STICHTING KINDEROPVANG FRIESLAND. ABA Ontwikkelcentrum

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "STICHTING KINDEROPVANG FRIESLAND. ABA Ontwikkelcentrum"

Transcriptie

1 STICHTING KINDEROPVANG FRIESLAND ABA Ontwikkelcentrum Het ABA ontwikkelcentrum behandelt kinderen met autisme en kinderen met taal- en ontwikkelingsachterstanden volgens de principes van Applied Behavior Analysis (ABA), oftewel de toegepaste gedragsanalyse. Wat is ABA Doel van het ABA Ontwikkelcentrum ABA Principes ABA Achtergrond ABA Verhaal ABA Informatiebijeenkomst ABA; een nieuwe methode om autistische kinderen te behandelen is in Amerika al een groot succes. Nu ook in Friesland!

2 Wat is ABA ABA is de wetenschap van het aanleren van gewenst gedrag en het afleren van ongewenst gedrag, waarbij men er vanuit gaat dat de omgeving gedrag kan beïnvloeden. De principes van ABA zijn onder andere het versterken van gewenst gedrag door positieve bekrachtiging, vaardigheden opdelen in kleine stapjes en hulp geven om het gewenste gedrag op te wekken. Dit kind wordt begeleid via de ABA-methode en heeft hier veel baat bij. Doel van het ABA Ontwikkelcentrum Het ABA ontwikkelcentrum heeft tot doel het stimuleren van de ontwikkeling van kinderen met autisme of een taal ontwikkelingsachterstand, teneinde integratie in de normale maatschappij mogelijk te maken. Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat ABA dit effect kan hebben, weliswaar afhankelijk van onder andere persoonlijke factoren van het kind zelf, de intensiteit van de behandeling en hoe vroegtijdig de behandeling wordt gestart.

3 ABA principes Het ABA ontwikkelcentrum geeft zorg vorm volgens de ABA principes en de algemene kenmerken van zorg, waarvan is aangetoond dat deze effectief zijn. De behandeling wordt vorm gegeven op basis van onderstaande kenmerken: Intensief: Kinderen met een ontwikkelingsachterstand die het centrum bezoeken, worden verwacht minimaal zes dagdelen verspreid over vijf dagen aanwezig te zijn, waarbij de voorkeur wordt gegeven aan het bezoeken van het centrum gedurende 10 dagdelen per week. Individueel: Er zal voor ieder individu een uniek behandelplan worden opgesteld, waarin aandacht wordt besteed aan de specifieke gebieden waarop dit kind een achterstand vertoond. Er wordt gestreefd naar zo veel mogelijk 1-4 begeleiding, aangezien kinderen met een stoornis in het autisme spectrum zich daarbij het beste ontwikkelen. Vroegtijdig: We streven naar een nauwe samenwerking met onder andere consultatiebureaus, Autisme Team Noord Nederland en GGZjeugd, om kinderen met een ontwikkelingsachterstand vroegtijdig te signaleren en deze kinderen door te laten verwijzen naar het centrum voor vroegtijdige behandeling. Voor het kinderdagverblijf richten wij ons op kinderen in de leeftijd van 2 tot ongeveer 5 jaar. Gedrags therapie/aba Er zal behandeld worden volgens de principes van ABA. Integratie Het ontwikkelcentrum wordt bezocht door kinderen met een ontwikkelingsachterstand en kinderen zonder een ontwikkelingsachterstand teneinde integratie te bevorderen.

4 Verschillende settings De vaardigheden worden gegeneraliseerd naar andere contexten zoals thuis en op school. Gehele ontwikkeling We richten ons op alle gebieden van de ontwikkeling waarop het kind achterstand vertoont. Samenwerking Ouders Ouders zijn altijd welkom op de groep om te leren van de groepsleidsters en te worden gecoached in het toepassen van de ABA principes thuis. Er zijn ouderspreekuren en er worden frequent huisbezoeken afgelegd om ouders te ondersteunen in het toepassen van ABA. Samenwerking Scholen Er wordt samengewerkt met verschillende basisscholen teneinde integratie mogelijk te maken. Deze scholen krijgen vanuit het centrum extra ondersteuning en schaduwbegeleiding in de klas. KDV/BSO Het centrum heeft een Kinderdagverblijf voor kinderen van twee tot ongeveer vijf jaar en een Buitenschoolse Opvang voor kinderen van vier tot twaalf jaar. Leidsters De leidsters hebben een HBO denkniveau of hoger, worden opgeleid in ABA en worden frequent gecoached door de ABA consultant (master in ABA behaald in de Verenigde Staten, gecertificeerd bij de Beroepsvereniging voor ABA consultants in de VS). Effectiviteitonderzoek Voor uitvoering van een effectiviteitonderzoek naar de werkwijze van het ABA ontwikkelingscentrum, vindt samenwerking plaats met Bangor University in Wales.

5 ABA ACHTERGROND Decennia lang zijn er vele, gedegen wetenschappelijke onderzoeken uitgevoerd om de effectiviteit van een vroegtijdige en intensieve gedragstherapeutische behandeling volgens de principes van ABA vast te stellen. Hieruit is gebleken dat ABA effectief is voor vele groepen kinderen met extra zorgbehoeften, maar in het bijzonder ook voor kinderen met een stoornis in het autisme spectrum en voor kinderen met een taal ontwikkelingsachterstand. Uit de onderzoeken komt naar voren dat kinderen die vroegtijdige, intensieve ABA behandeling ontvangen, substantieel meer vooruitgang boekte op het gebied van IQ score, taalvaardigheden, schoolse prestaties, sociale vaardigheden, communicatieve vaardigheden, spel vaardigheden en adaptieve gedragingen in vergelijking met de controlegroep die een alternatieve behandeling ontvingen (zoals TEACCH of Sonrise).

