N DIV REG Kruispuntbank A 07 Brussel, MH/FD/LC ADVIES. betreffende

Transcriptie

1 N DIV REG Kruispuntbank A 07 Brussel, MH/FD/LC ADVIES betreffende EEN WETSONTWERP TOT OPRICHTING VAN EEN KRUISPUNTBANK VAN ONDERNEMINGEN, TOT MODERNISERING VAN HET HANDELSREGISTER EN TOT OPRICHTING VAN ONDERNEMINGSLOKETTEN ***

2 2 De Ministerraad heeft een wetsontwerp goedgekeurd tot oprichting van een Kruispuntbank van Ondernemingen, tot modernisering van het Handelsregister en tot oprichting van ondernemingsloketten. Deze kruispuntbank zal aan iedere onderneming een ondernemingsnummer toekennen dat het unieke identificatienummer vormt van deze onderneming. Aldus zullen de ondernemingen voortaan niet meer telkens dezelfde formaliteiten moeten vervullen bij de verschillende administraties vermits zij zullen verplicht worden deze informatie eerst op te vragen bij de kruispuntbank. De Kruispuntbank van Ondernemingen integreert eveneens de gegevens van het handelsregister. Het toegekende ondernemingsnummer zal immers ook dienen als nummer van handelsregister. De verplichte inschrijving gebeurt bij een erkend ondernemersloket naar keuze. De heer Picqué, Minister van Economie en Wetenschappelijk Onderzoek, belast met het Grootstedenbeleid, vroeg op 8 mei 2002 het advies van de Hoge Raad voor de Zelfstandigen en de KMO. Na voorbereidende werkzaamheden in de commissie ad hoc brengt de Hoge Raad voor de Zelfstandigen en de KMO tijdens zijn algemene vergadering d.d. 31 mei 2002 volgend eenparig advies uit. In een eerste reactie opteert de Hoge Raad voor het formuleren van een algemeen advies. ALGEMENE STANDPUNTEN Doelstelling De Hoge Raad voor de Zelfstandigen en de KMO heeft zich in het verleden meermaals uitgesproken voor de invoering van een uniek identificatienummer met als doel de administratieve vereenvoudiging te verzekeren en het ontwikkelen van een virtueel eenheidsloket mogelijk te maken. Hierbij was het volgens de Hoge Raad noodzakelijk dat de diverse overheden zich in hun relatie tot de ondernemingen maximaal op elkaar afstemmen en zich daartoe onderling verbinden. Het wetsontwerp creëert een kruispuntbank van ondernemingen, een uniek identificatienummer en ondernemersloketten. In de mate dat dit project daadwerkelijk gerealiseerd wordt, kan dit inderdaad leiden tot een wezenlijke vermindering van de administratieve lasten van de ondernemingen. De Hoge Raad staat derhalve positief tegenover de beoogde doelstellingen. Fasering De Hoge Raad pleit voor een spoedige doch doordachte realisatie van dit project. Hij is van mening dat dit wetsontwerp een omwenteling inhoudt voor alle betrokken diensten. Het welslagen van deze zeer ingrijpende operatie vereist een grondige voorbereiding in al zijn facetten. Een globaal stappenplan en een zorgvuldige uitwerking van alle deelprocessen volgens een realistische timing zijn bijgevolg aangewezen. Naast het parlementair werk noteert de Hoge Raad een dertigtal uitvoeringsbesluiten, een massa reglementaire en logistieke aanpassingen door de diverse betrokken instanties.

