VVNH Beleidsimplementatie De Wortels van Hout

Transcriptie

1 VVNH Beleidsimplementatie De Wortels van Hout Vergroten import duurzaam geproduceerd hout: Werkplannen voor 16 producentenlanden Bolivia Brazilië Canada Guyana Gabon Kameroen Kongo Letland Maleisië Oekraïne Peru Polen Roemenië Rusland Suriname Verenigde Staten April 2008

2 Cliënt Naam VVNH Contactpersoon De heer P. van den Heuvel Adres Westeinde BJ ALMERE Telefoon Fax P.vandenheuvel@vvnh.nl Internet site FORM International Contactpersoon De heer P.H.V. Hol Adres Bevrijdingsweg EN Hattem The Netherlands Telefoon Fax info@forminternational.nl Website * FORM International heeft dit document opgesteld in samenwerking met Stichting Probos VVNH: Geen enkel deel van deze publicatie mag worden vermenigvuldigd of doorgegeven zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de Vereniging Van Nederlandse Houtondernemingen. Dit document mag niet gebruikt worden voor andere doeleinden dan waarvoor het geproduceerd is.

3 INHOUDSOPGAVE 1. INTRODUCTIE SURINAME Kerngegevens Houtmarkt Belangrijkste exportlanden Belangrijkste houtsoorten Certificeringsmogelijkheden SWOT analyse Conclusies SWOT Resultaten direct gerelateerd aan de VVNH doelstelling Resultaten structureler van aard WERKPLAN SURINAME... 9 BIJLAGE: RELEVANTE CONTACTEN VVNH: Geen enkel deel van deze publicatie mag worden vermenigvuldigd of doorgegeven zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de Vereniging Van Nederlandse Houtondernemingen. Dit document mag niet gebruikt worden voor andere doeleinden dan waarvoor het geproduceerd is.

4 1. INTRODUCTIE Voor u ligt het werkplan voor Suriname, resultaat van de studie Voorfase VVNH Beleidsimplementatie. Het doel van deze studie is het selecteren van landen en het opstellen van werkplannen waarmee de VVNH of individuele leden op een efficiënte wijze inhoud kunnen geven aan het VVNH beleid en het halen van de gestelde doelen. De studie is uitgevoerd in 5 fases: Fase 1: Een deskstudie waarbij in kaart is gebracht uit welke landen de VVNH leden houtproducten importeren, wat de status (wel/niet duurzaam geproduceerd) is van deze producten. Dit heeft geleid tot een pre-selectie van 22 producentenlanden. Fase 2: In overleg met de VVNH-sectiebesturen Hardhout en Plaatmateriaal is er gekomen tot een definitieve selectie van 16 producentenlanden. Fase 3: VVNH leden die importeren uit een of meerdere van de geselecteerde landen zijn benaderd om een beeld te krijgen van de problemen waar zij tegen aan lopen met betrekking tot de aankoop van duurzaam geproduceerde houtproducten. Fase 4: SWOT analyses. Deze sterkte, zwakte, risico s en mogelijkheden analyse is de gehanteerde methode om per land de werkplannen te ontwikkelen. Fase 5: Werkplannen. Met behulp van deze werkplannen kan de implementatie van bos en CoC certificering in de betreffende landen zo efficiënt mogelijk worden opgepakt. In de werkplannen zijn zogeheten SMART-doelen geformuleerd wat staat voor: Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden. De samenstellers van het rapport hebben tijdens hun onderzoek gebruik gemaakt van de meest actuele gegevens uit vooraanstaande en betrouwbare bronnen (FAOSTAT, CBS, FSC, PEFC etc.) die tot hun beschikking waren. Per land is, ter verantwoording van de onderliggende werkplannen, op een zo zorgvuldig mogelijke manier getracht een beeld te scheppen van de actuele situatie op het gebied van bosbouw en houthandel. Aan de gegevens zoals die zijn weergegeven in de rapporten kunnen echter geen rechten worden ontleend. FORM International & Stichting Probos 4

