Verslag. PlattelandsParlement Gelderland. 9 maart 2013 MAURIK

Transcriptie

1 V E R S L A G 9 maart 2013 MAURIK Verslag PlattelandsParlement Gelderland 9 maart 2013 MAURIK Pagina 1 van 50

2 Colofon Organisatie PPG: Vereniging Kleine Kernen Gelderland Federatie Dorpshuizen Gelderland Josien Durieux Peter van Heek Koen Lensing (stagiair) Clementine Wintraecken Gelderse Plattelandsvrouwen Organisaties Marlies Schmidt Koninklijke Nederlandsche Heidemaatschappij Erik Arkesteijn Plattelands Jongeren Gelderland Robin van Eerden Het PPG is mogelijk gemaakt door: Gemeente Buren Provincie Gelderland Met in het bijzonder veel dank aan alle vrijwilligers die de themagroepen hebben begeleid en alle sprekers die voor inspirerende inleidingen hebben gezorgd! Gemma Koning, Jannes Herman Mostert, Fons Goselink, Odile Jansen, Krijno Horlings, Hans Suurmond, Peter Waterkoort, Bert van Setten, Wesley Aalbers, Renske van der Maten, Anton Vlaanderen, Peter Steverink, Cees Loppersum, Olaf Caselli, Henk Stormink, Marianne Wieggers, Jan van der Veer, Wim Meurs, André Menting, Hannie Penninx, Thijs de la Court, Miriam van Groen, Ria Aartsen Verslag Tekst: Josien Durieux en Odile Jansen Opmaak: Josien Durieux Foto s: Arthur van Woersem Pagina 2 van 50

3 Inhoud Inleiding... 4 Samenvatting per thema... 6 Opening... 9 Netwerken Voorbeelden Anders Organiseren Themagroepen Thema Beheer van de publieke ruimte Thema Digitale Bereikbaarheid Thema Combinatie van functies en voorzieningen Thema Onderwijs op het platteland Thema Wonen Thema Zorg Thema Welzijn en sociale cohesie Thema Duurzame energie In the box Slotdebat Pitchtalks en reacties Digitale bereikbaarheid Onderwijs op het platteland Combinatie van functies en voorzieningen Wonen Zorg Beheer van de publieke ruimte Welzijn en sociale cohesie Duurzame energie Conclusies per thema Out of the Box Eindconclusie: wat kan er anders? Vervolg Social media Foto s op Facebook Reacties op Twitter Presentaties op Youtube Bijlage 1: Dagprogramma PPG Pagina 3 van 50

4 Inleiding Organisatie PPG Op 9 maart 2013 werd het vierde PlattelandsParlement Gelderland gehouden in Maurik, waar we te gast waren in het gemeentehuis van de gemeente Buren. Het dagprogramma is te vinden in de bijlage. Het Gelderse PlattelandsParlement wordt om het jaar georganiseerd door de Vereniging Kleine Kernen Federatie Dorpshuizen Gelderland, de Koninklijke Nederlandsche Heidemaatschappij, de Gelderse Plattelands Vrouwen Organisaties en de Plattelands Jongeren Gelderland. Doelstellingen PPG De doelstellingen van het PlattelandsParlement zijn: 1. Mensen in beweging brengen 2. Tips geven: wat kun je zelf doen in je dorp? 3. Kansen laten zien 4. Werkwijzen en inzichten verzamelen Daarnaast is het PlattelandsParlement een netwerkdag waarbij ook de dialoog tussen actieve inwoners van het platteland en leden van de Provinciale Staten van Gelderland wordt gestimuleerd. Om dat te bewerkstelligen wordt de dag afgesloten met een debat. Thema s PPG Als centraal thema hebben we gekozen voor Anders Organiseren. We zien in de kleine kernen veel vernieuwende initiatieven. Soms noodgedwongen omdat voorzieningen verdwijnen, in andere gevallen worden nieuwe mogelijkheden gecreëerd voor bijvoorbeeld duurzame energie. Ook zien we dat bestaande structuren worden aangepast als het gaat om bijvoorbeeld het beheer van openbaar groen. Gelderlanders zijn innovatief en vindingrijk! We zoomden op 9 maart in op de volgende thema s: 1. Beheer publieke ruimte 2. Combinatie van functies en voorzieningen 3. Digitale bereikbaarheid 4. Energie 5. Onderwijs op het platteland 6. Welzijn en sociale cohesie 7. Wonen 8. Zorg Pagina 4 van 50

