PC-ACTIVE KEURT WINDOWS 8 VRAGEN, ANTWOORDEN EN ACHTERGRONDEN PRAKTIJK: E-READER

Transcriptie

1 PC-ACTIVE NOVEMBER JAARGANG D-LINK CLOUD COMPANION MINIDOSSIER VIRTUALISATIE WINDOWS 8 FAQ PRAKTIJK E-READER GRATIS D-LINK WIFI HOTSPOT BIJ EEN NIEUW ABONNEMENT USB INSPECTIECAMERA 70 Kijk eens om het hoekje 0x3E7,A9 INCL. BTW 82 Anders rekenen CAMERA ACCESORIZE! 72 Afdrukken op afstand BITCOINS 50 Portemonnee in uw brein SHAREWARE 14 Beheers uw bestanden TOEKOMSTMUZIEK 22 Minder Wet van Moore? HET LAB 86 Veilig beveiligen PC MET MOTORKAP 85 HP Z1 workstation CHIPSETS DEEL 2 58 Intel's integratiebeleid DOSSIER: HACKER 25 Domme amateur ontmaskerd MARKTPLAATS-MAFFIA 12 Digitale recherche in actie GRATIS START MENU X PRO T.W.V. 15,- INFOLINK Voor software en extra's bij de artikelen in dit blad FOUT IN VPN-VERSLEUTELING: ZO LOST U DIT OP PC-ACTIVE KEURT WINDOWS 8 VRAGEN, ANTWOORDEN EN ACHTERGRONDEN PRAKTIJK: E-READER D-LINK MOBILE CLOUD COMPANION 66 WIFI HOTSPOT VOOR DE DIGITALE NOMADE T.w.v. 59,95 gratis bij abonnement! + lezersactie 16 - BETERE BIBLIOTHEEK: CALIBRE - USENET: RIJKE BRON VAN BOEKEN - SONY S NIEUWSTE: NOG MOOIER MINIDOSSIER VIRTUALISATIE - Virtualisatie met Windows 7 - Retro besturingssystemen herleven WIN 10 X WINDOWS 8 PRO NR. 263 NOV ,99

2 VOORWOORD IN DE BAN VAN DE MARKETEER Marketing is een kunst geworden. Hoe goed een product ook is, zonder een tot in minutieus detail uitgekiende marketingstrategie, val je niet op in de kakofonie van andere producten. Sterker nog, zelfs als je product niet zo goed is, kun je het tegenwoordig met een spectaculaire marketingstrategie nog ver schoppen. Marketing mag dan ook wat kosten. De marketeer treedt daarbij op als een ware regisseur, die nauwlettend de touwtjes in handen moet houden. Hij of zij kan zich niet permitteren dat er informatie in het wild verschijnt, dat niet volgens de plannen op het juiste tijdstip en op de juiste plaats vrijgegeven is. Want die ongeautoriseerde berichten - zeg maar roddels - zouden zomaar tot negatieve beeldvorming kunnen leiden, welke zich als een olievlek uit kan breiden in de wereld. Voor je het weet ben je als marketeer bezig dat negatieve beeld bij te sturen, in plaats van zelf de leiding te houden. Daarom gebruikt een moderne marketeer dan ook een tot in de puntjes uitgewerkt draaiboek, met daarin duidelijk welk stukje informatie op welk moment vrijgegeven mag worden. Zo bouw je beetje bij beetje het enthousiasme voor het product op, steeds meer en meer, tot het moment dat het product dan ook daadwerkelijk verkrijgbaar is. Een crescendo van maandenlang strategisch teasen en tipjes van de sluier oplichten. Dit maakt het soms lastig om de juiste informatie in ons tijdschrift te zetten. Zo wilde Microsoft bij het ter perse gaan van dit nummer nog niets kwijt over de vormgeving van de doos waarin Windows 8 op de markt komt, terwijl we wel tien exemplaren van de software mogen vergeven. Op 26 oktober komt eerst enkel de downloadbare upgradeversie van het nieuwe besturingssysteem uit. Op de boxed versie moeten we nog wachten tot na 31 januari Maar heeft Microsoft de doos dan nog niet in productie? Of ligt het ontwerp nog op de tekentafel? Waarschijnlijker is dat we nog niet op het punt zijn beland in het draaiboek van de Microsoft-marketeer, waarop het artwork van de doos wereldkundig gemaakt mag worden. Neem het ons dus niet kwalijk als de doos die u krijgt er iets anders uitziet dan wat u op onze cover ziet. Microsoft deelt wel degelijk met ons, maar nog niet alles Jeroen Geelhoed - Hoofdredacteur j.geelhoed@pc-active.nl INHOUD 16 DOSSIER E-READER DAG DODE BOMEN! Wie eenmaal e-readers gebruikt, zal niet graag terugdenken aan de stapels dode boom die de boekenlezer met zich mee moest zeulen op vakantie. Een simpel pocketboek? In dat geval is de e-reader verreweg superieur aan het ouderwetsche papier. 12 CYBERFRAUDE ZO WERKEN INTERNETOPLICHTERS Tweedehands handel via websites als Marktplaats, daar zit veel geld in. Helaas hebben ook oplichters dat begrepen. Een voorbeeld uit de praktijk van digitaal onderzoeker Paul Mulder. 40 FAQ WINDOWS 8 Al maanden ontvangen we vragen van lezers over het nieuwe besturingssysteem van Microsoft. Nu Windows 8 in de winkel ligt, wordt het tijd om alle vragen én de antwoorden op een rijtje te zetten.

3 22 WET VAN MOORE EINDE IN ZICHT? Futuristen en trendwatchers zijn er dol op: de Wet van Moore. Die voorspelt dat de rekenkracht van de gemiddelde pc ongeveer om de achttien maanden verdubbelt. Is het einde van de wet nu dan toch in zicht? ALGEMEEN 6 KORT NIEUWS 8 INBOX 30 ABORT RETRY FAIL! Onveilig Microsoft-VPN 43 D-LINK LEZERSACTIE 54 WORD ABONNEE EN KRIJG EEN GRATIS D-Link Mobile Cloud Companion 64 BOEKEN 81 PRIVACY Aufmachen bitte! 86 HET LAB 89 WAMMES COLUMN 90 COLOFON 82 TELSYSTEMEN LEREN VAN DE MAYA S Er zijn nog steeds mensen die bedragen in euro s omrekenen naar de gulden. Dat voorspelt weinig goeds, mochten we besluiten om ons decimale getallenstelsel te vervangen door die van de Maya s of bijvoorbeeld het binaire stelsel waarmee de computer rekent. NIEUW! INFOLINKS BIJ ONZE ARTIKELEN VOOR BRONNEN, DOWNLOADS EN MEER! INFOLINK Meer informatie op pagina 90 SOFTWARE 14 SHAREWARE Orde in de bestandenchaos 26 FREEWARE Efficiënter printen 32 SYSTEEMVIRTUALISATIE 36 SUPERSNEL KOPIËREN Een test van tools 39 KOPIEERTIPS 40 WINDOWS 8 FAQ 44 OUD OS, NIEUWE PC HARDWARE 21 DOSSIER E-READERS Digital Book Reader PRS-2T 58 CHIPSETS Deel 2: Intel 66 D-LINK MOBILE CLOUD COMPANION 70 BORESCOPE USB-CAMERA Om een hoekje kijken 72 CAMERA ACCESORIZE! Hähnel Giga T Pro II 85 HP Z1 WORKSTATION ACHTERGROND 12 MARKTPLAATS-MAFFIA Oplichting op internet 16 DOSSIER E-READERS Calibre 20 DOSSIER E-READERS Usenet 25 DOSSIER: HACKER 22 RIP WET VAN MOORE? 50 DENKWERK 76 ALLES OVER WINDOWS 8 82 REKENSYSTEMEN

