Studiegids opleiding Audiologie-Assistent

Transcriptie

1 Studiegids opleiding Audiologie-Assistent Vanaf cursusjaar Inleiding De opleiding tot audiologie-assistent wordt sinds vele jaren georganiseerd door de Stichting Audiologische Opleidingen (SAO). De SAO maakt deel uit van de brancheorganisatie Fenac, de Federatie van Nederlandse Audiologische Centra. De cursus wordt gegeven in het kantoor van Bureau Audcom aan de Christiaan Krammlaan 8-10 in Utrecht Overvecht. Doel van de opleiding Doel is het opleiden tot gediplomeerd audiologie-assistent. Het diploma audiologie-assistent is binnen de brancheorganisatie vereist voor het uitoefenen van de functie audiologieassistent op een Audiologisch Centrum (AC). Werkzaamheden audiologie-assistent De audiologie-assistent(e) wordt ingezet bij diagnostiek en revalidatie op het AC. De werkzaamheden behelzen onder andere: zelfstandig uitvoeren van audiometrisch onderzoek bij kinderen en volwassenen; aanpassen van hoortoestellen en andere hulpmiddelen; assisteren bij vestibulair onderzoek; geven van informatie en advies over slechthorendheid en hulpmiddelen aan de slechthorende zelf en/of aan zijn omgeving; contacten onderhouden met audiciens en overige relaties over de uitkomsten van de diverse onderzoeken. Werkplek De audiologie-assistent(e) verricht zijn/haar werkzaamheden in een perifeer of universitair AC of als medewerker van een praktijk van keel-, neus- en oorartsen. Daarnaast zijn er in beperkte mate ook mogelijkheden in het bedrijfsleven bij bijvoorbeeld audiciens en hoortoestelfabrikanten / -importeurs. 2 De opleiding De opleiding is op MBO-niveau (voor sommige vakken MBO-plus) en bestaat uit een theoretisch gedeelte, een praktijkstage en het maken van een scriptie. De opleiding start medio september en wordt in de eerste helft van juli afgesloten met het examen. Het theoretisch gedeelte omvat ongeveer 230 lesuren, tentamens en examens. De lessen worden in de regel op vrijdag in Utrecht gegeven, soms zijn er lessen op andere locaties. Het praktijkgedeelte bestaat uit 50 dagen (400 uur) stage in een erkend AC, aangesloten bij de Fenac. Voor deze stage wordt geen vergoeding verstrekt. De student dient de stageplaats zelf te regelen, waarbij de SAO ondersteuning kan bieden. Studiegids AA 1 Versie september 2014

2 De cursist dient een scriptie te schrijven over een relevant audiologisch onderwerp. Dit onderwerp is door hem of haar te bepalen in overleg met en met instemming van een docent van de cursus. Voor elk vak is er een tentamen (met mogelijkheid voor hertentamen). Tentamens worden gespreid in de opleiding afgenomen. Samen vormen ze het examen voor de theoretische vakken in de periode juni juli. Binnen het theoretisch examen zijn ook een praktijktoetsen audiometrie en hoortoestellen opgenomen. De gemiddelde studiebelasting los van de lessen en stage bedraagt ca. 5 uur per week. Gezien het specifieke werkveld zijn er geen vrijstellingen voor onderdelen van de cursus mogelijk. Curriculum en rooster Voor elk jaar wordt een rooster gemaakt voor de periode september t/m juni. Medio juli is de diplomering gepland. In onderstaand overzicht staan de hoofd- en bijvakken genoemd en de (globale) indeling van de perioden waarin de lessen worden gegeven. Meer informatie over de vakken is te vinden in hoofdstuk 4. September - december Januari - maart Hoofdvakken Anatomie, fysiologie en pathologie van het oor Audiologie Audiometrie Praktijk Audiometrie (Audtutor) Revalidatie II hoortoestellen Praktijk hoortoestellen Bijvakken Revalidatie I zorgverlening AC Geluidsleer Elektro-akoestiek en hoortoestellentechniek Fonetiek Psychologie Communicatievaardigheden Vestibulair onderzoek April - juni Toelatingseisen Een VMBO-TL/MAVO-diploma met wiskunde en natuurkunde in het vakkenpakket is minimaal vereist voor toelating tot de opleiding. Aanbeveling is om kennis te hebben van wisen natuurkunde op HAVO-niveau. Wanneer iemand aantoonbaar over de noodzakelijke kennis beschikt, bijvoorbeeld door diploma s van andere opleidingen of op basis van extra cursussen en werkervaring, is toelating zonder verdere toetsing mogelijk. Studiegids AA 2 Versie september 2014