6 ABA Verhaal Al vanaf de geboorte van mijn tweeling maakte ik me zorgen. Mijn jongens leken altijd zo serieus. Maar er waren momenten dat ik ze aan het lachen kreeg, dus besloot ik me er niet al te druk over te maken. Het contact was wat minder maar dat zou toch aan het tweeling-zijn liggen dacht ik, omdat ze zich veel op elkaar richten en de rest van de wereld buitensloten. Het slapen s nachts en overdag ging absoluut niet. Bovendien hadden mijn kerels last van een koemelkeiwit allergie en leken zich niet goed op gluten te regeren, dus was een aangepaste diet aan de orde. Ik moest me aan een strak schema houden en veel thuis blijven, want als ik ergens naar toe ging zoals naar de supermarkt toe was het een drama. En de jongens huilden de hele dag en nacht door. Toch heb ik erg veel genoten van de baby tijd met mijn lieve jongens en ging zelfs weer aan het werk als jeugdverpleegkundige. Ook ben ik begonnen met een studie als Nurse practitioner. De peutertijd brak aan. De taalontwikkeling van mijn jongens was apart. Jos en Sam konden het alfabet al met twee jaar en ze konden tellen tot dertig met twee jarige leeftijd. Wat kregen wij toch een aandacht met die twee, aan het wandelen in de buggy al zingend en tellend! Ook kenden zij een aantal woorden en zelfs hele zinnen maar gebruikten deze woorden niet altijd doelgericht en de woorden verdwenen ook snel uit hun geheugen. Veel echolalie (woorden en hele zinnen nazeggen) kwam voor, maar omdat dit nog wel pastte bij hun leeftijd maakte de arts van het consultatiebureau zich er nog niet druk over. Toen ik begon over de mogelijkheid tot een verwijzing naar de logopediste, zei hij letterlijk: "Bij jullie thuis krijgen de jongens al genoeg stimulatie". Pas toen ik een bijscholing heb gevolgd over Autisme Spectrum Stoornissen, begreep ik wat er aan de hand was met Jos en Sam. Ik ging naar het drie-jaarsconsult toe op het consultatiebureau en ik nam een lijst mee van waar ik me zorgen over maakten. Inmiddels zaten Jos en Sam al op de peuterspeelzaal en maakten geen contact met andere kinderen. Hun taalgebruik ging hard achteruit en zij hadden dagelijks last van boze buien. Pas toen ze de leeftijd van drie jaar en drie maanden hadden, kregen Jos en Sam een diagnose. Kern autisme. Volgens het Autisme Team in Nederland was er weinig aan te doen en de jongens werden verwezen naar een medisch kinderdagverblijf (MKD).

7 Zelf begon ik uit te zoeken wat voor behandeling het beste was voor onze jongens. ABA, Applied Behavioral Analysis, oftewel toegepaste gedragsanalyse was de enige therapie die voldoende wetenschappelijk onderzocht en bewezen is, als de behandelingsvorm die écht werkt. Omdat ik te maken had met een lange wachtlijst voor het MKD, heb ik de teugels zelf in handen genomen door te reizen naar Amerika en heb een ABA behandeling van drie maanden gevolgd in Phoenix Arizona bij Southwest Autism Research and Resource Center. Ik heb een au pair aangenomen met behulp van mijn PGBgeld en haar en mijn andere kinderen ook opgeleid in ABA. Uit Amerika terug gekomen, heb ik Drs. Jolanda Scherpenzeel (orthopedagoog, onderwijskundige en gedragsdeskundige) aangenomen voor de verdere begeleiding. Na herhaald onderzoek bleek dat Jos en Sam een ontwikkeling van 18 maanden hadden doorgemaakt op social- en taalniveau en intelligentiemeting. Hierdoor was hun prognose veel gunstiger geworden! Na onze reis naar Amerika werden Jos en Sam zindelijk en gingen met vierjarige leeftijd naar de gewone basisschool, onder begeleiding van Jolanda en een team hulpverleners die wij hebben aangenomen en opgeleid in ABA. Vandaag de dag gaan Jos en Sam zelfstandig naar school toe en zitten in groep 4 van de openbare basischool de Wester in Leeuwarden. Zij lezen en schrijven, praten en vertellen verhaaltjes, hebben vriendjes en vriendinnitjes (zijn zelfs verliefd!) en worden uitgenodigd voor feestjes. Zij zijn helemaal bij in hun ontwikkeling en er is weinig over van hun diagnose. Net als andere kinderen die ooit een diagnose hadden en intensieve ABA begeleiding kregen zijn Jos en Sam in staat een normaal leven te lijden dankzij ABA. Mijn droom is, dat alle kinderen met ontwikkelingsachterstanden en een (een risico op het ontwikkelen van) Autisme, de mogelijkheid krijgen om zich te ontwikkelen als onze kerels. Dat ze regelmatig in contact komen met kinderen van hun eigen leeftijd, die aansluiting en uitdaging biedt, die ze anders niet worden aangeboden. Elk kind verdient deze kans! Jennifer Niemeijer, moeder van Sam en Jos

8 26 APRIL 2010 ABA INFORMATIEBIJEENKOMST PROGRAMMA 20:00 uur Opening en welkom Jeannet van den Akker, directeur Stichting Kinderopvang Friesland 20:15 uur ABA; van onderzoek naar praktijk; lezing met filmbeelden Dr. R. Didden, Universitair hoofddocent aan de Radboud Universiteit Nijmegen, gz -psycholoog en consulent; 21:00 uur Pauze 21:15 uur Opzet en werkwijze ABA Ontwikkelcentrum Jennifer Niemeijer, praktijkdeskundige 21:30 uur Gelegenheid tot het stellen van vragen 22:00 Einde programma Locatie: MCL Auditorium; Henri Dunantweg 2; 8934 AD te Leeuwarden De bijeenkomst is gratis en bedoeld om u te informeren over wat ABA voor uw dagelijkse praktijk kan betekenen? Voor ouders/verzorgers, begeleiders, huisartsen, Jeugdgezondheidszorg, leerkrachten en andere belangstellenden.

intensieve begeleiding van jonge kinderen met autisme Een initiatief van de foundation

intensieve begeleiding van jonge kinderen met autisme  Een initiatief van de foundation intensieve begeleiding van jonge kinderen met autisme www.merelfoundation.nl Een initiatief van de foundation een toekomst voor kinderenvoor metkinderen autisme met autisme 2 foundation Onze stichting

Nadere informatie

De Driestroom DTT Stapsgewijs vaardigheden leren

De Driestroom DTT Stapsgewijs vaardigheden leren voor De Driestroom kinderen met een ontwikkelingsachterstand DTT Stapsgewijs vaardigheden leren Elly: is veel opener geworden. Nynke: is echt vooruit gegaan. Yvo: begrijpt meer. DTT Stapsgewijs vaardigheden

Nadere informatie

De Therapeutische Ontwikkelingsgroep Revalidatiecentrum Breda

De Therapeutische Ontwikkelingsgroep Revalidatiecentrum Breda De Therapeutische Ontwikkelingsgroep Revalidatiecentrum Breda Voor wie is de Therapeutische Ontwikkelingsgroep? De Therapeutische Ontwikkelingsgroep is speciaal bestemd voor kinderen met een primair motorische

Nadere informatie

Beleidsnotitie Aanbod voor peuters Gemeente Buren

Beleidsnotitie Aanbod voor peuters Gemeente Buren Beleidsnotitie Aanbod voor peuters 2017-2020 Gemeente Buren Inhoudsopgave 1. Huidige situatie 4 Waar gaat het over? 4 Wat doen we al? 4 2. Vergroten bereik peuters 6 Wat gaan we doen? 6 Doel 6 Behoefte

Nadere informatie

Preview. Kwaliteit van VVE in de Kinderopvang. Pedagogische doelen. Wat is kwaliteit?

Preview. Kwaliteit van VVE in de Kinderopvang. Pedagogische doelen. Wat is kwaliteit? Kwaliteit van VVE in de Kinderopvang Preview Wat is kwaliteit? Stand van zaken anno 2009 Waarom VVE in de kinderopvang? Doelgroepen Professionalisering Kwaliteit van VVE: wat werkt? Wat voegt VVE toe?