5 Leeswijzer Dit verslag begint met de samenvattingen per thema waarin de conclusies en wensen op een rijtje staan. Vervolgens worden op pagina 11 de initiatieven weergegeven van projecten die in Gelderland anders georganiseerd zijn. De verslagen van de themasessies vindt u vanaf pagina 13. De inspirerende inleidingen van iedere themasessie zijn gefilmd en de link naar deze opname staat per thema vermeld. Ook vindt u de link naar de eventuele PowerPoint presentatie of het praatpapier dat bij dit thema is gebruikt. Vanwege deze links is het handiger om dit verslag op de computer te lezen, zodat u de links aan kunt klikken! De in the box -aspecten staan bij elkaar genoemd op pagina 24 en 25. Dit zijn alle knelpunten die men ervaart wanneer men projecten anders wil organiseren. Het verslag van het slotdebat vindt u vanaf pagina 26. Hier staat per thema de pitchtalk van 1 minuut uitgeschreven, gevolgd door de discussie die hieruit voort kwam. De volledige conclusies per thema vindt u terug vanaf pagina 35. Als staart vindt u de samenvatting van de in the box aspecten, in vijftien aandachtspunten. Voor zover de tijd het op 9 maart toe liet, is per aandachtspunt aangegeven wie hier actie op zou kunnen ondernemen. Van de besproken aandachtspunten staan de opmerkingen weergegeven vanaf pagina 43. Tot slot vindt u de vervolgacties op de laatste pagina van dit verslag, alsmede de links naar de sociale media waarop meer over het PlattelandsParlement te vinden. Wij hopen met u in contact te blijven via o.a. deze sociale media! Pagina 5 van 50

6 Samenvatting per thema Digitale bereikbaarheid Conclusie Snel internet is belangrijk voor de leefbaarheid van het platteland. Er zijn allerlei lokale initiatieven gestart door inwoners of betrokken instanties die bijvoorbeeld glasvezel aanleggen, zoals in Heeze- Leende. Servicegerichter, want je doet het zélf, uiteindelijk goedkoper en ook met oog voor het buitengebied. Let wel, je bent dan geen klant maar medebezitter van het idee: lid van de coöperatie! Mensen weten heel goed wat ze nodig hebben voor toekomstbestendigheid, het grote toverwoord is zorg op afstand en langer thuis blijven wonen. Wens Glasvezel hoog op de politieke agenda houden en meedenken en meewerken aan lokale initiatieven. Onderwijs Conclusie Het verband tussen de kwaliteit van het onderwijs en de grootte van de school zorgt voor discussie. Hierdoor wordt de keuze tussen het in stand houden of opheffen van een school mede bepaald. Scholen zijn van groot belang voor de leefbaarheid van dorpen maar door keuzes van de overheid en de macht van schoolbesturen hebben de inwoners van dorpen weinig zeggenschap over de school in het dorp. Als deze inwoners echter, samen met alle kennis en kunde uit het dorp, een zelfstandig schoolbestuur willen vormen, worden zij tegengewerkt. Wens Kwalitatief goed onderwijs bieden aan kinderen op het platteland en zoveel mogelijk de school behouden in kleine kernen. Het belang van de school voor de leefbaarheid van het dorp bij schoolbesturen laten doordringen en op de politieke agenda houden. Verzelfstandiging van dorpsscholen faciliteren. Combinatie van functies en voorzieningen Conclusie Gebruikers en beheerders van gemeenschapsvoorzieningen kunnen en moeten samen de exploitatie verbeteren. Dit kan bijvoorbeeld door commerciële en sociale functies te combineren, door afspraken te maken met de horeca, door gezamenlijk wensen te inventariseren en gezamenlijk te organiseren, door kosten in beeld te brengen en daarbij te kijken op welke posten verbetering kan worden aangebracht. Hiermee kan een gemeenschapsvoorziening exploitabel gemaakt worden. Van de overheid wordt ruimte gevraagd voor eigen ontplooiing. Er kunnen ook overheidsdiensten ondergebracht worden in de gemeenschapsvoorzieningen. Pagina 6 van 50

