Samenvatting Regio in beeld Zeeland

Transcriptie

1 Samenvatting Regio in beeld 2016 Zeeland

2 Samenvatting Aantal banen neemt toe, echter niet in collectieve sector In Zeeland groeit het aantal banen van werknemers (voltijd en deeltijd) in 2016 en 2017 met respectievelijk 0,6% en 0,3% tot eind Tijdens de voorbije crisisjaren hebben structurele ontwikkelingen op de arbeidsmarkt plaatsgevonden. Zorg en welzijn Industrie Detailhandel Ov. zakelijke diensten Horeca Openbaar bestuur Onderwijs Vervoer en opslag Bouwnijverheid Groothandel Spec. zakelijke diensten Overige diensten Landbouw Financiële diensten ICT Grote sectoren in Zeeland zijn zorg & welzijn, industrie, detailhandel en overige zakelijke diensten. De werkgelegenheid groeit in de meeste sectoren. Grote groeiers zijn overige zakelijke diensten en bouwnijverheid. Werkgelegenheidskrimp is er in industrie, overige diensten, financiële diensten en landbouw. Deze laatste sectoren zijn betrekkelijk klein van omvang. Ook krimpt de werkgelegenheid in zorg & welzijn en onderwijs. Landelijk groeit het aantal banen in Nederland sterker dan in Zeeland Aantal banen, 2017 Trends in de ontwikkeling van de werkgelegenheid Een aantal trends speelt een rol op de arbeidsmarkt zoals flexibilisering, toename van het aantal zelfstandigen, vergrijzing en veranderingen in kwalificaties van functies. De leeftijdsopbouw van werknemers is een relevant gegeven. Door vergrijzing en verhoging van de pensioenleeftijd neemt de participatie van ouderen toe. Een hoog aandeel 50-plussers betekent dat er meer vervangingsvraag te verwachten is. Voor de groep 60-plussers speelt dat binnen afzienbare tijd. Onderwijs en openbaar bestuur zijn sectoren met een hoog aandeel oudere werknemers. In absolute aantallen zijn er veel 50- plussers in zorg & welzijn werkzaam, en juist weinig in horeca, detailhandel en uitzendbedrijven. Landbouw Overige diensten Spec. zakelijke diensten Bouwnijverheid Detailhandel Horeca Groothandel Financiële diensten ICT Ov. zakelijke diensten Zorg en welzijn Onderwijs Vervoer en opslag Industrie Openbaar bestuur Totaal Door de voortzetting van de flexibiliseringstrend neemt het aantal banen van zelfstandigen sneller toe dan het aantal werknemers. In totaal zijn er in Zeeland ruim zelfstandigen. Sectoren met een groot aandeel zelfstandigen zijn de landbouw, overige diensten en veel vormen van zakelijke diensten. In de landbouw werken traditioneel veel zelfstandigen, maar de economische ruimte voor toetreders lijkt beperkt. In bijvoorbeeld de bouwnijverheid is de afgelopen jaren het aantal zelfstandigen wel fors gegroeid. 0% 25% 50% 75% Aandeel zelfstandigen, Bron: CBS, bewerking ROA Regio in beeld 2016 Samenvatting Zeeland 1

