Frankrijk De Landingen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Frankrijk De Landingen"

Transcriptie

1 Voorbereidingen: In de winter van werd gewerkt aan de bouw van geprefabriceerde drijvende havens - een les die was getrokken uit de commandooverval op Dieppe in 1942, die vele mensenlevens had gekost - en van invasievaartuigen. Tegelijkertijd werden legeroefeningen gehouden. Op 24 december 1943 werd generaal Eisenhower benoemd tot opperbevelhebber van alle geallieerde troepen in Europa en werd generaal Montgomery verantwoordelijk gesteld voor de tactische coordinatie van de grondtroepen (de 21 ste legergroep) die bij Operatie Overlord waren betrokken. Op 6 maart 1944 begonnen de luchtaanvallen die ten doel hadden de Franse spoorwegen lam te leggen, nadat het Franse verzet al de nodige vernielingen had aangebracht. In het voorjaar van 1944 had maarschalk Rommel verdedigingswerken laten aanbrengen langs de stranden en in het gebied daarachter. Deze verdedigingswerken moesten dus bij de landing eerst uit de weg worden geruimd door tanks als bulldozers te gebruiken of kikvorsmannen in te zetten Bevelhebbers tijdens de invasie van Normandië: Generaal Dwight Eisenhower ( ) was de geallieerde opperbevelhebber bij Operatie Overlord. Hij was erbij toen de Duitse capitulatie op 8 mei 1945 in Berlijn werd getekend. Vervolgens werd Eisenhower van 1953 tot 1961 president van de Verenigde Staten. Generaal George Patton ( ) voerde het bevel over het 3de Amerikaanse leger. Na de doorbraak bij Avranches veroverden zijn eenheden Bretagne en het Bekken van Parijs, namen deel aan de verdediging van Bastogne tijdens het Ardennenoffensief en rukten ten slotte tot Bohemen op. Generaal Omar Bradley ( ) voerde het bevel over de Amerikaanse aanvalstroepen b j de landing. Hij trok vervolgens met zijn manschappen vanuit Bretagne dwars door Europa naar de Elbe op. Generaal Bernard Montgomery ( ) voerde het bevel over de landstrijdkrachten b j de landing van de geallieerden. Daarna leidde h j de noordelijke vleugel van de 21 e Britse legergroep door Nederland en Denemarken op weg naar de Baltische zee. Generaal Philippe de Hauteclocque ( ), beter bekend als Leclerc. was bevelhebber van de 2e pantserdivisie van de Vrije Franse Strijdkrachten. Hij landde op 1 augustus op Utah Beach en voerde zijn divisie van de Cotentin naar Colmar, waarbij h j onderweg Parijs bevrijdde. Veldmaarschalk Erwin Rommel ( ) was de opperbevelhebber van de Duitse strijdkrachten langs de kust van de Noordzee en de Atlantische Oceaan en voerde het bevel over de legergroep. Hij raakte gewond op 17 juni, werd verdacht van deelname aan een samenzwering tegen Hitler en pleegde op 14 oktober 1944 zelfmoord. 1

2 1 Eerste week van de invasie Oorspronkelijk was D-day gepland op 5 juni, maar door het slechte weer moest de operatie 24 uur worden uitgesteld. In de eerste ochtenduren van 6 juni 1944 sloegen grondtroepen uit Groot- Brittannië en de Commonwealth bruggenhoofden bij Sword, Juno en Gold en sloten zij zich snel aan bij de luchtlandingstroepen die verder naar het oosten waren geparachuteerd. De Amerikanen, die op Omaha Beach landden, konden zich pas bij hun luchtlandingstroepen aansluiten na de verovering van Carentan op 12 juni. Slaan van een bruggenhoofd - Er werden gestage, maar niet overal even grote vorderingen gemaakt. De Amerikanen stonden voor Caumont op 13 juni. De Britten en Canadezen werden op 7 juni door hevige gevechten opgehouden bij Tilly-sur- Seulles, 6 km ten noorden van Caen, en braken pas op 20 juni door (het dorp ging zo'n twintig keer van de ene in de andere hand over). Zoals Montgomery al had voorspeld, werd het gebied rond Caen het hoofdscharnier van de hele frontlinie. 2

3 2 Schiereiland van de Cotentin afgesneden en Cherbourg veroverd De Amerikanen zetten de aanval op de Cotentin op 13 juni in en veroverden het schiereiland definitief met de inname van Barneville op 18 juni. Daarna trokken zij verder naar het noorden om Cherbourg aan te vallen, dat op 26 juni in hun handen viel, een overwinning die de geallieerde aanvoerlijnen veilig stelde. 3 Slag bij de Odon en de verovering van Caen Op 26 juni begon een zware strijd, die een hele maand zou duren, om stroomopwaarts van Caen de Odon over te steken en heuvel nr. 112 te veroveren. Om Caen te veroveren, besloot Montgomery tot een omtrekkende beweging vanuit het zuidwesten. Het stadsgedeelte op de linkeroever werd vanuit het westen en noordoosten met een grote troepenmacht aangevallen. Caen viel op 9 juli. Voorbereiding op de doorbraak Laten wij zo veel mogelijk vijandelijke divisies zien te houden aan onze oostflank. tussen Caen en Villers-Bocage, en de westflank van de legergroep in een grote omtrekkende beweging naar het zuidoosten brengen, om zo de terugtocht van de Duitse divisie af te snijden,' zo luidde begin juli een bevel van Montgomery. Oorlog tussen de hagen Voor de Amerikaanse soldaten van 1944 kan de Cotentincampagne - het oprukken naar Cherbourg en de Slag bij St-Lô - worden samengevat in de woorden 'oorlog tussen de hagen. Een landschap van groene hagen en holle wegen, zoals Normandië dat heeft, was de Amerikanen onbekend en vormde een onplezierige verrassing voor de troepen. Voor een defensieve oorlogvoering en guerrillatactieken bood het terrein echter oneindig veel mogelijkheden. Moderne wapens konden hier nauwelijks worden gebruikt: zware granaten hadden vrijwel geen effect op de met bomen begroeide wallen, die ideale natuurlijke antitankbarrières bleken; de wegen waren nauwelijks breed genoeg voor pantserwagens en alleen infanteristen konden successen behalen in deze 'hel van hagen'. De strijd tegen onzichtbare vijanden was een uitputtingsslag; het was al een overwinning om een veld of een boomgaard over te steken. Slechts langzaam werden er vorderingen gemaakt, waarbij de afgelegde afstand dikwijls in het aantal hagen werd uitgedrukt. 3

4 Het terrein moest zijn schoongeveegd voordat de tanks in actie konden komen. Om deze zo goed mogelijk te laten opereren, bedacht een Amerikaanse sergeant een systeem waarbij een scherp stuk staal als een soort ploeg aan de voorkant van iedere tank werd bevestigd. 4 5 Slag om St-Lô Geconfronteerd met hevig verzet van de Duitse kant begon het 8e Amerikaanse legerkorps op 3 juli een offensief in de richting van het knooppunt van wegen bij St-Lô, om op die manier een betere positie te bemachtigen voor de grootschalige operaties die nog moesten volgen. Er werd hevig gevochten om La Hayedu-Puits en Mont Castre en in dit gebied moesten de troepen vanwege het coulisselandschap hun tactieken aanpassen. St-Lô viel op 19 juli en de Amerikanen verschansten zich achter de lijn Lessay- Périers-St-Ló. Rond Caen werd op dat moment weinig vooruitgang geboekt. De poging om een doorbraak te forceren naar het zuidwesten van de stad liep op 19 juli spaak in de sector Bourguébus. Gedurende de week van 19 tot 25 juli, waaraan geen einde leek te komen, werden de operaties aan alle fronten opgeschort als gevolg van het slechte weer. De doorbraak: Operatie Cobra Op het middaguur van 25 juli ging het 7e korps na een hevig luchtbombardement ten westen van St-Lô tot de aanval over en kwam het 8 ste korps in actie tussen Périers en Lessay. Op 28 juli reden de geallieerde pantsereenheden ver de hoofdwegen, waarbij ze grote omtrekkende bewegingen maakten. Coutances viel op 28 juli, Granville en Avranches volgden op 31 juli. Op 1 augustus nam generaal Patton het bevel over het 3 de Amerikaanse leger en startte een bliksemoorlog. Het 8 ste korps rukte op naar Bretagne (Rennes viel op 4 augustus en Nantes op 12 augustus), terwijl het 15 de korps en de Franse 2 de pantserdivisie onder generaal Leclerc op 9 augustus snel in oostelijke richting oprukten naar Laval en Le Mans. 4

5 6 Uitval ten zuiden van Caen Frankrijk De Landingen Montgomery ondersteunde deze operaties door het 1 ste Canadese leger onder generaal Crerar te laten oprukken tot de weg van Caen naar Falaise, aan de oostgrens van het front. De Britse divisies, die vanuit Caumont en VillersBocage op 5 augustus naar het zuidoosten trokken, lieten de laatste verdedigingsljn op de westoever van de Orne sneuvelen. 7 Slag bij de Duitse enclave Falaise-Mortain Toen de achterhoede van het 7 de Duitse leger door het Amerikaanse 15e korps werd bedreigd en aan de noordkant de Britse strijdkrachten oprukten, gaf Hitler zelf bevel tot een tegenoffensief om de bevoorradingslijnen van het Amerikaanse 3 de leger af te snijden door het knelpunt bij Avranches in handen te krijgen. In de nacht van 6 op 7 augustus lanceerde het 7 de Duitse leger een tegenaanval in het westen, in de buurt van Mortain. Al bij het krieken van de dag bracht de geallieerde luchtmacht de Duitsers zware schade toe. Na een week van zware gevechten trokken dezen zich op 12 augustus in oostelijke richting terug. Ondertussen trok de 2 de Franse divisie noordwaarts vanuit Le Mans, nam Alencon in op 12 augustus; op 13 augustus sneden zij de weg tussen Parijs en Granville bij Écouché af. De Canadezen, die tussen 9 en 14 augustus door de Duitsers werden tegengehouden bij de rivier de Lajson, vielen op 17 augustus Falaise binnen. Toen zij zich op 19 augustus bij Chambois bij de Amerikanen voegden, zat het 7 de Duitse leger ook aan de noordkant in de tang, hetgeen leidde tot overgave van dat leger in Tournai-sur-Dives. Op 21 augustus, bij het invallen van de duisternis, was Normandië in geallieerde handen. In de strijd waren in totaal Duitse soldaten gesneuveld, gewond of gevangengenomen. 5

6 WEDEROPBOUW Omvang van de verwoestingen: Frankrijk De Landingen Net als Groot-Brittannië, maar in tegenstelling tot vele andere streken in Frankrijk en Europa, had Normandië eeuwenlang geen enkele invasie gekend. Het was sinds de godsdienstoorlogen in de 16 de eeuw voor verwoestingen gespaard gebleven en de steden waren dan ook nauwelijks veranderd in de tussentijd. De Duitse invasie van 1940 en de luchtbombardementen en militaire operaties van 1944 brachten enorm veel schade toe aan vr jwel alle grote Normandische steden, zoals Rouen, Le Havre, Caen en Lisieux. Voor 586 van de 3400 Normandische gemeenten werden plannen uitgewerkt om te voldoen aan de eisen van de moderne tijd. zoals het toenemende autobezit en daarmee het drukkere stadsverkeer. Ook werd rekening gehouden met de veranderende inzichten ten aanzien van de sociale woningbouw. Stadsplanning en herbouw: Door de moderne stadplannjng maakten nauwe, kronkelende hoofdstraten plaats voor brede, rechte doorgangswegen, die geschikt zij voor het groeiende verkeersaanbod. Er werden plantsoenen, parken e parkeerterreinen aangelegd, huizen, flats en kantoren gebouwd. Dorpen en stede kregen opnieuw een eigen karakter. Huizen op de Normandische laag- en hoogvla worden weer opgetrokken in kalksteen, en in de bosgebieden worden zandsteen graniet en baksteen in combinatie met moderne materialen gebruikt. Talrijke historische monumenten waren beschadigd, maar de meeste daarvan zijn gerestaureert en komen nu zelfs beter tot hun recht doordat er weer ruimte omheen is. 6

