Onderwijsmateriaal voor toetsgroepen

Transcriptie

1 Onderwijsateriaal voor toetsgroepen Herpes genitalis en condyloata acuinata: kennistoets 1. Toelichting Dit prograa is gebaseerd op de NHG-Standaard M82 Het soa-consult van septeber Met behulp van de kennistoets kunnen de deelneers hun kennis van de onderwerpen herpes genitalis en condyloata acuinata toetsen aan de richtlijnen uit de NHG-Standaard Het soa-consult. 2. Doel, doelgroep en tijdsduur 1 Doelstelling: Doelgroep: Tijdsduur: Groepsgrootte: 3. Uitvoering (in groepen) Nederlands Huisartsen Genootschap, septeber 2013 De huisarts toetst de eigen kennis over herpes genitalis en condyloata acuinata aan de richtlijnen uit de NHG-Standaard Het soa-consult. Huisartsen en aiossen huisartsgeneeskunde 50 inuten Onbeperkt Leid het prograa in aan de hand van de tekst onder Toelichting (1 in.). Deel Werkblad 1 (Kennistoets) uit. Geef de deelneers de gelegenheid de kennistoets in te vullen (15 in.). Deel Werkblad 2 (Antwoordsleutel) en Werkblad 3 (Toelichting op de antwoorden) uit en geef de deelneers kort de gelegenheid de antwoorden te vergelijken et de eigen antwoorden (5 in.). Bespreek plenair de antwoorden aan de hand van de Toelichting op de antwoorden (Werkblad 3) (30 in.). 4. Organisatie Kopieer de Werkbladen 1, 2 en 3 voor alle deelneers; u kunt er ook voor kiezen de kennistoets (Werkblad 1) vóór de bijeenkost aan de deelneers toe te zenden en hun vragen deze ingevuld ee te neen. Zorg dat uzelf (of een van de deelneers) goed op de hoogte bent van de inhoud van de NHG-Standaard Het soa-consult. Herpes genitalis en condyloata acuinata: kennistoets Onderwijsateriaal voor toetsgroepen

2 Onderwijsateriaal voor toetsgroepen Herpes genitalis en condyloata acuinata: kennistoets Werkblad 1 Hieronder treft u de kennistoets aan. Met behulp van deze kennistoets kunt u nagaan hoe uw kennis over het huisartsgeneeskundig handelen bij herpes genitalis en condyloata acuinata zich verhoudt tot de huidige edische inzichten. De inhoud van de kennistoets kot overeen et de inhoud van de NHG-Standaard Het soa-consult. De vragen zijn gesteld in casusvor. Een casus bestaat uit een inleidende tekst, gevolgd door een of eer beweringen. Op deze beweringen kunt u antwoorden et de ogelijkheden juist, onjuist, of, als u het antwoord niet weet, et de vraagtekenoptie. Bij het beantwoorden van de casusvragen kunt u de inforatie in de inleidende tekst als gegeven beschouwen. U hoeft alleen de bewering zelf te beantwoorden. Aukje Agea, 25 jaar, kot op het spreekuur van de huisarts in verband et sinds twee dagen bestaande pijnlijke blaasjes van onderen. Daarnaast voelt ze zich al een paar dagen rillerig en heeft ze pijnlijke klieren in de lies. De huisarts ziet bij onderzoek beiderzijds in de introitus en in de vagina gelokaliseerde vesikels; de inguinale klieren zijn beiderzijds pijnlijk en gezwollen. De huisarts stelt de diagnose herpes genitalis. 1. In dit geval is een prio-infectie waarschijnlijker dan een recidief. De huisarts stelt onder andere een lokale behandeling in et zinkoxideseersel et daaraan toegevoegd lidocaïne base 5%. 2. Deze cobinatie is een correcte lokale behandeling. Daarnaast wordt een behandeling et valaciclovir oraal geadviseerd. Deze behandeling verkleint de kans op het ontstaan van recidieven. 3. Deze bewering is correct. Marcel Erkelens, 29 jaar, kot op het spreekuur van de huisarts odat hij nu voor de zesde keer binnen een jaar een recidief herpes genitalis heeft. Hij heeft er genoeg van en vraagt of er niks tegen deze recidieven te doen valt. De huisarts schrijft een behandeling voor et valaciclovir in adequate onderhoudsdosering. 4. Het is bewezen dat bij patiënten die drie of eer hinderlijke recidieven per jaar hebben, het aantal recidieven aanzienlijk wordt beperkt door een onderhoudsbehandeling. 2 Herpes genitalis en condyloata acuinata: kennistoets Onderwijsateriaal voor toetsgroepen Nederlands Huisartsen Genootschap, septeber 2013

