CURSUSAANBOD WINTER & VOORJAAR 2014

Transcriptie

1 CURSUSAANBOD WINTER & VOORJAAR 2014

2 ORGANISATIE & colofon organisatie dr. Korrie van Helvert Directeur Shirley Welten / Peggy Schöner Bureaumanager Marleen Trommelen Bureaumedewerker Jan Hijna Cursusbegeleider (cursus V03 en V14) Secretariaat Postadres: Bezoekadres: HOVO Brabant Seniorenacademi e HOVO Brabant Seniorenacademie Universiteit van Tilburg Universiteit van Tilburg, kamer C 16 Postbus Warandelaan LE TILBURG 5037 AB TILBURG Telefoon: info@hovobrabant.nl Website: Ons kantoor is telefonisch bereikbaar van maandag tot en met donderdag van uur en vrijdag van uur. U kunt ons uiteraard ook altijd mailen. Vakantiesluitingen: Kerstvakantie van 24 december tot 2 januari. Carnavalsvakantie van 3 tot en met 7 maart. COLOFON Uitgave HOVO Brabant Seniorenacademie Ontwerp Attak, Druk Drukkerij Damen, Werkendam Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van HOVO Brabant Seniorenacademie verveelvoudigd en / of openbaar gemaakt worden door middel van druk, offset, fotokopie of microfilm of in enige digitale, elektronische, optische of in andere vorm of (en dit geldt zonodig in aanvulling op het auteursrecht) het reproduceren ten behoeve van een onderneming, organisatie of instelling of voor eigen oefening, studie of gebruik welk(e) niet strikt privé van aard is of voor het overnemen in enig dag-, nieuws- of weekblad of tijdschrift (al of niet in digitale vorm of online). copyright 2014 HOVO Brabant Seniorenacademie 2

3 woord vooraf Men is nooit te oud om te (beginnen met) leren bij HOVO. Wanneer onze gezondheid het toelaat, zijn we letterlijk nooit te oud om te leren. Een inspirerend en mooi voorbeeld daarvan is Elte de Vries, inmiddels 90 jaar oud en vanaf zijn 85ste begonnen met HOVO-cursussen. Afgelopen najaar volgde hij maar liefst drie cursussen, twee in Eindhoven en een in Tilburg. Toen ik hem op vrijdag 4 oktober tijdens het college van Nelleke Canters in het zonnetje en de bloemen ging zetten, was hij blij verrast. Op mijn vraag waarom hij op zo hoge leeftijd nog begonnen was met HOVO, antwoordde hij dat hij na een verhuizing naar Brabant vrijwel niemand kende en zo nieuwe contacten op wilde doen. Zo gaan leren en elkaar ontmoeten hand in hand en bij HOVO tref je mensen die dezelfde interesses hebben als jij. Ik hoop dat Elte nog lang bij HOVO Brabant cursussen kan volgen. In 2014 staat er weer een gevarieerd cursusaanbod voor u in deze brochure. Alle vakgebieden en vele onderwerpen komen langs als u gaat lezen en een keuze gaat maken. De docenten staan klaar om hun kennis met u te delen. Steeds weer worden onze docenten en dienstverlening hoog gewaardeerd en dat stimuleert ons om enthousiast verder te gaan met HOVO Brabant. Hopelijk straalt dit af van deze brochure, heeft u veel leesplezier en mogen we u verwelkomen in onze cursussen komend voorjaar. Korrie van Helvert Directeur HOVO Brabant Seniorenacademie 3