7 Wens Flexibiliteit van dorpshuisgebruikers die open staan voor veranderingen en vanuit de politiek de ruimte krijgen om in dorpshuizen te experimenteren met nieuwe functies. Wonen Conclusie Met sociale cohesie in de dorpsgemeenschap en kartrekkers voor projecten ben je in een dorp in staat om voor wonen, zorg, sociale wensen en behoeftes van inwoners in te staan. Hierbij zijn wel de gemeente en de provincie nodig om het proces te faciliteren, kennis en kunde te leveren en op gebied van beleid en regelgeving een project mogelijk te maken. Wens Inwonersprojecten op gebied van wonen, zorg, sociale wensen en behoeftes vanuit de gemeente en provincie blijven faciliteren. Zorg Conclusie Met al het talent uit het dorp kun je vaak meer dan je zelf denkt! Door te kijken in welke behoeften je als inwoner zelf kunt voorzien, kun je in vertrouwen het dorp laten aanvoelen als een warme deken voor jong en oud! Met een dorpsondersteuner worden de zaken vaak makkelijker gemaakt en vanuit de dorpsgemeenschap gecoördineerd. Wens Inwoners zetten hun talent in ten behoeve van het dorp en dorpen kunnen gebruik maken van een dorpsondersteuner of dorpscontactpersoon om zaken van binnenuit te coördineren. Beheer van de publieke ruimte Conclusie Gemeenten en inwoners moeten bij elkaar terecht kunnen met vragen en ideeën. Actieve inwoners zijn afhankelijk van een faciliterende gemeente, een meedenkende gemeente heeft baat bij een gedreven groep inwoners. Anders organiseren door samenwerken leidt tot een mooiere leefomgeving, enthousiaste inwoners en tevreden gemeenten. Kortom: tot beter buurtbeheer. Wens Niet denken vanuit regelgeving, maar vanuit kansen. Welzijn en sociale cohesie Conclusie Vind mensen met talent om ideeën uit te voeren. Zorg voor een positief verhaal, begin niet te groot en geniet ervan! Vind kennis en financiering via organisaties als de VKK. Pagina 7 van 50

8 Wens In veel dorpen worden positieve activiteiten ondernomen door enthousiaste en betrokken inwoners. Iemand kan zijn of haar kwaliteiten inzetten voor de samenleving en krijgt daarvoor waardering. Duurzame energie Conclusie Iemand die duurzaam wil leven moet bijna zelf expert worden om zeker te weten dat hij de juiste keuzes maakt. Het is belangrijk om je te laten informeren en begeleiden door een organisatie of een persoon die je vertrouwt, die een goed verhaal heeft en de juiste toon aanslaat. Met die basis kun je meer mensen mobiliseren om een duurzaamheidsproject te starten in het dorp. Wens Overheid: denk mee, creëer ruimte voor lokale initiatieven en waardeer lokale energie. Inwoners: zoek een deskundige die je vertrouwt en werk aan je eigen verbeterplan. Pagina 8 van 50

9 Opening Miriam van Groen, dagvoorzitter, heet de aanwezigen van harte welkom en geeft het woord aan de eerste sprekers: Willy Waalderbos, voorzitter VKK-FDG, heet de aanwezigen van harte welkom op dit vierde PlattelandsParlement. Voor uitvoering van het sociale profiel van de Provincie, heeft de Provincie er alle belang bij dat grote groepen vrijwilligers meedoen bij het uitvoeren en in de praktijk brengen hiervan. Deze inzet zou nog meer gewaardeerd moeten worden door de verschillende overheden uit welbegrepen eigen belang. Wethouder Sander van Alfen van de gemeente Buren verwelkomt de aanwezigen in het gemeentehuis van de gemeente Buren. Als overheid heb je de taak om de energie in de samenleving te waarderen en actieve inwoners verder te helpen. Zo komen er veel goede initiatieven van de grond, zo ook in onze gemeente. Maar pas op dat je actief burgerschap niet gaat forceren, iedere kern is uniek! Wethouder Thijs de la Court van de gemeente Lochem, inspireert de deelnemers over de veranderingen waar we mee te maken krijgen. De wereld stevende in feite af op een nieuwe ijstijd, maar als mensheid hebben we het tij weten te keren. Dit is te danken aan grote systemen zoals centrale energievoorziening en industrieën. Nu staan we aan de voet van een nieuw tijdperk, niet te stuiten veranderingen en we kunnen er dan ook van uit gaan dat energie, zorg en wijkbeheer bijvoorbeeld over enkele jaren echt anders georganiseerd worden. Door zélf het initiatief en eigendom te nemen kan kwaliteit versterkt worden, kan de lokale economie worden gestimuleerd, ontstaat een stimulans voor innovatie. Pagina 9 van 50