Nadere informatie

Gerichte instructie in lezen en spellen voorkomt lees- en spellingproblemen bij (vrijwel) alle leerlingen op Het Kofschip

Gerichte instructie in lezen en spellen voorkomt lees- en spellingproblemen bij (vrijwel) alle leerlingen op Het Kofschip Prof. dr. Anna M.T. Bosman 1 Gerichte instructie in lezen en spellen voorkomt lees- en spellingproblemen bij (vrijwel) alle leerlingen op Het Kofschip 1 Inleiding Het Kofschip is een reguliere openbare

Nadere informatie

Zorgpad Autisme Spectrum Stoornissen

Zorgpad Autisme Spectrum Stoornissen Zorgpad Autisme Spectrum Stoornissen Wanneer u autisme heeft, ondervindt u problemen in het contact met anderen. Het kan zijn dat u geen contact maakt of juist veel aandacht vraagt. U kunt zich moeilijk

Nadere informatie

Voor de afdeling Zorg en Welzijn zijn wij op zoek naar een gemotiveerde kandidaat voor de functie van

Voor de afdeling Zorg en Welzijn zijn wij op zoek naar een gemotiveerde kandidaat voor de functie van Gemeente Opmeer Opmeer is een krachtige en zelfstandige plattelandsgemeente in het hart van Midden-West- Friesland (NH). Het bestaat uit acht kernen met 11.370 inwoners en heeft een aantrekkelijk woonen

Nadere informatie

Intakeformulier groep 1-2

Intakeformulier groep 1-2 Aan de ouders/verzorgers, Zoals u wellicht weet, is een onderdeel van de toelatingsprocedure op de scholen van het Scholennetwerk De Basis, het door u in te vullen intakeformulier. Zo krijgt de school

Nadere informatie

Laag intensieve gedragstherapie voor kinderen met ASS en VB

Laag intensieve gedragstherapie voor kinderen met ASS en VB Promotieonderzoek (2007-2012) voor kinderen met ASS en VB Drs. Behavioural Science Institute, Radboud Universiteit Nijmegen Fostering development in young children with autism spectrum disorders and intellectual

Nadere informatie

ABA Workshops. Workshop 1: Inleiding in Applied Behavior Analysis. Workshop 2: Leren Communiceren (Verbal Behavior), deel I

ABA Workshops. Workshop 1: Inleiding in Applied Behavior Analysis. Workshop 2: Leren Communiceren (Verbal Behavior), deel I ABA Workshops K A L E N D E R 2 0 1 6-2 0 1 7 Workshop 1: Inleiding in Applied Behavior Analysis 10:00-14:00 uur Zaterdag 24 september 2016 & zaterdag 7 oktober 2017 2 0 1 1 Workshop 1 Za. 24 September

Nadere informatie

Ontwikkelingsrisico s bij het opgroeien met triple X

Ontwikkelingsrisico s bij het opgroeien met triple X Ontwikkelingsrisico s bij het opgroeien met triple X Hanna Swaab Sophie van Rijn Suus van Rijn Hanna, Sophie en Suus werken op de afdeling orthopedagogiek van de universiteit Leiden en op het Ambulatorium.

Nadere informatie

Deze brochure is een uitgave van het Programmabureau Onderwijs Bewijs in samenwerking met het Ministerie van OCW.

Deze brochure is een uitgave van het Programmabureau Onderwijs Bewijs in samenwerking met het Ministerie van OCW. Deze brochure is een uitgave van het Programmabureau Onderwijs Bewijs in samenwerking met het Ministerie van OCW. Programmabureau Onderwijs Bewijs Agentschap NL Postbus 93144 2509 AC Den Haag onderwijsbewijs@agentschapnl.nl

Nadere informatie

Kortdurend intensief verblijf

Kortdurend intensief verblijf Inhoudsopgave De Buitenwereld 4 6 Doelgroep 8 Doelgericht werken 10 Inhoudelijke randvoorwaarden 11 2 3 De Buitenwereld Als je binnen een gezin een kind mag grootbrengen met psychiatrische problematiek

Nadere informatie

De inzet van robots in de behandeling van autisme. Bibi Huskens en Rianne Verschuur

De inzet van robots in de behandeling van autisme. Bibi Huskens en Rianne Verschuur De inzet van robots in de behandeling van autisme Bibi Huskens en Rianne Verschuur In samenwerking met: Emilia Barakova TU/e Jan Gillesen TU/e Tino Lourens TiViPe Met dank aan: Agentschap NL Deelnemende

Nadere informatie

Alvast bedankt voor het invullen van het formulier. Als u vragen hebt, neem gerust contact op.

Alvast bedankt voor het invullen van het formulier. Als u vragen hebt, neem gerust contact op. Hallo ouder(s) en/of verzorger(s), Van harte welkom op de Koningin Julianaschool Voor het eerst naar de basisschool. Voor ieder kind is dit een hele stap. Maar ook voor de ouder(s)/verzorger(s) is het

Nadere informatie

Experts in diagnostiek

Experts in diagnostiek Experts in diagnostiek Het beste in een kind naar boven halen Elk kind heeft zijn eigen talenten. Dit betekent niet dat alle kinderen even goed mee kunnen komen op school. Sommige kinderen hebben onvoldoende

Nadere informatie

Laag intensieve gedragstherapie voor kinderen met ASS en VB. Kannercyclus 6 december 2010 Opponeren Arnold Bartels (i.p.v.

Laag intensieve gedragstherapie voor kinderen met ASS en VB. Kannercyclus 6 december 2010 Opponeren Arnold Bartels (i.p.v. Laag intensieve gedragstherapie voor kinderen met ASS en VB Kannercyclus 6 december 2010 Opponeren Arnold Bartels (i.p.v. Bibi Huskens) Opponeren? Het is niet makkelijk te opponeren als je het er erg mee

Nadere informatie

Samenwerkingsovereenkomst

Samenwerkingsovereenkomst Samenwerkingsovereenkomst Deze samenwerkingsovereenkomst is opgesteld om ouders van kinderen met een VVE indicatie binnen de kinderopvang / peuteropvang van KOV-Hebbes een helpende hand te bieden m.b.t.

