& Klimaatactieplan. Zet uw strategie om in actie! 1
|
|
- Sylvia Jonker
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Emissie-Inventaris & Klimaatactieplan Zet uw strategie om in actie! 1
2 First published in English as Baseline Emission Inventory & Sustainable Energy Action Plan by the Covenant of Mayors office on behalf of Directorate-General for Energy of the European Commission. The responsibility for the Dutch translation lies entirely with Bond Beter Leefmilieu. The translation of this publication is financed in the framework of the come2com project supported by the European Commission under the IEE programme. Uitgegeven door het Covenant of Mayors Offce. Het Covenant of Mayors Offcewordt beheerd door een consortium van de netwerken van lokale en regionale overheden, geleid door ENERGIE-CITES, bestaande uit CEMR, CLIMATE ALLIANCE, EUROCITIES, FEDARENE en PRACSIS. Grafisch ontwerp: Diane Morel / Foto s op de voorpagina en de achterpagina: Shutterstock Gedrukt door Oprinta, Brussel. 2
3 INHOUD Het Covenant of Mayors - een sterk politiek initiatief leider in de strijd tegen klimaatverandering Stap voor stap naar -20% CO 2 tegen StARTEN 2. Maak een Emissie-inventaris op 3. Ontwikkel en implementeer een Klimaatactieplan 4. Toezien op de vooruitgang Hoe kan u steun verkrijgen voor uw acties? 1. Helpdesk van Het covenant 2. Ondersteunend materiaal voor het Covenant 3. Deel uw ervaringen
4 Het Covenant of Mayors, een sterk politiek initiatief gaat je voor in de strijd tegen klimaatverandering Wat is het Covenant of Mayors en welke engagementen moeten de ondertekenaars waarmaken? Het Covenant of Mayors is het eerste initiatief van de Europese Commissie dat zich rechtstreeks richt naar lokale overheden en hun burgers om de leiding te nemen in de strijd tegen de opwarming van de aarde. Alle ondertekenaars van het Covenant of Mayors engageren zich vrijwillig en unilateraal om hoger te mikken dan de doelstellingen van de EU inzake de vermindering van CO 2 -uitstoot. Om dit doel te bereiken, gaan lokale besturen over tot: De opmaak van een emissie-inventaris, Het indienen van een klimaatactieplan, goedgekeurd door hun gemeenteraad binnen het jaar dat volgt op hun officiële ondertekening van het Covenant of Mayors, en waarin concrete maatregelen vervat zijn die leiden tot minimaal 20% vermindering van CO 2 -uitstoot tegen 2020, Het regelmatig publiceren elke twee jaar na het indienen van hun Klimaatactieplan van implementatierapporten goedgekeurd door de gemeenteraad, waarin de stand van zaken van hun belangrijkste maatregelen en de tussentijdse resultaten vervat zijn. Shutterstock 4
5 STAP 1: Ondertekenen van het Covenant of Mayors Structuren opstellen binnen de gemeente Emissie-inventaris & ontwikkelen van een klimaat-actieplan met belanghebbenden en burgers. Waarom tekenen burgemeesters het Covenant? FRANKFURT (DUITSLAND) "Wij hebben het Covenant of Mayors ondertekend om mensen te ontmoeten die dezelfde ambitie hebben, om motivatie te vinden, om van elkaar te leren..." HEERLEN (NEDERLAND) "Onze gemeente vervoegde het Covenant of Mayors om een duidelijke visie en duidelijke doelstellingen voor de toekomst te hebben." STAP 2: Indienen van uw Klimaatactieplan Implementatie van het Klimaatactieplan Toezicht en rapportering STAP 3: Regelmatig indienen van implementatierapporten -20% CO 2 tegen
6 Stap voor stap naar -20% CO 2 tegen 2020 Wat is het proces dat de ondertekenaars van het Convenant moeten doorlopen om hun engagement waar te maken? 1. STARTEN Krijg een duidelijke visie op uw langetermijntrategie Bepaal een langetermijnstrategie tot 2020 (of daarna) Zorg voor duidelijke doelstellingen en een strategie om ze te verwezenlijken. Het waarmaken van het sterke politieke engagement in het Covenant vereist een goede coördinatie van. De belangrijkste tendensen en de grootste uitdagingen wat betreft vermindering van CO2-uitstoot zullen moeten geïdentificeerd worden en vertaald in oplossingen op korte en lange termijn. Een duurzaam energiebeleid verwerken in alle sleutelactiviteiten van het lokaal beleid is een goede stap vooruit. Zet een structuur op binnen de gemeente en wijs duidelijke verantwoordelijkheden toe Alle ondertekenaars van het Covenant zouden hun interne administratieve structuren moeten aanpassen en optimaliseren. Ze zouden specifieke departementen (niet enkel de milieudienst) met gepaste competenties moeten toewijzen alsook voldoende financiële middelen en mensen om het engagement van het Covenant of Mayors te verwezenlijken. Stel een totaal CO 2 -verminderingsdoel Alle ondertekenaars van het Covenant moeten hun doelstelling voor totale CO 2 -vermindering vastleggen, d.i. het percentage waarmee de uitstoot verminderd zal worden ten opzichte van een referentiejaar. De doelstelling voor de vermindering van CO 2 moet minstens -20% bedragen tegen 2020, zoals vereist door het Covenant. In principe wordt deze vermindering uitgedrukt als een «absolute» waarde. Lokale besturen met een groeiende bevolking mogen hun doelstelling echter «per capita» vastleggen. Paul O Driscoll 6
7 Betrek belanghebbenden en burgers in uw lokaal energiebeleid De ondertekenaars van het Covenant gaan akkoord om hun burgers te mobiliseren en sterke partnerschappen op te stellen met de relevante belanghebbenden (energieagentschappen, diensten, lokale bedrijven, verenigingen, enz.) die betrokken zullen zijn bij de voorbereiding en de verwezenlijking van het hele proces. Belanghebbenden betrekken In München (DUITSLAND) «Het betrekken van belanghebbenden en burgers wordt verzekerd door talrijke en regelmatige evenementen zoals jaarlijkse zonnedagen, dagen van energiebesparing en publieke overlegvergaderingen. Tevens zal een online overlegpanel opgesteld worden om begeleiding aan de burgers te voorzien. Dit systeem maakt het mogelijk alle sleutelfiguren te betrekken en zodoende een efficiënte uitwisseling en samenwerking te bereiken om concrete projecten van CO 2 -vermindering te ontwikkelen en te verwezenlijken.» HEERLEN (NEDERLAND) «De gemeente wil haar doelstellingen verwezenlijken met steun van lokale belanghebbenden (burgers, organisaties en bedrijven). Om te slagen is Heerlen momenteel bezig met het implementeren van een klimaatambassade met de belangrijkste belanghebbenden. De klimaatambassade zal de leden van de gemeenteraad adviseren over de vooruitgang en hen helpen om beter te communiceren met de burgers.» Maak een schatting van financiële hulpbronnen en wijs ze toe Alle ondertekenaars van het Covenant zouden financiële hulpbronnen moeten