10 Netwerken Het PlattelandsParlement brengt actieve inwoners, politici, gemeenteambtenaren en medewerkers van diverse organisaties en instanties bij elkaar. Een broedplaats voor ideeën, het leggen van nieuwe contacten en kennisuitwisseling. Om het leggen van nieuwe contacten te stimuleren, kregen alle deelnemers drie blanco visitekaartjes waar ze hun gegevens op konden invullen. Tijdens de opening konden de deelnemers alvast één visitekaartje met een onbekende uitwisselen. Het leidde tot levendige gesprekken die door de dagvoorzitter nauwelijks te temperen waren! In de lunchpauze werd ook ruime gelegenheid geboden om, naast de verzorging van de inwendige mens, elkaar en elkaars projecten te leren kennen. Op de informatiemarkt stonden de volgende organisaties met informatie: Digitale bereikbaarheid provincie Gelderland (Carine Verheggen, Martijn Bruil) Duurzame energie (Live Green; Wijbrand Pauw) Energiebesparing en energieopwekking in en om gebouwen. (Stichting werkcorporatie verduurzaming gebouwen; Eddy van Haren) Trainingen voor kids (Coaching Unique, Thea van Dam) Communities of the future, De Stoere Houtman (Jaap Huurman) De Keppelse Tuinen (Dorpsraad Keppel en Eldrik) Maandblad Maurik Rond (Stichting Maurik Rond; Danielle van den Berg, Else Schippers en Marie-Hélène Greive) Digitaal platform De IJsselheimers (Peter van Stralen en Casper Kruizinga) Dorpsontmoetingspunt Deil (Koos van der Eijk) Burgerprojecten in de zorg (Zorgbelang Gelderland; Henk Beltman) Digitale Bereikbaarheid Het licht gezien (Ontwikkelingsmaatschappij Oost Nederland NV; Hans van der Stappen) Pagina 10 van 50

11 Voorbeelden Anders Organiseren Veel deelnemers aan het PPG hebben al de nodige ervaring met anders organiseren. De volgende voorbeelden zijn bij aanmelding van de deelnemers ingediend: 1. Het Noaberteam, Meddo, Contactpersoon: André Menting 2. Krimpfonds provincie Gelderland, voor innovatieve, creatieve en experimentele ideeën die een bijdrage leveren aan leefbaarheid in krimpgebieden, Contactpersoon: Jeannine Liebrand 3. Beleid digitale bereikbaarheid provincie Gelderland, Contactpersoon: Carine Verheggen 4. Proefproject bouw ecologisch zelfvoorzienend energieneutraal model seniorenleeftijdsbestendige woning, Contactpersoon: Jan Maas 5. Energieneutraal maken, Enspijk, Contactpersoon: Jan Maas 6. Omvorming MFA in Kulturhus, Elburg, Contactpersoon: Lyda Sneevliet 7. Oprichting gemeentelijke programmaraad met dorpscontactpersonen, Elburg, Contactpersoon: Lyda Sneevliet 8. Haalbaarheidsonderzoek gezondheidscentrum, Asperen, Contactpersoon: Griedo Bel 9. Kennisdossier 'Burgerprojecten', waarin initiatieven van burgers gericht op leefbaarheid van wijk of dorp zijn beschreven, Contactpersoon: Henk Beltman 10. Aanleg veilig fietspad dorpsrand naar school, Winterswijk-Waliën, Contactpersoon: Jan Koks 11. Verbeteren digitale bereikbaarheid bedrijventerreinen en buitengebied, Gelderland, Contactpersoon: Hans van der Stappen 12. Achterhoekconnect, Wijkzorg en het combineren van welzijn, sociale cohesie en zorg, onder andere via inzet van de ipad, Contactpersoon: Herman Koster 13. LiveGreen, Duurzaam wonen en werken, energiebesparing en opwekking duurzame energie via zonnepanelen, Contactpersoon: Wijbrand Pauw 14. Portefeuille WMO, dorpscomité t Harde, Contactpersoon: Herman Thomas Pagina 11 van 50

