Officieel orgaan van de vereniging voor flexodruk EFTA-Benelux

Transcriptie

1 EFTA Flexo vertrouwt op eigen kracht tijdens Drupa EFTA-Benelux Najaarseminar COLUMN: Sustainable Flexo 11 Studiedag EFTA/GOC 23 mei 2012: Drukvoorbereiding, van origineel tot drukoplage 12 Het vakblad voor de flexografische industrie [ Jaargang 17 nummer 3 september/oktober 2012 ] Officieel orgaan van de vereniging voor flexodruk EFTA-Benelux

2 Kwaliteit in Flexibele Verpakkingen DuploFLEX perfect voor alle flexodrukoplossingen! Continu hoogwaardige drukresultaten Oplossingsgerichte productkeuze voor alle flexodruktoepassingen Perfecte handling Persoonlijk advies Euroflex uit Zwolle is al jarenlang volledig gespecialiseerd in de productie van bedrukte flexibele verpakkingsmaterialen voor de voedingsmiddelenindustrie. Wij beschikken over een ruime keuze aan basismaterialen, zowel in monofilms, meerlaagse folie, aluminium als papier. Euroflex is gecertificeerd volgens BRC-IoP, HACCP en ISO9001. Hiermee garanderen wij dat uw verpakkingen uiterst hygiënisch, voedselveilig en betrouwbaar worden gemaakt. U bent bij ons aan het juiste adres voor o.a. Portieverpakkingen Lidding- en dieptrekfilm Flowpack verpakkingen Snoep, koek- en chocolade- verpakkingen Automatenfolie Barrièrefilm Broodzakken Lohmann is de standaard in clichétapes en samendrukbare onderlagen. Elke drukopdracht is anders en stelt daarmee ook andere eisen aan de montageprocedure bij flexodruk. Standaardoplossingen zijn vaak niet meer voldoende. Hierdoor is er vraag naar producten die naast goede handling vooral perfecte drukresultaten garanderen door hun constante, hoge kwaliteit. En dat zelfs bij hoge snelheden. Het antwoord is DuploFLEX En dat voor alle toepassingen bij flexibele verpakkingsbedrukking, flexo-etikettendruk en hoogwaardige directdruk op golfkarton. Wilt u het zelf ervaren? Bel ons of stuur ons een voor meer informatie. Maakt u eens geheel vrijblijvend een afspraak met één van onze adviseurs. Wij helpen u graag bij het vinden van een efficiënte oplossing voor uw verpakkingsprobleem. Nipkowstraat RJ Zwolle Postbus AP Zwolle T F info@euroflexbv.com De Ridder B.V. Oosterwerf JB Uitgeest / Nederland Tel.: Fax: info@deridderbv.nl

3 EFTA News Flash Verpakkingenbelasting verdwijnt per 1 januari 2013 Staatssecretaris Atsma (Infrastructuur en Milieu) en het verpakkende bedrijfsleven hebben een overeenkomst getekend waarmee producenten, importeurs en verkopers van verpakte producten garanderen dat zij de komende tien jaar de kosten voor inzameling en hergebruik van kunststof verpakkingsmateriaal betalen. Bezoek voor meer informatie de EFTA- Benelux website ( 49,5 mln kilo minder voedselverspilling door portieverpakking! Oerlemans Plastics en Beko Verpakkingen hebben samen een nieuwe broodverpakking, het zogenaamde Kwartje van Brammetje, ontwikkeld om voedselverspilling tegen te gaan. Het blijkt dat de milieu-impact van de broodverpakking overeenkomt met 1 sneetje brood. Ofwel door 1 sneetje brood minder weg te gooien is de verpakking al gecompenseerd. Kijk op voor meer informatie. Rudico investeert in de toekomst Rudico bestaat dit jaar 50 jaar. En Felco, onderdeel van Rudico, bestaat ook alweer 25 jaar. In het jubileumjaar investeert het bedrijf in een nieuwe preprintmachine. De investering in de nieuwe Fischer & Krecke flexodrukpers is de grootste in de geschiedenis van het bedrijf. Lees voor meer informatie het artikel in Verpakkingsmanagement augustus 2012, nr. 7/8. Conferentie Toekomst van verpakken De toekomst van het verpakken staat centraal tijdens de Nationale Verpakkingsconferentie op 3 oktober a.s. in Utrecht. Het thema van de conferentie is: Duurzaam innoveren in verpakken: van droom naar werkelijkheid?. Nationale en internationale sprekers nemen u mee langs de essentiële ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid, innovatie en wetgeving ( PACKAGING INNOVATIONS 2012 Op 28 en 29 november 2012 organiseert easyfairs de tweede editie van PACKAGING INNOVATIONS in de Passenger Terminal te Amsterdam. PACKAGING INNOVATIONS is het Nederlandse event dat brands, designers en verpakkingsoplossingen samenbrengt ( En nu weer aan de slag! Na de zomervakantie komen de collega s terug uit alle windstreken, en is het tijd om de wijzers weer gelijk te zetten. Onze leden gaan ook weer aan de slag, en helaas vaak ook weer over tot de waan van de dag. Weinig mensen hebben de tijd om lang stil te staan bij hetgeen op ons als bedrijfstak af komt, en hoe we daar samen mee om moeten gaan. Op dinsdag 13 november 2012 staat EFTA-Benelux even stil om samen met u vooruit te kijken naar de toekomst tijdens het Najaarsseminar. Binnenkort ontvangt u een uitnodiging met het definitieve programma, maar ik kan al wel een tipje van de sluier oplichten. Naast de laatste stand van de techniek die ons allen bindt, is er een gezamenlijke uitdaging op het gebied van duurzaamheid. Voor velen een ongrijpbaar onderwerp, dat door greenwashing inmiddels ook negatieve associaties oproept. Maar dit is niet geheel terecht. Steeds vaker krijgen we vragen van onze klanten naar de rol die duurzaamheid speelt in ons productieproces, en naar de herkomst van onze grondstoffen. Hoge olieprijzen en schaarse grondstoffen noodzaken ons tot een verduurzaming van de keten. Wat voorheen als goed ondernemerschap werd gezien (namelijk het beheersen van de kosten en efficiënt produceren), wordt tegenwoordig ook bezien vanuit het duurzaamheidperspectief. EFTA-Benelux wil graag samen met haar leden een praktische aanpak op dit thema ontwikkelen. Hoe ontwikkel je gezamenlijke initiatieven op het gebied van duurzaamheid, en hoe positioneer je de bedrijfstak op een positieve manier, maar wel met echte meetbare resultaten (we blijven immers techneuten!). Verpakkingshoogleraar Roland ten Klooster zal tijdens het Najaarsseminar zijn Roadmap to Sustainability presenteren op zijn inmiddels voor velen bekende wijze: kritisch maar constructief, geen gemakkelijke oplossingen, en zeker geen loze duurzaamheidsclaims. En nu weer aan de slag! Roel Seele Voorzitter EFTA-Benelux [ EFTA! Jaargang 17 nummer 2 september/oktober 2012 ] 3