vastleggen voor de ontwikkeling en de verwezenlijking van hun strategie op lange termijn, zoals nodig voor het te voeren beleid, het overeenkomstige tijdsbestek en de mogelijke externe financiële bronnen (bv. Europese, nationale kapitalisatiestelsels, ESCOs, publiek-private samenwerking enz.). ELENA, een mogelijke financiële hulp voor ondertekenaars... European Local Energy Assistance (ELENA) is een voorziening voor technische bijstand in het leven geroepen door de Europese Commissie in samenwerking met de Europese Investeringsbank (EIB). De opzet ervan is financiering te voorzien voor lokale overheden voor het ontwikkelen van winstgevende investeringsprojecten of programma s in de context van duurzame energie. Een ander doel is het verzekeren van de mogelijkheid tot verdere financiering van de EIB. FINANCIERING In de PROVINCIE VAN BARCELONA (SPANJE) zijn de Europese Investeringsbank (EIB) en een aantal andere lokale banken een belangrijke financieringsbron. Het provinciebestuur van Barcelona heeft een grootschalige financieringsovereenkomst bereikt met de EIB, die toegepast zal worden in gemeentes van verschillende grootte. Omdat de gemeentes over beperkte economische hulpmiddelen beschikken, zijn ze in sterke mate afhankelijk van beurzen en subsidies van verschillende overheidsniveaus (provinciale, regionale, nationale en Europese niveaus). 7
8 2. STEL EEN EMISSIE-INVENTARIS op De emissie-inventaris brengt de CO 2 -uitstoot (of het CO 2 -equivalent) in kaart ten gevolge van het energieverbruik binnen de geografische regio (territorium) van de ondertekenaar van het Verbond. Hij identificeert de voornaamste bronnen van CO 2 -uitstoot en hun respectievelijke potentieel voor vermindering. Alle ondertekenaars van het Verbond kunnen hun eigen berekeningsmethoden kiezen om hun uitstoot te kwantificeren. Ze moeten er zich echter van vergewissen dat de gerapporteerde inventaris strookt met de algemene principes die wat later in deze tekst gedefinieerd worden. Specificeer uw referentiejaar Het aanbevolen referentiejaar voor de inventaris is Als de lokale overheid geen gegevens heeft om een inventaris samen te stellen van 1990, zou zij het jaar moeten kiezen dat het dichtst ligt bij 1990 waarvoor de meest volledige en betrouwbare gegevens verzameld kunnen worden. Definieer uw bereik GEGEVENSVERZAMELING PROVINCIE BARCELONA (SPANJE) «Als officiële Supporting Structure verzamelen wij de relevante gegevens voor energie en CO 2 van steden en districten, de regionale overheid en private bedrijven zoals bedrijven voor de voorziening van onder andere elektriciteit, gas en water.» De inventaris moet gebaseerd zijn op finale gegevens van energiegebruik, d.w.z. de hoeveelheid elektriciteit, verwarming/afkoeling, fossiele brandstoffen en hernieuwbare energie geconsumeerd door de finale eindgebruikers. Lokale energieproductie moet ook in de inventaris ondergebracht worden als het Klimaatactieplan handelingen voorstelt die daaraan gerelateerd zijn. Identificeer de categorieën van uitstoot De aanbevolen categorieën voor de emissie-inventaris zijn: transport, gebouwen, uitrusting/faciliteiten en industrieën. Het staat ondertekenaars echter vrij om bijkomende categorieën in hun inventaris te definiëren - indien hun actieplan maatregelen bevat om CO 2 -uitstoot in deze sectoren te verminderen. Province of Barcelona 8
9 Definieer uw berekeningsmethode van de uitstoot Bij het opstellen van de emissie-inventaris op lokaal niveau, kan gebruik gemaakt worden van twee verschillende aanpakken, namelijk: De aanpak gebaseerd op de principes van het IPCC 1, die al de CO 2 -uitstoot omvat ten gevolge van finaal energieverbruik binnen een geografisch gebied (territorium) van de ondertekenaars. De aanpak van de Levenscyclusanalyse (LCA), rekening houdend met de totale levenscyclus van de energiedrager. Bijgevolg houdt deze elke uitstoot van de energieketen in, ook als deze buiten het territorium plaatsvindt (zoals verlies bij transport, uitstoot van raffinaderijen of verliezen bij het omzetten van energie). Pas goede emissiefactoren toe om uw CO 2 -uitstoot te kwantificeren De CO 2 -uitstoot moet voor elke energiebron berekend worden door het verbruik van energie te vermenigvuldigen met de overeenkomstige emissiefactoren. Er zijn verscheidene factoren voor uitstoot, afhankelijk van de energiebronnen en de gekozen aanpak: Het IPCC voorziet standaard emissiefactoren, beschikbaar in de IPCC Richtlijnen 2 van Deze zouden kunnen vervangen worden door specifieke emissiefactoren per land. De ondertekenaars van het Covenant kunnen ook hun eigen emissiefactoren ontwikkelen gebaseerd op de gedetailleerde eigenschappen van de brandstoffen die gebruikt worden in hun territorium. Voor de «LCA-aanpak»: de emissiefactoren zijn beschikbaar bij verschillende bronnen, zoals de ELCD gegevensbank, Ecoinvent- CH, GEMIS Software enz. Uitstoot berekenen Source: Wikimedia Commons In MÜNCHEN (DUITSLAND), worden bijna alle inwoners bevoorraad door lokale voorzieningen, hetgeen betekent dat alle relevante gegevens over energieverbruik beschikbaar zijn. De gegevens worden bij benadering berekend door de wetenschappelijk ontwikkelde CO 2 -emissiefactoren gebaseerd op de GEMIS software. Daarnaast past de stad München de Eco2Region software toe, ook om compatibiliteit met andere regionale besturen te bekomen. 1 Intergovernmental Panel on Climate Change 2 Standaard emissiefactoren zijn beschikbaar in Volume 2, Hoofdstuk 2, Tabel 2.2 (zie pagina 16). 9
10 3. Ontwikkel en verwezenlijk een KLIMAATACTIEPLAN Het Klimaatactieplan is een operationeel document dat een strategisch raamwerk definieert voor de doelstellingen van Het gebruikt de resultaten van de emissie-inventaris om die plaatsen te identificeren waar best actie ondernomen moet worden en waar de meeste kansen liggen om de CO 2 -uitstoot te verminderen. Het definieert concrete maatregelen samen met tijdsbestekken en verantwoordelijkheden die de strategie op lange termijn vertalen in concrete acties. Identificeer uw bereik Het Covenant of Mayors heeft betrekking tot actie op lokaal niveau binnen de bevoegdheid van een lokale overheid. Ondertekenaars ondernemen dus actie in verschillende van hun mogelijke rollen: Consument en rolmodel: Elke lokale overheid is verantwoordelijk voor haar eigen energieverbruik. Tezelfdertijd spelen zij een voorbeeldrol door burgers en andere belanghebbenden aan te sporen om efficiënter gebruik te maken van energie. Planner, ontwikkelaar en regelgever: Elke lokale overheid is gewoonlijk verantwoordelijk voor