DE FAIRE GIDS FAIRTRADE GEMEENTE DE CAMPAGNE FAIRTRADEGEMEENTE VAN A TOT Z

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "DE FAIRE GIDS FAIRTRADE GEMEENTE DE CAMPAGNE FAIRTRADEGEMEENTE VAN A TOT Z"

Transcriptie

1 DE FAIRE GIDS DE CAMPAGNE FAIRTRADEGEMEENTE VAN A TOT Z FAIRTRADE GEMEENTE 1

2 INHOUD 1. INLEIDING 4 2. HISTORIEK FAIRTRADEGEMEENTE 5 3. FAIRTRADEGEMEENTE De 6 criteria 7 4. FAIR TRADE & LOKALE VOEDING EEN WOORDJE UITLEG 9 5. SCHRIJFWIJZE WE GAAN VOOR FAIR! (INFO VOOR STARTERS) WE ZIJN INGESCHREVEN! (DE 6 CRITERIA) Een geëngageerd gemeentebestuur Overtuigde winkels en horecazaken Deelnemende scholen, bedrijven en organisaties Media-aandacht Een enthousiaste trekkersgroep Lokale duurzame voeding HOE PAKKEN WE DE CAMPAGNE AAN? WEGWIJS OP HET WEB INDIENEN DOSSIER Aanvraag van de titel Het verlossende telefoontje! Titeluitreiking Planning ONDERSTEUNING (OP MAAT!) Persoonlijke ondersteuning Inhoudelijke ondersteuning - materiaal Vormingen Feedback op dossiers en bij herbevestigingen Specifieke ondersteuning bij criteria Promo- en beeldmateriaal Nieuwsbrief Intergemeentelijke en regionale samenwerking WAT NA DE TITEL? Word een 5 sterren FairTradeGemeente 30 STER 1 32 STER 2 34 STER 3 36 STER 4 37 STER Vijf jaar titeldrager? Reden voor een feest! Kan je de titel ook verliezen? Herbevestigen EEN BLIK ACHTER DE SCHERMEN De partnerorganisaties Het campagnesecretariaat 45 2

3 14. FAIR, FAIRER, FAIRST: AANVERWANTE CAMPAGNES FairTradeTowns Communes du Commerce Equitable FairTradeProvincie Andere JAAROVERZICHT Herbevestigingen (januari-februari) Week van de Vrijwilliger (maart) World Fair Trade Day (mei) Bioweek (juni) Week van de Fair Trade (oktober) 50 3

4 1 INLEIDING Beste FairTradeGemeente -trekker, -fan, -sympathisant, Deze gids biedt een compleet overzicht van de campagne FairTradeGemeente. Zowel het complete campagnemodel, als interne procedures en andere nuttige info, bundelen we in deze gids. Deze gids leidt je stap voor stap door de campagne en geeft je onderweg alle nuttige informatie om van dit project een succes te maken! De stand van zaken ziet er in iedere gemeente/stad anders uit. Neem je deze gids ter hand als starter, als ervaren FairTradeGemeente of zelfs als buitenstaander? We geven je alle info en antwoorden mee die je zoekt! We focussen ook op de praktische kant, zoals hoe je de website kan beheren en up-to-date houden, welke informatie wij van jou verwachten en hoe we daarmee omgaan, waaruit onze ondersteuning bestaat etc. Daarnaast reiken we concrete projecten aan om de campagne vlot te laten verlopen.ook staat in deze gids meer info over het beschikbare ondersteuningsmateriaal, hoe je dit kan aanvragen/downloaden en belangrijke campagnedata. Voor de startende gemeenten behandelen we de 6 criteria van een FairTrade- Gemeente. Deze criteria focussen op een divers aantal actoren binnen de gemeente, zoals winkels, horecazaken, scholen, bedrijven, organisaties, het bestuur. Gemeenten die de titel behaald hebben, kunnen trachten om bijkomende sterren te halen en zo een 5 sterren FairTradeGemeente worden. Deze bijkomende sterren staan voor een extra investering van trekkersgroepen om ook de burgers in hun gemeente mee te krijgen. De doelstelling van de sterrencampagne is om 25% van de burgers in een FairTradeGemeente te bereiken en te engageren tot FairTradeFan. Zo n fan kiest op een structurele manier fair trade, dat wil zeggen dat hij (1) weet wat fair trade inhoudt en (2) minstens 4 keer per jaar de producten koopt. In deze handleiding bundelen we een aantal tips die we haalden uit twee jaar ervaring met deze sterrencampagne. Nieuwtjes, ideeën en tips uit andere gemeenten vind je allemaal op onze website Vergeet niet om ook jullie eigen ideeën en tips te delen met anderen! De campagne FairTradeGemeente is een samenwerking tussen vier organisaties, namelijk , Oxfam-Wereldwinkels, Vredeseilanden en Fairtrade Belgium. Deze partners geloven sterk in deze campagne en de impact van de campagne op de gedragsverandering van verschillende actoren. We wensen je alvast veel succes toe met de campagne! 4

5 2 HISTORIEK FAIRTRADEGEMEENTE In Vlaanderen zijn we met deze campagne gestart in Het idee werd opgepikt vanuit Groot- Brittannië waar de allereerste FairTradeTown Garstang in april 2001 met de titel bekroond werd. Drie Noord-Zuid organisaties (Max Havelaar, Oxfam-Wereldwinkels en Vredeseilanden) sloegen de handen in elkaar. Later voegde ook zich tot de groep. Deze 4 organisaties zetelen tot vandaag in de stuurgroep van FairTradeGemeente en waken als een goede huisvader over de campagnestrategie. De campagne is gemeengoed geworden in Vlaanderen. Duizenden titelborden sieren de Vlaamse wegen, honderden lokale én nationale politici lieten zich reeds fotograferen en wekelijks worden tal van lokale activiteiten georganiseerd. Naast deze kwalitatieve en kwantitatieve successen, werden ook knappe partnerrelaties uitgebouwd, niet in het minst met de vele gemeenten, steden, provincies en andere (middenveld)organisaties. 5

6 3 FAIRTRADEGEMEENTE FairTradeGemeente is een TITEL die aangeeft dat een bepaalde gemeente én haar inwoners eerlijke handel en lokale, duurzame landbouw een warm hart toedragen en er ook effectief werk van maken. Door middel van 6 criteria spelen we in op de vraag naar en het aanbod van eerlijke en lokale, duurzame producten en betrekken we verschillende actoren binnen een gemeente. Zo draagt de campagne op een heel concrete manier bij aan een waardig bestaan voor de kleine boer in het Zuiden en de duurzame producent in het Noorden. Met de FairTradeGemeente campagne beogen we twee doelstellingen, waar jij je als trekker mee voor inzet: In 2013 hebben we met de voltallige stuurgroep een duidelijke visie en missie uitgetekend. Dat plaatje ziet er als volgt uit: Context Visie Missie Onze ambitie (3j.) Dé grote uitdaging voor de 21e eeuw is het creëren van welvaart voor iedereen, binnen de grenzen van ons ecologische systeem. Een wereld waarin burgers door bewuste voedingskeuzes bijdragen tot een ontwikkelings- en welvaartsperspectief voor alle mensen, zowel huidige als toekomstige generaties. FairTradeGemeente wil een bewuste keuze voor fair frade en lokale en duurzame voedingsproducten bewerkstelligen bij de individuele en georganiseerde burgers en lokale overheid. 25% van de inwoners in FairTradeGemeenten kiest bewust voor Fair Trade 1. Sensibilisering: De bevolking leert het verhaal achter fair trade en duurzame, lokale voedingkennen. 2. Gedragsverandering: Iedereen draagt bij tot de groei van eerlijke en duurzame handel vanuit zijn maatschappelijke rol. Men consumeert op een bewustere manier. Strategie FairTradeGemeente biedt een concreet handelingsperspectief aan trekkersgroepen die in hun gemeente het draagvlak voor fair trade en lokale duurzame voeding willen vergroten en verstevigen. Het creëren van dit engagement bouwt voort op de basis die FTG de afgelopen jaren heeft opgebouwd. Deze solide basis waarbij een draagvlak gecreëerd werd voor fair frade en lokale, duurzame voeding (~6 criteria), wordt binnen dit handelingsperspectief blijvend aangemoedigd en opgevolgd. 6

