Dinsdag 5 juni VAN PEGASUS BRUG NAAR DE BATTERIJ VAN MERVILLE VIA QUISTREHAM NAAR ARROMANCHES

Transcriptie

1 Vandaag is het dinsdag 5 juni Morgen, 6 juni is het exact 68 jaar geleden dat hier de invasie van europa begon. We rijden vandaag in totaal ongeveer 180 km. Er is heel veel te zien onderweg. De wegen die we zullen rijden zijn soms wat breder ongeveer type provinciale weg en vaak ook smalle landweggetjes in een licht glooiend landschap. Opvallend is dat het lijkt of de tijd sinds 6 juni 1944 is blijven stilstaan. Overal om u heen ervaart u 68 jaar na dato, de ontelbare zichtbare herinneringen aan een onvoorstelbare strijd die bepalend is geweest voor onze manier van leven nu. We gaan naar Pegasus brug waar we het museum zullen bezoeken. Dan via Ranville (korte stop bij het Engels kerkhof) naar de Batterij Melville. Vandaar via Quistreham, langs de stranden naar Arromanches. Deze beschrijving geeft u wat achtergrond informatie over de locaties. We zullen onderweg natuurlijk ook onze tijd nemen voor de nodige food and beverage momenten. Dit hebben we niet strak ingepland, maar in overleg en naar behoefte van de groep invullen. 1

2 Pegasus Bridge 2

3 6 JUNI 1944, UUR OBJECT: (PEGASUS) BRUG OVER HET CAEN KANAAL. Over het Caen kanaal en de Orne (een paar honderd meter verder) liggen twee bruggen. De eerste is de beroemde Pegasus brug. Hier landden, op de oostoever 16 minuten na middernacht op 6 juni 1944, drie 'Horsa' zweefvliegtuigen van de 6th Airborne Division. Aan boord D-Company onder leiding van Major John Howard. Binnen 10 minuten was de brug in Britse handen. Er zijn dan 2 doden en 14 gewonden gevallen aan de Britse zijde. De eigenaars van café Gondrée werden de eerste Fransen die bevrijd werden. Bij de landingsplek van de Horsa zwevers staat nu een borstbeeld van Major Howard. De brug over de Orne, wordt zonder slag of stoot ingenomen door twee andere pelotons van D-Company die daar geland zijn met hun zwevers. 3

4 Misschien wel de beroemdste foto van Pegasus brug (let op de drie Horsa zwevers op de achtergrond) Howard moest de bruggen houden tot hij afgelost werd. Vlak voor dageraad verschenen enkele Duitse tanks om de hoek bij het maire Bénouville. Met een PIAT (Projector Infantry Anti-Tank), een granaatwerper waarvan een exemplaar te zien is in het museum, werd de eerste tank uitgeschakeld door Sgt. Wagger Thornton. De andere tanks trokken zich hierop terug. De gehele tijd dat de kleine groep van D Company bij de brug was, bleven de Duitsers hen bestoken met mortieren en scherpschutters. Het vermoeden was dat dit vanuit een groot gebouw, Chateau de Bénouville, een vrouwenziekenhuis, op de westoever werd gestuurd. Private Wally Parr had onderwijl uitgewerkt hoe het Duitse 5cm kanon werkte en begon de ene na de andere granaat die kant op te schieten. Howard liet hem op een gegeven moment ermee stoppen, het had geen nut. Aan de rechterzijde van het ziekenhuis, daar stond een watertoren met vermoedelijk enkele Duitse scherpschutters. Howard gaf toestemming aan Parr om de toren te beschieten. Het eerste schot was raak, maar de granaat vloog door de toren heen, het was een pantser doorborende granaat, en het water liep door het gat naar buiten, meer schoten veroorzaakten meer gaten en meer stralen water, maar de toren werd niet verwoest, en Howard liet het schieten weer stoppen (de toren is na de oorlog afgebroken). Rond uur verscheen een Duits vliegtuig die een bom liet vallen. 4