4 Flexo vertrouwt op eigen kracht tijdens Drupa 2012 Grafische industrie volop in beweging Flexo-drukkers die begin mei de vierjaarlijkse grafische vakbeurs Drupa bezochten, hebben kunnen zien hoe de strijd tussen offset drukken en digitaal printen een hoofdrol speelde op de beursvloer. Beide technologieën lonkten bovendien stevig naar de stabiele markt van verpakkingsdrukwerk. De flexo-techniek zit ondertussen echter niet stil: met kwaliteitsverbetering, procesbeheersing en automatisering wordt de toekomst zeker gesteld. Met persenfabrikant Heidelberg als grootste standhouder (met ruim vierkante meter) en printspecialist HP als goede tweede (met bijna vierkante meter) was de toon in Düsseldorf duidelijk gezet. Beide partijen zijn tevens goede voorbeelden van leveranciers die zich met hun technologie nadrukkelijk ook op het verpakkingsdrukwerk richten een drukwerksegment immers dat zich als stabiele markt van vrijwel alle andere grafische segmenten onderscheidt. Te vaak wordt echter het onjuiste beeld geschetst dat er hier sprake is van een enorme groeimarkt. Marges staan ook binnen de verpakkingsdruk continue onder druk, en de concurrentie is erg groot. Het vereist nogal wat kennis en kunde om tot deze markt toe te treden, iets waarover niet alle commerciële printers automatisch beschikken. Heidelberg introduceerde daarom de afgelopen jaren vellenoffsetpersen in de categorie XL waarmee zeer grote drukvellen en zware kartonsoorten kunnen worden bedrukt. En HP wist zich met haar HP Indigo printsystemen al een plek tussen de smallebaanpersen te veroveren voor de productie van labels en etiketten. Efficiency verhogen Piet Otten, directeur van AV Flexologic, kan zich goed voorstellen dat leveranciers en gebruikers van andere technologieën een graantje mee willen pikken van de verpakkingsmarkt: Maar dat zal nog lang niet altijd meevallen, zeker niet als je nu nog moet omschakelen. Otten zag tijdens drupa weliswaar geen revolutionaire flexoontwikkelingen, maar wijst erop dat er dan ook al het nodige is bereikt: Automatisering is al zeer ver doorgevoerd Fully Automatic Mounting Machine van AV Flexologic 4 [ EFTA! Jaargang 17 nummer 3 september/oktober 2012 ]

5 De drukbezochte Apex stand op Drupa << Martien Hendriks, Technisch Directeur Apex, bekijkt de resultaten van de Flexo Pantone simulatie van het Flexo(R)evolution project op flexopersen. Daarom richt de aandacht zich nu meer op het voortraject, waar met meer efficiency nog besparingen zijn te realiseren in tijd, materialen en kosten. Er wordt bijvoorbeeld al jaren gesproken over volledige in-the-round oplossingen, waarbij een polymeerlaag op een ronde sleeve rechtstreeks gegraveerd kan worden, maar volgens Otten zijn die oplossingen vooralsnog te gecompliceerd en te duur. Hij ziet voorlopig meer in het volautomatisch monteren van drukvormen met behulp van een Fully Automated Mounting Machine (FAMM): Tijdens Drupa hebben we bijvoorbeeld zo n machine aan VIV in Veenendaal verkocht. Volautomatisch plakken Weinand van Kesteren, directeur van Verpakkings Industrie Veenendaal (VIV), onderschrijft Otten s analyse: Het handmatig plakken vormde inderdaad nog een belangrijke bottleneck. VIV investeerde de afgelopen jaren al flink in nieuwe technologie, zoals bijvoorbeeld HD Flexo. Ook werd in aanvulling op de achtkleuren Comexi flexopers vorig jaar een tienkleuren Comexi pers geïnstalleerd. Van Kesteren zag tijdens Drupa vooral veel doorontwikkelingen op het gebied van flexo. Hij volgt ook de vooruitgang op het gebied van drukvormen met belangstelling: We hebben twee jaar geleden al getest met in-the-round oplossingen, maar de kostprijs ligt nog te hoog zelfs in vergelijking met diepdruk sleeves. Wij werken met dunsleeves en platen, en maken daarbij per order een afweging voor welke drukvorm we kiezen. Dat heeft met name met het kostenplaatje te maken: dunsleeves werken makkelijker en sneller, maar ze zijn vaak pas bij hogere oplages rendabel. Bovendien is inmiddels dus ook een oplossing gevonden voor het tijdrovende handmatig plakken van platen: sinds Drupa wordt in Veenendaal volautomatisch geplakt. Prototypes met nanotechnologie Van Kesteren was tijdens zijn bezoek aan Drupa vooral onder de indruk van de nieuwe nanotechnologie van Landa, waarbij inkt met inktpigmenten op nano-formaat via een combinatie van inkjet en offset op een breed assortiment van substraten kan worden aangebracht. Hoewel de technologie van Landa pas op zijn vroegst in 2014 op de markt zal komen, was er grote belangstelling onder de beursbezoekers voor de prototypes van zijn persen waaronder een vellenpers voor het eenzijdig bedrukken van vouwkarton tot een formaat van 750 x mm, maar ook rotatieve machines met een maximale baanbreedte tot wel mm die zowel papier, (krimp)folies als kunststoffen verwerken en zich dus op de verpakkingsmarkt zullen richten. Vouwkartonnage en kunststof Nog een speler uit de printwereld die serieus inzet op het bedrukken van vouwkartonnage en kunststof is HP Indigo. Het bedrijf greep Drupa aan om een belangrijke volgende stap in de ontwikkeling van haar printtechnologie te presenteren: met de introductie van machines met een baanbreedte van 762 mm (30 inch) komen zowel doosjes als flexibele verpakkingen binnen bereik. En ook Xeikon, een andere printerleverancier die inmiddels naam heeft gemaakt in de label- en verpakkingswereld, had opvallend nieuws te melden: dankzij de inlijving van het Duitse FlexoLaser met haar plaattechnologie en de gelijktijdige overname van de ThermoFlex merknaam van Kodak kon het Belgische bedrijf zich tijdens Drupa presenteren met een eigen lijn van digitale plaatbelichters onder de naam ThermoFlexX. Hiermee breidt Xeikon niet alleen haar bestaande portfolio van op de offsetwereld gerichte computer-to-plate systemen uit, maar wil het ook haar aanbod aan de verpakkingswereld verder verbreden met flexo drukvormen en belichtingssystemen. Volgende generatie van HD De afgelopen jaren is er op verschillende vlakken hard gewerkt aan kwaliteitsverbetering in flexo. Tijdens Drupa werd door bijvoorbeeld Kodak en Esko dan ook veel aandacht besteed aan hun respectievelijke Flexcel NX en HD Flexo technologie overigens niet zonder ook hun portfolio van platen, belichters en workflows voor conventionele flexodrukkers verder te vernieuwen. Zo presenteerde Esko niet alleen een preview van de volgende generatie van HD Flexo (waarbij verschillende rasterstructuren op een plaat kunnen worden gecombineerd), maar was er ook ruimte voor de introductie van Pixel+, een gecombineerde van update van belichter en software, waarmee plaatleveranciers optimaal kunnen profiteren van het speciale Microcell raster van Esko. (R)evolution project In een poging om de resultaten van alle vernieuwingen en kwaliteitsverbeteringen in flexo nu eens helder voor het voetlicht te brengen, presenteerde Apex tijdens [ EFTA! Jaargang 17 nummer 3 september/oktober 2012 ] 5