3 Aantal vacatures neemt toe In 2015 en 2016 neemt het aantal ontstane vacatures toe. De toename van vacatures vindt in vrijwel alle sectoren plaats. Uitzonderingen zijn overige zakelijke diensten, overige diensten, landbouw en ICT. Bij het openbaar bestuur is het aantal vacatures relatief het meest toegenomen In 2015/2016 zijn er bijna vacatures ontstaan. In 2012/2013 en 2013/2014 daalt het aantal ontstane vacatures. In de jaren daarna neemt het aantal ontstane vacatures weer toe. In 2015/2016 zijn er bijna vacatures meer ontstaan dan in 2011/2012. UWV verwacht dat in 2016 en 2017 het aantal ontstane vacatures verder toeneemt /12 12/13 13/14 14/15 15/16 Horeca Detailhandel Zorg en welzijn Ov. zakelijke diensten Industrie Groothandel Vervoer en opslag Bouwnijverheid Spec. zakelijke diensten Overige diensten Landbouw Onderwijs Financiële diensten Openbaar bestuur ICT De sector met de meeste vacatures in Zeeland is horeca. In 2015/2016 ontstonden in deze sector vacatures. Voor laagopgeleiden ontstaan de meeste vacatures in horeca, detailhandel en overige zakelijke diensten. Voor middelbaar opgeleiden zijn er veel vacatures in zorg & welzijn, horeca en detailhandel. Hoogopgeleiden vinden vooral veel vacatures in zorg & welzijn, specialistische zakelijke diensten en onderwijs Ontstane vacatures, 2015/2016 Top 10 openstaande vacatures naar beroep 1 Kelners en barpersoneel 2 Elektriciens en elektronicamonteurs 3 Schoonmakers 4 Transportplanners en logistiek medewerkers 5 Vrachtwagenchauffeurs 6 Loodgieters en pijpfitters 7 Callcentermedewerkers outbound en overige verkopers 8 Verkoopmedewerkers detailhandel 9 Hulpkrachten bouw en industrie 10 Koks In de tabel is te zien voor welke tien beroepen gemiddeld de meeste vacatures op werk.nl openstonden, gedurende de eerste helft van In Zeeland was de vraag naar kelners en barpersoneel. Deze vacatures zijn vooral afkomstig uit de horeca en recreatie. Voor ICT-beroepen wordt in de periode de grootste uitbreidingsvraag voorzien. Regio in beeld 2016 Samenvatting Zeeland 2

4 Aantal nieuwe WW-uitkeringen daalt Aan de instroom in de WW is te zien dat het beroep op de WW terugloopt. In de eerste helft van 2016 werden minder nieuwe WW-uitkeringen verstrekt dan in dezelfde periode vorig jaar. De daling in Zeeland was sterker dan gemiddeld in Nederland. Sch ouwen-duiveland Noord Beveland Tholen Veere M iddelburg Vlissingen Goes Borsele Kapelle R eim erswaal Sluis Hulst Terneuzen Instroom WW jan t/m juni 2016 naar beroepsgroep 1 Hulpkrachten bouw en industrie 2 Verkoopmedewerkers detailhandel 3 Laders, lossers en vakkenvullers 4 Receptionisten en telefonisten 5 Schoonmakers 6 Secretaresses 7 Bedieners mobiele machines 8 Callcentermedewerkers outbound en overige verkopers 9 Chauffeurs auto's, taxi's en bestelwagens 10 Boekhoudkundig medewerkers In de tabel is de top tien van beroepen weergegeven met de hoogste instroom in de WW. Het gaat vooral om technisch personeel zoals hulpkrachten bouw & industrie. Ook administratief personeel stroomt vaak de WW in, zoals receptionisten, secretaresses, boekhoudkundig en administratief medewerkers. Beroepen in techniek en logistiek zijn conjunctuurgevoelig en daar trekt momenteel de markt aan. Op termijn blijven deze functies kansrijk. Voor administratief personeel geldt dat er op termijn functies verdwijnen door digitalisering. Zeeland Aantal Aandeel Aantal Wajong Geslacht Man % Vrouw % Leeftijd <25 jaar % jaar % jaar % jaar % 55 jaar of ouder % Wajong-percentage 2,0% In Zeeland zijn er Wajongers. Het merendeel is man en jonger dan 35 jaar. Het aantal werkende Wajongers neemt toe, vooral bij reguliere werkgevers. Het aandeel werkende Wajongers daalt echter. Dit komt doordat het totale aantal Wajongers sneller steeg dan het aantal werkenden onder hen. Om Wajongers aan het werk te krijgen en houden blijven inspanningen en investeringen nodig in de vorm van bijvoorbeeld loondispensatie en jobcoaches. Factoren die arbeidsparticipatie bevorderen zijn een sterke sociale cohesie in de regio, sterke betrokkenheid van professionals en ouders en samenwerkingsbereidheid tussen diverse partijen. Regio in beeld 2016 Samenvatting Zeeland 3