5 Het was een perfecte treffer tegen het contragewicht, maar explodeerde niet (de schade is nog steeds te zien aan de brug in het museum). Vijf uur 's middags kwam, onder de klanken van doedelzakspeler Bill Millin, Lord Lovat met de aflossende versterking over de brug. In 1961 diende de brug als een lokatie voor de film 'The Longest Day', waarin de aanval gereconstrueerd werd. HET MEMORIAL PEGASUS MUSEUM: Een bezoek aan het museum bij de Pegasus brug is meer dan de moeite waard. Het museum is te vinden op het stuk land tussen de twee bruggen aan de noordzijde van de weg (D514), direct na de (nieuwe) Pegasus brug links af. In het museum is o.a. de originele doedelzak van Bill Millin te zien. De originele brug is begin jaren-90 vervangen en staat nu geheel gerestaureerd achter het museum. Duidelijk zijn de gaten en deuken van de Duitse bom aan de achterzijde van het contragewicht te zien. Ook is hier een gerestaureerde Bailey brug te vinden en een replica van een Horsa zwever. In een schuurtje zijn trouwens orginele brokstukken van een Horsa te bewonderen. Dit museum is een aanrader! 5

6 Centaur IV met een 95mm kanon. Deze tanks, slechts 80 van gebouwd, werden ingezet door de Royal Marine Armoured Support Group om vanaf LCT's te schieten. Om het vuur te geleiden waren rond de toren markeringen aangebracht die het kanon in de goede richting moesten wijzen. Helaas bleken de LCT's ongeschikt als 'gevechtsbodem' en werd de Centaur pas aan land ingezet. 6

7 VANAF PEGASUS BRUG NAAR RANVILLE Het is een korte rit naar Ranville. Dit is één van de belangrijkste LZ's (Landing Zone) voor de zwevers. 7

8 We rijden naar Ranville. Achter de kerk ligt de belangrijkste oorlogsbegraafplaats voor de gevallenen van de 6th Airborne Division. Er liggen 2563 slachtoffers begraven onder smetteloze witte stenen. Achter de noordelijke kerkmuur liggen ook nog enkele gesneuvelde mannen uit de eerste twee dagen van de landing, waaronder Lt. Den Brotheridge die te boek staat als eerste door vijandelijk vuur omgekomen militair tijdens D-Day. Hij sneuvelde bij Pegasus Brug. De familie Gondrée, van het café naast de brug, heeft hem geëerd met een plaquette. Ook een eenzame onbekende Duitse soldaat is hier begraven. 8

9 Ten oosten van de kerk is een jongens- en meisjeschool gevestigd. Aan het einde, bij de bibliotheek staat een borstbeeld van Major-General R.N. 'Windy' Gale. Gale, commandant van de 6th Airborne Division, was binnengevlogen met een zwever rond uur en bracht zijn hoofdkwartier naar Ranville. Onderweg werd een loslopend wit paard geconfisqueerd en door Gale gebruikt. Later zou het dier onbedoeld zijn leven redden door tussen Gale en een vallende mortiergranaat. 9

10 Lt-Col. Lord Lovat in 1942 na Operation Jubilee (de Dieppe Raid) Ranville kwam onder zwaar vuur van de Duitsers te liggen, en nadat Lord Lovat Pegasus brug in de middag had bereikt, werd deze met zijn manschappen doorgestuurd om Ranville te ontlasten van de druk. Zes dagen later raakte Lord Lovat zwaar gewond tijdens de gevechten om Amfréville. We vervolgen de weg noordwaarts richting Merville en komen eerst door het alleraardigst stadje Amfréville. Centraal ligt hier een imposante kerk op een groot grasveld. Verschillende wegen kwamen in dit stadje samen en was daardoor een belangrijk knooppunt. 10

11 Eén van de verschillende monumenten in Amfréville (op de achtergrond de kerk) Nadat Amfréville op 6 juni bevrijd was door de 6th Airborne, nam de 4th Commando van Kiefer het over van de Britse para s. Na een zware strijd op 8 juni rond Bréville moest Lord Lovat en zijn eenheid terug trekken op Amfréville en gingen voor de nacht in de kerk. 11

