The Linux Cowloop Device Driver

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "The Linux Cowloop Device Driver"

Transcriptie

1 The Linux Cowloop Device Driver Hendrik-Jan Thomassen AT Computing BV Nijmegen

2 Inleiding Biedt mogelijkheid om block device schrijfbaar te laten lijken, zonder dat block device zelf te beschrijven. Copy on write loop driver Geïmplementeerd als block device driver Auteur: Gerlof Langeveld (AT Computing)

3 Kernel model applicatie proces system calls user mode kernel mode beneden dit > niveau bestaan geen files meer; alleen nog maar "diskblokken" virtual filesystem switch buffer cache fs type A fs type B fs type C block driver niveau binnen de kernel > logische disk

4 Demo-blockdriver Ideeën komen niet uit de lucht vallen... Het begon met een "fake disk" driver Lesmateriaal "Linux Device Drivers" cursus Demonstratie van verkeer tussen buffer cache en driver niveau Gebouwd als tweeling driver: block driver voor onder de buffer cache character driver om requests gemakkelijk terug te sluizen naar het user niveau Daemon op user niveau legt de brug tussen character driver en een fake disk oppervlak (in een gewone file)

5 Fake-disk driver application processes daemon fadid with logger end_ request file system layer buffer cache request character read+write requests from/to buffer cache address ioctl to get command description blocks ioctl to notify "operation done" block driver (slave: fadis) char driver (master: fadim) interrupt routine subroutine call

6 Knoppix - Live CD Klaus Knopper's Live CD was een grote inspirator Maar: op een CD kun je niet schrijven Stopte je je sessie, dan verdampte al je werk Programma's zoals Firefox en Gimp detecteren een 'first time start', en beginnen aan een lange vragenlijst Een Live CD die schrijfbaar leek te zijn bestond nog niet Wij bouwden een combinatie van Fake disk driver Copy on write principe (a la "snapshot disk" oppervlak) Fake disk oppervlak als file op floppy of USB stick File gebruikt met "sparse file holes" techniek

7 Cowloop driver application processes file system laag buffer cache cowloop driver met boekhouding van "geschreven" blokken cowfile op USB stick of op hard disk (sparse) "lagere" block driver

8 Problemen We wilden geen character driver en daemon erbij file creat,read,write rechtstreeks vanuit de kernel is gecompliceerd; we keken de kunst af bij 'core' files Als de filesysteem laag, hoog in de kernel, weet dat het gemounte file system type geen write operatie kent (bijv. ISO9660) dan stuurt hij geen write requests naar beneden. Gekunstelde oplossing voor onze Live CD: maak 'dd' kopie van de LINUX distributie (ext2 fs) in één file compress de 'dd' file maak 'n ISO image dat alleen die compressed 'dd' file bevat. gebruik de cloop driver (Russell) om dat te mounten

9 Leven na de Live-CD "Schrijfbare" Live CD is nu gemeengoed veel buitenlandse Linux tijdschriften hebben onze ATMission Live CD verspreid (GPL) voor ons geen core bussines nieuwere Live CD's gebruiken speciale filesysteem modules: Unionfs (oorspr. uit Plan 9), Aufs (nu in Knoppix) Cowloop als aparte driver beschikbaar via SourceForge en via driver source (3000 regels), Make en installatiescripts een handvol hulpprogramma's uitgebreide man pages

10 Voorbeeld modprobe cowloop > laad de cowloop driver (module) in de kernel cowdev -a /dev/fd0 /tmp/flop.cow /dev/cow/3 > nestel de cowloop driver bovenop de /dev/fd0 driver, block device naam /dev/cow/3 wordt de nieuwe "bovenkant", gebruik (zo nodig creëer) als cow file: /tmp/flop.cow mount /dev/cow/3 /mnt/flopmountpoint cp /some/demo/file /mnt/flopmountpoint/ umount /dev/cow/3 cowdev -d /dev/cow/3 > koppel cowloop driver los van onderliggende block driver

11 Pro & contra Inefficiente I/O: elke read & write gaat via aparte kernel-daemon: scheduling overhead Linux heeft (momenteel) een standaard Device Mapper snapshot in device mapper kan ongeveer hetzelfde ongedocumenteerd kernel-interface dmsetup(1) en Documentation/dm/snapshot.txt Meer ervaring nodig met 'xen'

12 Device mapper 'dm' Standaard Linux kernel module (vrij nieuw) dmsetup create cowdevnaam 0 size snapshot lowerdevice cowfiledevice p chunksz cowdevnaam wordt nieuwe "bovenste" blockdevice (0 en size bepalen startsectornr. en grootte daarvan) lowerdevice is het read-only onderliggende device cowfiledevice is waar de modificaties naar toe gaan (nadeel: moet blockdevice zijn; regular file kan niet) 'p' staat voor persistent: overleeft reboot; alternatief is 'n' (kost meer I/O en ruimte)

IN1805 I Operating System Concepten

IN1805 I Operating System Concepten IN1805 I Operating System Concepten Hoofdstuk 12: Mass-storage structure 9-1 Secondary storage (1) voornamelijk disks kleinst leesbare eenheid: sector plaats van een sector volledig bepaald door: drive

Nadere informatie

slides3.pdf April 15, 2002 1

slides3.pdf April 15, 2002 1 Wat is een Operating System? CSN CS3 OS structuur en File management Standaard verzameling software voor een computer Besturing/beheer van de computer Gemak voor schrijvers van programma s Standaarden

Nadere informatie

Wat is een unattended install?