5 Krappe arbeidsmarktspanning in Zeeland De arbeidsmarkt in Zeeland wordt minder ruim door een toename van openstaande vacatures en een afnemend aantal kortdurend werkzoekenden. Momenteel is er een krappe arbeidsmarktspanning. Totaal Dienstverlenend ICT Commercieel Openbaar bestuur Zorg en welzijn Transport en logistiek Pedagogisch Technisch Economisch en admin. Managers Agrarisch Creatief en taalkundig zeer ruim ruim gem. krap zeer krap De arbeidsmarkt in Zeeland is krapper dan landelijk. In totaal zijn er meer vacatures dan werkzoekenden en is er een krappe arbeidsmarktspanning. Over het algemeen is er een krappe arbeidsmarkt voor beroepen op wetenschappelijk niveau. In Zeeland ook op elementair en lager niveau. Er is een (zeer) krappe arbeidsmarkt voor onder andere dienstverlenende beroepen, informaticaberoepen, commerciële beroepen en beroepen in openbaar bestuur. Voor technische beroepen lijken er geen grote knelpunten, maar dit beeld vertekent. Er zijn vooral in de techniek, maar ook in horeca, ICT, zorg en vervoer beroepen waar er knelpunten zijn. Het gaat daarbij om beroepen op alle niveaus. Naar verwachting ontstaan de komende jaren voor werkgevers meer knelpunten in een brede range van technische beroepen. Ook gaan werkgevers knelpunten ervaren in het vinden van ICT-personeel, onderwijs, managementfuncties en op economisch gebied op hoog beroepsniveau. Voor administratieve en commerciële beroepen worden nauwelijks knelpunten verwacht. Scholing vergroot kansen Het volgen van opleidingen en cursussen kan de kansen op werk voor werkzoekenden vergroten. Het ministerie van SZW heeft daarvoor een pakket aan maatregelen vastgesteld zoals scholingsvouchers, Brug-WW en sectorplannen. Een verbeterde aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt is wenselijk. Opleiding Totaal Mbo 2/3 Totaal Mbo 4 Totaal Hbo Totaal Wo Totaal Arbeidsmarktperspectief Matig Redelijk Goed Zeer goed Goed ROA heeft een inschatting gemaakt van de toekomstige arbeidsmarktperspectieven naar opleiding. Op totaalniveau zijn de toekomstperspectieven redelijk. De beste perspectieven zijn er voor wo ers en hbo ers opgeleid in techniek, onderwijs en taal & cultuur. Voor zorgopleidingen op mbo niveau zijn de perspectieven minder gunstig. Kansen buiten de regio Werkzoekenden kunnen niet alleen hun kansen vergroten door te kijken naar alternatieve beroepen en het volgen van scholing. Zij kunnen, net als werkgevers, ook hun zoekgebied uitbreiden. Zeeland heeft een negatief pendelsaldo, dat wil zeggen dat er minder mensen in Zeeland komen werken dan dat er inwoners van Zeeland elders werken. Waar werken inwoners van Zeeland Waar wonen werkenden in Zeeland 4% 1% 1% 1% 5% Zeeland West-Brabant 2% 1% Zeeland Rijnmond West-Brabant Groot Amsterdam 88% Noord-Holland Noord Overig 96% Rijnmond Bron: CBS, bewerking UWV Regio in beeld 2016 Samenvatting Zeeland 4