4 Inhoudsopgave & cursusoverzicht Blz. Leeswijzer 01 Organisatie & COLOFON 02 Woord Vooraf 03 Inhoudsopgave 04 Algemene informatie 06 Winteracademie W01 De Griekse prehistorie Drs. Arjiris Angelou 10 W02 China en Europa Drs. Evert Jan Ouweneel 12 W03 L Amour Fou Ko van Dun 14 W04 Een Louvre de la Hollande Drs. Jana Waarts 16 W05 De Verenigde Staten Dr. Jan van Oudheusden 18 W06 Pracht en Praal van het Kremlin Dr. Peter van Nunen 20 Sed Vitae / studiefonds 22 AVONDACADEMIE A01 Filosoferen over de scheiding tussen kerk en staat Dr. Karianne Marx 24 A02 Door het oog van de lens Drs. Rik Suermondt 25 A03 Verdieping Kunstgeschiedenis 1 Hanneke Lenders MA 26 A04 Etty Hillesum ( ) Dr. Denise de Costa 27 Leergangen 28 tilburg TILBUrg V01 Architectuur beleven Ir. Rob Heesakkers 31 V02 Franciscus verhalen van het goede leven hier en nu Dr. Willem Marie Speelman 32 V03 Actualiteit: achtergronden en verdieping Diverse docenten 33 V04 De mens een sterfelijk wezen Dr. Ton Vink 34 V05 De geschiedenis van de opera Deel 2 Drs. Leo den Oudsten 35 V06 Leergang Architectuur Deel V Drs. Joris van Sleeuwen 36 V07 Wat in het brein is bewustzijn? Dr. Pouwel Slurink 37 V08 Het Midden-Oosten Dr. Jan van Oudheusden 38 V09 Leergang Nederlandse Architectuur Deel III Drs. Joris van Sleeuwen 39 V10 Kijken naar kunst en cultuur Drs. Jana Waarts 40 V11 Gesprekken begrijpen Dr. Erica Huls 41 V12 Kunst en onze werkelijkheid Dr. Rob van Gerwen 42 V13 Europese geschiedenis (II) Drs. Feico Houweling 43 V14 Engeland Diverse docenten 44 V15 Privacy: wie is de eigenaar van mijn gegevens? Mr. Corrie Ebbers 45 V16 Water en de kracht van de verbeelding Dr. Laetitia van den Heuvel 46 Drs. Ad Haans V17 Het Romeinse keizerrijk 1ste 3de eeuw Drs. Johan Hendriks 47 V18 Kunst in beeld en woord Drs. Cora Westerink 48 4

5 V19 Persoonlijkheidspsychologie I Dr. Andreas Wismeijer 49 V20 De Westerse Wereld NU Ko van Dun e.a. 50 Blz. s-hertogenbosch eindhoven s-hertogenbosch V21 Geschiedenis van de Natuurwetenschappen Drs. Peter van Well 51 V22 Muziekgeschiedenis B Anton van Kalmthout 52 V23 Ontdekken van inspirerende levensthema s Prof. Piet Houben 53 Riet de Boer V24 Filosofie en kunst 20e eeuw I: betekenis en waarheid Drs. Tonny Lansdaal 54 EINDHOVEN V25 Grieken en Romeinen Drs. Lucette Meijer 55 Drs. Leo Nellissen V26 Noord-italiaanse schilderscholen Drs. Ernest Kurpershoek 56 V27 Metafysica - zoektocht naar de werkelijkheid Drs. Harry Willemsen 57 V28 De symfonieën van Beethoven, structuur en emotie Anton van Kalmthout 58 V29 Moderne kunst: colleges met museumbezoek Drs. Jenneke Lambert 59 V30 Van Socrates tot Lodewijk XVI Mr. Ben Croon 60 V31 Biotechnologie Dr. Ruud Licht 61 V32 Cioran: bestaan als verleiding Drs. Nelleke Canters 62 breda BREDA V33 Ontdekken van inspirerende levensthema s Prof. Piet Houben 63 Riet de Boer V34 Albert Einstein. zijn leven, zijn werk en de mens Drs. Heinz Wanders 64 V35 Kijken naar kunst en cultuur Drs. Jana Waarts 65 V36 Gezondheidspsychologie Dr. Andreas Wismeijer 66 THEMADAGEN T01 Petra. Wonder in de woestijn Janko Duinker MA 67 T02 Oerganisatie Drs. Henk Verhoeven 68 T03 Het Passieverhaal in de westerse schilderkunst Drs. Cora Westerink 69 inschrijfprocedure en voorwaarden 70 HOVO Kerstdiner Inschrijfformulieren 73 5

