Doc. nr. N Th EU - Europees handvest KO A 05 Brussel, MH/FD/LC A D V I E S. over een

Transcriptie

1 Doc. nr. N Th EU - Europees handvest KO A 05 Brussel, MH/FD/LC A D V I E S over een ONTWERP VAN BELGISCH UITVOERINGSVERSLAG 2002 VAN HET EUROPEES HANDVEST VOOR DE KLEINE BEDRIJVEN (bekrachtigd door de Hoge Raad voor de Zelfstandigen en de KMO op 3 december 2002) ***

2 2 In een brief van 27 augustus 2002 vraagt de heer R. Desmet-Carlier, Directeur-generaal van de Administratie KMO-beleid van de FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie, het advies van de Hoge Raad voor de Zelfstandigen en de KMO betreffende een ontwerp van Belgisch uitvoeringsverslag 2002 van het Europees handvast voor de kleine bedrijven Na een bilaterale overlegvergadering met vertegenwoordigers van de Europese Commissie en België en na raadpleging van een commissie ad hoc in de schoot van de Hoge Raad d.d. 11 september 2002, brengt het bureau van de Hoge Raad voor de Zelfstandigen en de KMO op 17 september 2002 volgend advies uit. ALGEMENE BEMERKINGEN 1. De Hoge Raad is verheugd dat zijn vraag voor een nauwe betrokkenheid bij de uitvoering van het Europees Handvest voor Kleine Bedrijven via het Belgisch jaarlijks uitvoeringsverslag positief beantwoord werd en waardeert de inspanningen van het Bestuur voor KMO-beleid in dit communicatieproces. De Hoge Raad herbevestigt het belang dat hij hecht aan dit Europees Handvest en de uitvoeringsverslagen als nuttige beleidsinstrumenten voor het voeren van een dynamische politiek met het oog op het realiseren van de gestelde doelstellingen. 2. Dit advies is gestoeld op een voorlopig beschikbaar ontwerpverslag, waarvan geweten is dat het onvolledig is en dus niet definitief. Met het oog op het volgend verslag acht de Hoge Raad het raadzaam te werken met een timing die alle participanten toelaat hun bijdrage tijdig te leveren om zich vervolgens te kunnen uitspreken over een volledige synthese. Eveneens is het aangewezen alle betrokken partijen die een bijdrage leveren te informeren over de gevolgde werkwijze. Een duidelijke communicatie is gewenst over de concrete opbouw van het verslag, welke maatregelen geviseerd worden en welke instanties bij de rondvraag betrokken worden. 3. De Hoge Raad is van oordeel dat de verslaggeving verder op punt moet gesteld worden. Gezien de centrale doelstelling om alle maatregelen zowel kwantitatief als kwalitatief te kunnen beoordelen is het wenselijk de wijze van rapportering in dit perspectief aan te passen. Een standaardfiche per maatregel zou daartoe zeer dienstig zijn en minimaal volgende elementen moeten bevatten: - de naam van het project; - de promotor van het project met vermelding van de ondersteunende instanties; - een korte omschrijving van het doel en het beoogde doelpubliek; - de datum van inwerkingtreding; - een tabel met relevante kencijfers op jaarbasis die het bereik of de impact aantonen en die (op termijn) een meerjarenperspectief biedt; - de aangewende middelen voor de maatregel (budgettaire kost); - een eventuele evaluatie van de maatregel; - de contactpersoon (inclusief coördinaten).