Nadere informatie

De Klinisch Linguïst. Specialist in. Taalontwikkelingsstoornissen Verworven taalstoornissen

De Klinisch Linguïst. Specialist in. Taalontwikkelingsstoornissen Verworven taalstoornissen De Klinisch Linguïst Specialist in Taalontwikkelingsstoornissen Verworven taalstoornissen Copyright Vereniging voor Klinische Linguïstiek (VKL) April 2000 Secretariaat: Vereniging voor Klinische Linguïstiek

Nadere informatie

Als zindelijk worden niet lukt. Training voor kinderen en jongeren met een verstandelijke beperking of ontwikkelingsstoornis

Als zindelijk worden niet lukt. Training voor kinderen en jongeren met een verstandelijke beperking of ontwikkelingsstoornis Als zindelijk worden niet lukt Training voor kinderen en jongeren met een verstandelijke beperking of ontwikkelingsstoornis Passende behandeling zindelijkheid voor uw kind Zindelijkheidstraining is voor

Nadere informatie

Voorschoolse voorzieningen Ommen

Voorschoolse voorzieningen Ommen Voorschoolse voorzieningen Ommen Ommen, juni 2012 Wat is Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) Voor- en Vroegschoolse Educatie is bedoeld voor kinderen vanaf ongeveer 2½ jaar. Sommige kinderen in die leeftijd

Nadere informatie

Intakeformulier nieuwe leerlingen

Intakeformulier nieuwe leerlingen Intakeformulier nieuwe leerlingen Alphen aan den Rijn, Aan de ouder(s)/verzorger(s) van. Zoals u hebt kunnen lezen, is invullen van het intakeformulier onderdeel van de toelatingsprocedure op de scholen

Nadere informatie

Zorg op maat voor het jonge kind en zijn ouders

Zorg op maat voor het jonge kind en zijn ouders Zorg op maat voor het jonge kind en zijn ouders Wie zijn wij? Iedere ouder maakt zich wel eens zorgen om zijn kind. Eet mijn kind goed? Speelt hij genoeg met andere kinderen? Zijn die woedeaanvallen normaal?

Nadere informatie

Voorschoolse voorzieningen Ommen

Voorschoolse voorzieningen Ommen Voorschoolse voorzieningen Ommen Ommen, november 2012 Voorschoolse voorzieningen Ommen Peuterontwikkeling in Ommen; in het belang van peuters Uw kind gaat naar een peuterspeelzaal of kinderdagverblijf

Nadere informatie

Met een goede start naar de basisschool

Met een goede start naar de basisschool Met een goede start naar de basisschool INSPIRATIEDOCUMENT OVER HET BELANG VAN DE OPVOED- EN OPGROEIOMGEVING VOOR DE ONTWIKKELING VAN JONGE KINDEREN MEE Nederland ActiZ GGD GHOR Nederland MOgroep 1 Over

Nadere informatie

Goede zorg voor u en uw jonge kind. Wat kunnen we voor u betekenen?

Goede zorg voor u en uw jonge kind. Wat kunnen we voor u betekenen? Goede zorg voor u en uw jonge kind Wat kunnen we voor u betekenen? Voor wie? U bent ouder of verzorger van een kind in de leeftijd van 0 t/m 7 jaar. U maakt zich zorgen. Uw kind: heeft moeite met samenspelen

Nadere informatie

Kwaliteit in de kinderopvang

Kwaliteit in de kinderopvang Kwaliteit in de kinderopvang Er is nog nooit zoveel gesproken over veiligheid, vertrouwen en kwaliteit van kinderopvang als nu. Er zijn nog nooit zoveel mensen zo bezorgd geweest, voor het welzijn van

Nadere informatie

Informatiefolder voor ouders 2012 Activiteiten voor kinderen van 0 tot 12 jaar en hun ouders

Informatiefolder voor ouders 2012 Activiteiten voor kinderen van 0 tot 12 jaar en hun ouders Informatiefolder voor ouders 2012 Activiteiten voor kinderen van 0 tot 12 jaar en hun ouders Jeugd Toeleidingsactiviteiten Mijn kind is groep 3 Naschoolse activiteiten Weerbaarheid Opvoeden doe je niet

Nadere informatie

Training in het gebruik, de scoring en interpretatie van de ADOS

Training in het gebruik, de scoring en interpretatie van de ADOS Training in het gebruik, de scoring en interpretatie van de ADOS ADOS-training Karakter organiseert een training in het gebruik, de scoring en interpretatie van de ADOS. Wat is ADOS? Het Autisme Diagnostisch

Nadere informatie

De beste start voor uw kind. Peuteropvang en Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE)

De beste start voor uw kind. Peuteropvang en Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) De beste start voor uw kind Peuteropvang en Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) Wat is peuteropvang De peuteropvang is een veilige omgeving waar kinderen tussen de twee en vier jaar de ruimte hebben

Nadere informatie

[2015] Oplossingsgericht werken met Kinderen. "Kids Skills" Gerrit van de Vegte www.centrumoplossingsgerichtwerken.nl gerritvandevegte@home.

[2015] Oplossingsgericht werken met Kinderen. Kids Skills Gerrit van de Vegte www.centrumoplossingsgerichtwerken.nl gerritvandevegte@home. [2015] Oplossingsgericht werken met Kinderen "Kids Skills" Gerrit van de Vegte gerritvandevegte@home.nl WAT IS KIDS SKILLS? Kids Skills is een speelse,praktische en oplossingsgerichte benadering om kinderen

Nadere informatie

KLANTTEVREDENHEID 2018

KLANTTEVREDENHEID 2018 Pagina 1 van 18 KLANTTEVREDENHEID 2018 Faas Psychologie Pagina 2 van 18 Inhoudsopgave Introductie... 4 Samenvatting... 5 Verbeterpunten... 6 Resultaten CQI 2018... 6 Bejegening... 7 1. Neemt de behandelaar

Nadere informatie

Curriculum Vitae. Persoonlijke gegevens. Scherpenzéel Voornamen: Jolanda C. Dwergroosweide 17, 3448 ZH Woerden

Curriculum Vitae. Persoonlijke gegevens. Scherpenzéel Voornamen: Jolanda C. Dwergroosweide 17, 3448 ZH Woerden Curriculum Vitae Persoonlijke gegevens Naam: Scherpenzéel Voornamen: Jolanda C. Adres: Dwergroosweide 17, 3448 ZH Woerden Nationaliteit: Nederlandse Rijbewijs: A/B Telefoonnummer: 0654346430 Email adres:

Nadere informatie

AUTISME EN MONDZORG. Informatie en tips voor mondzorgverleners

AUTISME EN MONDZORG. Informatie en tips voor mondzorgverleners AUTISME EN MONDZORG Informatie en tips voor mondzorgverleners AUTISME: EEN SOMS ONZICHTBARE HANDICAP Autisme komt bij ongeveer 1% van de Nederlandse bevolking voor. Dat betekent dat iedere mondzorgverlener

Nadere informatie

Inschrijfformulier GBS De Bron

Inschrijfformulier GBS De Bron Inschrijfformulier GBS De Bron GBS De Bron Haaksbergerstraat 416 7545 GA Enschede Tel. 053-4323489 Website: www.gbsdebron.nl E-mail: debron@vgpodeoosthoek.nl Onderdeel van: Met dit inschrijfformulier dienen

Nadere informatie

autismehuis de Toren Nieuwsbrief nr. 1

autismehuis de Toren Nieuwsbrief nr. 1 autismehuis de Toren Nieuwsbrief nr. 1 Nieuwsbrief We willen u graag op de hoogte houden van de ontwikkelingen binnen de Toren. Daarom introduceren wij na de vakantie twee maandelijks - een nieuwsbrief.

