NEN Gijsbert Schuur

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "NEN Gijsbert Schuur"

Gabriël Hendrickx
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Gijsbert Schuur 1

2 Inhoud presentatie Waarom de norm wijzigen Essentie van de nieuwe aanpak Uitvoering Alternatieven 2

3 Waarom de norm wijzigen? 3

4 Waarom wijzigen Peilbuiswater bevat bij sterk pompen vaak onnatuurlijk veel gronddeeltjes In het lab analyseer je die mee Je krijgt dan enorme meetfouten Filtratie, zoals bij anorganische stoffen, op 0.45 micron filter verwijdert bijna alle ORGANISCHE stoffen (PAK, PCB, olie, etc.) dus geeft geen juist meetresultaat Organische stofmoleculen zijn vaak te groot en blijven in filterkoek steken Lossen op in kunststof van filtermembraan. 4

5 Onderzoek heeft aangetoond: Troebel monster bevat: 26x meer fenantreen en 750 x meer benzo(a)pyreen dan niet troebel monster Zulke enorme fouten (75000%!) zijn maatschappelijk niet acceptabel Analyses van troebel water zien hogere PAK pesticiden concentraties in grondwater dan er in werkelijkheid mobiel zijn. Onnodige saneringsurgenties?! Hoe te vermijden? 5

6 Essentie van de nieuwe aanpak: Troebelheid omlaag brengen 6

7 Onderzoeken tonen aan: Troebelheid moet omlaag Bereiken door: Peilbuizen goed schoonpompen na plaatsing 7 dagen wachten vooraf aan bemonstering Traag voorpompen met slang halverwege filter EC als indicator gebruiken voor vers water en zo mogelijk ook zuurstof (reageert veel heftiger op vers water) Troebelheid meten voor latere interpretatie 7

8 Krachten op water en daarmee op gronddeeltjes rond filterbuis moeten verminderen 8

9 Dit verlaagt de troebelheid (hoeveelheid gronddeeltjes uitgedrukt in NTU/FNU) fors De troebelheid van grondwater dat onder invloed van natuurlijke krachten door grond stroomt, is 0-10 NTU 9

10 Nieuwe aanpak 10

11 Aanpak: De aanzuigopening van de slang of dompelpomp moet halverwege het FILTERdeel van de peilbuis zitten: Dat scheelt het wegpompen van heel veel water Voorkomen dat het blinde water het filter in zakt door beperking van de waterdaling tot 50 cm We komen daardoor niet meer aan het water in het blinde deel van de peilbuis! 11

12 Uitvoering: Meet waterniveau bij aankomst Breng, zo mogelijk langzaam pompend, slang omlaag en zuig zonder roering bodem schoon Bij diepe peilbuizen is verzwaring monsternemingsslang nodig 12

13 Waterniveau mag tijdens voorpompen bemonsteringsprocedure niet verder dan 50 cm zakken (voortdurend meten dus!!). Debiet maximaal 500 ml/min tijdens hele voorpompen monsternemingsprocedure Indien waterpeil meer dreigt te zakken dan 50 cm, debiet omlaag brengen tot 100 ml/min Indien dan toch verder zakt is peilbuis slechtlopend 13

14 Slechtlopende peilbuis Formeel is er dus nu een definitie van een slechtlopende peilbuis! Dat is een peilbuis waarvan de waterdaling tijdens pompen met 100 ml/min groter is dan 50 cm Dit moet verplicht gerapporteerd worden. Belucht of niet-belucht Indien tijdens pompen met 100 ml/min water daalt tot onder bovenrand filterdeel dan opschrijven: Slechtlopend belucht Indien waterniveau boven filterdeel blijft dan: Slechtlopend niet-belucht 14

15 Tijdens voorpompen: Traag pompen met debiet ml/min met max 50 cm verlaging met doorstroomcel met EGV, + zuurstof tot stabilisatie OF Traag pompen met debiet ml/min met max 50 cm verlaging met alleen een EGV meting tot stabilisatie en doorgaan tot minimaal 5x filterbuisinhoud ververst is. Noot: Omstorting hoeft nooit meegerekend te worden (in beide gevallen heb je veel minder water weg te pompen) 15