het planningsbeleid voor bouwen, mobiliteit en ruimtelijke ordening. Zij hebben de mogelijkheid om het energierendement van nieuwe faciliteiten te optimaliseren en om strategieën voor het vermijden van verkeer in plannen voor ontwikkeling te integreren. Zij bepalen het rendement van mobiliteits- en energiebeslissingen door wettelijke en regulerende instrumenten. Producent en toeleverancier: lokale overheden kunnen ook dienst doen als verschaffer van lokale voorzieningen of diensten - lokale energieproductie bevorderend en gebruik makend van hernieuwbare energiebronnen (bv. Warmte-krachtkoppeling, stadsverwarming enz.) Adviseur en motiverende kracht: Activiteiten die het bewustzijn verhogen zijn belangrijk om de hele gemeenschap in te zetten voor een duurzaam energiebeleid. Lokale besturen kunnen als adviseur en opvoeder optreden voor burgers en andere belanghebbenden (bv. architecten, planners of ambachtsmannen). Definieer uw kernacties Aangezien het engagement van het Convenant het hele geografische gebied van de lokale overheid beslaat, zou het Klimaatactieplan acties moeten bevatten voor zowel de publieke als de private sector. Het staat ondertekenaars van het Convenant vrij om hun kernacties te kiezen. In principe wordt van de Klimaatactieplannen verwacht dat ze sectoren omvatten die in de inventaris in rekening genomen worden: Gebouwen (inclusief nieuwbouw en belangrijke renovaties), Gemeentelijke infrastructuur (bv. stadsverwarming en publieke verlichting), Stedelijke mobiliteit (bv. gemeentelijke vloot, publiek en privaat transport), Industrie en ondernemingen. 10
11 Klimaatactieplannen moeten ook domeinen omvatten waar het lokale bestuur een specifieke rol speelt, zoals: Planning van het landgebruik Aankoop van producten en diensten (consument en rolmodel), Werken met burgers en belanghebbenden (adviseur en motiverende kracht) Selecteer maatregelen en stel prioriteiten op Ontwikkel een actieplan met concrete maatregelen en realistische doelstellingen. Stel prioriteiten - uitgaande van de inventaris en eerdere acties - en selecteer nieuwe maatregelen. Het Klimaatactieplan kan voortbouwen op bestaande plannen of een bestaand beleid voor klimaat en energie. HELSINKI (FINLAND) Het Klimaatactieplan van Helsinki is gebaseerd op het bestaande actieplan voor energie-efficiëntie en op de regionale klimaatstrategie, die deels gecombineerd, verbeterd en uitgebreid zullen worden tot een Actieplan voor Duurzame Energie. De prioriteiten houden een vermindering van CO 2 -uitstoot in van gebouwen door middel van lage-energie bouwcodes die van toepassing zijn op zowel nieuwbouw als renovatieprojecten. Ook andere maatregelen zoals het op kleine schaal opwekken van hernieuwbare energie zullen worden verwezenlijkt. PROVINCIE BARCELONA (SPANJE) «Onze prioritaire actiedomeinen zijn fotovoltaïsche zonnepanelen en energie-efficiëntie in publieke gebouwen, maar we zijn van mening dat we moeten trachten verder te gaan en oplossingen zoeken zoals stadsverwarming of het gebruik van biomassa, hetgeen voornamelijk in landelijke gebieden een groot potentieel heeft. We zullen ook maatregelen nemen op lange termijn om het privé-gebruik van auto s te verminderen en het gebruik van publiek transport aan te moedigen. Ook het probleem van stedelijke uitdeining zal aangepakt worden en de voorkeur zal gaan naar een meer duurzame urbanisatie.» Source: Wikimedia Commons Specificeer uw implementatieproces Het Klimaatactieplan specifieert begeleiding voor de implementatie van elke maatregel, zoals een tijdsbestek voor implementatie, toegewezen verantwoordelijkheden en verwachte kosten. 11
12 4. Volg maatregelen op Door de vooruitgang in het oog te houden kan de lokale overheid de efficiëntie van haar klimaatactieplan meten. Na een klimaatactieplan te hebben ingediend, moeten de ondertekenaars van het Convenant om de twee jaar een implementatierapport indienen. Dit rapport toont de behaalde resultaten in een oogopslag, zowel wat betreft de geïmplementeerde maatregelen als de vermindering in CO 2 -uitstoot. Beoordeel en controleer regelmatig de vooruitgang Resultaten controleren en evalueren is belangrijk voor het opvolgen van de prestaties en voor het ontwikkelen van toekomstige acties en maatregelen. Lokale overheden zouden de emissie-reducties van de geïmplementeerde maatregelen moeten vaststellen om voortdurend hun klimaatactieplan te ontwikkelen en te verbeteren. 12 Shutterstock
13 HELSINKI (FINLAND) «Jaarlijkse energie-audits van de bestaande gebouwen staan ons toe nieuwe voorstellen op te stellen voor acties voor energie-efficiëntie. Daarenboven worden doorlopend nieuwe intelligente technologieën geïmplementeerd en ontwikkeld voor het nazicht van het energieverbruik en het controleren van de energie-efficiëntie van de gebouwen.» MÜNCHEN (DUITSLAND) «Gegevens over energie en CO 2 -uitstoot voor gemeentelijke gebouwen en faciliteiten worden regelmatig verzameld en gepubliceerd als jaarlijkse energierapporten. Samengevoegde gegevens over energieverbruik in private huishoudens worden door het nutsbedrijf bezorgd. De analyse en evaluatie van de gegevens gebeurt door de gemeentelijke departementen.» 13
14 Hoe steun verkrijgen voor uw acties? Welk materiaal en welke diensten stelt het Covenant of Mayors Office (COMO) ter beschikking om ondertekenaars bij te staan in hun implementatieproces? 1. De leden van de helpdesk antwoorden op uw vragen Het Covenant of Mayors Office is verantwoordelijk voor de helpdesk die alle ondertekenaars voorziet van informatie over en begeleiding voor de voorbereiding en de implementatie van hun emissie-inventaris en hun klimaatactieplan. Om individueel advies en een vlotte opvolging van de geïmplementeerde acties te verzekeren stelt de helpdesk voor elk lokaal bestuur bij aansluiting een ervaren persoonlijke contactpersoon aan. Dit toegewijd team van professionals werkt tevens samen met: Tientallen Supporting Structures, dit zijn subnationale administraties, publieke organen en verenigingen van lokale overheden, om ondertekenaars van antwoord te dienen bij specifieke of aan de natie gerelateerde vragen. Het Joint Research Center, om bijstand te geven voor meer gedetailleerde, technische vragen met betrekking tot de ontwikkeling en de implementatie van de emissie-inventaris en het klimaatactieplan 2. Dankzij ondersteunend materiaal krijgt u nog meer bijstand De Helpdesk heeft verscheidene technische en methodologische hulpmaterialen ontwikkeld om ondertekenaars te begeleiden (deze kunnen gedownload worden op Richtlijnen voor de emissie-inventaris en het klimaatactieplan: dit ondersteunend pakket, gebaseerd op de praktische ervaringen van steden en ontwikkeld in nauwe samenwerking met het Joint Research Centre, helpt ondertekenaars van het Convenant om zowel hun emissie-inventaris als hun klimaatactieplan beter op te maken, te implementeren en erover te rapporteren. De richtlijnen voorzien de ondertekenaars van de belangrijkste principes en een duidelijke aanpak om hen door het implementatie- en rapporteringsproces te leiden. Een lijst van veelgestelde vragen is ter beschikking op www. eumayors.eu. Deze lijst, die regelmatig aangevuld wordt, is gebaseerd op de meest geregistreerde vragen met betrekking tot het Covenant of Mayors en haar vereisten. 14