7 3.1 DE 6 CRITERIA Om FairTradeGemeente te worden, vervul je 6 criteria. Een overzicht van de 6 criteria, en bijbehorende handleidingen en documenten vind je op de website. In een notendop: 1. Een geëngageerd gemeentebestuur Het lokale bestuur keurt een resolutie goed die fair trade steunt en beslist om koffie en nog minstens één ander fairtradeproduct aan te kopen voor vergaderingen, op kantoor en in de cafetaria s. Verder promoot de gemeente op regelmatige basis het bewustzijn rond fair trade via communicatie naar haar personeel en inwoners toe. 2. Overtuigde winkels en horecazaken Minstens twee fairtradeproducten zijn duidelijk beschikbaar in de plaatselijke winkels en horecazaken. Daarvoor zijn er doelstellingen vooropgesteld per aantal inwoners. De winkels en horecazaken communiceren ook over het feit dat zij fairtradeproducten verkopen of serveren. 3. Deelnemende scholen, bedrijven en organisaties Een aantal scholen, bedrijven en organisaties gebruikt fairtradeproducten en communiceert daarover. Scholen zetten ook educatieve campagnes op om de kennis over en de betrokkenheid met fair trade te vergroten. 4. Media-aandacht De campagne tracht te zorgen voor zoveel mogelijk media-aandacht op lokaal en regionaal niveau. Daardoor bereikt men een groot deel van de bevolking. En zo voelen lokale deelnemers zoals handelaars en organisaties zich gewaardeerd voor hun engagement. 5. Een enthousiaste trekkersgroep Er is een lokale trekkersgroep actief die de nodige initiatieven neemt om de titel te behalen. Nadien zorgt die groep voor de continuïteit van de campagne en is ze verantwoordelijk voor een jaarlijkse beoordeling. Daaruit moet blijken dat de gemeente nog steeds een FairTradeGemeente is. 6. Initiatieven rond lokale, duurzame voeding Om FairTradeGemeente te worden, lanceert men in de gemeente een nieuw initiatief dat lokale consumptie en productie van duurzame voedingsproducten aanmoedigt. Zowel thuis, als op de werkvloer en op openbare plaatsen. Er wordt over dit initiatief duidelijk gecommuniceerd. Om de titel te behalen én te behouden wordt ofwel een meerjareninitiatief opgestart, ofwel een kortlopend project. In het tweede geval wel met garanties dat er jaarlijks een nieuw initiatief zal genomen worden ter bevordering van het lokaal en duurzaam consumeren en produceren. 7

8 4 FAIR TRADE & LOKALE VOEDING EEN WOORDJE UITLEG Je zal merken dat je in de loop van de campagne geregeld de vraag krijgt wat fair trade nu precies inhoudt. Als trekker is het van belang dat je goed begrijpt wat fair trade inhoudt, zodat je dit op een heldere manier kan communiceren aan derden. Fair trade is een handelspartnerschap, gebaseerd op dialoog, transparantie en respect, dat streeft naar meer gelijkheid in de internationale handel. Het draagt bij tot duurzame ontwikkeling door betere handelsvoorwaarden aan te bieden aan en de rechten te verzekeren van achtergestelde producenten en arbeiders, vooral in het Zuiden. De criteria voor eerlijke handel steunen op de drie dimensies van duurzaamheid: economisch (prosperity), sociaal (people) en ecologisch (planet).) Hierin kaderend omvat fair trade de volgende kernelementen: Een bijdrage aan een menswaardig inkomen voor achtergestelde producenten in het Zuiden. Producenten ontvangen een kostendekkende minimumprijs en een sociale premie. Duurzaam partnerschap en een zo rechtstreeks mogelijke aankoop met maximale transparantie. Fair trade biedt producenten een structurele markttoegang en garandeert hen een langetermijnrelatie met de aankoper. Fair trade streeft dus naar een wereld waarin alle producenten kunnen genieten van een veilig en duurzaam bestaan, waarin ze hun potentieel optimaal benutten en zelf beslissen over hun toekomst. Een ontwikkelingsstrategie die kiest voor capaciteitsopbouw. Dankzij het democratische en transparant bestuur van de coöperatie draagt fair trade bij aan de versterking van lokale producenten, zowel op economisch, sociaal als politiek vlak. Respect voor mens en milieu. Arbeidsvoorwaarden voldoen aan de normen van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO). Er is oog voor duurzame ecologische ontwikkeling (geen ggo s, beperkt gebruik van pesticiden, stimulans voor bio etc.). Wil je meer in detail weten over fair trade? Lees zeker het infodocument dat je op onze website vindt en bekijk de powerpoint. 8

9 LOKALE, DUURZAME VOEDING? Op fairtradeproducten alleen kan je niet overleven. Waar vind je tomaten? En melk? En kaas en aardappelen en witloof en appelsap? Al die producten vind je hier bij ons. Wanneer ze op een duurzame manier geproduceerd en geconsumeerd worden, dan kunnen ze een prachtige aanvulling vormen op de meer dan beschikbare fairtradeproducten. FairTradeGemeente vindt het belangrijk om beide een plaats te geven en op die manier de brug te slaan tussen Noord en Zuid. Daarom vragen we naast fair trade uit het Zuiden, stil te staan bij lokale duurzame voeding. Meer info vind je in onze aparte handleiding rond criterium 6. Lokaal is natuurlijk een rekbaar begrip. Het gaat om een activiteit in jouw gemeente waarbij de inwoners betrokken worden. Maar dat wil niet zeggen dat alle producten ook effectief geproduceerd moeten worden binnen de gemeentegrenzen. Zo lokaal mogelijk is hier de norm. Duurzaam? Ook al beperk je de transportkosten en dus de impact op het milieu door lokaal te produceren en te consumeren, dan kan dit positieve effect volledig teniet gedaan worden als de productiewijze van de producten zelf of het initiatief errond niet duurzaam zijn. Concreet beschouwen we een voedingsproduct als duurzaam wanneer tegelijkertijd voor elke pijler aan een aantal voorwaarden wordt voldaan, m.n. ecologisch: een minimale impact op het milieu (water, lucht, ecosystemen, bodem, energie, biodiversiteit), economisch: een correcte vergoeding voor alle schakels in de voedselketen en sociaal: een bijdrage tot het algemeen welzijn (gezondheid, voedselveiligheid, arbeidsomstandigheden, ethische afwegingen zoals solidariteit met het Zuiden). Wil je er nog meer over weten? Neem er dan onze handleiding rond criterium 6 zeker bij! 9

10 ǀ ǀ 5 SCHRIJFWIJZE Fairtrade, Fair Trade of fair trade? Hoe schrijf je het nu in godsnaam? Wel, dat is niet eenduidig. Maar we helpen je graag een handje vooruit 1. fair trade = Wordt gebruikt wanneer je in het algemeen communiceert, zoals ook eerlijke handel. Bijvoorbeeld: Wij kiezen in onze school bewust voor fair trade en lokale duurzame voeding 2. Fair Trade = Wordt gebruikt wanneer je wil verwijzen naar de internationaal erkende betekenis en een eigennaam. Bijvoorbeeld: Tijdens de Week van de Fair Trade organiseren wij een fairtradebrunch! 3. Fairtrade = Wordt gebruikt wanneer je refereert naar het certificerings- en labbelingsysteem volgens FLO (Fairtrade Internationaal); gecertificeerde producten vallen hier ook onder. Bijvoorbeeld: - Fairtrade is een keurmerkorganisatie - De Fairtradepremie wordt besteed aan schoolmateriaal - Wat een heerlijke Fairtradekoffie! Bovenstaande definities beschrijven eerlijke handel dus telkens wat enger: - fair trade verwijst naar eerlijke handel in zijn ruimste zin, - Fair Trade verwijst naar een specifieke(re) en internationaal erkende definitie, - Fairtrade tot slot verwijst naar het Fairtradesysteem zoals gehanteerd door Fairtrade International Samenstellingen worden altijd aan elkaar geschreven, zonder hoofdletter. Maar wanneer het om een product gaat dat gecertificeerd is door FLO, wordt het wel met hoofdletter geschreven. Wanneer er botsende klinkers zijn, kan je een tussenstreepje toevoegen. Bijvoorbeeld: - De fairtradeproducenten verdienen een beter leven - We tellen reeds 116 Belgische fairtradegemeenten - Die Fairtradechocolade smelt op mijn tong - Gaan jullie op Pasen ook fairtrade-eieren zoeken? Fairtrade, Fair Trade of fair trade? We oefenen nog even verder Heb jij ook fairtradeproducten gekocht?, is een samenstelling die niet verwijst naar FLO-regels. Ecuadoriaanse boeren kunnen makkelijk in het systeem Fairtrade stappen, verwijst naar FLO. Steun jij ook eerlijke handel in jouw school?, is algemene communicatie. De Internationale Dag van de Fair Trade staat voor de deur, verwijst naar de internationale definitie. FairTradeGemeente Hoe schrijf je het nu in godsnaam? Wel, dat is niet eenduidig. Maar we helpen je graag een handje vooruit 1 fair trade = Wordt gebruikt wanneer je in het algemeen communiceert, zoals ook eerlijke handel. Bijvoorbeeld: Wij kiezen in onze school bewust voor fair trade en lokale duurzame voeding 2 Fair Trade = Wordt gebruikt wanneer je wil verwijzen naar de internationaal erkende betekenis en een eigennaam Bijvoorbeeld: Tijdens de Week van de Fair Trade organiseren wij een fairtradebrunch! 3 Fairtrade = Wordt gebruikt wanneer je refereert naar het Fairtradesysteem volgens FLO 16 (Fairtrade Labelling Organizations); gecertificeerde producten vallen hier ook onder. Bijvoorbeeld: - Fairtrade Max Havelaar is een keurmerkorganisatie - De Fairtradepremie wordt besteed aan schoolmateriaal - Wat een heerlijke Fairtradekoffie! FairTradeGemeente schrijf je met drie hoofdletters en aan elkaar, net als FairTradeFans, FairTradeCommunicatie, FairTradeStraat en FairTradeBeleid (de naam van de 5 sterren). Fairtrade Fair Trade fair trade ǀ ǀ ǀ ǀ