16 Tijdens voorpompen troebelheid monitoren en na stabilisatie vastleggen (in-line meetsysteem) OF Troebelheid 1x (na stabilisatie EGV+evt. zuurstof) meten Let wel: Ook na deze werkwijze kan de troebelheid hoger liggen dan de ideale waarde 0-10 NTU!!! Ook als de waarde > 10 NTU is volgens NEN5744:2011 het monster genomen Gemeten NTU moet voor later gebruik nauwkeurig vastgelegd worden in veldwerkinfo 16

17 17

18 Alternatieven 18

19 Harder pompen dan 500 ml/min? Ja dat mag bij peilbuizen dieper dan 15 m indien waterdaling kleiner blijft dan 10 cm Harder pompen onder deze voorwaarde zal dus alleen lukken bij zeer goed lopende grote diameter peilbuizen met het filter in een goed watergevende formatie Schoonzuigen bodem mag dan achterwege blijven 19

20 Kortere slang gebruiken Ja dat mag mits de peilbuis > 15 meter èn het water onder de slangopening minimaal 1x ververst wordt in aanvulling op het te verversen water in het filterdeel. Deze 1x wordt waarschijnlijk via een aanvulblad opgevoerd tot 3x om dit nog verder te ontmoedigen. Uiteraard blijft debiet bij een kortere slang dan <500 ml/min en waterdaling maximaal 50 cm. Dit kost dus (in vergelijking tot de prijs van slang) veel extra tijd. De voorkeur gaat uit naar het wegzuigen van het water uit het filter 20

21 3x maal ouderwets de complete peilbuisinhoud afpompen? Ja dat mag, mits peilbuis dieper dan 15 meter en waterdaling < 50 cm en debiet < 500 ml/min Nieuwe methode met slang onderin is dan veel sneller 21

22 Interpretatie laboratorium analyses 22

23 Interpretatie labanalyses Bij te hoge eindtroebelheid Overschatting organische vervuiling Ook wanneer eindtroebelheid (veel) groter dan 10 NTU monsters toch laten analyseren Indien geen overschrijdingen streefwaarden e.d. geen verdere actie nodig Indien wel: herbemonstering (als aanvullend onderzoek) met nog lager debiet voorgepompt dan 0,1 l/min of beter doorlatende peilbuis (en eindtroebelheid). 23

24 Interpretatie labanalyses Bij slechtlopende peilbuizen Mogelijke ONDERschatting vluchtige stoffen en zware metalen (vervluchtigen / neerslaan) met name bij de beluchte versie Vastleggen voor volgende monsternemingen Betere peilbuis plaatsen (grotere diameter; betere omstorting; dieper) en herbemonsteren bijvoorbeeld met toch trager dan 100 ml/min. 24

25 Meer informatie IN de norm: Bijlage C NEN 5744: 14 vragen 1. Gaat voorpompen langer duren? 2. Betekenis troebelheid 10 NTU 3. Verschillen troebelheid water in peilbuis en buiten peilbuis 4. Schoonpompen direct na plaatsing of bij onderhoud 5. Diepe peilbuizen 6. Bezinksel in peilbuizen 7. Kan men kogelkleppompje gebruiken 8. Meting waterdaling onmogelijk 9. Filtratie op 0,45 micron nog nodig voor zware metalen 10. Welke stoffen vertoren door troebelheid het meest/minst 11. Andere manieren om mobiele fractie vast te stellen 12. Wat te doen met oude onderzoeksgegevens 13. Wachttijd van 7 dagen, is deze te verkorten? 14. Waar is de meest relevante achtergrond informatie te vinden Meer informatie over de Norm in artikel downloadbaar van website NEN- Bodem>downloadsectie>achtergrondinformatie NEN5744:

Vergelijkbare documenten

Nederlandse norm NEN (nl) Bodem - Monsterneming van grondwater. Soil quality - Sampling of groundwater

Nederlandse norm NEN (nl) Bodem - Monsterneming van grondwater. Soil quality - Sampling of groundwater Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This