Wat is een unattended install? Unattended Install Wat is een unattended install? Een Linux install waarbij geen user-interactie (input) nodig is. Alle vragen die bij een install om input vragen worden via een van tevoren gegenereerd

Nadere informatie

Korte uitleg: Mounten van filesystemen door de desktopgebruiker

Korte uitleg: Mounten van filesystemen door de desktopgebruiker Korte uitleg: Mounten van filesystemen door de desktopgebruiker Aangezien deze korte uitleg over mounten van filesystemen onder bijzondere omstandigheden gaat wordt de lezer geacht Korte uitleg: Mounten

Nadere informatie

De Service Console als NFS en iscsi server

De Service Console als NFS en iscsi server De Service Console als NFS en iscsi server De auteur (Reinout Wijnveen, reinout@osp.nl).is werkzaam als consultant/trainer voor OSP (http://www.osp.nl/) en geeft in die hoedanigheid onder meer VMWare en

Nadere informatie

We beginnen met een strikvraag: Welk van de volgende zijn bestanden?

We beginnen met een strikvraag: Welk van de volgende zijn bestanden? Alles is een bestand Posted 21 Sep 2015 David BothFeed Adapted Feb 2017 Henry van Aarssen Image by : opensource.com We beginnen met een strikvraag: Welk van de volgende zijn bestanden? Directories Shell

Nadere informatie

Geschreven door Administrator maandag, 20 augustus :55 - Laatst aangepast donderdag, 23 augustus :25

Geschreven door Administrator maandag, 20 augustus :55 - Laatst aangepast donderdag, 23 augustus :25 Je harde schijf verhogen in CeNTOS met XenServer: root:~# fdisk /dev/xvda The number of cylinders for this disk is set to 6527. There is nothing wrong with that, but this is larger than 1024, and could

Nadere informatie

Uitwerking Tentamen Operating Systems Maandag 15 juni 2015 P1 P2 P3 P4 P5 P1 P3 P5 P4 P2 P1 P3 P5 P3. Opgave 1

Uitwerking Tentamen Operating Systems Maandag 15 juni 2015 P1 P2 P3 P4 P5 P1 P3 P5 P4 P2 P1 P3 P5 P3. Opgave 1 Uitwerking Tentamen Operating Systems Maandag 15 juni 2015 Belangrijk: de gegeven antwoorden vormen één mogelijke uitwerking van het tentamen. Echter zijn er bij vele vragen meerdere correcte antwoorden

Nadere informatie

Computerarchitectuur en netwerken. Operating System structuur. Files

Computerarchitectuur en netwerken. Operating System structuur. Files Computerarchitectuur en netwerken 3 Operating System structuur Files Lennart Herlaar 13 september 2017 Inhoud 1 Operating Systems structuur system calls kernel / processen 2 Files storage en directory

Nadere informatie

Korte uitleg: Mounten van filesystemen

Korte uitleg: Mounten van filesystemen Korte uitleg: Mounten van filesystemen Mounten (van filesystemen) wordt in beter Nederlands 'aankoppelen' genoemd. Hoe je het ook noemt, waar gaat het om? Voor velen is dit een raadselachtig gebeuren.

Nadere informatie

4/4 Bestandssystemen

4/4 Bestandssystemen Networking Services 4/4 Bestandssystemen 4/4.1 Structuur van Linuxbestandssystemen Definitie Om op een optimale wijze beheer uit te kunnen voeren op een Linux-bestandssysteem, is kennis van de eigenschappen

Nadere informatie

De Linux Boom structuur

De Linux Boom structuur De Linux Boom structuur De indeling van Folders en bestanden in een Linux distributie voldoen vandaag de dag meer en meer aan bepaalde standaarden zijnde FHS (Filesystem Hierarchy Standard) en LSB (Linux

Nadere informatie

Gebruiker afschermen van de hardware

Gebruiker afschermen van de hardware Device driver 1 Gebruiker afschermen van de hardware Prog1 Prog2 System calls/ API Operating Systeem Device drivers Hardware 2 Introductie Een device driver is een computer programma dat direct communiceert

Nadere informatie

installatie Kubuntu LINUX (naast bestaand WindowsTM) hcc Venlo 6 mei 2008

installatie Kubuntu LINUX (naast bestaand WindowsTM) hcc Venlo 6 mei 2008 installatie Kubuntu LINUX (naast bestaand WindowsTM) hcc Venlo 6 mei 2008 Wat gaan we doen? (een overzicht) Wat gaan we doen? 1. hardware verkennen (BIOS en Knoppix) Wat gaan we doen? 1. hardware verkennen

Nadere informatie

8cm-Multiboot-CDROM met een aangepaste Knoppix Linux

8cm-Multiboot-CDROM met een aangepaste Knoppix Linux LinuxFocus article number 298 http://linuxfocus.org 8cm-Multiboot-CDROM met een aangepaste Knoppix Linux door Tjabo Kloppenburg (homepage) Over de auteur: Ik raakte geïnfecteerd in 1996. Slackware 3.1

Nadere informatie

Centrale begrippen hoofdstuk 3. Waarom multiprogramming? Vandaag. processen proces state: running, ready, blocked,... Vragen??

Centrale begrippen hoofdstuk 3. Waarom multiprogramming? Vandaag. processen proces state: running, ready, blocked,... Vragen?? Vragen?? Vandaag Hoofdstuk 4: threads (tentamenstof : 4.1 t/m 4.2) Kleine Opgaven 4.1 (niet alleen ja of nee, ook waarom!) en 4.4 inleveren maandag Centrale begrippen hoofdstuk 3 processen proces state:

Nadere informatie

Hoofdstuk 3: Processen: Beschrijving en Besturing. Wat is een proces? Waarom processen? Wat moet het OS ervoor doen? Is het OS zelf een proces?

