De leden van de commissie Ruimte College van burgemeester en wethouders. Nota van Uitgangspunten Verblijfsrecreatieterreinen

Transcriptie

1 Memo Aan Van Doorkiesnummer - Datum 30 juni 2014 Afschriften aan - De leden van de commissie Ruimte College van burgemeester en wethouders Betreft Nota van Uitgangspunten Verblijfsrecreatieterreinen De Nota van Uitgangspunten Verblijfsrecreatieterreinen is behandeld in de commissie Ruimte van 24 juni jl. Tijdens de behandeling werd door wethouder Boonzaaijer toegezegd om op een aantal onderdelen nadere informatie te verstrekken. Via deze memo wordt u hierover nader geïnformeerd. Inhoud recreatiewoningen De vraag werd gesteld waarom bij een woning met een grotere inhoud dan 250 m³ een kap geëist wordt. Hiervoor geven wij u de volgende motivering: - De ondernemers hebben aangegeven dat o.a. veranderende vraag en nieuwe wetgeving een grotere inhoud van woning noodzakelijk maakt. Wij willen daaraan tegemoetkomen en een grotere inhoud van woningen toelaten dan de tot nu toe gebruikelijke 250 m³. Wij vinden het echter belangrijk dat de ruimtelijke impact van de vergroting beperkt blijft. - Wanneer de extra ruimte wordt gevonden in de kap (met een nader te bepalen hellingshoek) wordt de footprint van de woning niet vergroot, gaat de vergroting niet ten koste van open ruimte en blijft de bebouwing compact van vorm. De mogelijk aanwezige natuurwaarden worden hierdoor niet aangetast. Wanneer bij de inventarisatie van de natuurwaarden blijkt dat er binnen de terreinen gebieden zijn die extra bescherming behoeven zullen we hiervoor een aanvullende en adequate regeling in het bestemmingsplan opnemen. - In de Nota Verblijfsrecreatie Utrechtse Heuvelrug zoals die door de raad op 9 juli 2009 is vastgesteld, is opgenomen dat een recreatiewoning in principe een inhoud mag hebben van 250 m 3. Hieraan is niet de voorwaarde verbonden dat deze voorzien moet zijn van een kap.

2 Maximaliseren totale inhoud recreatiewoningen per recreatieterrein Wij hebben er verder voor gekozen om de inhoud van maximaal 300 m³ toe te staan voor iedere legale recreatiewoning en dit niet te koppelen aan de totale inhoud van alle woningen op een bepaald terrein. Dit vanwege toetsbaarheid, handhaafbaarheid, snelheid van dienstverlening en de daardoor beperktere bestuurlijke lasten en kosten voor de eigenaar. Verharding ontsluitingswegen In paragraaf is een breedte van 3,5 meter genoemd als breedte waarin de recreatieondernemer vrij is wegen aan te leggen. Voor bredere wegen is een omgevingsvergunning nodig. Wij hebben voor 3,5 meter gekozen omdat dit een algemeen geaccepteerde breedte is waarbij auto s elkaar nog net kunnen passeren. Wij willen graag een flexibel bestemmingsplan opstellen. Wanneer wij de breedte beperken zal dit leiden tot meer afwijkingsprocedures, bestuurlijke lasten en (hogere) kosten voor de ondernemer. Recreatiepark Veenestein Onbekend is wanneer op Veenestein de eerste recreatiewoningen zijn gebouwd. Waarschijnlijk enkele decennia geleden aangezien in 1967 vergunning is verleend voor het vervangen van een zomerhuisje. Evenmin is na te gaan wanneer de permanente bewoning is begonnen. Feit is wel dat in het bestemmingsplan Amerongen Buitengebied 1995 voor een aantal recreatiewoningen die al gedurende langere tijd bewoond werden persoonsgebonden gedoogbeschikkingen zijn afgegeven of de aanduiding wonen beperkt is opgenomen. Voor 13 recreatiewoningen, die tijdens de vergadering van de commissie Ruimte ter discussie kwamen, is op 6 december 2005 de bouwvergunning 1 e fase verleend en op 26 maart de 2007 de bouwvergunning 2 e fase. Recreatieterrein Veenestein is na het verlenen van de bouwvergunningen overgedragen aan Veenestein B.V., waarna het park is verkaveld en