5 2. SURINAME 2.1 Kerngegevens Productie Bosoppervlak a ha Productie bos ha waarvan ongeveer 4,5 miljoen ha. gezien wordt als toegankelijk. Staande Houtvoorraad (RH) a m 3 met schors Oppervlakte uitgegeven concessies ha Jaarlijkse houtoogst (RH) b m 3 zonder schors Waarvan: Zaag/fineerhout (RH) m 3 Pulphout (RH) 0 m 3 Overig (RH) m 3 Rondhout export m 3 Zaaghout export b m 3 Waarvan: Naaldhout 0 m 3 Hardhout m 3 Plaatmateriaal export b m 3 Import Nederland (CBS gegevens Trop. rondhout m ) Hardhout 941 m 3 Import VVNH leden c Naaldhout 0 m 3 Hardhout k m 3 Plaatmateriaal 0 m 3 Certificering Gecertificeerd areaal 0 ha Waarvan: FSC d 0 ha PEFC 0 ha Aantal bosbeheer certificaten: 0 certificaten Waarvan FSC d 0 certificaten PEFC 0 certificaten Aantal CoC certificaten e : 0 certificaten Waarvan: FSC 0 certificaten PEFC 0 certificaten Import VVNH leden aandeel Naaldhout n.v.t. duurzaam gecertificeerd hout uit Hardhout 0 % Suriname Plaatmateriaal n.v.t. Tabel 1: Kerngegevens houtindustrie Suriname INFORMATIEBRONNEN a FAO, 2007, Global Forest Recources Assessment 2005 (FRA 2005), Food and Agricultural Organization of the United Nations, Rome, b FAOSTAT, 2007, ForesSTAT, Food and Agricultural Organization of the United Nations, gegevens 2006, faostat.fao.org c VVNH en Probos, 2007, Resultaten VVNH rapportage 2006 d FSC, 2007, FSC Certified Forests, Geraadpleegd via FORM International & Stichting Probos 5

6 e FSC, 2007, Regional totals: chain of custody certifications, , pdf 2.2 Houtmarkt Het totale productie potentieel van de zagerijsector is geschat op m 3 rondhout per jaar. Met een rendement van rond de 40%, is dit een productie van m 3. Het district Para is het belangrijkste houtproductiegebied Belangrijkste exportlanden In de onderstaande tabel worden per productgroep de vier belangrijkste exportlanden weergegeven. De percentages zijn berekend op basis van geëxporteerd volume. Gezaagd hout Azië 60% Europa 26% Noord Amerika 8% Caricom 3% Tabel 2: Belangrijkste exportlanden Bron:FAOSTAT Er is geen informatie beschikbaar over de export van hout verdeeld over afzonderlijke landen. Het is tevens onbekend hoeveel stammen op jaarbasis Suriname exporteerd. Volgens de FAOSTAT exporteerd Suriname geen fineer/platen Belangrijkste houtsoorten De belangrijkste houtsoorten die vanuit Suriname worden verhandeld, zijn: Basralocus, Groenhart, Purperhart, Bruinhart, Gele Kabbes, Rode Kabbes, Zwarte Kabbes, Rode Locus, Wana, Kopie, Kromantie Kopie, Baboen, Sumarouba, Wana kwari, Wiswis kwari, Pakoeli, Gronfollo en Krappa. 2.3 Certificeringsmogelijkheden In Suriname is geen bos gecertificeerd. Volgens FSC Bonn is er welgeteld één project aangemeld voor certificering en dat is van het Surinaamse bedrijf Suma Lumber Company NV. In augustus 2007 heeft de internationaal opererende RvB Participatiemaatschappij B.V met standplaats Nederland, een 50% belang genomen in Suma Lumber Company NV. Deze beschikt over een concessie ter hoogte van Tibiti, oorspronkelijk ongeveer hectare groot, maar waarvan eind jaren negentig ha is afgestaan aan het Centraal Suriname Natuur Reservaat. In dit gebied wordt verantwoorde houtkap gepleegd. Suma Lumber Company is in samenwerking met het WWF Guianas bezig, om dit jaar nog de Forest Stewardship Counsel (FSC) certificaten te behalen (Bron: , Dagblad Suriname). De huidige status van dit certificeringstraject is onbekend. Verder zijn er voor Suriname geen CoC gecertificeerde ondernemingen, noch CoC certificeringsinitiatieven gevonden. FORM International & Stichting Probos 6