11 6 WE GAAN VOOR FAIR! (INFO VOOR STARTERS) Wil jij je engageren om ook jouw gemeente te laten toetreden tot de groeiende groep FairTradeGemeenten? Neem alvast een kijkje op de website Daar vind je alle informatie om van start te gaan. Zo kan je er opzoeken welke gemeenten de titel al hebben ontvangen en welke op weg zijn naar de titel. Bovendien vind je hier alles over de criteria waaraan voldaan moet worden om de titel te behalen. Schrijf je zeker in op onze nieuwsbrief. Plan een startvergadering. Deze startvergadering dient om de campagne bekend te maken bij een brede groep mensen en om samen al een eerste keer te brainstormen rond de aanpak van de campagne. Op de website vind je een powerpoint die hiervoor kan dienen, maar je kan ook iemand extern vragen om de campagne voor te stellen. De GROS ondersteuners van zijn steeds bereid om een startvergadering in goede banen te leiden. Contacteer ons, wij brengen je in contact met de juiste mensen. 11

12 Schrijf je gemeente in. Na de startvergadering stuur je een mailtje naar het campagnesecretariaat om jullie deelname te bevestigen. Zo worden jullie officieel een kandidaat FairTrade- Gemeente. Geef ons bovendien twee contactpersonen door, die wij op de hoogte houden van de campagne. Wanneer je je gemeente inschrijft zal je een mailtje krijgen met tal van praktische informatie waaronder je gegevens voor je gemeentepagina op de website van FairTradeGemeenten. Wij zullen jouw provincie kort na jouw inschrijving op de hoogte brengen. Dit doen we omdat het aantal deelnemende gemeenten belangrijk is voor de campagne van provincies. Zo weet de provincie dat ze jullie kan benaderen binnen het kader van de campagne FairTradeProvincie. Actualiseer je gemeentepagina. Deze pagina staat centraal bij het uitrollen van jouw campagne. Hierop kan je alle activiteiten, initiatieven, verkooppunten, foto s en gegevens van deelnemers verzamelen. Het is op basis van deze gegevens dat de campagne opgevolgd wordt. Zo kan beslist worden over de titeltoekenning of de jaarlijkse herbevestiging van de titel voor jouw gemeente op basis van de info die je meedeelt via je gemeentepagina. 12

13 Startpakket en campagne materiaal Nulmeting Na je inschrijving wordt er een startpakket opgestuurd om je te ondersteunen bij het uitwerken van jouw campagne. In dit startpakket tref je tal van handleidingen en gidsen aan waar je alle inhoudelijke informatie, tips & tricks terugvindt. Deze handleidingen en gidsen vind je ook op Bovendien is er een ruim aanbod aan promomateriaal ontwikkeld voor de campagne. Iedere gemeente kan dit materiaal eenmalig gratis aanvragen. Dit kan je best pas doen van zodra je een evenement hebt gepland waarbij je het materiaal effectief wil inzetten. Het overzicht van ons materiaal vind je op de website. Indien je extra promomateriaal nodig meent te hebben of meer dan één stuk van bepaalde items wil gebruiken, kan je dit tegen betaling bestellen via de website. Er is een nulmeting voorhanden waarmee gemeenten kunnen achterhalen wat en wie in hun gemeente al voor fair trade geëngageerd is vóór de feitelijke start van de campagne. Dat is niet verplicht maar een handigheidje om de campagne in je gemeente te starten. Door op te lijsten welke engagementen er op het vlak van fair trade al bestaan in jouw gemeente, krijg je een overzicht van waar er nog werk aan de winkel is. Bovendien kan op basis van deze nulmeting bepaald worden hoe jullie campagne doorheen de tijd evolueert. Je kan de nulmeting via de campagnewebsite downloaden. Idealiter vul je deze kort na inschrijving in en bezorg je ons hem binnen de twee weken. 13

14 7 WE ZIJN INGESCHREVEN! (DE 6 CRITERIA) Een FairTradeGemeente voldoet aan zes criteria. Deze criteria zijn; (1) een geëngageerd gemeentebestuur, (2) overtuigde winkels en horecazaken, (3) deelnemende scholen, bedrijven en organisaties, (4) media-aandacht, (5) een enthousiaste trekkersgroep en (6) lokale, duurzame voeding. Het is aan de trekkersgroep om te beslissen met welke criteria gestart wordt. Iedere context is anders, en wat werkt in de éne gemeente, werkt daarom nog niet in de andere. De twee criteria waarmee men vaak van start gaat zijn het engageren van het gemeentebestuur (criterium 1) en het vormen van een trekkersgroep (criterium 5). 7.1 EEN GEËNGAGEERD GEMEENTEBESTUUR Het lokale bestuur keurt een resolutie goed die fair trade steunt en beslist om koffie en nog minstens één ander fairtradeproduct aan te kopen voor vergaderingen, op kantoor en in de cafetaria s. Verder promoot de gemeente op regelmatige basis het bewustzijn rond fair trade via communicatie naar haar personeel en inwoners toe. Op de koffie bij je gemeente! Eén van eerste stappen om te nemen als trekkersgroep is ervoor te zorgen dat je gemeente instemt om koffie en nog minstens een ander fairtradeproduct structureel aan te kopen. Dit is immers een conditio sine qua non om deel te nemen aan de campagne. Controleer dus eerst of jouw gemeente dit engagement wil aangaan! Indien de gemeente instemt, dient het lokaal bestuur een resolutie te ondertekenen. Hiermee geeft het bestuur aan bereid te zijn duurzame productie- en consumptie te bevorderen, en dit via de campagne FTG te willen realiseren. Eens aan deze voorwaarde is voldaan, kan je je als trekkersgroep actief op andere fronten inzetten. Op onze website vind je alvast een voorbeeldresolutie. Gemeenten moeten niet noodzakelijk veranderen van leverancier. Vaak volstaat het om even met de huidige leverancier te bellen met de vraag om naar een fairtradevariant over te schakelen. Geef dit zeker ter info mee aan je gemeentebestuur. Het zal de overstap naar fair trade misschien vereenvoudigen. Er bestaat vandaag al een ruim assortiment. Op krijg je in enkele klikken een volledig overzicht van bijvoorbeeld fairtradekoffie-aanbieders bij overheden. Fairtrade Belgium biedt ook de nodige ondersteuning bij publieke aanbestedingen. Heeft u hulp nodig bij de opmaak van uw bestek? Zijn er vragen of problemen? Aarzel dan niet om Fairtrade Belgium te contacteren. Meer lees je bovendien in de rubriek hieronder, bij het onderdeel projecten. 14

15 7.2 OVERTUIGDE WINKELS EN HORECAZAKEN Minstens twee fairtradeproducten zijn duidelijk beschikbaar in de plaatselijke winkels en horecazaken. In hoeveel winkels en horecazaken is afhankelijk van het aantal inwoners. De winkels en horecazaken communiceren ook over het feit dat zij fairtradeproducten verkopen of serveren. Als trekker wil je in de eerste plaats de winkeliers en horeca-uitbater enthousiasmeren. Je wil hen over de streep trekken om zelf contact op te nemen met de leveranciers. Maak het fair trade aanbod bekend. Dit kan onder andere met behulp van ons promotiemateriaal zoals wobblers en de kaarten Hier is fair trade in huis. Zo zet de handelaar zijn fairtradeproducten, maar ook zichzelf in de kijker. Om je te helpen winkels en horecazaken te overtuigen kan je een kijkje nemen in de handleiding over dit criterium. Daar vind je info over hoe je winkeliers en uitbaters kan benaderen en hoe je ze kan overtuigen. Keuze uit meer dan 1000 producten! Inderdaad, er zijn vandaag de dag ongeveer fairtradeproducten beschikbaar op de Belgische markt! Oxfam-Wereldwinkels is ongetwijfeld de meest gekende aanbieder van fair trade, maar je vindt fairtradeproducten via tal van (groot)leveranciers. Dit is een belangrijk argument om handelaars te overtuigen. Verwijs hen door naar hun eigen contacten of naar bestaande databases van leveranciers en producten, zodat zij kunnen bepalen via welke kanalen en welke producten ze willen aankopen. Op vinden ze alvast een schat aan informatie! HIER IS FAIRTRADE IN HUIS FAIRTRADE GEMEENTE FTG raambordje sticker juli15.indd 1 28/07/15 16:17 15