3 Onderwijsateriaal voor toetsgroepen Herpes genitalis en condyloata acuinata: kennistoets Werkblad 1 Bij een nascholingsbijeenkost over herpes genitalis wordt gevraagd naar de globale verschillen tussen een HSV- 1 en een HSV- 2 -infectie. Het volgende antwoord wordt genoed: De verschijnselen van een HSV- 1 -infectie verlopen ernstiger dan die van een HSV- 2 -infectie. 5. Dit antwoord is correct. Mevrouw Tuinan, 33 jaar, kot bij de huisarts odat zij een zwelling voelt in de rechterschaalip. Zij is bekend et recidiverende herpes genitalis. Bij onderzoek voelt de huisarts inderdaad een iets geïndureerde schijf in de rechterschaalip. De huisarts vertelt patiënte dat dit een restverschijnsel is van een doorgeaakte herpes-infectie. 6. Deze inforatie is correct. Coen van Houten, 28 jaar, kot op het spreekuur van de aios huisartsgeneeskunde. Hij is bezorgd odat hij onbescherd seksueel contact heeft gehad et een vriendin, die he gisteren belde et de ededeling dat zij nu een recidief herpesinfectie heeft. Het contact heeft twee weken geleden plaatsgevonden. Kan hij nu ook geïnfecteerd zijn? Zelf heeft hij nog nooit een herpesinfectie gehad. De aios bespreekt de situatie et de opleider. Eerst bespreken zij de incubatietijd van een herpes-genitalisinfectie. De aios beweert dat in het geval van Coen de incubatietijd al voorbij is. 7. Deze bewering is correct. Daarna bespreken zij de besettelijkheid van een HSV-infectie. De aios beweert dat de patiënt alleen besettelijk is op het oent dat er erupties aanwezig zijn. 8. Deze bewering is correct. De opleider beweert dat de kans op virusoverdracht van vrouw naar an groter is dan van an naar vrouw. 9. Deze bewering is correct. Mevrouw Van Zal, 25 jaar, 29 weken zwanger, kot op het spreekuur van de huisarts. De huisarts stelt de diagnose eerste infectie et herpes genitalis. Mevrouw vraagt zich af of de bevalling te zijner tijd gewoon kan plaatsvinden. De huisarts zegt dat op dit oent een vaginale bevalling ag worden afgewacht. 10. Dit antwoord is correct. 3 Herpes genitalis en condyloata acuinata: kennistoets Onderwijsateriaal voor toetsgroepen Nederlands Huisartsen Genootschap, septeber 2013