7 NORMANDY AMERICAN NATIONAL CEMETERY & MEMORIAL Tussen Colleville-sur-Mer en St-Laurent-sur-Mer, vanaf de D541 de N814 op (tenzij u vanaf Wn 62 komt, dan wijst het zichzelf). Na Colleville-sur-Mer is het een kleine rit naar het Normandy American Cemetery & Memorial. Deze indrukwekkende begraafplaats is bijna 70 hectaren groot en bevat Amerikaanse graven waarvan 307 onbekend. De speelfilm 'Saving Private Ryan' begint met een scène op deze begraafplaats. U hoeft geen moeite te doen om het graf van Captain John Miller (een fictieve rol van Tom Hanks) te zoeken, die ligt hier niet (er ligt trouwens wel een John Miller, een Private First Class die op 19 juli, 1944 sneuvelde. Deze Miller is te vinden in Plot C, Rij 19, Graf 26). De eerste stop vanaf de parkeerplaats, die u niet mag overslaan, is het indrukwekkende herinneringscentrum. U betreedt eerst de hedendaagse Amerikaanse werkelijkheid, want de tassen worden gecontroleerd, alsof u op een vliegveld bent. Menig museum kan jaloers zijn op de sobere en toch overweldigende confrontatie in dit gebouw dat de bezoeker diep zal raken. 7

8 Niet de John Miller uit 'Saving Private Ryan' (Met dank aan Johan Vervoort) Het meest beroemde graf hier is die van Brigadier General Theodore Roosevelt Jr. (zoon van President "Teddy") op Plot D, Rij 28, Graf 45 (12 juli 1944, kreeg hij een hartaanval in een boomgaard bij Carentan (57 jaar). Naast Theodore ligt zijn broer Quentin, een Eerste Wereldoorlog vliegenier die op 14 juli 1918 omkwam. Er liggen hier 33 "paren" broers en een vader en zoon (Col. Ollie Reed en Ollie Jr.) op Plot E, Rij 20, Graf gesneuvelde kameraden werden naar de Verenigde Staten terug gescheept. 8

9 en zijn graf HET MEMORIAL: Brigadier General Theodore Roosevelt Jr., Het Memorial kijkt uit over een rechthoekige vijver vanwaar u een indrukwekkende blik kunt werpen over de hagelwitte grafzerken. In het Memorial zijn aan beide zijden gevechtskaarten afgebeeld in gekleurd e. Geflankeerd door twee bronzen urnen staat het standbeeld The Spirit of American Youth Rising From the Waves, door Donald de Lue uit New York (zie foto onder aan deze pagina). Achter het Memorial is de 'Garden of the Missing' met de namen van 1557 vermisten. 9

10 Vanaf de begraafplaats loopt ook een pad naar beneden naar het strand met uitleg op borden over de invasiestranden. Volgt u het pad naar beneden dan komt u op het strand van de sector 'Easy-Red'. De American National Cemetery is dagelijks geopend vanaf half april tot half september van tot uur. De rest van het jaar is het geopend van tot uur. Medal of Honor Er liggen op deze begraafplaats drie omgekomen militairen met het Congressional Medal of Honor. Deze graven zijn te herkennen door hun gouden belettering op de zerken. Niet alleen Roosevelt is een bezitter van de Medal of Honor, ook Frank D. Peregory en First Lieutenant Jimmie W. Monteith behoren tot de dragers van deze medaille. Monteith landde op D-Day nabij Colleville-sur-Mer onder zwaar Duits vuur. Zonder aan zijn eigen veiligheid te denken begon hij manschappen naar de top van de klif te leiden. Het graf van 1st Lt. Jimmie Walter Monteith, Jr. Monteith zag twee tanks die niet de geschikte positie hadden om effectief vuur af te geven. Door een mijnenveld leidde hij daarop de twee tanks naar een betere opstelling die daarop enkele vijandelijke stellingen uitschakelden. Hierna begon hij de defensie van zijn troepen weer aan te geven. Herhaaldelijk rende hij over open terrein 200 tot 300 meter onder dodelijk vuur. Toen de eenheid van Lt Monteith omsingeld werd probeerde hij zijn mannen uit deze situatie te leiden, maar helaas werd Montheith dodelijk getroffen. Door zijn heldenmoed en leiderschap werd hem daarop de Medal of Honor toegekend. Men vindt zijn graf in de sector I, rij 20, graf

11 Voor een uit te printen achtergrond (alleen in het engels) klik op de: officiele uitgave American Battle Monuments Commission Sinds 2004 staat het monument 'Les Braves' op het strand bij St-Laurent-sur-Mer. OMAHA BEACH, NAAR VIERVILLE-SUR-MER Als u door St-Laurent-sur-Mer afzakt, via het Musée Omaha 6 Juin 1944 waar u een bezoek kunt brengen (zie de volgende pagina), naar Omaha Beach, ziet u direct voor u het grote natuurstenen monument met daarachter, in het zand gestoken, het enorme metalen monument 'Les Braves'. Als u rechts aanhoudt komt u uit bij de sector EASY-Green, bekend als 'de Vallei van Ruquet', zie vorige pagina. Hou links aan om naar Vierville-sur-Mer te gaan via de boulevard. Op enkele tientallen meters links van het grote monument, hangt een kleine bronzen plaquette aan de zeemuur. Deze is daar geplaatst om de kleinschalige commando actie te herdenken welke onder de naam Operation Aquatint op dit strand en omgeving plaatst vond. 11

12 Deze kleine plaquette welke herinnert aan Operation Aquatint Om de sterkte te onderzoeken langs de kusten die als landingstranden voor de Geallieerden konden worden aangewezen, was het nodig om met een kleine, zogenaamde Small Scale Raiding Force (SSRF), commando acties te ondernemen. Omaha Beach werd aangedaan op 13 september 1942, iets na middernacht, toen 11 commando s nabij Les Moulins (het latere Wn 65) onder leiding van Major 'Gus' March-Phillipps hier aan land gingen. Al snel werden de mannen ontdekt en een vuurgevecht brak uit. Na de ongelijke strijd waren drie man omgekomen, waaronder Major March-Phillipps. Vier werden direct gevangen genomen, en vier anderen wisten in eerste instantie te ontsnappen, maar werden later ook gepakt, waaronder de Nederlandse commando Jan Helling (Jan Hollings). De plaquette is ter hoogte aangebracht waar Major March-Phillipps werd gevonden. Na een paar honderd meter (orientatiepunt: iets voorbij de tennisbaan) ziet u aan de linkerkant een monument. Dit is de plek waar het eerste Amerikaanse oorlogsgravenveld werd ingericht op Franse bodem. De lichamen werden later overgebracht naar The American National Cemetery, bij Colleville-sur-Mer. 12

13 Dit monument geeft de plaats aan van de eerste Amerikaanse begraafplaats 6 JUNI 1944, UUR OBJECT: OMAHA BEACH, "DOG" SECTOR, VIERVILLE-SUR-MER In de sector 'DOG' (en EASY-green), van St.Laurent-sur-Mer tot Vierville-sur-Mer, landde het 116th Infantry Regiment (29th Div.) in de eerste golf. De sectoren 'EASY' en 'FOX', ter hoogte van Colleville-sur-Mer, was voor het 16th Infantry Regiment (1st Div.). Vanaf het begin loopt alles fout. De broodnodige steun van tanks, zoals van de DD tanks, daarvan bereiken maar een paar het strand. De meeste waren te ver op zee uitgezet en verzwolgen door de golven. Ook het inleidende bombardement door bommenwerpers was mislukt, de bommen vielen veel te ver landinwaarts. Het goed getrainde Duitse 352nd Division liet de landingsboten rustig naar het strand komen. 13

14 Een goed uitzicht over de stranden is vanuit de duinen bij Wn 73, Vierville-sur-Mer. Zodra de eerste kleppen vielen van de landingsboten, om uur, brak de hel los. In paniek sprongen de soldaten over de zijkanten van de landingsboten en vele verdronken onder het zware gewicht van hun bepakkingen. Dertig man van LCA (Landing Craft Assault) No 1015 werden allemaal gedood door machinegeweervuur. Binnen 7 á 10 minuten had Company A van het 116th Inf. Reg. al haar officieren verloren, 10 minuten later was de aanvalsmacht gereduceerd tot een klein reddingsteam dat probeerde hun makkers uit het bloedkolkende water te redden. Het 116th viel onder het 29th Division van de National Guard Division. Hierdoor was het 116th één grote vriendenkring. Sommigen kenden elkaar van kinds af aan. Van het 1st Battalion waren Company A, B & D gerekruteerd uit de plaatsen Bedord, Lynchburg en Roanoke, Virginia. Uit het 3000 tellende plaatsje Bedford sneuvelden hier op Omaha 23 jonge mannen. Ook drie 'setjes' broers kwamen hier om. 14

15 Omaha Beach, een LCVP heeft haar kostbare lading afgezet De landingen werden uitgevoerd tijdens het opkomen van de vloed. Terwijl de ene golf gevechtstroepen na de andere binnenliep en het strand vol liep met voertuigen (die vrijwel direct werden uitgeschakeld) was de chaos compleet. De Exit DOG-1 bij Vierville-sur-Mer was geblokkeerd door een betonnen versperring en er was ook geen doorkomen aan vanwege het aanhoudende regenen van Duits vuur. De USS Texas probeerde met haar enorme geschut de betonnen barrière weg te schieten, maar slaagde daar niet in. De anti-tank muur zou pas rond uur in de middag opgeblazen worden. De rode onderbroken lijn geeft de positie aan van de betonnen barrière Hiertoe werd onder bescherming van een bulldozer TNT en C4 naar de muur gebracht. Anders dan op de plaquette staat, zou niet de 121 Engineer Combat Battalion (ECB) daar verantwoordelijk voor zijn, maar de 147th ECB (aldus de veteraan Don 'Ducky' Robertson ). De positie waar de betonnen barrière ooit zat, tussen de rotswand en een kazemat van Wn 72, wordt aangegeven met een bronzen plaquette. In deze kazemat is nog het 8,8cm kanon te vinden dat zo moorddadig huishield onder de landende Amerikaanse troepen. 15

16 De bronzen plaquette op de plaats waar ooit de betonnen barrière stond Vierville-sur-Mer was een zwaar verdedigde positie. Niet alleen was de doorgang versperd met een betonnen muur, ook enkele zware kazematten lagen op dit punt, Wn 72. Iets meer naar het westen, tegen de heuvel op ligt Wn 73. Staande bij Wn 72 ziet men duidelijk het gapende gat van een kleine bunker voor een 7,5cm kanon tegen de heuvel liggen. 16

17 Het 8,8cm PAK 43/41 kanon staat nog steeds in de kazemat van Wn 72 Wn 71 ligt globaal boven de bronzen plaquette voor de betonnen muur. Een mooi spoor is hier van te vinden door richting Vierville-sur-Mer te rijden en als men de bocht door is, naar links te kijken om een opvallende machinegeweerpost te zien geïntegreerd in de rotswand. Het is mogelijk om meer sporen boven te bekijken van Wn 71, (ga daarvoor de achterliggende woonwijk in en lopende naar de rand van de klif) maar is alleen interessant voor iemand die alles gezien wil hebben. 17

18 De opvallende positie van een machinegeweerpost van Wn 71 in de rotswand Ditzelfde geldt voor het bezoeken van Wn 73. Er is weinig van terug te vinden voor een hele klim- en klauter partij. Toch ligt hier wel een interessante bunker. Deze heeft haar schootsveld niet richting het strand maar richting het dorp Vierville-sur- Mer, met name richting de kerk. Verder was hier het zogenaamde versterkte huis te vinden. Dit was een doelwit voor de Rangers. De laatste stukken ruïne van het huis zijn in 1990 neergehaald. Er liggen nog wat stukken steen en er is nog een kleine bunker te vinden. 18

19 De belangrijkste kazemat van Wn 73, voor een 7,5cmm kanon, uitkijkende over Omaha Beach, sector 'DOG' Het gebied rond Vierville-sur-Mer herbergt nog veel resten van D-Day. Bij laag water zijn nog delen van de Mulberry A haven te zien. En als men de tijd heeft is een wandeling boven op de klippen zeer de moeite waard. Op de volgende pagina nog een kort vervolg over deze sector, Omaha Beach. 19

20 Wn 72, de kazemat voor de 5cm, Toen en Nu (Boven: als borg voor een barrage ballon tegen vliegtuigen) 20

21 NAAR ARROMANCHES, DE 'MULBERRY' HAVEN, PORT WINSTON Na uw bezoek aan Creully, neem de D 12 richting Bayeux. Na twee kilometer ga rechtsaf naar Bazenville (de D 87). Bij de kerk staat een opvallend monument in de vorm van een Spitfire vleugel. Dit monument is opgericht ter herinnering aan het tijdelijk aangelegde vliegveld ALG 'B2', welke operationeel was vanaf 16 juni tot 15 augustus Vanaf deze ALG (Advanced Landing Grounds) opereerden de Canadese RAF squadrons 403, 416 en 421. Tevens was hier het 83rd Group Controle Center voor de 2nd Tactical Air Force gevestigd van 7 juni tot 10 augustus