verkocht aan particuliere kopers. Op basis van de bestemmingsplanvoorschriften en de verleende bouwvergunningen is permanente bewoning verboden. Kopers van de recreatiewoningen konden derhalve op de hoogte zijn dat er niet permanent gewoond mag worden. Daarnaast is de bewoning van 13 recreatiewoningen na 31 oktober 2003 begonnen. Gezien het rijks- en provinciaal beleid is het niet mogelijk voor onderhavige woningen een regeling te treffen voor permanente bewoning. In onze gemeente zijn meer terreinen aanwezig die in meer of mindere mate vergelijkbaar zijn met Veenestein. Bijvoorbeeld De Stamerhoef in Maarn en Het Meeuwennest in Leersum. Ook hier ontbreken camping faciliteiten, is het terrein verkaveld, hebben de recreatiewoningen onder andere eigen huisnummers. Ook hier worden door de eigenaren alle gemeentelijke belastingen rechtstreeks aan de gemeente voldaan. Veenestein is in die zin dus niet uniek. Permanente bewoning In heel Nederland zijn bij natuurgebieden of toeristische trekpleisters recreatiewoningen te vinden. Terwijl andere landen in Europa geen onderscheid maken tussen recreatie- en reguliere woningen (voor zover deze niet op een commercieel park gelegen zijn), bestaat dit verschil in Nederland wel. Waar deze recreatiewoningen van oorsprong werden ontwikkeld voor recreanten, is nu regelmatig sprake van bewoning gedurende het hele jaar. De recreatieverblijven zijn gemiddeld goedkoper dan reguliere woningen maar beschikken vaak wel over de noodzakelijke voorzieningen. Sommige huishoudens verhuizen noodgedwongen naar een recreatiewoning vanwege een zeer beperkt aanbod van betaalbare woningen. Andere

3 huishoudens kiezen bewust voor een gunstig geprijsde woning op een mooie plek. Immers zijn de parken vaak aantrekkelijk gelegen ten opzichte van recreatie- of natuurgebieden. Binnen onze gemeentegrenzen zijn 29 verblijfsrecreatieterreinen gelegen (bijlage 1). Hierbij mag er van worden uitgegaan dat op bijna alle terreinen in meer of mindere mate permanente bewoning plaatsvindt. Rijksbeleid Permanente bewoning van recreatiewoningen is van oudsher een probleem dat veel gemeenten raakt en waar veel gemeenten dan ook actief beleid op voeren. Minister Dekker van het voormalige ministerie van VROM heeft in november 2003 een brief gestuurd naar de voorzitter van de Tweede Kamer en de gemeenten op welke wijze zij wenst om te gaan met permanente bewoning van recreatieverblijven. Dit beleid maakt onderdeel uit van de Nota Ruimte. De minister zegt in haar brief dat gemeenten duidelijkheid moeten geven naar hun burgers hoe zij om willen gaan met de permanente bewoning van recreatieverblijven. Deze brief van minister Dekker is vastgesteld door de Tweede Kamer. In het kort komt de inhoud van de brief hier op neer. Legalisatie door middel van het bestemmingsplan De minister biedt de mogelijkheid de bestemming recreatieverblijf te wijzigen naar de bestemming woondoeleinden, waarbij de objecten en terreinen moeten voldoen aan de gebruikelijke voorwaarden die van toepassing zijn op de reguliere woningbouw. De bovengenoemde regel geldt niet voor: 1. Bouwwerken die bouwtechnisch of anderszins niet aan de voorwaarden voldoen. Dit zijn logiesverblijven welke niet gebruikt mogen worden voor permanente bewoning, zoals stacaravans en houten vakantiehuisjes (chalets). 2. Bouwwerken die niet voldoen aan het bouwbesluit. 3. Bouwwerken en terreinen die in strijd zijn met de van toepassing zijnde milieuwetgeving. 