4 KORTNIEUWS Facebook schoont profielen op Facebook is gestart met het verwijderen van nepaccounts en valse likes. Volgens de website Techcrunch zullen er tienduizenden likes verdwijnen van Facebookpagina s van bekende merken en personen. Het sociale netwerk wil het aantal nepaccounts en de likes die daarbij horen, verder terugdringen. In totaal zal het slechts om één procent gaan van alle likes op Facebook. Het sociale netwerk probeert al enige tijd het verkopen van likes te verbieden, maar dat is tot op heden nooit helemaal gelukt. Hoe Facebook echter precies te werk gaat met het achterhalen van valse accounts en likes, is niet bekend. Onderzoeksbureau PageData houdt dagelijks bij hoeveel likes er op verschillende Facebook-pagina s staan vermeld. Vooral pagina s van bekende artiesten moeten het ontgelden. Lady Gaga zou bijvoorbeeld 34 duizend likes zijn kwijtgeraakt en Justin Bieber bijna achttienduizend. Coolblue laat zelfde dag bezorgen Webwinkel Coolblue gaat bestellingen die worden geplaatst voor 15.00, dezelfde dag nog uitleveren aan de klant. Daarvoor moet wel een bezorgbedrag van 17,95 worden betaald. De nieuwe bezorgdienst heeft de naam VandaagNog en is volgens Coolblue vooral bedoeld voor mensen die ongeduldig zijn, of nog snel een cadeau voor een verjaardag moeten kopen. Het product wordt s avonds tussen en bezorgd. Door de verbeterde service en snelle levering van webwinkels verwacht het bedrijf dat de fysieke winkels nog meer onder druk komen te staan. Coolblue is eigenaar van zo n honderdnegentig verschillende webshops, waarvan telefoonshop.nl, tabletcenter.nl en laptopshop.nl de bekendste zijn. PC-verhuurbedrijf bespioneert gebruikers Zeven bedrijven die computers verhuren aan particulieren en een softwarebedrijf dat speciale programmatuur ontwikkelt voor huur-pc s, zijn in de Verenigde Staten aangeklaagd voor het verzamelen van privégegevens van gebruikers en het activeren van de webcams op laptops. De gebruikte software, in de Verenigde Staten bekend als PC Rental Agent, biedt bedrijven die pc s verhuren aan klanten de mogelijkheid om activiteiten op de pc s vast te leggen. De programmatuur is voornamelijk bedoeld om de locatie van de machines vast te leggen, maar een speciaal onderdeel van de software - genaamd Detective Mode - maakt het ook mogelijk om toetsaanslagen op te slaan, waardoor bijvoorbeeld gebruikersnamen en wachtwoorden in een logbestand konden worden vastgelegd. In sommige andere gevallen was het zelfs mogelijk om de webcam op afstand in te schakelen, waardoor onder meer beelden van naakte mensen werden bekeken. Verder konden via de software ook valse pagina s worden getoond, waarbij gebruikers dachten in te loggen bij Yahoo! of Microsoft. De ingevulde persoonlijke gegevens werden vervolgens door de maker van de software verzameld en doorgestuurd naar de verhuurbedrijven. 6 PC-ACTIVE Nr

5 NIEUWS KORT Bad Piggies Nadat we jarenlang bekogeld zijn geweest met boze vogels, is het eindelijk de beurt aan de biggen om wat lol te trappen. We zijn benieuwd of de Angry Birds-hype geëvenaard kan worden. De biggen die in die spellenreeks slechts het afwachtende slachtoffer waren, zijn in Bad Piggies de hoofdpersonen. De snode beesten zoeken transport en dat moet u als speler gaan regelen. Uit een aantal onderdelen moet u een voertuig bouwen en vervolgens kunt u met behulp van dit apparaat sterren verzamelen. Het spel lijkt enigszins op Amazing Alex van Rovio. Er is ook een aantal levels waar u gewoon lekker kunt experimenteren met de diverse bouwsels, het zogeheten sandbox-principe. Hoewel het spel volledig anders is dan Angry Birds, wordt het tot nu toe goed ontvangen. Er zijn zestig levels te spelen en Bad Piggies is beschikbaar voor Android, ios, pc en Mac OS. Prijzen variëren; de Android-versie is gratis en de iphone-versie kost 79 cent. Inventaris DigiNotar verkocht Kodak stopt met inkjetprinters Kodak stopt met de verkoop van inkjetprinters voor consumenten. Dit is de volgende stap in de afslankingsoperatie van de ooit zo glorieuze multinational. Als gevolg van deze bezuiniging verdwijnen er 1200 banen in plaats van de eerder aangekondigde duizend banen. Kodak heeft in januari 2012 surseance van betaling aangevraagd en heeft ondertussen al diverse bedrijfsonderdelen afgestoten of gesloten. Dat nu wordt gestopt met de inkjetprinters, is niet heel verrassend. Ze werden immers gemaakt door Lexmark, dat al eerder aankondigde met de productie van inkjetprinters te gaan stoppen. Kodak hoopt het tij te kunnen keren door zijn patentportfolio voor een flinke prijs te verkopen. Tot nu toe is er echter weinig belangstelling voor. Eerder al werd bekend dat Kodak als fabrikant van professionele (foto-) printers verder wil gaan. De veiling van de inventaris van de failliete certificaatuitgever DigiNotar is afgerond. De curator heeft daarmee euro opgehaald. In september 2011 werd het Beverwijkse DigiNotar failliet verklaard na een geruchtmakende hack eerder dat jaar. Een Iraanse hacker infiltreerde de servers van het bedrijf om valse certificaten te genereren, waarmee internetgebruikers afgeluisterd konden worden. Digi- Notar probeerde de zaak stil te houden, maar uiteindelijk moesten alle klanten hun DigiNotar-certificaten vervangen, ook de Rijksoverheid. Het vertrouwen in het bedrijf verdween daarop als sneeuw voor de zon. De opbrengst van de veiling is een druppel op een gloeiende plaat. Tegenover Security.nl verklaarde de curator dat de afhandeling van het faillissement nog wel even gaat duren, omdat er ook nog zaken met DigiNotar-eigenaar Vasco en met de verzekeraar lopen. PC-ACTIVE Nr

6 MAIL VAN LEZERS INBOX TEKST: MARK GAMBLE, HENK VAN DE K AMER EN JA AP DE WREEDE REAGEREN? Vragen kunt u sturen naar inbox@pc-active.nl. Of surf naar ons forum Ik heb een probleem! [1] en stel uw vraag. Dit kan zonder registratie. Alleen als u op de antwoorden wilt reageren is aanmelden noodzakelijk. Samsung Optical Smart Hub Naar aanleiding van de review van de Samsung Optical Smart Hub in PC-Active # 261 van september 2012 misschien wat nuttige feedback: vermeld een typenummer bij de hardware waarover u schrijft; dat is toch de meest basale informatie waarmee je een review begint. Ik ben een kwartier bezig geweest om uit te vinden dat het mogelijk om een SE-208BW gaat, maar ik ben er nog steeds niet honderd procent zeker van. En ik ben niet de eerste de beste; er zullen lezers zijn die nog langer zoeken. ALBERT JAN MOL, We hebben het even voor u nagevraagd: er is maar één versie van de Samsung Optical Smart Hub, maar het apparaat kan worden geleverd in verschillende firmware-versies. Vandaar dat er dus verschil in functionaliteit kan zijn in hetzelfde apparaat en dat het serienummer kan afwijken. In de praktijk betekent het dat alle apparaten hetzelfde werken, maar dat nieuwere firmware meer functionaliteit kan toevoegen aan het apparaat. Iedere Samsung Smart Hub is overigens altijd bij te werken tot de laatste firmwareversie. Windows 7 op SSD Als het goed is, krijg ik binnenkort een SSD-schijf, als actie bij een nieuw abonnement op PC-Active. Ik wil op die SSD-schijf graag Windows 7 installeren, maar ik beschik alleen over een Windows XP-licentie en een licentie voor een upgrade naar Windows 7. Hoe pak ik dit nu aan? CEES WIJDENES, Officieel is het niet mogelijk om een upgradeversie van Windows 7 te installeren op een nieuwe schijf waarop geen eerdere versie van Windows staat. Microsoft wil hiermee voorkomen dat mensen op een goedkope manier aan Windows 7 komen, terwijl ze de software dan niet gebruiken als upgrade. Maar gelukkig is het met een aantal trucjes wel mogelijk om alsnog de upgradeversie van Windows 7 te installeren, zonder dat daar een geïnstalleerde Windows XP-installatie voor aanwezig hoeft te zijn. Zorg er eerst voor dat u uw SSD-schijf op de juiste manier in het systeem hebt aangesloten en dat uw oude schijf met daarop Windows XP is losgekoppeld. Vervolgens kunt u uw computer opstarten vanaf de installatie-dvd van Windows 7. Vul hier geen licentiecode in en haal het vinkje weg bij Windows automatisch activeren als de computer online is Windows activeren 8 PC-ACTIVE Nr