22 Het monument voor de ALG 'B2' in Bazenville Keer terug naar de B 87, en ga richting Ryes. Na een kilometer kunt u een stop maken aan de rechterkant van de weg, bij de Britse oorlogsbegraafplaats. Dit is de eerste begraafplaats voor de Britten welke ingericht werd vanaf 8 juni Er werden in die periode ad-hoc plekken aangewezen welke moest dienen als begraafplaats. Op de begraafplaats liggen 630 Britten, 21 Canadezen en 1 Australiër. Naast deze Commonwealth slachtoffers ligt er ook een Poolse militair begraven. Opvallend is de aparte sectie waarin 326 Duitsers liggen begraven. 22

23 De Brits-Duitse begraafplaats bij Bazenville Eén van de jongste slachtoffers die op de begraafplaats van Bazenville ligt, is de 18 jarige Private L. Hann, The Dorsetshire Regiment, die op 7 juni 1944 sneuvelde. De oudste is de 58 jarige Second Engineer Officer T. Speirs welke omkwam op 24 augustus 1944 aan boord van de SS Empire Rosebery. De hoogste officier die hier ligt is Major A.C.W. Martin, The Dorsetshire Regiment, die op de dag van de landing, 6 juni, omkwam en slechts 27 jaar werd. 23

24 De jongste, Private L. Hann (18), en de oudste, 2nd Eng.Off. T. Speirs (58) Keer terug naar de kustweg D 514 en ga naar Asnelles. Als u Asnelles binnen rijdt, vanaf Ver-sur-Mer, ga op de eerste grote kruising naar rechts, de Rue de Débarquement. Komt u vanuit het westen, neem de afslag links direct na 'Gold Beach Evasion'. Rij naar de boulevard en parkeer uw auto nabij de grote kazemat. 24

25 De H 677 kazemat met 8,8cm kanon welke zes tanks uitschakelde Deze kazemat, een H 677, behoorde tot Wn 37, en bezat een 8,8 cm kanon dat verantwoordelijk was voor zes uitgeschakelde Britse tanks die hier landden. De Sexton onder commando van Sergeant R.E. Palmer, 147th Field Regiment (Essex Yeomanry), wist uiteindelijk vanaf 300 meter het kanon het zwijgen op te leggen. Maar voor dat zover was, moest er veel strijd geleverd worden. 25

26 De achterzijde van de H 677 kazemat van Wn 37 Wat hier duidelijk opvalt aan de kazemat is dat het geschut het strand bestrijkt en niet de zee. De Duitsers gingen er vanuit dat de invasie bij vloed zou plaatsvinden zodat de landingsboten over de, door de Duitsers opgeworpen, obstakels zouden varen. Het schootsveld van de kanonnen in de bunkers was zo opgesteld dat het vuur het strand op zijn smalst (vloed) zou bestrijken. (Zie ook 'De bunker-pagina'). Gelukkig voor de landingstroepen landden deze bij eb en was de draaicirkel van het geschut krap, anders waren er beslist meer slachtoffers geweest van dit kanon. 26

27 Een uitgeschakelde Sherman CRAB (mijnvlegeltank), 79th Armoured Division, (Deze tank kwam aan land met 'D' LCT Squadron, 53rd LCT Flotilla) In tegenstelling tot de Amerikaanse invasie stranden maakten de Britten hier nuttig gebruik van Hobart's Funnies. Door het zware verdedigingsvuur van de Duitsers vanuit Le Hamel-Asnelles werden drie CRABS (mijnvlegeltanks) uitgeschakeld. Maar één wist er door te komen en kon een schoon pad maken voor de soldaten. Deze positie, Jig Green (west), was een zware voor de 231st Brigade. Niet alleen het Duitse vuur maakte veel slachtoffers, ook de ruwe zee en de zwakke ondergrond waarop de voertuigen aan land kwamen dreigden roet in het eten te gooien. Negentien tanks verdwenen in de golven, en die wel aan land kwamen liepen vast in de klei of zakten vast in het zand. De vloed verborg later ook de strandobstakels, waarop landingsvaartuigen zich op stuk voeren. De aanval op Wn 37 werd dan ook tijdelijk uitgesteld. Een groot probleem bleek ook het verlies aan leiding gevende officieren, welke de chaos alleen maar groter maakte. Duitse granaten, niet alleen vanuit Wn 37, maar ook vanaf Meuvanis hielden de verkeersstroom tegen. Tijdens deze beschietingen kwam Major A.C.W. Martin om het leven. 27

28 Vooral bij eb, heeft u vanaf dit punt een goed uitzicht op de 'Phoenix' elementen van de Mulberry haven van Arromanches (zie lager). Dit is het uiterste oostelijke punt waar de Mulberry haven uitkwam. De Vf 600v kazemat voor een 5cm KwK aan de boulevard van Asnelles (op de achtergrond de Mulberry haven) 28

29 Aan het einde van de boulevard, enkele honderden meters verder, richting Arromanches, is nog een interessante kleine kazemat (Wn 38) te vinden. Dit is een Bauform Vf 600v waarin een 5cm KwK 39L/42 was ondergebracht. Ook hier is weer duidelijk de bescherming te zien naar zee toe terwijl het geschut alleen het strand bestrijkt. Bij deze kazemat te St.Côme-de-Fresné heeft u een geweldig uitzicht Keer weer terug naar de D 514 en ga richting Arromanches. Als de weg stijgt naar de top van de klif waarop het dorp St.Côme-de-Fresné is gebouwd, sla dan de tweede afslag even in (bijna bovenaan het hoogste punt van de weg). Via de Rue de Fontaine rijdt u dan even een rondje. Halverwege ziet u dan aan de linkerkant een grote kazemat verschijnen die het strand bestrijkt van Le Hamel en Asnelles. Vanaf dit punt, het voormalige Wn 39, heeft u een geweldig panoramisch uitzicht over Asnelles. 29

30 Rij nu weer door naar de D 514 om uw weg te vervolgen naar Arromanches dat enkele kilometers verder ligt. U passeert nu het parkeerterrein voor het ronde theater Arromanches 360. Dit is zeker de moeite waard om te bezoeken. Hier draait een film die rondom het publiek wordt geprojecteerd en die de bezoeker meevoert tijdens de hachelijke landing op 6 juni, ARROMANCHES Naast het huidige parkeerterrein was in 1944 een grote radarpost gevestigd van de Kriegsmarine (Stützpunkt 42). Opvallend restant is de betonnen sokkel van de Seeriese FuMo 214 Würzburg radar. Om het radarstation te beschermen tegen luchtaanvallen waren er drie 2cm Flak 28 Oerlikon kanonnen geplaatst. 30

31 De Seeriese FuMo 214 bij Arromanches werd in juni 1944 geheel verwoest. Alleen de sokkel is tegenwoordig nog aanwezig (hieronder) 31

32 Vanaf dit punt kunt u Arromanches mooi zien liggen met een blik op de restanten van de Mulberry haven. Een tip wellicht;... besluit u hiervandaan naar Arromanches te wandelen via het steile pad, wees er op bedacht dat het een zware klim terug is. In Arromanches is trouwens weinig parkeergelegenheid, zeker in het hoogseizoen. Arromanches werd in de middag van de 6de juni 1944 bevrijd door het 1st Battalion Royal Hampshire Regiment dat op GOLD Beach was geland. Ondanks de zware beschieting door de marine op de stad kwamen er 'slechts' zes burgers om. Arromanches, Toen en Nu U zou uw kennismaking met Arromanches kunnen beginnen in het Museé Du Débarqement aan de kade. Hier is een parkeerterrein, maar het is overdag meestal helemaal vol (wees vroeg, vooral in het seizoen). Zelf ben ik niet zo gecharmeerd van het museum (er zijn naar mijn mening betere te vinden in Normandië), maar het heeft wel een mooie grote beweegbare maquette van de Mulberry haven, en 32

33 geeft een goed idee hoe het systeem werkte. Rechts van het museum kunt u via een helling naar het strand. Op de helling staat een segment van een beweegbaar wegdek (bij Vierville-sur-Mer, Omaha Beach, waar u later langs komt, staat een langer deel dat uit meerdere segmenten bestaat). Aanrader: het Veterans Museum Normandy 1944 Een echte aanrader is het in 2012 geopende nieuwe museum in Arromanches, 'Veterans Museum Normandy 1944'. Het is gelegen aan de 9 Rue Colonel René Michel en het is meer dan de moeite waard om dit te bezoeken. Het wordt gerund door de zeer enthousiaste Nederlander Floris Kok met hulp van zijn vader Hans. Zij zijn meer dan bereid om rond te leiden en u uitleg te geven over de tentoongestelde zaken. Deze zijn exclusief geschonken aan het museum door de veteranen van en na D-Day. 33

34 Hans en Floris Kok van het 'Veterans Museum Normandy 1944' Het is nu nog bescheiden van opzet, maar er zijn grootse plannen voor de toekomst. Dit zal een museum worden waar men vaker een bezoek aan zal gaan brengen als men Arromanches aandoet. In de zomermaanden is het museum dagelijks open van uur tot uur. 34

35 Mulberry haven Door een tekort aan havens rond de invasiestranden werd besloten twee kunstmatige havens aan te leggen, één bij OMAHA Beach en de ander bij Arromanches. Vanaf 1943 werd er door man aan de zuidkust van Engeland aan gewerkt. Buiten de twee kunstmatige havens werden de drie andere invasiestranden (UTAH, JUNO & SWORD) alleen voorzien van een golfbrekend scherm. Dit scherm van 60 oude schepen had als codenaam 'Gooseberry's. Op 7 juni werd de eerste afgezonken. Onder de 'Gooseberry's' was ook de Nederlandse kruiser Sumatra. Deze werd afgezonken voor de kust nabij La Breche d'hermanville. Haven 'A' (OMAHA Beach) en haven 'B' (ARROMANCHES) werden opgebouwd uit 146 caissons ('Phoenix' elementen) en vormden zo de haven en de losplaats. 35

36 Enkele 'Phoenix' elementen hebben de ruwe zee goed doorstaan Zestig van deze 'Phoenix' elementen hadden een waterverplaatsing van 6000 ton. Hiervan kwam de eerste aan op 9 juni. Op 18 juni waren er al 115 afgezonken en werden de havens in gebruik genomen. Op de eerste dag werd er al ton aan munitie gelost. Om van de losplaats naar de kust te komen werden er drijvers (pontons), de zogenaamde 'Beetles', gebruikt. Deze waren onderling verbonden door een stalen wegdek, de 'Whale'. De losplaats, de 'Spud', aan het eind van de drijvende 'Whale', had een schuifsysteem dat doormiddel van palen vast op de zandbodem stond zodat het op en neer kon bewegen met het getij. 36

37 Duidelijk is het getijdeschuifsysteem te zien. De gehele Mulberry haven bestond uit bijna 500 versleepte onderdelen met een totaal gewicht van 1½ miljoen ton. De dag na de ingebruikname, op 19 juni, stak een driedaagse storm op die ongekend zwaar was en die gehele haven aan OMAHA Beach verwoestte. 22 'Whales' die nog onderweg waren gingen verloren op zee. Onderdelen van OMAHA die nog bruikbaar waren werden overgebracht naar Arromanches. Aan het eind van het jaar waren en via Port Winston voertuigen en manschappen gelost. Naast het museum in Arromanches is een enkel wegdek segment ('Whale') te vinden De afgebeelde is er één van meerdere segmenten te vinden in Vierville-sur-Mer Op het strand bij Arromanches zijn nog enkele op elkaar geschoven 'Beetle' elementen te zien en even verderop ligt een 'lospier' element, ook het scherm van 'Phoenix' elementen geeft nog duidelijk de grote van de invasiehaven weer. 37

38 De voltooide Mulberry haven in bedrijf Als u vanaf het theater 'Arromanches 360' naar Arromanches bent afgedaald, dan bent de tentoongestelde M4A2 Sherman tank tegengekomen. Zoniet, dan is een korte klim er naar toe de moeite waard. Het ligt aan dezelfde weg als het museum. De Sherman tank is geplaatst boven op een grote kazemat, een H612, behorende tot Wn 43. In juni 1944 was hier een 10,5cm kanon GebH 332 (f) in ondergebracht. Tegenwoordig zit er een stalen deur voor het schietgat. 38