12 15. Decentralisatie van jeugdzorg/awbz en werk en re-integratie, Het vormgeven van zorg en welzijn dicht bij de burger, Contactpersoon: Gera Koopmans-Jacobs 16. Regionale strategie krimp, Plan voor het begeleiden van krimp in de Achterhoek, waarbij de combinatie tussen bottom-up en top-down erg van belang is, Contactpersoon: Janneke Rutgers 17. Duurzame oplossing voor Multifunctioneel Centrum Heerewaarden, Niet meer uitgaan van wat er is, of van wat er door de gemeente/woningstichting wordt aangedragen, maar van wat nodig is in het dorp en waar behoefte aan is bij de inwoners, Contactpersoon: Alie Bakkenes 18. Maurik Rond, Stichting Maurik Rond is een initiatief voortkomend uit een leefbaarheidsproject en de vraag van inwoners naar betere informatie, communicatie en samenhang. Door middel van deelname aan (of bijdrage in de organisatie van) diverse 'meetings' zoals een informatiemarkt en het maken en uitgeven van het maandblad 'Maurik Rond'. Dit biedt iedereen binnen Maurik, Eck en Wiel en Rijswijk een platform. Contactpersonen: Marie-Hélène Greiver, Else Schipper & Daniëlle van den Berg 19. Het betrekken van bewoners, cliënten en zorgvragers bij veranderingen in de wijken en dorpen (woningen, openbare ruimte, welzijns-, zorg- en culture voorzieningen) en ondersteuning ouderinitiatieven, bijvoorbeeld rondom kleinschalig wonen met zorg, Contactpersoon: Anneke van der Ven 20. Digitaal platform 'IJsselheimers', Het digitale platform IJsselheimers brengt mensen met dromen, ideeën, kennis en daadkracht, die een positieve bijdrage leveren aan de IJsselregio bij elkaar: vinden én verbinden. Het platform omarmt nieuwe ideeën en helpt hen van droom naar werkelijkheid. Contactpersonen: Peter van Stralen & Casper Kruizinga 21. Project pilot regio Rivierenland, dorpsontmoetingspunt Deil, Contactpersoon: Koos van der Eijk 22. Windows voor beginners, Cursus voor oudere beginnende PC-gebruikers, destijds bekroond met prijs Kern met Pit van KNHM, Aerdt, Contactpersoon: Piet Wanders 23. Communities of the Future, Contactpersoon: Jaap Huurman 24. Coaching Unique, Trainingen voor kinderen m.b.t. weerbaarheid, assertiviteit en sociale vaardigheden in verschillende vormen, Trainingen voor volwassen m.b.t. rouwverwerking, Contactpersoon: Thea van Dam 25. Stichting Werkcorporatie Verduurzaming Gebouwen, Energiebesparing en energieopwekking in en om gebouwen. Ervaren oudere bouwvakkers en onervaren jonge Wwb-ers werken samen in eerdergenoemde werkveld. Samen proberen zij via de werkcorporatie duurzaam aan de slag te gaan naar betaalde arbeid. Contactpersoon: Eddy van Haren 26. Burger Initiatief Glasvezel, Midden Drenthe, propageert de uitrol van glasvezel in de kleine kernen, buitengebied en industrieterreinen tegen een concurrerend tarief, Contactpersoon: Peter de Vries 27. De Keppelse Tuinen, Omtoveren oude HC'03 voetbalvelden in Hoog-Keppel tot de Keppelse Tuinen. Proces loopt nog in overleg met de gemeente. Contactpersoon: Nellie van der Pasch Pagina 12 van 50

13 Themagroepen Voor iedere discussie is het uitgangspunt: wat werkt? Dit is namelijk bruikbare informatie voor anderen en die wordt gedeeld en gepresenteerd in het slotdebat. In de themagroep komt het volgende aan bod: Presentatie inspirerend voorbeeld Succesfactoren benoemen en verzamelen Ideeën en voorbeelden uitwisselen naar aanleiding daarvan Ook moeilijke kanten krijgen ruimte, die gaan in de box Concrete actie voor jezelf benoemen Iedere werkgroep beschrijft in een pitch talk van 1 minuut de kansen van anders organiseren voor zijn thema Op de volgende pagina s zijn per thema de resultaten beschreven. Pagina 13 van 50

