WYTGAARD, DE TOEKOMST IN BEELD! dorpsvisie

Transcriptie

1 dorpsvisie

2 Inhoud: 1. DE VISIE 3 2. SAMENVATTING KERNPUNTEN 4 3. WONEN EN WOONOMGEVING 5 4. ZORG 6 5. INFRASTRUCTUUR / VERKEER / BEREIKBAARHEID 6 6. PARKEER- EN GROENVOORZIENINGEN 7 7. SPORT EN ONTSPANNING 7 8. RECREATIE EN TOERISME 8 9. CULTUUR BEDRIJVEN EN WERKGELEGENHEID VOORZIENINGEN JEUGD SCHOLEN 11

3 1. De visie In 1996 heeft het toenmalige Dorpsbelang Wytgaard een toekomstvisie opgesteld onder de titel Wytgaard fan lint nei kom, Wytgaard fan knop nei blom yn Veel van de ideeën en plannen zijn daarvan inmiddels gerealiseerd. Andere plannen bleken niet haalbaar. Ruim tien jaar later heeft Dorpsbelang Wytgaard besloten om opnieuw de wensen en ideeën voor de toekomst uit te werken. Zowel naar dorp als naar de gemeente toe is dit een belangrijk instrument om te laten zien welke richting Wytgaard het komende decennium uit wil en geldt als leidraad voor de komende dorpsbelangen. Uiteraard blijft er de ruimte om gaande weg plannen en ideeën bij te sturen en nieuwe toe te voegen.

4 2. Samenvatting kernpunten Infrastructuur / verkeer / bereikbaarheid: Het lintdorp Wytgaard ligt ongeveer 7 kilometer ten zuiden van Leeuwarden. Het dorp heeft een goede wegverbinding naar Leeuwarden en Heerenveen. Ook Sneek ligt slecht op 20 minuten autorijden van het dorp. Het openbaarvervoer was altijd goed. Helaas is dat per 1 januari 2007 veranderd. De bussen rijden nu minder frequent. Dit is zeker een aandachtspunt. Daarnaast moet er, met de komst van de 'Haak' om Leeuwarden, gelet worden op behoudt van een goede wegverbinding naar Leeuwarden en Wirdum. Wonen / woonomgeving: De woningbouw in Wytgaard staat volop in de belangstelling. Er is door de meerderheid van de bewoners aangegeven dat het gebied aan de noord kant van het dorp de meest geschikte locatie is voor nieuwbouw. Er is een brede vraag naar structurele maar gematigde uitbreiding van het dorp. Dit is vooral om toekomstige generaties de mogelijkheid te geven in Wytgaard te kunnen blijven wonen en het voorzieningenniveau op peil te houden of uit te kunnen breiden. Het is van belang dat de komende 10 jaar, er 40 tot 50 nieuwe woningen worden gebouwd. Algemene beleving: De entree van het dorp en de sfeer van de Buorren kunnen worden opgewaardeerd door b.v. de wegversmallingen aan het begin van het dorp grondig aan te pakken en eventueel lage beplanting aan te brengen. Door het plaatsen van nostalgische lantarenpalen op de Buorren brengt dat zeker meer sfeer. De speeltuin in het dorp is totaal vernieuwd en er wordt veelvuldig gebruik van gemaakt. Ook het pleintje nabij de Buorren is opgeknapt. De omgeving van de speeltuin verdient nog de nodige aandacht. Hier moet zeker de inrichting van de Meekeshof genoemd worden. Op deze plek zou een opwaardering van de openbare ruimte plaats kunnen vinden. Daarnaast staat een fietspad door de groenstrook aan de noordkant van het sportveld hoog op het wensenlijstje. Een fietspad op deze locatie heeft meerdere voordelen, zoals verder in deze visie toegelicht. Zorg: Belangrijk is het behoud van It Kleaster / dienstencentrum, met daarin ruimte voor onder andere fysiotherapie, trombosedienst, kapper, pedicure en bibliotheek. Tevens biedt It Kleaster vele activiteiten voor ouderen o.a. bingo, schutjassen, gezamenlijk eten, kaarten maken etcetera.. Gewenste voorziening: loket voor vragen en huisartsenspreekuur. Sport en ontspanning: Door een doeltreffende en meer permanente voorziening voor opslag van materialen te creëren voor de sportclubs en -verenigingen kunnen deze effectiever en meer onafhankelijk te werk gaan. De meest ideale locatie hiervoor is west op het sport- / speelveld. Recreatie en toerisme: Het dorp ligt in een mooie omgeving met vele mogelijkheden tot wandelen en fietsen o.a. naar en langs de Zwette. Hoewel de Zwette, elfstedenroute en veel gebruikte vaarroute op geringe afstand van het dorp ligt, wordt er nauwelijks van de recreatieve mogelijkheden die dit biedt gebruik gemaakt. Een directe vaar- en fietsverbinding met de Zwette zou een mogelijkheid kunnen zijn om Wytgaard nog aantrekkelijker te maken. Vroeger had het dorp wel een vaarverbinding met de Zwette, maar met de ruilverkaveling is deze verdwenen. Vanuit het dorp lijkt ook behoefte aan uitbreiding van het wandelpadennetwerk. Jeugd: De jeugd heeft een club, J.C.W., in het dorpshuis, hierin vinden diverse activiteiten plaats. Ook kent het dorp een (niet officiële) hangplek voor de jeugd op het sportterrein. Hier wordt voornamelijk gebruik gemaakt door de jeugd van jaar. Voor de jeugd van jaar zijn er (buiten het jeugdsoos seizoen om) minder mogelijkheden. Dit heeft zeker aandacht nodig. Scholen: Het ontwikkelen van een brede school, een netwerk van voorzieningen met de school als spil is wenselijk. De functie van It Kleaster willen we uitbreiden met de komst van buitenschoolse opvang voor kinderen.