39 De M4A2 Sherman als monument op een H612 kazemat geplaatst 39

40 Op deze pagina s vindt u het vervolg van de strijd in Normandië. Het is het logische vervolg op mijn pagina s aangaande Operation Overlord, D-Day, 6 juni Bent u daar nog niet geweest, dan raad ik aan mijn introductie-pagina te bezoeken. Op deze homepage wordt u vanaf de landing in Normandië meegenomen langs de objecten zoals die daar nu nog te vinden zijn. Op de komende pagina s gaat de strijd verder met de afsluiting van de Cotentin en de opmars naar Cherbourg. Verder de strijd rond Caen, Operation Cobra (uitbraak naar het zuiden) en het slot van de operaties, de insluiting van de Duitse troepen in De Zak van Falaise. CARENTAN VALT Dat Carentan één van de belangrijkste punten is om in te nemen mag duidelijk zijn. Deze stad ligt op het kruispunt naar de aansluiting richting Insigny-sur-Mer en Omaha Beach. De aanval op Carentan wordt vanuit het noordwesten ingezet door de 40

41 laatste bruggen vanaf LaCroix Pan naar Carentan in te nemen. De laatste brug voor Carentan blijkt het zwaarst verdedigd. Lt.Col. Cole, commandant van 3rd Battalion, 502nd PIR, 101st Airborne Divison, besluit tot een onorthodoxe manier tot de aanval. Op 11 juni 1944, met de bajonetten op de geweren stormt hij met zijn mannen in een overrompellende actie op de Duitsers af. De brug wordt genomen en de mannen consolideren in en rond een boerderij die enkele honderden meters rechts van de brug ligt. Versterking van het 1st Battalion volgen direct om deze hoek veilig te stellen. Via het noorden hebben dan met een omtrekkende beweging het 327 Glider en het 1st Battalion 401 Glider, en onderdelen van de 501st PIR van de 101st Division de oostelijke zijde van Carentan bereikt. Een M7 Priest van de 14th Armored Field Artillery Battalion, 2nd Armored Division trekt door de Rue Holgate, Carentan, 18 juni 1944 (Deze spoorwegovergang is nu verdwenen) 41

42 De bedoeling van Lt.Col Cole was om Heuvel 30, bij het gehucht Billonnerie, iets ten zuiden van Carentan te bereiken. Maar verder oprukken met het 3rd Battalion was na de bajonetaanval uitgesloten. Het 1st Battalion zette de opmars voort. Op 12 juni werd de aanval op het centrum van Carentan van de west en oostkant ingezet. Vanuit het westen trokken onder andere eenheden van de 506th PIR de stad binnen (later verfilmd voor de tv-serie 'Band of Brothers'). 42

43 De brug waar Lt.Col. Cole zijn Medal of Honor verdiende met de bajonetaanval bestaat niet meer. De smalle stroom Madeleine is iets verlegd met een ruime knik om een nieuw aangelegde rotonde. Op de plek van de oude brug, ligt nu centraal de rotonde die vanuit Carentan naar St-Côme-du-Mont gaat. Om de boerderij te vinden waar Lt.Col. Cole na de bajonetaanval met zijn mannen op adem kwam, neem de derde afslag op de rotonde vanaf het centrum van Carentan (richting het zuidwestelijke industriegebied). De boerderij staat links, enkele honderden meters na de rotonde. Er staat een herdenkingsbordje bij het huis (waarop staat dat er (nog?) een bajonetaanval op een groenteveldje vanuit dit huis werd voorbereid). 43

44 De boerderij waar Lt.Col. Cole met zijn mannen consolideerden Ondanks verwoede pogingen van de Duitsers om Carentan weer te heroveren bleef deze in handen van de 101st Airborne. Op 12 juni werd contact gemaakt met manschappen van de 29th Infantry Division die vanaf Omaha Beach arriveerden. Op 13 juni kwamen de eerste onderdelen van de 2nd Armored Division in Carentan en was de aansluiting tussen Utah en Omaha in stevige handen. 44

45 Maj. Gen. Maxwell D. Taylor (op de rug) spreekt trots zijn mannen toe Bovenstaande foto is een interessante. Deze is genomen op 20 juni 1944 op place du Valnoble in Carentan en toont Maj. Gen. Maxwell D. Taylor op de rug die zijn mannen toespreekt. Voor hem staan de mannen die zich onderscheiden hebben vanaf 6 juni. Van links naar rechts: Brig. Gen. Anthony C. McAuliffe, 101st Artillery, LTC Julian L. Ewell, 501st PIR, Lt. George Craft, G/502nd PIR, T/4?, 327th GIR, T/5 Robert E. Wright, Medic, 501st PIR, (dan een onbekende), Pvt Walter H. Sanderson, D/502nd PIR (KIA), Pvt. David C. Gifford, D/502nd PIR (KIA), S/Sgt Bruno E Schroeder, HQ/506th PIR, S/Sgt Harry A. Clawson, H/506th PIR (KIA), S/Sgt Frederic A. Bahlau, H/506th PIR 45

46 14 juli 1944, op place de La République leggen burgers en miltairen bloemen Hieronder kunt u kiezen uit twee routes door het noorden van de Cotentin. Klik op de kaart en u wordt naar de bewuste trip gebracht. 46

47 De eerste, door het noordwesten van de Cotentin, is de langste, 180 km. De tweede dagtrip, door het noordoosten, is ongeveer 150 kilometer lang. Beide starten vanuit de omgeving van Ste.Mère-Eglise. (Maar U bent niet gebonden aan welke trip u het eerste doet.) 47

48 Veel mensen associëren D-Day met één landingstrand,... Omaha Beach. Van de twee aan de Amerikanen toegewezen sectoren, Utah en Omaha, zou de laatste sector het zwaarst bevochten worden en de meeste slachtoffers eisen van alle invasiestranden op 6 juni, Onderstaande tour neemt u mee langs deze zwaar bevochten sector. STE. HONORINE-DES-PERTES Zoals reeds aangehaald op de vorige pagina waar Port-en-Bessin werd bezocht, was er ook een brandstof lospunt in Ste. Honorine-des-Pertes. Op 5 kilometer naar het westen vanaf Port-en-Bessin aan de D 514 ligt dit dorp. Hier zijn enkele aardige punten te bezoeken, maar ook lastig te vinden. Eén van deze punten, dat makkelijk te vinden is, is de kleine baai van Ste. Honorine-des-Pertes. Zodra u het stadje ziet, let op de grote parkeerplaats aan de rechterkant (als u westwaarts rijdt). Hier is een klein straatje dat afdaalt (er staat een bordje dat het verboden is voor vrachtwagens en campers). Honderd meter voor u de baai bereikt, bij de afslag naar rechts, ziet u links een groot (school?) gebouw. Parkeer hier. Ste. Honorine-des-Pertes werd op 7 juni bevrijd door het 16th Regimental Combat Team, 1st US Division. Hier was het aansluitpunt van een minor PLUTO vanaf tankers die voor de kust lagen. Dit zogenaamde Tombola systeem bestond uit twee 48

49 pijplijnen van elk 6 inches in diameter. Deze kwamen samen, met de lijnen van Port-en-Bessin, in Mont Cauvin, nabij Etréham. Juni 1944, 'Tombola' pijplijnen bij Ste. Honorine-des-Pertes Op 25 juni werd de eerste brandstof via Honorine-des-Pertes doorgepompt. Vanwege de achterstand om Cherbourg de major PLUTO aansluiting te geven, werd de minor steeds belangrijker. Het was berekend dat er via het minor systeem 6000 vaten MT80 en vliegtuigbrandstof vervoerd zou worden, maar eind juli was dit het dubbele. Ook na D+41 (de datum dat berekend was dat het niet meer nodig zou zijn), bleef het minor systeem doordraaien. Om dit PLUTO deel te gedenken, is een klein bord met uitleg geplaatst aan de rand van het parkeer terrein. 49

50 Het huis van de enthousiast vlagzwaaiende Fransman in The Longest Day Vanaf het parkeer terrein kunt u nu een straatje naar rechts af zien buigen. Aan het einde van dit weggetje staat het huis dat gebruikt werd voor een scène in de speelfilm 'The Longest Day'. Namelijk dat van de over-enthousiaste Fransman die als een idioot met een vlag zwaait naar de invasievloot. Passeer dit huis en keer terug naar de D 514. Ga weer westwaarts, wederom door Ste. Honorine-des-Pertes, richting Colleville-sur-Mer. Vanaf Wn 60, iets ten oosten van Colleville-sur-Mer, tot globaal 6 kilometer naar het westen, naar Vierville-sur-Mer, loopt OMAHA Beach, de sector toegewezen aan de Amerikanen. OMAHA Beach werd verdeeld in de sectoren; 'FOX', 'EASY' en 'DOG'. Tevens behoorde Pointe du Hoc tot deze sector. Onderstaande tour neemt u mee vanaf Widerstandsnest 60 nabij Colleville-sur-Mer naar Grandcamp-Maisy. Naar Widerstandsnest 60 50

51 Kaartje met de posities van de Wn 60, Wn 61 en Wn 62 (Google Earth) Een lastig te vinden punt is Widerstandsnest 60 waar Major Pluskat de invasievloot zag naderen op zijn te verdedigen kust van Normandië (één van de bekendste scènes uit 'The Longest Day'). Voor de liefhebber die alles wil hebben gezien, raad ik Wn 60 aan voor een bezoek. Volg de D 514 westwaarts. Na Ste. Honorine-des-Pertes en het gehucht Grand Hameau komt u ongeveer een kilometer verder een afslag naar rechts tegen (het is gelegen voor een flauwe bocht, vlak voor u Colleville-sur-Mer binnen rijdt). Ga hier in en volg het rommelige weggetje door boomrijk gebied. Rij dit helemaal uit (veel bochten, maar hou globaal rechts aan) tot u aan het einde van het bosje bent en uitzicht heeft op maisvelden die uitstrekken tot aan de kust. Als het goed is ziet u links een pad lopen dat steil naar beneden gaat, maar ook een paadje met een horizontale paal, ga hierin. Na een vijftig meter komt u dan bij Wn

52 Misschien wel het beste uitzicht over Omaha Beach, vanuit Wn 60 Wn 60 ligt op 60 meter hoogte en heeft één van de beste uitzichtpunten over Omaha Beach. Wn 60 lag in de uiterste oostelijk grens van de sector Omaha Beach, in het deel wat bekend stond als FOX-Red. Meer naar het oosten waren de kliffen niet geschikt voor een landing tot aan Port-en-Bessin aan toe (met uitzondering van de kleine baai bij Ste. Honorine-des-Pertes). 52

53 Een boom groeit in de toegang van een mortier Tobruk Op 6 juni 1944 waren op dit punt veertig Duitse Wehrmacht soldaten actief. Twee compagnieën van de 16th Regiment, 1st Division, trokken rond uur via een pad westelijk van de stelling en vielen het in de rug aan. Rond uur werd Wn 60 ingenomen. Van de veertig Duitsers werden er 31 gevangen genomen, de rest was gesneuveld. 53

54 Wn 60 met de posities van de wapens (vaag zijn de sporen van de loopgraven nog te zien) (Google Earth) De zwaarste wapens van Wn 60 waren een 7,5cm kanon, een aantal mortierstellingen in Tobruks en een paar machinegeweren. Ook was er centraal een 2cm Flak kanon aanwezig. Er is nog een restant te vinden van de kleine observatiepost waar Pluskat de Geallieerden zag naderen. Ook zijn nog duidelijk de zig-zag sporen van de loopgraven te zien. In de zuidoosthoek stond een Tobruk waarop een tankkoepel (waarschijnlijk een R-35) heeft gestaan voor verdediging van het complex. 54