6 algemene informatie WIE ZIJN WIJ? De vier grote instellingen voor hoger onderwijs in Brabant, Avans Hogeschool, Fontys Hogescholen, Technische Universiteit Eindhoven en de Universiteit van Tilburg, hebben hun krachten gebundeld in de stichting HOVO Brabant Seniorenacademie. Met deze stichting zetten zij zich in om een leven lang leren op hoger onderwijsniveau in Brabant mogelijk te maken. De stichting heeft als doel: gelegenheid bieden om een leven lang hoger onderwijs te volgen in diverse wetenschapsgebieden en thema s. Onze hoofdactiviteit is HOVO, hoger onderwijs primair gericht op 50+ers maar wij zijn gastvrij voor iedere serieus geïnteresseerde. We doen dat in de vorm van dagcursussen en intensieve winter- of zomercursussen van enkele dagen. De cursusplaatsen zijn Tilburg, Eindhoven, s-hertogenbosch en Breda. Het beleid van HOVO Brabant wordt vastgesteld door de directeur samen met het Bestuur van de Stichting bestaande uit: mw. drs. M.M.J. Kamsma, MBA / MBI, Lid College van Bestuur Avans Hogeschool (voorzitter); mw. drs. W. de Koning, Lid College van Bestuur Fontys Hogescholen (penningmeester); F.A.J.M. van den Broek, voorzitter Sed Vitae (Vrienden van HOVO Brabant Seniorenacademie). prof. dr. ir. C.J. van Duijn, Rector Magnificus Technische Universiteit Eindhoven prof. dr. P. Eijlander, Rector Magnificus Universiteit van Tilburg; HOVO Brabant is aangesloten bij de landelijke koepel HOVO-Nederland en verzorgt sinds februari 1990 hoger onderwijs voor ouderen (HOVO) in verschillende lesplaatsen in Brabant. Afgelopen jaar namen bijna 2100 belangstellenden aan de cursussen deel, waarvan er ruim 400 een intensieve zomer- of wintercursus volgden. VOOR WIE IS HOVO BESTEMD? HOVO richt zich primair op personen van 50 jaar en ouder. Het samen studeren met andere deelnemers in dezelfde levensfase heeft een toegevoegde waarde. De cursussen worden gegeven op academisch niveau, uiteenlopend van inleidend tot verdiepend in leergangen. Een formele vooropleiding wordt niet vereist, u wordt wel verondersteld op dit niveau onderwijs te kunnen volgen. De meeste deelnemers hebben reeds een studie in het hoger onderwijs afgerond. Van de cursisten wordt ten minste verwacht dat zij zelfstandig Nederlandse en Engelse vakliteratuur kunnen en willen bestuderen en dat zij waar gewenst actief inbreng hebben. Wanneer er een zekere voorkennis is gewenst of vereist, staat dit bij de betreffende cursussen vermeld. WAT BIEDEN WIJ? De cursussen worden gegeven op academisch niveau. De kwaliteit van ons onderwijs staat of valt bij de kwaliteit van de docenten die zorgvuldig worden gekozen. Behalve een uitstekende docent, is ook een goede organisatie van belang voor de kwaliteit van ons onderwijs. Met een kleine staf doen wij al het mogelijke u goed van dienst te zijn en om alles tijdens de cursussen probleemloos te laten verlopen. De werkvormen en cursusduur zijn gevarieerd. Er worden hoorcolleges gegeven in grotere groepen met de mogelijkheid tot discussie c.q. het stellen van vragen naast werkcolleges voor kleinere groepen met intensieve samenwerking met de docent en medecursisten. 6

7 KWALITEITSZORG Via twee wegen wordt de kwaliteit van ons onderwijs systematisch bewaakt. Allereerst adviseert een Programmaraad bestaande uit 8 leden met ruime ervaring in het hoger onderwijs de directeur over de breedte van het cursusprogramma (uiteenlopende thema s en vakgebieden) en het niveau ervan (hedendaagse inzichten, ervaren en deskundige docenten, literatuur). Deze Programmaraad bestaat uit: Prof. dr. P.M.E. de Bra, Technische Universiteit Eindhoven;(voorzitter) C.M.L.M. Creemers, Fontys Hogescholen; Prof. dr. H. Lintsen, Technische Universiteit Eindhoven; Drs. A.M.J. Merks, Avans Hogeschool; Dr. O.J.A.M. Severijnen, Fontys Hogescholen; Prof. mr. I.J.F.A. van Vijfeijken, Tilburg University Prof. dr. W.J.C. Weren, Tilburg University en J.C.M. van Wijk, Avans Hogeschool. Daarnaast worden alle cursussen geëvalueerd. Alle deelnemers kunnen via een evaluatieformulier hun waardering kenbaar maken over de cursus die zij gevolgd hebben. Deze gegevens worden verwerkt en besproken met het bestuur van Sed Vitae en de betreffende docenten. De cursuswaarderingen in 2013: 13W 13V 13Z Responsepercentage 64% 64% 81% Voldeed de cursus aan de verwachtingen? 4,4 4,2 4,7 Deskundigheid van de docent? 4,6 4,7 4,8 Didactische vaardigheden van de docent? 4,4 4,3 4,6 Waardering cursusruimte/leslocatie? 4,5 3,8 3,9 Totaalwaardering van de cursus? 8,4 8,1 8,8 De meeste vragen zijn gewaardeerd op een vijfpuntsschaal: 5 is heel goed, 3 is neutraal, 1 is heel slecht. TYPE CURSUSSEN Een cursus omvat tussen 4 en 11 bijeenkomsten van 2 x 45 minuten college en 15 minuten pauze per week, afwijkingen hiervan staan expliciet aangegeven bij een cursus. Door langere tijd met één thema bezig te zijn, beklijft de informatie beter en wordt de diepgang verhoogd. Vrijwel alle cursussen zijn dagcursussen die in de regel plaatsvinden tussen en uur. Voor mensen die liever kort maar krachtig in enkele dagen veel willen leren, bieden wij in de zomer en winter intensieve één- of meerdaagse cursussen aan. Geniet dubbel van de zomer in de HOVO Zomeracademie. Deze biedt in de maanden juni, juli en augustus een- of meerdaagse cursussen, met of zonder excursie. De zomercursussen kenmerken zich door een afwisselend programma en een goede sfeer omdat de deelnemers samen met de docent intensief en actief met een onderwerp bezig zijn. Ook is er volop ruimte voor ontmoeting. Begin het jaar goed met de HOVO Winteracademie. Deze biedt in de maand januari een- of meerdaagse cursussen, met of zonder excursie. De zomercursussen kenmerken zich door een afwisselend programma en een goede sfeer omdat de deelnemers samen met de docent intensief en actief met een onderwerp bezig zijn. Ook is er volop ruimte voor ontmoeting. Na(ast) uw werk aangenaam geprikkeld worden met kennis en nieuwe inzichten die uw kijk op het leven veranderen, dat kan in de HOVO Avondacademie. Boeiende en verdiepende cursussen voor werkende en niet werkende senioren in de avonduren. In voorjaar 2013 is de Avondacademie gestart, te beginnen in Tilburg, en bij voldoende belangstelling breiden we graag uit naar al onze lesplaatsen. De colleges zijn van uur. 7