4 Onderwijsateriaal voor toetsgroepen Herpes genitalis en condyloata acuinata: kennistoets Werkblad 1 Zeven weken later constateert de huisarts bij patiënte een recidief herpes genitalis. Hij beweert ook nu dat op dit oent een vaginale bevalling ag worden afgewacht. 11. Deze bewering is correct. Mevrouw Petersen, 34 jaar, kot op het spreekuur van de huisarts in verband et hevige klachten passend bij een herpes genitalis-infectie. Bij lichaelijk onderzoek vindt de huisarts de bekende laesies in en rond de vulva, intravaginaal en op de cervix. 12. De cervix is een gebruikelijke lokalisaties voor de laesies van een HSV-infectie bij een vrouw. Louise Landan, 21 jaar, kot op het spreekuur van de huisarts voor het bespreken van een eventuele onderhoudsedicatie in verband et de hoge frequentie waaree bij haar hinderlijke recidieven van herpes genitalis optreden. De huisarts besluit over te gaan tot een onderhoudsbehandeling et valaciclovir. 13. Dit beleid is correct. De huisarts adviseert o deze behandeling in elk geval een jaar vol te houden. 14. Dit beleid is correct. Louise vraagt of de valaciclovir wel saen kan gaan et de anticonceptiepil die zij gebruikt. De huisarts beweert dat er geen interactie bekend is tussen valaciclovir en de pil. 15. Deze bewering is correct. Mevrouw Verstegen, 26 jaar, kot op het spreekuur van de huisarts. Sinds een paar weken heeft ze wratjes op haar schaalippen opgeerkt. Ze heeft er geen last van, aar wil wel weten of het kwaad kan, hoe ze eraan kot en hoe ze ervan af kan koen. Na ananese en onderzoek stelt de huisarts de diagnose condyloata acuinata en geeft haar de volgende inforatie: De aandoening wordt door een virus veroorzaakt. 16. Deze bewering is correct. 4 Herpes genitalis en condyloata acuinata: kennistoets Onderwijsateriaal voor toetsgroepen Nederlands Huisartsen Genootschap, septeber 2013

5 Onderwijsateriaal voor toetsgroepen Herpes genitalis en condyloata acuinata: kennistoets Werkblad 1 De aandoening is onschuldig. 17. Deze bewering is correct. De aandoening is weinig besettelijk. 18. Deze bewering is correct. Het is een aandoening die uitsluitend door seksueel contact wordt overgedragen. 19. Deze bewering is correct. De kans op spontane verdwijning binnen drie aanden is groter dan 50 procent. 20. Deze bewering is correct. De heer Mens, 23 jaar, kot op het spreekuur van de huisarts odat hij rare gezwelletjes op zijn penis heeft opgeerkt. Bij inspectie ziet de huisarts eerdere witte, gladde papeltjes (doorsnede inder dan 1 ) in de sulcus coronarius van de glans penis. 21. Het aspect (wit, glad) en de afeting (kleiner dan 1 ) van de papeltjes passen eer bij pearly penile papules dan bij condyloata acuinata. Mevrouw Verhoeven, 35 jaar, kot op het spreekuur van de huisarts o in het kader van het bevolkingsonderzoek een cervixuitstrijkje te laten aken. Tijdens het afneen van de sear ziet de huisarts dat evrouw condyloata acuinata heeft. De huisarts vertelt dat dit een aanleiding is o vaker een uitstrijkje te laten aken dan in het kader van het bevolkingsonderzoek wordt aanbevolen Deze laatste bewering is correct. Herpes genitalis en condyloata acuinata: kennistoets Onderwijsateriaal voor toetsgroepen Nederlands Huisartsen Genootschap, septeber 2013

6 Onderwijsateriaal voor toetsgroepen Herpes genitalis en condyloata acuinata: kennistoets Werkblad 1 Sara Daalan, 20 jaar, kot op het spreekuur van de huisarts. Ze vertelt dat ze sinds enige tijd een aantal wratjes op de schaalippen heeft. Ze wil weten of er iets tegen te doen is. Sara is niet zwanger en geeft geen borstvoeding. De huisarts stelt de diagnose condyloata acuinata en schrijft het volgende recept uit: Datu R/ podofyllotoxine opl. 0,5% d 1 flacon S. tweeaal daags aanstippen op drie achtereenvolgende dagen per week axiaal drie weken Naa Adres 23. Het tweeaal daags aanstippen is correct. 24. Het aanstippen gedurende drie dagen per week is correct. 25. De axiale duur van de behandeling is correct. 26. Als Sara zwanger zou zijn, zou behandeling et dit preparaat ook geïndiceerd zijn. Mevrouw Snuiver, 28 jaar, die verschillende genitale wratjes heeft, krijgt door haar huisarts iiquiodcrèe voorgeschreven. 27. Dit is een goed iddel voor de behandeling van genitale wratten. De heer Van Waal, 33 jaar, heeft condyloata acuinata rond zijn anus en is niet in staat o deze zelf aan te stippen. Hij kot naar de praktijk o dit te laten doen. De huisarts stipt de wratten eenaal per week aan et trichloorazijnzuur 80-90%. 28. Het gekozen preparaat is een geschikt iddel voor applicatie. 29. Aanstippen van de wratjes et vloeibaar stikstof is een goed alternatief. 30. Elektrocoagulatie van de wratjes is een goed alternatief. Mevrouw Venea, 26 jaar, twintig weken zwanger, is door de verloskundige naar de huisarts verwezen et de vraag of zij kan worden behandeld voor genitale wratten. Bij onderzoek zijn er condyloata zichtbaar op de schaalippen. Er zijn geen inwendige condyloata. De huisarts besluit, op verzoek van patiënte, cryotherapie toe te passen. 31. Cryotherapie is in geval van patiënte een juiste behandeling. 6 Herpes genitalis en condyloata acuinata: kennistoets Onderwijsateriaal voor toetsgroepen Nederlands Huisartsen Genootschap, septeber 2013