55 Wat er over is van de kleine observatiepost van Wn 60 Sector 'FOX en EASY' Wn 61, Colleville-sur-Mer Keer terug naar de D 514 en ga verder naar Colleville-sur-Mer. In het centrum van het dorp volg het bord 'la Plage' naar rechts, de heuvel af. Beneden aangekomen wordt u min of meer gedwongen links af te gaan naar Wn 62, het 1st Division monument en het American Cemetery. Maar ga nog een stukje verder richting het strand en ga na een meter of 50 rechtsaf, richting de zeilschool. Parkeer hier en loop naar het strand en ga 50 meter rechtsaf. Hier ligt Wn 61. Deze had een 8,8cm PAK 43/41 in een H 677 kazemat plus een 5cm KwK in een Tobruk. Widerstandnester 61 en 62 waren verantwoordelijk voor zeer veel slachtoffers tijdens de eerste golven landende Amerikanen hier in de sector FOX and EASY. Tussen Wn 61 en Wn 62 lag voor de Amerikaanse troepen de E-3 uitgang. Het 8,8cm kanon werd om uur uitgeschakeld door de DD Sherman tank van Staff Sergeant Sheppard van de 741st Tank Battalion (één van de vijf die het strand haalden van de 32 uitgezet in zee). De beschadigde bunker ligt nu op een stuk privé terrein, maar kan bekeken worden. De bunker schuin links achter de H677 wordt als fundering gebruikt voor een bungalow. 55

56 De H677 van Wn 61 waarin de 8,8cm PAK 43/41 stond In dit gebied, de sector FOX-Green werden een aantal beroemde foto's genomen van engineers die collega soldaten uit het woeste water redden. Ook verderop, onder Wn 60, in de sector FOX-Red was het meer een reddingsoperatie dan dat er een gevechtseenheid werd gevormd. Op het kiezelstrand bij Wn 61, FOX-Green, was het een reddingsoperatie 56

57 Veel groepjes verkleumde, gewonde mannen wachtten hier af wat er ging gebeuren. Het was een mix van mannen van het 16th (1st Div.) en het 116th Regiment (29th Div.). Met de opkomende vloed werden de mannen gedwongen zich te verplaatsen naar FOX-Green. Dit verplaatsen bracht ook weer 'leven' in de aangeslagen mannen die langzaam weer een gevechtsgroep begonnen te worden. Ter hoogte van Wn 60 op FOX-Red, liep het vol met aangeslagen troepen Toen en NU 57

58 Keer terug nu terug door de 'kom' van Exit E-3 (een 'draw' genoemd door de Amerikanen) om een bezoek te brengen aan Wn 62 en het American National Cemetery. Wn 62, Colleville-sur-Mer (oostelijk van de American National Cemetery) 58

59 Het Duits gevechtscomplex, Widerstandsnest 62 in de sector 'FOX-Green', was op 6 juni een harde noot die gekraakt moest worden. Het geschut stond recht op OMAHA Beach gericht. Er is hier nog veel te zien, zelfs de sporen van de loopgraven liggen nog in het gras. Het duurde tot halverwege de ochtend voor de Amerikaanse troepen Wn 62 had uitgeschakeld. Van de twintig nog in leven zijde Duitsers, waren er slechts drie niet gewond. Aan de voet van het complex liggen twee kazematten van het type H 669. Hier stonden tijdens de landing 7.65 cm kanonnen van Tsjechische makelij in. 59

60 De laagst gelegen H 669 kazemat van het Wn 62 complex Verder bezat Wn 62 een 5cm kanon en twee 5cm mortieren. Tevens was er een moorddadig vuur uit verschillende machinegeweren en mitrailleurs. Het beton van de grote H 669 kazematten is zwaar beschadigd door het Amerikaanse geschut. In de hoogst gelegen kazemat is een duidelijke voltreffer binnenin de kazemat te zien. De achterzijde van een H 669 van Wn 62. Aan de horizon, Vierville-sur-Mer, Omaha Beach Op de hoogst gelegen kazemat is een monument geplaatst ter ere van de 5th Engineer Brigade. Verder is op dit complex het monument ter ere van de 1st Infantery Division (Big Red One) te vinden. 60

61 Twee opvallende monumenten, rechts die van de 1st Infantry Division Voor meer details aangaande Amerikaanse eenheden die Omaha Beach moesten aanvallen en de Duitse verdediging: Nabij de overgang van DOG naar EASY, ter hoogte van Les Moulins, bij Wn 65, stond het gras in brand. De rook gaf hier wat dekking aan de troepen die hier landden. Even verder, op EASY, ter hoogte van Colleville-sur-Mer speelden zich dezelfde taferelen af als op DOG. Hier werden veel soldaten van het 16th Infantry Regiment van de 1st Division het slachtoffer van de mijnenvelden. De beslissing van de Amerikanen geen of nauwelijks gebruik te maken van 'Hobart's Funnies' brak hun hier danig op. Men kon niet door de aangegeven uitgangen (Exits), de mannen moesten via omtrekkende bewegingen van achter af de Duitse stellingen benaderen. 61

62 Verse troepen naderen Les Moulins later op de dag. De rook van het brandende gras is al een stuk minder dicht Maar aan het einde van de lange dag van 6 juni 1944 hadden de Amerikaanse troepen een steviger greep in het gebied rond Omaha Beach. Hieronder is het gebied Les Moulins te zien rond Wn 65 (EASY-Green) en dat lokaal bekend staat als 'de Vallei van Ruquet'. Dit gedeelte is te vinden in St-Laurent-sur-Mer. Te zien is hoe de manschappen van de 2nd Infantry Division ('Indian Head') landinwaarts trekken. De situatie is niet veel veranderd sinds die dag. Het pad dat de troepen vanaf het strand de duinen invoerde is na die dag altijd gebleven. De H 667 kazemat bevat nog steeds het 5cm KwK kanon dat de eerste landingstroepen ongenadig bestookte. 62

63 De sector EASY-Green, vanaf Wn 65 en staat bekend als 'de Vallei van Ruquet'. 63

64 64

65 GA VANUIT BAYEUX DE N13 NAAR HET OOSTEN OP, RICHTING CAEN. VANAF CAEN (D515) RICHTING OUISTREHAM. VOLG DE BORDEN RICHTING BENOUVILLE/RANVILLE (D514), 'PEGASUS BRIDGE' 65

66 6 JUNI 1944, UUR OBJECT: (PEGASUS) BRUG OVER HET CAEN KANAAL. Over het Caen kanaal en de Orne (een paar honderd meter verder) liggen twee bruggen. De eerste is de beroemde Pegasus brug. Hier landden, op de oostoever 16 minuten na middernacht op 6 juni 1944, drie 'Horsa' zweefvliegtuigen van de 6th Airborne Division. Aan boord D-Company onder leiding van Major John Howard. Binnen 10 minuten was de brug in Britse handen. Er zijn dan 2 doden en 14 gewonden gevallen aan de Britse zijde. De eigenaars van café Gondrée werden de eerste Fransen die bevrijd werden. Bij de landingsplek van de Horsa zwevers staat nu een borstbeeld van Major Howard. De brug over de Orne, wordt zonder slag of stoot ingenomen door twee andere pelotons van D-Company die daar geland zijn met hun zwevers. 66

67 Misschien wel de beroemdste foto van Pegasus brug (let op de drie Horsa zwevers op de achtergrond) Howard moest de bruggen houden tot hij afgelost werd. Vlak voor dageraad verschenen enkele Duitse tanks om de hoek bij het maire Bénouville. Met een PIAT (Projector Infantry Anti-Tank), een granaatwerper waarvan een exemplaar te zien is in het museum, werd de eerste tank uitgeschakeld door Sgt. Wagger Thornton. De andere tanks trokken zich hierop terug. De gehele tijd dat de kleine groep van D Company bij de brug was, bleven de Duitsers hen bestoken met mortieren en scherpschutters. Het vermoeden was dat dit vanuit een groot gebouw, Chateau de Bénouville, een vrouwenziekenhuis, op de westoever werd gestuurd. Private Wally Parr had onderwijl uitgewerkt hoe het Duitse 5cm kanon werkte en begon de ene na de andere granaat die kant op te schieten. Howard liet hem op een gegeven moment ermee stoppen, het had geen nut. Aan de rechterzijde van het ziekenhuis, daar stond een watertoren met vermoedelijk enkele Duitse scherpschutters. Howard gaf toestemming aan Parr om de toren te beschieten. Het eerste schot was raak, maar de granaat vloog door de toren heen, het was een pantser doorborende granaat, en het water liep door het gat naar buiten, meer schoten veroorzaakten meer gaten en meer stralen water, maar de toren werd niet verwoest, en Howard liet het schieten weer stoppen (de toren is na de oorlog afgebroken). Rond uur verscheen een Duits vliegtuig die een bom liet vallen. Het was een perfecte treffer tegen het contragewicht, maar explodeerde niet (de schade is nog steeds te zien aan de brug in het museum). Vijf uur 's middags kwam, onder de klanken van doedelzakspeler Bill Millin, Lord Lovat met de aflossende versterking over de brug. 67

Frankrijk NAAR ARROMANCHES, DE 'MULBERRY' HAVEN, PORT WINSTON

Frankrijk NAAR ARROMANCHES, DE 'MULBERRY' HAVEN, PORT WINSTON NAAR ARROMANCHES, DE 'MULBERRY' HAVEN, PORT WINSTON Na uw bezoek aan Creully, neem de D 12 richting Bayeux. Na twee kilometer ga rechtsaf naar Bazenville (de D 87). Bij de kerk staat een opvallend monument

Nadere informatie

Frankrijk De Landingen

Frankrijk De Landingen Voorbereidingen: In de winter van 1943-1944 werd gewerkt aan de bouw van geprefabriceerde drijvende havens - een les die was getrokken uit de commandooverval op Dieppe in 1942, die vele mensenlevens had

Nadere informatie

Tussen Colleville-sur-Mer en St-Laurent-sur-Mer, vanaf de D541 de N814 op (tenzij u vanaf Wn 62 komt, dan wijst het zichzelf).

Tussen Colleville-sur-Mer en St-Laurent-sur-Mer, vanaf de D541 de N814 op (tenzij u vanaf Wn 62 komt, dan wijst het zichzelf). NORMANDY AMERICAN NATIONAL CEMETERY & MEMORIAL Tussen Colleville-sur-Mer en St-Laurent-sur-Mer, vanaf de D541 de N814 op (tenzij u vanaf Wn 62 komt, dan wijst het zichzelf). Na Colleville-sur-Mer is het

Nadere informatie

Battlefieldtour Normandië 4 t/m 7 juni 2018

Battlefieldtour Normandië 4 t/m 7 juni 2018 Battlefieldtour Normandië 4 t/m 7 juni 2018 Battlefieldtour Normandië 4 t/m 7 juni 2018 Deze tour is een echte klassieker in ons reisaanbod. Heeft u altijd al eens het slagveld in Normandië met eigen ogen

Nadere informatie

Dinsdag 5 juni VAN PEGASUS BRUG NAAR DE BATTERIJ VAN MERVILLE VIA QUISTREHAM NAAR ARROMANCHES

Dinsdag 5 juni VAN PEGASUS BRUG NAAR DE BATTERIJ VAN MERVILLE VIA QUISTREHAM NAAR ARROMANCHES Vandaag is het dinsdag 5 juni 2012. Morgen, 6 juni is het exact 68 jaar geleden dat hier de invasie van europa begon. We rijden vandaag in totaal ongeveer 180 km. Er is heel veel te zien onderweg. De wegen

Nadere informatie

Geschiedkundige gebeurtenis

Geschiedkundige gebeurtenis Operatie Lüttich WO2 STREEK MORTAIN Geschiedkundige gebeurtenis Voor de geïnteresseerden geven we graag wat geschiedkundige informatie over de operatie Luttich in de streek van Mortain. Hilde : +32 (0)497

Nadere informatie

VANAF CAEN (D515) RICHTING OUISTREHAM. VOLG DE BORDEN RICHTING BENOUVILLE/RANVILLE (D514), 'PEGASUS BRIDGE'

VANAF CAEN (D515) RICHTING OUISTREHAM. VOLG DE BORDEN RICHTING BENOUVILLE/RANVILLE (D514), 'PEGASUS BRIDGE' GA VANUIT BAYEUX DE N13 NAAR HET OOSTEN OP, RICHTING CAEN. VANAF CAEN (D515) RICHTING OUISTREHAM. VOLG DE BORDEN RICHTING BENOUVILLE/RANVILLE (D514), 'PEGASUS BRIDGE' 1 6 JUNI 1944, 00.16 UUR OBJECT: (PEGASUS)

Nadere informatie

Battlefieldtour Normandië 5 t/m 8 juni 2017

Battlefieldtour Normandië 5 t/m 8 juni 2017 Battlefieldtour Normandië 5 t/m 8 juni 2017 Battlefieldtour Normandië 5 t/m 8 Juni 2017. Evenals voorafgaande jaren in Juni weer een battlefield tour naar de stranden en historische plaatsen in Normandië.