Hoofdstuk 3: Processen: Beschrijving en Besturing. Wat is een proces? Waarom processen? Wat moet het OS ervoor doen? Is het OS zelf een proces? Hoofdstuk 3: Processen: Beschrijving en Besturing Wat is een proces? Waarom processen? Wat moet het OS ervoor doen? Is het OS zelf een proces? 1 Wat is een proces? Een proces is een programma in uitvoering

Nadere informatie

Automa'c Storage Management 11 g release 2. OGH DBA DAG 14 september 2010 Rob den Braber

Automa'c Storage Management 11 g release 2. OGH DBA DAG 14 september 2010 Rob den Braber Automa'c Storage Management 11 g release 2 OGH DBA DAG 14 september 2010 Rob den Braber Agenda Wat is ASM? New Features ASM 11g release 2 Infrastructuur ASM Oracle ACFS Voor- en nadelen van ASM- gebruik

Nadere informatie

Belangrijkste ideeën/concepten uit OS, incl. proces

Belangrijkste ideeën/concepten uit OS, incl. proces Operating System Overview (Hfst 2) Wat is een OS? Wat was een OS? Evolutie van OS. OS als virtuele machine OS als beheerder van hulpbronnen (resources) Belangrijkste ideeën/concepten uit OS, incl. proces

Nadere informatie

Solid State Disk Intel X25-M 80GB Generatie 2 (34nm) - 200

Solid State Disk Intel X25-M 80GB Generatie 2 (34nm) - 200 Solid State Disk Intel X25-M 80GB Generatie 2 (34nm) - 200 Presentatie voor HCC Vlaanderen 1 februari 2010 (c) Ivo Jossart - Creative Commons Lic. applies Bonnie++ 1.03 Sata2 500Gb 7200 rpm vs. Intel X25-M

Nadere informatie

Keuzevak Linux - Week 2

Keuzevak Linux - Week 2 Paul Sohier Kevin van der Vlist Versie 1.0 6 december 2011 Inhoud 1 Informatie 2 Gebruikers en groepen 3 Runlevels 4 Manual pages 5 Filesystem 6 Editors Informatie en benodigdheden dictaat, presentaties,

Nadere informatie

Dit zijn latency s die voorkomen bij het selecteren van het juiste geheugenadres in de RAM.

Dit zijn latency s die voorkomen bij het selecteren van het juiste geheugenadres in de RAM. Examenvragen 1. RAS / CAS / Ras to Cas => uitleggen, plus zeggen wat je het beste optimaal houdt (CAS) Dit zijn latency s die voorkomen bij het selecteren van het juiste geheugenadres in de RAM. RAS: Row

Nadere informatie

Een Minolta Dimage 5 camera gebruiken onder Linux

Een Minolta Dimage 5 camera gebruiken onder Linux LinuxFocus article number 240 http://linuxfocus.org Een Minolta Dimage 5 camera gebruiken onder Linux door Guido Socher (homepage) Over de auteur: Guido houdt van Linux. Niet alleen omdat het interessant

Nadere informatie

Op dit moment is ons gehele hosting cluster om NFS heen gebouwd waardoor zo maar overstappen geen optie is.

Op dit moment is ons gehele hosting cluster om NFS heen gebouwd waardoor zo maar overstappen geen optie is. Inleiding In onze huidige omgevingen maken we voor bijna 1% gebruik van NFS. Het is bij ons intern bekend dat NFS op sommige punten steken laat vallen, denk hierbij aan performance, maar ook aan locking

Nadere informatie

Presentatie. ZFS on Linux. Linux User Group Nijmegen 12-1-2016

Presentatie. ZFS on Linux. Linux User Group Nijmegen 12-1-2016 Presentatie ZFS on Linux Linux User Group Nijmegen 12-1-2016 Wat is ZFS? ZFS is een geavanceerd bestandssysteem met geïntegreerde functies zoals RAID, volume management en snapshots. Het heeft een standaard

Nadere informatie

Operating Systems Linux Blok 7a Partities Erik Seldenthuis

Operating Systems Linux Blok 7a Partities Erik Seldenthuis Blok 7a Partities Tijdsduur Doel Benodigdheden Theorie 1 dagdeel omgaan met partities, partitiegegevens afbeelden en wijzigen, gebruik maken van partitie manager, kennis van indeling schijf in partities

Nadere informatie

Van dvd naar webserver. Marcel Nijenhof Marceln@pion.xs4all.nl 18 Juli 2006 http://pion.xs4all.nl/lezingen/centos.pdf

Van dvd naar webserver. Marcel Nijenhof Marceln@pion.xs4all.nl 18 Juli 2006 http://pion.xs4all.nl/lezingen/centos.pdf Van dvd naar webserver Marcel Nijenhof Marceln@pion.xs4all.nl 18 Juli 2006 http://pion.xs4all.nl/lezingen/centos.pdf 1 Indeling Start installatie Wat is linux Wat zijn distributies Geschikte distributies

Nadere informatie

Virtualisatie. en KVM. Oscar Buse 14 februari 2017 NLUG

Virtualisatie. en KVM. Oscar Buse 14 februari 2017 NLUG Virtualisatie en KVM Oscar Buse 14 februari 2017 NLUG Overzicht onderwerpen Terminologie. Historie. Definitie van virtualisatie? KVM, QEMU en libvirt. KVM - command line en grafisch. Virtuele netwerken.