6 BE ZO DR EK ON f or eld ss Dü S! Aal 11B2 UP H ei M Honderden flexodrukkers hebben al vaarwel rasterwals gezegd. 6 INNOVATION, VISION AND FLEXIBILITY Alleen U kunt beslissen of het al tijd is om Welkom GTT te zeggen. Coldenhovenseweg EC Eerbeek Postbus AA Eerbeek Tel +31(0) Fax +31(0) info@rudico.nl Bent u klaar om deel te nemen aan de flexo revolutie? Zijn hogere kwaliteit, verbeterde voorspelbaarheid, kostenvermindering en verhoging van de productie snelheid belangrijk voor uw industrie tak? Wanneer Apex de wereld s grootste producent van rasterwalsen de regels van het flexo boek herschrijft met een gepatenteerde uitvinding die de resultaten van de conventionele 60 rasterwals technologie overschrijdt, dan weet u dat het hier om iets unieks gaat. Maak kennis met GTT voor flexibele verpakkingen, label en golfkarton. Zeg de enorme rasterwals voorraden en sluimerende kwaliteitsproblemen, zoals pinholing, haloing, vollopen en zelfs overdadig reinigen vaarwel. Begroet constante kwaliteit, een gestroomlijnde drukomgeving en een verbeterd eindresultaat. Maar is GTT geschikt voor iedereen? Alleen uzelf kunt beslissen of de orders die u momenteel drukt daadwerkelijk de hoge kwaliteit en High Definition Gepatenteerde Open Geometrie precisie, lange runs met herhalingsmogelijkheden, vermindering van drukstations die GTT kan leveren nodig hebben. Daarom biedt Apex zowel GTT als de wereldklasse conventionele rasterwalsen: UltraCell en UltraCellPLUS aan. Apex leverde ook hier baanbrekend werk met de verfijnde rasterwalsen, geproduceerd middels de UltraMelt lasergraveer technologie en de extreem harde keramiek. Precisie inkt overdracht en duurzaamheid gaan samen met UltraCell. Waarom is GTT toch het ervaren waard? De reden hiervoor is eenvoudig: bereik voorspelbare kwalitatiefhoogwaardige drukresultaten op minder drukstations met hogere snelheden en minder reinigingstijd en dat alles met een kleinere inventaris aan walsen. GTT s open slalom inkt kanaal geometrie is het geheim. Maar of u kiest voor GTT of UltraCell, u kunt altijd rekenen op Apex kwaliteit, precisie en betrouwbaarheid. Bij Apex, spreken we behalve de taal van GTT, ook die van de rasterwals vloeiend. Laat het ons aan u bewijzen. Apex Rasterwals Geometrie PROCESS CONTROL IN PRINTING GTTFLEX voor Flexibele Verpakkingen GTTLABEL voor Label GTTOFFSET voor Offset lakunits GTTCORR voor Golfkarton Download uw GTT brochure of vraag vandaag nog een offerte aan. Flexo, Corrugated & offset: Joris Cabri TEL + 31 (0) labels & etiketten: Jaco Pijper TEL + 31 (0) Apex_EFTA_ indd 1 The Measure of Quality. ApEx EUROpE T 31 (0) E info@apex-europe.com W apex-groupofcompanies.com 3/19/12 8:25:05 AM Coldenhovenseweg EC Eerbeek Postbus AA Eerbeek Tel +31(0) Fax +31(0) trading@rudico.nl

7 Het Apex assortiment voor wat betreft montage- en adapter sleeves gepresenteerd op Drupa Drupa de eerste resultaten van het door haar geïnitieerde (R)evolution project. Daarin werkt de Nederlandse multinational samen met verschillende leveranciers en gebruikers in de flexowereld, legt Jeanine Graat namens Apex uit: Met de ontwikkeling van onze GTT doseerwalsen hebben we een belangrijke vernieuwing tot stand gebracht, maar uiteindelijk moeten we natuurlijk samen met alle betrokken partijen tot het beste resultaat zien te komen. Hardware, software, inkt en materialen: allerlei factoren spelen een rol. Drupa vormde voor ons het perfecte podium om te laten zien waar optimale samenwerking toe kan leiden. Met partners produceerde Apex een uitgebreide collectie drukvoorbeelden, waarin PMS-kleuren volledig in full colour werden opgebouwd: Exacte inktdosering is daarbij van groot belang. We wilden aantonen dat flexo een voorspelbaar en beheersbaar drukproces is, waarmee een herhaalbare topkwaliteit te behalen en dat zich kan meten met andere druktechnieken. Bovendien kunnen drukkers op deze manier met minder kleuren toch de Pantone standaard halen en dat maakt interessante kostenbesparingen mogelijk. Meer mogelijkheden Apex greep Drupa tevens aan voor de introductie de nieuwe X-Sleeve productlijn van montage- en adaptersleeves een van de eerste tastbare resultaten van het vorig jaar opgestarte bedrijfsonderdeel Apex Sleeve Technologies. Een belangrijke nieuwe stap voor Apex, die tijdens Drupa op positieve reacties mocht rekenen en nu al een groot succes is gebleken, aldus Jeanine Graat. Ook van de in ontwikkeling zijnde ronde TigerSleeves heeft Apex goede verwachtingen. En Apex ziet nog meer mogelijkheden: het presenteerde GTT Offset/Coating doseerwalsen voor offsetdrukkers, waarmee vernis, lak of coatings kunnen worden verwerkt. Offset is een nieuwe en zeer interessante markt voor ons. Op veel offsetpersen zijn de laktorens nog uitgevoerd met conventionele rasterwalsen, maar wij gaan eindgebruikers en machineleveranciers nu proberen te overtuigen van de voordelen van onze GTT doseerwalsen. Draaiende drukpersen Uiteraard waren er tijdens Drupa ook heel veel draaiende drukpersen te zien. Een interessante ontwikkeling daarbij was de keuze van vrijwel alle offsetpersenbouwers om toch ook meestal via een partnerschap actief te worden in digitale printtechniek. En daarbij gooide met name de inkjettechnologie hoge ogen. Die kan geïntegreerd worden op offsetpersen, bijvoorbeeld om variabel gegevens, zoals coderingen, tijdens het drukken direct in te printen. Maar ook de vervanging van offsetpersen door complete printsystemen lijkt in sommige marktsegmenten nu serieus tot de mogelijkheden te behoren. Ook leveranciers van flexopersen lieten in Düsseldorf van zich horen. Opvallend daarbij was bijvoorbeeld het Italiaanse Bielloni, dat flink uitpakte met de demonstratie van haar nieuwe asloze Telia 10 Fast Sleeve Change tienkleurenpers. En het Spaanse Comexi baarde opzien met de presentatie van haar Offset CI8 pers inderdaad: een offsetpers, met acht drukunits rond een centrale tegendrukcilinder, waarbij overigens ook gekozen kan worden voor een hybride uitvoering met zes ofsetdrukunits en twee flexo-units. Een indrukwekkende machine, vond Weinand van Kesteren. Toch is zo n overstap richting offset is niet aan de orde: Dat zou een compleet andere infrastructuur vergen, terwijl VIV juist volledig en optimaal op flexo is ingericht. Grenzen verschuiven Drupa 2012 toonde hoe de grenzen tussen markten en technologieën langzaam maar zeker (en soms misschien ook sneller dan verwacht) verschuiven. Dat biedt fabrikanten, leveranciers én gebruikers nieuwe kansen en mogelijkheden. Piet Otten ziet dergelijke veranderingen met vertrouwen tegemoet: Uiteindelijk kiest iedereen de techniek die het beste bij zijn producties past. Ik denk dat er voor bijvoorbeeld printtechnieken zoals inkjet en HP Indigo een mooie toekomst is in narrow web toepassingen. Zeker voor producties met zeer korte levertijden zal dat de geëigende technologie zijn. In de kartonnage en flexibele verpakkingen denk ik echter dat flexo zeer sterke troeven in handen heeft. Veel belangstelling s Werelds grootste grafische vakbeurs trok in twee weken tijd bezoekers. Dat waren er ruim minder dan de editie van vier jaar geleden. Toch klinken er tevreden geluiden: AV Flexologic verkocht naar eigen zeggen nog nooit zoveel machines als tijdens deze Drupa, Apex ontving 35 procent meer bezoekers op de stand ten opzichte van Drupa 2008 en Comexi zag, dankzij een verdubbeling tot meer dan bezoekers op de stand, kans om een voor ruim 17 miljoen aan verkopen te noteren. [ EFTA! Jaargang 17 nummer 3 september/oktober 2012 ] 7

