Advies. Subsidiebesluit. Brussel, 12 december SERV_ADV_ _algemeneregelssubsidies.docx

Transcriptie

1 Advies Subsidiebesluit Brussel, 12 december 2012 SERV_ADV_ _algemeneregelssubsidies.docx Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen Wetstraat 34-36, 1040 Brussel T F info@serv.be

2 Advies Subisidiebesluit Adviesvraag: Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering betreffende de algemene regels inzake subsidiëring. Adviesvrager: Philippe Muyters, Vlaams minister van Financiën, Begroting, Werk, Ruimtelijke Ordening en Sport Ontvangst adviesvraag: 21 november 2012 Adviestermijn: 30 kalenderdagen Decretale opdracht: SERV-decreet 7 mei 2004 art. 12 (standpunt begroting ikv overlegfunctie) Goedkeuring dagelijks bestuur SERV: 5 december 2012 Goedkeuring raad: 12 december

3 1. Inleiding Het ontwerp subsidiebesluit 1 dat ter advies werd voorgelegd geeft uitvoering aan Titel 5, hoofdstuk 1 van het rekendecreet (artikels 53 tot en met 57). Het besluit wenst een generiek kader te vormen voor alle subsidiebeslissingen van de Vlaamse overheid. Het bevat daartoe algemene bepalingen omtrent aanvraag, toekenning, aanwending, verantwoording en sancties en onverenigbaarheden. Belangrijk voor de evaluatie van dit besluit is dat het geen nieuwe subsidiestelsel of regels in het leven wil roepen of algemene en verplichtende criteria wil opleggen voor de beoordeling van een subsidiebeslissing. Het opzet is om een kaderregeling uit te werken voor het geval de bestaande subsidies niet of onvoldoende gereglementeerd zijn. De huidige subsidieregels worden door dit kaderbesluit niet vervangen, maar wel aangevuld voor zover nodig. De memorie van toelichting spreekt van een vangnet dat door het kaderbesluit gevormd wordt. Daarnaast is het ook de bedoeling dat de uniformiteit van de subsidiebeslissingen in de toekomst zou toenemen doordat de nieuwe subsidiebeslissingen zich meer gaan afstemmen op de bepalingen van het kaderbesluit dat voorligt. Voor de beoordeling van dit kaderbesluit vertrekt de SERV van de elementen die opgenomen waren in zijn advies van 15 december 2010 over het rekendecreet. Daarin heeft de SERV drie aandachtspunten meegegeven voor de uitwerking van algemene regels voor Vlaamse subsidies: rechtszekerheid; administratieve lastenverlaging die toch een goede opvolging toelaat; voldoende flexibiliteit. Deze drie elementen vormen dan ook de basis voor de beoordeling door de SERV van het voorgelegde kaderbesluit. Daarnaast wenst de SERV ook aan te geven dat het positief is dat het kaderbesluit al rekening houdt met de komende prestatiebegroting. 2. Rechtszekerheid Voor de SERV is het belangrijk dat er voldoende aandacht gegeven wordt aan de rechtszekerheid in hoofde van de ontvangers van de subsidies. De regels en concrete criteria die gehanteerd worden voor de toekenning, terugvordering en verantwoording moeten voldoende duidelijk zijn voor alle partijen op het moment dat de subsidieaanvraag gebeurt. In de algemene toelichting wordt aangegeven dat de rechtszekerheid en uniformiteit van de subsidiëring sterk bevorderd kunnen worden door het besluit. De SERV is van oordeel dat het besluit inderdaad de rechtszekerheid op termijn kan bevorderen. Dat neemt niet weg dat ook tijdens de beginfase van de nieuwe regelgeving de rechtszekerheid van de subsidieontvanger verzekerd moet zijn. Zoals reeds aangegeven zijn de bepalingen van het subsidiebesluit vanaf de inwerkingtreding van kracht voor zover de huidige subsidies niet of onvoldoende geregle- 1 Ontwerpbesluit van de Vlaamse regering betreffende de algemene regels inzake subsidiëring 3