Nadere informatie

Hoofdstuk 8 Kenmerken van de thuisomgeving

Hoofdstuk 8 Kenmerken van de thuisomgeving Hoofdstuk 8 Kenmerken van de thuisomgeving De relatie tussen leesvaardigheid en de ervaringen die een kind thuis opdoet is in eerder wetenschappelijk onderzoek aangetoond: ouders hebben een grote invloed

Nadere informatie

Inschrijfformulier nieuwe leerlingen. U kunt een afspraak maken met de locatiedirecteur voor een oriënterend gesprek

Inschrijfformulier nieuwe leerlingen. U kunt een afspraak maken met de locatiedirecteur voor een oriënterend gesprek Inschrijfformulier nieuwe leerlingen. U kunt een afspraak maken met de locatiedirecteur voor een oriënterend gesprek U bent van harte welkom met uw zoon en/of dochter. Inschrijfformulier Calvijnschool

Nadere informatie

INLEIDING IN ABA ZATERDAG 5 OKTOBER 2019 ZATERDAG 4 APRIL 2020 ZATERDAG 3 OKTOBER :00 14:00 UUR

INLEIDING IN ABA ZATERDAG 5 OKTOBER 2019 ZATERDAG 4 APRIL 2020 ZATERDAG 3 OKTOBER :00 14:00 UUR Zat Ge En Gedg Zaterdag 5 oktober 2019 Zaterdag 4 april 2020 Zaterdag 3 oktober 2020 Inleiding in ABA Dinsdag 21 januari 2020 Leren Communiceren Dinsdag 18 februari 2020 Gestructureerd Leren en Motivatiegericht

Nadere informatie

Persoonlijkheidsstoornissen Kortdurend Behandelaanbod

Persoonlijkheidsstoornissen Kortdurend Behandelaanbod Persoonlijkheidsstoornissen Kortdurend Behandelaanbod U bent niet de enige Een op de tien Nederlanders heeft te maken met een persoonlijkheidsstoornis of heeft trekken hiervan. De Riagg Maastricht is gespecialiseerd

Nadere informatie

Piramide. Dé educatieve methode voor alle jonge kinderen

Piramide. Dé educatieve methode voor alle jonge kinderen Voor- en vroegschoolse educatie Piramide Piramide Dé educatieve methode voor alle jonge kinderen Geeft jonge kinderen de kans zich optimaal te ontwikkelen Biedt houvast en ruimte voor pedagogisch medewerkers

Nadere informatie

Piramide. Dé educatieve methode voor alle jonge kinderen

Piramide. Dé educatieve methode voor alle jonge kinderen Voor- en vroegschoolse educatie Piramide Piramide Dé educatieve methode voor alle jonge kinderen Geeft jonge kinderen de kans zich optimaal te ontwikkelen Biedt houvast en ruimte voor pedagogisch medewerkers,

Nadere informatie

esther dyslexiepraktijk

esther dyslexiepraktijk esther dyslexiepraktijk molema Dyslexiepraktijk Esther Molema Dyslexiepraktijk Esther Molema is een praktijk waar kinderen met dyslexie en hun ouders terecht kunnen voor behandeling, advisering en coaching.

Nadere informatie

Wier. Behandelcentrum voor mensen die moeilijk leren, met gedragsproblemen en/of psychiatrische problemen. Patiënten & familie

Wier. Behandelcentrum voor mensen die moeilijk leren, met gedragsproblemen en/of psychiatrische problemen. Patiënten & familie Wier Behandelcentrum voor mensen die moeilijk leren, met gedragsproblemen en/of psychiatrische problemen Patiënten & familie 2 Voor wie is Wier? Wier is er voor mensen vanaf achttien jaar (en soms jonger)

Nadere informatie

Perceelbeschrijving Ernstige Enkelvoudige Dyslexie

Perceelbeschrijving Ernstige Enkelvoudige Dyslexie Perceelbeschrijving Ernstige Enkelvoudige Dyslexie Samenwerkende gemeenten Regio West Friesland Drechterland, Enkhuizen, Hoorn, Koggenland, Medemblik, Opmeer, Stede Broec Inhoud 1. Dyslexiezorg... 3 1.1

Nadere informatie

Inschrijfformulier Kidion

Inschrijfformulier Kidion Inschrijfformulier Kidion Gegevens kind 1: Gegevens kind 2: Achternaam: Achternaam: Voorvoegsels: Voorvoegsels: Voorna(a)m(en): Voorna(a)m(en): Roepnaam: Roepnaam: Geboortedatum: Geboortedatum: Geboorteplaats:

Nadere informatie

Project MEEdoen. De aanvraag betreft een subsidie uit het Transitiefonds Sociaal Domein en hebben betrekking op domein D; invoering Passend Onderwijs.

Project MEEdoen. De aanvraag betreft een subsidie uit het Transitiefonds Sociaal Domein en hebben betrekking op domein D; invoering Passend Onderwijs. Project MEEdoen Mede namens SKL en WSNS, biedt MEE IJsseloevers hierbij 2 projectbeschrijvingen aan betreffende MEEdoen in het basisonderwijs en MEEdoen in de kinderopvang. Beide projecten worden door

Nadere informatie

Peuters die spelen leren voor later. Stichting PAS. Peuteropvang: leuk en leerzaam!

Peuters die spelen leren voor later. Stichting PAS. Peuteropvang: leuk en leerzaam! Peuters die spelen leren voor later Stichting PAS Peuteropvang: leuk en leerzaam! Peuteropvang: leuk en leerzaam! Op het consultatiebureau is met u gesproken over spelen in een peutergroep. Dit is belangrijk

Nadere informatie

1-jarige opleiding ABA

1-jarige opleiding ABA 1-jarige opleiding ABA Onze opleiding bestaat uit een basisworkshop en 6 verdiepende workshops, die elk 1 weekend beslaan. De kosten voor de gehele opleiding bedragen 1.600,00. Alle workshops bestaan uit:

Nadere informatie

Introductiecursus. Gedragsdeskundigen van de behandelcentra LVG-jeugd/SG LVG. mensenkennis

Introductiecursus. Gedragsdeskundigen van de behandelcentra LVG-jeugd/SG LVG. mensenkennis Introductiecursus Gedragsdeskundigen van de behandelcentra LVG-jeugd/SG LVG mensenkennis Introductiecursus voor gedragsdeskundigen van de behandelcentra LVG-jeugd/SG LVG Een initiatief van de Vereniging

Nadere informatie

Gezondheid telt! Jeugdgezondheidszorg. voor alle kinderen tot 19 jaar. Folder voor ouder(s)/verzorger(s)

Gezondheid telt! Jeugdgezondheidszorg. voor alle kinderen tot 19 jaar. Folder voor ouder(s)/verzorger(s) Gezondheid telt! Jeugdgezondheidszorg voor alle kinderen tot 19 jaar Folder voor ouder(s)/verzorger(s) U wilt het beste voor uw kind: een onbezorgde jeugd en een goede gezondheid. Als ouder speelt u daarbij

Nadere informatie

Health Advisory Services 08-03-06

Health Advisory Services 08-03-06 Health Advisory Services 08-03-06 Oolgaardtlezing 4 maart 2008 Van Disease Management naar levensloopbegeleiding voor mensen met een Autisme Spectrum Stoornis (ASS) Ir. W. (Wine) te Meerman MSc, Managing