15 Het webgebaseerde klimaatactieplan-sjabloon: het klimaatactieplan-sjabloon is een internet-tool die de ondertekenaars zelfstandig kunnen invullen (via een gedeelte van de website waarvan de toegang beperkt is tot ondertekenaars) op het moment dat ze hun Klimaatactieplan indienen. Het voorziet in een aangeraden structuur om de visie op lange termijn te specificeren, de voornaamste resultaten van hun emissie-enventaris te rapporteren en sleutelelementen van hun klimaatactieplan samen te vatten. Het is vergezeld van duidelijke aanwijzingen voor het invullen ervan en biedt ook praktische begeleiding en duidelijke suggesties voor het ontwikkelen en implementeren van een emissie-inventaris en een klimaatactieplan. 3 Deel uw ervaring met andere ondertekenaars tijdens evenementen georganiseerd door het Covenant of Mayors Office Het Covenant of Mayors Office organiseert regelmatig thematische workshops en andere evenementen voor lokale overheden. Deze evenementen zullen ondertekenaars bijstaan in het vertalen van hun strategie in concrete acties. Alle evenementen die op het programma staan zijn terug te vinden op de website van het Covenant of Mayors (in het onderdeel «Events»)! COVENANT OF MAYORS WEBSITE: CONTACTEER DE HELPDESK: Algemene inlichtingen: info@eumayors.eu Inlichtingen m.b.t. de emissie-inventaris en het klimaatactieplan: technical.info@eumayors.eu Nathalie Nizette 15
16 16 Commited to local sustainable energy
Het Burgemeestersconvenant voor Klimaat & Energie
Het Burgemeestersconvenant voor Klimaat & Energie NL Een unieke bottomupbeweging Het Burgemeestersconvenant voor Klimaat en Energie brengt lokale en regionale autoriteiten samen, die zich er vrijwillig
Nadere informatieSETIS VOOR EEN KOOLSTOFARME TOEKOMST
E u r o p e s e Commissie INFORMATIESYSTEEM VOOR STRATEGISCHE ENERGIETECHNOLOGIEËN SETIS VOOR EEN KOOLSTOFARME TOEKOMST http://setis.ec.europa.eu Europese Commissie Informatiesysteem voor strategische
Nadere informatieBURGEMEESTERSCONVENANT
BURGEMEESTERSCONVENANT OVERWEGENDE dat het Intergouvermentele Panel voor Klimaatverandering (IPCC) heeft bevestigd dat de klimaatverandering een feit is en dat het energiegebruik door de mens daar in aanzienlijke
Nadere informatieINSTRUCTIES: Hoe stelt u een actieplan voor duurzame energie op?
INSTRUCTIES: Hoe stelt u een actieplan voor duurzame energie op? Inleiding Steden en gemeenten die tot het convenant toetreden, moeten binnen een jaar na hun toetreding een actieplan voor duurzame energie
Nadere informatieInfosessie Opmaak gemeentelijke klimaatactieplannen (SEAP) Els Cornelis, 15 en 22 september 2015
Infosessie Opmaak gemeentelijke klimaatactieplannen (SEAP) Els Cornelis, 15 en 22 september 2015 Opmaak gemeentelijke klimaatactieplannen Programma 9u30 10u20 : SEAP-template, inschatting CO 2 -reductiecijfers,
Nadere informatieLOKALE KRACHTEN BUNDELEN VOOR EEN DUURZAME TOEKOMST
LOKALE KRACHTEN BUNDELEN VOOR EEN DUURZAME TOEKOMST Wat is het Covenant of Mayors netwerk? Alle gemeenten kunnen zich aansluiten bij een Europees netwerk van gemeenten: het Covenant of Mayors (burgermeestersverdrag).
Nadere informatieHet Burgemeestersconvenant. Uw instrument voor een beter en duurzaam klimaat
Het Burgemeestersconvenant Uw instrument voor een beter en duurzaam klimaat Het Burgemeestersconvenant meer dan een engagement Achtergrond: de Europese klimaatdoelstellingen In 2008 tekenden de regeringsleiders
Nadere informatieToelichting energie- en klimaatactieplan Ranst
Toelichting energie- en klimaatactieplan Ranst Infomoment Ranst 23 september 2015 20u 1 Ranst timing 1. Voorstelling project aan schepencollege + goedkeuring: 12/2 2. werkgroep energie & klimaat: 19/3
Nadere informatieHelmonds Energieconvenant
Helmonds Energieconvenant Helmondse bedrijven slaan de handen ineen voor een duurzame en betrouwbare energievoorziening. Waarom een energieconvenant? Energie is de drijvende kracht Energie is de drijvende
Nadere informatieHoe het begon. 2008 Ondertekening declaration on climate change. 2009 Ondertekening covenant of mayors
Antwerpen en het burgemeestersconvenant Hoe het begon 2003 Lokaal Kyotoprotocol: basis gelegd maar nood aan meer doorgedreven energiebeleid 2007 - Bestuursakkoord: Stad wil een voorbeeldige milieustad
Nadere informatieENERGIEPRIORITEITEN VOOR EUROPA
ENERGIEPRIORITEITEN VOOR EUROPA Presentatie door de heer J.M. Barroso, Voorzitter van de Europese Commissie, voor de Europese Raad van 4 februari 2011 Inhoud 1 I. Waarom energiebeleid ertoe doet II. Waarom
Nadere informatieGemeenteraadscommissie energie & klimaat. 20 januari 2015 20u Mortsel
Gemeenteraadscommissie energie & klimaat 20 januari 2015 20u Mortsel 1 Meerjarenplanning stadsbestuur Eigen organisatie stadsbestuur Klimaatneutraal tegen 2020 (actie 86) Energieverbruik eigen diensten
Nadere informatieRegio-overleg milieu. HERNIEUWBARE ENERGIE EN KLIMAAT Inleiding. Ingelmunster 14 maart 2013. Dominiek Vandewiele
Regio-overleg milieu HERNIEUWBARE ENERGIE EN KLIMAAT Inleiding Ingelmunster 14 maart 2013 Dominiek Vandewiele agenda 8:30 onthaal en inleiding 8:45 Inleiding: Europese, Vlaamse en lokale beleidsprioriteiten
Nadere informatieCuraçao Carbon Footprint 2015
Willemstad, March 2017 Inhoudsopgave Inleiding 2 Methode 2 Dataverzameling 3 Uitstoot CO2 in 2010 3 Uitstoot CO2 in 2015 4 Vergelijking met andere landen 5 Central Bureau of Statistics Curaçao 1 Inleiding
Nadere informatieDe nieuwe energie-efficiëntierichtlijn - Uitdagingen & oplossingen -
De nieuwe energie-efficiëntierichtlijn l - Uitdagingen & oplossingen - DG Energie 22 juni 2011 ENERGIEVOORZIENING NOG AFHANKELIJKER VAN IMPORT Te verwachten scenario gebaseerd op cijfers in 2009 in % OLIE
Nadere informatieWat moet er gebeuren voor CoM? Aanbod ondersteuning en voorstel timing. Gemeenten staan niet alleen! Inhoudsopgave. Wat bestaat al?