7 INBOX Op een gegeven moment belandt u tijdens het installatieproces op het punt dat u uw Windows 7-licentiecode moet invoeren, maar hier is het zaak dat u dat juist niet doet: de licentiecode kunt u namelijk ook invoeren als de installatie van Windows 7 klaar is. Schakel tevens het vinkje uit bij Windows automatisch activeren als de computer online is. Zo voorkomt u dat Windows 7 zichzelf gaat activeren zodra het volledig is opgestart. Nadat het besturingssysteem helemaal opnieuw is opgestart, kunt u vervolgens de licentiecode invoeren. Dat doet u als volgt: open het startmenu, typ bij programma s en bestanden zoeken de volgende tekst: windows activeren, gevolgd door een Enter. Het activeringsscherm van Windows 7 opent zich, en hier kunt u nu alsnog de licentiecode voor Windows 7 invoeren. Vreemd waarom dit dan nu wel werkt, maar berichten op internet bevestigen dat dit de juiste methode is. Nu verkrijgbaar Windows 8 Binnenkort komt Windows 8 uit en overal in de media lees ik slechte verhalen over het besturingssysteem, en dan voornamelijk het nieuwe startmenu. Ik wil Windows 8 best gaan gebruiken in de toekomst, maar is het nou wel of niet mogelijk om gewoon het oude startmenu terug te krijgen op dit systeem? Ik hoor en lees daar namelijk tegenstrijdige verhalen over. KAREL MEIJER, APELDOORN Daar kunnen we een kort antwoord op geven: nee. Microsoft heeft met Windows 8 een compleet nieuwe manier van werken geïntroduceerd, waarmee de meest in het oog springende wijziging natuurlijk het nieuwe startmenu is, dat voorheen tijdens de verschillende bètaversies als Metro door het leven ging. Microsoft heeft inmiddels de naam Metro laten vallen, mede vanwege patenten, want het bleek dat het Duitse bedrijf Metro AG van plan was om stappen tegen Microsoft te nemen vanwege het gebruik van de naam. Steve Ballmer en Co hebben deze naam daarom verbannen uit de nieuwe interface en ze hebben het nu over de Modern UI, waarvan de letters UI staan voor User Interface. De nieuwe interface met tegeltjes blijft dus gewoon bestaan en er is geen manier meer om deze uit te schakelen in de uiteindelijke versie van Windows 8. Wel is het mogelijk om een apart programma te installeren, waarmee het startscherm met de tegeltjes wordt vervangen door een klassiek Windows-startmenu. Meer over Windows 8 kunt u lezen vanaf pagina 28 (FAQ) en 76 (achtergronden). DE ULTIEME MONITOR voor ipod /iphone -fans De mystage-monitor van AOC is een intelligent beeldscherm waarmee Apple -fans vanaf een groot aantal iphones en ipods muziek kunnen beluisteren of hun foto s, video s en YouTube-inhoud kunnen bekijken op een stijlvol beeldscherm van 58,5 cm (23 inch), met of zonder pc. Sluit een pc aan om muziek, downloads en kantoortoepassingen eenvoudig te synchroniseren of werk gewoon met uw pc-toepassingen en luister ondertussen naar goede muziek via de krachtige, ingebouwde luidsprekers van 5 W. Een complete multimediaoplossing voor Apple-gebruikers. Eenvoudig toegankelijk menu en gemakkelijk te bedienen knoppen Stijlvol en plat ontwerp van slechts 1,29 cm dik Beeldschermspecificaties: e2343fi beeldscherm van 23 inch met led-achtergrondverlichting, contrastverhouding van :1, responstijd van 2 ms Aansluitingen: VGA, HDMI-aansluiting, audio-ingang, audio-uitgang, USB 2.0, iphone-dockingstation ipod en iphone zijn geregistreerde handelsmerken van Apple Inc. U kunt uw iphone/ ipod rechtstreeks in de houder plaatsen PC-ACTIVE Nr

8 INBOX Migreren naar SSD In het septembernummer staat een artikel over het migreren van data naar een SSD-schijf. Ik vind dit een prima verhaal en terecht merkt u op dat de programma s en je eigen data niet op de SSD hoeven te staan. Echter, dit geldt ook voor je eigen data, downloads, Windows-wisselbestand en de browsergeschiedenis van Internet Explorer. Als je deze bestanden namelijk op de SSD laat staan, geeft dat onnodige schrijfbewegingen op de SSD-disk. Ik zou van de oude c-disk een uitgebreide partitie maken met daarin vier logische disks: Drive-d (data) voor al mijn eigen data, inclusief de data, netjes in subdirectories gesorteerd Drive-e (programs) voor alle programmatuur, natuurlijk met de subdirectories Drive-f (download) voor alle downloads, eventueel ook in subdirectories voor downloads die je beslist wilt bewaren Drive-g (swap) voor het Windows-wisselbestand en Internet Explorer-geschiedenis Hiermee voorkom je dat er onnodig op de SSD-schijf wordt geschreven. Windows zelf, dat op deze SSD-schijf staat, schrijft immers al vaak genoeg naar de SSD. LEO DE GEUS, Dank voor deze tip. Dat is natuurlijk ook één van de scenario s die mensen met een SSD-schijf kunnen volgen. Ongewild in zoekresultaten Ik heb via 123People volgens mij op een forum een reactie gegeven dat als ik de naam van mijn ex intyp bij Google, ik daar mee geassocieerd word. Dat terwijl ik inmiddels al vijf jaar gescheiden ben van hem. Nu is die reactie van mij ook weer op Google gekomen, die door iedereen gezien kan worden. Ik zou willen vragen of jullie die reactie en ook dat ik er steeds nog bij hem op sta, of dat verwijderd kan worden. Ik vind dit erg, want zo heb ik helemaal geen privacy meer als alles maar op Google wordt gezet. Ik hoop dat u mij kunt helpen. NAAM BEKEND BIJ REDACTIE Een complex verhaal, in zoverre dat het natuurlijk altijd lastig is om na te gaan waar uw gegevens op internet allemaal bekend zijn. Zeker wanneer het een zoekmachine binnen een zoekmachine betreft: de resultaten die Google toont van zoekmachine 123People, zoals in uw geval. In principe is het zaak dat u - nadat u uzelf hebt gevonden in de resultaten van Google - de webmaster van de originele website waar uw naam op voorkomt, bijvoorbeeld in een reactie op een artikel of bij een waardering van een product, verzoekt dat deze reactie wordt verwijderd. In principe moet een webmaster daaraan voldoen. Mocht er niet op uw verzoek worden ingegaan, dan is het altijd nog mogelijk om Google zelf in te schakelen. Die zoekmachine indexeert immers de websites waar ook reacties door anderen achtergelaten kunnen worden. Google biedt een aantal tools aan, waarmee u directe URL s die bijvoorbeeld direct linken naar een door u opgegeven reactie of een website waar uw naam anderzijds op voorkomt, kunt laten verwijderen uit de zoekresultaten [2]. Het is ook mogelijk om uw complete naam te laten verwijderen uit de zoekresultaten van Google, maar dat vereist wel wat extra stappen. Google wil namelijk Flink wat stappen om uzelf van Google weg te krijgen 10 PC-ACTIVE Nr