4. Bouwwerken in de kwetsbare gebieden zoals de Ecologische Hoofdstructuur, de Vogelen Habitatrichtlijngebieden en de Natuurbeschermingswetgebieden waar o.a. (delen van) het Groene Hart en de bufferzone binnen zullen vallen. Bovendien moet het gaan om recreatiewoningen die reeds vòòr 31 oktober 2003 permanent bewoond werden. Persoonsgebonden gedoogbeschikking In die gevallen waar legalisatie niet tot mogelijkheden behoort, verzoekt de minister gemeenten om handhavend tegen het illegale gebruik op te treden. Er wordt echter ook begrip getoond voor reeds lang bestaande en gedoogde situaties, waarbij handhaving tot maatschappelijke problemen leidt. Gemeenten kunnen daarom overgaan tot het afgeven van een persoonsgebonden gedoogbeschikking, mits de recreatiewoning: 1. reeds vòòr 31 oktober 2003 permanent werd bewoond; 2. voldoet aan de bouwtechnische eisen voor burgerwoningen van het Bouwbesluit 2003; 3. niet in strijd is met de toepasselijke milieuregelgeving. Onder deze door de minister gestelde voorwaarden, is in 2010 in de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) de mogelijkheid opgenomen voor het afgeven van een persoonsgebonden beschikking voor permanente bewoning (artikel 2.12 Wabo; Bijlage II Bor; Hoofdstuk IV, artikel 4).

4 In aansluiting op de brief van Minister Dekker heeft de Tweede Kamer de minister gevraagd een wet te maken waarmee de gemeenten gedwongen worden voor de resterende gevallen (onder voorwaarden) een persoonsgebonden beschikking af te geven. Dit wetsvoorstel is in de Tweede Kamer aangenomen en in de Eerste Kamer behandeld. Voor de behandeling van het wetsvoorstel in de Eerste Kamer op 1 november 2011, heeft de Vereniging van Nederlandse gemeenten (VNG) de minister een alternatief geboden om tegemoet te komen aan de wens van de Tweede Kamer. De minister achtte dit alternatief interessant omdat, als de doelgroepbewoners voldoen aan de gestelde voorwaarden, de gemeenten zich door middel van beleidsregels binden om aan deze bewoners de gewenste zekerheid te geven over de toekomst van hun bewoning. Dit alternatief, de bespreking in de Eerste Kamer en het nieuwe Rijksbeleid zoals de minister van I&M dit heeft beschreven in de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte, hebben de minister tot de conclusie gebracht dat het voorstel van Wet vergunning onrechtmatige bewoning recreatiewoningen kan worden ingetrokken. Bij brief van 27 januari 2012 heeft zij de Eerste Kamer medegedeeld dat zij het wetsvoorstel intrekt en dat zij de rijksbemoeienis met het dossier van de onrechtmatige bewoning van recreatiewoningen beëindigt. Alternatief VNG Gemeenten kunnen op basis van de voorwaarden die gesteld zijn in het Besluit omgevingsrecht (Bor) een persoonsgebonden omgevingsvergunning verlenen, op basis waarvan de bewoners in de recreatiewoning mogen blijven wonen. Daarnaast kunnen gemeenten besluiten de situatie te legaliseren of handhaven. De keuze tussen deze mogelijkheden ligt bij de gemeente. De keuze die de gemeente maakt, kan in sommige gevallen op voorhand niet voldoende duidelijkheid en zekerheid biedt aan de bewoners van recreatiewoningen. Om die duidelijkheid wel te kunnen bieden, is het noodzakelijk dat gemeenten helder beleid hebben. Hiervoor heeft de VNG voorbeeldbeleidsregels ontwikkeld. Deze beleidsregels geven nadere invulling aan de voorwaarden waaronder de gemeente een omgevingsvergunning verleent, in bepaalde gevallen van langdurig bestaande en niet gehandhaafde onrechtmatige bewoning van recreatiewoningen, gestart vóór 31 oktober De voorbeeldbeleidsregels blijken voor bepaalde bewoners onvoldoende duidelijkheid en zekerheid te bieden. Met name het ontbreken van de voorafgaande zekerheid voor een bewoner dat hij een omgevingsvergunning zal krijgen indien hij aan het viertal eisen voldoet in combinatie met de manier waarop een bewoner dat laatste kan aantonen blijkt in de praktijk een drempel te vormen om de vergunning aan te vragen. Deze onzekerheid kan voor een groot deel worden weggenomen door het gebruik van beleidsregels waarin (vooraf) wordt vastlegt onder welke (aanvullende) voorwaarden aan een aanvrager een dergelijke omgevingsvergunning wordt verleend. Provinciaal beleid In de Provinciale Ruimtelijke Structuurvisie (PRS) geeft de provincie Utrecht haar ruimtelijke ambities weer. In de PRS wordt de kwaliteit en vitaliteit van het landelijk gebied beschermd door in principe geen nieuwe, niet aan het landelijkgebied gekoppelde functies toe te laten, zoals burgerwoningen.