7 2.4 SWOT analyse Strengths S1 Er is nog relatief veel bos beschikbaar als productiebos. S2 Veel bekende houtsoorten van goede kwaliteit. S3 Er is een groot bewustzijn voor planmatig bosbeheer in de sector. S4 Bos- en houtverwerkende industrie zijn belangrijk voor de locale economie. S5 De houtverwerkende sector kent een hoge organisatiegraad. S6 In de bosbouwgordel is altijd zeer selectief geoogst waardoor het bos gespaard is gebleven en nog relatief veel hout makkelijk beschikbaar is. Opportunities Weaknesses W1 W2 W4 W5 W6 Threats Slecht ontwikkelde infrastructuur. Tekort aan (getraind en geschoold) personeel op alle niveaus. Door de hoge rente wordt er niet of nauwelijks geïnvesteerd in de sector. Zaagkwaliteit voldoet niet aan export standaard. Sterk verouderde productie uitrusting van zowel de bosexploitatie als de zagerij sector. O1 Training en opleiding van personeel.. T1 Zekerheid ten aanzien van het verkrijgen van vergunningen en lange termijn contracten zijn slecht. O2 Ontwikkeling van de wetgeving en beleid T2 Locale economische ontwikkeling. O3 O4 O5 zijn positief. Er zijn een aantal certificering initiatieven maar het proces van implementatie van de principes is traag. Zagerijen werken onder hun (theoretische) capaciteit. De organisatie van preventief onderhoud van uitrusting kan de productie en rendabiliteit positief beïnvloeden. O6 Door de arbeidsvoorwaarden voor personeel in de bos en houtverwerkende sector te verbeteren, worden de kansen op goed personeel positief beïnvloed. In het land worden de arbeids-voorwaarden van Suralco, Biliton en Staatsolie als standaard gebruikt en kunnen als voorbeeld dienen. Tabel 3: SWOT analyse 2.5 Conclusies SWOT T3 T4 T5 Sentiment ten aanzien van de voormalige kolonisator (NL) is niet altijd positief als het gaat om het aangaan en onderhouden van zakelijke relaties. Sterke afhankelijkheid van buitenlandse expertise op bijna alle terreinen. Bos- en houtverwerkende industrie hebben een negatief en/of minderwaardig imago binnen de lokale samenleving waarvan het merendeel in Paramaribo woont Resultaten direct gerelateerd aan de VVNH doelstelling De SWOT analyse van de situatie in Suriname met betrekking tot de mogelijkheden voor de import van aantoonbaar duurzaam geproduceerd hout, levert alleen actiepunten gericht op de lange termijn. Voor de korte termijn (2 jaar) is de verwachting dat er geen bos gecertificeerd zal zijn en er ook geen CoC gecertificeerde verwerkers aantoonbaar duurzaam hout zullen exporteren. Het potentieel van Suriname wordt relatief als groot geschat en er is tevens voor een groot deel al aan de randvoorwaarden voor boscertificering voldaan. Daarom is het zinvol voor de VVNH een rol te vervullen in de implementatiefase van het beleid en de import van aantoonbaar legaal. Dit kan dan als aanloop en stimulering dienen voor de import van aantoonbaar duurzaam. FORM International & Stichting Probos 7

8 Voor de export van aantoonbaar legaal, als eerste stap in het traject dat kan leiden tot duurzaamheidscertificering, zijn er op korte termijn mogelijkheden. Het werkplan is daarom gericht op het vergroten van de export van aantoonbaar legaal, onder voorwaarde dat betrokken bedrijven verklaren en ook daadwerkelijk aantonen een certificeringtraject te hebben gestart, met als doel op korte termijn te komen tot boscertificering Resultaten structureler van aard Er is niet gekeken naar acties die ondernomen zouden moeten worden op politiek en maatschappelijk niveau. Vooral acties, nodig om bijvoorbeeld de arbeidssituatie te verbeteren, kunnen alleen op hoog (internationaal politiek) niveau effectief worden uitgevoerd. Ook zijn acties ten aanzien van opleiding, training en bijscholing niet meegenomen, aangezien er al veel initiatieven zijn op dat gebied. Toch is het bij de beoordeling van een bedrijf van belang initiatieven op dit vlak mee te nemen in de beoordeling. Van alle VVNH leden zijn er slechts twee bedrijven actief in Suriname. Op dit moment wordt er vanuit Nederland alleen ongezaagd hout geïmporteerd uit Suriname. De ervaringen met gezaagd hout zijn erg negatief. Vooral de lange levertijd en de slechte zaagkwaliteit zijn de twee grootste struikelblokken voor de import van gezaagd hout. Eén van de twee VVNH bedrijven bevestigt het beeld dat er nog veel bos is en er in potentie veel hout te halen valt. Dit bedrijf acht het niet onmogelijk om via het traject van aantoonbaar legaal naar aantoonbaar duurzame houtstromen te komen en op termijn het bosbeheer te kunnen certificeren. Belangrijke randvoorwaarden hiervoor zijn: Commitment van één of van een groep pragmatische Surinaamse ondernemers Een sterke verbetering van de zaagprestaties, op zowel kwantitatief als kwalitatief vlak Het initiatief moet op nationaal (Surinaams) draagvlak kunnen rekenen in de vorm van contracten, scholing, etc. Alternatieven voor FSC certificering moeten serieus worden overwogen en met locale partners worden besproken op haalbaarheid Voor een duurzame relatie eerst klein beginnen om wederzijds vertrouwen op te bouwen Inzetten op het hele spectrum van houtsoorten en niet alleen soorten die geschikt zijn voor de gww toepassingen. Er zijn in Suriname ongeveer 600 houtsoorten, waarvan ongeveer de helft is beschreven en onderzocht op kwaliteiten ten aanzien van toepassingsmogelijkheden, duurzaamheid, verwerkbaarheid, etc. Gezien haar historie met Suriname, is bovengenoemd VVNH bedrijf bereid een voortrekkerrol voor de VVNH te vervullen FORM International & Stichting Probos 8