9 INBOX - vanzelfsprekend - weten of u inderdaad wel degene bent die u zegt dat u bent, als u een aanvraag voor verwijdering wilt doen. Daarbij moet u een aantal documenten toesturen aan Google, zoals uw burgerservicenummer of ander geldig identificatiedocument, uw bankrekeningnummer, een afbeelding van uw handtekening en uw volledige voor- en achternaam [3]. Voor beide stappen geldt wel dat u een Googleaccount moet hebben. Deze kunt u - als u die nog niet hebt - uiteraard ook aanmaken. Kortom, u moet nog flink wat moeite doen om uw gegevens compleet uit Google te krijgen, en ons advies voor alle andere lezers is dan ook: gebruik nooit uw volledige naam bij reacties op artikelen en producten, maar neem altijd een alias. Routersnelheden In jullie blad en ook in de andere computertijdschriften vind ik regelmatig tests van routers. In bijna alle gevallen gaat het hoofdzakelijk over snel WiFi, wat voornamelijk interessant is voor laptopgebruikers. Wat ik echter mis in de testen, zijn de behaalde WAN- en LAN-snelheden die er werkelijk gehaald worden. In een tijdperk met internetsnelheden van 500 Mb/s en zelfs al 1000 Mb/s via glasvezel zou ik wel eens willen weten welke routers deze snelheden daadwerkelijk halen en ook door kunnen geven via bijvoorbeeld VPN-tunnels. Gezien het feit dat de meeste glasvezelproviders alleen een modem leveren, kan dit ook voor anderen interessant zijn. Zou dit eens getest kunnen worden en in een artikel vermeld worden? FER ROEBROEKS, We zijn het helemaal met u eens, maar dit doen we al! We wijzen u graag op de grote routertest in PC-Active # 253 van december We hebben natuurlijk geen invloed op wat andere tijdschriften doen. Het Lab Met veel aandacht las ik de afl evering van Het Lab over WordPress updaten in PC-Active # 262. Het is toch veel gemakkelijker als de webserver in FastCGI mode [4] kan draaien? De bestanden worden dan met rechten van de FTP-gebruiker weggeschreven. WALTER, om Lighttpd deze threads op te laten starten, draait alles echter onder hetzelfde account. Maar u heeft gelijk, in principe zouden we Lighttpd en de FastCGI apart kunnen opstarten en de laatste zo onder een ander account laten werken. Dat klinkt leuk, maar alle problemen die we in deze Het Lab-aflevering noemen, blijven bestaan, zij het voor een andere gebruiker. Mogelijk dat u ons niet gelooft en in dat geval moet u het gewoon eens uitproberen. Ooit maakten we in Het Lab een FastCGI-test met Free Pascal [5]. Op die server wordt het geheel als volgt opgestart naast Lighttpd: spawn-fcgi -C 0 -p u hvdkamer -g users -- /home/hvdkamer/pascal/fcgite st &> /dev/null Bij het uitzoeken hadden we het geheel in eerste instantie als root opgestart en dat gaf zeer enge mogelijkheden. Het geheel draait nu onder ons eigen account en kan dus bij alles waar we via een shell ook bij kunnen. Nu hebben we dat niet geprogrammeerd anders dan hard gecodeerd inlezen van één bestand, waar we als gewone gebruiker niet bij kunnen. Met een kleine aanpassing kunt u in plaats van fcgitest natuurlijk php-cgi opstarten. Vervolgens zult u onze conclusie moeten onderschrijven: schrijfrechten voor een proces dat via het web is te benaderen, zijn doodeng. Sterker nog, zoals we laten zien, kunnen ook leesrechten - en daar ontkomen we niet aan - voor problemen zorgen. Index van InfoLinks? Ik vind het een goed besluit om geen cd-rom meer mee te sturen maar er Infolinks voor te terug te geven met alle informatie uit de artikelen. Wat ik eigenlijk nu nog mis, is een inhoud/index van de Infolinks. Mogelijk is deze er al, zoniet kan dit mogelijk opgestart worden? WIM VAN ROEKEL, Een inhoud/index van de InfoLinks is een goed idee en de redactie is daar ook inderdaad al mee bezig. Alle InfoLinks van dit nummer van PC-Active vindt u bijvoorbeeld onder het nummer en dat geldt ook voor het vorige nummer van PC-Active. Deze pagina s zullen we op den duur ook weer aan elkaar koppelen, om zo een totaalindex te krijgen. Zo kunt u altijd alles op den duur weer terug vinden. Op de in het artikel als voorbeeld gebruikte miniservers draait PHP reeds als FastCGIapplicatie. De aanvragen van bezoekers worden door de webserver Lighttpd doorgestuurd naar één van de opgestarte threads. Omdat we ervoor gekozen hebben INFOLINK Voor de voetnoten bij dit artikel: PC-ACTIVE Nr

10 OPLICHTING DOOR CYBERFRAUDE MAFFIA TEKST: PAUL MULDER Tweedehands handel via websites als Marktplaats, daar zit veel geld in. Helaas hebben ook oplichters dat begrepen. Een voorbeeld uit de praktijk van digitaal onderzoeker Paul Mulder. Het komt vaker voor dan u denkt! Niet alleen particulieren worden slachtoffer van cyberfraude, maar ook ervaren kopers in dienst van bedrijven blijven niet gevrijwaard. Fraude op online handelssites kennen we in twee vormen. Vaak is het de koper van de aangeboden goederen die niet betaalt. Maar met enige regelmaat gaat het om betaalde goederen die niet worden afgeleverd door de verkoper. Deze vormen van cyberfraude worden doorgaans gepleegd met behulp van veilingsites als Marktplaats.nl en ebay, maar tegenwoordig zien we ook een ander fenomeen op dit gebied, namelijk websites die speciaal zijn ontworpen voor oplichtingspraktijken. Cyberfraude is immers zeer winstgevend en een leuke website gecreëerd met bijvoorbeeld het bekende content management systeem Joomla! en het Virtuemart-pakket is zo gemaakt. Nog een paar leuke plaatjes, ideal- en PayPal-logo s en wat pakkende kreten en klaar is Kees! Zo overkwam dat ook onder- 12 PC-ACTIVE Nr