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis D-day

Werkstuk Geschiedenis D-day Werkstuk Geschiedenis D-day Werkstuk door een scholier 2844 woorden 2 november 2005 5,9 102 keer beoordeeld Vak Geschiedenis De 2de wereldoorlog tot D-day De oorlog begon tussen september 1939 en mei 1940

Nadere informatie

Normandië D-Day Beaches 6 dagen

Normandië D-Day Beaches 6 dagen Normandië D-Day Beaches 6 dagen singlereis hotelwandelreis vanaf 595 Over de invasiestranden van 6 juni 1944 "D-Day" 6 juni 1944 leidde met "Operation Overlord" de weg in naar het einde van de Tweede Wereldoorlog

Nadere informatie

Thema: Slag om de Schelde en de invloed op het Nieuwe land.

Thema: Slag om de Schelde en de invloed op het Nieuwe land. Thema: Slag om de Schelde en de invloed op het Nieuwe land. Op 6 juni 1944 is het D Day, dat wordt nog steeds gevierd want het is het begin van de bevrijding van West Europa. Eigenlijk betekent D Day de

Nadere informatie

oorlog in foto s D-DAY ZELDZAME FOTO S UIT OORLOGSARCHIEVEN Francis Crosby

oorlog in foto s D-DAY ZELDZAME FOTO S UIT OORLOGSARCHIEVEN Francis Crosby oorlog in foto s D-DAY ZELDZAME FOTO S UIT OORLOGSARCHIEVEN Francis Crosby Amersfoort, 2014 Inleiding A ls het op 5 juni niet had gestormd in het gebied rond het Kanaal, was die dag de geschiedenis ingegaan

Nadere informatie

Naam: EEN BRUG TE VER De Slag om Arnhem

Naam: EEN BRUG TE VER De Slag om Arnhem Naam: EEN BRUG TE VER De Slag om Arnhem A Bridge too Far is een film over de meest tragische blunder van de Tweede Wereldoorlog en vertelt heel precies over een groot plan. Dat plan kostte meer Geallieerden

Nadere informatie

Fotopresentatie bij lesmateriaal Herdenking 2019 Operatie Market Garden in Oss voor groep 6, 7 en 8

Fotopresentatie bij lesmateriaal Herdenking 2019 Operatie Market Garden in Oss voor groep 6, 7 en 8 Fotopresentatie bij lesmateriaal Herdenking 2019 Operatie Market Garden in Oss voor groep 6, 7 en 8 FOTO 1. 17 SEPTEMBER 1944: OPERATIE MARKET GARDEN IS BEGONNEN. ER KOMEN VEEL VLIEGTUIGEN OVER OSS, DIE

Nadere informatie

Wereldoorlog 2: naar het einde van de oorlog (les 06 6des) Geschiedenis 6MEVO-6EM-6EI-6IW VTI Kontich

Wereldoorlog 2: naar het einde van de oorlog (les 06 6des) Geschiedenis 6MEVO-6EM-6EI-6IW VTI Kontich Wereldoorlog 2: naar het einde van de oorlog (les 06 6des) Geschiedenis 6MEVO-6EM-6EI-6IW --- www.degeschiedenisles.com --- VTI Kontich => Na El Alamein, Stalingrad en Midway werden de Asmogendheden (Duitsland,

Nadere informatie

Landing Westkapelle 1 november 1944 Locatie: op de zeedijk bij het museum Het Polderhuis

Landing Westkapelle 1 november 1944 Locatie: op de zeedijk bij het museum Het Polderhuis Landing Westkapelle 1 november 1944 Landing van een zgn. LCT (Landing Craft Tank) van de Royal Marines (GB) op het strand van Westkapelle. Op de dijk is de kapotte dijkmolen Prins Hendrik te zien. Datum

Nadere informatie

6.4. Hoe verliepen de landingen bij Normandië? Boekverslag door C woorden 19 mei keer beoordeeld. Geschiedenis

6.4. Hoe verliepen de landingen bij Normandië? Boekverslag door C woorden 19 mei keer beoordeeld. Geschiedenis Boekverslag door C. 2414 woorden 19 mei 2011 6.4 137 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding: Operatie Overlord was de codenaam van de invasie door de geallieerden op Frankrijk, dat toen door Duitsland

Nadere informatie

6,9. Werkstuk door een scholier 3182 woorden 14 november keer beoordeeld. Geschiedenis

6,9. Werkstuk door een scholier 3182 woorden 14 november keer beoordeeld. Geschiedenis Werkstuk door een scholier 3182 woorden 14 november 2004 6,9 45 keer beoordeeld Vak Geschiedenis D-day Achtergrond: De tweedewereldoorlog is ontstaan doordat de Duitsers de eerstewereldoorlog hadden verloren.

Nadere informatie

Het Ardennenoffensief 14 en 15 april 2018

Het Ardennenoffensief 14 en 15 april 2018 Het Ardennenoffensief 14 en 15 april 2018 Tweedaagse reis "Het Ardennenoffensief" op 14 en 15 april 2018 In deze tweedaagse reis nemen wij u mee in de Slag om de Ardennen, Hitlers laatste poging om de

Nadere informatie

15966_Oorlog in foto's III - D-Day BW.indd 53 16-09-14 10:17

15966_Oorlog in foto's III - D-Day BW.indd 53 16-09-14 10:17 Een foto van een van de twee drijvende wegen in de kunstmatige haven bij Arromanches. De kunstmatige havens waren eigenlijk een enorme legpuzzel die in het geheim was ontworpen en daarna verspreid over

Nadere informatie

Tweedaagse naar Duinkerke, La Coupole, Calais en Adegem - 22 en 23 april 2017

Tweedaagse naar Duinkerke, La Coupole, Calais en Adegem - 22 en 23 april 2017 Tweedaagse naar Duinkerke, La Coupole, Calais en Adegem - 22 en 23 april 2017 Een gevarieerde reis van Operatie Dynamo in Duinkerke tot de herfst van 1944 met de Canadese Opmars over het Belgische Leopoldkanaal.

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis D-Day

Werkstuk Geschiedenis D-Day Werkstuk Geschiedenis D-Day Werkstuk door een scholier 1875 woorden 3 augustus 2001 5,8 95 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Mijn verslag gaat over D-Day. Ik heb voor dit onderwerp gekozen, omdat

Nadere informatie

Werkblad: Slag om de Schelde en de invloed op het Nieuwe land. 1

Werkblad: Slag om de Schelde en de invloed op het Nieuwe land. 1 Achtergrond informatie voor docenten. D- Day betekend de eerste dag van een grote militaire operatie. In de Tweede Wereldoorlog viel dat op 6 juni 1944. Maar de inval van de Amerikanen in Afghanistan was

Nadere informatie

Chr. Oranjevereniging Marken en Oranje Herdenking 4 mei 2017 Thema: Verhalen van de oorlog

Chr. Oranjevereniging Marken en Oranje Herdenking 4 mei 2017 Thema: Verhalen van de oorlog Chr. Oranjevereniging Marken en Oranje Herdenking 4 mei 2017 Thema: Verhalen van de oorlog Pieter er Zeeman en de konvooien naar Moermansk Pieter Zeeman (geboren op Marken op 20 december 1914) voer in

Nadere informatie

Screaming Eagles boven Kasteel Heeswijk

Screaming Eagles boven Kasteel Heeswijk Screaming Eagles boven Kasteel Heeswijk Powerpointpresentatie over een bijzondere gebeurtenis in september 1944. Doelgroep: Basisschoolleerlingen van groep 7 en 8 Met behulp van tekst, originele foto s

Nadere informatie

Het leidde direct tot de vorming van de zak van Falaise en het verlies van Noordwest Frankrijk door Duitsland.

Het leidde direct tot de vorming van de zak van Falaise en het verlies van Noordwest Frankrijk door Duitsland. Operatie Cobra Operatie Cobra was tijdens de Tweede Wereldoorlog de codenaam voor de operatie waarbij de geallieerden na de landing in Normandië een uitbraak uit hun bruggenhoofd forceerden. De operatie

Nadere informatie

Reisverslag Helgoland

Reisverslag Helgoland Reisverslag Helgoland Op donderdagochtend om 4 uur ben ik met een goede vriend vertrokken naar Bremerhaven in Duitsland waar we om half tien de boot moesten hebben naar Helgoland. Doordat we door de Duitse

Nadere informatie

Normandië & Bretagne

Normandië & Bretagne Normandië & Bretagne Totaal aantal dagen: 7 dagen Totaal aantal kilometers: +/- 2500 km Dag 1: Volendam - Le Tréport Vertrek vanaf Volendam naar Le Tréport, dit is +/- 524 km. Ongeveer 6 uurtjes rijden.

Nadere informatie

4 juni. 5 juni. Woensdag. donderdag. 9u30 Muzikale fanfare Vierville-sur-Mer (National Guard)

4 juni. 5 juni. Woensdag. donderdag. 9u30 Muzikale fanfare Vierville-sur-Mer (National Guard) 4 juni Woensdag 9u30 Muzikale fanfare Vierville-sur-Mer (National Guard) 11u45 Ceremonie Amerikaans Kerkhof Colleville-sur-Mer (Amerikaanse begraafplaats) 13u00 Douglas C-47 Paradroppingen Tussen Carentan

Nadere informatie

DIE VIJF DAGEN IN MEI

DIE VIJF DAGEN IN MEI DIE VIJF DAGEN IN MEI 1940 Op initiatief van Martin Lagestee maakte Lagestee Film BV in samenwerking met acht regionale omroepen en in coproductie met NTR en VPRO vijf documentaires met als onderwerp de

Nadere informatie

Werkbladen voortgezet onderwijs. Naam leerling:

Werkbladen voortgezet onderwijs. Naam leerling: Werkbladen voortgezet onderwijs Naam leerling: Inhoud: Uitleg werkbladen Deze werkbladen horen bij de film D-Day, Normandy 1944. Een film die je meeneemt naar een beslissend moment in de geschiedenis:

Nadere informatie

De ondergang van de Spaanse Armada een spannend verhaal

De ondergang van de Spaanse Armada een spannend verhaal De ondergang van de Spaanse Armada een spannend verhaal Een volk in opstand, een boze koning, een dappere koningin, een onoverwinnelijke vloot en... een storm. Dit is het spannende verhaal van de Spaanse

Nadere informatie

Tekst: infoboekje Fronttour: Friends of World War Foto s: Rasker Rudi

Tekst: infoboekje Fronttour: Friends of World War Foto s: Rasker Rudi Vimy Ridge Vimy Ridge is voor de Canadezen een hele belangrijke plaats. Op deze plaats werd van9 tot 12 april 1917 Canadese geschiedenis geschreven. Canadezen zeggen dat hier hun identiteit als land geboren

Nadere informatie

Medal of Honor - Margraten Cemetery

Medal of Honor - Margraten Cemetery Medal of Honor - Margraten Cemetery foto s en tekst: Rudi Rasker - Internet Private George J.Peters Geboren: 1924, Cranston, Rhode Island Overleden: 24 maart 1945, Fluren, Duitsland Dienstjaren: 1943 1945

Nadere informatie

7,2. Werkstuk door een scholier 2509 woorden 14 november keer beoordeeld. Geschiedenis. Hoofdstuk 1 hoe was de voorbereiding?