Nadere informatie

Super GRUB2 Disk Super GRUB2 Disk

Super GRUB2 Disk Super GRUB2 Disk Super GRUB2 Disk Super GRUB2 Disk is een live cd die je helpt om te starten in elke Operating System (OS), zelfs als je niet kunt opstarten door normale middelen. Een nieuwe stabiele release De voormalige

Nadere informatie

Dynamic VM Memory Allocation using Cache Hit Ratio

Dynamic VM Memory Allocation using Cache Hit Ratio VM 1 2 1 Dynamic VM Memory Allocation using Cache Hit Ratio KOUYA HINAGAWA 1 KOUSUKE TAKEUCHI 2 SANEYASU YAMAGUCHI 1 In virtualized environment, allocation memory size of virtual machines can be dynamically

Nadere informatie

Hulplink: https://help.ubuntu.com/community/installinganewharddrive

Hulplink: https://help.ubuntu.com/community/installinganewharddrive In de Ubuntu server hier zit een tweede sata-disk van 400 GB, deze is nog niet zichtbaar in Ubuntu. Daar gaat verandering in komen, zonde toch. Deze disk moet altijd te zien zijn omdat daar de backups

Nadere informatie

Btrfs: het beter fs. maar ook: BoterFS, Butterface, B-treeFS,... Nikolas Garofil. 20 februari 2015

Btrfs: het beter fs. maar ook: BoterFS, Butterface, B-treeFS,... Nikolas Garofil. 20 februari 2015 : het beter fs maar ook: BoterFS, Butterface, B-treeFS,... 20 februari 2015 Inhoud Info Gebruik 2/9 Inhoud 1 Inhoud 2 Info 3 Gebruik Inhoud Info Gebruik 3/9 Veiligheid Deze slideshow is snel-snel geschreven,

Nadere informatie

Oefening 1: hardware block devices (zoals harde schijven) herkennen

Oefening 1: hardware block devices (zoals harde schijven) herkennen Inhoudstafel Oefening 1: hardware block devices (zoals harde schijven) herkennen...1 Oefening 2: werken met partities...1 Oefening 3: opkuis en automatisatie...1 Oefening 4: werken met file systems...2

Nadere informatie

Tim Mallezie Architectuur van besturingssystemen: Vraag A2.

Tim Mallezie Architectuur van besturingssystemen: Vraag A2. Procesbeheer: kenmerken van moderne besturingssystemen. 1. Bespreek de (drie) meest typische kenmerken van moderne besturingssystemen. 2. In hoeverre beantwoorden UNIX, Linux en Windows NT hieraan? Geef

Nadere informatie

Geheugen en Adressering. Binding. Binding (2) Logische en Fysieke adresruimten. relocatie register. Dynamic loading

Geheugen en Adressering. Binding. Binding (2) Logische en Fysieke adresruimten. relocatie register. Dynamic loading Geheugen en Adressering Binding Geheugen (main memory, primary storage) is noodzakelijk voor de uitvoering van programma's. te beschouwen als array van adresseerbare bytes (of woorden). verschillende processen

Nadere informatie

Unix Console Gebruik

Unix Console Gebruik Unix Console Gebruik Inleiding tot het gebruik van de Unix console... met wat Linux en distributiespecifieke zaken ertussen. Presentatie van 16/04/2007 voor de HCC-Vl : Mechelen Sven Vermeulen 1 Unix Console

Nadere informatie

Administratieve rollen

Administratieve rollen Begrippen SOAP: Simple Object Access Protocol, simpel op XML gebaseerd communicatie protocol. De management console maakt ook gebruik van SOAP. UDP: User Datagram Protocol, is het primaire protocol dat

Nadere informatie

Erik Poll Martijn Warnier. http://www.cs.kun.nl/~erikpoll/linux

Erik Poll Martijn Warnier. http://www.cs.kun.nl/~erikpoll/linux Introductie Linux/UNIX Erik Poll Martijn Warnier http://www.cs.kun.nl/~erikpoll/linux Concrete doel van vandaag Basisvaardigheden UNIX/Linux werken met de command line shell file beheer proces beheer Betere

Nadere informatie

Machinevirtualisatie. Raphael kena Poss Universiteit van Amsterdam. Besturingsystemen

Machinevirtualisatie. Raphael kena Poss Universiteit van Amsterdam. Besturingsystemen Machinevirtualisatie Raphael kena Poss Universiteit van Amsterdam Besturingsystemen 1 vandaag... zal je leren: wat machinevirtualisatie is waarvoor het wordt gebruikt hoe het werkt het verschil tussen

Nadere informatie

Procedure voor het maken en plaatsen van een image mbv Symantec Ghost

Procedure voor het maken en plaatsen van een image mbv Symantec Ghost Procedure voor het maken en plaatsen van een image mbv Symantec Ghost Created by Benny Wouters on December 26, 2003 Meenemen Pci kaart usb 2.0 (422u van qtec) Pcmcia usb 2.0 kaartje Pcmcia netwerk kaartje

Nadere informatie

Ictivity Een vreemde eend in de bijt

Ictivity Een vreemde eend in de bijt Ictivity Een vreemde eend in de bijt De virtuele wereld Alles is tegenwoordig virtueel. Virtueel hondje Tamagotchi, virtueel huisdiertje Virtuele huisvrouw Agenda Welke vijf soorten virtualisatie zijn

Nadere informatie

1 Excercises on /proc

1 Excercises on /proc Toegepaste informatica, reeks 5 4 maart 2010 Besturingssystemen 2 Processes, threads and system calls in Linux Student:Nils Heyvaert & Ward de Rick 1 Excercises on /proc Which processor does this machine

Nadere informatie

Waarmaken van Leibniz s droom

Waarmaken van Leibniz s droom Waarmaken van Leibniz s droom Artificiële intelligentie Communicatie & internet Operating system Economie Computatietheorie & Software Efficiënt productieproces Hardware architectuur Electronica: relais

Nadere informatie

VMware View 4.5 een overview. Eline Klooster Technical Trainer e.klooster@xtg.nl

VMware View 4.5 een overview. Eline Klooster Technical Trainer e.klooster@xtg.nl VMware View 4.5 een overview Eline Klooster Technical Trainer e.klooster@xtg.nl Eline Klooster Xpert Training Group VMware Authorized Training Center Citrix Authorized Learning Center Microsoft CPLS Eigen

Nadere informatie

in1671 - Operating System Concepten Doel van een Operating System Interrupts 3-Lagen model spooling (Simultaneous Peripheral Operation On Line)

in1671 - Operating System Concepten Doel van een Operating System Interrupts 3-Lagen model spooling (Simultaneous Peripheral Operation On Line) in1671 - Operating System Concepten Doel van een Operating System drs J.W.J. Heijnsdijk Faculteit EWI, kamer 09.280 (Mekelweg 4) tel. 85804 email: Heijnsdijk@ewi.tudelft.nl Wat is een Operating System?