5 3. Wonen en woonomgeving Huidige situatie: Momenteel is het grootste aandeel aan woningen koopwoningen, dat rest een klein deel aan huurwoningen via een woningstichting en een zeer klein deel huurwoningen via particulier. Er zijn geringe doorstroommogelijkheden en weinig woningen voor starters. De prijzen vliegen met de jaren omhoog. Op dit moment zijn er een klein aantal woningen die aan de behoefte van de oudere mens voldoen. Gewenste situatie: Er is een brede vraag naar structurele maar gematigde uitbreiding van het dorp. Dit is vooral om toekomstige generaties de mogelijkheid te geven in Wytgaard te kunnen blijven wonen en het voorzieningenniveau op peil te houden of uit te kunnen breiden. De gemeente onderzoekt op dit moment (begin 2007) de uitbreidingsmogelijkheden ten noorden van Wytgaard en in de verdere toekomst ook andere locaties. Door het accent in de nieuwbouw te leggen op de 2-1 kapwoningen en vrijstaande woningen, ontstaat er ruimte voor doorstroom. Er dient rekening gehouden te worden levensloopbestendige woningen, die eenvoudig aan de behoefte van de bewoner kan worden aangepast. De nieuwbouw moet een dorps karakter krijgen, passend bij Wytgaard. Aandacht voor groenvoorzieningen, eenheid in stijl, diversiteit in woningaanbod en positief aanzicht van de dorpsrand zijn belangrijke aspecten. Zeer wenselijk is het om de contacten vanuit Dorpsbelang met de woningbouwverenigingen te verstevigen om zo invloed te kunnen uitoefenen op het toewijzingbeleid. Het is van belang dat de komende 10 jaar, er 40 tot 50 nieuwe woningen worden gebouwd. Hiervoor zijn de volgende argumenten aan te voeren: de jongeren moeten als ze willen in eigen dorp een huis kunnen kopen; de school moet in een dorp als Wytgaard blijven bestaan; de doorstroming in de huizenmarkt in het dorp is het van groot belang; Het dorpsleven heeft dit nodig voor de verenigingen en de middenstand; Nieuwe gezinnen in een dorp geven nieuwe inzichten. Visie woonomgeving: Een dorp als Wytgaard moet huizen bouwen naar behoefte. Dit betekent niet wijkgericht bouwen, dus niet van alles hetzelfde. Ook is het van belang dat er een open vaarverbinding komt vanaf de Zwette. Hierdoor zijn er grote mogelijkheden om het dorp te verfraaien. Dan komen er ook mogelijkheden voor fiets- en wandelpaden. Bij het tot stand komen van deze zaken, zal niet alles recht en grijs moeten zijn. Er kan veel bereikt worden met keuze kleur bestrating en niet alles vierkant.

