkering, dan heeft hij/zij ook recht op gehele of gedeeltelijke voortgezette opbouw van de pensioenaanspraken. De voortgezette opbouw loopt dan ook door na een eventuele beëindiging van het dienstverband. klasse als (en zolang) de deelnemer recht heeft op een WIA-uitkering die gebaseerd is op een arbeidsongeschiktheid van 1 80% - 100% 100% 2 65% - 80% 72,5% 3 55% - 65% 60% 4 45% - 55% 50% 5 35% - 45% 40% 6 minder dan 35% n.v.t. wordt de pensioenopbouw voortgezet voor Als de deelnemer na (gedeeltelijke) beëindiging van het dienstverband volledig revalideert stopt de voortgezette pensioenopbouw. Als de deelnemer na (gedeeltelijke) beëindiging van het dienstverband revalideert tot een mate van arbeidsongeschiktheid die in een andere klasse valt, vermindert de voortgezette pensioenopbouw. Als de mate van arbeidsongeschiktheid daarna weer toeneemt tot een percentage dat valt in een andere klasse, wordt de voortgezette pensioenopbouw niet meer vermeerderd of hervat. Voortgezette pensioenopbouw vindt plaats op basis van het jaarsalaris en het leeftijdsafhankelijke percentage die van toepassing waren tot het moment waarop de deelnemer arbeidsongeschikt is geworden. Als dit jaarsalaris lager is dan het jaarsalaris van de deelnemer op de eerste ziektedag voorafgaand aan de arbeidsongeschiktheid, geldt het jaarsalaris van de deelnemer op de eerste ziektedag. Voortzetting van de pensioenopbouw in de zin van dit artikel kan alleen plaatsvinden voor aanspraken die al vóór de beëindiging van het deelnemerschap tot stand gekomen waren. Vóór dat tijdstip mogen hierop ook niet de bepalingen over tussentijdse beëindiging van het deelnemerschap zijn toegepast. Het aangaan van een partnerrelatie na het einde van het dienstverband geeft daarom geen recht op partnerpensioen bij overlijden vóór de pensioendatum. Op de voortzetting van pensioenopbouw bij arbeidsongeschiktheid zijn de verzekeringsvoorwaarden van Nationale-Nederlanden van toepassing (zie artikel 2 lid 2). In deze voorwaarden is onder meer het volgende geregeld: - er vindt geen voortzetting van de pensioenopbouw plaats als de deelnemer op het moment van het ontstaan van de pensioenaanspraken (of de verhoging daarvan) al recht heeft op een WIA- of WAOuitkering; - de deelnemer heeft geen recht op voortzetting van de pensioenopbouw als hij/zij binnen vier jaar na het ontstaan van de pensioenaanspraken arbeidsongeschikt wordt door ziekte of gebreken die al bestonden en geconstateerd waren op de aanvangsdatum van de aanspraak. Dit geldt niet voor zwangerschap en bevalling; - de (gewezen) deelnemer is verplicht bij arbeidsongeschiktheid er aan mee te werken dat Nationale- Nederlanden kan bepalen of er nog sprake is van arbeidsongeschiktheid en, zo ja, in welke mate. Als de deelnemer gebruik maakt van de mogelijkheid om de pensioendatum te vervroegen, vervalt de voortgezette opbouw op de vervroegde pensioendatum. PR PW

19 Artikel 21 Gevolgen van beëindiging partnerrelatie voor partnerpensioen 1. Onder beëindiging van de partnerrelatie wordt in dit pensioenreglement verstaan: - echtscheiding of ontbinding van het huwelijk na scheiding van tafel en bed; - beëindiging van het geregistreerd partnerschap met wederzijds goedvinden of door ontbinding op verzoek van één van de partners. Onder beëindiging van de partnerrelatie in de zin van dit pensioenreglement valt niet de situatie dat de partners aansluitend aan de ene vorm van de relatie huwelijk of geregistreerd partnerschap - met elkaar een andere van deze relatievormen aangaan. 2. Bij beëindiging van de partnerrelatie vervalt het partnerpensioen bij overlijden vóór de pensioendatum. 3. Bij beëindiging van de partnerrelatie behoudt de gewezen partner recht op het partnerpensioen dat voor haar/hem is opgebouwd. Dit betekent het volgende: Als het gaat om het einde van de partnerrelatie van een deelnemer houdt de gewezen partner aanspraak op het partnerpensioen dat kan worden aangekocht uit het beleggingskapitaal (volgens artikel 7) en dat is opgebouwd tot de datum van beëindiging van de partnerrelatie. Als het gaat om het einde van de partnerrelatie van een gewezen deelnemer van wie het ouderdomspensioen nog niet is ingegaan houdt de gewezen partner: - aanspraak op het partnerpensioen dat kan worden aangekocht uit het beleggingskapitaal (volgens artikel 7) en waarop de gewezen deelnemer bij het einde van het deelnemerschap recht heeft behouden; en eventueel - als de gewezen deelnemer bij het einde van het deelnemerschap heeft gekozen voor partnerpensioen bij overlijden vóór de pensioendatum door toepassing van artikel 17 lid 4: aanspraak op dit partnerpensioen. Als het gaat om het einde van de partnerrelatie van een gepensioneerde voor wie op zijn/haar leven op de pensioendatum een partnerpensioen is aangekocht dat niet is geruild voor extra ouderdomspensioen, houdt de gewezen partner aanspraak op dit partnerpensioen. De gewezen partner ontvangt een bewijs van de pensioenaanspraken waarop hij/zij recht heeft. Als bij tussentijds einde van het deelnemerschap volgens artikel 18 risicodekking van het partneren wezenpensioen bij overlijden vóór de pensioendatum wordt of is voortgezet, is deze voortzetting ten behoeve van de gewezen partner. 4. De bepalingen in lid 3 zijn niet van toepassing als de echtgenoten of de geregistreerde partners bij huwelijkse voorwaarden of bij voorwaarden van geregistreerd partnerschap of bij een schriftelijk gesloten overeenkomst met betrekking tot de scheiding anders overeenkomen. Nationale-Nederlanden moet hiermee instemmen. 5. Bij de aankoop van pensioenen uit het kapitaal in de verhouding 100:70 (volgens artikel 7), wordt het partnerpensioen verminderd met het partnerpensioen waarop de gewezen partner op grond van dit artikel recht heeft. 6. In geval van beëindiging van de partnerrelatie van een gewezen deelnemer wordt voor de verdubbeling van het wezenpensioen de gewezen partner die aanspraak heeft behouden op partnerpensioen, als partner beschouwd. PR PW