16 7.3 DEELNEMENDE SCHOLEN, BEDRIJVEN EN ORGANISATIES Een aantal scholen, bedrijven en organisaties gebruikt fairtradeproducten en communiceert daarover. Scholen zetten ook educatieve campagnes op om de kennis over en de betrokkenheid met fair trade te vergroten. Scholen, bedrijven en organisaties spelen een belangrijke sensibiliserende rol. Zij hebben namelijk een voorbeeldfunctie naar leerlingen, werknemers en leden. Meent jouw school het? De brochure Meent jouw school het? geeft scholen meer informatie over de campagne en de rol die zij daarin kunnen spelen. In de brochure vinden scholen onder andere inspirerende voorbeelden en aansluitende projecten. Je kan deze brochure downloaden op de website of bij ons bestellen. Bedrijvenen organisaties Bedrijven kunnen voor verschillende doeleinden fairtradeproducten aankopen. Denk hierbij aan koffie voor het personeel, bepaalde ingrediënten voor het bedrijfsrestaurant, wijnen en fruitsap voor recepties, en geschenken voor personeel en externe relaties. Ook verenigingen hebben tal van mogelijkheden. Voor het overtuigen van bedrijven en organisaties kan je inspiratie halen uit de handleiding over criterium 2. 16

17 7.4 MEDIA-AANDACHT 7.5 EEN ENTHOUSIASTE TREKKERSGROEP De campagne tracht te zorgen voor zoveel mogelijk media-aandacht op lokaal en regionaal niveau. Daardoor bereikt men een groot deel van de bevolking. En zo voelen lokale deelnemers zoals handelaars en organisaties zich gewaardeerd voor hun engagement. Er is een lokale trekkersgroep actief die de nodige initiatieven neemt om de titel te behalen. Nadien zorgt die groep voor de continuïteit van de campagne en is ze verantwoordelijk voor een jaarlijkse beoordeling. Daaruit moet blijken dat de gemeente nog steeds een FairTradeGemeente is. Media-aandacht kan je bereiken door bijvoorbeeld acties, evenementen of het behalen van een criteria in de kijker te zetten. Heeft het gemeentebestuur de resolutie goedgekeurd? Of zijn er scholen of bedrijven die voor fair trade hebben gekozen en daarrond iets doen? Laat het weten aan de lokale en regionale pers. Op de website vind je enkele voorbeelden van persberichten ter inspiratie. De campagne staat of valt met de werking van trekkersgroepen: de drijvende krachten achter dit project. Daarom is het belangrijk om van bij de start een sterke trekkersgroep samen te stellen. Criterium 5 is dus ook meestal het eerste criterium waarmee van start wordt gegaan. Probeer de trekkersgroep zo divers mogelijk te maken. Ga op zoek naar mensen die een speciale relatie hebben met één of meerdere van de 6 criteria. Binnen onze campagne werd een gids ontwikkeld rond dit criterium 5 trekkersgroepen, waarin je meer informatie en tips kan vinden om een goede trekkersgroep samen te stellen. 17

18 7.6 LOKALE DUURZAME VOEDING Bekijk zeker de handleiding rond criterium 6, hierin staan een heleboel inspirerende voorbeelden. Om FairTradeGemeente te worden, lanceert men in de gemeente een nieuw initiatief dat lokale consumptie en productie van duurzame voedingsproducten aanmoedigt. Zowel thuis, als op de werkvloer en op openbare plaatsen. Er wordt over dit initiatief duidelijk gecommuniceerd. Om de titel te behalen én te behouden wordt ofwel een meerjareninitiatief opgestart, ofwel een kortlopend project. In het tweede geval wel met garanties dat er jaarlijks een nieuw initiatief zal genomen worden ter bevordering van het lokaal en duurzaam consumeren en produceren van voeding. Gemeenten moeten dus een activiteit organiseren rond lokale, duurzame voeding waarbij de inwoners betrokken worden. Lokaal is hierbij een rekbaar begrip, het wil niet noodzakelijk zeggen dat de producten ook effectief geproduceerd moeten worden binnen de gemeentegrenzen, dat is immers vaak niet mogelijk. Zo lokaal mogelijk is hier de norm. Ook al beperk je de transportkosten en dus de impact op het milieu door lokaal te produceren en te consumeren, dan kan dit positieve effect volledig teniet gedaan worden als de productiewijze van de producten zelf of het initiatief errond niet duurzaam zijn. Concreet beschouwen we een voedingsproduct als duurzaam wanneer tegelijkertijd voor elke pijler aan een aantal voorwaarden wordt voldaan, m.n. ecologisch: een minimale impact op het milieu (water, lucht, ecosystemen, bodem, energie, biodiversiteit), economisch: een correcte vergoeding voor alle schakels in de voedselketen en sociaal: een bijdrage tot het algemeen welzijn (gezondheid, voedselveiligheid, arbeidsomstandigheden, ethische afwegingen zoals solidariteit met het Zuiden ). 18

19 8 HOE PAKKEN WE DE CAMPAGNE AAN? Om jullie alvast een idee te geven van het verloop van de campagne en in welke volgorde jullie te werk kunnen gaan, hebben we onderstaand stappenplan samengesteld. Hierin worden kort de belangrijkste aandachtspunten geschetst. Dit stappenplan is opgesteld voor een campagne van drie jaren, gerekend vanaf de inschrijving tot het behalen van de titel. De ervaring leert ons dat de duur tot het behalen van de titel sterk varieert van gemeente tot gemeente. Gemiddeld wordt de titel uitgereikt na een campagneduur van twee jaren. Je kan onderstaande planning dus als leidraad gebruiken om de koers van jouw campagne te bepalen. Stap 1 Samenstelling van de trekkersgroep - Het is belangrijk om ondersteuning vanuit de gemeente te krijgen. Welke ambtenaar zou betrokken kunnen worden (Noord-Zuid, duurzaamheid, milieu, jeugd, sport, cultuur, lokale economie )? - Werk je het liefst met een kleine kerngroep of toch een meer uitgebreide trekkersgroep? Misschien kan je een aparte groep vrijwilligers samenstellen die enkel een handje komen toesteken op activiteiten? - Hoeveel keer per jaar willen jullie samenkomen (1x/maand, 2x/kwartaal/...)? - In de trekkersgroep zitten best spilfiguren van je gemeente uit diverse richtingen (milieu, sociale sector, economische sector, bestuurlijke sector, lokale landbouw, onderwijs ) - Nieuwe trekkers nodig? Mensen persoonlijk aanspreken in de eigen brede kennissenkring werkt het beste!» Belangrijk is dat je van in het begin de juiste personen aanspreekt voor de verschillende criteria (een handelaar, caféuitbater, ambtenaar, leerkracht en landbouwer). Stap 2 Inhoudelijke prioriteiten vastleggen voor jaar 1 / jaar 2 / jaar 3 + stappenplan opstellen. Stap 3 Brede infovergadering voorzien om FTG concept voor te stellen en de trekkersgroep te installeren. Dit kan je koppelen aan een persmoment. Stap 4 Budget vastleggen en eventueel bespreken met Schepen voor Ontwikkelingssamenwerking. Stap 5 Eerste werkjaar - Resolutie laten goedkeuren op het schepencollege en de gemeenteraad: principebeslissing en hierover een persbericht opmaken. De gemeente kiest voor minstens 2 fairtradeproducten! - Nulmeting. - Bepalen van meetbare doelstellingen + uitvoering (afspraken rond wie de gesprekken voert/ teksten opstellen / indien geslaagd: telkens koppelen aan een persmoment). Stap 6 Tweede werkjaar - Bepalen van meetbare doelstellingen m.b.t. andere criteria. - Extra initiatieven op basis van ideeën trekkersgroep. - Nood aan uitbreiding trekkersgroep? Stap 7 Derde werkjaar - Finaliseren behalen criteria. - Verkrijgen van de titel met feestelijk persmoment. - Afspraken rond verdere opvolging van de titel voor de komende jaren. 19

20 9 WEGWIJS OP HET WEB Elke gemeente heeft een eigen, unieke gemeentepagina. Dit is een handige en nuttige communicatietool naar iedereen in jouw gemeente! Je kan er mensen in de bloemetjes zetten, activiteiten posten, een kalender bijhouden enz. Je gemeentepagina is eenvoudig te onthouden, namelijk Je krijgt de inloggegevens van je website op het moment dat je de gemeente inschrijft als kandidaat. Wat kan je doen met je gemeentepagina: - handelaars, bedrijven, scholen, etc. toevoegen op een kaartje waarop mensen gemakkelijk info kunnen terugvinden; - database aanleggen van geïnteresseerde mensen (die zich als fan kunnen registreren); - actualiteit delen; - een kalender bijhouden en delen; - je ambassadeurs in de kijker zetten; - Een belangrijk communicatiemiddel In tegenstelling tot communicatiekanalen zoals facebook, affiches of flyers, nemen bezoekers van de gemeentepagina zelf het initiatief om informatie op te zoeken. Je kan dus stellen dat deze bezoekers een grote interesse tonen. Het is dan ook belangrijk dat ze tijdens hun bezoek de juiste informatie vinden. Deze bezoekers kunnen op zoek zijn naar algemene informatie over de campagne in hun gemeente of naar heel specifieke informatie zoals adressen van lokale winkels met een fairtradeaanbod of informatie over een komend evenement. Handelaren bezoeken misschien jouw gemeentelijke webpagina om te kijken hoe die een meerwaarde kan bieden voor hen. Het is daarom belangrijk dat de webpagina onderhouden wordt. Het voordeel is dat, eenmaal alle gegevens zijn ingevuld, er slechts sporadisch aanpassingen moeten gebeuren zoals het toevoegen van een activiteit of een nieuwe handelaar. Bovendien wordt bij de toekenning van een titel of bij de jaarlijkse herbevestiging rekening gehouden met ingevulde informatie op de gemeentelijke webpagina. Hoe de gemeentelijke webpagina precies werkt en hoe je zaken zoals activiteiten en handelaars kan toevoegen vind je op 20