4 menteerd zijn. De subsidieontvangers die nu reeds een subsidie ontvangen van de Vlaamse overheid, kunnen hierdoor aan bijkomende verplichtingen onderworpen worden bij de aanwending van de subsidies, in het bijzonder wat de aanwending van de reserves betreft. Om te vermijden dat dit aanleiding kan geven tot rechtsonzekerheid, moet de subsidiërende instantie hierover duidelijk communiceren met de subsidieontvangers en expliciet aangeven in welke mate het subsidiebesluit een wijziging inhoudt voor de subsidieontvanger. Daarbij is het ook van belang dat de manier waarop het besluit wordt toegepast voor de bestaande subsidies over alle beleidsdomeinen heen uniform gebeurt. Afgezien van deze overgangsperiode is de SERV echter van oordeel dat het kaderbesluit voldoende garanties biedt voor de rechtszekerheid. Dit belet natuurlijk niet dat het een blijvend aandachtspunt moet zijn voor elke concrete subsidiereglementering die in de toekomst uitgewerkt wordt. 3. Administratieve lasten In zijn advies over het rekendecreet gaf de SERV aan dat de eenmalige gegevensopvraging waarvan sprake in artikel 57 van het rekendecreet een belangrijke bepaling is om de administratieve lasten tot een minimum te beperken. De SERV heeft in zijn advies echter ook aangegeven dat de uitwerking ervan niet mag beletten dat er op verschillende tijdstippen informatie wordt opgevraagd in het kader van een opvolging waarbij de opgevraagde gegevens ondertussen gewijzigd kunnen zijn. Het kaderbesluit geeft duidelijk aan dat de administratieve lastenverlaging een belangrijk element was bij de uitwerking van het kaderbesluit. Dit blijkt voornamelijk uit het onderscheid dat gemaakt wordt tussen de kleinere subsidiedossiers (minder dan euro) en de overige subsidiedossiers. Voor de kleinere subsidiedossiers worden zo de administratieve lasten beperkt. Het kaderbesluit bevat geen bepalingen over de eenmalige gegevensopvraging en sluit dus niet uit dat er, indien nodig, bijkomende gegevens opgevraagd kunnen worden. Op dat punt komt het besluit dus tegemoet aan het SERV-advies. Bij de concrete toepassing van de aangepaste subsidiereglementering zal de Vlaamse regering in ieder geval een goed evenwicht moeten zoeken tussen het geven van vertrouwen aan de subsidieontvanger enerzijds en het voorkomen van misbruiken. Het verminderen van de administratieve lasten mag immers niet tot gevolg hebben dat het risico op misbruiken zou toenemen. Bij de hervorming van het Rijkssubsidiekader in Nederland in 2009 was dit één van de vier uitgangspunten: Proportionaliteit Sturing op prestaties en hoofdlijnen Uniformisering en vereenvoudiging Verantwoord vertrouwen en risicoacceptatie Het subsidiekader dat door de Vlaamse regering uitgewerkt werd, neemt in ieder geval de eerste drie uitgangspunten mee. Het laatste principe echter wordt niet expliciet opgenomen als aandachtspunt van de Vlaamse regering. Zo bepaalt het Nederlands Rijkssubsidiekader dat de subsidieontvanger onmiddellijk aan de subsidiegever moet 4

5 melden dat niet aan alle subsidieverplichtingen zal worden voldaan. Daarnaast wordt ook de mogelijkheid voorzien dat er een rente kan gevorderd worden. Zonder dat dit expliciet moet opgenomen worden in het kaderbesluit, is de SERV van oordeel dat er bij de uitwerking van de concrete subsidiereglementering en de toepassing ervan aandacht wordt geschonken aan het risicomanagement. Hiertoe is het belangrijk dat, voor zover dit nog niet het geval was, een globale opvolging kan gebeuren van alle subsidiedossiers waarbij het proces niet verlopen is zoals voorzien. Hieruit kunnen eventueel bepaalde risicofactoren afgeleid op basis waarmee men rekening kan houden voor nieuwe subsidiedossiers. 4. Flexibiliteit De SERV waardeert dat de uitgewerkte regeling ervoor kan zorgen dat er een (geleidelijke) stroomlijning gebeurt van bestaande en toekomstige subsidiebepalingen. Dit beperkt onnodige verschillen, vermijdt lacunes en maakt de Vlaamse subsidiereglementering eenvoudiger, coherenter en doelmatiger. Het besluit past m.a.w. in het streven naar betere regelgeving. De SERV vroeg in zijn advies bij het rekendecreet dat het kaderbesluit wel voldoende flexibiliteit zou bieden zodat het aangepast is aan de specifieke situatie binnen de verschillende programma s waarvoor de subsidies aangewend worden. Uit de bepalingen van het subsidiebesluit blijkt duidelijk dat hieraan de nodige aandacht werd geschonken. De bepalingen van het kaderbesluit bieden een basissokkel die van belang is voor alle subsidiereglementeringen, maar laat voldoende ruimte om maatwerk te leveren indien nodig. 5. Prestatiebegroting Een opvallend element in het subsidiebesluit is dat er expliciet een link wordt gemaakt met de prestatiebegroting die de Vlaamse regering beoogt voor de komende jaren. Artikel 4, 1, 7 stelt dat elke subsidiebeslissing een vermelding moet bevatten van de bijdrage van de gesubsidieerde activiteit tot de realisatie van de strategische en operationele doelstellingen van de subsidiërende overheid. De SERV verwelkomt dat het besluit deze bepaling bevat aangezien de Vlaamse regering de komende jaren verdere stappen wenst te zetten voor een echte prestatiebegroting. 5