14 Thema Beheer van de publieke ruimte Presentatie Noaberteam door André Menting, Vereniging Dorpbelang Meddo Het noaberteam bestaat uit elf vutters, senioren die graag wat willen doen voor het dorp. Het begon met het bouwen en onderhouden van schuilhutten waar ruiters met hun paard kunnen schuilen tegen regen. We onderhouden nu ook de uitkijktoren, we maken aanplakborden schoon, enzovoorts. Ook werken we mee aan eenmalige projecten van de gemeente zoals het nakijken van fietsroutes, of er zaken kapot zijn of een gevaar opleveren. Hierdoor heeft de gemeente 20 dode bomen weggehaald bijvoorbeeld. We moeten er wel voor waken dat ons team zomaar door iedereen wordt ingeschakeld. We zijn er voor de kleine werkzaamheden aan ons dorp. In de toekomst willen we dit wel uitbreiden, met het project maatjes. Op het gebied van zorg en welzijn komt er steeds meer bij inwoners terecht omdat de overheid bezuinigt. Klik hier voor de video. Klik hier voor het praatpapier Succesfactoren om het beheer van de publieke ruimte anders te organiseren: Inwoners komen met ideeën. Hoe kunnen kunnen we dit uitvoeren? > De gemeente moet anders (gaan) denken. Niet in belemmeringen, maar juist in kansen. Ideeën realiseren met gemeente, provincie, lokale ondernemers, banken en actieve vrijwilligers. Structureel nieuwe taakverdeling afspreken (overheidsparticipatie) > coöperatiegedachte. Zelf de regie in handen nemen Duurzaam organiseren. Vakkennis, trots, voldoening Vrijwilligers Medewerking Financiële gemeente ondersteuning Sociale cohesie Trigger/aanleiding Anders denken Samenwerking Klein beginnen Pagina 14 van 50

15 Thema Digitale Bereikbaarheid Presentatie HSLnet door Cees Loppersum, HSLnet Een coöperatie is een NGO. Als je géén goede samenwerking hebt met het publiekrechtelijke orgaan en de gemeente, reken er dan maar op dat het in 95% van die gevallen mis gaat. Klik hier voor de video. (helaas is de volledige presentatie niet opgenomen) Klik hier voor de PowerPoint presentatie Succesfactoren om digitale bereikbaarheid anders te organiseren: Glasvezel met een ideaal. Met z n allen: diverse zaken aan te koppelen. Kost je energie (inzet), maar levert sociale cohesie/saamhorigheid Digitale ontsluiting essentieel voor leefbaarheid ( Wij willen zo lang mogelijk thuis blijven wonen. ) Talent genoeg in je gemeente. Bereikbaarheid = Leefbaarheid Word je lid of ben je klant Praat je eigen taal Ter zake deskundig Doorzetters Gemeente met visie Krachten bundelen. Verevening van kern en buitengebied. Glasvezel (alternatief of draadloos) Vertrouwen bij andere partijen Glasvezel: doe het, aarzel niet Lokale samenhang / coöperatie Niet blijven rekenen DOEN Masterplan: POP-locaties Overtuigingskracht Business case Aanspreekpunt. Schoon (geen verglazing) Regie houden. Hou het lokaal en klein. Pagina 15 van 50

16 Thema Combinatie van functies en voorzieningen Presentatie door Clementine Wintraecken, Federatie Dorpshuizen Gelderland De financiën van een dorpshuis moeten rondkomen. Daarvoor zijn naast sociale activiteiten, ook activiteiten nodig die geld opleveren, zoals het verhuren van ruimtes aan medische diensten. Er zijn dorpshuizen waar inwoners gezamenlijk ontbijten. Hiervoor moet men wel weten wat er volgens de vergunning is toegestaan. Ga hierover in gesprek met de gemeente en laat je informeren. De nieuwe drank- en horecawet komt er ook aan. Hierin staat beschreven wat er in een dorpshuis terecht hoort en wat er in de horeca terecht hoort. Maak ook afspraken met elkaar zoals waar condoleances plaatsvinden. Tot slot zijn we erbij gebaat als de afstand tussen overheid en burger kleiner wordt. In tijden waarin gemeenten fuseren kan dat door fysiek aanwezig te zijn met bijvoorbeeld een informatiepunt in de kernen. Klik hier voor de video. Klik hier voor het praatpapier Succesfactoren om het combineren van functies en voorzieningen anders te organiseren: Ga actief op zoek naar partners en geld Ouderen en jongeren respecteren Win-winsituatie moet aantoonbaar zijn Contact tussen jong en oud Ruimte in regelgeving Overleg levert meerwaarde Betrokkenheid Persoonlijke inzet Simpel houden Aansturen op burgerinitiatieven De neuzen dezelfde kant op Vertrouwen Ontmoetingsruimte Elkaar iets gunnen Hebzucht loslaten Kleine behapbare projecten Ruimte voor ZZP ers Kijken naar de toekomst Negeer de Remmers in vaste dienst Waarde voor de maatschappij hebben als mens Draagvlak beschikbaarheid vrijwilligers Risico durven nemen op falen Positief belichten Regisseur is noodzakelijk Combinatie van functies Blijf niet hangen in tegenslagen Belonen (waardering laten zien) Niet: Wie roept er iets? Maar: Wie hebben we nodig? Leegstand bejaardenoorden gebruiken voor dorps- / wijkfunctie Aansluiten bij lokale energie: Waar maakt men zich druk over? Bovenregionale visie Geef complimenten Vier de successen Groeien door te delen ( Wat je deelt, vermenigvuldigt zich. ) Geef niet te snel op, maar weet wanneer je moet stoppen Begin bij jezelf. Ook als je tegengewerkt wordt door veel hobbels De optimist wint Sta op voor je dorpsgenoten Leren van je buren Pagina 16 van 50