8 LESPLAATSEN EN LOKALEN HOVO Brabant verzorgt haar onderwijs in principe binnen de aangesloten instellingen voor Hoger Onderwijs in Brabant: TiU, Fontys, Avans en TU/e. Door de enorme groei die deze instellingen doormaken is het steeds weer zoeken naar goede locaties op de door ons gewenste maar ook in de instellingen zeer drukke tijden en periodes. De cursuslocatie kan afwijken van onderstaande informatie, de lesplaats blijft wel gelijk. Wanneer u specifieke behoeftes of vragen heeft, neem dan altijd even contact op met ons kantoor. Over de precieze locatie van een cursus (gebouw en lokaal) ontvangt u na inschrijving nadere informatie, uiterlijk één week voor aanvang van de cursus. Op nl/contact/leslocaties kunt u terecht voor een routebeschrijving. WILT U CONTACTPERSOON ZIJN? Voor al onze cursussen zoeken wij mensen die bereid zijn als contactpersoon op te treden. Zij zijn onmisbaar, immers vanwege het grote spreidingsgebied van ons onderwijs, zijn zij de oren en ogen van HOVO Brabant op locatie. Hij of zij stuurt de presentielijst rond en speelt een signalerende rol bij de kwaliteitszorg van het onderwijs. Wanneer u al eerder een HOVO-cursus bij ons heeft gevolgd, kunt u op het inschrijfformulier aangeven of u beschikbaar bent om als contactpersoon op te treden. Wij stellen uw bereidheid daartoe enorm op prijs en als blijk daarvan ontvangt u van ons na afloop van de cursus een kleine attentie. AANSCHAF LITERATUUR Bij iedere cursus staat vermeld of en welke literatuur wordt gebruikt. Wanneer dit gebeurt in de vorm van een of meer boektitels, dan wordt u geacht deze boeken zelf aan te schaffen, tenzij anders vermeld. Wacht u daarmee tot één week ná de uiterste inschrijfdatum, zodat u zeker weet dat uw cursus doorgaat. In geval van aanbevolen literatuur is aanschaf niet noodzakelijk. Regelmatig stellen de docenten zelf een reader of syllabus samen. Er wordt door de docenten in principe gebruik gemaakt van Nederlandstalige maar steeds vaker ook Engelstalige teksten. Daarnaast komen incidenteel Franse of Duitse teksten voor in de readers. De kosten voor de reader of syllabus zijn niet inbegrepen bij de cursusprijs. EXCURSIES EN STUDIEREIZEN Enkele cursussen omvatten naast een aantal bijeenkomsten in de lesbanken ook een college op locatie, bezoek aan een voorstelling of museum, een (cultuur)landschap of andere bezienswaardigheden. In die cursussen vormt de excursie of voorstelling een onderdeel van de cursus en wordt dit ook als zodanig aangegeven. Soms wordt er bij een cursus vermeld dat de betreffende docent(en) u erop willen wijzen dat er de mogelijkheid bestaat in het verlengde van die cursus aan een excursie/ studiereis deel te nemen. Dat is echter nooit verplicht. De organisatie en afwikkeling van een dergelijke studiereis of excursie valt niet onder de verantwoordelijkheid van HOVO Brabant en de betaling is altijd rechtstreeks aan de docent. HOVO NEDERLAND HOVO Brabant is lid van de landelijke koepelvereniging HOVO Nederland. HOVO-Nederland heeft tot doel: ondersteuning van de HOVO-instellingen en landelijk bekendheid geven aan HOVO. Aan dit lidmaatschap zijn ook kwaliteitsnormen verbonden die door de HOVO-instellingen in Nederland gezamenlijk zijn ontwikkeld en onderling worden bewaakt. HOVO is een beschermde aanduiding uitsluitend voorbehouden aan instellingen die lid zijn van HOVO Nederland. Contact HOVO Nederland Voor algemene vragen kunt u contact opnemen met het secretariaat van HOVO Nederland : HOVO Nederland Secretariaat Postbus BB Leiden Mail: info@hovonederland.nl Website 8