3 Indien een kandidaat student niet over de vereiste vooropleiding beschikt of niet aantoonbaar kan maken dat hij beschikt over voldoende relevante ervaring en kennis, wordt over de toelating beslist door de opleidingscommissie. De opleidingscommissie besluit op basis van schriftelijke voorinformatie, een gesprek met de kandidaat en, indien nodig, een toetsing van benodigde vaardigheden en kennis. Lesmateriaal Voor de theoretische vakken is een syllabus (in drie delen) ontwikkeld, met daarin voor elk vak een hoofdstuk met de benodigde lesstof. Daarbij is o.a. gebruik gemaakt van het leerboek Audiologie dat te vinden is op de website van de Nederlandse Vereniging voor Audiologie (NVA): Verder worden tijdens de opleiding hand-outs en achtergrondmateriaal bij de lessen uitgereikt. Speciale software, nodig voor het oefenprogramma audiometrie, moet afzonderlijk worden aangeschaft. Diploma Het diploma kan worden gehaald als aan alle onderstaande eisen is voldaan: het behalen van een voldoende resultaat voor het tentamen/examen in de hierboven genoemde theoretische vakken; en het behalen van een voldoende voor praktijk audiometrie en praktijk hoortoestellen het halen van een voldoende beoordeling van de scriptie; en het inleveren van een bewijs van een voltooide en voldoende beoordeelde stage. De officiële criteria die gelden voor de eindbeoordeling zijn te vinden in de Reglementen Examen, Stage en Scriptie van de opleiding. 3 Inlichtingen en aanmelding Inschrijven voor de opleiding gaat middels een aanmeldingsformulier dat is te vinden op de website van de Fenac: Voor verdere informatie kan ook contact worden opgenomen met de SAO: Stichting Audiologische Opleidingen, Bureau Audcom Postbus AE Utrecht T E info@fenac.nl Studiegids AA 3 Versie september 2014

4 4 Informatie over de hoofd- en bijvakken 4.1 Hoofdvakken AFP Anatomie, fysiologie en pathologie van het oor Kennis van en inzicht in de opbouw en functie van het gehoororgaan. Inzicht in het verschillende afwijkingen en ontwikkeling van het gehoor. Anatomie en fysiologie van het gehoor Uitwendige oor Middenoor Labyrinth Cochlea Pathologie (ontstaan en verloop van ziektes) Klinische genetica Specifieke afwijkingen Embryologie Docent(en) Drs. P.A.H.M. Goderie, KNO-arts Studielast 18 uur Lesmateriaal Syllabus H. 1 AUM Audiometrie Kennis van de gehoortesten die bij gehooronderzoek uitgevoerd worden. Leren van protocollen voor gehooronderzoek en de vaardigheden van audiometreren. Toonaudiometrie, met en zonder maskering Tympanometrie Spraakaudiometrie (woorden en zinnen) Spraak-in-ruistesten Hersenstamresponsies (BERA) Centraal Auditive Verwerkingstesten Tinnitusanalyse Hoogfrequentaudiometrie Spraakaudiometrie bij kinderen Otoakoestische emissies De module bestaat uit een mix van theorie en praktijk op een AC. Op locatie gaat het niet om het leren audiometreren (daarvoor is het vak Audtutor, zie hierna), maar ligt de nadruk op inzicht in de werking van Studiegids AA 4 Versie september 2014