Wat moet er gebeuren voor CoM? Aanbod ondersteuning en voorstel timing Marie De Winter, Dienst Minawa Nathalie Garré, wvi Inhoudsopgave Ondersteuningsaanbod wvi-provincie Ondersteuning overige partners
Nadere informatieBoodschap uit Gent voor Biodiversiteit na 2010
Boodschap uit Gent voor Biodiversiteit na 2010 Belgisch voorzitterschap van de Europese Unie: Conferentie over Biodiversiteit in een veranderende wereld 8-9 september 2010 Internationaal Conventiecentrum
Nadere informatieEnergie- en klimaatdag. Sessie 1: Met intergemeentelijke samenwerking naar een efficiënt klimaatbeleid
Energie- en klimaatdag Sessie 1: Met intergemeentelijke samenwerking naar een efficiënt klimaatbeleid 1 Agenda Hoe helpt het Europese project gemeenten bij het uitvoeren en monitoren van hun klimaatactieplannen?
Nadere informatieJAARLIJKSE EMAS ONTMOETING
JAARLIJKSE EMAS ONTMOETING Revisie van Bijlagen I, II en III en integratie van de Norm ISO 14001-2015 Sébastien Paquot Europese Commissie Agenda 1. Goedkeuring van de herziene bijlagen voornaamste wijzigingen
Nadere informatieZittingsdocument B7-0000/2013 ONTWERPRESOLUTIE. naar aanleiding van vraag voor mondeling antwoord B7-0000/2013
EUROPEES PARLEMENT 2009-2014 Zittingsdocument 22.4.2013 B7-0000/2013 ONTWERPRESOLUTIE naar aanleiding van vraag voor mondeling antwoord B7-0000/2013 ingediend overeenkomstig artikel 115, lid 5, van het
Nadere informatieCOHESIEBELEID 2014-2020
GEÏNTEGREERDE TERRITORIALE INVESTERING COHESIEBELEID 2014-2020 De nieuwe wet- en regelgeving voor de volgende investeringsronde van het EU-cohesiebeleid voor 2014-2020 is in december 2013 formeel goedgekeurd
Nadere informatieAcasus?
Acasus? Interesse in duurzaam wonen, bouwen of renoveren? Acasus! Acasus bouwt aan een partnerschap tussen overheid, onderzoeksinstellingen, opleidingscentra en de private sector. POM West-Vlaanderen Provincie
Nadere informatieBijlage Indicatieve streefcijfers voor de lidstaten
bron : Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen PB C 311 E van 31/10/2000 Voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende de bevordering van elektriciteit uit hernieuwbare
Nadere informatieActieplan Burgemeestersconvenant
Actieplan Burgemeestersconvenant Wat is het burgemeestersconvenant? Engagement van 6735 steden en gemeenten Om minimum 20 % CO 2 te gaan besparen tegen 2020 20 % CO 2 over het volledige grondgebied Opmaak
Nadere informatieVoortgangsrapportage 4 CO 2 -Prestatieladder
CO 2 -Prestatieladder Inhoudsopgave 1. INLEIDING... 3 2. BRANDSTOF... 4 REDUCTIEDOELSTELLING... 4 RESULTATEN... 4 3. GROENAFVAL... 5 KETENANALYSE... 5 REDUCTIEDOELSTELLING... 5 HOEVEELHEID GROENAFVAL...
Nadere informatieAchtergrond en doel presentatie
Achtergrond en doel presentatie Achtergrond Uitnodiging van de raad; Nuon heeft reeds wind turbines in de Hoofdplaatpolder; Nuon ziet mogelijkheden voor het op termijn vervanging van de huidige turbines
Nadere informatieHernieuwbare energie in Brussel
Hernieuwbare in Brussel Achtergrond en vooruitzichten Hernieuwbare in Brussel: welke opportuniteiten voor de bouwbedrijven? Afdeling Energie, Lucht, Klimaat en Duurzame gebouwen F. Cornille 19/10/2017
Nadere informatieWord een participatie-expert!
Word een participatie-expert! Coaching bij participatietraject voor het klimaatbeleid Van juli tot mei 2018 coacht Bond Beter Leefmilieu (BBL), in samenwerking met de provincie Antwerpen, gemeenten bij
Nadere informatieEnergie Management ACTIE Plan
1. Inleiding Het Energie Management ACTIE Plan (EMAP) geeft weer hoe binnen Schulte en Lestraden B.V. de zogenaamde stuurcyclus (Plan-Do-Check-Act) wordt ingevuld om de prestaties en doelstellingen van
Nadere informatieBurgemeestersconvenant. Gemeenteraad 23 november 2015
Gemeenteraad 23 november 2015 UITGANGSPUNT Het klimaat- en energiebeleid van de EU Uitstoot broeikasgassen moet op korte termijn fors omlaag Energiebronnen die meer zekerheid bieden Energie-onafhankelijkheid
Nadere informatiePAKKET ENERGIE-UNIE BIJLAGE STAPPENPLAN VOOR DE ENERGIE-UNIE. bij de
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 25.2.2015 COM(2015) 80 final ANNEX 1 PAKKET ENERGIE-UNIE BIJLAGE STAPPENPLAN VOOR DE ENERGIE-UNIE bij de MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT, DE RAAD, HET
Nadere informatieDe ontwikkeling van Smart grids. Our common future. Prof.dr.ir. Han Slootweg. 30 september 2016
De ontwikkeling van Smart grids Our common future Prof.dr.ir. Han Slootweg 30 september 2016 Agenda Het energiesysteem Verduurzaming van het energiesysteem De energietransitie Smart Grids 2 Energievoorziening
Nadere informatieRapportage van broeikasgasemissies veroorzaakt door gekochte elektriciteit
Rapportage van broeikasgasemissies veroorzaakt door gekochte elektriciteit Een samenvatting van de "Greenhouse Gas Protocol Scope 2 Guidance" Samengevat en vertaald door het EKOenergie-secretariaat, januari
Nadere informatieToelichting 03: Energiebeheermaatregelen
COMMISSIE ENERGIEBELEIDSOVEREENKOMST Toelichting 03: Energiebeheermaatregelen ISO50001 of energiebeheermaatregelen volgens bijlage 9 Volgens Art. 6(7) van de energiebeleidsovereenkomst (EBO) dient elke
Nadere informatieKlimaatplan Maldegem
Klimaatplan Maldegem Klimaatplan Maldegem Inleiding Proces Nulmeting Actieplan Inleiding Burgemeestersconvenant Doelstellingen 2020 20% minder energie verbruik 20% minder CO2 uitstoot 20% hernieuwbare
Nadere informatieToelichting 04: Flexibele maatregelen
Toelichting 04: Flexibele maatregelen EBO infosessie, 16/09/2014 Ilse FORREZ Advisor Energy and Climate Mogelijkheid tot flexibiliteit Flexibele maatregelen geven de mogelijkheid aan de onderneming om
Nadere informatieThis project has received funding from the European Union's Horizon 2020 Research and Innovation Programme under Grant Agreement
This project has received funding from the European Union's Horizon 2020 Research and Innovation Programme under Grant Agreement 844902 Inhoud Aanleiding Doelstelling Aanpak SURE2050 concreet: Consortium
Nadere informatieEmissie-inventaris broeikasgassen 2012 stadsontwikkeling EMA