9

10 W01 De Griekse prehistorie Drs. Arjiris Angelou Inhoud Omstreeks 1625 v.chr. was een zware vulkaanuitbarsting op het eiland Thera (Santorini), een natuurramp die gepaard ging met zware aardbevingen, uitzonderlijk hoge aswolken en tsunami s, de vermoedelijke hoofdoorzaak van de ondergang van de Minoïsche beschaving. Knossos lag op een heuvel en werd gespaard, totdat een paar jaar later een aardbeving het paleis alsnog verwoestte. Het zou de nekslag zijn voor een cultuur die onder andere een schrift hanteerde dat bekend staat onder de naam Lineair A en dat de voorloper is van het latere Lineair B, dat op zijn beurt weer verwant is met het Grieks. Het nog ouder hiërogliefenschrift op de schijf van Phaistos vormt zeker een van de pronkstukken van het grondig opgeknapte archeologische museum in Heraklion dat in 2014 wordt heropend. Het machtsvacuüm dat door het wegvallen van de Minoïsche cultuur ontstond, werd na verloop van tijd opgevuld door de Myceners, de eerste Grieks sprekende stammen op het vasteland van Griekenland. Agamemnon woonde in de koninklijke burcht van Mycene, even verderop ligt de burcht van Tyrins. Nestor, een andere beroemdheid uit de Trojaanse oorlog, bouwde zijn paleis aan de andere kant van de Peloponnesos. Rond 1200 v.chr., kort na de val van Troje, ging ook de Myceense beschaving ten onder. Tijdens deze tweedaagse cursus maakt u kennis met twee belangrijke culturen uit de Griekse prehistorie. Bij voldoende belangstelling vindt omstreeks 1 oktober 2014 een thematische reis plaats naar het gebied dat onderwerp is van deze cursus. Die reis leidt u langs de Minoïsche en Myceense bezienswaardigheden op Santorini, Kreta en op de Peloponnesos. Literatuur Syllabus. De powerpoint-presentaties worden via beschikbaar gesteld. Docent Arjiris Angelou is geboren en getogen in Athene. Hij studeerde kunstgeschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam en spreekt voortreffelijk Nederlands. Na terugkeer in Griekenland volgde hij de academische gidsenopleiding in Athene. Hij begeleidt culturele reizen door zijn geboorteland en regelmatig ook religieus-historische reizen. Daarnaast verzorgt hij de laatste jaren wintercursussen voor verschillende HOVO s. 10

11 W01 Programma Maandag 13 januari Ontvangst met koffie/thee Blok 1 en 2: Mythologie A Genealogie / een list (de geboorte van Zeus) / Zeus de Koning der Goden / de goddelijke huwelijken van Zeus / de schaking van Europa / Minos, Pasiphae, Ariadne, Theseus / vlucht en val van Icarus Koffie/thee-pauze Lunchpauze Blok 3: Minoïsche beschaving Neolitische periode / de eerste paleizen (oudpalatiaal) / de nieuwe paleizen (neopalatiaal) Korte pauze Blok 4: Akrotiri-Santorini het Griekse Pompeï - een Minoïsche kolonie of een andere beschaving? De grote vulkaanuitbarsting van omstreeks 1625 v.chr Koffie/thee-pauze Blok 4: vervolg Dinsdag 14 januari Ontvangst met koffie/thee Blok 5: Geologie het proces aan de rand van de Helleense Plaat / actualisme: de uitbarsting van Thera vergeleken met Mount St. Helens in 1980 / de catastrofale aardbeving langs de Afrikaanse noordkust van 365AD (docent: Hans van Drunen) Koffie/thee-pauze Blok 6: Mythologie B de Trojaanse oorlog Lunchpauze Blok 7: Myceense Beschaving Mycene / Tiryns / Pylos Korte pauze Blok 7: vervolg uur Afsluitend drankje Locatie Prijs Bijzonderheden Universiteit van Tilburg 140,- (inclusief lesmateriaal, koffie/thee, lunch en afsluitend drankje) In het verlengde van de cursus is het mogelijk in te tekenen op een studiereis naar het gebied dat onderwerp is van deze cursus: Santorini, Kreta en de Peloponnesos. Informatie hierover kunt u vinden op mogelijk tot 15 december. 11