3 3 De beschikbaarheid over precieze kwantitatieve gegevens zal vervolgens een meer kwalitatieve beoordeling mogelijk maken. Deze werkwijze zal een meer objectieve benadering van het relatieve belang of de impact van de diverse maatregelen mogelijk maken. Omwille van het tijdsperspectief acht de Hoge Raad het eveneens aanbevolen om zowel bestaande als nieuwe initiatieven op te nemen in het verslag. Enkel een ruim overzicht van het geheel van de maatregelen kan leiden tot een goede beoordeling. 4. Net zoals de vorige editie bevat dit uitvoeringsverslag zowel bestaande maatregelen als plannen of voorstellen die evenwel nog wachten op een concrete uitwerking. Indien naast de effectieve maatregelen geopteerd wordt om ook de plannen te vermelden dient om verwarring te vermijden de status van iedere maatregel duidelijk weergegeven. Zonder een duidelijk onderscheid tussen beiden wordt Europa een verkeerd of vertekend beeld geschetst van de Belgische toestand. De Hoge Raad bevestigt het belang van diverse recente beleidsplannen, zoals het federaal KMO-plan van Minister Daems, le plan d'action "4x4 pour entreprendre" of het "Pact van Vilvoorde". Zij bevatten voorstellen die nauw aansluiten bij de Europese objectieven. Het spreekt voor zich dat in de mate waarin zij effectief gerealiseerd worden zij zullen bijdragen aan de beoogde doelstellingen. Om maximaal aan te sluiten bij de gemeenschappelijke verslaggeving op Europees niveau en om herhalingen of overlappingen te vermijden is het aan te bevelen de voorgestelde maatregelen te behandelen bij de 10 terreinen die het uitvoeringsverslag bevat. 5. De Hoge Raad neemt er nota van dat de vermelde maatregelen gevolgen hebben voor zowel kleine als middelgrote of zelfs alle ondernemingen, doch onderstreept het belang van specifieke maatregelen voor kleine ondernemingen (- 50 werknemers) in functie van de doelstellingen van het Europees Handvest. 6. Maatregelen met betrekking tot de sociale bescherming van zelfstandigen zijn voor vele personen vaak doorslaggevend in de keuze voor een al dan niet zelfstandige loopbaan. Gezien dit fundamenteel belang is het aangewezen dit beleidsdomein ook te verwerken in het rapport. 7. Inhoudelijk is het verslag in vergelijking met vorige editie ongetwijfeld verbeterd. Dit neemt niet weg dat het nog belangrijke hiaten bevat en bepaalde regio's onderbelicht. De criteria om al dan niet in het verslag opgenomen te worden blijven onduidelijk. Een vaste en consequent aangehouden structuur is wenselijk: federale maatregelen, maatregelen van de gewesten en de gemeenschappen, private initiatieven. Indien mogelijk verdient het aanbeveling gelijkaardige maatregelen van verschillende bestuursniveaus, zoals bijvoorbeeld de opleidingscheques, geïntegreerd voor te stellen. Niet het bevoegd bestuursniveau, doch de inhoud én vooral de impact van de onderscheiden maatregelen zijn van doorslaggevend belang in deze Europese rapportering.

4 4 SPECIFIEKE BEMERKINGEN Rekening houdend met bovenstaande bemerkingen, beperkt de Hoge Raad zich tot volgende bemerkingen betreffende het ontwerp van Belgisch uitvoeringsverslag Titel De titel Uitvoeringsverslag 2002 voor België leidt tot verwarring vermits het verslag van vorig jaar dezelfde titel kreeg. Een duidelijke specificatie van de data van zowel het jaarverslag als de geviseerde maatregelen is wenselijk. 1. Onderwijs en vorming in ondernemingszin Nergens wordt melding gemaakt van het alternerend leren dat nochtans een belangrijk deel uitmaakt van het onderwijs in ondernemingszin. Wat de jonge ondernemingen betreft, wordt er geen enkele precisering gegeven over de aard van de steun van de overheid aan dit initiatief en ontbreken de gegevens voor het Brussels en Vlaams gewest. De Hoge Raad herinnert aan het belang van de vestigingsreglementering als essentieel element van de vorming in ondernemingszin van de jonge ondernemers. Hij stelt evenwel vast dat die wetgeving de laatste jaren niet meer geëvolueerd is ondanks het feit dat hij herhaaldelijk gevraagd heeft om de wettelijke basis van de toegang tot het beroep te moderniseren. Wat de sensibiliseringsmaatregelen gericht op een breed publiek in het Vlaams gewest betreft zijn er nog de imagocampagnes inzake het leercontract, de "dag van de klant" en de "prijs voor de ondernemende school" voor het basisonderwijs. 2. Goedkopere en snellere registratie Vermeldenswaardig in dit verband zijn voor het Vlaams Gewest de "huizen van de economie" en de maatregelen inzake integrale milieuvoorwaarden voor kleine ondernemingen. 3. Betere wetgeving en reglementering Hier zou het geheel aan wetgevingen moeten bekeken worden en niet enkel de aspecten informatie of vereenvoudiging. De Hoge Raad acht het nuttig voor ieder reglementeringsontwerp dat voor advies wordt voorgelegd aan een consultatieve instantie een administratieve impactfiche wordt toegevoegd zodat zij een evaluatie kan maken van de gevolgen van de voorgestelde maatregel voor de kleine ondernemingen. Ook de hervorming van de faillissementswetgeving verdient een vermelding in het verslag.