12 6 JUNI 1944, OBJECT: DE BATTERIJ VAN MERVILLE. Even ten zuiden van Merville ligt het batterijen complex. De Geallieerden waren bang dat de 150mm kanonnen van deze batterij de invasievloot in gevaar zouden brengen. Het was de taak van Major Terence Otway en zijn mannen om dit object uit te schakelen. Als inleiding voor de aanval, bestookten Lancaster bommenwerpers het complex even na middernacht, maar helaas vielen de bommen naast het doel. Major Terence Otway Vier uur nadat de parachutisten geland waren wist Otway met 150 man het complex te bereiken. Dit was slechts 25% van de manschappen die gesprongen waren. De meeste mannen waren hopeloos verdwaald of verkeerd terecht gekomen. De aanval begon om uur, die zeer heftig en bloederig was. Zeventig man aan Britse zijde sneuvelden of raakten gewond. Van het Duitse garnizoen werden 20 gevangen genomen, de rest werd gedood of raakte gewond. Om uur was alles voorbij. In de bunkers stonden geen 150mm, maar 100mm Skoda kanonnen. Deze werden uitgeschakeld. Nadat Otway zijn mannen had verplaatst werd de batterij weer heroverd door de Duitsers. De volgende dag werden de Duitsers weer verdreven na bittere gevechten rond de kazematten en in de tunnels die de bunkers onderling verbonden. 12

13 HET MUSEUM. In de eerste kazemat, de grootste van de batterij, wordt een indrukwekkende geluid- en lichtshow opgevoerd. Als het lampje bij de ingang groen brandt kun je de kazemat bezoeken. De show bestaat uit twee delen. Het eerste segment is het schieten van het geschut op de invasievloot. Rond een stuk geschut staan enkele poppen die Duitse soldaten uitbeelden. De dreunen van het kanon komen goed over en de rook die geproduceerd wordt maakt de sfeer extra sinister. Het tweede deel is de aanval door de troepen onder leiding van Otway. Naast de show zijn in kleine ruimtes diorama s ingericht om te tonen hoe de Duitse troepen in de kazemat leefden. 13

14 In de tweede kazemat wordt ingegaan op de troepen die de aanval uitvoerden op deze batterij. Verschillende persoonlijke zaken, zoals documenten, foto s en onderscheidingen zijn hier te vinden. Ook worden via kleine diorama s getoond hoe de Britse para s hier hun werk deden. Hier en daar ligt wel wat ontwricht beton, maar van extreem veel gevechtsschade is weinig te vinden. Opvallend is juist hoe de kazematten zijn afgewerkt. De buitenzijde heeft een pokdalig uiterlijk gekregen als camouflage patroon. De grote commandobunker is ontoegankelijk en staat met de basis in het water. Hier is nog wel duidelijke gevechtsschade te vinden in de vorm van kogelgaten in het beton en granaat inslagen rond de toegangsdeuren. De commandobunker was voorzien van een periscoop. Tijdens de nachtelijke aanval blikte Stabsfeldwebel Buskotte er doorheen toen juist een Britse paratroeper er op schoot en het onbruikbaar maakte. 14

15 Er staat een originele D-Day veteraan, een C-47, bij het museum. Sinds juli 2008 is er bij de batterij een originele C-47 te vinden. Deze Dakota, de , bracht manschappen van de 501st PIR, 101st Airborne Division in de nacht van 5 op 6 juni, 1944, naar Frankrijk, waar ze sprongen ten zuiden van Ste-Mère-Eglise. In september van dat jaar bracht ze manschappen van de 82nd Airborne naar Nederland voor Operation Market-Garden. Op 27 december 1944 raakte ze zwaar beschadigd door Duits afweervuur tijdens een vlucht naar Bastogne en de bemanning kwam met de schrik vrij. 15

16 De C-47, SNAFU met één van haar piloten; James P. Harper Na de oorlog kwam ze via Tsjecho-Slowakije en een periode bij de Franse luchtmacht, in het voormalige Joegoslavië terecht. Tijdens de gevechten rond de Balkan raakte ze gehavend door machinegeweervuur. Maar ze kon worden gered van de slopershamer en staat nu als herinnering en ter nagedachtenis in volle glorie bij het museum. Vanaf Merville gaan we naar Ouistreham en vervolgen we onze tocht langs de landingsstranden om in Arromanches te stoppen. 16