3 3 De Hoge Raad vraagt zich af of de voorziene startdatum van 1 januari 2003 haalbaar is en wijst op de risicovolle impact op het normale economische leven gezien de onderlinge verwevenheid van alle geplande wijzigingen. Bij de verwezenlijking van deze wet is het volgens de Hoge Raad onontbeerlijk dat de rechtszekerheid op ieder moment absoluut gewaarborgd wordt. Hij dringt daarom aan op een gefaseerde uitvoering van de wet zodat de continuïteit van de openbare dienstverlening op geen enkel ogenblik in het gedrang komt. De Hoge Raad pleit voor een fasering van de nieuwe taken volgens een opdeling "backoffice en frontoffice". Dit betekent dat de Kruispuntbank van Ondernemingen en de integratie van andere overheidsdiensten zoals het handelsregister operationeel moet zijn vóór de ondernemingsloketten hun rol kunnen vervullen. Kostprijs Het spreekt voor zich dat de beoogde hervormingen aanzienlijke personele en logistieke investeringen impliceren voor alle betrokken diensten, zowel de overheidsdiensten als de ondernemingsloketten. Het financiële kostenplaatje ontbreekt evenwel tot op heden. Voor het goed functioneren van de Kruispuntbank van Ondernemingen is het is dus noodzakelijk de financiële impact van dit wetsontwerp voorafgaandelijk voor alle betrokkenen te ramen. Rechtszekerheid De Hoge Raad is van oordeel dat de hiërarchie tussen de wettelijke normen niet wordt gerespecteerd vermits de Koning de mogelijkheid geboden wordt de van kracht zijnde wettelijke bepalingen op te heffen, aan te vullen, te wijzigingen of te vervangen in functie van de operationalisering van de ondernemingsloketten. Hierdoor dreigt het gevaar van een juridisch vacuüm met nefaste gevolgen voor de ondernemingen. Bij ontstentenis van de noodzakelijke wettelijke bekrachtiging van de besluiten tot wijziging van diverse wettelijke bepalingen uiterlijk de eerste dag van de twaalfde maand na publicatie in het Belgisch Staatsblad stelt zich de vraag van de omkeerbaarheid van de procedures en de geleden schade. De Hoge Raad dringt erop aan dat juridische zekerheid wordt geboden. Hij denkt hierbij niet alleen aan de rechtmatige belangen van de ondernemingen die in het kader van de vigerende reglementeringen ten allen tijde moeten gevrijwaard blijven, maar ook aan de wettelijk opgerichte overheidsdiensten zoals de Kamers van Ambachten en Neringen en het Handelsregister en hun respectievelijke personeelsleden die over een aantal wettelijke rechten beschikken die inherent zijn aan hun opdracht. DE KRUISPUNTBANK VAN ONDERNEMINGEN EN DE MODERNISERING VAN HET HANDELSREGISTER De Hoge Raad voor de Zelfstandigen en de KMO bevestigt het belang van de oprichting van een Kruispuntbank van Ondernemingen en het daaraan gekoppelde uniek ondernemingsnummer als noodzakelijke voorwaarde voor de structurele vereenvoudiging van een aantal essentiële formaliteiten die de KMO niet alleen bij de start, maar ook in de loop van hun bedrijfsactiviteiten dienen te vervullen. De Hoge Raad is van oordeel dat de Kruispuntbank van Ondernemingen te beschouwen is als een draaischijf van informatie die op een dynamische wijze verder dient uitgebouwd te worden in functie van nieuwe mogelijkheden en behoeften inzake verdere administratieve vereenvoudiging.

4 4 Het centraliseren van identificatiegegevens en de daarbij horende toekenning van een uniek identificatienummer moet er volgens de Hoge Raad toe leiden dat gekende gegevens niet meer mogen opgevraagd worden door geen enkele overheid, ongeacht het bestuursniveau. Dit moet de absolute regel zijn. De Hoge Raad zou ook niet begrijpen dat er naast dit uniek identificatienummer bepaalde administraties andere identificatienummers zouden blijven gebruiken. De Hoge Raad merkt hierbij op dat er vanuit het oogpunt van de ondernemingen geen onderscheid gemaakt wordt tussen federale en andere overheden op alle niveaus. Op dit vlak dienen de nodige initiatieven tot overleg en samenwerking genomen te worden. DE ONDERNEMINGSLOKETTEN De Hoge Raad voor de Zelfstandigen en de KMO neemt er akte van dat de regering principieel geopteerd heeft om een aantal opdrachten die tot op heden tot de exclusieve bevoegdheid van de overheid behoren in de toekomst te laten vervullen door private diensten. Hij is van oordeel dat dit pas kan indien voorafgaandelijk aan een aantal zeer strikte voorwaarden is voldaan. De bekommernissen die hierna volgen zijn niet limitatief. Duidelijkheid De bepalingen inzake de ondernemingsloketten kenmerken zich globaal door te veel vaagheid. Voor een goede werking is het nochtans van belang dat zowel de taken, de erkenningvoorwaarden, de verplichtingen, de vergoedingen als het toezicht en de controle ondubbelzinnig en zo nauwkeurig mogelijk gedefinieerd worden. Dit geldt zowel voor alle betrokken overheden, de registratieplichtigen als de te erkennen ondernemingsloketten. De gebruikte omschrijvingen, zoals "de nodige uitrusting, de nodige eigen private financiële en economische draagkracht of de nodige competentie, " zijn te vaag om bijvoorbeeld de erkenningdossiers voor het oprichten van een ondernemingsloket objectief te kunnen beoordelen. Transparantie inzake taken en tarifering Naast de wettelijk verplichte taken die inherent zijn aan het ondernemingsloket zelf kunnen de ondernemingsloketten een aantal bijkomende diensten verlenen tegen een zelf vast te stellen prijs. De Hoge Raad dringt erop aan dat er ter zake voldoende transparantie zou zijn. Er dient dus een duidelijk onderscheid gemaakt tussen de wettelijke taken en de bijkomende diensten zonder dat er hierbij enige vorm van verplichte koppeling mogelijk is. Hierbij vraagt de Hoge Raad zich ook af of er geen duidelijke grenzen moeten aangegeven worden voor deze bijkomende diensten. Bepaalde bijkomende diensten die de ondernemingsloketten volgens de memorie van toelichting vrij kunnen aanbieden, mogen in geen geval leiden tot enige vorm van oneerlijke concurrentie tussen de ondernemingsloketten en beoefenaars van dienstverlenende beroepen die deze diensten in de normale uitoefening van hun beroep vervullen. Bij wijze van voorbeeld kan verwezen worden naar het opstellen van een financieel plan.