9 3. WERKPLAN SURINAME Om binnen de gestelde termijn van de VVNH beleidsimplementatie het aandeel aantoonbaar duurzaam geproduceerd hout geïmporteerd uit Suriname te doen toenemen zijn twee trajecten mogelijk: 1. Individuele begeleiding van leveranciers bij het certificeren van hun operaties volgens een internationaal geaccepteerde standaard voor aantoonbaar duurzaam geproduceerd hout en investeren in moderne verwerkingscapaciteit. 2. Vergroten van de bekendheid met FM en CoC certificering onder belanghebbenden in Kongo en het versterken van de institutionele structuren ten behoeve van een verbeterde verbreiding van SFM en CoC certificering. 1. Individuele begeleiding van leveranciers a. Certificeren bosgebied: No. Activiteiten: SMART doelen: 1 Identificatie van bosbedrijven, houtverwerkers en handelaren die FSC ambiëren en in staat zijn dit certificaat te behalen. 2 Selecteer één of meerdere leveranciers uit lijst met potentiële partners (zie punt 1 hierboven). 3 Onderzoek naar mogelijke financiële steun voor certificering van duurzaam bosbeheer en de houtketen en investeringen in moderne technologieën. 4 Check management van elk bedrijf tegen de eisen van het desbetreffende certificeringsysteem (zowel duurzaamheidsals legaliteitscertificering) en plan aan de hand daarvan verbeteringen. 5 Actieplan en protocollen implementeren om aan de eisen te voldoen voor duurzaamheidcertificering (FSC). Selectiecriteria opstellen waartegen getoetst kan worden. Vervolgens een selectie rapport genereren en een lijst met potentiële leveranciers/partners. Geselecteerde leveranciers. Overzicht van financieringsmogelijkheden.. Beoordelingsrapport opgesteld; Actieplan en protocollen ter verbetering van management. Monitoring rapporten/ checklisten opgesteld; Observaties in het veld meegenomen in rapport. 6 Voorbereiden Pre-audits van de gebieden / bedrijven (FSC). Contract met onafhankelijke partij voor het maken van pre-audit rapporten: Uitvoering van observaties in het veld en uitzoeken waar verbeterslagen nodig zijn voor de Main Audit. 7 Aanpassing bosbeheer / bedrijfsvoering voor de main audit. Actieplan ter verbetering van huidige bottlenecks. Monitoringrapporten/checklisten en observaties in het veld. 8 Uitvoering van de Main Audit door onafhankelijke certificeerder. Positief audit rapport waaruit een certificaat volgt. b. CoC certificering 9. CoC traject in kaart brengen. Lijst van schakels in de CoC (Bijlage 1). 10 Audit van de CoC bij leverancier en indien nodig bij VVNH lid. FSC CoC certificaten. FORM International & Stichting Probos 9