6 4. Zorg Huidig: Men is redelijk tevreden over de zorgvoorzieningen. Veel ouderen en minder valide mensen maken gebruik van de thuiszorg en kunnen zodoende in Wytgaard blijven wonen. Echter, mede gezien het feit dat er meer senioren komen en de invoering van de WMO, is uitbreiding van de bestaande voorzieningen wenselijk. Op dit moment biedt dienstencentrum It Kleaster aan zorgvoorzieningen: fysiotherapie, trombosedienst, kapper en pedicure. Daarnaast is er de mogelijkheid om er 1x per maand te eten met elkaar, biljarten, bingo spelen en kaarten. Gewenst: Behoud en uitbreiding van de zorgvoorzieningen, bij voorkeur in dienstencentrum Ít Kleaster. Hierbij valt te denken aan een dagopvang voor ouderen die door een professionele organisatie geregeld is in combinatie met vrijwilligers. Hier zou tevens een loketfunctie aan toegevoegd kunnen worden waar mensen met al hun vragen terecht kunnen op het gebied van zorg, welzijn en wonen. Verder zou een kinderopvang (buitenschools) en een huisartsenspreekuur van toegevoegde waarde zijn voor het dorp. 5. Infrastructuur / verkeer / bereikbaarheid Een belangrijk punt is, met de aanleg van de Haak om Leeuwarden, de bereikbaarheid tussen de dorpen onderling en met de stad. Het dorp Wirdum moet bijvoorbeeld goed bereikbaar blijven per auto en fiets. Veilige oversteek van en naar It Kleaster, zeker met de komst van een buitenschoolse opvang. Openbaar Vervoer: De busverbindingen zijn de afgelopen jaren behoorlijk verslechterd. Een betere busverbinding is gewenst. Verkeer in het dorp: Door een noordelijke ontsluitingsweg te realiseren met de komst van de nieuwbouw aan de noordkant, kan de druk op de bestaande ontsluitingsweg (Fopma's reed) verminderd worden. De 'oude weg' (Buorren) door het dorp zal nagenoeg moeten blijven zoals deze is om de volgende redenen: Karakteristiek voor het dorp; Er zijn mensen en bedrijven die er belang bij hebben; Het moet niet een slaapdorp worden. Een fietspad door de huidige groenstrook tussen Meekeshof en het sportveld heeft meerdere voordelen: Het huidige voetpad wordt veiliger voor voetgangers (met name kinderen); Van de zuidzijde kan men veilig en sneller naar school en sportveld overige voordelen zoals genoemd in hoofdstuk 6 en 7

7 6. Parkeer- en groenvoorzieningen Gebrek aan parkeergelegenheid in de Buorren werkt weliswaar verkeersremmend, maar er is onvoldoende. Pas in de verre toekomst lijkt hier een oplossing voor te zijn bij het eventueel bebouwen van de huidige ijsbaan, waardoor parkeerplaatsen achter de Buorren gerealiseerd kunnen worden. Meekeshof heeft weinig parkeergelegenheid, mede door 2 verdieners met 2 auto's. Doorstroming van deze 2 verdieners naar de nieuwbouw lost het probleem ten dele op, daar er gewoon te weinig ruimte is in verhouding tot het aantal woningen. Een oplossing in de nabije toekomst ligt dus ook niet voor de hand. Een aanpassing van de noordelijke groenstrook langs het sport- speelveld moet een aantal problemen in één keer oplossen. Naast het regelmatig dumpen van puin en groenafval zijn de wildgroei aan onkruid voor de sportverenigingen een doorn in het oog. Door deze groenstrook te versmallen middels een toch al gewenst fietspad lijkt het probleem zich op te lossen. Het dumpen van ongewenste materialen valt veel meer op en een smallere strook is veel makkelijker te onderhouden. De singelbeplanting aan de oostzijde van de ijsbaan en de op te waarderen westelijke dorpsrand staan ook nog op de lijst van mogelijkheden. 7. Sport en ontspanning Huidige situatie: Op sportief vlak heeft Wytgaard een: Volleybalvereniging; Badmintonvereniging; Voetbalvereniging; Dartvereniging; Kaatsvereniging; IJsclub; Voor ontspanning in Wytgaard is er een of kan er: Kaartclub; Gewandeld worden in of nabij het dorp; Gefietst worden rond het dorp; Aan diverse activiteiten worden deelgenomen. Gewenste situatie: Voorwaarden voor de lange termijn is minimaal het behoud van het huidige aanbod van sportverenigingen en ontspanningsmogelijkheden en het huidige kwaliteitsniveau van de (sport)voorzieningen, met uitzondering van de materialenberging op de west kant van het sportveld. Door een doeltreffende en meer permanente voorziening voor opslag van materialen te creëren voor de clubs en verenigingen kunnen deze effectiever en meer onafhankelijk te werk gaan. De meest ideale locatie hiervoor is west op het sport- / speelveld. Ten westen hiervan zou een aanvullend sportveld kunnen komen, welke in tegenstelling tot het huidige veld een officiële afmeting en indeling kan krijgen, één en ander naar behoefte. De materialen opslag krijgt in zo'n toekomstvisie een mooie centrale ligging. In de noordelijke groenstrook langs het sportveld is te veel wildgroei en onkruid. Materialen, zoals kaatsballen zijn moeilijk terug te vinden. Door het opnieuw inrichten van deze noordelijke groenstrook (bij voorkeur met fietspad) ontstaat ook de mogelijkheid het huidige buitenvolleybalveld te verplaatsen. Dit is zeer gewenst daar het nu pal naast een aantal woningen ligt.