17 Boven: themagroep combinatie van functies en voorzieningen Onder: themagroep onderwijs op het platteland Pagina 17 van 50

18 Thema Onderwijs op het platteland Presentatie door Peter Steverink, stichting Dorpshuis Keppel Wij kunnen ,- per jaar besparen door onderwijs anders te organiseren: door zelfstandig te worden. Grote besturen zijn de oplossing niet. Willen we dorpen vitaal en leefbaar houden, dan zal er meer invloed bij de dorpelingen zelf moeten liggen. Klik hier voor de video. Klik hier voor de PowerPoint presentatie Succesfactoren om onderwijs op het platteland anders te organiseren: Lobby Inzet gemeente Expertise dorpsgenoten Behoud van de school gaat krimp en vergrijzing tegen Overhead uitschakelen door het zelf te doen Verbetering en handhaving leefbaarheid en onderwijs door zelfbeheer Draaiing en invloed door zelfwerkzaamheid Vasthoudendheid (o.a. door gevoel van onrecht). Continuïteit door zelfwerkzaamheid Aanwezigheid externe gelden Inzet dorpsgenoten (o.a. ouderen) De school is de ziel van het dorp Combinatie van functies Positieve PR-uitstraling Pagina 18 van 50

19 Thema Wonen Presentatie door Jan van der Veer, stichting WOEL Wij hebben ook geleerd van het woningbouwproject in Bladel, Brabant. De wethouder die de zaken daar van de grond had gekregen wees ons erop dat we twee wegen moeten volgen: de ene weg is via informatieavonden belangstellenden zoeken en de andere weg is dat je de politiek achter je krijg. Het zag er niet naar uit dat ons dat in de gemeente Zevenaar gemakkelijk ging lukken. We hebben geen steun gezocht bij politieke partijen, maar onze eigen partij opgericht: Lokaal Belang waarvoor we vijf raadszetels haalden bij de eerste verkiezingen! En wij mochten de wethouder voor Ruimtelijke Ordening leveren! Klik hier voor de video. Klik hier voor de PowerPoint presentatie Succesfactoren om wonen anders te organiseren: Kleinschaligheid Prijsverscheidenheid Samen doen (sociaal) Verscheidenheid (visueel) Subsidie in de startfase Drive van Stichting WOEL. Onderhandelingsmacht van samen doen Korte lijnen/communicatie Medewerking van de gemeente Zelfwerkzaamheid Expertise Initiatiefnemers trekken de kar De provincie moet subsidie beschikbaar stellen voor procesbegeleiding Procesbegeleiding (kennis en kunde) Gemeente moet planologisch, procesmatig en politiek meedenken Door collectief particulier opdrachtgeverschap ben je als gemeenschap (bewoners) in staat om woon-, zorg- en sociale wensen en behoeften van bewoners op te lossen Pagina 19 van 50