11 CYBERFRAUDE ACHTERGROND nemer Jan K., nadat hij bijna zaken had gedaan met een dergelijke website. Het relaas van een perfecte oplichting. Perfecte oplichting Jan handelt al een paar jaar op het internet en is een oude rot in het vak. Hij koopt defecte elektronica op en repareert deze met de reserveonderdelen van andere defecte elektronische apparatuur. Als de producten weer werken, verkoopt Jan ze dan aan derden. Ik ken Jan nog van vroeger en hij is een sociaal en goudeerlijk man. En dat is dan ook exact de reden waarom ik besloot hem te helpen met zijn probleem, nadat hij mijn hulp had ingeroepen. Jan vindt de advertentie op de veilingsite ebay: een container defecte Sony Led tv s voor een superprijs van 3500 euro. Hier kan hij behoorlijk mee vooruit en eindelijk eens weer wat geld verdienen! Ook de corresponderende website van het bedrijf ziet er goed uit en Jan stuurt direct een mailtje met het verzoek om meer informatie. Binnen een uur is de gevraagde informatie via de ontvangen en maakt hij telefonisch een voorlopige prijsafspraak van 3200 euro. Bij het doen van aankopen moet Jan altijd een nachtje slapen en de volgende dag besluit hij de partij televisies daadwerkelijk te kopen. Global Express Het is een dag later. De bestelling via het internet gaat nogal moeizaam en al snel komt via Outlook de onvermijdelijke deceptie binnen: de partij Sony Led tv s is al verkocht! Jan begrijpt er niets van en leest het e- mailbericht keer op keer door. Hij besluit de telefoon te pakken en eens te bellen met dat 06-nummer dat in het bericht vermeld staat. Een vriendelijke vrouwenstem neemt de telefoon op. Hello, Sie sprechen mit Global Express. En even later zegt de vrouw: Ja, ja ik hoor het al. U bent Nederlander. Dus kunnen we gewoon Nederlands spreken! Jan veert helemaal op, want dit had hij niet verwacht: de tegenpartij, een vrouw, praat Nederlands en ze is ondanks zijn norse opmerkingen nog aardig ook! De blijkbaar charmante vrouw legt uit dat ze stagiaire is en Jan mogelijk nog kan helpen. Hiervoor moet ze wel even in de lijst kijken, want er komen nog meer partijen Sony Led tv s aan. En passant vraagt ze nog even naar Jans 06-nummer en ze belooft morgen terug te bellen. De moeite waard Anja - want zo blijkt de stagiaire te heten - belt inderdaad terug. Ze heeft op de lijst gekeken en een interessante aanbieding gevonden. Wel ietwat duurder, maar zeker de moeite waard! Kijk maar even op onze site. De partij staat nu op de hoofdpagina voor 3600 euro. Jan gaat direct naar de desbetreffende website. Hij bekijkt de aangeboden containerpartij en wikt en weegt of hij deze zal kopen of niet. Nadat hij wat heeft afgedongen via de , lukt het hem de prijs te krijgen die hij wenst. Opnieuw is hij in zijn nopjes, want deze keer kan hij zijn slag slaan voor 2500 euro. Ver onder de prijs die gangbaar is! Via een wordt Jan gevraagd het geld over te maken op de bankrekening van het bedrijf. Op zijn beurt dringt Jan in een mailtje aan op een PayPal-betaling, maar dat wijst het bedrijf resoluut van de hand, met als reden dat grote betalingen altijd via de bank lopen. Enfin, de dag daarop maakt mijn vriend het geld via zijn bank over op de rekening van de tegenpartij. En dan wordt het erg stil. Na drie dagen heeft Jan nog steeds geen douanepapieren ontvangen om de container deze kant uit te kunnen krijgen. Maar de post heeft wel eens vaker vertraging Na vijf dagen komt de grote ontluistering. Het geld is afgeschreven en het beeldscherm van zijn computer geeft aan dat de website van het bedrijf niet meer kan worden gevonden; de postbesteller heeft dus niet voor niets verstek laten gaan. Rusland Uit mijn onderzoek blijkt dat de website niet meer bestaat. Via de website Archive.org [1] vraag ik de oude pagina s op. Geen handelsnummer, geen enkel keurmerk, een 06-nummer als telefoonnummer, een Gmail-account voor de - dat kan door iedereen worden aangemaakt - en een bezoekadres ergens midden in de steppen van Rusland. Bovenstaande aspecten zijn dan ook een aantal van de indicatoren bij online handelsplaatsen dat er een grote kans is op fraude. Nadat ik de originele webpagina terugvond via de Google-cache, heb ik de afbeelding van de partij goederen gedownload. Vervolgens plakte ik de foto in de zoekbalk van Google. Met als resultaat dat diverse websites werden ontdekt die gebruik hadden gemaakt van deze foto. De betaling had plaatsgevonden via een cheque voor een money transfer van Western Union Bank. Dergelijke betalingen zijn een teken dat u mogelijk met een oplichter hebt te maken. Dit soort transacties is zeer moeilijk te traceren en de verkopende fraudeur is meestal niet te achterhalen. Nadat Jan het gsm-nummer van Anja probeert te bellen, krijgt hij te horen: Kein Anschluss unter dieser Nummer. Nu weet de handelaar zeker dat hij is opgelicht. Een aangifte via het Meldpunt Internetoplichting [2] is erg lastig, want hij weet niet tegen wie! Jan is slachtoffer geworden van een perfecte oplichting. Zijn geld heeft hij nooit meer teruggezien, maar misschien dat dit artikel nieuwe slachtoffers kan behoeden. INFOLINK Voor de voetnoten bij dit artikel: PC-ACTIVE Nr

12 BRENG ORDE IN DE CHAOS SHAREWARE TEKST: JAN ROZA INFOLINK: SOFTWARE Vrijwel dagelijks maakt u foto s of stelt u documenten samen die allemaal worden bewaard op uw harde schijf of een dvd. Maar kunt u ze later nog makkelijk terugvinden? Papieren foto s zien we nauwelijks meer. Alles is tegenwoordig digitaal, maar toch hadden die ouderwetse papieren fotoalbums wel wat, want de foto s van een vroegere vakantie waren zo gevonden en bekeken. Misschien staan al uw foto s wel in een enkele folder op uw harde schijf of hebt u ze al eens op een dvd gezet. Kunt u tegenwoordig nog snel een bepaalde foto terugvinden? Een vergelijkbaar probleem doet zich voor bij documenten. Bent u een Pietje Precies, dan hebt u al uw Word- of Excel-bestanden al netjes opgeborgen in een folder per onderwerp, maar er zijn ongetwijfeld ook een hoop pc-gebruikers die het aan Word of Excel overlaten waar de bestanden moeten worden opgeslagen en dan wordt het na jaren een hele klus om het juiste document terug te vinden. Gelukkig zijn er programma s gemaakt die u prima van dienst kunnen zijn bij het ordenen en beheren van uw documenten en foto s. We laten er een paar de revue passeren. WonderFox Document Manager Dit programma is vooral bedoeld voor gebruikers van Microsoft Office en biedt veel mogelijkheden voor het beheren van Word-, Excel- en PowerPoint-bestanden. Ook pdf-bestanden kunnen volledig door WonderFox Document Manager worden beheerd. Na het starten wordt eerst een index aangelegd of bijgewerkt van alle op uw computer aanwezige bestanden van bovengenoemde typen. De eerste keer duurt dit even, maar het bijwerken gaat vanaf dat moment razendsnel. In het centrale venster ziet u nu alle documenten alfabetisch gerangschikt staan. De volgorde van de lijst kunt u wijzigen door op de kolomtitels te klikken. Via de knoppen aan de linkerzijde van het scherm kunt u deze lijst filteren op bestandstype, waardoor u een beter overzicht krijgt. Is het overzicht nog te groot, dan kunt u in de zoekbalk boven de lijst een deel van de gezochte bestandsnaam intypen, waardoor het overzicht enkel nog bestanden laat zien die aan het zoekargument voldoen. WonderFox Document Manager doet echter meer dan enkel zoeken en snel toegang bieden tot uw bestanden. Via de knoppenbalk boven in beeld kunt u bestanden kopiëren, verplaatsen, hernoemen en verwijderen. Daarnaast kunnen bestanden worden beveiligd met een sleutel en uiteraard ook weer worden ontcijferd na ingeven van de juiste sleutel. Er is ook een knop waarmee u geselecteerde bestanden kunt converteren van of naar het pdf-formaat, maar deze is nog inactief en zal pas actief worden in een volgende versie. Tenslotte kan dit programma ook al uw documenten bewaren in een gecomprimeerd bestand als back-up en kan het deze back-up ook weer terughalen als zich een ramp heeft voltrokken op uw harde schijf. Een nadeeltje is wel dat altijd een volledige kopie van alle bestanden wordt gemaakt. U kunt geen aparte back-up sets aanleggen van bijvoorbeeld alle Worddocumenten of alle pdf-bestanden. Al met al is WonderFox Document Manager een uitstekend programma voor het beheren van uw documenten. U hebt elk document via een centraal venster direct tot uw beschikking, ongeacht de plaats waar u het hebt opgeslagen. WonderFox 14 PC-ACTIVE Nr

13 SHAREWARE SOFTWARE WonderFox Document Manager 1.0 Auteur: WonderFox Soft. Toepassing: Bestandsbeheer Systeem: Windows XP/Vista/7 Registratie: $ 49,95 Website: WinCatalog Een slimme computergebruiker vertrouwt nooit enkel op zijn harde schijf, maar zorgt ervoor dat zijn data ook op een extern medium als een dvd of externe harde schijf staan. Als u dit al enkele jaren doet, dan kan de stapel dvd s wel eens flink zijn gegroeid en wordt het moeilijk snel iets terug te vinden. Met WinCatalog vindt u elk bestand echter razendsnel terug. Dit programma biedt de mogelijkheid om een catalogus aan te leggen met daarin de inhoud van al uw cd s en dvd s. Maar ook de inhoud van folders op uw harde schijf, losse bestanden en zelf te definiëren media kunt u toevoegen aan de catalogus. En mocht u iets uitlenen, dan kan dat ook worden vastgelegd in WinCatalog, want in dit programma kunt u ook locaties en personen vastleggen. Zodra iets wordt uitgeleend, hoeft u alleen maar te klikken op de knop Loan item en in het venster dat dan verschijnt de juiste persoon te selecteren. Ook de inhoud van in de catalogus opgenomen zip-bestanden worden getoond in het centrale venster. Hoewel zoeken in dit programma het makkelijkst is, kan WinCatalog ook fraaie overzichten maken in HTMLformaat om later af te drukken en kunnen data via CVS-formaat worden overgenomen in bijvoorbeeld Excel. WinCatalog biedt Nerxy File Organizer soortgelijke sorteeropties. Nadat u uw keuze hebt gemaakt, kunt u de instellingen opslaan of de bestanden organiseren. Bekijkt u vooral eerst goed de instellingen - via Preferences - want standaard worden bestanden tijdens het organiseren verplaatst naar de nieuwe locatie. Als u dit niet wilt, moet u hier de instelling wijzigen in Kopiëren. Bij dit programma geen afdrukmogelijkheden; het is puur bedoeld voor het organiseren en niet voor rapportage. Nerxy File Organizer Auteur: Nerxy Corporation Toepassing: Bestandsbeheer Systeem: Windows XP/Vista/7 Registratie: $ 24,95 Website: WinCatalog Auteur: WinCatalog.com Toepassing: Bestandsbeheer Systeem: Windows XP/Vista/7 Registratie: $ 49,95 Website: Nerxy File Organizer Dit programma is speciaal bedoeld voor het organiseren van foto s en muziekbestanden. Als eerste geeft u op waar de georganiseerde bestanden moeten worden opgeslagen. Daarna definieert u hoe dat moet gebeuren. Standaard worden foto s bijvoorbeeld gesorteerd op jaar, maand en dag, maar u kunt ook kiezen voor sortering op merk camera, extensie en resolutie. Mocht u liever helemaal zelf bepalen welke sortering moet worden gebruikt, dan kunt u uit een flink aantal rubrieken kiezen. Ook voor muziekbestanden INFOLINK Voor de downloads bij dit artikel: Nerxy File Organizer PC-ACTIVE Nr