17 ARROMANCHES Arromanches werd in de middag van de 6de juni 1944 bevrijd door het 1st Battalion Royal Hampshire Regiment dat op GOLD Beach was geland. Ondanks de zware beschieting door de marine op de stad kwamen er 'slechts' zes burgers om. Arromanches, toen en nu. 17

18 Arromanches en de Mulberry haven. Door een tekort aan havens rond de invasiestranden werd besloten twee kunstmatige havens aan te leggen, één bij OMAHA Beach en de ander bij Arromanches. Vanaf 1943 werd er door man aan de zuidkust van Engeland aan gewerkt. Buiten de twee kunstmatige havens werden de drie andere invasiestranden (UTAH, JUNO & SWORD) alleen voorzien van een golfbrekend scherm. Dit scherm van 60 oude schepen had als codenaam 'Gooseberry's. Op 7 juni werd de eerste afgezonken. Onder de 'Gooseberry's' was ook de Nederlandse kruiser Sumatra. Deze werd afgezonken voor de kust nabij La Breche d'hermanville. Haven 'A' (OMAHA Beach) en haven 'B' (ARROMANCHES) werden opgebouwd uit 146 caissons ('Phoenix' elementen) en vormden zo de haven en de losplaats. 18

19 Enkele 'Phoenix' elementen hebben de ruwe zee goed doorstaan Zestig van deze 'Phoenix' elementen hadden een waterverplaatsing van 6000 ton. Hiervan kwam de eerste aan op 9 juni. Op 18 juni waren er al 115 afgezonken en werden de havens in gebruik genomen. Op de eerste dag werd er al ton aan munitie gelost. Om van de losplaats naar de kust te komen werden er drijvers (pontons), de zogenaamde 'Beetles', gebruikt. Deze waren onderling verbonden door een stalen wegdek, de 'Whale'. De losplaats, de 'Spud', aan het eind van de drijvende 'Whale', had een schuifsysteem dat doormiddel van palen vast op de zandbodem stond zodat het op en neer kon bewegen met het getij. 19

20 Duidelijk is het getijdeschuifsysteem te zien. De gehele Mulberry haven bestond uit bijna 500 versleepte onderdelen met een totaal gewicht van 1½ miljoen ton. De dag na de ingebruikname, op 19 juni, stak een driedaagse storm op die ongekend zwaar was en die gehele haven aan OMAHA Beach verwoestte. 22 'Whales' die nog onderweg waren gingen verloren op zee. Onderdelen van OMAHA die nog bruikbaar waren werden overgebracht naar Arromanches. Aan het eind van het jaar waren en via Port Winston voertuigen en manschappen gelost. Naast het museum in Arromanches is een enkel wegdek segment ('Whale')te vinden. De afgebeelde is er één van meerdere segmenten te vinden in Vierville-sur-Mer Op het strand bij Arromanches zijn nog enkele op elkaar geschoven 'Beetle' elementen te zien en even verderop ligt een 'lospier' element, ook het scherm van 'Phoenix' elementen geeft nog duidelijk de grote van de invasiehaven weer. 20

21 Bewaard gebleven brugdelen van de Mulberry haven Zoals reeds tegengekomen, was Mulberry B bij Arromanches. Op 7 juni werd al begonnen met de aanleg van de havens. Op 18 juni waren ze in vol bedrijf. Op 19 juni, de volgende dag, stak een driedaagse storm op die ongekend zwaar was. De 21

22 kunstmatige haven bij Vierville-sur-Mer werd grotendeels verwoest. De stukken die nog bruikbaar waren werden overgebracht naar Arromanches. Mulberry 'A' in vol bedrijf Bij laag tij zijn voor de kust nog brokstukken te zien van de Mulberry A haven. Geïntegreerd in de oever is nu nog een lospier te vinden als laatste overblijfsel van deze eens zo enorme haven. 22

23 De Sherman tank is geplaatst boven op een grote kazemat, een H612, behorende tot Wn 43. In juni 1944 was hier een 10,5cm kanon GebH 332 (f) in ondergebracht. Tegenwoordig zit er een stalen deur voor het schietgat. De M4A2 Sherman als monument op een H612 kazemat De geplaatst 23

24 Hierna naar de batterij van Longues. Hierover meer in de volgende tour. 24