21 Bekendmaking Om meer bezoekers te trekken, kan je de zichtbaarheid van jouw webpagina verhogen door ernaar te linken via andere communicatiekanalen. Vermeld hem op jullie facebookpagina of op flyers en posters. Als je een actie voert rond lokale en duurzame voeding vermeld dan zeker dat ze handelaars met een lokaal en duurzaam aanbod op jullie gemeentepagina kunnen vinden. We willen het werken met deze pagina zo gebruiksvriendelijk mogelijk maken. We ontwikkelden onder andere een handleiding die stap voor stap uitlegt hoe je de website kan gebruiken. 21

22 10 INDIENEN DOSSIER 10.1 AANVRAAG VAN DE TITEL 10.2 HET VERLOSSENDE TELEFOONTJE! Is jouw campagne al gevorderd en denk je dat jouw gemeente aan alle criteria voldoet? Dan kan je nu de titel FairTradeGemeente aanvragen! Eens je gemeentepagina volledig is aangevuld en je aan de hand van het controleformulier een volledig dossier hebt opgesteld, kan je dit bezorgen aan de medewerkers van Fair- TradeGemeente. Het dossier wordt vervolgens bezorgd aan de leden van de stuurgroep, die zullen beslissen over het al dan niet toekennen van de titel. Op basis van de verstrekte informatie wordt door de stuurgroep besproken of aan alle criteria is voldaan. De stuurgroep neemt dus de finale beslissing. Wij brengen je onmiddellijk na de beslissing van de stuurgroep op de hoogte. Indien zij een positief advies hebben gegeven, kan je van start gaan met het plannen van de titeluitreiking. Let er wel op dat je pas officieel FairTradeGemeente bent vanaf de titeluitreiking. Zorg er dus voor dat je juist communiceert over de beslissing. Zo kan je nog niet zeggen Onze gemeente is FairTradeGemeente!, maar wel Op die datum krijgt onze gemeente de titel!. Je kan uiteraard wel communiceren over de geplande titeluitreiking, over jullie harde inzet en jullie trots dat de titel in aantocht is. Wil je een dossier indienen, neem zeker tijdig contact met ons op, wij hebben als taak om je dossier bij de stuurgroep te verdedigen. Samen zullen we nagaan of het dossier aan alle vereisten voldoet en of er nog suggesties ter verbetering zijn. Voorzie voor heel dit proces, nml. het indienen, het doornemen met het campagneteam en de goedkeuring van de stuurgroep minimum twee maanden. Heb je al een datum voor een titeluitreiking in gedachten? Stuur je dossier dan zeker ten laatste twee maanden voor de geplande datum door. 22

23 10.3 TITELUITREIKING Er is beslist dat jouw gemeente de titel verdient? Proficiat! De titel ontvangen is een bekroning van het gedane werk. De trekkersgroep kan nu beginnen met de voorbereidingen voor de titeluitreiking. Hoe je deze vorm geeft, beslis je zelf. Hiertoe zijn er allerlei mogelijkheden zoals een receptie, een fietstocht, een moment op een bestaand festival Als het maar feestelijk is! De uitreiking van de titel is een uitgelezen moment om de lokale pers opnieuw te bereiken en je kan alle betrokken actoren in de bloemetjes zetten. Oorkonde Wij zullen jou via mail een standaard oorkonde bezorgen. Deze oorkonde kan je personaliseren en overhandigen aan de deelnemers in jouw gemeente. Jij beslist zelf onder welke vorm dit gebeurt (geplastificeerd, A3, A4, ingekaderd ). Dit is een manier om de deelnemers (horeca, winkels, bedrijven, verenigingen, scholen, landbouwers, ) van de campagne te bedanken bij de titeluitreiking en hen zo in aanwezigheid van de pers in de bloemetjes te zetten! Je krijgt eveneens een aantal raamstickers die je kan uitdelen aan de deelnemers. Breng ons tijdig van op de hoogte van de datum van de uitreiking. Wij zoeken immers een afgevaardigde vanuit FairTradeGemeente die de titel officieel uitreikt. Op de dag zelf zal het bord met het logo FairTradeGemeente overhandigd worden aan een persoon (of groep) naar keuze. Dit is meestal de burgemeester. Maar het kan ook een lid van de trekkersgroep of een andere afgevaardigde van de gemeente zijn. De overhandiging gaat meestal gepaard met een speech namens de stuurgroep. 23

24 Verkeersbord Bij de titeluitreiking zal een verkeersbord met het logo van FairTradeGemeente gratis overhandigd worden. Dit bord is bedoeld om aan een ingangsweg van de gemeente te plaatsen zodat alle voorbijgangers getuige kunnen zijn van het plaatselijke engagement. Indien men meerdere verkeersborden een plaats wil geven in de gemeente, kan dat. Opgelet: het is niet toegelaten deze borden aan gewestwegen te plaatsen zonder toestemming. Verkeersborden kunnen bijbesteld worden bij ons, tegen betaling. Hiervoor worden de volgende prijzen gehanteerd: 1. Per bord betaal je zonder btw. (Prijs zoals gekend eind 2015) 2. Daarbovenop vragen we 15 verzendingskosten, zonder btw. 3. Van zodra het over een bestelling van meer dan 2 borden gaat, komt er per bord 2.5 verzendingkost + btw bij. (Dus 12 borden: 12x x2,5 = 387, % btw = 468,46 euro) Uitnodigingen Filmpje Wij hebben zelf een filmpje gemaakt om nieuwe titelgemeenten te feliciteren. In het filmpje staan de vier partnerorganisaties van de campagne centraal. Zij geven een woordje uitleg over hun engagement, hun rol en natuurlijk ook een dankwoordje voor jullie engagement. Het filmpje kan vertoond worden tijdens het uitreikingsmoment. Je vindt het filmpje hier. Tips Wij ontvangen achteraf ook graag foto s van jullie feestelijke uitreiking. Deze geven we dan een plaatsje op onze website en/of facebookpagina. Na de uitreiking voegen wij het FTG icoon ook toe op jullie gemeentepagina zodat iedereen weet dat jullie de titel dragen! - Bekijk ook zeker eens onze inspiratiegidsen voor tal van ideeën om dit event aan te pakken. - Wil je de locatie voor de titeluitreiking feestelijk aankleden? Vergeet dan niet op tijd communicatiemateriaal te bestellen via onze website! - Deze titeluitreiking verdient de nodige media-aandacht. Licht redacties dus zeker tijdig in over het geplande evenement. Natuurlijk hopen jullie op een grote opkomst voor de titeluitreikingen. Tip: denk er aan ook de regionale of provinciale begeleiders van de partnerorganisaties op de hoogte te brengen van jullie titel, indien u met hen in contact staat. 24

25 11 ONDERSTEUNING (OP MAAT!) FairTradeGemeente heeft een waaier aan materiaal voor de ondersteuning van trekkersgroepen. Een geactualiseerd overzicht van alle beschikbare materialen en handleidingen vind je op onze website in de webwinkel. Daarnaast kunnen gemeenten rekenen op ondersteuning van onze partners rond specifieke criteria en hebben veel provincies een ondersteuningsaanbod PERSOONLIJKE ONDERSTEUNING Vanaf 2016 werkt onze campagne met 1,5 medewerker. Het zwaargewicht van de campagne licht stilaan aan de kant van de titelgemeenten. We willen onze ondersteuning dan ook vooral inzetten op de verdieping bij deze doelgroep. Starters kunnen ook op ondersteuning rekenen. Hiervoor spreken we onze eigen ambassadeurs aan, zoals de provinciemedewerkers, buurgemeenten of medewerkers van onze partnerorganisaties. De handleidingen en deze algemene gids laten ook toe zelfstandig van start te gaan INHOUDELIJKE ONDERSTEUNING - MATERIAAL Algemene gids FairTradeGemeente: In deze gids die je nota bene aan het lezen bent zijn de grote lijnen van de campagne weergegeven, en tal van andere praktische info. Flyer: In de flyer Word FairTradeFan wordt kort uitgelegd wat de campagne precies inhoudt en hoe fair trade het verschil kan maken. Inspiratiedatabank: Op onze website vind je een databank vol goeie voorbeelden en ideeën uit andere gemeenten. Zoek per criterium en doe ideeën op voor je eigen werking. Post zelf ook de acties uit je eigen gemeente en help zo een andere trekkersgroep vooruit! Handleidingen: Per criteria en per ster zijn handleidingen ontwikkeld om trekkersgroepen op weg te helpen bij een aantal criteria. Deze handleidingen kan je downloaden via de website. We organiseren ook geregeld consultatiedagen. Dit zijn momenten waarbij we een hele dag in één van de provincies aan het werk zijn, en waarbij je kan langskomen voor persoonlijk advies. We houden je telkens op de hoogte van deze momenten! 25