20 Boven: themagroep wonen Onder: themagroep Zorg Pagina 20 van 50

21 Thema Zorg Presentatie door Hannie Penninx, dorpsondersteuner Elsendorp Het stond er in Elsendorp in 2003 niet goed voor. De jeugd en de ouderen vertrokken. Er werd nauwelijks nieuw gebouwd en voorzieningen verdwenen. Dat wilden we niet, we wilden een kanteling teweeg brengen om de leefbaarheid voor alle leeftijdsgroepen te behouden. De commissie Elsendorp 1500 is opgericht met als doel om te groeien tot 1500 inwoners. We wilden ook dat er zorg geboden kon worden in Elsendorp en als het even kon door Elsendorpers zelf. Meer kwaliteit, minder reistijd en de korte lijnen weer terug. Succesfactoren om zorg anders te organiseren: Klik hier voor de video. Klik hier voor de PowerPoint presentatie. Link naar uitzending Brandpunt. Voor wat, hoort wat Toekomstgerichtheid Commitment in het doel Basis vormen vanuit een MFA (Multifunctionele Accommodatie) om sociale cohesie te versterken Vertrouwen in dorpsondersteuner en cliënt, daadkracht, geworteld in het dorp Professionals die niet open staan voor zorgvragers en denkten vanuit zijn/haar eigen box en belang Verbindingen leggen tussen mensen Elk mens als uniek beschouwen Niet in concurrentie denken Kijken naar mogelijkheden en eigen oplossingen Collectief zelfvertrouwen en inzicht in eigen mogelijkheden Dorpsmentaliteit: Samen met elkaar, Kom niet aan ons, zorgen voor elkaar Tijdsbeeld Collectieve aanpak Gevoel voor urgentie Breed aanpakken: zorg, welzijn en leefbaarheid Actieve benadering door dorpsondersteuner Ruimte en houding van(uit) de gemeente Alles toetsen aan het doel. Zelforganiserend vermogen en selectief zijn in wat je van buiten haalt Gemeenschappelijke visie uit het dorp In staat zijn om te dromen en te durven dromen Veelzijdigheid v.d. mensen (denkers, doeners) die ook praktisch een hoger niveau aankunnen Overzichtelijkheid van het dorp Mensen zelf laten nadenken over oplossingen De wil om samen te werken door middel van vrijwilligers Pragmatische instelling van het zorgteam e.d. In dorpen meer gaan werken in plaats van alleen wonen Pagina 21 van 50

22 Thema Welzijn en sociale cohesie Klik hier voor de video. Klik hier voor de PowerPoint presentatie Succesfactoren om welzijn en sociale cohesie anders te organiseren: Presentatie door Marianne Wieggers, dorpscontactpersoon Teuge Een dorpscontactpersoon levert geen extra werk op voor de dorpsbelangenorganisatie. Er is in de nieuwe regeling van de Provincie ook ruimte om weer een aantal salarissen voor dorpscontactpersonen voor twee jaar te betalen. Als dorpscontactpersoon kijk je naar wat er mogelijk is in je dorp met de aanwezige organisaties en instanties. Je creëert geen nieuwe dingen, maar je legt verbindingen en zorgt voor ontmoetingen. In Teuge leidt dat bijvoorbeeld tot tuintelen : ouderen leren jongeren tuinieren en telen.dat noemen ze tuintelen omdat het leuker klinkt dan werken in de moestuin! Door dit soort projecten zijn ouderen onmisbaar in Teuge. Voor ons biedt vergrijzing kansen! Intrinsieke motivatie Persoonlijk contact Inzet vrijwilligers Vinden van juiste partijen Pers en aandacht Saamhorigheid Vraaggericht Begin klein Huisstijl ontwikkelen Financieringsbronnen Positiviteit benadrukken Persoonlijke aandacht Verantwoordelijkheid overdragen Overheid faciliteert, maar neemt niet over Platform bieden met aanbod Sponsoren Identiteit Creativiteit Tijd en energie insteken Horizontale ontwikkeling Toegankelijkheid Pagina 22 van 50

23 Thema Duurzame energie Succesfactoren om duurzame energie anders te organiseren: Presentatie door Henk Stormink, voorzitter LochemEnergie Wij hebben als bevlogen burgers onze eigen energiemaatschappij opgericht met als doel om uiteindelijk zelfvoorzienend te zijn. LochemEnergie is een professionele organisatie, met vrijwilligers. Binnen het project SlimNet Lochem, onderdeel van het IPIN project van Economische Zaken is het mogelijk om duurzame energie aan onze klanten te leveren die we met zonnepanelen opwekken. Onze klanten huren vijf zonnepanelen die wij op centrale plekken hebben aangelegd, bijvoorbeeld op het dak van het nieuwe gemeentehuis van Lochem. Daarnaast geven we advies over verantwoord omgaan met energie, dus wanneer men het best de wasmachine kan aanzetten bijvoorbeeld. Klik hier voor de video. Klik hier voor de PowerPoint presentatie Veel kennis en kunde in de gemeenschap Enthousiaste wethouder in de gemeente Bewuster worden van bewoners Versterken van sociale cohesie Enthousiasme als verbindende factor Voorbereiding van vrijwilligers Burgerparticipatie Financiering van derden Duurzaamheid Besparing moet de basis vormen, vermijden van verspilling Trias energetica (driestappenplan voor een energiezuinig ontwerp) Je moet zelf een expert worden met objectieve informatie Pagina 23 van 50