Nadere informatie

in1671 - Operating System Concepten

in1671 - Operating System Concepten in1671 - Operating System Concepten drs J.W.J. Heijnsdijk Faculteit EWI, kamer 09.280 (Mekelweg 4) tel. 85804 email: Heijnsdijk@ewi.tudelft.nl 2005 1-1 Doel van een Operating System Wat is een Operating

Nadere informatie

Het leven na de installatie 2006

Het leven na de installatie 2006 Het leven na de installatie 2006 Het dagelijks van Linux 15 maart 2006 19u30 1 Introductie Sprekers Pieter Barrezeele, Pieter Bolle, Bert de Bruijn, Tim Verhoeven Informatica Studenten Werking Voor K.H.Leuven

Nadere informatie

Inleiding Practicum Operating Systems

Inleiding Practicum Operating Systems Inleiding Practicum Operating Systems Mattias Holm & Kristian Rietveld Doel - In komende 3 practica zullen we gaan werken met een custom OS. - Kort introduceren van: - Hardware. - Kernel. - Tools. - De

Nadere informatie

Computerarchitectuur en netwerken Toets 1 4 okt

Computerarchitectuur en netwerken Toets 1 4 okt 11.00 13.00 De open vragen moet je beantwoorden op tentamenpapier. De multiple-choice antwoorden moet je op het vragenblad invullen in de rechtervakjes en dat blad inleveren. Schrijf je naam, studentnummer

Nadere informatie

Knoppix Kookboek 3.7. dual-boot installatie van Knoppix 3.7. en Windows XP op één harde schijf

Knoppix Kookboek 3.7. dual-boot installatie van Knoppix 3.7. en Windows XP op één harde schijf Knoppix Kookboek 3.7. dual-boot installatie van Knoppix 3.7. en Windows XP op één harde schijf Knoppix is een Linux besturingssysteem voor een normale PC. Het functioneert op een alleenstaande PC in combinatie

Nadere informatie

Hyper-V vs ESX in het datacenter

Hyper-V vs ESX in het datacenter Hyper-V vs ESX in het datacenter Gabrie van Zanten www.gabesvirtualworld.com GabesVirtualWorld.com Welke hypervisor voor het datacenter? Virtualisatie is volwassen geworden Virtualisatie in het datacenter

Nadere informatie

IN1805 I - Operating System Concepten

IN1805 I - Operating System Concepten IN1805 I - Operating System Concepten Koen Langendoen email: k.g.langendoen@tudelft.nl 1-1 Praktische Zaken Voorkennis: C + computer systemen College: 7x3 = 5x4 = 5x(wo+do) Tentamen: 2 april + 1 juli Boek

Nadere informatie

ICT Infrastructuren: Processen en Threads. 18 november 2013 David N. Jansen

ICT Infrastructuren: Processen en Threads. 18 november 2013 David N. Jansen ICT Infrastructuren: Processen en Threads 18 november 2013 David N. Jansen Datum en Ajd van werkcollege na overleg met de aanwezigen: donderdag 8:45 10:30 Leerdoel voor vandaag. Stallings hoofdst 2 4 Hoofddoelen

Nadere informatie

Computerarchitectuur en netwerken 4 Processen en Threads

Computerarchitectuur en netwerken 4 Processen en Threads Computerarchitectuur en netwerken 4 Processen en Threads Lennart Herlaar 19 september 2016 Inhoud Scheduling scheduler prioriteiten real-time scheduling Processen ouder-kind processen Unix: fork en exec

Nadere informatie

1. BIOS. In de setup wordt aangegeven waar de bootsector is. Na de BIOS wordt de Bootsector gelezen en uitgevoerd. 2. BOOTSECTOR

1. BIOS. In de setup wordt aangegeven waar de bootsector is. Na de BIOS wordt de Bootsector gelezen en uitgevoerd. 2. BOOTSECTOR 1. BIOS Bij het opstarten van je computer wordt eerst de BIOS opgestart. De BIOS (= Basic Input / Output Systeem) is een programma dat de hardware van je computer controleert. Dit programma kan beïnvloed

Nadere informatie

VMware vsphere 5. What s New! Bram de Laat, Marek Zdrojewski, Jan van Leuken

VMware vsphere 5. What s New! Bram de Laat, Marek Zdrojewski, Jan van Leuken VMware vsphere 5 What s New! Bram de Laat, Marek Zdrojewski, Jan van Leuken ESXi firewall Hardware versie 8 Limieten weer hoger: 32 vcpu s (Multi-core Virtual CPU Support) Max 1TB ram HD Audio USB 3.0

Nadere informatie

Software. Opdrachten - Deel 1. Naam: Klas: 2015 versie:concept-3.4.2

Software. Opdrachten - Deel 1. Naam: Klas: 2015 versie:concept-3.4.2 Software Opdrachten - Deel 1 Naam: Klas: 2015 versie:concept-3.4.2 Voorwoord Voorwoord In deze module staan de praktijk en theorie opdrachten voor de module Software Deel 1. I Voorwoord II Inhoudsopgave

Nadere informatie

Inleiding Practicum Operating Systems

Inleiding Practicum Operating Systems Inleiding Practicum Operating Systems Mattias Holm & Kristian Rietveld Tot nu toe Shell: verkennen interface tussen user-space en kernelspace. User space System calls Kernel space Doel van deze presentatie