7 Onderwijsateriaal voor toetsgroepen Herpes genitalis en condyloata acuinata: kennistoets Werkblad 2 Antwoordsleutel Onuist Herpes genitalis en condyloata acuinata: kennistoets Onderwijsateriaal voor toetsgroepen Nederlands Huisartsen Genootschap, septeber 2013

8 Onderwijsateriaal voor toetsgroepen Herpes genitalis en condyloata acuinata: kennistoets Werkblad 3 8 Toelichting op de antwoorden 1. Bij een eerste infectie (prio-infectie) kunnen naast pijn, jeuk, dysurie, afscheiding uit urethra of vagina en regionale lyfadenopathie, ook algeene ziekteverschijnselen optreden zoals koorts, alaise en spierpijn. De klachten van een eerste infectie duren één tot vier weken, die van een recidief twee tot tien dagen. Bij een recidief zijn de lokale klachten ilder en zijn er eestal geen algeene ziekteverschijnselen eer. 2. Een eerste infectie et geringe klachten of een recidief wordt syptoatisch behandeld et een indrogende pasta, bijvoorbeeld zinkoxideseersel of het betere afwasbare zinkoxidevaselinecrèe 10% of zinksulfaatvaselinecrèe 0,5% dat geen vlekken geeft. Overweeg daarnaast pijnstilling lokaal et lidocaïnezinkoxideseersel 5%, of systeisch et paracetaol of een NSAID. Een eerste infectie et veel klachten wordt behandeld et valaciclovir tabletten 2 dd 500 g oraal gedurende vijf dagen, aangevuld et syptoatische behandeling. Starten et valaciclovir is alleen zinvol binnen vijf dagen na start van de syptoen, of zolang het beeld nog in progressie is. Behandel zwangeren bij een zwangerschapsduur < 34 weken et veel klachten van uitgebreide, al dan niet priaire, herpes genitalis et aciclovir (5 aal daags 200 g of 3 aal daags 400 g, beide gedurende 5 dagen). 3. Er is geen enkel bewijs dat behandeling van een eerste infectie et antivirale iddelen als valaciclovir, faciclovir en aciclovir, invloed heeft op de frequentie van de recidieven. 4. Geadviseerd wordt o vanaf zes recidieven per jaar de ogelijkheid van profylaxe et de patiënt te bespreken; dit is gebaseerd op het feit dat in placebogecontroleerde studies een effect van profylaxe werd aangetoond bij patiënten et iniaal zes recidieven per jaar; onderzoek naar het effect van profylactische behandeling bij inder dan zes recidieven per jaar ontbreekt. Herpes genitalis en condyloata acuinata: kennistoets Onderwijsateriaal voor toetsgroepen Nederlands Huisartsen Genootschap, septeber 2013