14 dossier e-reader De beste bieb: calibre! tekst: wammes witkop Wie eenmaal overtuigd is, zal niet graag terugdenken aan de stapels dode boom die de boekenlezer met zich mee moet zeulen op vakantie. Tijdschriften, da s andere koek, daar spelen kleur en opmaak een grote rol. Maar een simpel pocketboek? Dan is de e-reader verreweg superieur aan het ouderwetsche papier. Alleen de bibliotheekprogrammatuur, dat blijft behelpen. De fabrikanten proberen vooral uit te stralen dat het echt geen computertechniek is, dat apparaat, om ook digibeten over de streep te trekken waarschijnlijk. Met als gevolg: software die maar een fractie van de mogelijkheden benut. Vooral makkelijk laten lijken ontaardt al snel in het bewust dichttimmeren van leuke mogelijkheden. In combinatie met allerlei copyrightbeschermingen - zie kader Mag dat zomaar? - wordt het bijhouden van de collectie zo al snel een crime. Maar gelukkig is er een freeware alternatief, voor die meegeleverde programmatuur: calibre. Overigens bewust zonder hoofdletter, programmeur Kovid Goyal heeft dat zo verordonneerd en iemand die zo n goed programma neerzet, moeten we niet tegenspreken. Want calibre heeft werkelijk alles wat een bibliofiele nerd zich kan wensen, terwijl ook de absolute leek er moeiteloos mee uit de voeten kan. Achter een simpel ogende interface voor wat uiteindelijk een fiks complexe database is, verschuilen zich vele lagen van verdieping, mogelijkheden die pas als u ze nodig hebt, in beeld hoeven te komen. Kortom, de filosofie van de betere freeware, waar prima programmatuur door een hele gemeenschap kan worden opgetuigd met plug-ins om de functionaliteit 16 PC-ACTIVE Nr

15 CALIBRE ACHTERGROND Mag dat zomaar? Wie e-books wil lezen, kan die te kust en te keur kopen. Maar wel zowat allemaal voorzien van Digital Rights Managment en in meerdere, onderling niet uitwisselbare, bestandsformaten. Om met het eerste te beginnen, DRM betekent dat u een gekocht en betaald boek niet vrijelijk mag gebruiken zoals het u goeddunkt. Een papieren boek kunt u behalve lezen ook weggeven, uitlenen dan wel tweedehands verkopen. Of u kunt er even een paar pagina s uit kopiëren om aantekeningen op te maken. DRM maakt dat onmogelijk. U kunt vaak niet eens besluiten het boek op een ander merk e-reader te lezen, als u een nieuw apparaat overweegt of als uw huidige reader het bestandsformaat van uw eerder aangeschafte e-book niet snapt. Even zelf converteren van het ene naar het andere formaat kan niet, door de DRM. Overigens, petje af voor deze gevorderde marketingstrategieën, het is alsof een brillenketen kans ziet u voor altijd te verbieden elders eens een bril aan te schaffen. Vast geen toeval, deze vorm van vergaande klantenbinding. Mocht uw e-reader in het ongerede raken door een softwareprobleem, dan is even resetten de beste en snelste oplossing. Maar daarbij raakt u wel meteen voor elk met DRM beschermd boek één van de keren dat u het mag installeren kwijt. Zo ook als het apparaat gestolen wordt, of in het water kukelt - maar dat laatste zou u uw papieren boek ook hebben gekost. Maar dan wel één enkel boek en niet uw hele bibliotheek. Brand? Daar heeft u uw inboedelverzekering voor, waardoor u nieuwe boeken kan aanschaffen als de ramp heeft toegeslagen. De e-reader echter komt niet met welke garantie dan ook voor de kostbare inhoud, en verzekeren kan ook al niet. Afhankelijk van de toegepaste vorm van DRM moet u aan allerlei voorwaarden voldoen. Het meest gebruikt momenteel zijn de DRM s van Adobe en van Amazon, die beide gewoon lastig zijn in het dagelijks gebruik en de koper beperken in zijn mogelijkheden. Flauw is bijvoorbeeld het feit dat het tegenwoordig best mogelijk is om Engelstalige teksten in bruikbare kwaliteit door de pc voor te laten lezen. Maar DRM blokkeert dat, want ze verkopen u liever een apart audioboek. Het feit dat veel titels niet eens bestaan als audioboek, maakt niet uit; het wordt gewoon geblokkeerd. Maar het meest frustrerend is nog wel het feit dat er geen enkele garantie bestaat dat de leverancier van uw e-books er niet vroeger of later mee op zal houden. En als men om welke reden dan ook de stekker eruit zou trekken, dan staat de boekenkoper met lege handen. Want als de servers niet meer bereikbaar zijn, is de DRM onverbiddelijk. Kortom, de vraag mag dat zomaar? is simpel te beantwoorden: nee, het mag niet! In Nederland nemen boeken een uitzonderingspositie in, als het gaat om de thuiskopiewetgeving. Pas als een boek niet meer leverbaar is en ook niet herdrukt zal worden, mag u een integrale fotokopie maken. Tot die tijd is zelfs dat verboden. En e-books downloaden, behalve uit legale bronnen, mag al helemaal niet. Net zomin als u de beveiliging van een e-book mag verwijderen. Hoe onredelijk het hele concept van DRM ook is jegens de goedwillende koper, verwijderen mag niet. met de namen van uitgevers. Dat werkt erg efficiënt, in meerdere opzichten. Bij elk boek staat een verwijzing in het veld auteur naar de subtabel met schrijvers, zodat elke naam slechts één keer voorkomt en bij het invoeren het veld ook meteen zelf suggesties aandraagt, zodat u - als u een beetje consistent bent in uw smaak qua boeken - meestal aan een paar aanslagen genoeg hebt om de juiste naam met een muisklik af te kunnen maken. Maar er is nog een levensgroot voordeel aan deze techniek. Want u kunt ook door die tabel met aunaar eigen hand te zetten. Of - als u zelf niet zo n beste programmeur mocht zijn - om vrijelijk te gebruiken. Hetzelfde model als we kennen van Firefox, Thunderbird en WordPress. Database Calibre is uiteindelijk een toegespitste database, met voor de hand liggende velden als titel, auteur en bijvoorbeeld uitgever. Die database is waar mogelijk relationeel: er is naast de tabel waar alle boeken in staan ook een tabel met die auteurs, en een andere Hoofdscherm met alle toeters en bellen PC-ACTIVE Nr