Nadere informatie

Geheugenbeheer. ICT Infrastructuren 2 december 2013

Geheugenbeheer. ICT Infrastructuren 2 december 2013 Geheugenbeheer ICT Infrastructuren 2 december 2013 Doelen van geheugenbeheer Reloca>e (flexibel gebruik van geheugen) Bescherming Gedeeld/gemeenschappelijk geheugen Logische indeling van procesonderdelen

Nadere informatie

een kopie van je paspoort, een kopie van je diploma voortgezet onderwijs (hoogst genoten opleiding), twee pasfoto s, naam op de achterkant

een kopie van je paspoort, een kopie van je diploma voortgezet onderwijs (hoogst genoten opleiding), twee pasfoto s, naam op de achterkant Vragenlijst in te vullen en op te sturen voor de meeloopochtend, KABK afdeling fotografie Questionnaire to be filled in and send in before the introduction morning, KABK department of Photography Stuur

Nadere informatie

Basis UNIX commando's - overzicht

Basis UNIX commando's - overzicht Basis UNIX commando's - overzicht Hieronder volgt een lijst van UNIX-commando's die voor het programmeerpraktikum nodig, handig en/of nuttig zijn. De genoemde opties zijn er meestal maar een paar! Voor

Nadere informatie

Linux Mint Cinnamon 18.1 Ervaringen. Bart van Dijk

Linux Mint Cinnamon 18.1 Ervaringen. Bart van Dijk Linux Mint Cinnamon 18.1 Ervaringen Bart van Dijk (b.van.dijk@hccnet.nl) Linux Mint Cinnamon 18.1 Waarom overstappen naar Linux Linux weetjes Achtergrond Linux Mint Ervaringen Aanbevelingen Waarom overstappen

Nadere informatie

Netwerkprinter Dell 1320C installeren op Ubuntu 10.04 LTS - Lucid Lynx

Netwerkprinter Dell 1320C installeren op Ubuntu 10.04 LTS - Lucid Lynx Netwerkprinter Dell 1320C installeren op Ubuntu 10.04 LTS - Lucid Lynx Er is geen Linux driver voor deze printer, maar het werkt ook met de driver van de Fuji Xerox DocuPrint C525A Direct link to Linux

Nadere informatie

Macrium Reflect V4.2 Handleiding

Macrium Reflect V4.2 Handleiding Macrium Reflect V4.2 Handleiding Met Macrium Reflect kunt u een Image (kopie) maken van de C: schijf, waarmee, u na computerproblemen binnen tien minuten weer een goed werkende PC kunt hebben. Ga naar:

Nadere informatie

Checklist Installatie PC1 Ubuntu 9.04 Desktop AMD64 19-10-2009

Checklist Installatie PC1 Ubuntu 9.04 Desktop AMD64 19-10-2009 TIP Kijk op karelzimmer.nl voor voor downloads, checklists, en scripts. TIP Een Linux installatie herstellen na opnieuw installeren van Windows Vista. T.z.t. zal dit veranderen met de nieuwste bootloader

Nadere informatie

Productmeeting EqualLogic

Productmeeting EqualLogic Productmeeting EqualLogic Storage - algemeen Donderdag 8 november 2007 Peter Van Waeleghem Agenda Opslag van gegevens Principe Technologie Optimalisatie van de opslag RAID Opslag via een netwerk Extra

Nadere informatie

Het begrip 'Proces' Proces-toestand

Het begrip 'Proces' Proces-toestand Het begrip 'Proces' Een proces is de uitvoering van een programma Bij een proces hoort een programma (de code) Program Counter (Instructiewijzer) stack data (data sectie) twee of meer processen kunnen

Nadere informatie

Risico beperkende maatregelen bij Windows XP na 8 april 2014

Risico beperkende maatregelen bij Windows XP na 8 april 2014 Login Consultants Risico beperkende maatregelen bij Windows XP na 8 april 2014 White paper Leeswijzer Dit document geeft een beeld van de maatregelen die een organisatie kan nemen indien na 8 april 2014

Nadere informatie

' Het tentamen is gesloten boek, dus het is niet toegestaan om het tekstboek, slides of eigen gemaakte aantekeningen te gebruiken.

' Het tentamen is gesloten boek, dus het is niet toegestaan om het tekstboek, slides of eigen gemaakte aantekeningen te gebruiken. Tentamen Operating Systems Dinsdag 14 juni 2016,10:00-13:00 Examinator: dr. K. F. D. Rietveld ' Het tentamen is gesloten boek, dus het is niet toegestaan om het tekstboek, slides of eigen gemaakte aantekeningen

Nadere informatie

Hoe een USB schijf (stick, harde schijf) leegmaken vanuit de terminal

Hoe een USB schijf (stick, harde schijf) leegmaken vanuit de terminal Hoe een USB schijf (stick, harde schijf) leegmaken vanuit de terminal We hebben allemaal wel meerdere USB-sticks die rondslingeren op onze werkplaats. Ook behoort een externe harde schijf tot het werkmateriaal

Nadere informatie

GIMP. Gratis alternatief voor Photoshop? Een korte introductie

GIMP. Gratis alternatief voor Photoshop? Een korte introductie Gratis alternatief voor Photoshop? Een korte introductie GIMP (GNU Image Manipulation Program) Opensource grafisch programma Gratis alternatief voor o.a. Photoshop en PaintShop Pro Voor mezelf: vooral

Nadere informatie

API...1 Identificatie...1 Opties...2 Acties...3 Webserver...6 Heartbeat...6 Buffer groottes...8

API...1 Identificatie...1 Opties...2 Acties...3 Webserver...6 Heartbeat...6 Buffer groottes...8 API API...1 Identificatie...1 Opties...2 Acties...3 Webserver...6 Heartbeat...6 Buffer groottes...8 Identificatie Alle programma's communiceren met elkaar door gebruik te maken van JSON objecten. Het normale

Nadere informatie

IN1805 I Operating System Concepten

IN1805 I Operating System Concepten IN1805 I Operating System Concepten Hoofdstuk 8: Main memory 6-1 Geheugen en Adressering Geheugen (main memory, primary storage) is noodzakelijk voor de uitvoering van programma's. te beschouwen als array

Nadere informatie

Wat is Syslog? Syslog is een feature waarmee de router activiteit kan worden bijgehouden.