7,2. Werkstuk door een scholier 2509 woorden 14 november keer beoordeeld. Geschiedenis. Hoofdstuk 1 hoe was de voorbereiding? Werkstuk door een scholier 2509 woorden 14 november 2002 7,2 158 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdstuk 1 hoe was de voorbereiding? Aan het begin van de zomer 1944 maakten de geallieerden zich gereed

Nadere informatie

Normandië D-Day Beaches 6 dagen

Normandië D-Day Beaches 6 dagen Normandië D-Day Beaches 6 dagen singlereis wandelvakantie vanaf 645 Over de invasiestranden van 1944 - na 75 jaar "D-Day" 6 juni 1944 leidde met "Operation Overlord" de weg in naar het einde van de Tweede

Nadere informatie

Werkstuk door een scholier 2289 woorden 6 maart keer beoordeeld. Geschiedenis

Werkstuk door een scholier 2289 woorden 6 maart keer beoordeeld. Geschiedenis Werkstuk door een scholier 2289 woorden 6 maart 2004 6 46 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Wat is D-day? D-day staat voor Decision-day, letterlijk vertaald is dat beslissingsdag. Er zijn ook mensen die

Nadere informatie

Kastelen in Nederland

Kastelen in Nederland Kastelen in Nederland J In ons land staan veel kastelen. Meer dan honderd. De meeste van die kastelen staan in het water. Bijvoorbeeld midden in een meer of een heel grote vijver. Als er geen water was,

Nadere informatie

De betekenis van Mill in de historie van Linies en Stellingen

De betekenis van Mill in de historie van Linies en Stellingen Stichting SPOREN VAN DE OORLOG MILL De betekenis van Mill in de historie van Linies en Stellingen Vóór de Tweede Wereldoorlog Reeds in 1934 werd besloten een eventuele aanval van de Duitsers in het Zuiden

Nadere informatie

LEMELERVELD TIJDENS WO2

LEMELERVELD TIJDENS WO2 LEMELERVELD TIJDENS WO2 ROUTE 4,5 km Ontdek tijdens deze route hoe Lemelerveld de tweede wereldoorlog beleefde. Werkgroep Doc. '39-'45 van de Historische Kring Dalfsen. 20 17 Lemelerveld tijdens WO2 4

Nadere informatie

DADIZELE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

DADIZELE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG DADIZELE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog DAD_02 Dadizele, voor de oorlog. De kinderen wachten op de tram. Overal in de streek liepen tramlijnen. Maar de tram maakte plaats voor de auto. Ook

Nadere informatie

Spreekbeurt Geschiedenis D-Day + filmverslag The Longest Day

Spreekbeurt Geschiedenis D-Day + filmverslag The Longest Day Spreekbeurt Geschiedenis D-Day + filmverslag The Longest Day Spreekbeurt door een scholier 4384 woorden 9 januari 2009 6,8 49 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Het begin De Tweede Wereldoorlog begon vooral

Nadere informatie

Princelijke Vierschaar

Princelijke Vierschaar Het huis beneden aan de trap aan de linkerkant was vroeger de herberg t Schaeck, het schepenhuis van de Princelijke Vierschaar. Deze Princelijke Vierschaar groepeerde enkele lenen in de omgeving en ressorteerde

Nadere informatie

Lancaster ED470. Wie, wat, waar en hoe?

Lancaster ED470. Wie, wat, waar en hoe? Lancaster ED470 Wie, wat, waar en hoe? Hier is het toestel neer gekomen en ontploft. Een groot gat kwam in de grond. Wat gaan we doen? Het verhaal Vliegtuigcrash. 23 september 1944 De vliegbasis Skellingthorpe

Nadere informatie

Waar het landschap een verhaal vertelt

Waar het landschap een verhaal vertelt Waar het landschap een verhaal vertelt Introductie Graafs KazemattenMuseum Het Graafs KazemattenMuseum is officieel geopend op 17 september 2011, exact 67 jaar nadat Amerikaanse parachutisten de nabij

Nadere informatie

DORST IN DE OORLOGSJAREN.

DORST IN DE OORLOGSJAREN. DORST IN DE OORLOGSJAREN. De aanwezigheid van vliegveld Gilze-Rijen heeft voor de bewoners van Dorst de hele oorlog door steeds grote ongemakken en vele gevaren opgeleverd. Praktisch de hele oorlog waren

Nadere informatie

Butte de Vauquois De slag bij Verdun 1

Butte de Vauquois De slag bij Verdun 1 Butte de Vauquois 5-6-2014 De slag bij Verdun 1 Verdun moeder van alle veldslagen 21-02 tot 19-12 1916 Rian van Meeteren 1916: Strategie Centralen Duitsland gaat in het westen in de aanval Geen coordinatie

Nadere informatie

b) Waarom? Roeselare wordt in oktober 1914 veroverd en wordt dus bezet gebied. Het ligt aan de Duitse kant van het front

b) Waarom? Roeselare wordt in oktober 1914 veroverd en wordt dus bezet gebied. Het ligt aan de Duitse kant van het front 1. Inleiding a) De oude stedelijke begraafplaats van Roeselare is meer dan tweehonderd jaar oud (van 1806). Tijdens de oorlog werden hier vooral Duitse soldaten begraven. b) Waarom? Roeselare wordt in

Nadere informatie

Originele stereofoto: 'Douamont. Cheveaux morts'

Originele stereofoto: 'Douamont. Cheveaux morts' Originele stereofoto: 'Douamont. Cheveaux morts' In de conflicten voor de Eerste Wereldoorlog speelden paarden een belangrijke rol. De cavalerie was tot dan het speerpunt van de legers. Maar vanaf 1914

Nadere informatie

TIJDLIJN WOII

TIJDLIJN WOII 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 TIJDLIJN WOII 1939 1 SEPTEMBER (begin van de Tweede Wereldoorlog) Nazi-Duitsland valt Polen binnen Er wordt een straatverbod voor Duitse Joden ingevoerd Hitler voert

Nadere informatie

Operatie Market Garden

Operatie Market Garden Ride to Remember 71 jaar geleden streden militairen uit verschillende landen om de vrijheid van Europa. Deze toertocht leidt langs verschillende kleine begraafplaatsen waar gesneuvelde parachutisten van

Nadere informatie

2 maart 1945. 2 maart 2016. Leerlingen groep 7 en 8 De Meeander Heelweg

2 maart 1945. 2 maart 2016. Leerlingen groep 7 en 8 De Meeander Heelweg 2 maart 1945 2 maart 2016 Leerlingen groep 7 en 8 De Meeander Heelweg Er kwamen 4 Duitsers bij de Bark. Ze slaan piketten, voor het plaatsen van batterijen veldartillerie. Maar op die dag gingen de verzetsgroepen

Nadere informatie

SLYPSKAPELLE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

SLYPSKAPELLE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG SLYPSKAPELLE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog MO_03 Moeders met lange rokken en schorten. Meisjes en jongens met zwarte kousen, sommige op klompen. Het lijkt gezellig op straat. Geen auto

Nadere informatie

Antwoordenbundel fietszoektocht

Antwoordenbundel fietszoektocht Groepsnaam:. Groepsleden:.. Opdracht 1: De Eerste Wereldoorlog mag dan wel al 100 jaar geleden zijn, vandaag zijn de sporen nog duidelijk zichtbaar. Daarom noemen we het landschap ook de laatste ooggetuige

Nadere informatie

HISTORISCHE ROUTE NORMANDIË IN DE VOETSPOREN VAN DE GEALLIEERDEN. Aad Spanjaard

HISTORISCHE ROUTE NORMANDIË IN DE VOETSPOREN VAN DE GEALLIEERDEN. Aad Spanjaard HISTORISCHE ROUTE NORMANDIË IN DE VOETSPOREN VAN DE GEALLIEERDEN Aad Spanjaard HISTORISCHE ROUTE NORMANDIË IN DE VOETSPOREN VAN DE GEALLIEERDEN Aad Spanjaard ELMAR Inhoud Inleiding 9 Gold, Juno en Sword,

Nadere informatie

Wat betekenden de verschillen tussen Noord en Zuid-Korea voor de Koude Oorlog? (conclusie)

Wat betekenden de verschillen tussen Noord en Zuid-Korea voor de Koude Oorlog? (conclusie) Praktische-opdracht door J. 1743 woorden 12 september 2011 6,1 32 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag Wat betekenden de verschillen tussen Noord en Zuid-Korea voor de Koude Oorlog? (conclusie)

Nadere informatie

Een wereld oorlog is een oorlog waar verschillende continenten aan mee doen

Een wereld oorlog is een oorlog waar verschillende continenten aan mee doen Werkstuk door een scholier 2114 woorden 14 mei 2007 5,5 105 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 1939-1945, Het begin en de bevrijding van Europa De oorlog begint In 1934 bereide het leger van Duitsland zich

Nadere informatie

VCA Nieuwsbrief okt 2017

VCA Nieuwsbrief okt 2017 Naam bedrijf VCA Nieuwsbrief okt 2017 Veteranen Cafe t Hookhoes, Grotestraat-zuid 129, Almelo www.veteranencafealmelo.nl vca@veteranen.nl Contact : vca@veteranen.nl 06-21 666 362 Redactie : vca@veteranen.nl

Nadere informatie

WEBQUEST L6-02 oorlog & vrede

WEBQUEST L6-02 oorlog & vrede WEBQUEST L6-02 oorlog & vrede 2.3.1. Wereldoorlog I INHOUD OEFENBOEK De Eerste Wereldoorlog 02-03 2.3.2. Wereldoorlog II De Tweede Wereldoorlog 04-05 La Vita è Bella 06-07 3.1. Geweldige personen Jezus

Nadere informatie

GROOT-BRITTANNIË en zeeklimaat

GROOT-BRITTANNIË en zeeklimaat Naam GROOT-BRITTANNIË en zeeklimaat Groot Brittannië Groot-Brittannië is Schotland, Engeland en Wales samen. Engeland is het grootst van Groot-Brittannië en Wales het kleinst. Engeland heeft meer dan 46

Nadere informatie

Herdenking 4 mei 2015 Anouchka van Miltenburg, Voorzitter Tweede Kamer der Staten-Generaal

Herdenking 4 mei 2015 Anouchka van Miltenburg, Voorzitter Tweede Kamer der Staten-Generaal Herdenking 4 mei 2015 Anouchka van Miltenburg, Voorzitter Tweede Kamer der Staten-Generaal Vandaag is het precies 70 jaar geleden dat ons land werd bevrijd. Generaties Nederlanders zijn opgegroeid in een

Nadere informatie

Le tour du Mont Ventoux 2014

Le tour du Mont Ventoux 2014 Le tour du Mont Ventoux 2014 Geen berg zo hoog of... deel 2 waar gaan we heen? 16 december 2013 Fietstocht Mont Ventoux, Pagina 1 Waar ben ik aan begonnen...? Nou, om eerlijk te zijn weet ik dat wel. Maar

Nadere informatie

LICHTERVELDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

LICHTERVELDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG LICHTERVELDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog LI_07 Er is veel volk op de dorpsplaats samengekomen en overal hangen vlaggen. Niemand is aan het werken. Het is waarschijnlijk zondag, en mooi

Nadere informatie

Majoor Charles Whittlesey stuurt twee duiven met hulpbriefjes naar de Amerikanen. Maar ze worden neergeschoten door de vijand.

Majoor Charles Whittlesey stuurt twee duiven met hulpbriefjes naar de Amerikanen. Maar ze worden neergeschoten door de vijand. Bij een oorlogvoering is communicatie van groot belang. Elke partij heeft nood aan informatie, zoals de ligging van de vijand, aantal soldaten, opstelling vijand, uitvoeren van plannen, melden van gewonden

Nadere informatie

Een beveiliging van een werktrein van de Staats Spoorwegen met een fatale afloop.

Een beveiliging van een werktrein van de Staats Spoorwegen met een fatale afloop. WEST JAVA- Bantam 1949. Een beveiliging van een werktrein van de Staats Spoorwegen met een fatale afloop. Het is 19 december 1948. De legercommandant, de generaal S. Spoor, komt met zijn dagorder, waarin

Nadere informatie

Daags nadat Momgomery's troepen over de Rijn waren, stak Church.1i de rivier over in een Amerikaanse stormboot,

Daags nadat Momgomery's troepen over de Rijn waren, stak Church.1i de rivier over in een Amerikaanse stormboot, 23g2.. passeerden vanmiddag veel bommenwerpers en jagers in oostelijke richting. Vanavond naar Simonse geweest. Toen ik terug naar huis ging en nog maar juist de poort uit was, hoorde ik opeens iets, alsof

Nadere informatie

RESEARCH CONTENT. Loïs Vehof GAR1D

RESEARCH CONTENT. Loïs Vehof GAR1D RESEARCH CONTENT Loïs Vehof GAR1D INHOUD Inleiding ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ blz. 2 Methode -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Nadere informatie

Het verloop van de Slag van Waterloo - 18 juni 1815

Het verloop van de Slag van Waterloo - 18 juni 1815 Het verloop van de Slag van Waterloo - 18 juni 1815 De Britse troepen hebben de kasteelhoeve van Hougoumont ingenomen en hebben deze positie de hele nacht lang versterkt om zich tegen eventuele Franse

Nadere informatie

LUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER

LUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER LUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER Luchtverkeer (vliegtuigcrashes & bombardementen) Inleiding Vliegtuigen werden zowel door de Duitse bezetters

Nadere informatie

Werkstuk door een scholier 4529 woorden 19 mei keer beoordeeld. Geschiedenis. Hoofdstuk 1: Europa in Oorlog

Werkstuk door een scholier 4529 woorden 19 mei keer beoordeeld. Geschiedenis. Hoofdstuk 1: Europa in Oorlog Werkstuk door een scholier 4529 woorden 19 mei 2004 6 43 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdstuk 1: Europa in Oorlog 1 september 1939, 4:45: De oorlog is een feit, nadat Duitse troepen Polen zijn binnengevallen,