26 11.3 VORMINGEN Onze partners organiseren regelmatig infomomenten en vormingen die ook voor trekkersgroepen zeer interessant kunnen zijn. Deze bijeenkomsten zijn het ideale moment om mede-trekkers te ontmoeten, ervaringen te delen en ideeën uit te wisselen. Bovendien komen jullie hier alles te weten over de laatste ontwikkelingen binnen de campagne. Daarnaast worden er workshops aangeboden waarbij je samen met anderen nadenkt over hoe je jouw campagne op een hoger niveau kan tillen FEEDBACK OP DOSSIERS EN BIJ HERBEVESTIGINGEN Zoals je in vorig hoofdstuk kon lezen, helpen wij je graag met het opstellen van je dossier. Eens je de titel hebt behaald, dien je deze elk jaar te herbevestigen (zie hoofdstuk 12). Ook deze herbevestigingen worden aangegrepen om gemeenten verder te helpen en om feedback te geven SPECIFIEKE ONDERSTEUNING BIJ CRITERIA Fair trade in publieke aanbestedingen (criterium 1/ ster 5) Met alle vragen en problemen rond publieke aanbestedingen kunnen jullie terecht bij Fairtrade Belgium. Niet alleen voor koffie, maar ook voor een heleboel andere dranken en voeding die aan de Fairtrade criteria voldoen. Daarnaast bestaan er nog tal van producten, zoals (relatie)geschenken en werkkledij, die regelmatig door openbare diensten worden aangekocht en waarvan ook een fairtradevariant bestaat. Als trekker kan je openbare diensten attent maken op de mogelijkheden hiertoe en de ondersteuning die Fairtrade Belgium voor hen voorziet. Voor publieke aanbestedingen gelden immers gunningsprocedures, die variëren afhankelijk van de waarde van de aanvraag. Bovendien bestaan er verschillende methoden om fair trade hierbij op te nemen. Op basis van de Europese regelgeving en de bestaande jurisprudentie, lijkt het aangewezen om fair trade voornamelijk in het onderwerp (voorwerp) van de opdracht, de gunningscriteria en de uitvoeringsvoorwaarden een rol te laten vervullen. Het is aan iedere afzonderlijke dienst om te bepalen welke procedure ze volgen, hoe ze kiezen voor fair trade en op welke manier ze hiernaar verwijzen. Geef hen mee dat Fairtrade Belgium hun aanbestedingen kan nalezen en juridisch ondersteuning biedt. Ze helpen aankoopverantwoordelijken graag op weg om op de juiste wijze voor fair trade te kiezen! 26

27 Deze school meent het (criterium 3) Scholen kunnen deelnemen aan de campagne FairTradeGemeente door een verklaring op eer te ondertekenen waarin ze aangeven dat zij: - minimum twee of meerdere fairtradeproducten schenken binnen de school - minimum één of meerdere producten afkomstig uit lokale, duurzame landbouw aanbieden binnen de school - hierover communiceren, zowel naar leerlingen als ouders - een educatieve activiteit ondernemen waarbij de hele school betrokken wordt Hiermee kunnen scholen de titel Deze school meent het behalen. Zo geven ze aan dat ze hun engagement voor fair trade en duurzame lokale voeding op een hoger niveau willen tillen. Als trekkersgroep kan je scholen hierover aanspreken en hen vragen deze uitdaging aan te gaan. Speciaal voor dit project is er een handige scholenbrochure samengesteld. Neem deze zeker mee wanneer je naar scholen toestapt! Er staan tal van voorbeelden in van originele activiteiten die reeds gerealiseerd zijn in Vlaamse scholen. Als trekkersgroep ben jij de rechtstreekse contactpersoon voor de scholen en beslis je ook over de toekenning van de titel. Dat gebeurt niet via ons. Meent jouw school het?! :) Duurzame catering- Vredeseilanden (criterium 6) Vredeseilanden, één van de partners van onze campagne richt zich specifiek op het verduurzamen van onze voedingspatronen, met sociale catering als hefboom. Binnen de out of home markt (goed voor 39% van de totale voedingsmarkt) neemt de sociale catering, die verstrekt wordt binnen besloten gemeenschappen (zoals maaltijden op de werkvloer, schoolmaaltijden, maaltijden in rust- en ziekenhuizen, ) een aandeel van 35%. Via het opzetten van begeleidingstrajecten voor een aantal piloten heeft Vredeseilanden heel wat expertise opgebouwd in het verduurzamen van de sociale catering. Het op grotere schaal aanbieden van deze expertise draagt ertoe bij dat meer mensen bewust kiezen voor duurzame voeding in het algemeen en fairtradeproducten in het bijzonder. Vredeseilanden heeft daarom een actiemodel uitgewerkt dat trekkersgroepen kunnen gebruiken om grootkeukens en kantines van lokale scholen, bedrijven of instellingen te laten kiezen voor duurzame voeding. Vredeseilanden biedt ook ondersteuning bij het opzetten van een doeltreffende interne en externe communicatie. Voor onderwijsinstellingen werden bovendien lespakketten uitgewerkt die de verduurzaming van de kantine kunnen ondersteunen. Aarzel niet om hen hierover te contacteren. Fair trade en lokale duurzame voeding als dagelijkse schoolkost. Deze brochure is bestemd voor trekkersgroepen van fairtradegemeenten die hun lokale scholen een duwtje in de rug willen geven. Daarnaast is het interessant voor alle geïnteresseerden op school! 27

28 11.6 PROMO- EN BEELDMATERIAAL 11.7 NIEUWSBRIEF Ben je naarstig met deze campagne aan de slag in jouw gemeente? Neem dan zeker eens een kijkje op de website. Er is heel wat promomateriaal voor handen om campagnes op te vrolijken, deelnemers te bedanken, hen te informeren en de aandacht te trekken. Naast posters, stickers en vlaggen kan je ook t-shirts en winkelwagenjetons bestellen. Voor sommige materialen wordt wel een bijdrage gevraagd. Alle voorwaarden hiervoor vind je terug op de website. Materialen kan je via die pagina gemakkelijk bestellen door je winkelwagentje te vullen. Tweemaandelijks verschijnt de digitale nieuwsbrief van de campagne. We vragen alle trekkers zich op deze nieuwsbrief in te schrijven via onze website. Het is erg belangrijk deze grondig door te nemen. De nieuwsbrieven worden immers speciaal voor jullie opgesteld om jullie te ondersteunen. Hierin vinden jullie niet alleen de laatste projectvoorstellen, maar ook informatie m.b.t. belangrijke data, nieuw campagnemateriaal en verwijzingen naar acties van andere gemeenten. Zeker het lezen waard! Je kan zelf campagnemateriaal zoals flyers, brochures of een facebookpagina ontwikkelen voor activiteiten in jouw gemeente. Door hier ook foto s in te verwerken zorg je ervoor dat je campagne zeker in het oog springt. Beeldmateriaal, gaande van fairtradebananen tot boeren uit het Zuiden, kan je downloaden via de volgende website 28