5 5 4. Beschikbaarheid van vaardigheden Tal van maatregelen ondersteunen een deel van de kosten van raadpleging bij het begin of in de levensloop van de onderneming alsook de opleiding van personeel (opleidingscheques). De maatregelen variëren van regio tot regio en verdienen volgens de Hoge Raad verdere ondersteuning. Het peterschapsproject PLATO, een van oorsprong Vlaams initiatief, en Ondernemingen voor Ondernemingen (OVO) werden niet vermeld voor het Vlaams Gewest. 5. Betere on-linetoegang De Hoge Raad meent dat er nog andere projecten te vermelden zijn. Zo bijvoorbeeld de BTW-aangifte via elektronische weg, de beveiligde elektronische brievenbus van De Post (PostBox.be) en het digitaal actieplan e-flanders in het Vlaams gewest. 6. Meer profijt trekken van de interne markt De Hoge Raad herinnert er aan dat het Europees Handvest stelt dat de Europese en de nationale mededingingsregels streng moeten toegepast worden zodat kleine ondernemingen alle kansen krijgen om zich op nieuwe markten te begeven en een eerlijke concurrentiestrijd te voeren. De Hoge Raad acht het nuttig hier een stand van zaken over het mededingingsbeleid op te nemen met vermelding van de gevolgen voor de kleine bedrijven. 7. Belastingen en financiën De Hoge Raad meent dat bepaalde elementen uit de hervorming van de vennootschapsbelasting, in het bijzonder de verlaging van de aanslagvoeten voor kleine bedrijven en de investeringsreserve, van essentieel belang is voor de verbetering van de competitiviteit van de KMO. Tevens is het nuttig de maatregelen op te nemen van de Waalse COUPOLE DES PME en het Vlaams Waarborgfonds. 8. Het technologisch vermogen van de KMO versterken Het verslag maakt geen melding van initiatieven zoals het KMO-plan van het IWT- Vlaanderen, het Instituut voor de aanmoediging van Innovatie door Wetenschap en Technologie in Vlaanderen die in deze actielijn kaderen. 9. Succesvolle modellen voor elektronische handel en eersteklasondersteuning van kleine topondernemingen Sommige maatregelen onder deze rubriek zijn overlappend met actielijn 5.

6 6 10. Sterkere en doeltreffendere behartiging van de belangen van het kleinbedrijf op het niveau van de Unie en op nationaal niveau In tegenstelling tot hetgeen het verslag stelt, bestaat er niet langer een specifiek departement voor de Middenstand. Vertegenwoordigers van de KMO treden ook als partners op bij het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de Vlaamse gemeenschap. BESLUIT De Hoge Raad is van oordeel dat dit uitvoeringsverslag een waardevol instrument is dat in de toekomst verder verfijnd dient te worden om een doeltreffend beleid voor kleine bedrijven te bewerkstelligen. Globaal wordt volgens de Hoge Raad in dit verslag een rooskleurig beeld opgehangen dat in de feiten evenwel niet altijd is vast te stellen. In de huidige stand van zaken meent de Hoge Raad dat het Belgisch verslag de maatregelen met betrekking tot opleidingscheques, alternerend leren en de elektronische BTW-aangifte onder meer als 'best practices' kan voorstellen.