8 Voor de ontspannen wandelingen wordt er gedacht aan uitbreiding van het huidige wandelpadennet. Ook een fietspad naar de Zwette is een must. 8. Recreatie en toerisme Hoewel het vaarwater de Zwette, elfstedentochtroute en veel gebruikte vaarroute, op geringe afstand van het dorp ligt, kan er nauwelijks van de recreatieve mogelijkheden die dit biedt gebruik gemaakt worden. Deze tot dusver gemiste kans wordt deels verklaard door het ontbreken van een vaar- en fietsverbinding van en naar de Zwette. Er wordt nu eerst gekeken naar de mogelijkheid om deze verbinding in combinatie met de nieuwbouwplannen te realiseren. Naast 'wonen aan vaarwater' is het ook een meerwaarde ten aanzien van recreatie en toerisme. Verdere ontwikkeling van fiets- en wandelpaden in en om Wytgaard is van belang. In Wytgaard en nabije omgeving wordt veel gewandeld en gefietst. Er is behoefte aan meer fiets- en wandelpaden. In het verleden is er wel eens de mogelijkheid onderzocht om door de weilanden rond Wytgaard meer paden te realiseren. Na het uitbreken van de gekkekoeienziekte werd dit echter op een laag pitje gezet. Indien er vooraf meer duidelijkheid is over de vergoeding die landeigenaren eventueel kunnen ontvangen, kan Dorpsbelang hier wellicht een ondersteunende rol in spelen. 9. Cultuur Sociaal-cultureel gebied: Wytgaard kent een groot aantal voorzieningen op sociaal-cultureel gebied. Er is een bloeiend verenigingsleven. Een hoogtepunt is het jaarlijks gehouden Wytbeat concert rond Koninginnedag. Ook het eveneens jaarlijks gehouden dorpsfeest trekt vele mensen naar het sportveld. In het dorpshuis 'De Twirre', met daarin gevestigd het jeugdhonk, vinden vele activiteiten plaats zoals de jaarlijkse toneelvoorstellingen opgevoerd door de toneelvereniging 'Lyts mar Krigel'. Ook Tryater komt met nieuwe voorstellingen naar het dorp. In It Kleaster is een wisselbibliotheek. Het voortbestaan van It Kleaster als dienstencentrum staat momenteel onder druk. Dit is zeker een aandachtspunt. Cultuurhistorisch gebied: Wat betreft cultuurhistorische waardevolle gebieden moet zeker de voormalige terp genoemd worden. Het is archeologisch gezien een waardevol gebied. De begraafplaats aan de Púndyk is eveneens van cultuurhistorische waarde en dient dan ook beschermd te worden. In en nabij het dorp Wytgaard bevinden zich mooie, oude boerderijen.

9 10. Bedrijven en werkgelegenheid Wytgaard heeft een aantal agrarische bedrijven en daarnaast een verscheidenheid aan andere bedrijven. Recentste aanvulling is de kapper, 'Knipt foar jo'. Voor de leefbaarheid en de sociaal-economische structuur is het van belang dat de bestaande bedrijven blijven en er nieuwe ondernemingen komen. Groei van het aantal woningen en 'kopen' in eigen dorp zijn belangrijk voor behoud van de middenstand. 11. Voorzieningen Voorzieningen zijn onder te verdelen in: Onderwijsvoorzieningen: T.J. Roordaschool Peuterschool It Pjutteplak Sociaal-culturele voorzieningen: Dorpshuis `De Twirre Het jeugdhonk; voorziening in De Twirre Hangplek op sportterrein voor de jeugd IJsbaan Speeltuin Bernejister bij de kerk Parochiezaal bij de R.K. Kerk Woonvoorzieningen: Woonvoorziening voor ouderen met dienstencentrum It Kleaster, waarop bepaalde tijden o.a. een kapper, (wissel)bibliotheek, fysiotherapeut aanwezig zijn. Sportvoorzieningen: Sportveld/evenementenveld Sporthal in De Twirre Dagelijkse voorzieningen: Bakker met kleine supermarkt Gewenste situatie: Door sluiting van het dorpscafé is er een grotere rol weggelegd voor het dorpshuis 'De Twirre'. Het is belangrijk dat het dorpshuis voldoende mogelijkheden heeft en krijgt om deze leegte te vullen. Te denken valt aan de mogelijkheid voor het organiseren van bijvoorbeeld feesten en partijen. Ook uitbreiding van de huidige accommodatie moet mogelijk zijn.