Nadere informatie

Dr. Ellen Luteijn GZ psycholoog en werkzaam bij Kentalis. NVA Congres 2013

Dr. Ellen Luteijn GZ psycholoog en werkzaam bij Kentalis. NVA Congres 2013 Dr. Ellen Luteijn GZ psycholoog en werkzaam bij Kentalis NVA Congres 2013 Autisme en onderwijs NVA 4 oktober 2013 Ellen Luteijn Inhoud Hoe kan onderwijs passend zijn voor leerlingen met ASS? Passend Onderwijs

Nadere informatie

Intakeformulier Nieuwe leerlingen

Intakeformulier Nieuwe leerlingen Intakeformulier Nieuwe leerlingen Bij of na aanmelding te gebruiken door directeur, de leerkracht of de ib er. Naam leerling: Geboortedatum: Datum gesprek: Aanwezigen bij gesprek: 1. Globale indruk Geef

Nadere informatie

Met PeuterPlus! probeert de Universiteit Utrecht de zorg aan het jonge kind in de gemeente Utrecht te verbeteren

Met PeuterPlus! probeert de Universiteit Utrecht de zorg aan het jonge kind in de gemeente Utrecht te verbeteren Met PeuterPlus! probeert de Universiteit Utrecht de zorg aan het jonge kind in de gemeente Utrecht te verbeteren De gemeente Utrecht heeft een uitgebreid aanbod Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) voor

Nadere informatie

Piramide. De educatieve methode voor alle jonge kinderen

Piramide. De educatieve methode voor alle jonge kinderen Voor- en vroegschoolse educatie Piramide Piramide De educatieve methode voor alle jonge kinderen Geeft jonge kinderen de kans zich optimaal te ontwikkelen Biedt houvast en ruimte voor pedagogisch medewerkers,

Nadere informatie

Kleinschalige woon- en onderwijsvormen. Opvang van kinderen met eigen-aardig gedrag

Kleinschalige woon- en onderwijsvormen. Opvang van kinderen met eigen-aardig gedrag Kleinschalige woon- en onderwijsvormen Opvang van kinderen met eigen-aardig gedrag Doenersdreef Zorg Kinderen in Hilversum en Almere Sommige kinderen hebben iets bijzonders. Iets dat ze nét een beetje

Nadere informatie

Opvoeding & Ontwikkeling

Opvoeding & Ontwikkeling MEE Utrecht, Gooi & Vecht Ondersteuning bij leven met een beperking Opvoeding & Ontwikkeling Opvoeding & Ontwikkeling MEE is een organisatie voor iedereen met een beperking of chronische ziekte. MEE biedt

Nadere informatie

De Driestroom Zorg en ondersteuning binnen onderwijs

De Driestroom Zorg en ondersteuning binnen onderwijs voor De Driestroom kinderen met een ontwikkelingsachterstand Zorg en ondersteuning binnen onderwijs Mariëndael: Begeleidster Karin geeft individuele begeleiding aan Jesse bij motorische oefening Een kind

Nadere informatie

HULP BIJ OPVOEDING BEHANDELING BEGELEIDING OBSERVATIE DIAGNOSTIEK. kinderen

HULP BIJ OPVOEDING BEHANDELING BEGELEIDING OBSERVATIE DIAGNOSTIEK. kinderen HULP BIJ OPVOEDING BEHANDELING BEGELEIDING OBSERVATIE DIAGNOSTIEK kinderen Soms heeft een gezin extra begeleiding nodig. Bijvoorbeeld als uw kind een achterstand in de ontwikkeling of een verstandelijke,

Nadere informatie

ZNA UKJA Afdeling Jong kind en gezin. Informatie voor patiënten

ZNA UKJA Afdeling Jong kind en gezin. Informatie voor patiënten ZNA UKJA Afdeling Jong kind en gezin Informatie voor patiënten 2 ZNA UKJA - Afdeling Jong kind en gezin ZNA UKJA - Afdeling Jong kind en gezin 3 Voor wie? Onze doelgroep betreft baby s, peuters en kleuters

Nadere informatie

VVE-beleidsplan Montessori-peutergroep De Peutertuin. locatie Noord Enkhuizen

VVE-beleidsplan Montessori-peutergroep De Peutertuin. locatie Noord Enkhuizen VVE-beleidsplan Montessori-peutergroep De Peutertuin locatie Noord Enkhuizen voorwoord Voor u ligt het VVE-beleidsplan van de Stichting Montesssori-peutergroep Enkhuizen. Deze stichting, die peuterspeelzaalwerk

Nadere informatie

Vastgesteld Stuurgroep VVE Zaanstad 7 december 2017

Vastgesteld Stuurgroep VVE Zaanstad 7 december 2017 ONDERSTEUNING IN DE VOORSCHOOLSE PERIODE Vastgesteld Stuurgroep VVE Zaanstad 7 december 2017 INLEIDING Het grootste deel van de kinderen ontwikkelt zich normaal; zij bezoeken zonder noemenswaardige bijzonderheden

Nadere informatie

&Ons Tweede Thuis KINDEREN

&Ons Tweede Thuis KINDEREN &Ons Tweede Thuis KINDEREN & & KINDEREN Inleiding Het liefst zorg je als ouder zelf voor je kind maar soms heb je hulp nodig. Bijvoorbeeld als je kind een achterstand in de ontwikkeling of een verstandelijke,

Nadere informatie

De Akkers. Kwaliteitsonderzoek. vroegschoolse educatie

De Akkers. Kwaliteitsonderzoek. vroegschoolse educatie De Akkers Kwaliteitsonderzoek vroegschoolse educatie Datum vaststelling: 15 maart 2019 Samenvatting De inspectie heeft op 6 november 2018 een onderzoek uitgevoerd in groep 1 en 2 van basisschool OBS De

Nadere informatie

M1221. Introductiecursus. Gedragsdeskundigen van de behandelcentra LVG-jeugd/SG LVG. mensenkennis

M1221. Introductiecursus. Gedragsdeskundigen van de behandelcentra LVG-jeugd/SG LVG. mensenkennis M1221 Introductiecursus Gedragsdeskundigen van de behandelcentra LVG-jeugd/SG LVG mensenkennis Introductiecursus voor gedragsdeskundigen van de behandelcentra LVG-jeugd/SG LVG Een initiatief van de Vereniging

Nadere informatie

Schoolondersteuningsprofiel

Schoolondersteuningsprofiel Schoolondersteuningsprofiel José de Jong Intern Begeleider 08-04-2016 INHOUDSOPGAVE 1 ALGEMEEN 2 1.1 KORTE OMSCHRIJVING VAN DE SCHOOL 2 1.2 KORTE OMSCHRIJVING VAN DE LEERLINGPOPULATIE 2 2 TOEGANKELIJKHEID