6 Een deel van de werkenden in Zeeland komt uit West-Brabant en Rijnmond. Omgekeerd werkt een deel van de inwoners van Zeeland in regio s als West-Brabant en Rijnmond. Kansen voor werkzoekenden op het vinden van werk worden groter als ze ook buiten Zeeland zoeken naar werk. Uitdagingen voor de toekomst De economische recessie van de afgelopen jaren heeft gezorgd voor een arbeidsmarkt in Zeeland die een gemiddelde spanning liet zien tussen vraag en aanbod. Deze ontwikkeling zette zich in het eerste kwartaal van 2016 door. Nu de economie sterker herstelt, trekt ook de arbeidsmarkt weer aan en is de arbeidsmarkt in het tweede kwartaal van 2016 in Zeeland inmiddels als krap te kenschetsen. De arbeidsmarkt van na de recessie is een andere dan die van voor de recessie en wordt complexer van aard. Ouderen, laagopgeleiden en arbeidsgehandicapten hebben moeite zich staande te houden in deze veranderende arbeidsmarkt. Vooral administratief personeel heeft minder kansen op werk. Daarnaast zijn er problemen in het aantrekken van personeel. Afgelopen jaar is de samenwerking tussen gemeenten, UWV, het onderwijsveld en het bedrijfsleven geïntensiveerd. Dit jaar wordt dit voortgezet. Werkgeversdienstverlening vormt een belangrijke schakel in het netwerk van de arbeidsmarkt. De verbinding maken naar de arbeidsmarkt staat voorop bij het bemiddelen van werklozen naar werk en is van belang bij het ondersteunen van werkgevers met personele vraagstukken. De analyse waarin de sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen van de arbeidsmarktregio Zeeland in kaart zijn gebracht, heeft geresulteerd in de Zeeuwse onderwijs-arbeidsmarktmonitor die, samen met de arbeidsmarktrapportages van het UWV, de basis vormen van het marktbewerkingsplan. De focus in de marktbewerking aan de aanbodzijde richt zich op het begeleiden van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt naar zo regulier mogelijk werk. Hieronder valt de gehele onderkant van de arbeidsmarkt. Prioritering wordt aangebracht zodat doelgroepen die het zonder hulp moeilijk redden kans maken op een plek in het reguliere bedrijfsleven. De wens van de werkgever is hierbij het uitgangspunt. Een speciale opdracht is het invullen van vacatures in het kader van de Wet banenafspraak. Vanuit de regionale werkgeversdienstverlening worden werkgevers actief ondersteund bij de invulling van de Wet banenafspraak. Naast bovenstaande verplichte doelstelling, hebben de werk(gevers)servicepunten zich daarom in het marktbewerkingsplan 2016 ook nog een aanvullende doelstelling, reguliere invulling van banen, opgelegd. De Inclusieve Arbeidsanalyse blijft een belangrijk instrument om werkgevers te ondersteunen bij het creëren van baanopeningen voor mensen met een arbeidsbeperking in hun organisatie. Er wordt aansluiting gezocht met het onderwijs als het gaat om scholing van de doelgroepen. Het onderwijs participeert in de infrastructuur van de Zeeuwse Werkkamer doordat een vertegenwoordiger van Scalda deelneemt aan de Werkgroep Arbeidsmarktregio Zeeland (WAZ). Gemeenten en UWV werken samen met de Zeeuwse Stichting Maatwerk ten behoeve van een sluitende aanpak voor de jongeren uit het voortgezet speciaal onderwijs en praktijkonderwijs. Regio in beeld 2016 Samenvatting Zeeland 5

7 Colofon Regio in Beeld Regio in Beeld is een jaarlijkse uitgave van UWV Auteur Willem van der Velde Inlichtingen Redactieadres UWV Afdeling Arbeidsmarktinformatie en -advies Postbus HG Amsterdam Eindredactie Suzanne IJzerman Roelof van der Velde Regio samenstelling De arbeidsmarktregio Zeeland is het werkgebied van Werkplein Goes. De gemeenten Borsele, Goes, Hulst, Kapelle, Middelburg, Noord Beveland, Reimerswaal, Schouwen-Duiveland, Sluis, Terneuzen, Tholen, Veere en Vlissingen maken deel uit van deze arbeidsmarktregio. Disclaimer Meer informatie is te vinden op Alles uit deze uitgave mag worden overgenomen, echter uitsluitend met bronvermelding. Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. UWV 2016 Regio in beeld 2016 Samenvatting Zeeland 6

8 Einde rapport Regio in beeld 2016 Samenvatting Zeeland 7