Highlights Regio in Beeld Arbeidsmarktregio Twente

Transcriptie

1 Highlights Regio in Beeld 2015 Arbeidsmarktregio Twente

2 Samenvatting Meer banen in Twente, maar niet in alle sectoren In Twente groeit het aantal banen van werknemers (voltijd en deeltijd) in 2015 en 2016 met circa tot eind Zorg en welzijn Industrie Zakelijke diensten Detailhandel Onderwijs Groothandel Bouwnijverheid Openbaar bestuur Horeca Vervoer en opslag Overige diensten Informatie en communicatie Financiele dienstverlening Landbouw banen x In Twente groeien de banen van werknemers in 2015 met 0,2% en in 2016 met 0,5%. Landelijk is de toename beide jaren iets sterker. De werkgelegenheid groeit in de meeste sectoren, vooral in de zakelijke diensten. Dit betreft grotendeels uitzendbanen. Vier sectoren krimpen beide jaren: financiële diensten, landbouw, industrie en openbaar bestuur. Zorg & welzijn verliest in 2015 banen. Industrie en zorg & welzijn zijn omvangrijk, en in Twente ook nog eens groter dan landelijk. Hierdoor telt de banenkrimp zwaar mee in de totale banenontwikkeling in Twente. De relatief grote bouw groeit juist. Trends op de arbeidsmarkt Structurele ontwikkelingen op de arbeidsmarkt hebben tijdens de voorbije crisisjaren niet stilgestaan. Nu de economie zich herstelt worden structurele veranderingen (nog) duidelijker zichtbaar, zoals flexibilisering, groei van het aandeel zelfstandigen, vergrijzing en veranderingen in kwalificaties voor nieuwe en bestaande functies door robotisering, automatisering en upgrading. Het aantal banen van zelfstandigen neemt sneller toe dan het aantal werknemers. Ruim één op de vijf banen is voor een zelfstandige. Ongeveer de helft is zelfstandige zonder personeel (zzp). Sectoren met relatief veel zelfstandigen zijn de landbouw, bouw en zakelijke diensten. Arbeidsmarktherstel betekent dan ook dat verloren banen niet in dezelfde omvang en vorm terugkomen. Openbaar bestuur Onderwijs Vervoer en opslag Zorg en welzijn Industrie Bouwnijverheid Financiële diensten Groothandel Landbouw Zakelijke diensten Uitzendbedrijven Detailhandel Horeca Totaal 6% 49% 11% 50% 16% 51% 18% 51% 15% 56% 11% 59% 5% 69% 17% 62% 30% 49% 19% 61% 38% 48% 46% 39% 33% 31% 30% 29% 26% 21% 21% 20% 15% 52% 36% 12% 64% 27% 9% 22% 51% 27% tot 27 jaar 27 tot 50 jaar 50-plus Voor de arbeidsmarkt is de leeftijdsopbouw van werknemers een relevant gegeven. Een hoog aandeel 50-plussers betekent mogelijk meer vervangingsvraag voor personeel dat de komende jaren met pensioen gaat. In Twente zijn openbaar bestuur en onderwijs de sterkst vergrijsde sectoren. In absolute aantallen heeft zorg & welzijn de meeste werknemers van 50 jaar en ouder. In de horeca, detailhandel, uitzendbanen en landbouw is het aandeel jongeren groot. Dit kan duiden op hoge vervangingsvraag vanwege verloop of seizoenswerk. Groei vacatures in hogere versnelling De vacaturemarkt reageert sneller op economische ontwikkelingen dan de banen. In het eerste jaar dat de economie groeide (2014), krompen de banen nog. Het aantal vacatures steeg echter al wel. Door het economisch herstel durven meer mensen van baan te wisselen. De meeste vacatures in Twente ontstaan in de detailhandel, zakelijke diensten en zorg & welzijn. Voor laagopgeleiden ontstaan in Twente de meeste vacatures in de detailhandel, op ruime afstand gevolgd door zakelijke diensten, horeca, industrie, vervoer & opslag en zorg & welzijn. Op middelbaar beroepsniveau zijn er vooral vacatures in zorg & welzijn, detailhandel, zakelijke diensten en industrie. Voor hoogopgeleiden zijn er veel vacatures in onderwijs, zakelijke diensten en zorg & welzijn. Het aandeel vacatures voor laag- en middelbaar opgeleiden daalt; het aandeel vacatures voor hoogopgeleiden neemt toe. Dit hangt samen met veranderingen (upgrading) in kwalificaties van bestaande en nieuwe functies, waardoor meer vraag ontstaat naar hoger gekwalificeerd personeel. Regio in Beeld 2015 Highlights Twente 1