Nadere informatie

Inschrijfformulier. Persoonlijke gegevens Achternaam leerling: Voornamen: BSN-nummer: Roepnaam: Jongen / meisje Geboortedatum: Geboorteplaats: Vader

Inschrijfformulier. Persoonlijke gegevens Achternaam leerling: Voornamen: BSN-nummer: Roepnaam: Jongen / meisje Geboortedatum: Geboorteplaats: Vader Inschrijfformulier Wij vragen u om een inschrijfformulier in te vullen. De gegevens zijn uitsluitend bestemd voor intern gebruik en worden strikt vertrouwelijk behandeld. De gegevens zijn bedoeld om de

Nadere informatie

Perceelbeschrijving Ernstige Enkelvoudige Dyslexie 2016

Perceelbeschrijving Ernstige Enkelvoudige Dyslexie 2016 Perceelbeschrijving Ernstige Enkelvoudige Dyslexie 2016 Samenwerkende gemeenten regio West-Friesland Drechterland, Enkhuizen, Hoorn, Koggenland, Medemblik, Opmeer, Stede Broec Perceelbeschrijving Ernstige

Nadere informatie

3. Verantwoordelijkheden De verantwoordelijkheden zijn beschreven in de werkwijze hieronder.

3. Verantwoordelijkheden De verantwoordelijkheden zijn beschreven in de werkwijze hieronder. 1.1. Plaatsingen Inhoud 1. Inleiding 2. Definities 3. Verantwoordelijkheden 4. Werkwijze 5. Planning 6. Bijbehorende documenten, formulieren en procedures 1. Inleiding Met de procedure plaatsingen geven

Nadere informatie

Vragenlijst C.B.S. De Schakel

Vragenlijst C.B.S. De Schakel Vragenlijst C.B.S. De Schakel Beste ouder(s)/ verzorger(s), Van een basisschool mag u verwachten, dat er op een verantwoorde wijze zorg gedragen wordt, voor het welzijn en de leerontwikkeling van uw kind.

Nadere informatie

Mother and Father for the First time Greve, Denemarken

Mother and Father for the First time Greve, Denemarken Mother and Father for the First time Greve, Denemarken Het programma Mother and Father for the First time wordt aangeboden in Greve, een gemeente in Denemarken van ongeveer 48.000 inwoners. Denemarken

Nadere informatie

Welkom bij De Hondsberg

Welkom bij De Hondsberg Welkom bij De Hondsberg Inhoud 7 Een eerste kennismaking met De Hondsberg Voor wie is De Hondsberg? Veel deskundigheid Onze werkwijze Het multidisciplinaire team 9 Samen kijken we verder Observatie en

Nadere informatie

HET IMPACT-PROGRAMMA: EEN OUDERTRAINING OM DE SOCIAAL-COMMUNICATIEVE VAARDIGHEDEN VAN JONGE KINDEREN MET ASS TE STIMULEREN

HET IMPACT-PROGRAMMA: EEN OUDERTRAINING OM DE SOCIAAL-COMMUNICATIEVE VAARDIGHEDEN VAN JONGE KINDEREN MET ASS TE STIMULEREN HET IMPACT-PROGRAMMA: EEN OUDERTRAINING OM DE SOCIAAL-COMMUNICATIEVE VAARDIGHEDEN VAN JONGE KINDEREN MET ASS TE STIMULEREN Sara Van der Paelt Onderzoeksgroep ontwikkelingsstoornissen Universiteit Gent

Nadere informatie

Libra Audiologie. De Koala s. Behandelgroep

Libra Audiologie. De Koala s. Behandelgroep Libra Audiologie De Koala s Behandelgroep Deze folder is bedoeld voor ouders/verzorgers van kinderen die geïnteresseerd zijn in de behandelgroep de Koala s. Deze groep is een onderdeel van de Zintuigelijk

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 1 0

Inhoud. Voorwoord 1 0 Inhoud Voorwoord 1 0 1 Autisme in de dagelijkse praktijk 1 3 Inleiding 1 3 Op weg naar een diagnose 1 4 Vroegtijdige onderkenning 1 6 Hulpverlenende instanties 1 8 Na de diagnose 1 9 Behandeling 2 0 Samenvatting

Nadere informatie

Hoe kijken wij naar kinderen? Pedagogisch beleid

Hoe kijken wij naar kinderen? Pedagogisch beleid Hoe kijken wij naar kinderen? Pedagogisch beleid Inleiding Wij vinden het belangrijk dat u uw kind met een gerust hart naar één van onze kindercentra brengt. In deze brochure laten wij u zien dat wij

Nadere informatie

1. Inleiding tot The Assessment of Basic Language and Learning Skills: The ABLLS-R. James W. Partington

1. Inleiding tot The Assessment of Basic Language and Learning Skills: The ABLLS-R. James W. Partington 1. Inleiding tot The Assessment of Basic Language and Learning Skills: The ABLLS-R. James W. Partington 2. Autisme: Kwalitatieve verschillen op 3 gebieden: taalvaardigheden, sociale vaardigheden en beperkte/

Nadere informatie

Wie de schoen past. Kaleidoscoop op het ROC ASA, voor studenten opleiding onderwijsassistent en SPW

Wie de schoen past. Kaleidoscoop op het ROC ASA, voor studenten opleiding onderwijsassistent en SPW Wie de schoen past Kaleidoscoop op het ROC ASA, voor studenten opleiding onderwijsassistent en SPW Het ROC ASA in Amsterdam heeft de afgelopen drie jaar het programma Kaleidoscoop ingevoerd. Daardoor volg

Nadere informatie

Beste ouders/verzorgers,

Beste ouders/verzorgers, INTAKEFORMULIER Parel 9 t/m 12 School Alex Beste ouders/verzorgers, Dit intakeformulier is bedoeld om die informatie te verkrijgen die wij nodig hebben om nieuwe kleuters zo goed mogelijk op te vangen

Nadere informatie

Nanotechnologie voor de VWO bovenbouw

Nanotechnologie voor de VWO bovenbouw Nanotechnologie voor de VWO bovenbouw Benny Aalders (s1960636) bennyaalders@gmail.com Jakko Arbeider (s1528742) jakkoarbeider@hotmail.com Floris Harmanni (s2592274) floris.harmanni@gmail.com Kristel Lok

Nadere informatie

Developmental Coördination Disorder (DCD)

Developmental Coördination Disorder (DCD) Developmental Coördination Disorder (DCD) informatie voor kind ouders Wat is DCD Waardoor is mijn kind zo onhandig? Heeft u zich dit als ouder al vaak afgevraagd en onvoldoende antwoord gekregen, dan kunt

Nadere informatie

deeltijdbehandeling voor jongeren met ASS van 12 jaar en ouder verder met autisme dr. leo kannerhuis locatie Nijmegen

deeltijdbehandeling voor jongeren met ASS van 12 jaar en ouder verder met autisme dr. leo kannerhuis locatie Nijmegen deeltijdbehandeling voor jongeren met ASS van 12 jaar en ouder locatie Nijmegen informatie voor jongeren, ouders en verwijzers september 2013 centrum voor autisme dr. leo kannerhuis verder met autisme

Nadere informatie

AUTISME EN NORMALE BEGAAFDHEID

AUTISME EN NORMALE BEGAAFDHEID Als je kind een diagnose autisme krijgt, sta je als ouder voor een grote uitdaging. Je wilt je kind beter begrijpen en begeleiden. Je voelt je geconfronteerd met vele vragen en onzekerheden. Ouders voelen

Nadere informatie

Nieuwsbrief December 2013 Nummer 1

Nieuwsbrief December 2013 Nummer 1 Nieuwsbrief December 2013 Nummer 1 Start brede school Steenvoorde Met deze nieuwsbrief informeren wij jou als medewerker van de toekomstige brede school Steenvoorde over de voortgang van onze brede school.