5 Onderstaande is de letterlijke tekst met daaronder beschreven enkele uitzonderingen (RvR, RvG etc) Het provinciaal belang is dus gelegen in de bescherming van de kwaliteit en de vitaliteit van het landelijk gebied. In de bij de PRS behorende ruimtelijke verordening (PRV) wordt gesteld dat de provincie permanente bewoning van recreatiewoningen wil tegengaan. Op basis van provinciaal beleid is permanente bewoning van recreatiewoningen daarom verboden. Ambtelijk is vanuit de provincie aangegeven, dat hoogstwaarschijnlijk een reactieve aanwijzing zal worden gegeven als in een bestemmingsplan permanente bewoning, met uitzondering van een persoonsgebonden omgevingsvergunning, wordt toegestaan. Gemeentelijke handhaving Het bestemmingsplan is hét aangewezen instrument om te bepalen of een gebouw of object al dan niet voor permanente bewoning in aanmerking komt. In het bestemmingsplan kan namelijk worden voorgeschreven dat permanente bewoning van recreatiewoningen of andersoortige verblijfsrecreatieve objecten verboden is. Met deze relatief eenvoudige bepaling in de voorschriften beginnen echter voor de meeste gemeenten, en ook voor onze gemeente, de problemen. Permanente bewoning van recreatieverblijven is namelijk niet zozeer een bestemmingsplantechnisch vraagstuk maar veel meer een uitvoeringsvraagstuk. Het bewijzen dat sprake is van permanente bewoning is in de praktijk een uitermate lastige kwestie. Naast het raadplegen van allerlei registers zal via observatie ter plaatse moeten worden aangetoond dat een recreatieverblijf permanent wordt bewoond. Niet alleen is dit uit oogpunt van zorgvuldigheid en mogelijke procedures een tijdrovende klus, ook is het observeren een privacygevoelige aangelegenheid. De overheid die echter regels stelt zal ook moeten toezien op de naleving van die regels. In het verleden was handhaving vaak een sluitpost van het beleid. Dit heeft in de praktijk ertoe geleid dat permanente bewoning, als onderdeel van het handhavingsbeleid, weinig tot geen aandacht heeft gekregen. Tegen permanente bewoning werd in de vijf voormalige gemeenten niet altijd handhavend opgetreden. In de voormalige gemeente Amerongen is voor de samenvoeging wel handhavend opgetreden en zijn persoonsgebonden vergunningen afgegeven. De vraag die thans voorligt, is op welke wijze in onze gemeente omgegaan moet worden met permanent bewoonde recreatieverblijven. Een dergelijk beleid zal er op gericht moeten zijn om een duidelijke lijn neer te zetten, op basis waarvan, onder strikte voorwaarden, een legalisatie van deze situaties van permanente bewoning mogelijk is. Dit betekent niet zozeer dat alle recreatiewoningen omgezet kunnen worden naar reguliere woningen, maar juist een oplossing gezocht wordt voor reeds lange tijd bestaande situaties van permanente bewoning. Dit biedt enerzijds een richtlijn voor het gemeentelijke handhavingsbeleid, en anderzijds duidelijkheid voor bewoners en eigenaren van recreatiewoningen. Belangrijk hierbij is dat voor alle recreatieterreinen één lijn wordt gehanteerd. De acceptatie van de regeling zal hierdoor worden vergroot. Van groter belang is echter dat het rechtsongelijkheid voorkomt en daardoor de juridische houdbaarheid van het bestemmingsplan bij een toetsing door de Raad van State zal vergroten.