5 een audiometer en welke testen ermee gedaan worden. Docent(en) Drs. R. Jansen, klinisch fysicus-audioloog Studielast 35 uur Lesmateriaal Syllabus H. 3 Protocollen AUL Audiologie Kennis (theorie) van functie en fysiologie van het auditieve systeem, met toepassingen op geluid- en spraakverwerking. Klachten van patiënten kunnen begrijpen en uitkomsten van audiometrische testen kunnen interpreteren. Slechthorendheid in Nederland Functie geluidanalyse uitwendige gehoorgang Binauraal horen, richtinghoren Middenoor, geluidverwerking Binnenoor (cochlea), geluidverwerking Gehoordrempel, hoorbaarheid Luidheid en verschillen in luidheid Toonhoogteperceptie Klankkleur Frequentieselectiviteit en maskering Tijdoplossend vermogen Elektrisch meetbare responsies auditief systeem Otoakoestische emissies Stapediusreflex In deze module wordt veel aandacht besteed aan theorie van het auditieve systeem, de waarneming van (spraak)geluiden en de verwerking daarvan. Tijdens de lessen worden verschillende aspecten d.m.v. geluidsfragmenten en demonstraties toegelicht. Docent(en) Dr. J. Verschuure, klinisch fysicus-audioloog Studielast 32 uur Lesmateriaal Syllabus H. 2 Studiegids AA 5 Versie september 2014

6 AT Docent(en) Studielast Lesmateriaal Afsluiting Audtutor Leren audiometreren m.b.v. het computerprogramma Audtutor Het computerprogramma is ontworpen om praktische ervaring op te doen met de diverse audiologische testen. Binnen het kader van de opleiding wordt alleen het onderdeel Toonaudiometrie gebruikt. Er wordt geoefend met protocollen voor lucht- en beengeleiding zonder en met maskering. Drs. R. Jansen, klinisch fysicus-audioloog 6 uur Meetprotocol Audtutor Praktijktoets REV II Revalidatie II Hoortoestellen Leren om akoestische hoortoestellen te kunnen kiezen, aan te meten en aan te passen aan volwassenen. Procedure voor hoortoestelverstrekking en -aanpassing Noodzakelijke gegevens voor aanpassing Mogelijkheden hoortoestellen (analoog en digitaal) Eisen te stellen aan hoortoestel Extra voorzieningen in toestel Instellen hoortoestel Aanpasregels en procedures (NAL, POGO) Insertion Gain metingen Evaluatie/controle hoortoestelaanpassing Traject bij de audicien Oorstukjes Docent(en) Dr. W. Graef, klinisch fysicus-audioloog M. Makker, audicien Studielast 29 uur Lesmateriaal Syllabus H. 8 Studiegids AA 6 Versie september 2014

7 PREV II Docent(en) Studielast Lesmateriaal Afsluiting Praktijk hoortoestellen Kunnen toepassen van rekenregels en uitvoeren van metingen bij de aanpassing van een hoortoestel Theoretische oefening Real Ear meting bij proefpersoon Instellen van een digitaal hoortoestel Real Ear to coupler verschil De praktijklessen worden op 2 dagen gegeven op de locatie van de Dutch HealthTec Academie (DHTA) in Utrecht, afdeling audiciensopleiding. Dr. W. Graef, klinisch fysicus-audioloog 14 uur Werkblad met praktijklessen Groepsopdracht Studiegids AA 7 Versie september 2014