8 (th)ink lean! Montagemachines Viscositeitsapparatuur Reinigingsmachines Doseerinrichtingsystemen Fotopolymeer Proces Apparatuur UK Benelux Germany GSE Dispensing s gravimetric ink dispensers help packaging printers to implement lean manufacturing principles that also make sound financial sense. Lean ink management saves up to 30 percent of your costs Over 900 packaging printers have invested in a GSE dispenser for water-based, solvent-based or UV-curable inks. It has helped them save up to 30 percent of their costs, by: Reducing ink usage: dispense exactly what is needed, instead of ordering excess amounts of readymixed ink from the supplier just in case. Reusing inks: easily locate and retrieve press return-inks from stock. Recycling inks: effortlessly add return-inks to new recipes. With this precision technology at your fingertips, a GSE dispenser will give you the framework to professionalise your ink room and improve your bottom line. To find out more, visit our website at Zelfklevende cliché tapes 3M Cushion Mount Plus tapes, in iedere door u gewenste maatvoering De E-serie van 3M heeft een micro struktuur schutlaag, waardoor luchtinsluiting bij cliché montage is uitgesloten. Fotopolymeer verwijdert gemakkelijk en schoon. ETTA Think Lean.indd : EGBERTS RUBBER B.V. Plesmanweg PE ALMELO T: +31-(0) F: +31-(0) * Walsen voor Flexo- en Diepdruk * Rakelkamerafdichtingen * Swedev rakelmessen TAPIR B.V. Roald Amundsenstraat AP Emmen Postbus CG Emmen Tel Fax info@tapir.nl 8 [ EFTA! Jaargang 17 nummer 3 september/oktober 2012 ]

9 Arbocatalogi & mijn ri&e EFTA-Benelux heeft een tweetal arbocatalogi ontwikkeld. Deze arbocatalogi geven Health & Safety (arbo) oplossingen die passen bij onze branche en onze techniek(en). De aan het flexodrukproces gerelateerde arbocatalogi Flexografisch bedrukken van Folie en Flexografisch bedrukken van Etiketten zijn met input vanuit de leden onder leiding van Arboplaats en na overleg tussen sociale partners tot stand gekomen. EFTA- Benelux heeft hierin voor de gehele flexodruk het voortouw genomen en de standaard voor veilig werken neergezet voor de gehele branche. De Arbeidsinspectie heeft de arbocatalogi getoetst en akkoord bevonden. Arbocatalogus 'Flexografisch bedrukken van Folie Arbocatalogus Flexografisch bedrukken van Etiketten Processchema s De processchema s vormen de ruggengraat van de arbocatalogi. Elk processchema is opgebouwd uit verschillende processtappen die specifiek zijn voor de branche en per processtap zijn de relevante risico s aangegeven. Dit heeft uiteindelijk overzichtelijke en gebruiksvriendelijke arbocatalogi opgeleverd. Oplossingen De honderden oplossingen vormen de eigenlijke inhoud van de catalogus. Dit is waar de meeste gebruikers naar op zoek zijn. Oplossingen waarmee men zelf de risico s binnen het bedrijf kan beheersen. En die aansluiten op de in de eigen bedrijfs-ri&e geconstateerde aandachtsgebieden. Kortom: maatwerk voor risicobeheersing. Brancheafspraken De brancheafspraken zijn feitelijke afspraken die voor werkgevers en werknemers heldere kaders geven waarbinnen ze samen kunnen werken aan het verbeteren van de arbeidsomstandigheden. De afspraken zijn verdeeld in 5 categorieën: 1. Gedrag: Beschrijft een aantal manieren om het gedrag van medewerkers in positieve zin te beïnvloeden. 2. Organisatorisch: Beschrijft een aantal maatregelen die helpen om oplossingen in de organisatie in te bedden. 3. Beoordelingsmethodieken: Geven aan hoe een werkgever zo eenvoudig mogelijk kan beoordelen of het risico voldoende is beheerst. 4. Grenswaarden: Geven aan wat de maximale blootstelling van de medewerker is. 5. Medisch onderzoek: Geeft aan, vaak afhankelijk van de blootstelling en het risico, welke frequentie van periodiek medisch onderzoek is afgesproken. De samenhang / stroomschema De samenhang wordt duidelijk aan de hand van het stroomschema van de Arbocatalogus. Men begint als gebruiker bij het processchema met een risicocheck, als een risico relevant is voor een bepaalde processtap beoordeelt de gebruiker of er een bronoplossing geïmplementeerd is. Indien een bronoplossing niet mogelijk is, dan komen de technische oplossingen in beeld. En als de blootstelling lager is dan de grenswaarde, dan is het risico beheerst. Mocht dit nog steeds niet het geval zijn, dan wordt er gekozen voor een persoonsgebonden oplossing, waarbij alle brancheafspraken inclusief medisch onderzoek van toepassing zijn. MIJN RI&E EFTA-Benelux integreert de Arbocatalogus in een nieuw RI&E instrument: MIJN RI&E. Ook hier heeft EFTA-Benelux gekozen voor het werken met Arboplaats. Via een web based systeem kunnen de leden van EFTA-Benelux inloggen en op eenvoudige wijze de aanwezige kennis en tips en tools gebruiken en toepassen op de eigen bedrijfssituatie. Neem contact op met het EFTA-Benelux secretariaat voor uw inloggegevens. EFTA-Benelux loopt door deze integrale aanpak voorop in Nederland, en dat is best iets om trots op te zijn! [ EFTA! Jaargang 17 nummer 3 september/oktober 2012 ] 9