10 12. Jeugd De leefbaarheid van een dorp wordt ernstig verstoord wanneer veel jongeren het dorp verlaten. Wanneer er in een dorp als Wytgaard te weinig huisvesting zou zijn, wordt dit risico alleen nog maar groter. Maar ook wanneer er op andere fronten (winkels, verenigingsleven, sport, ontspanning, cultuur) te weinig aantrekking ontstaat vanuit het dorp, is dit risico levensgroot. Ook de jeugd is onderdeel van de leefbaarheid van het dorp. Wanneer er geen voorzieningen zijn, afgestemd op hun behoeften en wanneer er niet voldoende geschikte huisvesting is, zullen ook zij het dorp 'moeten' verlaten. Een goede leeftijdsopbouw is van belang. Jongeren spelen een rol in de mantelzorg voor de steeds groter wordende groep ouderen. Zij dragen ook bij aan de levendigheid in het dorp en hebben een rol in het behouden van het dorpsgevoel. Minder dorpsbewoners (of minder dorpsbewoners in een bepaalde leeftijdscategorie) kan weer funest zijn voor het in stand houden van bepaalde voorzieningen. Mocht het wenselijk of nodig zijn om mensen in een bepaalde leeftijdscategorie naar Wytgaard te 'lokken', dan kan dat alleen maar als het dorp een bepaalde aantrekkingskracht heeft én voldoet aan bepaalde voorwaarden, waarvan beschikbaarheid van geschikte, 'betaalbare woningen' én 'aanwezigheid van voorzieningen' de belangrijkste zijn! Zo is er dus een duidelijke wisselwerking tussen woningaanbod, aanwezigheid van voorzieningen, bevolkingsopbouw én bevolkingsaantal. Dat dit consequenties heeft voor keuzes die gemaakt moeten worden in het kader van een dorpsvisie en dus ook t.a.v. bouwplannen, zal duidelijk zijn. Dorpsbewoners behouden (zowel jeugd als senioren) en / of nieuwe mensen vanuit de regio aantrekken kan betekenen dat er meer én specifieker gebouwd moet worden: bijvoorbeeld meer semi-zorgwoningen en / of meer starterwoningen voor jongeren en kleine huishoudens. Uitbreiding van Wytgaard is een must. Maar de visie blijft: zolang het karakter en de stijl van ons dorp maar bewaard blijft. Om de leefbaarheid van Wytgaard te behouden is het, zoals genoemd, essentieel dat bepaalde voorzieningen voorhanden zijn / blijven. Te noemen valt: bereikbaarheid via openbaar vervoer (bus); winkels (bakker, e.d.); bibliotheek; dorpshuis (inclusief oefen- / feest- / sportzaal); zorginstellingen en andere gezondheidsvoorzieningen (arts, apotheek, fysiotherapeut); basisschool, peuterspeelzaal, kinderopvang; speeltoestellen (ook voor 12 jaar en ouder);

11 13. Scholen De T.J. Roordaschool in Wytgaard heeft ongeveer 90 leerlingen. Op een inwonertal van 620 inwoners is dit een hoog percentage. De school is dan ook kortgeleden verbouwd, ook het schoolplein is aangepast. Er is nu tussenschoolse opvang mogelijk. Gewenste situatie: Het ontwikkelen van een brede school. Dit houdt in het creëren van een netwerk van voorzieningen met de school als spil. Dit is er op gericht de ontwikkeling van kinderen en jongeren te stimuleren. In een brede school werken ten minste 2 organisaties samen. In Wytgaard zou samengewerkt kunnen worden met bijvoorbeeld It Pjutteplak, de bibliotheek en de eventuele kinderopvang. Ook is het gewenst dat de voor- en naschoolse opvang geregeld is. Peuterspeelzaal It Pjutteplak is er voor kinderen van 2,5 tot 4 jaar. Het is een particulier initiatief. Behoud van It Pjutteplak is vanzelf sprekend.