Wat is Syslog? Syslog is een feature waarmee de router activiteit kan worden bijgehouden. Syslog Setup Syslog Wat is Syslog? Syslog is een feature waarmee de router activiteit kan worden bijgehouden. Wanneer gebruikt u Syslog? Syslog wordt gebruikt om informatie vast te leggen wanneer u tegen

Nadere informatie

Knoppix kookboek 3.2. Dualboot Windows XP met Knoppix 3.2 op 1 hardeschijf

Knoppix kookboek 3.2. Dualboot Windows XP met Knoppix 3.2 op 1 hardeschijf Knoppix kookboek 3.2. Dualboot Windows XP met Knoppix 3.2 op 1 hardeschijf Hier wordt beschreven hoe je Knoppix 3.2. (Linux) en Windows XP professional op 1 hardeschijf (HD) kunt installeren. De software

Nadere informatie

Waarden persistent (blijvend) opslaan gaat in bestanden (files). Lege tekst: eof

Waarden persistent (blijvend) opslaan gaat in bestanden (files). Lege tekst: eof Programmeren Blok A Persistente opslag van waarden http://www.win.tue.nl/ wstomv/edu/2ip05/ College 4 Tom Verhoeff Technische Universiteit Eindhoven Faculteit Wiskunde en Informatica Software Engineering

Nadere informatie

Beschrijving bij het derdejaars project. De Pizzaschuiver. M.J.G. van de Molengraft R.J.E. Merry J.J.T.H. de Best M.G.J.M. Maassen.

Beschrijving bij het derdejaars project. De Pizzaschuiver. M.J.G. van de Molengraft R.J.E. Merry J.J.T.H. de Best M.G.J.M. Maassen. Beschrijving bij het derdejaars project De Pizzaschuiver M.J.G. van de Molengraft R.J.E. Merry J.J.T.H. de Best M.G.J.M. Maassen 1 september 2006 http://www.dct.tue.nl/pizza.htm "! # Regeling van een industriële

Nadere informatie

Data Protectie in een gevirtualiseerde omgeving.

Data Protectie in een gevirtualiseerde omgeving. Data Protectie in een gevirtualiseerde omgeving. Hoe houd ik Backup zo simpel mogelijk Co.Meidam@dell.com Intro Scope van deze presentatie Backup uitdagingen DATA PROTECTION CONTINUUM Replication Snapshot

Nadere informatie

Memory Management. Virtual Memory. Eisen Memory Management. Verdelen geheugen over meerdere processen

Memory Management. Virtual Memory. Eisen Memory Management. Verdelen geheugen over meerdere processen Memory Management Process control information Entry point to program Process Control Block Verdelen geheugen over meerdere processen Program Branch instruction Virtual Memory Data Reference to data Processen

Nadere informatie

Oracle Cloud, slim bekeken!

Oracle Cloud, slim bekeken! Oracle Cloud, slim bekeken! van zachte theorie naar harde praktijk Spreker(s) : Datum : E-mail : Patrick Munne / Laurus de Jonge 13 december 2016 vragen@transfer-solutions.com WWW.TRANSFER-SOLUTIONS.COM

Nadere informatie

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica Examen Operating Systemen (2R230) op vrijdag 26 augustus 2005, 14.00-17.00 uur. Het tentamen bestaat uit drie delen die apart worden

Nadere informatie

Encryptie. In een encryptie container en voor de hele hard disk. Syntra Limburg - Campus Genk. Frank Biesmans -

Encryptie. In een encryptie container en voor de hele hard disk. Syntra Limburg - Campus Genk. Frank Biesmans - Frank Biesmans - syntra@frankbiesmans.be Encryptie In een encryptie container en voor de hele hard disk Syntra Limburg - Campus Genk Kerkstraat 1-3600 GENK Tel: +32 89354616 - Fax; +32 89353042 E-Mail:

Nadere informatie

Taakklasse 3 ALAa installeren en onderhouden systemen Corné Tintel G GMB13B Medewerker beheer ICT

Taakklasse 3 ALAa installeren en onderhouden systemen Corné Tintel G GMB13B Medewerker beheer ICT Taakklasse 3 ALAa installeren en onderhouden systemen Corné Tintel G GMB13B Medewerker beheer ICT 1 2 Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 2 Opdracht 1: Partities... 3 Opdracht 2: Packet Tracer... 4 Opdracht

Nadere informatie

We gebruiken de Knoppix cd-rom versie 3.3. van de HCC Unix-gg. Je kunt hem bestellen bij de HCC-unix gg zie:

We gebruiken de Knoppix cd-rom versie 3.3. van de HCC Unix-gg. Je kunt hem bestellen bij de HCC-unix gg zie: Knoppix Kookboek 3.3. enkelvoudig installatie van Knoppix 3.3. op één hardeschijf De totale harde schijf van je PC wordt gebruikt om een Knoppix (Linux) op je PC te schrijven. Het is daarom belangrijk

Nadere informatie

Bestand: /home/karel/scripts/mkusb Pagina 1 van 6

Bestand: /home/karel/scripts/mkusb Pagina 1 van 6 Bestand: /home/karel/scripts/mkusb Pagina 1 van 6 1 #!/bin/bash 2 ############################################################################# 3 # Bestand: mkusb # 4 # Doel: Script voor het maken van

Nadere informatie

De Floppy Disk Drive (5)