10 EFTA-Benelux Najaarseminar 2012 Op 13 november 2012 zal het Najaarsseminar van EFTA-Benelux plaatsvinden in het KNVB hotel te Zeist. Het seminar zal in het teken staan van duurzaamheid. Programma Najaarsseminar Paul Christiaens, bestuurlijk secretaris Nedvang, en specialist op het gebied van producentenverantwoordelijkheid, zal de activiteiten van Nedvang toelichten. Nedvang staat voor: Nederland Van Afval Naar Grondstof. Namens ruim producenten en importeurs coördineert en stimuleert Nedvang de inzameling en het hergebruik van verpakkingen in Nederland. Marc Herberigs, adviseur bij Stichting Stimular, zal het initiatief presenteren om samen met EFTA-Benelux een duurzaamheidskring flexodruk op te zetten. Binnen de grafische industrie begeleidt Stimular al een aantal van dergelijke duurzaamheidskringen. EFTA-Benelux voorzitter Roel Seele zal tevens zijn eigen ervaringen toelichten, als lid van zo n kring. Prof. dr. ir. Roland ten Klooster, bekleedt als hoogleraar de leerstoel Design, Production and Management aan de TU Twente. Hij zal tijdens het Najaarseminar zijn Roadmap to Sustainable Packaging presenteren. De leden van EFTA-Benelux ontvangen binnenkort een officiële uitnodiging voor het EFTA-Benelux Najaarsseminar Graag tot 13 november a.s. in Zeist! Diverse flexo cursussen Procesoperator druktechniek Ordermanager Technische kadercursus Kijk voor ons volledige cursusaanbod op 10 [ EFTA! Jaargang 17 nummer 3 september/oktober 2012 ]

11 Column: Sustainable Flexo EFTA-Benelux zet zich actief in om de flexo-industrie in de Benelux vooruit te helpen. Door het uitwisselen van kennis rond de flexografie te faciliteren (d.m.v. Studiedagen, cursus Workflow, Seminars, etc.) tracht EFTA-Benelux haar doelstellingen te bereiken. Dat doet de vereniging echter altijd vanuit een technisch perspectief. De afgelopen twee jaar heeft EFTA-Benelux een Arbocatalogus geschreven en een digitale RI&E opgeleverd. Het veilig werken aan en rond de machines stond daarbij centraal. De bedrijfstak heeft hiermee laten zien dat zij in staat is om collectief een grote stap vooruit te zetten. De veiligheid en gezondheid van de werknemer staat immers voorop! Onbewust wellicht heeft de bedrijfstak zo een eerste stap gezet op het gebied van de P van People (één van de zogenaamde 3 P s binnen Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen). Ik kom daar zo nog op terug. Tijdens het Najaarseminar 2011 in Lelystad heeft EFTA-Benelux voor het eerst echt het thema duurzaamheid binnen de vereniging op de kaart gezet. Tijdens een boeiende presentatie van de Nederlandse voormalige minister van VROM Jacqueline Cramer, getiteld Duurzaamheid: dichterbij dan je denkt, stond de definitie van duurzaam ondernemen centraal. Duurzaam ondernemen Wat is duurzaam ondernemen? De algemeen geaccepteerde definitie van duurzaam ondernemen luidt als volgt: Het bewust richten van de ondernemingsactiviteiten op waardecreatie in drie dimensies people, planet, profit en daarmee op de bijdrage aan de maatschappelijke welvaart op langere termijn. Maatschappelijke verantwoordelijkheid komt steeds centraler te staan, en de noodzaak om open en transparant te communiceren rond duurzaamheid richting onze klanten wordt ook steeds noodzakelijker. EFTA-Benelux wil hier graag namens de bedrijfstak een bijdrage aan leveren, en haar leden in staat stellen zichzelf positief te onderscheiden. Maar, zoals de voorzitter in zijn voorwoord al aangaf, we blijven wel techneuten! Er zal een praktische insteek gekozen worden om duurzaamheid bij de leden op de kaart te zetten. Bijvoorbeeld door het faciliteren van kennisuitwisseling op het gebied van duurzaamheid tussen de flexodrukkers binnen EFTA-Benelux. Het opzetten van een duurzaamheidskring flexodruk is hierbij een eerste initiatief, dat tijdens het Najaarsseminar zal worden gelanceerd. Ook zaken als energiebesparing, de beschikbaarheid van grondstoffen, gebruik van hernieuwbare grondstoffen (papier en karton), het gebruik van duurzame alternatieven (bio-plastics?). watergedragen inkten, de rol van de verpakking (geen afval maar juist ter voorkoming van afval!) komen aan bod. Al dit soort zaken spelen een rol, waarbij het er ook om gaat om de industrie zo goed en positief mogelijk te positioneren. Sustainable Flexo Vergroenen doe je het liefst als gehele bedrijfstak. Het duurzame imago van de gehele bedrijfstak staat op het spel. Sustainable Flexo is echter meer dan alleen marketing. Laten wij het als bedrijfstak nou echt eens anders doen! Jan Wüstenhoff hoofdredacteur EFTA! Deze column zal elk volgend nummer van EFTA! wisselen. De EFTA! redactie houdt zich van harte aanbevolen voor interessante bijdragen door gastredacteuren. [ EFTA! Jaargang 17 nummer 3 september/oktober 2012 ] 11