16 ACHTERGROND CALIBRE Metadata van diverse titels bewerken teursnamen bladeren, waarbij u al snel afwijkende schrijfwijzen tegen zult komen als u uw boeken kanten-klaar in calibre importeert, want iedereen maakt tikfouten. Door zo n tikfout even te verbeteren zijn alle voorkomens van een spellingsvariant in één keer aangepast naar de standaard. Natuurlijk lenen niet alle velden zich voor deze benadering. Zaken zoals datum van aanschaf of grootte van het boekbestand zijn gewoon individuele velden, voor elk boek apart. Maar een veld zoals reeksen heeft zelfs nog meer functionaliteit dan alleen maar gestandaardiseerde teksten, want binnen een reeks wordt er ook nog een volgnummer toegekend. In principe steeds eentje hoger dan de laatst ingevoerde, maar dat mag u zelf ook nog aanpassen. Dus, wie zoals uw auteur dol is op sciencefiction: de Duivelsprinsencyclus van Jack Vance kan door op dat reeksen-veld te sorteren keurig in de juiste volgorde in beeld komen. Filteren Een database ontleent een groot deel van zijn kracht aan filters. Gelukkig kent calibre die in maten en soorten. Het hoofdscherm kent vier werkpanelen, die allemaal - behalve het hoofdscherm met de eigenlijke boeken - naar smaak aan- of uitgezet kunnen worden. Links van de boekenlijst kan de labelbrowser worden aangezet, rechts worden desgekozen de boekdetails getoond en het omslag kan boven de lijst verschijnen. Die labelbrowser biedt meteen het eerste, simpelste niveau van filtering, want wie daar auteurs aanklikt ziet meteen een lijst met alle gebruikte auteursnamen, met bij elke schrijver hoeveel boeken er binnen de bieb bekend zijn. Klik eenmaal op een auteur en alleen zijn of haar boeken worden getoond, met een groot groen plusteken voor de schrijversnaam. Maar klik nu nog eens. De plus wordt een rode min - en u bent terug in alle boeken, behalve die van de uitgezette auteur. En precies hetzelfde werkt het met reeksen, uitgevers en talen. Of met de velden die u zelf nog definieert - want ook dat kan, eigen velden maken. Die labelbrowser is een snelle toegang tot basaal filteren. Maar er kan ook op willekeurige woorden in willekeurige velden worden gezocht, evenals op combinaties. Ook grote verzamelingen kunnen met deze benadering volkomen in bedwang gehouden worden - en iedereen die wel eens een fikse database heeft moeten beheren, weet dat deze woordkeuze terecht is. Natuurlijk kunnen zoekopdrachten tamelijk complex worden - en ze kunnen dan ook keurig worden opgeslagen. Terwijl ook de laatst gebruikte opdrachten terug te halen zijn. Wie een beetje bekend is met databases, zal in calibre al snel vliegensvlug uit de voeten kunnen. Overzetten Vervolgens moeten de boeken natuurlijk naar de e- reader. Calibre kent zo te zien alle modellen van alle merken en houdt desgewenst rekening met de eigenaardigheden en extra opties van al die exemplaren. Zo kent Sony het verschijnsel boekenplank, collecties van boeken. Geen overbodige luxe als u duizend boeken meeneemt, want om dan slechts alfabetisch op titel of auteursnaam te kunnen bladeren wordt wel erg onhandig. Die boekenplanken bestaan bijvoorbeeld uit alle boeken van een enkele auteur, of juist uit alle titels binnen een reeks. Calibre maakt het mogelijk zelf op te geven welke metadata worden gebruikt om de collecties - om het infantiele woord boekenplank te vermijden, typisch voor de versimpeling - samen te stellen. En daar kunnen ook door de gebruiker zelf gedefinieerde labels voor gebruikt worden, zodat de mogelijkheden om de boekenverzameling op de reader overzichtelijk te houden opeens legio zijn. Let wel, een boek kan in meerdere collecties voorkomen en even experimenteren leert al snel wat het lekkerst werkt. In de boekenlijst van het hoofdscherm wordt, als een e-reader is aangesloten, netjes getoond welke boeken al op dat apparaat bekend zijn en ook waar, want 18 PC-ACTIVE Nr

17 CALIBRE ACHTERGROND Nieuws meenemen op de e-reader veel e-readers kunnen met geheugenkaartjes worden uitgebreid. Ook niet onbelangrijk: calibre is erg snel. Om een indruk te geven, 1017 boeken overzetten naar een Sony PRS-T2 was in een kleine achttien minuten gepiept. Boekformaten Er is een ware wildgroei aan formaten, als het om e-books gaat. Calibre maakt dat allemaal niet uit, die lust ze allemaal. Met of zonder DRM, copyrightbeveiliging, maakt ook al niet uit. Maar met bestanden zonder dergelijke beperkingen kan calibre wel meer. Zoals even omzetten van het ene formaat naar het andere. Dus, als u een boek vindt in verkeerd bestandsformaat, dat dondert niet. Zet het gewoon in uw calibre-bibliotheek en als de tijd daar is, zal calibre ervoor zorgen dat het boek zonder verder ingrijpen van u in een door uw e-reader leesbaar bestand wordt omgezet. Wie meer controle wil hebben over dat omzetten, dat kan ook, er zijn zat parameters om mee te experimenteren om het beste resultaat te bereiken, als u handmatig gaat omzetten. En jazeker, calibre leest al die formaten ook probleemloos, als u op de pc wilt kijken hoe uw resultaten er uitzien. Uiteindelijk kan een boek dus in meerdere formaten op de pc - en in de bibliotheek - aanwezig zijn. En dat blijkt verbazingwekkend handig, als de verzameling wat groter is. Want anders loopt u het risico om na een minder dan perfecte omzetting - denk aan verkeerd vallende kantlijnen - het kind met het badwater weg te gooien, als u het oorspronkelijke e-book wegmietert. Plug-ins en extra functies Calibre is volstrekt modulair van opzet. En dat betekent dat het makkelijk is om de zaken naar uw hand te zetten, door middel van parameters. Zo is de interface in zowat alle talen beschikbaar, ook goedlopend Nederlands. En calibre kan meer dan alleen e-books managen en omzetten: er kunnen ook websites worden geconverteerd naar een zelf aan te wijzen e-book-formaat, waarbij calibre in staat is de HTML intelligent te interpreteren. Dat opent heel nieuwe mogelijkheden, bijvoorbeeld een nieuwssite elke ochtend even omzetten naar een makkelijk onderweg te raadplegen e-book. Geen extra kosten voor mobiel internet of frustraties over trage verbindingen. Sommige functionaliteit die de plug-ins toevoegen, is overigens officieel in Nederland verboden, zoals het verwijderen van DRM. In ons land mag u nu eenmaal niet uw duurbetaalde content van dergelijke hinderlijke beperkingen ontdoen, zelfs al bent u alleen maar van plan daardoor het boek op een ander merk e-reader te kunnen gebruiken. Niet doen, dus. Enthousiast? Jazeker! Na een maandje werken met calibre is uw recensent meer dan content. Tot nog toe zijn er geen situaties geweest waarbij met even logisch nadenken de eigen tamelijk uitgebreide collectie niet met wat slim gekozen trucjes kon worden gedresseerd. In eerste instantie bleken sommige zelfgekozen oplossingen net wat simpel en moest er nog even achter het oor gekrabd worden, maar met een extra user defined field bleek alles op zijn pootjes terecht te komen. Als u daarbij bedenkt dat calibre niet alleen door de maker wordt ondersteund, maar dat er een behoorlijk actieve gebruikersgroep bezig is met leuke dingen voor de mensen te maken - daarbij geholpen door de uitermate diepgravende documentatie over de interne werking van het programma - is calibre gewoon het alternatief voor de te simpele biebjes van e-readermakers. INFOLINK Voor meer infomatie: PC-ACTIVE Nr