12 W02 China en Europa: geschiedenis van een turbulente relatie Drs. Evert Jan Ouweneel Inhoud In de afgelopen duizend jaar hebben China en Europa beide hun perioden gekend van ongekende opbloei en dramatisch verval. Wie in de 13e eeuw vanuit Europa naar China reisde (zoals Marco Polo naar eigen zeggen deed), kon zich slechts vergapen aan de pracht en luister van het keizerrijk. Maar toen de Britten in de 19e eeuw hun wapens te voorschijn haalden om de Chinezen tot vrijhandel te dwingen, kon het keizerrijk zich slechts vergapen aan de voorsprong van de Europeanen. En nu, anderhalve eeuw later, is het weer onze beurt om de opmars van de Chinezen gade te slaan. In deze cursus aandacht voor deze wisseling van de wacht. We beginnen bij de geschiedenis van de keizerrijken, om vervolgens te zien hoe Europa geleidelijk aan het roer overnam. Hoe drukten de Europese grootmachten de afgelopen eeuwen hun stempel op China in de vorm van handel en kolonisatie, en hoe worden de zaken nu omgedraaid en begint China zijn stempel te drukken op Europa? Fascinerende vergezichten die het verleidelijk maken ook nog even een blik te werpen op de toekomst. Literatuur Reader. Docent Drs. Evert Jan Ouweneel is filosoof en verzorgt lezingen en seminars over grote maatschappelijke ontwikkelingen in heden, verleden en toekomst ( Zo verzorgt hij de dagseminar Wereldgeschiedenis voor het diplomatenklasje van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Daarnaast vervult hij een internationale functie als Director of Public Engagement binnen de hulp- en ontwikkelingsorganisatie World Vision International. 12

13 W02 Programma WOENSDAG 15 JANUARI Ontvangst met koffie/thee Blok 1: Geschiedenis van China - opbloei en verval Koffie/thee-pauze Blok 2: Machtswisseling 1 - Europa aan het roer Lunchpauze Blok 3: Machtswisseling 2 - China terug aan het roer Korte pauze Blok 4: China en Europa: een culturele vergelijking Koffie/thee-pauze Blok 5: China en Europa: kansen en bedreigingen uur Afsluitend drankje Locatie Universiteit van Tilburg Prijs 100,- (inclusief lesmateriaal, koffie/thee, lunch en afsluitend drankje) Bijzonderheden Bij voldoende belangstelling wordt eind maart 2014 een 16-daagse studiereis georganiseerd naar de steden aan de Chinese kust met een koloniaal verleden. Uiteraard kunt u deelnemen aan de cursus zonder zich aan te melden voor de reis. Voor meer informatie over de reis en tijdige aanmelding zie mogelijk tot 15 december. 13