8 4.2 Bijvakken COV Communicatievaardigheden Inzicht in communicatievormen en verwerven van vaardigheden voor de audiologische praktijk. Wat is mijn houding t.o.v. patiënten? Luisteren, samenvatten, doorvragen Communicatiemodel, model van Watzlavick Spraakafzien en gebaren Afnemen intake Feedback geven en ontvangen Moeilijke situaties Theorie in de lessen wordt afgewisseld met praktische oefeningen. Docent(en) M. Vogelaar, communicatietrainer Studielast 6 uur Lesmateriaal Syllabus H. 11 Afsluiting Thuisopdracht EH Elektro-akoestiek en hoortoestellentechniek Inzicht in de beginselen van akoestiek en elektronica, registreren en verwerken van geluid d.m.v. apparatuur. In het bijzonder kennis van de basale werking van het hoortoestel. Basisbegrippen elektriciteit en magnetisme Elektrische apparatuur Microfoon, versterker, luidspreker Filters, bandbreedte impedantie Digitaal geluid Hoortoestellen en hun componenten (analoog, digitaal) Compressie Meetapparatuur Digitale signaalbewerking in hoortoestellen Docent(en) Dr. B.A.M. Franck, klinisch fysicus-audioloog Lesmateriaal Syllabus H. 7 Studielast 15 uur Studiegids AA 8 Versie september 2014

9 FON Fonetiek Inzicht in spraakgeluiden en de samenhang tussen taal en spraak, in het bijzonder de akoestische eigenschappen van spraaksignalen en analyse daarvan. Spraakketen Fonemen en spraakklanken Bron-filtermodel Spraakproductie, spraakorganen Dovenspraak Analyse van spraaksignalen Spectrum, spectrogram Spraakperceptie en -herkenning Docent(en) Mw. drs. M. van Gelder, foneticus Studielast 14 uur Lesmateriaal Syllabus H. 5 G Geluidsleer Kennis van elementaire (fysische) eigenschappen van geluid en inzicht in geluid in de ruimte en in bepaalde geluidsfenomenen. Geluid, (harmonische) trillingen Bron, medium, ontvanger Tonen (sinus) en ruis, complexe signalen Frequentie en amplitude Geluidsterkte, decibellen Golven Geluid in de ruimte Geluidsfenomenen Tijdens de theorielessen wordt ruim aandacht besteed aan verschillende geluidsvoorbeelden. Docent(en) Dr. B.A.M. Franck, klinisch fysicus-audioloog Studielast 12 uur Lesmateriaal Syllabus H. 6 Studiegids AA 9 Versie september 2014

10 PSY Psychologie Inzicht in de basale achtergrond en methoden van psychologisch onderzoek en psychologische begeleiding van patiënten op het AC. Psychologie op het AC Persoonskenmerken Ontwikkeling Psychologische onderzoeksmethoden en behandeling Gedrag en conditioneren (ook bij kinderen) Gevolgen van en omgaan met slechthorendheid Verwerking bij problematiek Cultuurverschillen Begeleiding bij tinnitus Docent(en) Mw. drs. E. Dirks, psycholoog Mw. S. Kaldenbach, maatschappelijk werker Mw. Drs. T. Kriens, psycholoog Studielast 14 uur Lesmateriaal Syllabus H. 10 REV I Revalidatie I zorgverlening AC Kennis hebben van de taken en activiteiten van een audiologisch centrum voor diagnose, onderzoek, advies en revalidatie bij gehooren taalspraakproblemen. Daarnaast inzicht in de multidisciplinaire aanpak op een AC. en werkzaamheden op het Audiologisch Centrum Multidisciplinaire zorg voor volwassenen en kinderen Gehooronderzoek en -revalidatie Zorg bij taal-/spraakproblemen Logopedisch en psychologisch onderzoek Psychologische en gezinsbegeleiding Zorg voor bijzondere groepen Meervoudig gehandicapten Tinnituspatiënten Plots- en laatdoven Docent(en) Mw. M. van der Heijden, maatschappelijk werker Studielast 22 uur Lesmateriaal Syllabus H. 9 Studiegids AA 10 Versie september 2014