Emissie-inventaris broeikasgassen 2012 EMA Principes Antwerpen ondertekende het Europese Burgemeestersconvenant. Meer dan 5.000 lokale en regionale overheden hebben ondertekend en engageren zich om op
Nadere informatieCO2-voetafdruk van beleggingen
CO2-voetafdruk van beleggingen Waarom meet ACTIAM de CO 2 -voetafdruk van haar beleggingen? Klimaatverandering is één van de grootste uitdagingen van de komende decennia. Daarom steunt ACTIAM het klimaatakkoord
Nadere informatieStand van zaken van de Smart City -dynamiek in België: een kwantitatieve barometer
Stand van zaken van de Smart City -dynamiek in België: een kwantitatieve barometer AUTEURS Jonathan Desdemoustier, onderzoeker-doctorandus, Smart City Institute, HEC-Liège, Universiteit van Luik (België)
Nadere informatieRol: clustermanager Inwoners
Datum opmaak: 2017-08-24 Goedgekeurd door secretaris op: Revisiedatum: Eigenaar: Koen De Feyter Doel van de functie Definiëren van de missie, visie en strategie van de cluster inwoners en plannen, organiseren,
Nadere informatieDE OPMAAK VAN EEN SEAP VOOR DE GEMEENTE KLUISBERGEN KLIMAATTEAM 1 12.10.2015
DE OPMAAK VAN EEN SEAP VOOR DE GEMEENTE KLUISBERGEN KLIMAATTEAM 1 12.10.2015 Agenda Welkom door de Schepen Lode Dekimpe Inleiding SEAP door Kim Rienckens (provincie Oost-Vlaanderen) Nulmeting en uitdagingen
Nadere informatieCO2 prestatieladder Energie management plan
CO2 prestatieladder Versie: Definitief Datum: februari 2015 Eis: 2.C.3 Westgaag 42b - 3155 DG Maasland Postbus 285-3140 AG Maassluis Telefoon: 010-5922888 Fax: 010-5918621 E-mail: info@kroes.org Versie:
Nadere informatieGEDELEGEERDE VERORDENING (EU) /... VAN DE COMMISSIE. van
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 4.3.2019 C(2019) 1616 final GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) /... VAN DE COMMISSIE van 4.3.2019 tot wijziging van de bijlagen VIII en IX bij Richtlijn 2012/27/EU wat betreft de
Nadere informatieOPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN ENERGIEBEHEER (ENERGIEVERANTWOORDELIJKE) LENTE 2018 Rol en functie van de Energieverantwoordelijke Pascal ONS E²=MC 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N N N Analyse van de
Nadere informatieLokaal Kyotoprotocol Rapportage verbruiksgegevens. Bernard Govaert
Lokaal Kyotoprotocol Rapportage verbruiksgegevens Bernard Govaert Om te kunnen weten hoe uw geleverde inspanningen evolueren, is het van belang van dat u uw energieverbruik registreert. Ondertekenaars
Nadere informatieBevraging : Rationeel energiegebruik bij bedrijven
Bevraging : Rationeel energiegebruik bij bedrijven 1. Algemene bedrijfsgegevens a) Land : BELGIË b) Aantal personeelsleden: 0 9 10 49 50-99 100-249 250 c) Jaarlijkse omzet (Miljoen EUR): < 2 2-5 5 10 10-25
Nadere informatieGroen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory.
Groen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory. Een uitdagend klimaat 20 20 2020 In 2020 moet de uitstoot van CO 2 in de EU met 20% zijn teruggebracht ten opzichte van het 1990 niveau.
Nadere informatieNL In verscheidenheid verenigd NL A8-0341/45. Amendement. Roger Helmer, David Coburn namens de EFDD-Fractie
9.12.2015 A8-0341/45 45 Overweging H H. overwegende dat klimaatverandering, niet-concurrerende energieprijzen en de bijzonder grote afhankelijkheid van onbetrouwbare leveranciers uit derde landen een bedreiging
Nadere informatieBesluit van de Vlaamse Regering betreffende de subsidiëring van projecten ter uitvoering van het actieplan Clean power for transport
Besluit van de Vlaamse Regering betreffende de subsidiëring van projecten ter uitvoering van het actieplan Clean power for transport DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het Energiedecreet van 8 mei 2009, artikel
Nadere informatieSUCCESVOLLE HERNIEUWBARE ENERGIESTRATEGIEËN EN -BELEID.
B R U I S E N D E G R O E N E S T E D E N SUCCESVOLLE HERNIEUWBARE ENERGIESTRATEGIEËN EN -BELEID www.renewables-networking.eu HET BEELD VAN HERNIEUWBARE ENERGIE DOOR STEDEN DIE HET BURGEMEESTERSCONVENANT
Nadere informatieFair Tourism BELEIDSNOTA. Grant Agreement No.: UK01-KA
Fair Tourism BELEIDSNOTA Grant Agreement No.: 2014-1-UK01-KA200-000057 Inleiding Toerisme is de derde belangrijkste economische sector in de EU. Hoewel toerisme een positieve impact heeft op economische
Nadere informatieartikel SUSTAINGRAPH TECHNISCH ARTIKEL
SUSTAINGRAPH TECHNISCH ARTIKEL SUSTAINGRAPH is een Europees project, gericht (op het verbeteren van) de milieuprestaties van Europese Grafimediabedrijven binnen de productlevenscyclus van hun grafimedia
Nadere informatieAntwerpen, Duurzame stad voor iedereen. Focus energie en milieu
Antwerpen, Duurzame stad voor iedereen Focus energie en milieu Forum 19 juni 2012 1.Beleidsnota: wat is de ambitie? 2.Projecten: wat doen we al? 1. Beleidsnota: Wat is de ambitie? Waarom wil Antwerpen
Nadere informatieEuropese projecten in de praktijk. Maandag 8 december, Provincie West-Vlaanderen
Europese projecten in de praktijk Maandag 8 december, Provincie West-Vlaanderen Europese projecten in de praktijk Waarom een Europees project? Hoe begin je aan een Europees project? Hoe stel je de aanvraag
Nadere informatieEnergie Management Actieplan
Energie Management Actieplan Conform 3.B.2 Op basis van de internationale norm ISO 50001 4.4.3, 4.4.4, 4.4.5, 4.4.6, 4.6.1 en 4.6.4 Boomkwekerij Gebr. Van den Berk B.V. Auteur(s): R.H.J.M. Raaijmakers,
Nadere informatieLogo organisatie. EFQM Excellence. Organisatie naam
Logo organisatie EFQM Excellence Recognised for Excellence Organisatie naam Verantwoordelijke (België) 2004 EFQM Het is de bedoeling van EFQM om het algemene gebruik van dit materiaal binnen bedrijven
Nadere informatie8461/17 nes/ons/sl 1 DGG 2B
Raad van de Europese Unie Brussel, 25 april 2017 (OR. en) 8461/17 RESULTAAT BESPREKINGEN van: d.d.: 25 april 2017 aan: het secretariaat-generaal van de Raad de delegaties nr. vorig doc.: 7875/17 + ADD
Nadere informatieOpenbare verlichting in Avelgem
Openbare verlichting in Avelgem Lut Deseyn Schepen van Milieu Lut.deseyn@avelgem.be 1. Inleiding 2. Duiding 2. Het project 3. Kosten en Besparing 5. Opvolging en evaluatie 6. Conclusie 7. Vragen Agenda
Nadere informatieSamenwerkingsovereenkomst