29 11.8 INTERGEMEENTELIJKE EN REGIONALE SAMENWERKING halle Pepingen gooik Stap ook eens buiten de grenzen van jouw gemeente! Samenwerken met een of meerdere gemeenten herne binnen jouw regio biedt immers tal van voordelen. Zo kunnen jullie ideeën uitwisselen, elkaar ondersteunen Beersel Dilbeek Sint-pietersleeuw en de handen in elkaar slaan bij activiteiten. Dit heeft als grootste voordeel draagvlakverbreding. Door samen te werken kan je een project immers grootser aanpakken en een ruimer publiek bereiken. Bovendien sta je samen sterker en maken vele handen het werk licht! Een voorbeeld van intergemeentelijke samenwerking is een fiets- of wandeltocht doorheen verschillende gemeenten waarbij deelnemers onderweg kennis maken met tal van fairtradeinitiatieven. Je kan ook samen een regionale leverancier of drankenhandel overtuigen om fair trade op te nemen in het aanbod, een buurtgemeente adopteren die de titel nog niet draagt etc. s ta r t m o m e n t OKTOBER Ook binnen je ruimere regio kan je samenwerken rond de campagne FairTradeGemeente en elkaar zo versterken. Door informatie uit te wisselen over de campagne, projecten, de trekkersgroep, kunnen jullie leren uit elkaars ervaringen. Hier kan een activiteit uit voortvloeien die jullie samen uitwerken, maar dit is niet noodzakelijk. Dit soort uitwisselingsmomenten zijn vooral een rijke inspiratiebron! Daarnaast is er de mogelijkheid om regionale vormingen te laten plaatsvinden. Trekkers van verschillende gemeenten hebben immers vaak soortgelijke vragen en wensen over de campagne. Wij kunnen geen aparte vorming voor iedere gemeente voorzien, maar wel een overkoepelend moment binnen een regio START MOMENT 12 OKTO BER Deze vorming, op maat van de deelnemende trekkersgroepen, is de ideale gelegenheid om vragen te be- De meeste provincies ondersteunen intergemeentelijke samenwerking, contacteer hen dus zeker. 29 Gooik m/fair tradekalender antwoorden, uit te wisselen en samenwerking te bevorderen dicht bij huis! De vormingen worden op vraag van de regio zelf georganiseerd en gebeuren soms in samenwerking met andere partners. Wij, de fairtradetrekkers Pajottenland-Zennevallei, organiseren op zondag 12 oktober ons gezamenlijk startmo ment tijdens de fruitpersdag in het natuure ducatief centrum De Paddenbroek. Die dag lanceren wij onze kalender waarme e wij onze regionale fairtrade aanpak in de verf willen zetten. Op deze manier willen wij zowel de kleinsch alige boer in het Zuiden als de duurzame boer in het Noorden een hart onder de riem steken. Dat doen we door fairtrade product en en lokale, duurzam e producten in onze activiteiten doorhee n het jaar naar voren te schuiven. Maandag Zondag 12 oktober 2014, op de fruitpersdag, worden ongeveer 5000kg Pajotse appels, peren en kleinfruit geperst tot sap in bag-in-box van 5l. Je kan ook kennis maken met oude fruitrassen zoals Trezeke Meijers, Jefkespeer, Dubbele Flip, etc.. Je kan natuurlijk ook genieten van een hapje en drankje onder de fruitbomen Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Zaterdag Zondag startmoment

Handleiding ster 1: FairTradeAmbassadeurs. voor trekkersgroepen van FairTradeGemeenten

Handleiding ster 1: FairTradeAmbassadeurs. voor trekkersgroepen van FairTradeGemeenten Handleiding ster 1: FairTradeAmbassadeurs voor trekkersgroepen van FairTradeGemeenten 1 Inleiding Word een 5 sterren FairTradeGemeente Een gemeente die de titel FairTradeGemeente behaald heeft, komt in

Nadere informatie

de faire gids FAIRTRADE GEMEENTE De campagne FairTradeGemeente van A tot Z

de faire gids FAIRTRADE GEMEENTE De campagne FairTradeGemeente van A tot Z de faire gids De campagne FairTradeGemeente van A tot Z FAIRTRADE GEMEENTE 1 Inhoud 1. Inleiding 4 2. Historiek FairTradeGemeente 5 3. Fair Trade & lokale duurzame voeding Qué? 6 4. Schrijfwijze 9 5. Een

Nadere informatie

FairTradeGemeente? FairTradeGemeente 23/01/2012. Focus: duurzame ontwikkeling N - Z. Een campagne van:

FairTradeGemeente? FairTradeGemeente 23/01/2012. Focus: duurzame ontwikkeling N - Z. Een campagne van: FairTradeGemeente Een campagne van: FairTradeGemeente? Een TITEL die aangeeft dat die bepaalde gemeente én haar inwoners eerlijke handel en lokale, duurzame productie en consumptie een warm hart toedragen

Nadere informatie

Een campagne van: 11.11.11. Fairtrade Belgium. Oxfam-Wereldwinkels. Vredeseilanden

Een campagne van: 11.11.11. Fairtrade Belgium. Oxfam-Wereldwinkels. Vredeseilanden FairTradeGemeente Een campagne van: 11.11.11 Fairtrade Belgium Oxfam-Wereldwinkels Vredeseilanden FairTradeGemeente? Een TITEL die aangeeft dat die bepaalde gemeente én haar inwoners eerlijke handel en

Nadere informatie

SAMENWERKING OVER DE GEMEENTEGRENZEN HEEN

SAMENWERKING OVER DE GEMEENTEGRENZEN HEEN SAMENWERKING OVER DE GEMEENTEGRENZEN HEEN Met 156 FairTradeGemeenten (november 2014) en nog eens 75 gemeenten op weg naar de titel is de campagne na 10 jaar nog steeds volop op gang. Al deze trekkersgroepen

Nadere informatie

Fairsterk je kerk! Inleiding. Handleiding en achtergronden campagne De Fairste Kerk van Vlaanderen Versie 2013-2014

Fairsterk je kerk! Inleiding. Handleiding en achtergronden campagne De Fairste Kerk van Vlaanderen Versie 2013-2014 Fairsterk je kerk! Handleiding en achtergronden campagne De Fairste Kerk van Vlaanderen Versie 2013-2014 Inleiding In België, Nederland en Groot-Brittannië is het al een groot succes: FairTradeGemeenten.

Nadere informatie

Fair Trade. ontwikkelingsstrategie. Oxfam-Wereldwinkels 20 oktober 2011

Fair Trade. ontwikkelingsstrategie. Oxfam-Wereldwinkels 20 oktober 2011 Fair Trade als duurzame economische ontwikkelingsstrategie Oxfam-Wereldwinkels 20 oktober 2011 SITUERING OXFAM-WERELDWINKELS Oxfam-Wereldwinkels Deel van Oxfam-in-België en Oxfam International Deel van

Nadere informatie

Fairsterk je kerk! Inleiding. Handleiding en achtergronden campagne De Fairste Kerk van Vlaanderen Versie 2013-2014

Fairsterk je kerk! Inleiding. Handleiding en achtergronden campagne De Fairste Kerk van Vlaanderen Versie 2013-2014 Fairsterk je kerk! Handleiding en achtergronden campagne De Fairste Kerk van Vlaanderen Versie 20132014 Inleiding In België, Nederland en GrootBrittannië is het al een groot succes: FairTradeGemeenten.

Nadere informatie

Fair Trade in Openbare Aanbestedingen

Fair Trade in Openbare Aanbestedingen Fair Trade in Openbare Aanbestedingen Workshop Duurzame voeding en catering, 22/11/2011 Inhoud workshop 1. Waarom een workshop van Max Havelaar? 2. Wat is Fair Trade en hoe herken je het? 3. Verschil met

Nadere informatie

Fair Trade in Openbare Aanbestedingen

Fair Trade in Openbare Aanbestedingen Fair Trade in Openbare Aanbestedingen Infosessie Duurzame voeding en catering, 26/01/2012 Inhoud workshop 1. Waarom een workshop van Max Havelaar? 2. Wat is Fair Trade en hoe herken je het? 3. Verschil

Nadere informatie

halle Pepingen gooik herne Dilbeek Beersel Sint-pietersleeuw

halle Pepingen gooik herne Dilbeek Beersel Sint-pietersleeuw halle Pepingen herne gooik Beersel Dilbeek Sint-pietersleeuw OKTOBER startmoment 2014 12 START MOMENT O KTO B E R Wij, de fairtradetrekkers Pajottenland-Zennevallei, organiseren op zondag 12 oktober ons

Nadere informatie

Fair Trade in Openbare Aanbestedingen. Workshop Duurzame voeding en catering, 22/11/2011

Fair Trade in Openbare Aanbestedingen. Workshop Duurzame voeding en catering, 22/11/2011 Fair Trade in Openbare Aanbestedingen Workshop Duurzame voeding en catering, 22/11/2011 Inhoud workshop 1. Waarom een workshop van Max Havelaar? 2. Wat is Fair Trade en hoe herken je het? 3. Verschil met

Nadere informatie

EERLIJKE HANDEL OF FAIR TRADE? WAT?

EERLIJKE HANDEL OF FAIR TRADE? WAT? EERLIJKE HANDEL OF FAIR TRADE? We staan niet stil bij wat er elke dag op ons bord ligt. En toch dragen vele ingrediënten een heel verhaal met zich mee. Sommige producten hebben de halve wereld afgereisd.

Nadere informatie

Vormingsavond FairTradeGemeente. Jabbeke 22 mei 2013

Vormingsavond FairTradeGemeente. Jabbeke 22 mei 2013 Vormingsavond FairTradeGemeente Jabbeke 22 mei 2013 Programma Welkom 1. Nieuwtjes vanuit FairTradeGemeente 2. Kennismaking 3. Hoe engageer je middenstand? 4. Hoe valoriseer je deze deelnemers? 5. Afsluiter

Nadere informatie

Handleiding toekenning titels

Handleiding toekenning titels Handleiding toekenning titels Voor kerken, scholen, hogescholen, universiteiten en restaurants Maart 2013 Inleiding De Fairtrade Gemeente campagne groeit. Steeds meer mensen, bedrijven, organisaties, winkels

Nadere informatie

FAIRTRADE GEMEENTE www.fairtradegemeenten.be

FAIRTRADE GEMEENTE www.fairtradegemeenten.be 1 Handleiding voor criterium 5 van FairTradeGemeente Voor trekkersgroepen van (Kandidaat) FairTradeGemeenten FAIRTRADE GEMEENTE www.fairtradegemeenten.be Waarom een handleiding? Waarom een handleiding?