9 Onderwijsateriaal voor toetsgroepen Herpes genitalis en condyloata acuinata: kennistoets Werkblad 3 5. Er is geen verschil in ziekteverschijnslen tussen HSV- 1 -infecties en HSV- 2 - infecties. Herpes genitalis door HSV- 1 recidiveert inder vaak dan herpes genitalis door HSV- 2. HSV- 2 infecties hebben vaker een asyptoatisch beloop dan HSV- 1 -infecties. Bij annen zijn de infecties vaker asyptoatisch dan bij vrouwen. HSV- 2 is verantwoordelijk voor ongeveer 80 procent van alle genitale herpesinfecties. HSV- 1 is vooral de veroorzaker van herpes labialis. Een al of niet syptoatische infectie et HSV- 1 doet een HSV- 2 -infectie inder ernstig verlopen. 6. Na een prodroale fase, waarin jeuk en pijn op de voorgrond staan, verschijnen in de regio anogenitalis vesikels, die overgaan in pustels, erosies en later crustae. De laesies zijn niet geïndureerd en genezen zonder littekenvoring. 7. De incubatietijd is twee tot twaalf dagen, aar kan uitlopen tot vier weken. 8. Het virus dringt de slijvliezen van de oropharynx en de genitaliën binnen en verspreidt zich langs de perifere zenuwen naar de sensorische of autonoe ganglia, waar het levenslang latent aanwezig blijft. Zolang de erupties aanwezig zijn, is de patiënt bij direct lichaelijk contact besettelijk. Overdracht kan ook plaatsvinden als er geen herpeslaesies zichtbaar zijn. De transissiekans onder vaste partners is ongeveer procent per jaar. De eeste HSV-infecties verlopen asyptoatisch. 9. De besettingskans van vrouwen is groter dan die van annen. Daarnaast wordt verondersteld dat de infectie bij vrouwen ernstiger verloopt dan bij annen odat het geïnfecteerde oppervlak groter is Het beleid bij zwangeren et herpes genitalis is gericht op het voorkóen van herpes neonatoru door verijden van contact et het virus tijdens de bevalling. Een uitgebreide eerste infectie in de laatste twee zwangerschapsweken geeft een grote kans op besetting van de baby tijdens de partus. Het risico op herpes neonatoru is dan groot en een sectio caesarea is geïndiceerd. Herpes genitalis en condyloata acuinata: kennistoets Onderwijsateriaal voor toetsgroepen Nederlands Huisartsen Genootschap, septeber 2013

10 Onderwijsateriaal voor toetsgroepen Herpes genitalis en condyloata acuinata: kennistoets Werkblad 3 Behandel zwangeren bij een zwangerschapsduur < 34 weken et veel klachten van uitgebreide, al dan niet priaire, herpes genitalis et aciclovir (5 aal daags 200 g of 3 aal daags 400 g beide gedurende 5 dagen). Verwijs zwangeren et een prio-infectie bij een zwangerschapsduur 34 weken naar de gynaecoloog. Overleg et de gynaecoloog of er alvast via de huisarts diagnostiek afgenoen, en behandeling gestart oet worden. Overweeg o indien er sprake was van een recidief of prio-infectie bij < 34 weken aenorroeduur, in overleg et de verloskundige of gynaecoloog, gedurende de laatste 4 weken van de zwangerschap profylactisch aciclovir 3 aal daags 400 g voor te schrijven o besetting van de pasgeborene te voorkoen. 12. Bij de vrouw zijn de erupties gelokaliseerd in en rond de vulva, intravaginaal en op de cervix. 13. Aan patiënten die frequent (eer dan zes keer per jaar) een hinderlijk recidief hebben, kan een continue profylaxe worden voorgeschreven in een dosering 1dd valaciclovir 500 g tab of 2 dd faciclovir 250 g tab. Tijdens zwangerschap wordt aciclovir 2 dd 400 g voorgeschreven. 14. Na zes tot twaalf aanden wordt deze profylaxe geëvalueerd en eventueel gecontinueerd. 15. In het Faracotherapeutisch Kopas wordt bij valaciclovir, faciclovir en aciclovir geen interactie et de pil beschreven. 16. Condyloata acuinata worden veroorzaakt door het huaan papilloavirus (HPV), type 6 en 11. Er zijn iniddels tientallen typen bekend Het HPV-virus dat condyloata acuinata veroorzaakt (type 6 en 11), is onschuldig. Het cervixcarcinoo wordt door een ander type HPV-virus veroorzaakt. Herpes genitalis en condyloata acuinata: kennistoets Onderwijsateriaal voor toetsgroepen Nederlands Huisartsen Genootschap, septeber 2013