3 II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II Na de dalende tendens in de jaren van crisis, steeg het aantal ontstane vacatures in In het eerste kwartaal van 2015 wordt het hoogste aantal sinds 2011 bereikt. In het tweede kwartaal groeit dit verder en ontstaan vacatures. UWV verwacht dat de vacaturegroei landelijk doorzet in 2015 en Toch blijft het aantal vacatures lager dan voor de crisis. Overigens zijn er meer nieuwe baanstarts dan het aantal vacatures. Er worden namelijk ook banen ingevuld zonder dat er een formele vacature is geplaatst. WW-uitkeringen in Twente dalen verder Na een aantal jaren van stijging door de crisis, daalden de WW-uitkeringen in Twente in juni 2015 met 8% ten opzicht van een jaar eerder. Het jaar ervoor steeg de WW in de regio met 13%. De daling in het afgelopen jaar is groter dan de landelijke daling van 5%. De afname is in alle Twentse gemeenten te zien. In gemeenten met veel bouw zoals Rijssen-Holten, Tubbergen en Twenterand is de afname sterker. Eind juni 2015 telde Twente WW-uitkeringen; 5,0% van de beroepsbevolking. Dit is hoger dan landelijk (4,6%). UWV verwacht dat de WW verder daalt naar uitkeringen eind Twenterand Twenterand Hellendoorn Tubbergen Dinkelland Hellendoorn Tubbergen Dinkelland Almelo Losser Borne Oldenzaal Rijssen-Holten Hengelo Hof van Twente Enschede Almelo Losser Borne Oldenzaal Rijssen-Holten Hengelo Hof van Twente Enschede Haaksbergen Haaksbergen Juni 2013 juni 2014 Juni 2014 juni 2015 De samenstelling van WW ers is aan het veranderen. Gemiddeld zijn zij langer werkloos en ouder. Vooral werkloosheidsduur en leeftijd bepalen iemands kansen op werk. Ook het opleidingsniveau en het beroep waarin werkzoekenden een baan zoeken is van invloed. Voor langdurig werklozen, ouderen en lager opgeleiden blijft het vooralsnog moeilijker om aan het werk te komen. De gemiddelde verstreken duur van de WW is toegenomen. Eind juni 2015 heeft 32% van de WWuitkeringen in Twente een verstreken duur langer dan een jaar. Eind juni 2013 was dit nog 23%. Het aantal ouderen met een WW-uitkering steeg het afgelopen jaar. Eind juni 2015 wordt bijna de helft van de WW aan 50-plussers verstrekt. Ouderen worden minder snel ontslagen. Maar als dat eenmaal gebeurt, dan komen ze minder gemakkelijk weer aan het werk. Van de WW ers in Twente heeft 34% geen startkwalificatie, net als landelijk. Werkzoekenden zonder startkwalificatie hebben meer moeite om aan werk te komen. Het aandeel hoogopgeleiden is in Twente kleiner dan landelijk, het aandeel middelbaar opgeleiden is juist groter. In de eerste helft van 2015 eindigde 55% van de WW met volledige werkhervatting (landelijk 50%). Dit aandeel is bij mannen groter dan bij vrouwen. Dit heeft te maken met de sectorstructuur. Voor 50-plussers en jongeren is het aandeel relatief laag. Ouderen slagen er ondanks een relatief lange uitkeringsduur vaak moeilijk in tijdens de WW-uitkering werk te vinden. Jongeren hebben gezien hun relatief korte arbeidsverleden vaak beperkte rechten opgebouwd. WWB ers en Wajongers gemiddeld grotere afstand tot de arbeidsmarkt dan WW ers Eind 2014 telde Twente WWB-uitkeringen. Het WWB-percentage voor Twente bedraagt 4,4%. Dit is iets hoger dan landelijk gemiddeld (4,2%). WWB ers hebben gemiddeld een grotere afstand tot de arbeidsmarkt dan WW ers. Eind 2014 waren er personen met een Wajong-uitkering in Twente. Dit is 2,9% van de potentiële beroepsbevolking en is hoger dan landelijk (2,3%). In Twente zijn er Wajongers met werk; 26% van de Wajong-populatie. Dit is hoger dan het landelijk gemiddelde (22%). Voor Wajongers is het moeilijk om aan het werk te komen en te blijven. Regio in Beeld 2015 Highlights Twente 2