6 Het college streeft er naar om, voordat het ontwerpbestemmingsplan recreatieterreinen ter inzage wordt gelegd, een beleidsdocument gereed te hebben hoe binnen de gemeente Utrechtse Heuvelrug omgegaan kan/moet worden met permanente bewoning. Bedrijfswoningen In verband met de gewijzigde bedrijfsvoering op de recreatieterreinen is verzocht om nieuwe bedrijfswoningen op met name de grote verblijfsrecreatieterreinen toe te staan. Volgens de geldende bestemmingsplannen mag op deze terreinen al meer dan 1 bedrijfswoning aanwezig zijn. In onderstaand overzicht is aangegeven op welke terreinen meer dan 1 bedrijfswoningen is toegestaan. Recreatiepark Aantal bedrijfswoningen Het Grote Bos 4 Succespark Bonte vlucht 2 De Bergse bossen 2 Landgoed Ginkelduin bv 4 Camping Eyckelenburg 2 Laag Kanje 2 Camping Meck 2 Camping t Eind 2 De Ossenberg 4 Op de overige terreinen mag over het algemeen 1 bedrijfswoning aanwezig zijn. Aangezien dit meestal de kleinere recreatieterreinen zijn voldoet 1 bedrijfswoning. De druk voor huisvesting van medewerkers zal zich vooral voordoen tijdens het hoogseizoen en minder in het laagseizoen. Voor huisvesting van deze medewerkers zijn naar mening van het college andere mogelijkheden c.q. oplossingen aanwezig dan het realiseren van een nieuwe bedrijfswoning. Gezien vorenstaande is het college van mening dat er geen directe aanleiding is om meer bedrijfswoningen toe te staan. Zwembaden Nieuwe zwembaden zijn gezien de mogelijke impact op de natuurwaarden niet rechtstreeks toegestaan. In het bestemmingsplan zal echter wel een afwijkingsbevoegdheid worden opgenomen om onder voorwaarden een omgevingsvergunning te verlenen voor het realiseren van nieuwe zwembaden. Horeca Bij de recreatieterreinen is ondergeschikte horeca toegestaan. Dit betekent weliswaar dat de horecafunctie onderdeel moet uitmaken van het recreatieterrein, maar dat ook andere mensen dan de gasten van het recreatieterrein van de horecafunctie gebruik mogen maken. Het college wenst echter geen zelfstandige horecafunctie bij recreatieterreinen toe te staan die afzonderlijk van het recreatieterrein geëxploiteerd wordt en eventueel verkocht kan worden omdat hierdoor tegenstrijdige belangen op een en hetzelfde terrein kunnen ontstaan. Hybride ondernemer Een hybride ondernemer is een ondernemer die naast zijn eigen bedrijf nog een andere baan heeft. Ondernemers kiezen vaak voor een baan naast hun bedrijf omdat ze meer financiële zekerheid willen.