Samenwerkingsovereenkomst tussen de provincie Vlaams-Brabant en de gemeente betreffende het opstellen van een Sustainable Energy and Climate Action Plan (gemeentelijk energie- en klimaatactieplan, hierna
Nadere informatieWaasland 2020 (werktitel) Kick-off Sint-Niklaas, 27 maart 2015
LOGO INTERWAAS!!! Waasland 2020 (werktitel) Kick-off Sint-Niklaas, 27 maart 2015 Kim Rienckens (Provincie Oost-Vlaanderen, beleidsmedewerker dienst milieubeleid) en Frauke Van Goethem (Interwaas, projectmanager
Nadere informatie3B1 Reductiebeleid en Doelstellingen. Datum : 3 jul. 2014 Door : Sandra Kleef Functie : KAM-manager Versie : 2014.1
3B1 Reductiebeleid en Doelstellingen Datum : 3 jul. 2014 Door : Sandra Kleef Functie : KAM-manager Versie : 2014.1 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE 2 INLEIDING 3 01. HET CO2-REDUCTIEBELEID VAN ONS BEDRIJF 3
Nadere informatieSamen ondernemen voor een duurzame toekomst
Samen ondernemen voor een duurzame toekomst Ontstaan 1996 Introductie Milieucharter 2010 Charter Milieu en Duurzaam Ondernemen 2014 MVO Charter 2016 2017 Charter Duurzaam Ondernemen VOKA CHARTER DUURZAAM
Nadere informatieCO 2 -Prestatieladder
CO 2 -Prestatieladder Energiemanagement actieplan Schilderwerken De Boer Obdam B.V. 2015 Op basis van de internationale norm ISO 50001 4.4.3, 4.4.4, 4.4.5, 4.4.6, 4.6.1 en 4.6.4 Auteur(s): R. de Boer (Schilderwerken
Nadere informatieNaar een gezamenlijke visie: lokale overheden als actoren voor ontwikkeling
Naar een gezamenlijke visie: lokale overheden als actoren voor ontwikkeling Consultatieproces Dit document bevat de ontwerpvisie die resulteerde uit de conferentie Winning through twinning, die van 17
Nadere informatieFUNCTIEFAMILIE 5.1 Lager kader
Doel van de functiefamilie Leiden van een geheel van activiteiten en medewerkers en input geven naar het beleid teneinde een kwaliteitsvolle, klantgerichte dienstverlening te verzekeren en zodoende bij
Nadere informatieCommon Assessment Framework
Common Assessment Framework 0 1 INHOUD Het gemeenschappelijk zelfevaluatiekader voor Overheidsdiensten - Evaluatie van de criteria - Factoren Criterium 1 : Leiderschap Criterium 2 : Strategie en Planning
Nadere informatieVoorstel voor nieuwe verordening
Voorstel voor nieuwe verordening LIFE-programma 2014-20202020 EU financiering voor milieu en klimaatactie Publ. 12 December 2011 Structuur van presentatie 1. Context 2. Doelstellingen 3. Structuur 4. Typen
Nadere informatieDuurzame biomassa. Een goede stap op weg naar een groene toekomst.
Duurzame biomassa Een goede stap op weg naar een groene toekomst. Nuon Postbus 4190 9 DC Amsterdam, NL Spaklerweg 0 1096 BA Amsterdam, NL Tel: 0900-0808 www.nuon.nl Oktober 01 Het groene alternatief Biomassa
Nadere informatieVoortgangsrapportage. Voortgang van CO 2 reductieplan van Genap B.V (jan tm jun) Copyright 2018 Genap B.V.
Voortgangsrapportage Voortgang van CO 2 reductieplan van Genap B.V. 2018 (jan tm jun) Copyright 2018 Genap B.V. Inhoud Inleiding... 2 1 Energiebeleid... 3 2 Huidig energieverbruik en trendanalyse... 3
Nadere informatieWELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN LIERDE
WELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN LIERDE 06/12/2017 PROJECT KLIMAATGEZOND ZUID-OOST-VLAANDEREN Ilse Claes Projectcoördinator 3 PARTNERS & 13 STEDEN EN GEMEENTEN ONDERTEKENING 27 januari 2017 BURGEMEESTERSCONVENANT
Nadere informatieBewonerservaringen bij doorgedreven renovatie: input voor bedrijfsmodellen. Erwin Mlecnik, TU Delft i.s.m. PHP Ad Straub, TU Delft
Bewonerservaringen bij doorgedreven renovatie: input voor bedrijfsmodellen Erwin Mlecnik, TU Delft i.s.m. PHP Ad Straub, TU Delft Inhoud Inleiding Doel Onderzoeksaanpak Resultaten/ analyse Conclusie Vooruitzichten
Nadere informatieVoortgangsrapportage 5 CO 2 -Prestatieladder
CO 2 -Prestatieladder Inhoudsopgave 1. INLEIDING... 3 2. BRANDSTOF... 4 REDUCTIEDOELSTELLING... 4 RESULTATEN... 4 3. ELEKTRICITEIT... 5 4. GROENAFVAL... 6 KETENANALYSE... 6 REDUCTIEDOELSTELLING... 6 HOEVEELHEID
Nadere informatieFUNCTIEBESCHRIJVING. Directeur van de sociale departementen A7 Directeur. Sociale departementen Hoofdzetel
FUNCTIEBESCHRIJVING Naam van de functie: Dienst: Plaats: van de sociale departementen Sociale departementen Hoofdzetel Datum creatie: Datum revisie: Auteur beschrijving: Houder van de functie: 02/01/2019
Nadere informatieVoortgangsrapportage. Scope 1 en 2 CO2 emissies. Eerste halfjaar 2014
Voortgangsrapportage Scope 1 en 2 CO2 emissies Eerste halfjaar 2014 Wijzigingsblad Versie Datum Auteur Wijzigingen 0.1 18-08-2014 C. de Waard Versie obv 2013. ISO 14064 protocol toegevoegd 0.2 24-02-2015
Nadere informatieEnergie management Actieplan
Energie management Actieplan Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 2.2 Auteur: Mariëlle de Gans - Hekman Datum: 30 september 2015 Versie: 1.0 Status: Concept Inhoudsopgave 1 Inleiding... 2 2 Doelstellingen...
Nadere informatieVerslag over de juridische aspecten van energie-efficiëntie in de textielindustrie
Verslag over de juridische aspecten van energie-efficiëntie in de textielindustrie Overzicht van legale aspecten betreffende energie-efficiëntie in Vlaanderen die van belang zijn voor de textielindustrie
Nadere informatieENERGIENEUTRALE REGIO MET EEN SOCIALE REFLEX DE REGIONALE ENERGIESTRATEGIE ZUID-WEST-VLAANDEREN. Energiedag voor lokale besturen 19 maart 2013
ENERGIENEUTRALE REGIO MET EEN SOCIALE REFLEX DE REGIONALE ENERGIESTRATEGIE ZUID-WEST-VLAANDEREN Energiedag voor lokale besturen 19 maart 2013 Dominiek Vandewiele Leiedal? De energietransitie komt! Zuid-West-Vlaanderen
Nadere informatiereating ENERGY PROGRESS
reating ENERGY PROGRESS 2012 ENERGIE EN MILIEU: Opwarming van de aarde: Drastische vermindering CO 2 -uitstoot Energie: De energiekosten fluctueren sterk en zullen alleen maar stijgen Behoud van het milieu
Nadere informatieHandboek EnergieManagementSysteem
Handboek EnergieManagementSysteem Bedrijfsgegevens: Naam ALFEN bv Adres Hefbrugweg 28 Plaats 1332AP Almere Tel 036 549 3400 website www.alfen.com KvK nr. 3903 7364 Pagina 1 van 6 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING...