12 Studiedag EFTA/GOC 23 m Drukvoorbereiding, van o Op de eerste zomerse dag van 2012 werd in Veenendaal de tweede EFTA/ GOC Studiedag van het jaar georganiseerd. Na een welkomstwoord door dagvoorzitter Adrie Dobbenberg ving de Studiedag aan met een presentatie van Han Lith van Froq. Han is zelf al vanaf 1985 werkzaam in de verpakkingsbranche, en heeft de deelnemers uitgelegd wat het origineel is, hoe een ontwerp tot stand komt, hoe de doelgroep bereikt wordt, en dat de kleur en uitstraling een belangrijk onderdeel van de reclameboodschap zijn. Een verpakkingsproject valt in vier fasen te verdelen, te weten: het design traject, het artwork en litho traject, het bedrukken van de verpakking, en het afvullen en instroom op de winkelvloer. In het design traject vindt er een briefing plaats tussen klant en design bureau, waarna via brainstormsessies samen met de klant het project wordt aangepakt. Wat is Geboeide deelnemers tijdens de Studiedag op 23 mei 2012 de doelstelling? Gaat het om de introductie van een nieuw product, een bestaand product in een nieuwe verpakking, de uitbreiding van een productlijn, etc.? Factoren als merkherkenbaarheid, de positie in het schap, concurrentie in het schap met een ander merk, etc. spelen allemaal een rol. Als er een duidelijke beeld en doelstelling is, dan volgt er een definitieve briefing, waarin alle ideeën en gedachten nogmaals worden vastgesteld. Daarna start de concept ontwikkeling. Naast design spelen ook factoren als nieuwe verpakkingsvormen, ander materiaal, standaardisatie van kleuren, en besparing op verpakkingsmateriaal een rol. Uiteraard speelt de toe te passen druktechniek een grote rol. Om onnodige kosten te vermijden vindt tussentijds een PPM (Pre Production Meeting) plaats. Dennis Buel van Volkers zal hier als volgende spreker dieper op ingaan. Uiteindelijk vindt er een finalisatie van het design plaats,waarin de opmerkingen vanuit klantzijde meegenomen worden, alsmede de opmerkingen uit de PPM. In deze fase start men ook met de fotografie en of illustratie van beelden. Het designbureau gaat nu aan de slag met het produceren van werktekeningen, stansmodellen, maken van een proefdruk of digitale proof, en het versturen van de definitieve digitale bestanden naar de drukker. Het sturen van de digitale bestanden naar de drukker wordt natuurlijk vooraf gegaan door de goedkeuring van de digitale proof door de klant. Kleuren spelen een belangrijke rol in verpakkingen. Kleuren hebben een signaal functie en een kleurbekendheid van het merk (bijv. Heineken groen, Coca-Cola rood). Kleuren geven ook herkenbaarheid in het schap. Pre-production meeting, pre-press meeting, etc. Waarom doe je dat, wat bespreek je tijdens een PPM, wanneer plan je een PPM, wat zijn de voordelen, en wie heeft de regie? Het doel van de PPM meeting is dat alle neuzen dezelfde kant op gaan staan, zodat er nog maar één uitleg mogelijk is. Ook wordt de haalbaarheid van het project bekeken, hoe omzeilen we de te verwachten problemen? Tevens is dit overleg een middel om te komen tot constante kwaliteit. Vaak is een product onderdeel van een reeks van verpakkingen die op verschillend materiaal, of met een andere druktechniek gemaakt worden. Het is noodzakelijk dat alle verpakkingen dezelfde kleur en uitstraling hebben. Ook zal dit overleg helpen bij het beheersbaar houden van het project, vooral als het om een groot aantal verpakkingen gaat. Dat afstemming tussen verschillende partijen de kans verkleint op fouten en/of interpretatieverschillen is één van de belangrijkste voordelen. Al deze afspraken moeten vastgelegd worden om teleurstellingen te voorkomen. Een PPM is dus communicatie. Het vastleggen van afspraken tussen de partijen voorkomt 12 [ EFTA! Jaargang 17 nummer 3 september/oktober 2012 ]

13 ei 2012: rigineel tot drukoplage onnodige vertraging. Uiteindelijk gaat het om de verwachtingen goed af te stemmen met de beschikbare mogelijkheden. Een PPM leidt ook tot een versterking van de keten, en heeft veelal een beter optimaal resultaat. De regie van zo n PPM ligt bij de merkeigenaar. Hij kan zich daarbij laten ondersteunen door een deskundige partij. Uiteindelijk zal deze manier van samenwerken leiden tot vele voordelen, zoals het verkorten van de time to market, een constante kwaliteit, een voorspelbaar eindresultaat, transparante haalbaarheid, vergaande kostenbeheersing, en minder fouten, waardoor er een duurzame klant-producent relatie ontstaat. Na de pauze hield Otto Groen van DSN (voorheen De Schutter Neroc) een presentatie over de testplaat / testvorm. Een testvorm maak je om de gegevens en uitkomsten van de testplaat te vertalen naar parameters die leiden tot een voorspelbaar eindresultaat. Het leidt tot merkconstantheid en verbetert de kwaliteit. Het maakt het mogelijk om een voorspelbaar eindresultaat in zeer korte tijd te realiseren. Stilstand van een drukpers kost veel geld en leidt tot inschietafval om de nieuwe bedrukking te realiseren. Een test bestaat uit twee fasen. De eerste fase is linearisering middels grijstrappen van 0 tot 100% in de kleuren YMCK. Uit deze gegevens komt een drukcurve. Deze meting is dus het vastleggen van de puntverbreding. Het is bedoeling dat deze curve in omgekeerde vorm door het reprohuis gehanteerd wordt om uiteindelijk een afbeelding natuurgetrouw te kunnen weergeven. Deze curve geeft het resultaat van dat moment op de drukpers weer. Het is dus noodzakelijk de testvorm in gestandaardiseerde omstandigheden uit te voeren. De standaarden dienen goed vastgelegd te worden, zoals: productieviscositeit, het gebruik van standaard rasterinkten, montagetape, het substraat, de rasterwalsen (schoon), drukvorm, en productiesnelheid. Als één van de parameters wijzigt, moet er een nieuwe test worden uitgevoerd om de exacte drukcurve opnieuw te bepalen. Doet men dit niet, dan zal de drukvoorspelbaarheid van een nieuw design niet in overeenstemming zijn met de drukproef. Vertrouwen is mooi, maar controle, meten en registreren is beter In fase 2 wordt gedrukt met een color chart. Deze is niet lineair uitgevoerd (m.a.w. hier zit al een drukcurve correctie overheen). Op deze drukplaat zitten honderden samengestelde kleurblokjes opgebouwd uit de rasterkleuren. Dit zijn de zogenaamde kleurprofielen. Meestal is deze testplaat ook voorzien van drukspanningselementen, Siemenswiel, zeshoek, grijsbalans trappen, EAN codes, dia-postieve teksten alsmede gewone teksten, trappingselementen, en meetblokjes voor het bepalen van de rasterpuntgrootte. Soms is deze testvorm ook voorzien van een afbeelding, maar dit is meettechnisch niet noodzakelijk. Het is noodzaak deze tweede drukplaat onder dezelfde condities te drukken als de eerste curve bepaling drukplaat. Met het profiel kunnen drukgetrouwe proeven worden gemaakt, ook kunnen deze profielen gebruikt worden om specifiek beelden te separeren. Het profiel wordt ook gebruik om drukgetrouwe drukproeven zoals de Epson proofer in te stellen. Dit alles leidt tenslotte tot een voorspelbaar eindproduct, dat in zo kort mogelijke tijd op de drukmachine gerealiseerd moet worden. Een drukafname moet binnen de minuten realiseerbaar zijn, waarbij het resultaat tussen de 95 en 98% van de druk proof is. Het is dus noodzakelijk (vooral op bedrijfsniveau) te standaardiseren. Dit bespaart tijd, levert geld op, en leidt tot een voorspelbaar eindresultaat en tevreden klanten. EFTA organiseert op 21 november een Studiedag speciaal gericht op standaardiseren, en hoe je zoiets opzet en uitvoert. Er valt geld te verdienen. Noteer deze datum alvast in uw agenda! Na DSN kwam Hans Luimes van Rudico aan het woord. Hans zou ons uitleggen, hoe we de resultaten van de testvorm omzetten in hanteerbare meetgegevens. Zaken als BWR (Bar With Reduction ) Colormanagement, kleurtoename (puntverbreding), Trapping e.d. Hans stelde dat puntverbreding en colormanagement onderdelen zijn van het optimaliseren van het flexodrukproces. Met andere woorden; maximale kwaliteit bij efficiënte productie. Korte insteltijden op de drukmachine met een voorspelbaar drukresultaat. Ook de plaat vervaardiging is hierin zeer belangrijk. Ook dit proces moet gestandaardiseerd zijn. Van belang is de plaatkeuze, instelling van de laser, belichten polymere drukplaat, uitwassen en nabewerken. Rudico gaat als eerste bedrijf in Nederland begin juni een audit doen volgen het DFTA protocol. Als dit succesvol verloopt zal de EFTA na de zomer een workshop houden in Eerbeek om het standaardisatie proces, de weg naar certificering en de uitvoering in kennis delen met de EFTA leden. [ EFTA! Jaargang 17 nummer 3 september/oktober 2012 ] 13