10 2. Vergroten bekendheid certificering 1. De VVNH kan overwegen een brochure te ontwikkelen met daarin beschreven hun wensen (beleid), de power van de leden, wat mogelijkheden voor samenwerking zijn, algemene informatie over certificering van SFM, CoC, link naar VVNH site, etc. Deze brochure dient voor Suriname in het Nederlands te worden uitgevoerd. 2. De VVNH kan overwegen een aparte pagina op hun website te ontwikkelen met daarin beschreven (uitgebreider dan in de brochure): het beleid, hun wensen (hoe zij denken deze vorm te geven), de power van de leden, wat mogelijkheden voor samenwerking zijn, algemene informatie over certificering van SFM, CoC etc. 3. Het in Suriname geven van presentaties over SFM en CoC certificering. Doelgroepen zijn lokale houtverwerkende industrie, bosbedrijven, lokale werkgroepen zoals nationale initiatieven etc. Overheidsorganen zoals departementen van bos en natuurbeheer en gerelateerde locale NGO s en onderzoeksinstellingen. 4. Financiële en organisatorische ondersteuning van de lokale initiatieven die zich inzetten voor certificering van bos en CoC certificering. FORM International & Stichting Probos 10

11 BIJLAGE: RELEVANTE CONTACTEN In onderstaande tabellen zijn relevante adressen en contactgegevens van organisaties en bedrijven verzameld die werkzaam zijn in Suriname op het gebied van bosbeheer, houtverwerking, houthandel, certificering, etc. Lokale (hout)handelsverenigingen en brancheverenigingen Platform Hout Suriname Adres: BEEKHUIZENWG 7 Tel Kamer van Koophandel en Fabrieken Mr. Dr.J.C. de Mirandastraat 10 P.O. box 149 Tel: , Fax: (597) Selectie NGO s WWF GUIANAS Regional Office - Suriname Henck Arronstr 63, Suite D, E Paramaribo, Suriname Tel Fax wwf@wwf.sr The Centre for Agricultural Research in Suriname (CELOS) CELOS Board of directors: Mr. O. Spong (Chairman) Director: Dr. R.F. van Kanten Address: Prof. Dr. Ir. J. Ruinardlaan Postbus 1914 Paramaribo South Phone: / / Fax: secretariat@celos.sr.org Website: ESS-Environment Gebroeders Penardstraat 1 Postbus 2240 Paramaribo Suriname (Zuid Amerika) tel / fax: (00 597) cell: (00 597) info@ess-environment.com Website: Human rights organisation Moiwana86 M86@parbo.com Natuur technisch intituut MBO P.O. Box 1912 Paramaribo - Suriname Complex Mr. J. Lachmonstraat telefoonnr.: of fax: Complex Leysweg telefoonnr. administratie: telefoonnr. OD 1e leerjaar: telefoonnr. Dekanaat: Initiatieven voor boscertificering Suma Lumber N.V. Nicolaaas gudstraat 26 PC Tel ha in het Tibiti gebied FORM International & Stichting Probos 11

12 Selectie van zagerijen, andere primaire houtverwerkers en handelaren Namen en adressen van Surinaamse Special Hardwoods Suriname N.V. exporteurs, die hout(producten) naar Mr. R. Soeknandan Nederland exporteren. Commissaris Roblesstraat 52 (Bron: Stichting Bosbeheer en Bostoezicht Commewijne (SBB) en Kamer van Koophandel en Tel , Fabrieken (KKF)) Asensa International N.V. Mr. M. Kemp Vredenburgweg 11 Wanica tel Dalloe's Export Mr. H.B. Dalloesingh Julianastraat 53 Nickerie Tel Nieuwe Houtonderneming Ansoe N.V. Mr. R. Baldew Zaagmolenweg 8 Meerzorg toevalsawmill@cq-link.sr Tel ; Fax Tropical Wood Company N.V. Mr. H. Kartodikromo Mr. B. Chin Ten Fung Hk. Nieuw Weergevondenweg en Leiding 20 perceel 19 Wanica twcnv@sr.net Tel Fax Zaagmolen Toeval N.V. mr. L. Baldew Zwartenhovenburgstraat 257C Paramaribo info@toeval.com Tel , , Fax Redbone Enterprises N.V. mr. A. Panhuysen Smaragdstraat 33B Paramaribo Tel Tabel 5. Overige relevante adressen Nederlandse Ambassade Adres: Van Roseveltkade 5 Paramaribo Postadres: Postbus 1877 Paramaribo Telefoon: Telefax: prm@minbuza.nl STINASU office in Paramaribo Cornelis Jongbawstraat 14 Tel: 6597, , , Fax: FORM International & Stichting Probos 12