4 Gemiddeld betere kansen voor werkzoekenden Het afgelopen jaar steeg het aantal vacatures en daalde het aantal kortdurend werkzoekenden in Twente. Hierdoor is de arbeidsmarkt nu minder ruim. De kansen voor werkzoekenden zijn dus iets verbeterd. Totaal Informatica Medisch en paramedisch Pedagogisch Transport Openbare orde en veiligheid Economisch-administratief Agrarisch Technisch en industrie Verzorgend en dienstverlenend Sociaal-cultureel 0,000 zeer ruim 0,500ruim 1,000 gemiddeld 1,500krap 2,000 zeer krap 2,500 Twente Nederland De arbeidsmarkt in Twente is ruimer dan landelijk. Er is krapte voor de beroepsgroep informatica. Dit zijn vaak beroepen op middelbaar of hoog niveau, met specifieke eisen wat betreft kennis en ervaring. Ook voor specifieke hogere medische beroepen is er krapte. Verder zijn er vooral kansrijke beroepen in de techniek en bouw, zoals cnc-verspaner, operator, monteur, lasser en metselaar/timmerman. Op middellange termijn komen veel van de huidige krapteberoepen terug. In de techniek en ICT worden de tekorten alleen maar groter. Voor een grote groep werkzoekenden liggen de kansrijke beroepen niet binnen handbereik. In Twente zijn er veel werkzoekenden die werk proberen te vinden in beroepen als productiemedewerker, administratief medewerker of receptionist. Alternatieven voor hen zijn: Beroep van inschrijving productiemedewerker receptionist verzorgende administratief medewerker sociaal-cultureel werker Alternatieve beroepen assemblagemedewerker, logistiek medewerker, mechanisch operator callcentermedewerker, medewerker klantenservice verzorgende individuele gezondheidszorg, schoonmaker, winkelhulp commercieel medewerker, medewerker klantenservice consulent WMO, woonbegeleider Veel werkhervattingen bij uitzendbedrijven en bouw In 2014 werd van ruim personen in Twente de WW-uitkering beëindigd. Van hen vond 69% werk tijdens of binnen een maand na de WW. Dat is iets hoger dan gemiddeld in Nederland (65%). Sector voor WW: Totaal Landbouw Bouwnijverheid Uitzendbedrijven Onderwijs Zakelijke diensten Vervoer en opslag Groothandel Horeca Zorg en welzijn Industrie Detailhandel Openbaar bestuur Overige diensten Financiële diensten 0% 20% 40% 60% 80% 100% Sectoren met veel seizoenswerk spelen een belangrijke rol bij werkhervatting. De kans op werkhervatting is het grootst bij WW ers die vanuit landbouw, bouw en uitzendbedrijven werkloos werden. Van de werkvinders in Twente gaat 39% na de WW opnieuw werken in de sector waaruit zij werkloos werden. Veel WW ers vinden opnieuw werk in de uitzendbranche, ook wanneer zij werkloos werden uit andere sectoren. Werk Geen werk Uitdagingen voor de Twentse arbeidsmarkt Nu de economie aantrekt, ontstaan er meer kansen op werk. Er zijn wel verschillen tussen sectoren en beroepen. Ook structurele arbeidsmarktontwikkelingen hebben de voorbije crisisjaren niet stilgestaan. De arbeidsmarkt van na de recessie is een andere dan die van voor de recessie. Zoveel mogelijk mensen aan het werk helpen en houden, blijft de grootste uitdaging voor de arbeidsmarkt. In Twente werken verschillende arbeidsmarktpartijen intensief samen om dit te realiseren. In het actieplan Twente werkt! wordt intensief samengewerkt. De Twente Board heeft vijf actielijnen benoemd om de economie en arbeidsmarkt van Twente te versterken. Verschillende initiatieven helpen jongeren bij het vinden van een baan of passende opleiding. Gecombineerde banen en uitzendbanen spelen in op de toegenomen flexibilisering. Werkbedrijf Twente wil 790 extra banen realiseren tot Door automatisering en robotisering worden functie-eisen hoger. Hier ligt een uitdaging voor de arbeidsmarkt, bijvoorbeeld op het terrein van (om)scholing, studiekeuzevoorlichting en mobiliteit. Ouderen slagen er moeilijker in om vanuit werkloosheid werk te vinden. Er worden verschillende instrumenten ingezet om hun positie op de arbeidsmarkt te verbeteren. Regio in Beeld 2015 Highlights Twente 3

5 Colofon Highlights Regio in Beeld Highlights Regio in Beeld is een uitgave van UWV Auteur Saskia Grit Inlichtingen Redactieadres UWV Afdeling Arbeidsmarktinformatie en -advies Postbus HG Amsterdam Eindredactie Suzanne IJzerman Roelof van der Velde Regio samenstelling De arbeidsmarktregio Twente is het werkgebied van de Werkpleinen Enschede en Noord Twente (Almelo). De gemeenten Almelo, Borne, Dinkelland, Enschede, Haaksbergen, Hellendoorn, Hengelo, Hof van Twente, Losser, Oldenzaal, Rijssen-Holten, Tubbergen, Twenterand en Wierden maken deel uit van deze arbeidsmarktregio. Disclaimer Meer informatie is te vinden op Alles uit deze uitgave mag worden overgenomen, echter uitsluitend met bronvermelding. Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. UWV 2015 Regio in Beeld 2015 Highlights Twente 4

6 Einde rapport Regio in Beeld 2015 Highlights Twente 5