14 Dat intern een productie protocol noodzakelijk is moge duidelijk zijn. De drukplaat moet voorzien worden van testelementen voor resolutie en rasterfijnheid, minimale punt en lijndikte, reliëfdiepte, enz. Puntverbreding leidt in de praktijk tot kleurtoename. Invloeden van de drukplaat die hier een rol inspelen zijn: hardheid van de drukplaat, gaafheid van de punt (resolutie 2500 of HD 4000 DPI)en de belichtingswijze (CDI of de zgn. flatdottechniek ) Ook spelen zaken als: substraat, drukspanning, opbouw van het beeld, inktsamenstelling alsmede de inktopdracht een grote rol. Omdat Rudico een groot aandeel in de golfkarton industrie heeft, is men gespecialiseerd om een onderbouw te ontwikkelen die het effect van verlijmen bij golfkarton in drukkwaliteit grotendeels elimineert. Ook deze substraten kunnen natuurgetrouwe afbeeldingen drukken, zonder al te veel puntverbreding. De inktsamenstelling, kleurkracht, viscositeit en versnijding van de inkt bepalen mede het resultaat. De rasterwalsen spelen uiteraard een grote rol. Rasterwals volume en liniatuur alsmede rasterwals druk bepalen mede de punttoename. Het doel van Colormanagement is het aanpassen van het beeld aan de mogelijkheden van de drukmachine. Het is een simulatie van de invloed van het gehele drukproces op het beeld (contractproef). De eerste stap is reeds door Otto Groen uitgelegd. Stap 2 het drukken van de Colormanagement kleurkaart. Stap 3 het meten van de kleurkaart. Het inmeten van de gedrukte kleurkaart in LAB waarden. Vervolgens wordt het doelprofiel berekent en uitgeprint op een kleurkaart. De gegevens van deze print worden ingelezen om het doelprofiel zo dicht mogelijk te benaderen (< dan Delta 3). Tot slot geldt dat een profiel alleen geldt voor complete combinatie van productiemiddelen. Drukmachine type plaat type onderbouw type inkt type rasterwalssubstraat viscositeit. Veranderd ook maar 1 onderdeel, dan moet de procedure geheel opnieuw worden gedaan. Sowieso moet minstens 1 x per 2 jaar opnieuw geprofileerd worden, ook als er niets veranderd. Na de lunch was ESKO aan de beurt om ons uit te leggen hoe repro data in drukgegevens omgezet wordt eventueel in HD kwaliteit. De presentatie werd in tweeën gehakt. Ken Polspoel nam het eerste gedeelte voor zijn rekening en Dan Pulling nam het HD Flexo voor zijn rekening. Ken legde uit dat veel vormen van verpakte goederen een grote inpact hebben op de separatie. Spuitbussen, tapse kuipjes, ronde blikjes, puntvormige voorwerpen enz. vragen om een aangepast beeld. Alsmede het substraat, Is dit gemetalliseerd, voorzien van holografie e.d. Deze Tijdens Studiedagen is de sfeer altijd erg goed! extra vorm correcties komen bovenop de standaard van aanpassingen als overvul, ondervul, BWR, Trapping e.d. ESKO heeft workflows voor optimale plate productie, laser aansturing en de mogelijkheid het beeld in HD (4000 DPI) met dot oppervlakte aanpassing te sturen. Tevens hebben zij 3D applicaties om de verpakking in 3D te tonen. Hoe staat het in het schap, hoe verhoud de verpakking zich t.o.v. andere producten e.d. Met andere worden het biedt meer mogelijkheden dan alleen beeldverwerking. De praktische demonstratie maakte zeer snel, soms zelfs binnen een tiental seconden duidelijk wat anders in vele minuten uitgelegd had moet worden. De deelnemers waren allen zeer onder de indruk van wat er heden ten dage mogelijk is. Als volgende spreker kwam Martijn Otten van AV Flexologic aan het woord. Martijn liet zien dat drukplaten tegenwoordig met een nauwkeurigheid van 7 micron= 0,007mm gemonteerd kunnen worden. Dit voorkomt onnodig stilstand op de drukmachine door verkeerd gemonteerde drukplaten. Martijn had speciaal voor het middag programma een videodemonstratie meegenomen van diverse montageapparaten. Een zeer breed arsenaal passeerde de revue, smalbaan en label montageapparaten, montageapparatuur voor de kartonindustrie, breedbaan folie en preprinted liner tot 280 cm. Als kers op de slagroomtaart liet Martijn het nieuwste apparaat zien, die full automatisch drukplaten monteert, zonder dat de operator daar invloed op heeft. Het gaat in een zeer snel tempo. De capaciteit van één zo n machine is gelijk aan drie traditionele montagemachines, dus operator onafhankelijk en een perfecte passing tot 7 micron nauwkeurig. Ook het aanbrengen van het tape kan nu machinaal geschieden. Dit bespaart veel aan duur montagetape en geeft geen luchtbellen meer en/of verstrekte foamtape. Daarnaast maakt men ook apparaten om eenvoudig de drukplaat van de cilinder of sleeve te halen, zonder dat daarbij de drukplaat beschadigd. In de praktijk wordt bij demontage van drukplaten circa 20% beschadigd en/of stuk getrokken. Ondanks de duidelijke demonstratievideo, nodigde Martijn belangstellenden uit een bezoek aan hun bedrijf in Alphen a.d. Rijn te brengen om het met eigen ogen aan te schouwen. Als laatste spreker stond Ben Denekamp van Sibresse op het programma. Hij liet de aanwezigen de noodzaak van het meten van de drukplaat zien. Afwijkingen (hoe klein dan ook) in de omvang van rasterpunten geven een verstoring van de grijsbalans. De rasterpuntgrootte bepaalt in de druk de perceptie van de kleur. Als alle vier de rasterkleuren op de drukplaat dezelfde puntgrootte hebben, dan is de kleurweergave neutraal. Zijn daarentegen bij één rasterkleur de punten iets te groot, dan zal de grijsbalans naar die kleur doorslaan. Dus kleurreproductie is grijsbalansreproductie. Ben liet aan de hand van beelden duidelijke verschillen zien. In de praktijk betekent dit steeds het drukproces aanpassen om een goed resultaat te halen. Het meten van de drukplaat voorkomt problemen op de drukmachine. De methode van puntgrootte meten van de drukplaat is een sleutel tot de standaardisatie van het drukproces. Als de drukplaten identiek van rasterpuntgrootte zijn op de gewenste omvang, dan is het drukproces een zeer grote variabele kwijt, en kan de drukker een reproduceerbaar drukresultaat produceren. Ben s motto is dan ook: Vertrouwen is mooi, maar controle, meten en registreren is beter. Ben nodigde de belangstellenden uit om aan het einde van de dag een persoonlijke demo bij hem op de PC te aanschouwen en individueel de kans te geven zich deze kennis meester te maken. De dag werd afgesloten door de dagvoorzitter, die een ieder van harte uitnodigde voor een hapje en een drankje. 14 [ EFTA! Jaargang 17 nummer 3 september/oktober 2012 ]