11 VES Vestibulair onderzoek Kennismaken met evenwichtsonderzoek als onderdeel van de diagnostiek om patiënt en arts inzicht te geven over het functioneren van het perifere evenwichtsorgaan. Werking van het perifere vestibulair apparaat (evenwichtsorgaan) Anatomie en fysiologie van de halfcirkelvormige kanalen Anatomie en fysiologie van het otolietensysteem Oorzaken van duizeligheid Anamnese van duizeligheid Duizelpoli Elektro-NystagmoGrafie (ENG) onderzoek met testonderdelen Interpretatie van gegevens Een praktijkdag gegeven op het AC van het LUMC in Leiden. Daarnaast is er een thuisopdracht. Docent(en) Dr. W. Soede, klinisch fysicus-audioloog Studielast 11 uur Lesmateriaal Syllabus H. 4 Studiegids AA 11 Versie september 2014

12 5 Stage en scriptie Stage Docent(en) Studielast Afsluiting Het in de praktijk leren uitvoeren van de diverse audiologische onderzoeken en het in de praktijk leren functioneren in het multidisciplinaire team van een AC. Daarnaast ook inzicht krijgen in de taken en het functioneren van een AC. De stage vindt plaats op een Fenac-erkend AC onder supervisie van een stagebegeleider, bij voorkeur een ervaren audiologie-assistent. Vaardigheden omvatten o.a. Toon- en spraakaudiometrie inclusief maskering Tympanometrie (en stapediusreflexmeting) Otoakoestische emissies bij weinig complexe patiënten Basis hoortoestelaanpassing en controle Participeren in teamoverleg Daarnaast moet kennis worden genomen van: Gesprekken tussen patiënt en audioloog Audiometrie bij complexe patiënten BERA, ASSR, diverse OAE s, tinnitus analyse, vrije veld audiometrie Meelopen met logopedist, maatschappelijk werker, psycholoog en audioloog. Bijwonen van ooroperatie en poli KNO-arts Wenslijk is verder Bijwonen vestibulair onderzoek Bezoek perifeer of universitair AC Bezoek/meelopen bij audicien Bezoek SH/ESM-school Begeleider op het Audiologisch Centrum 400 uur (tenminste 2 dagen per week) Stageverklaring Studiegids AA 12 Versie september 2014

13 Scriptie Docent(en) Studielast Afsluiting Eisen Aantonen zelfstandig over een bepaald audiologisch onderwerp informatie kunnen opzoeken en systematisch weergeven. Bij voorkeur door eigen onderzoek of door literatuurstudie in combinatie met casuïstiek. Onderwerpkeuze is in principe vrij, wel op het gebied van de audiologie. Onderwerpkeuze gebeurt in overleg met een (stage)begeleider uit een van de disciplines van het AC. De scriptie heeft een minimale omvang van 10 pagina s A4, exclusief figuren en tabellen. Interne begeleiding door een van de docenten, externe begeleiding via de stagebegeleider uur Voldoende beoordeling van de scriptie Vormgeving Aan te leveren als PDF document, zowel file, als geprint. Reguliere lettertype, lettergrootte en marges Tenminste 10 A4-tjes kale tekst + ruimte nodig voor figuren en tabellen Indeling: Samenvatting: Een beknopte weergave van de inhoud van de scriptie met extra aandacht voor de vraagstelling en de resultaten c.q. de conclusie. Inleiding: waarin een duidelijke vraagstelling, de motivatie voor deze keuze, wat reeds bekend is over het onderwerp en je eigen detailvraagstelling Aanpak/methoden: waarin de manier van werken (literatuurstudie/eigen onderzoek/..) Resultaten en discussie daarover: eigen bevindingen beschreven in relaties met andere bevindingen/literatuur Conclusie: antwoord op de detailvraagstelling van de inleiding Literatuurverwijzingen Tijdpad 1 oktober: beginnen met denken over een onderwerp 15 december: voorlopige onderwerpkeuze, start overleg met begeleider(s) en doorgeven van de namen van de begeleiders aan de inhoudelijk coördinator 1 februari: definitieve onderwerpkeuze en doorgeven van concept scriptieopzet aan de inhoudelijk coördinator en begeleiders 1 april: Eerste uitgewerkte opzet inleveren bij begeleiders 1 mei: conceptversie inleveren bij begeleiders 15 juni: definitieve versie inleveren bij begeleiders en SAO Studiegids AA 13 Versie september 2014