18 DOSSIER E-READER USENET TEKST: WAMMES WITKOP Er is meer te vinden op internet dan alleen al dan niet fraaie webpagina s. Usenet bijvoorbeeld is ouder dan HTML en was in eerste instantie bestemd voor berichtenverkeer, waar we tegenwoordig mail voor gebruiken. Die berichten werden in allerlei nieuwsgroepen verzameld, waar mensen vrij in konden bladeren en onderling discussiëren. Die rol vervult Usenet al heel lang niet meer. Dat doen we nu veel handiger en fraaier op in HTML uitgevoerde fora. Maar Usenet bestaat nog altijd, want berichtenverkeer kan natuurlijk ook gebruikt worden om bestanden te verspreiden. Een kwestie van het bestand in kleinere stukjes hakken en dan in delen op de nieuwsgroepen plaatsen. En dat is precies de rol van Usenet vandaag de dag, het delen van bestanden. Legale - en illegale, waarbij u nou weer niet meteen aan kinderporno moet denken. Maar wel aan bijvoorbeeld films, of programmatuur. Of andere zaken Gebruiksgemak Die in stukken gehakte bestanden weer op de juiste manier aan elkaar plakken was een lastige klus. Maar tegenwoordig zijn daar uitstekende oplossingen voor, in de vorm van gespecialiseerde newsgroup browsers. Met zo n programma kunt u Usenet doorzoeken en vervolgens besluiten de gevonden spullen te downloaden, waarna alles geheel automatisch keurig voor u aan elkaar wordt geplakt. Zelf publiceren is net zo makkelijk overigens, en er vinden ook nog altijd discussies plaats op Usenet, die zo n browser ook prima voor u kan afhandelen. Bewaartijd Usenet stamt uit andere tijden, tijden toen opslagcapaciteit nog schreeuwend duur was. Usenet-berichten werden dan ook niet voor eeuwig bewaard, maar kenden een beperkte opslagtijd. Hoe lang, dat hing af van de gebruikte server, het stond - en staat - de beheerder vrij om berichten na een week te laten verdwijnen. Toen Usenet nog voornamelijk voor discussiedoeleinden werd gebruikt, was dat al een item; een te korte bewaartijd hield in dat u na de vakantie een stuk van de uitwisseling had gemist. En met het huidig gebruik van het systeem is die bewaartijd nog veel belangrijker geworden. Wie op Usenet wil gaan kijken, zal daar een abonnement voor moeten afsluiten. Vroeger had uw internetprovider speciale Usenet-servers staan - ik herinner me nog de lokale nieuwsgroepen op het Amsterdamse kabelnetwerk - maar die tijden zijn geweest. Nu zijn er speciale Usenet-providers, die hun eigen servers hebben en onderling zwaar concurreren op die oh zo cruciale bewaartijd. Tegenwoordig is een retentie van jaren niet ongebruikelijk Verder verschillen ze onderling qua Usenet-browser - want ook die vormt onderdeel van uw abonnement - en te downloaden datavolume. Er zitten grootverbuikers, daar op Usenet, die bijvoorbeeld 25 US dollar per maand betalen voor ongelimiteerd downloaden. Maar gelukkig zijn er ook goedkopere abonnementen. Uitproberen Het hoeft niet meteen in de papieren te lopen om één en ander eens zelf te ervaren. Zo zou u eens op Giganews [1] een proefabonnement kunnen afsluiten. Als u binnen de veertien dagen proeftijd weer opzegt, kost dat niets en kunt u met de Usenet-browser van deze dienst, Mimo, eens zien of er zaken van uw gading rondzwerven in de nieuwsgroepen. Ik vermoed dat u verrast zult staan kijken. Mocht u na zo n proefperiode toegang tot Usenet willen houden, dan kan dat ook betaalbaarder. Bijvoorbeeld met Newsdemon [2], dat niet zozeer maandabonnementen aanbiedt, maar u een hoeveelheid te verbruiken gigabytes verkoopt. Hoe lang u daar vervolgens over doet voor u weer een blokje bij moet kopen, mag u helemaal zelf weten. INFOLINK Voor de voetnoten bij dit artikel: 20 PC-ACTIVE Nr

19 DOSSIER E-READER SONY S NIEUWSTE: NOG MOOIER TEKST: WAMMES WITKOP Een perfect apparaat bleek nog een heel stuk beter te kunnen. Digitale boeken leest u met Sony s nieuwste, de PRS-T2. In september 2009 kwam Sony met de eerste e- reader voor de Nederlandse markt, de PRS-600. En bijkans de hele Nederlandse pers kreeg er één uitgereikt, hetgeen tot tamelijk enthousiaste verhalen in de media leidde. Zelf was ik minder positief; het apparaat was niet echt intuïtief. De PRS-650 die ik later gebruikte, beviel me echter al stukken beter; het liep allemaal soepeler, sneller en veel meer zoals je zou verwachten. Lezen werd een heel natuurlijke ervaring en ik was alsnog overtuigd. En toen mocht ik de allernieuwste generatie proberen, de in september op de markt gekomen PRS-T2. Een stuk beter Heel onverwacht: een perfect apparaat bleek nog een heel stuk beter te kunnen. Lichter van gewicht, veel langere accuduur, beter en sneller scherm en ook WiFi bleek samen met de simpele browser een echt zinnige functie. Ik was er snel aan gewend met twee vingers even een boektekst te vergroten of verkleinen en naar pdf gescande documentatie werd hierdoor een stuk bruikbaarder. Ook een A4-pagina met gescande diagrammen wordt hanteerbaar op die manier. Op dit nieuwe model bleken teksten nog makkelijker doorzoekbaar en de optie om een woord niet alleen in één van de ingebouwde woordenboeken te zoeken, maar ook op het internet, bleek geniaal. U zou bijna willen dat u overal altijd WiFi had, alleen al om die mogelijkheid! Ook heel fijn: snel van lettergrootte en zelfs font wisselen. En notities maken, die u met Everynote via de cloud ook weer op uw pc kunt gebruiken. Eigenlijk is er tot nog toe slechts één enkel minpuntje waargenomen aan deze nieuwe generatie boekenlezer: het uitschuifbare pennetje om nauwkeurig op het aanraakscherm te kunnen navigeren is verdwenen. De los meegeleverde pen is een flutding, dat in mijn geval bovendien al kwijt is ook. De ontwikkeling gaat snel: in zes jaar heeft Sony wereldwijd elf modellen uitgebracht. Andere fabrikanten innoveren in een vergelijkbaar tempo. En waar bij notebooks de veranderingen vaak goeddeels cosmetisch zijn, gaat dat bij e-readers niet op. Ze evolueren snel tot steeds handiger apparaten. Gebruiksduur op een batterijlading, snelheid van bladeren, leesbaarheid van het scherm, touchscreen bediening, de mogelijkheid om aantekeningen te maken of tekst te doorzoeken, WiFi, ingebouwde internetbrowser, allemaal zaken die in de zes jaar of met sprongen vooruit zijn gegaan of werden geïntroduceerd. Anderzijds heeft deze nieuwste Sony-telg geen mogelijkheid meer om muziek af te spelen - maar dat is eigenlijk ook een vooruitgang. Daar wilt u een echt muziekdoosje voor, met meer geheugen en toegesneden mogelijkheden. Zal de e-reader zich handhaven, of gaat het apparaat worden ingehaald door de smartphone of tablet? Die vraag wordt vaak gesteld, maar zolang de e-reader de lange batterijduur aan het lichte gewicht en het uitermate leesbare scherm weet te koppelen, is dat eigenlijk toch wel een uitgemaakte zaak. Een tablet is te groot en te kwetsbaar om zonder goede reden mee te nemen; een telefoon heeft een te klein scherm en een te korte gebruiksduur op een batterijlading. De e-reader bezet een eigen niche en weet die steeds beter te vullen. Digital Book Reader PRS-T2 Prijs: 140,- PC-ACTIVE Nr

20 EINDE VAN DE WET VAN MOORE? MEER DAN DUBBEL ZO SNEL TEKST: Y VES SUCAET Futuristen en trendwatchers zijn er dol op: de Wet van Moore. Die voorspelt dat de rekenkracht van de gemiddelde pc ongeveer om de achttien maanden verdubbelt. Talloze malen is het einde van de ervaringsregel voorspeld, maar steeds opnieuw bleek dat onterecht. Maar wat gebeurt er als de werkelijkheid sneller is dan deze wet? Gordon Moore, de latere medeoprichter van Intel, formuleerde zijn bekende Wet in 1965, en voorspelde dat de rekenkracht van computers elke twee jaar zou verdubbelen, met een horizon van tenminste tien jaar. Al snel bleek dit zelfs nog sneller te gaan: ongeveer elke achttien maanden. Bijna een halve eeuw later staat de wet nog steeds overeind. Met de regelmaat van de klok verklaart iemand de Wet dood, om later toch opnieuw ongelijk te krijgen. 22 PC-ACTIVE Nr