Nadere informatie

Themareis WO II: invasie stranden 1944 Normandië

Themareis WO II: invasie stranden 1944 Normandië Themareis WO II: invasie stranden 1944 Normandië PROGRAMMA Dag 1: Heenreis We vertrekken in de ochtend vanuit Dordrecht (voorstel: 07.30 uur). Via België rijden we richting Normandië. We passeren de beroemde

Nadere informatie

WERKBOEK. Lest we Forget

WERKBOEK. Lest we Forget 1 WERKBOEK Lest we Forget 2 Lest we Forget Dit is een uitgave van de stichting Aircraft Recovery Groep 1940-1945 Contact: Secretaris Stichting A.R.G. 1940-1945, Dorpsstraat 204H, 1566 AT Assendelft. Website:

Nadere informatie

35 oefenvragen over de Tweede Wereldoorlog 1

35 oefenvragen over de Tweede Wereldoorlog 1 35 Oefenvragen over de Tweede Wereldoorlog 1. De Tweede Wereldoorlog dankt zijn naam aan: a. Het aantal landen dat erbij betrokken was b. Het feit dat de oorlog in meerdere werelddelen werd uitgevochten

Nadere informatie

Lesbrief. Dijken. Kijken naar dijken. www.wshd.nl/lerenoverwater. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta

Lesbrief. Dijken. Kijken naar dijken. www.wshd.nl/lerenoverwater. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Lesbrief Dijken Kijken naar dijken www.wshd.nl/lerenoverwater Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Kijken naar dijken Zonder de duinen en de dijken zou jij hier niet kunnen wonen: bijna de

Nadere informatie

KORTE STRUIN 14 Mei Op de But: groen avontuur in het Nederrijkbos

KORTE STRUIN 14 Mei Op de But: groen avontuur in het Nederrijkbos KORTE STRUIN 14 Mei 2017 Op de But: groen avontuur in het Nederrijkbos Door: Frans Sijben - Nijmegen De But is een oud gebied bij Groesbeek. Het valt onder de boswachterij Groesbeek. De But is een onderdeel

Nadere informatie

inhoud blz. Inleiding 1. De Klaagmuur 2. De Grote Muur 3. De Berlijnse Muur 4. De Muur van Hadrianus 5. De Atlantische Muur 6. Filmpjes Pluskaarten

inhoud blz. Inleiding 1. De Klaagmuur 2. De Grote Muur 3. De Berlijnse Muur 4. De Muur van Hadrianus 5. De Atlantische Muur 6. Filmpjes Pluskaarten Beroemde muren inhoud blz. Inleiding 3 1. De Klaagmuur 4 2. De Grote Muur 6 3. De Berlijnse Muur 9 4. De Muur van Hadrianus 12 5. De Atlantische Muur 14 6. Filmpjes 17 Pluskaarten 18 Bronnen en foto s

Nadere informatie

SO 1. Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014. Historisch Overzicht

SO 1. Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014. Historisch Overzicht SO 1 Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014 Historisch Overzicht 1. Welke doelstelling had Wilhelm II bij zijn aantreden als Keizer van Duitsland? 2. Welk land behoorde niet tot de Centralen tijdens de Eerste

Nadere informatie

De slag om de Elsenbornrug en de Tweelingdorpen. William C.C. Cavanagh

De slag om de Elsenbornrug en de Tweelingdorpen. William C.C. Cavanagh De slag om de Elsenbornrug en de Tweelingdorpen William C.C. Cavanagh BBNC uitgevers Amersfoort, 2014 Inhoud Voorwoord 7 Dankbetuigingen 10 Inleiding 12 Hoofdstuk 1 99ste Infanteriedivisie 25 13-16 december

Nadere informatie

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info De Chinese Muur 1. Voorwoord. 2. Wat is de Chinese Muur? 3. Waar ligt de Chinese Muur? 4. Waarom bouwden de Chinezen de Chinese Muur? 5. Hoe bouwden de Chinezen de Chinese Muur? 6. Hoe lang en hoe groot

Nadere informatie

DE ARDENNEN LANGS DE SPOREN VAN HET ARDENNENOFFENSIEF. Aad Spanjaard HISTORISCHE ROUTE

DE ARDENNEN LANGS DE SPOREN VAN HET ARDENNENOFFENSIEF. Aad Spanjaard HISTORISCHE ROUTE HISTORISCHE ROUTE DE ARDENNEN LANGS DE SPOREN VAN HET ARDENNENOFFENSIEF Aad Spanjaard De opmars door Noord-Frankrijk De opmars door Noord-Frankrijk In augustus 1944 leken de dagen voor Hitlers Derde Rijk

Nadere informatie

Dagtrip Normandië Pegasus, Merville, Ouistreham en Douvres

Dagtrip Normandië Pegasus, Merville, Ouistreham en Douvres Let op; reist u per auto over de tolwegen (vanaf Calais richting Le Havre Pont de Normandie - Caen, etc), hou rekening met de kosten daarvan; tolwegen; 19,60 (erg handig is een creditcard (Visa) in dat

Nadere informatie

PANZER GENERAL! WARGAMEREGELS VOOR 1/300 SCHAAL 2DE WERELDOORLOG Alfons Libert

PANZER GENERAL! WARGAMEREGELS VOOR 1/300 SCHAAL 2DE WERELDOORLOG Alfons Libert PANZER GENERAL! WARGAMEREGELS VOOR 1/300 SCHAAL 2DE WERELDOORLOG 1999 Alfons Libert 2 Schalen... 3 Modellen... 3 Materiaal... 3 Afstanden... 3 Tijdschaal... 3 Spelvolgorde... 3 Moraal test... 3 Gevechtswaarde...

Nadere informatie

Inleiding. Begraafplaats bij Providentia in Sterksel

Inleiding. Begraafplaats bij Providentia in Sterksel Begraafplaats bij Providentia in Sterksel Inleiding In 1919 besloten de Broeders van de Heilige Joseph in Heerlen om in Sterksel een terrein te kopen voor de stichting van een nieuw verpleeghuis voor epileptici.

Nadere informatie

GITS TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

GITS TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG GITS TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG 31 juli 1914: ten oorlog! Op vrijdag 31 juli 1914 staat Gits in rep en roer: de algemene mobilisatie wordt afgekondigd. Alle jongemannen die in aanmerking komen voor

Nadere informatie

Arras. De Champs-Élysées

Arras. De Champs-Élysées Utrecht, de Domstad Neeltje Jans Arras Kasseien in Noord-Frankrijk De Champs-Élysées Alpe d Huez Gâteau à la broche Utrecht, de Domstad De Tour de France start in 2015 in Utrecht. Utrecht wordt ook wel

Nadere informatie

CARRABELLA NAAR MANATEE SPRINGS S.P., 2 FEBRUARI

CARRABELLA NAAR MANATEE SPRINGS S.P., 2 FEBRUARI CARRABELLA NAAR MANATEE SPRINGS S.P., 2 FEBRUARI CARRABELLA NAAR MANATEE SPRINGS S.P., 2 FEBRUARI De rit van Carrabella naar Manatee Springs State Park is erg mooi. Veel naaldbossen, grotendeels nieuw

Nadere informatie

HET ARDENNENOFFENSIEF

HET ARDENNENOFFENSIEF oorlog in foto s HET ARDENNENOFFENSIEF ZELDZAME FOTO S UIT OORLOGSARCHIEVEN Andrew Rawson Amersfoort, 2014 DE ARDENNEN 1944 mijl NEDERLAND Düren BELGIË Linie Namen Büllingen Sankt Vith Sneeuweifel Lützkampen

Nadere informatie

Munro, Edward John. Private North Nova Scotia Highlanders E/20545

Munro, Edward John. Private North Nova Scotia Highlanders E/20545 Munro, Edward John Private North Nova Scotia Highlanders E/20545 Edward John Munro wordt op 16 juni 1920 geboren in Quebec City, Canada als jongste van een gezin met zeven kinderen, vier zoons en drie

Nadere informatie

TOUR DE SLAGVELDEN VAN DE ARDENNEN - EEN TOUR IN DE WESTELIJKE SECTOR

TOUR DE SLAGVELDEN VAN DE ARDENNEN - EEN TOUR IN DE WESTELIJKE SECTOR TOUR DE SLAGVELDEN VAN DE ARDENNEN - EEN TOUR IN DE WESTELIJKE SECTOR Van Bastogne naar Vielsalm Onderstaande tour neemt u mee langs een interessante route. We starten in Bastogne nabij het Historical

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. KB-0125-a-16-1-b

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. KB-0125-a-16-1-b Bijlage VMBO-KB 2016 tijdvak 1 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB KB-0125-a-16-1-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een Nederlandse munt (voor- en achterzijde): Op de munt links staat: Willem

Nadere informatie

Informatie over de versterking van de Noord-Hollandse kust Voor je spreekbeurt of werkstuk

Informatie over de versterking van de Noord-Hollandse kust Voor je spreekbeurt of werkstuk Informatie over de versterking van de Noord-Hollandse kust Voor je spreekbeurt of werkstuk De kust is (niet) veilig! De dijk aan de kust van Petten ziet er zo sterk en krachtig uit, maar toch is hij niet

Nadere informatie

CaravanCultuurCourant 7 Een greep uit de bezienswaardigheden die we onderweg verzamelden

CaravanCultuurCourant 7 Een greep uit de bezienswaardigheden die we onderweg verzamelden CaravanCultuurCourant 7 Een greep uit de bezienswaardigheden die we onderweg verzamelden Druk op Ctrl-L, doorbladeren met pijltjestoets en eruit met Esc Vijf stuks Vijf stuks Erik Fraikin & Rian van der

Nadere informatie

4 PRACHTIGE ROUTES DOOR HEEL FRANKRIJK CHAMBRES D HOTES WIJZER -!1

4 PRACHTIGE ROUTES DOOR HEEL FRANKRIJK CHAMBRES D HOTES WIJZER -!1 4 PRACHTIGE ROUTES DOOR HEEL FRANKRIJK CHAMBRES D HOTES WIJZER -!1 Prachtige routes door heel Frankrijk Door de redactie van Chambres d Hotes Wijzer Dit eboek is een uitgave van The Authenticity Company.

Nadere informatie

DIEPPE. Een raid herdacht Spelparcours jaar

DIEPPE. Een raid herdacht Spelparcours jaar DIEPPE. Een raid herdacht Spelparcours 10-14 jaar Dit spelparcours neemt je mee terug naar 1942. In dat jaar was de Tweede Wereldoorlog (1939-1945) volop aan de gang. Door de vragen op te lossen, ontdek

Nadere informatie

100 jaar geleden. t Is Oorlog! Een lesmap voor het vierde, vijfde en zesde leerjaar, door juffrouw Anita en de papa van Anna.

100 jaar geleden. t Is Oorlog! Een lesmap voor het vierde, vijfde en zesde leerjaar, door juffrouw Anita en de papa van Anna. 100 jaar geleden t Is Oorlog! Een lesmap voor het vierde, vijfde en zesde leerjaar, door juffrouw Anita en de papa van Anna. t Is oorlog! Binderveld, Kozen, Nieuwerkerken en Wijer 100 jaar geleden is een

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog

Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog Samenvatting door Cas 1253 woorden 2 april 2018 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding. Waarom ik voor dit onderwerp heb gekozen. Ik heb voor dit

Nadere informatie

Beleef de vrijheid! Opdrachtenboekje

Beleef de vrijheid! Opdrachtenboekje Beleef de vrijheid! In dit museum maak je de aanloop naar de oorlog mee, ervaar je de bezettingstijd, vier je de bevrijding en zie je de wederopbouw van Nederland en Europa. Beleef de vrijheid! Met deze

Nadere informatie

MOORSLEDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

MOORSLEDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG MOORSLEDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog MO_03 Moeders met lange rokken en schorten. Meisjes en jongens met zwarte kousen, sommige op klompen. Het lijkt gezellig op straat. Geen auto s...

Nadere informatie

Seaforth Post. Jubileumjaar. Seaforth Highlanders Memorial Pipes and Drums

Seaforth Post. Jubileumjaar. Seaforth Highlanders Memorial Pipes and Drums Seaforth Post Jubileumjaar 2014 Seaforth Highlanders Memorial Pipes and Drums 2 Seaforth post, Jubileumjaar 2014 In dit nummer: Voorwoord 12 april T for Tommy Gortel 19 april Rugby club Eemland 26 april

Nadere informatie