Nadere informatie

Opleidingsplan

Opleidingsplan Opleidingsplan 2017-2018 1 Opleidingsplan 2017-2018 1 Inleiding 3 Aanleiding 3 Doel 3 Visie 3 Scholing 4 Kinder EHBO 4 Taalniveau 3F 4 Scholing voor pedagogisch medewerkers die werken met 0-jarigen 4 TINK

Nadere informatie

Bijlage hoofdstuk 2. Trend: Stijging van de kwaliteit tov eerdere jaren. Veel variaties in kwaliteit, binnen en tussen instellingen

Bijlage hoofdstuk 2. Trend: Stijging van de kwaliteit tov eerdere jaren. Veel variaties in kwaliteit, binnen en tussen instellingen Bijlage hoofdstuk 2 8 januari 2016 Bijlage behorende bij hoofdstuk 2 van het SER advies Kindvoorzieningen: Evaluaties van (de kwaliteit van) Nederlandse kindvoorzieningen Fukkink et al. (2013); Veen et

Nadere informatie

Bernardusschool. School Ondersteunings Profiel (SOP) SO Bernardusschool Ruijchrocklaan 340 2597 EE s Gravenhage tel. 070-324 15 56

Bernardusschool. School Ondersteunings Profiel (SOP) SO Bernardusschool Ruijchrocklaan 340 2597 EE s Gravenhage tel. 070-324 15 56 VSO SO School Ondersteunings Profiel (SOP) Bernardusschool SO VSO SO Bernardusschool Ruijchrocklaan 340 2597 EE s Gravenhage tel. 070-324 15 56 info@bernardus.lucasonderwijs.nl www.nldata.nl/bernardusschool

Nadere informatie

Protocol De overstap naar het voortgezet onderwijs. versie 1.7

Protocol De overstap naar het voortgezet onderwijs. versie 1.7 Protocol De overstap naar het voortgezet onderwijs. versie 1.7 Voor leerlingen en ouders is de overstap naar het voortgezet onderwijs een grote stap. Goede voorlichting en een goede voorbereiding zijn

Nadere informatie

Beleidsplan stichting Pit 2016

Beleidsplan stichting Pit 2016 Beleidsplan stichting Pit 2016 Werk van de stichting Doel van de stichting: Statuten: Positieve beïnvloeding van persoonlijke ontwikkeling, zelfstandigheid, integratie, huisvesting, en het toepassen van

Nadere informatie

vanuit ieders mogelijkheden daar waar nodig gewoon samen Denkt mee Doet mee Gewoon samen

vanuit ieders mogelijkheden daar waar nodig gewoon samen Denkt mee Doet mee Gewoon samen vanuit ieders mogelijkheden daar waar nodig gewoon samen Denkt mee Doet mee Gewoon samen Uw opgave is ons uitgangspunt: doelgericht, met de focus op zelfredzaamheid en de eigen kracht van mensen met een

Nadere informatie

Wat biedt Irene? Voor wie? Therapeutische groep

Wat biedt Irene? Voor wie? Therapeutische groep Kinderopvang Irene Een bijzonder kind verdient speciale aandacht Kinderopvang Irene is een dagcentrum voor kinderen van nul tot vijf jaar met een ontwikkelingsachterstand, beperking of gedragsproblemen.

Nadere informatie

ERNSTIGE ENKELVOUDIGE DYSLEXIE. Diagnostiek en behandeling door Adelante audiologie & communicatie

ERNSTIGE ENKELVOUDIGE DYSLEXIE. Diagnostiek en behandeling door Adelante audiologie & communicatie ERNSTIGE ENKELVOUDIGE DYSLEXIE Diagnostiek en behandeling door Adelante audiologie & communicatie Ernstige Enkelvoudige Dyslexie Diagnostiek en behandeling Adelante audiologie & communicatie Bij schoolgaande

Nadere informatie

Evaluatie Peuteropvang en VVE gemeente Achtkarspelen December 2015

Evaluatie Peuteropvang en VVE gemeente Achtkarspelen December 2015 Evaluatie Peuteropvang en VVE gemeente Achtkarspelen December 2015 Inleiding Op 12 december 2013 heeft de gemeenteraad van Achtkarspelen besloten de subsidiering van het huidige peuterspeelzaalwerk om

Nadere informatie

Naar het oordeel van de Commissie is niet komen vast te staan dat er fouten zijn gemaakt bij het afnemen van toetsen bij de leerling.

Naar het oordeel van de Commissie is niet komen vast te staan dat er fouten zijn gemaakt bij het afnemen van toetsen bij de leerling. LANDELIJKE KLACHTENCOMMISSIE VOOR HET KATHOLIEK ONDERWIJS Advies nummer 2013 Z-26 29 november 2013 Klacht betreffende het niet onderkennen van dyslexie, tekortschietende begeleiding, het niet op de juiste

Nadere informatie

Intakeformulier voor ouders

Intakeformulier voor ouders Intakeformulier voor ouders 1. Personalia Roepnaam en achternaam Jongen Meisje Geboortedatum Geboorteplaats Nationaliteit: Nederlands Anders namelijk: (dd-mm-jjjj) Spreekt thuis: Nederlands Anders, namelijk:

Nadere informatie

STMR Jaarverslag 2013 Jeugdgezondheidszorg Gemeente Buren

STMR Jaarverslag 2013 Jeugdgezondheidszorg Gemeente Buren STMR Jaarverslag 2013 Jeugdgezondheidszorg Gemeente Buren Inhoudsopgave: 1. Inleiding. Blz. 3 2. Burgers in eigen kracht. Blz. 3 3. Samenwerking in de gemeente Buren. Blz. 3 4. Het effect van de JGZ. Blz.

Nadere informatie

Wat is een specifieke taalontwikkelingsstoornis? dr Ellen Gerrits, logopedist Congres TaalStaal 9 november 2012 Koninklijke Auris Groep

Wat is een specifieke taalontwikkelingsstoornis? dr Ellen Gerrits, logopedist Congres TaalStaal 9 november 2012 Koninklijke Auris Groep Wat is een specifieke taalontwikkelingsstoornis? dr, logopedist Congres 9 november 2012 Koninklijke Auris Groep Over welke kinderen praten we vandaag? Engels: Specific Language Impairment: Is SLI wel zo

Nadere informatie