11 Onderwijsateriaal voor toetsgroepen Herpes genitalis en condyloata acuinata: kennistoets Werkblad Condyloata acuinata zijn zeer besettelijk; 60 tot 80 procent van de seksuele partners van patiënten et condyloata acuinata is ook beset. De transissiekans tijdens één seksueel contact wordt geschat op 60 procent. Vaak verloopt een HPV-infectie subklinisch, aar ook dan is virusoverdracht ogelijk. 19. Besetting vindt eestal plaats door seksueel contact. Peri-anale en perineale condyloata worden, in tegenstelling tot intra-anale condyloata, niet alleen veroorzaakt door anaal seksueel contact, aar ontstaan ook door epitheelbeschadigingen ten gevolge van defecatie en door besetting vanuit de directe ogeving. Besetting kan ook plaatsvinden via de vingers, aar ook zelfs via de handdoeken van patiënten et condyloata. 20. Van alle patiënten is 20 procent na drie aanden zonder behandeling genezen. Van de overige patiënten 90 procent na twee jaar hersteld. Bij de resterende 10 procent kan de infectie lang persisteren; het recidiefpercentage na behandeling is hoog. 21. Pearly penile papules zijn één of eerdere kleine (inder dan 1 doorsnee), paarleoerachtige papeltjes in de sulcus coronarius van de glans penis. Genitale wratten daarentegen hebben een bloekoolachtige structuur. De kleur varieert van rozerood tot grijswit et een doorsnee van 1 tot De aanwezigheid van condyloata is geen indicatie voor een intensievere screening op cervixcarcinoo. In tegenstelling tot andere HPV-typen worden HPV type 6 en 11 niet (eer) in verband gebracht et het ontstaan van vulvaof cervixcarcinoo De patiënt stipt thuis gedurende axiaal vijf weken tweeaal daags aan op drie achtereenvolgende dagen per week et podofyllotoxine 0,5% oplos- Herpes genitalis en condyloata acuinata: kennistoets Onderwijsateriaal voor toetsgroepen Nederlands Huisartsen Genootschap, septeber 2013

12 Onderwijsateriaal voor toetsgroepen Herpes genitalis en condyloata acuinata: kennistoets Werkblad 3 sing of podofyllotoxinecrèe 0,15%. Na het aanstippen oet de vloeistof enkele inuten drogen o verspreiding tegen te gaan en ag niet worden afgewassen. De gezonde huid rond de wrat hoeft niet bescherd te worden. Tijdens zwangerschap of lactatie is deze behandeling gecontra-indiceerd. 27. Uit onderzoek is gebleken dat iiquiodcrèe 5% een adequaat iddel is voor de behandeling van genitale wratten. De patiënt brengt de crèe drieaal per week aan gedurende axiaal zestien weken. 28. Wekelijkse applicatie et trichloorazijnzuur 80-90% is een werkzae behandeling tegen genitale wratten. 29. Het op de praktijk et vloeibare stikstof aanstippen van genitale wratten die op plaatsen zitten waar de patiënt zelf niet bij kan (cryotherapie), is een bruikbare ethode. 30. Elektrocoagulatie op de praktijk van genitale wratten die op plaatsen zitten waar de patiënt zelf niet bij kan, is een bruikbare ethode. Hierbij wordt onder lokale verdoving gecoaguleerd (infiltratie et lokaal anestheticu of tevoren aangebrachte lidocaïne/prilocaïnecrèe). Behandel eenaal per week, totdat de laesies verdwenen zijn Tijdens de zwangerschap is het aanstippen van genitale wratten et vloeibaar stikstof de eerste keus. Elektrocoagulatie is een alternatief. Medicaenteuze behandeling is in de zwangerschap gecontra-indiceerd. Herpes genitalis en condyloata acuinata: kennistoets Onderwijsateriaal voor toetsgroepen Nederlands Huisartsen Genootschap, septeber 2013