Nadere informatieVisie voor 2020 voor de Europese energieconsumenten Gezamenlijke verklaring
Visie voor 2020 voor de Europese energieconsumenten Gezamenlijke verklaring 13 november 2012 Bijgewerkt in juni 2014 E nergie is van vitaal belang in ons leven. Teneinde ons welzijn te garanderen en ten
Nadere informatie( ) (1999/C ) Gelet op het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap, en met name op artikel 175, lid 1,
bron : Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen PB C 232 van 13/08/99 GEMEENSCHAPPELIJK STANDPUNT (EG) Nr. 25/1999 door de Raad vastgesteld op 28 juni 1999 met het oog op de aanneming van Beschikking.../1999/EG
Nadere informatieTraject naar een lange termijnvisie voor het energiebeleid
Traject naar een lange termijnvisie voor het energiebeleid Lieven Van Lieshout Econext 8 april 203 Uitdagingen van het energiebeleid Bron: IEA, WEO 202 2 Uitdagingen van het energiebeleid Bron : EC, Impact
Nadere informatieAgenda. 14:40 15:10 Pauze
Agenda 13:00 13:10 Opening dagvoorzitter Harold Pauwels - NEN 13:10 13:20 Introductie HyLAW door Robert Smaak Min IenW - Afdelingshoofd voertuigen en brandstoffen) 13:20 13:40 Wat is HyLAW door Françoise
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 21 501-33 Raad voor Vervoer, Telecommunicatie en Energie Nr. 538 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer
Nadere informatieEnergiemanagementsysteem. Van de Kreeke Beheer BV en Habets-van de Kreeke Holding BV
Van de Kreeke Beheer BV en Habets-van de Kreeke Holding BV Nuth,20augustus 2015 Auteur(s): Tom Kitzen Theo Beckers Geaccordeerd door: Serge Vreuls Financieel Directeur C O L O F O N Het format voor dit
Nadere informatieASPIRAVI. Project E403 Lichtervelde en Wingene
ASPIRAVI Project E403 Lichtervelde en Wingene Groei naar een duurzame samenleving Europese doelstelling tegen de opwarming van het klimaat : 20-20-20 tegen 2020 : 20% minder CO 2 uitstoot 20% minder energie
Nadere informatieInhoudsopgave: 1. Inleiding 3. 2. Reductiedoelstellingen 4 2.1 Algemeen 2.2 Per scope
Energie management actieplan Conform 3.B.2 Op basis van de internationale norm ISO 50001 4.4.3, 4.4.4, 4.4.5, 4.4.6, 4.6.1 en 4.6.4 CO 2 -prestatieladder Niveau 3 Auteur(s): F. Reijm () A.T. Zweers (A.T.
Nadere informatieCaro De Brouwer 27/11/2013
Caro De Brouwer 27/11/2013 Caro De Brouwer 2e Master Irw Energie, KUL Erasmus Imperial College London Thesis: Solvent storage for postcombustion CCS in coal fired plants Voorzitter YERA Young Energy Reviewers
Nadere informatieWELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN GERAARDSBERGEN
WELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN GERAARDSBERGEN 31/01/2018 PROJECT KLIMAATGEZOND ZUID-OOST-VLAANDEREN Ilse Claes Projectcoördinator 3 PARTNERS & 13 STEDEN EN GEMEENTEN ONDERTEKENING 27 januari 2017 BURGEMEESTERSCONVENANT
Nadere informatieTijdens de zitting van 18 mei 2009 heeft de Raad Algemene Zaken en Externe Betrekkingen de conclusies in bijlage dezes aangenomen.
RAAD VA DE EUROPESE U IE Brussel, 18 mei 2009 (26.05) (OR. en) 9909/09 DEVGE 147 E ER 187 E V 371 COAFR 172 OTA van: het secretariaat-generaal d.d.: 18 mei 2009 nr. vorig doc.: 9100/09 Betreft: Conclusies
Nadere informatieBeleggen in de toekomst. de kansen van beleggen in klimaat en milieu
Beleggen in de toekomst de kansen van beleggen in klimaat en milieu Angst voor de gevolgen? Stijging van de zeespiegel Hollandse Delta, 6 miljoen Randstedelingen op de vlucht. Bedreiging van het Eco-systeem
Nadere informatiePRGEG-werken ten gunste van de gemeenten. WIG van 08 november 2016
PRGEG-werken ten gunste van de gemeenten WIG van 08 november 2016 01 Context 2 Context (I) Performant en Rationeel Gebruik van Elektriciteit en Gas (PRGEG) aandachtspunt binnen Europa (impact op economie
Nadere informatieWELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN MAARKEDAL
WELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN MAARKEDAL 18/01/2018 PROJECT KLIMAATGEZOND ZUID-OOST-VLAANDEREN Ilse Claes Projectcoördinator 3 PARTNERS & 13 STEDEN EN GEMEENTEN ONDERTEKENING 27 januari 2017 BURGEMEESTERSCONVENANT
Nadere informatieDE TRANSITIE NAAR LEUVEN KLIMAATNEUTRAAL 2030
DETRANSITIENAAR LEUVENKLIMAATNEUTRAAL2030 Wetenschappelijkeindrapport Februari2013 Colofon Auteurs:HanVandevyvere,PeterTomJones,JanAerts Medewerkers:JohanEyckmans,ClaraVerhelst,EvelienWillaert,ElkeFranchois,WimVerheyden,
Nadere informatieENERGIECONCEPTEN. Advies op maat. vandorp.eu
ENERGIECONCEPTEN Advies op maat ENERGIE- KOSTEN Stelt u zich eens voor dat u 1,- per m 2 aan energiekosten kunt besparen in een pand van 5.000 m 2. In een tijd van stijgende energiekosten zal dit in 10
Nadere informatieEnergiemanagement actieplan
Energiemanagement actieplan Vandervalk+degroot-groep Waalwijk, 15 oktober 2013 Auteur(s): Arend-Jan Costermans Ed den Breejen Antoine Steentjes Joni Ann Hardenberg Geaccordeerd door: Leo van der Valk Algemeen
Nadere informatieEmissiehandel: Commissie geeft groen licht voor nog eens 8 plannen zodat de handel zoals gepland van start kan gaan
IP/04/1250 Brussel, 20 oktober 2004 Emissiehandel: Commissie geeft groen licht voor nog eens 8 plannen zodat de handel zoals gepland van start kan gaan De Europese Commissie gaat akkoord met een tweede
Nadere informatieTabel competentiereferentiesysteem
Bijlage 3 bij het ministerieel besluit van tot wijziging van het ministerieel besluit van 28 december 2001 tot uitvoering van sommige bepalingen van het koninklijk besluit van 30 maart 2001 tot regeling
Nadere informatie