15 FLEXO International Herbstfachtagung/ ProFlex 2012 Op dinsdag 11 en woensdag 12 september 2012 organiseerde DFTA haar jaarlijkse Herbstfachtagung/ ProFlex 2012 in Stuttgart. Op de website van DFTA ( treft u meer informatie aan over het programma en de thema s van de presentaties. FachPack 2012 Van 25 t/m 27 september 2012 heeft de vakbeurs FachPack voor de nieuwste designtrends en druk- en veredelingstechnieken plaatsgevonden in Nürnberg (www. FachPack.de). Vele EFTA-Benelux leden waren met een stand vertegenwoordigd op deze beurs. Voor u gelezen: Flexo+Tief-Druck 4 & In nummer 4 van het internationale tech- nische vakblad voor de flexo- en diepdruk wordt ook uitgebreid teruggekeken op drupa Deze editie is zeker de moeite waard om te lezen! In nummer 5 van Flexo+Tief-Druck staat op bladzijde 4 een interessant artikel Farbe mit neue Augen sehen, dat goed aansluit op het thema van de laatste EFTA Studiedag op 23 mei 2012 (zie het verslag van deze Studiedag elders in dit blad). Stuur uw nieuws naar EFTA- Benelux! De redactie van EFTA! ontvangt graag van u nieuwsberichten m.b.t. de laatste technologische- en marktontwikkelingen binnen de flexografie. Stuur uw nieuwsberichten aan mail@efta.nl. Agenda oktober 2012 Studiedag EFTA-Artevelde "Inkten voor de flexo-industrie", Mariakerke (BE) 13 november 2012 Algemene ledenvergadering en Najaarsseminar EFTA-Benelux, Zeist (NL) 21 november 2012 Studiedag EFTA-GOC "Standaardisatie drukproces", Veenendaal (NL) 28 november 2012 Studiedag EFTA-Artevelde "Van ontwerp/origineel tot drukoplage", Mariakerke (BE) Wat heeft u aan EFTA-Benelux? EFTA-Benelux is dè branchevereniging voor de flexografische industrie in België en Nederland. Dankzij EFTA-Benelux kunt u beschikken over de juiste informatie over de laatste ontwikkelingen binnen en rondom de branche. EFTA-Benelux verzorgt diverse vakgerichte opleidingen en boeiende seminars. Door EFTA-Benelux heeft u toegang tot een ijzersterk netwerk van flexodrukkers en leveranciers. EFTA-Benelux staat voor: samen sterk voor flexo state-of-the-art vaktechniek alle schakels in flexo onderling platform voor kennisoverdracht investeren in mensen koplopers in de branche EFTA-Benelux spreekt en behartigt de belangen van en namens de gehele flexografische industrie. Via het EFTA Members Benefits inkoopprogramma ontvangt u een aantrekkelijke korting op een zeer divers en uitgebreid aanbod van speciaal voor u geselecteerde producten en diensten. U ontvangt als lid ledenkorting op EFTA seminars en studiedagen. Contact EFTA-Benelux Postbus CH Den Haag Nederland T: +31 (0) F: +31 (0) E: mail@efta.nl Bezoek ook onze website COLOFON Redactie: J. Wüstenhoff, J.E. van Schaik, R.R-J. Krabbendam EFTA-Benelux, Postbus 85612, NL-2508 CH Den Haag telefoon: telefax: mail@efta.nl Het laatste nieuws vindt u altijd op de EFTA Website: Lay-out en Drukwerk: De Swart BV EFTA 15 [ EFTA! Jaargang 16 nummer 1 mei 2011 ] Officieel orgaan van de vereniging voor flexodruk EFTA-Benelux

16 DRUCK EXTR US ION VERA RARB RBEI TU NG BIJ ONS KRIJGT IEDEREEN WAT HIJ NODIG HEEFT. WE ZIJN PER SLOT VAN REKENING EEN FAMILIEBEDRIJF. Hoge druksnelheden, economisch, flexibel iedere W&H-flexodrukmachine heeft zijn eigen sterke punten. Maar hun familieachtergrond kunnen ze niet verbergen. Top kwaliteit, modernste techniek en een aan de praktijk georiënteerde bediening horen tot de eigenschappen die iedere W&H-machine kenmerkt. Dat geldt ook voor ons meest recente familielid: de MIRAFLEX A, een nieuwe sleeve-machine, het antwoord op de eisen gesteld door de professionele flexodrukker, met een zeer goede prijs-prestatie verhouding. Samen met haar zeer succesvolle zus de MIRAFLEX C rondt ze het machineprogramma af. Meer over onze flexodrukmachines vindt u in het internet onder IDEEN AUS LEIDENSCHAFT WINDMÖLLER & HÖLSCHER BENELUX B.V. Gebouw Rivierstaete Amsteldijk 166 Postbus DJ Amsterdam Niederlande Tel.: Fax: info.benelux@wuh-group.com