14 W03 L Amour Fou LIEFDE, LEVEN EN KUNST VAN PICASSO Ko van Dun Inhoud Waar de meeste kunsthistorici van de twintigste eeuw hun aandacht vooral richtten op de betekenis van Picasso als de grote vernieuwer van de moderne kunst en zijn ontwikkeling beschrijven in termen van een artistieke zoektocht, is er intussen algemene consensus dat het verhaal van het persoonlijke leven van de kunstenaar onmisbaar is voor een compleet beeld. En daarbinnen weer met name de rol en de betekenis van erotiek en liefde. In 1946 verscheen Alfred H. Barr s Picasso, Fifty Years of His Art, een mijlpaal van moderne kunstgeschiedenis en een standaardwerk over de artistieke ontwikkeling van de kunstenaar. Picasso s vrouwen komen nauwelijks in het verhaal voor. Marie-Thérèse wordt niet eens genoemd! Net als de kunst zelf legt ook de kunstgeschiedenis in deze periode de nadruk op de autonomie van de artistieke expressie. Daar komt bij dat het openlijk bespreken van verboden amoureuze betrekkingen in het midden van de twintigste eeuw nog absoluut niet gebruikelijk was. Het roerige liefdesleven van Picasso komt eigenlijk pas in de loop van de jaren zestig in beeld, als de seksuele mores verandert en tegelijkertijd een aantal openhartige biografieën van zijn voormalige levenspartners verschijnt. Inmiddels is het beeld radicaal bijgesteld. De verschillende fasen van het oeuvre, bijvoorbeeld de klassieke en de surrealistische periode, worden nu algemeen verbonden met de opeenvolgende liefdesrelaties van de kunstenaar, Olga en Marie- Thérèse. Dit neemt niet weg dat er ook nu nog grote verschillen zijn in benadering. Voor de ene schrijver ligt het primaat bij het verhaal van de kunst, de ander kiest voor een meer biografische invalshoek. Beide benaderingen voeren uiteindelijk naar de conclusie dat het meest kenmerkende van het oeuvre als geheel het gegeven is dat de kunstenaar in alle fasen van zijn ontwikkeling voortdurend van stijl wisselde en de meest uiteenlopende zienswijzen naast elkaar toepaste. Artistieke en emotionele wederwaardigheden zijn hierbij nauw verweven. De opzet van L Amour Fou maakt het mogelijk de verschillende benaderingen naast elkaar aan de orde te stellen. Elk van de zes hoofdstukken heeft zijn eigen thema met een daarbij behorende afbakening in tijd. Daarbinnen zijn de afzonderlijke paragrafen opgezet als losse schetsen die niet alleen nieuwe perspectieven en brandpunten in beeld brengen maar ook conceptueel sterk kunnen verschillen. De opzet van de cursus sluit daarmee aan bij de ontwikkeling van de kunstenaar. In de ontelbare werken die hij in meer dan zeventig jaar produceerde zocht Picasso voortdurend naar vernieuwing. Tegelijkertijd greep hij telkens weer terug op al eerder toegepaste thema s en stijlen. Literatuur Syllabus en CD met alle besproken werken. 14

15 W03 Programma Woensdag 15 januari Ontvangst met koffie/thee Blok 1: Hoofdstuk Koffie/thee-pauze Blok 2: Hoofdstuk 2, deel Lunchpauze Blok 3: Hoofdstuk 2, deel Korte pauze Blok 4: Hoofdstuk 3 Donderdag 16 januari Ontvangst met koffie/thee Blok 1: Hoofdstuk Koffie/thee-pauze Blok 2: Hoofdstuk 5, deel Lunchpauze Blok 3: Hoofdstuk 5, deel Korte pauze Blok 4: Hoofdstuk uur Afsluitend drankje Docent Ko van Dun studeerde aan de kunstacademie Tilburg en is docent beeldende vorming. Hij verzorgt cursussen kunstgeschiedenis voor o.a. HOVO Limburg en verder lezingen en kunstreizen. Locatie Universiteit van Tilburg Prijs 140,- (inclusief lesmateriaal, koffie/thee, lunch en afsluitend drankje) Bijzonderheden Bij voldoende belangstelling organiseert de docent in vervolg op deze cursus in voorjaar 2014 een 4-daagse excursie naar Parijs. mogelijk tot 15 december. 15

16 W04 Een Louvre de la Hollande Drs. Jana Waarts Inhoud Het Rijksmuseum in Amsterdam, Nederlands grootste museum, is na een grondige verbouwing van 10 jaar weer toegankelijk. Deze cursus biedt een verdieping in de geschiedenis en de collectie van Nederlands nationaal museum. We beginnen met het ontstaan van musea in het algemeen en uiteraard de ontstaansgeschiedenis van het Rijksmuseum, waarvan de oprichters wilden dat dit nationaal museum het Nederlanderschap zou stimuleren. Dan de restauratie (grote verbouwing) met de in ere herstelling van Pierre Cuypers en Georg Sturm, de binnenhoven die onder regie van de Spaanse architect Cruz y Ortiz tot stand kwamen en de vernieuwde inrichting van de tachtig zalen. Vervolgens het belangrijkste van het museum: de collectie. Het museum toont circa achtduizend van de één miljoen objecten die het in haar bezit heeft, zoals onder andere: portretten, landschappen, prenten, poppenhuizen, aardewerk, foto s, zilver en wapens. We behandelen eerst een aantal topstukken van de collectie door de tijd heen om daarna onze aandacht te richten op de collectie van de zo beroemde en beruchte Gouden Eeuw. Literatuur Samenvatting wordt door de docent uitgedeeld. Docent Drs. Jana Waarts geeft cursussen kunstgeschiedenis vanuit de multidisciplinaire studie cultuurwetenschappen. Zij heeft eigen cursussen kunst en cultuur ontwikkeld en geeft les bij diverse instellingen, HOVO, Aleph, Pharos, volksuniversiteiten en musea. 16