De Floppy Disk Drive (5) De Floppy Disk Drive (5) Peter van Overbeek PTC Print Scanned, ocr ed and converted to PDf by HansO, 2001 Elke sector op elk track van een floppy disk wordt voorafgegaan door een sectoradres, zagen we

Nadere informatie

A2: Bedrijfssystemen. A2 en PC. Boek. Voorkennis

A2: Bedrijfssystemen. A2 en PC. Boek. Voorkennis A2 en PC De eerste helft van het 2e jaars vak, oude curriculum A2 (Bedrijfssystemen) is het 1e jaars vak, nieuwe curriculum PC (Processen & Concurrency) geworden (ivm. Master/Bachelor gedoe) Erik Poll

Nadere informatie

Schrijven van CDs met Linux

Schrijven van CDs met Linux LinuxFocus article number 227 http://linuxfocus.org door Katja & Guido Socher Over de auteur: Schrijven van CDs met Linux Katja is de Duitse editor van

Nadere informatie

SMARTPHONE APPLICATIE HANDLEIDING

SMARTPHONE APPLICATIE HANDLEIDING SMARTPHONE APPLICATIE HANDLEIDING INHOUD GV Smartphone applicatie handleiding... 3 1 Enkele nota s:... 3 2 Windows Smartphone GV-MSView... 3 2.1 GV-MSView Live beelden instellen... 3 2.2 GV-MSView Opgenomen

Nadere informatie

Embedding Linux SYSTEEM. Extra inspanning blijkt zeker de moeite waard

Embedding Linux SYSTEEM. Extra inspanning blijkt zeker de moeite waard 34 Linux news nummer 3 2001 Extra inspanning blijkt zeker de moeite waard Embedding Linux Bij het ontwikkelen van embedded systemen is de keuze van het operating system (OS) een terugkerend onderwerp.

Nadere informatie

PicoBSD: klein is fijn

PicoBSD: klein is fijn PicoBSD: klein is fijn ir. Walter Belgers Madison Gurkha Samenvatting PicoBSD is een mini-distributie van het FreeBSD besturingssysteem, die op een enkele floppy past. In dit

Nadere informatie

File systemen. File attributen

File systemen. File attributen File systemen Een file is een verzameling gegevens met een naam en andere attributen. Een file wordt bewaard in de vorm van een reeks bytes op permanent geheugen (b.v. disk of tape) Een file systeem bestaat

Nadere informatie

LINUX ZORIN. een alternatief voor MS Windows

LINUX ZORIN. een alternatief voor MS Windows LINUX ZORIN Gewoon Anders een alternatief voor MS Windows 1 Zorin OS Een ander besturingssysteem 2 Over Zorin gesproken... Zorin OS is een van de kinderen van Linux Linux is een programmeertaal voor besturingssystemen

Nadere informatie

Inhoudsopgave: Whisper380-computerhulp

Inhoudsopgave: Whisper380-computerhulp Versie: 1.0 Gemaakt door: Whisper380 Eigenaar: Datum: 17-10-2010 Inhoudsopgave: Inhoudsopgave:... 2 Het programma downloaden.... 3 Het programma downloaden... 4 De installatie van het programma... 6 Het

Nadere informatie

DB architectuur. joost.vennekens@denayer.wenk.be

DB architectuur. joost.vennekens@denayer.wenk.be DB architectuur joost.vennekens@denayer.wenk.be DB - logisch perspectief - DB - fysisch perspectief - DBMS Fysische details van databank beheren Zodat gebruiker zich enkel om logische perspectief moet

Nadere informatie

slides7.pdf 23 nov

slides7.pdf 23 nov Onderwerpen Operating Systems Inleiding Algemeen 7 Operating Systems Algoritmen Piet van Oostrum Wat is een Operating System? Wat doet een O.S.? Hoe zit een O.S. in elkaar? (in grote lijnen) Wat zijn de

Nadere informatie

IAAS BACKUPS MAKEN MET IASO

IAAS BACKUPS MAKEN MET IASO IAAS BACKUPS MAKEN MET IASO Contents IAAS BACKUPS MAKEN MET IASO... 2 STAPPEN... 2 BACKUP.MANAGEMENT PORTAL... 3 INLOGGEN IN DE CLOUD MANAGEMENT CONSOLE... 3 ACCOUNTS AANMAKEN... 4 INSTALLEREN EN CONFIGUREREN...

Nadere informatie

IT2BUILD Online Backup. Betrouwbaar, veilig en betaalbaar

IT2BUILD Online Backup. Betrouwbaar, veilig en betaalbaar IT2BUILD Online Backup Betrouwbaar, veilig en betaalbaar Veilig en Betrouwbaar De Backup diensten van IT2Build zijn veilig en betrouwbaar. Alle data wordt opgeslagen in een optimaal beveilgd datacenter.

Nadere informatie

Les 11: systeemarchitectuur virtuele machines

Les 11: systeemarchitectuur virtuele machines Les 11: systeemarchitectuur virtuele machines Geavanceerde computerarchitectuur Lieven Eeckhout Academiejaar 2008-2009 Universiteit Gent Virtuele machines Motivatie Interfaces Virtualisatie: inleiding

Nadere informatie

Werkplekbeheer en kantoorautomatisering Examennummer: 19694 Datum: 24 maart 2012 Tijd: 13:00 uur - 14:30 uur

Werkplekbeheer en kantoorautomatisering Examennummer: 19694 Datum: 24 maart 2012 Tijd: 13:00 uur - 14:30 uur Werkplekbeheer en kantoorautomatisering Examennummer: 19694 Datum: 24 maart 2012 Tijd: 13:00 uur - 14:30 uur Dit examen bestaat uit 7 pagina s. De opbouw van het examen is als volgt: - 40 meerkeuzevragen

Nadere informatie