5 5 Voldoende werkingsmiddelen De taken die de ondernemingsloketten moeten vervullen zijn logischerwijze zeer ruim. Niet alleen het verrichten van administratieve formaliteiten ten aanzien van alle federale administraties, het verzekeren van het inzagerecht voor gegevens uit het handelsregister of de verplichte archivering, maar ook de bijkomende verplichtingen zoals het kosteloos verstrekken van inlichtingen, het inzagerecht verschaffen en het afleveren van afschriften of uittreksels aan de overheid in haar ruimste betekenis verplichten de ondernemingsloketten over voldoende middelen te beschikken om deze opdrachten te kunnen vervullen. De opdracht van de ondernemingsloketten bevat wettelijke taken waarop de ondernemingen recht hebben omdat die formaliteiten hen opgelegd zijn. De Hoge Raad vestigt er ook de aandacht op dat de loketten moeten vergoed worden voor het geheel van de behandelde dossiers die uitmonden in een inschrijving of een weigering, een wijziging of een doorhaling. Het is dan ook noodzakelijk dat de vergoedingen die de overheid aan de ondernemingsloketten toekent voldoende ruim zijn en bovendien geen nadelig financieel effect hebben voor de ondernemingen zelf. Die middelen moeten tijdig gekend zijn zodat de aanvraag tot erkenning met kennis van zaken kan ingediend worden. Een krachtige organisatiestructuur Met het oog op een snelle en uniforme behandeling van de administratieve taken door de ondernemingsloketten onderschrijft de Hoge Raad de noodzaak van een sterk bemande en goed uitgeruste centrale overheidsdienst die de nodige ondersteuning van de ondernemingsloketten verzekert. Zo moet bijvoorbeeld de controle a priori door de FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie eveneens binnen een redelijke termijn verzekerd worden. Een verantwoorde overgangsperiode Zoals hoger vermeld, kan volgens de Hoge Raad met de ondernemingsloketten pas gestart worden als de "backoffice" volledig operationeel is. Men moet immers ten allen tijde vermijden dat de continuïteit van de lopende dienstverlening zoals bijvoorbeeld de inschrijvingen, wijzigingen of schrappingen in het handelsregister of de behandeling van erkenningaanvragen voor gereglementeerde beroepen, die momenteel meestal slechts op papier gebeuren en gearchiveerd worden, in het gedrang komt. De conversie van de bestaande gegevens in de kruispuntbank is reeds een zeer omvangrijke opdracht. De beschikbaarheid over een performant geïntegreerd informaticasysteem voor alle betrokkenen is eveneens een essentiële voorwaarde voor het slagen van dit ambitieus project. Tot slot is het van belang voor een kwalitatieve dienstverlening dat de kandidaten voor een ondernemingsloket met volledige kennis van zaken kunnen oordelen over de voorwaarden en de lasten die zij zullen moeten vervullen alvorens hun eventuele aanvraag tot erkenning als ondernemingsloket in te dienen.

6 6 BESLUITEN De Hoge Raad voor de Zelfstandigen en de KMO erkent het belang van de oprichting van een Kruispuntbank van Ondernemingen, de hervorming van het handelsregister en de inrichting van ondernemingsloketten. Met het oog op een succesvolle realisatie van dit ingrijpend project wenst de Hoge Raad dat het wetsontwerp rekening houdt met bovenvermelde bemerkingen. De continuïteit van de dienstverlening dient op ieder moment van de overgang blijvend gewaarborgd te worden. De Hoge Raad dringt aan op een globaal stappenplan en een zorgvuldige uitwerking van alle deelprocessen volgens een realistische timing en is van oordeel dat een fasering van het project is aangewezen. In eerste orde dient de Kruispuntbank van Ondernemingen en de integratie van overheidsdiensten gerealiseerd te worden; in een volgende fase kunnen de ondernemingsloketten geoperationaliseerd worden. De bepalingen betreffende de ondernemingsloketten vereisen nog veel verfijning. Voorafgaandelijk dient eveneens zowel de juridische bezwaren als de financiële impact van dit wetsontwerp uitgeklaard. Tenslotte spreekt de Hoge Raad zijn grote bezorgdheid uit bij de verwezenlijking van dit geheel van kruispuntbank en ondernemingsloketten binnen een zo korte termijn.