17 W04 Programma Maandag 20 januari Ontvangst met koffie/thee Blok 1: Korte inleiding over het ontstaan van Musea Koffie/thee-pauze Blok 2: Geschiedenis en restauratie/verbouwing van het Rijksmuseum Lunchpauze Blok 3: Hoogtepunten verzameling Rijksmuseum, Diverse perioden Korte pauze Blok 4: Hoogtepunten verzameling Rijksmuseum, Gouden Eeuw Koffie/thee-pauze Blok 5: Hoogtepunten verzameling Rijksmuseum, Gouden Eeuw Dinsdag 21 januari Verzamelen bij het Rijksmuseum in Amsterdam Rondleiding 1 Rijksmuseumgebouw Lunch op eigen gelegenheid Rondleiding 2 17de eeuw: eeuw van Rembrandt en Vermeer sluitingstijd Bezoek Rijksmuseum verder op eigen gelegenheid Locatie Universiteit van Tilburg, Rijksmuseum Amsterdam Prijs 110,- inclusief lesmateriaal, koffie/thee en lunch op de eerste dag, toegangskaartje Rijksmuseum en twee museumrondleidingen op de tweede dag (U heeft GEEN museumjaarkaart). Vervoer naar en verblijf in Amsterdam op eigen gelegenheid. 95,- inclusief lesmateriaal, koffie/thee en lunch op de eerste dag en twee museumrondleidingen op de tweede dag, exclusief toegangsbewijs museum (u maakt gebruik van uw museumjaarkaart). Vervoer naar en verblijf in Amsterdam op eigen gelegenheid. Bijzonderheden Let op! HET LAGERE CURSUSTARIEF VAN 95,- GELDT UITSLUITEND MITS U METEEN BIJ UW INSCHRIJVING VERMELDT DAT U EEN MUSEUMJAARKAART BEZIT (via het invulvakje kortingscode op de website of duidelijk aangegeven op uw inschrijfformulier). mogelijk tot 8 december. Schrijf u snel in want het aantal plaatsen is beperkt. 17

18 W05 De Verenigde Staten, van kolonie tot wereldmacht Dr. Jan van Oudheusden Inhoud Amerika blijft ons fascineren. Bekende sterke merken als de wolkenkrabbers van Manhattan, de stars and stripes, Hollywood en het Vrijheidsbeeld vormen in veler ogen het geijkte beeld van een dynamische, kleurrijke cultuur. Tegelijkertijd hebben diverse negatieve associaties over Amerika postgevat: die van een maatschappij van materialisme, platvloersheid en gewelddadigheid, en met zwarte bladzijden zoals slavernij, racisme en het droeve lot van indianen en een onbezonnen buitenlandse politiek. In deze cursus van twee dagen over de geschiedenis van de Verenigde Staten wordt gestreefd een genuanceerd beeld te geven van de ontwikkeling van Amerika van kolonie tot supermacht. Een grondthema is het contrast tussen ideaal en werkelijkheid. De mensenrechtenidealen van de Founding Fathers stonden haaks op de praktijk van slavernij. De fraaie affiches van Manifest Destiny vertellen niets over de verdrijving van de indianen. Het ideaal van de melting pot contrasteerde sterk met de praktijk van Amerika als mozaïek van culturen. Aandacht zal worden geschonken aan myths and values die van invloed waren op het zelfbeeld van de Amerikanen, op de conflicten en compromissen bij uitbreiding naar het Westen, de strijd tussen Noord en Zuid om de afschaffing van de slavernij, en de groei naar en uitoefening van de wereldmacht. De thematiek wordt gepresenteerd met gebruikmaking van power point, afgewisseld met schriftelijk bronnenmateriaal en film- en muziekfragmenten. De chronologie vormt de leidraad voor de indeling van de tien cursusblokken, iedere dag vijf. Literatuur Jan van Oudheusden, Een kleine geschiedenis van Amerika, uitg. Bert Bakker, Amsterdam 2012, ISBN ; prijs 9,95. Boek kunt u zelf aanschaffen. De hand-outs worden vóór de cursus digitaal verstrekt via en in de cursusblokken behandeld. Docent Dr. Jan van Oudheusden (1949) werd na zijn geschiedenisstudie aan de KUNijmegen docent aan het dr.mollercollege te Waalwijk. In 1990 promoveerde hij op Brabantia Nostra. Hij was lange tijd hoofdredacteur van het geschiedenisvakblad Kleio. Tussen 2000 en 2008 publiceerde hij in de reeks Notendop-boeken (van uitgeverij Prometheus/Bert Bakker) een vijftal historische overzichtswerken: over de wereldgeschiedenis; de geschiedenis van de VS; die van het Midden-Oosten; de Eerste Wereldoorlog; en de geschiedenis van China. 18