Nadere informatie

FairTradeGemeente. Een campagne van:

FairTradeGemeente. Een campagne van: FairTradeGemeente Een campagne van: FairTradeGemeente? Een TITEL die aangeeft dat die bepaalde gemeente én haar inwoners eerlijke handel en lokale, duurzame productie en consumptie een warm hart toedragen

Nadere informatie

Gemeenteraadsverkiezingen 2012. Memorandum voor de politieke partijen van Kampenhout. Gemeentelijke Raad voor OntwikkelingsSamenwerking (GROS)

Gemeenteraadsverkiezingen 2012. Memorandum voor de politieke partijen van Kampenhout. Gemeentelijke Raad voor OntwikkelingsSamenwerking (GROS) Gemeenteraadsverkiezingen 2012 Memorandum voor de politieke partijen van Kampenhout Gemeentelijke Raad voor OntwikkelingsSamenwerking (GROS) Als erkende adviesraad van het gemeentebestuur groepeert de

Nadere informatie

Inleiding. Waarom deze handleiding? Waarom een titel?

Inleiding. Waarom deze handleiding? Waarom een titel? Inleiding De Fairtrade Gemeente campagne groeit door het enthousiasme en de inzet van werkgroepen in heel Nederland. In de gemeenten die de titel Fairtrade Gemeente hebben of hiernaar streven, zijn werkgroepen

Nadere informatie

Max Havelaar: 25 jaar ontwikkeling. Persontmoeting 28 augustus 2014 Lily Deforce Directeur

Max Havelaar: 25 jaar ontwikkeling. Persontmoeting 28 augustus 2014 Lily Deforce Directeur Max Havelaar: 25 jaar ontwikkeling Persontmoeting 28 augustus 2014 Lily Deforce Directeur Agenda 25 jaar Fairtrade: van de boer in het Zuiden tot op ons bord - Evolutie van 1989 tot 2014 - Trade not aid

Nadere informatie

brugge.be/noordzuiddienst FAIR TRADE fair trade in de klas

brugge.be/noordzuiddienst FAIR TRADE fair trade in de klas brugge.be/noordzuiddienst FAIR TRADE fair trade in de klas aanbod 2015-2016 I FAIR TRADE: VAN BOER TOT BORD Waar koop je fairtradeproducten? In alle supermarkten, Oxfam Wereldwinkels en natuurvoedingszaken

Nadere informatie

Gemeenteraadsverkiezingen 2012. Memorandum voor de politieke partijen van Kampenhout. Gemeentelijke Raad voor OntwikkelingsSamenwerking (GROS)

Gemeenteraadsverkiezingen 2012. Memorandum voor de politieke partijen van Kampenhout. Gemeentelijke Raad voor OntwikkelingsSamenwerking (GROS) Gemeenteraadsverkiezingen 2012 Memorandum voor de politieke partijen van Kampenhout Gemeentelijke Raad voor OntwikkelingsSamenwerking (GROS) Als erkende adviesraad van het gemeentebestuur groepeert de

Nadere informatie

Subsidiereglement Internationale Solidariteit

Subsidiereglement Internationale Solidariteit Subsidiereglement Internationale Solidariteit Artikel 1 Algemeen Het bedrag voorzien in het gemeentelijk budget voor subsidies internationale solidariteit wordt als volgt verdeeld: 1. Werkingstoelage leden

Nadere informatie

1. DE GOODPLANET CHALLENGES IN HET KORT

1. DE GOODPLANET CHALLENGES IN HET KORT 1. DE GOODPLANET CHALLENGES IN HET KORT 5 CHALLENGES Jezelf inzetten voor de planeet kan ook op een haalbare en leuke manier. Daarom staan eenvoudig te realiseren gebaren centraal in de campagne. De GoodPlanet

Nadere informatie

HANDLEIDING VOOR TREKKERSGROEPEN

HANDLEIDING VOOR TREKKERSGROEPEN HANDLEIDING VOOR TREKKERSGROEPEN 2 Euro of meer, zoveel denkt een Belg te moeten betalen voor 1 kilogram bananen in de supermarkt. De realiteit toont echter iets anders. Je hoeft niet veel moeite te doen

Nadere informatie

SAMENWERKEN MET EEN SCHOOL UIT AFRIKA, AZIË OF LATIJNS-AMERIKA

SAMENWERKEN MET EEN SCHOOL UIT AFRIKA, AZIË OF LATIJNS-AMERIKA ACTIEFICHE - BASIS/SECUNDAIR SAMENWERKEN MET EEN SCHOOL UIT AFRIKA, AZIË OF LATIJNS-AMERIKA VVOB Scholenbanden www.scholenbanden.be - info@scholenbanden.be Het is waar, we gaan de wereld niet spectaculair

Nadere informatie

Huishoudelijk reglement van de GROS voor verdeling van de subsidies voor NZinitiatieven

Huishoudelijk reglement van de GROS voor verdeling van de subsidies voor NZinitiatieven Huishoudelijk reglement van de GROS voor verdeling van de subsidies voor NZ-initiatieven Assenede 1 Huishoudelijk reglement van de GROS voor verdeling van de subsidies voor NZinitiatieven Assenede 1 Algemene

Nadere informatie

Haal meer uit facebook

Haal meer uit facebook Haal meer uit facebook Inspiratiedag çavaria 10/03/2018 Michael Van Roosbroeck michael.vanroosbroeck@cavaria.be 0473/755.231 Onderdelen van deze vorming: introductie facebook strategie facebook groepen

Nadere informatie

Werkgroep Fair Trade Gemeente Houten. Promotieplan Werkgroep Fairtrade gemeente Houten Versie 2.0 29 oktober 2009

Werkgroep Fair Trade Gemeente Houten. Promotieplan Werkgroep Fairtrade gemeente Houten Versie 2.0 29 oktober 2009 Werkgroep Fair Trade Gemeente Houten Promotieplan Werkgroep Fairtrade gemeente Houten Versie 2.0 29 oktober 2009 Pagina 1 van 8 1-1-2009 1. Inleiding 1.1. onderwerp Dit document beschrijft het promotieplan

Nadere informatie

HANDLEIDING VOOR TREKKERSGROEPEN

HANDLEIDING VOOR TREKKERSGROEPEN HANDLEIDING VOOR TREKKERSGROEPEN 2,34 Euro of meer, zoveel denkt een Belg te moeten betalen voor 1 kilogram bananen in de supermarkt 1. De realiteit toont echter iets anders. Je hoeft niet veel moeite

Nadere informatie

Draaiboek voor het uitwerken van activiteiten 1

Draaiboek voor het uitwerken van activiteiten 1 Draaiboek voor het uitwerken van activiteiten 1 Je hebt als groep ouders een idee van wat je rond cultuur, ouderbetrokkenheid en taalstimulering zou willen doen op de school van je kind(eren)? Dit doe

Nadere informatie

2.2.1 Samenstelling dossier Taal Indienen van de projectvoorstellen... 4

2.2.1 Samenstelling dossier Taal Indienen van de projectvoorstellen... 4 BTC Campagnebeeld Week van de Fair Trade 2012 1.1 VOORWERP... 3 1.2 DEELNAMEVOORWAARDEN... 3 2.1 INLICHTINGEN... 4 2.2 PROJECTVOORSTEL... 4 2.2.1 Samenstelling dossier... 4 2.2.2 Taal... 4 2.2.3 Indienen

Nadere informatie

Chocomelk. van eerlijke handel, biologische landbouw en lokale boeren! www.oww.be. Handel, uit respect.

Chocomelk. van eerlijke handel, biologische landbouw en lokale boeren! www.oww.be. Handel, uit respect. Chocomelk van eerlijke handel, biologische landbouw en lokale boeren! > Handel, uit respect. We slaan de brug tussen boeren uit Noord & Zuid! www.oww.be > Kiezen Kiezen voor nóg meer duurzaamheid Oxfam

Nadere informatie

Gemeentelijke Werkgroep Fairtrade

Gemeentelijke Werkgroep Fairtrade Gemeentelijke Werkgroep Fairtrade Keurmerken Sinds 2010 Fairtrade Gemeente Dronten Sinds 2016 zichtbaar bij de ingangswegen Doelstelling 7-Er leven meer mensen in een duurzaam leefmilieu 8-Er is meer eerlijke

Nadere informatie

Subsidie voor educatieve en sensibiliserende activiteiten

Subsidie voor educatieve en sensibiliserende activiteiten SUBSIDIEREGLEMENT Projectsubsidie Subsidie voor educatieve en sensibiliserende De gemeente Boechout voorziet jaarlijks een bedrag voor financiële steun voor ontwikkelingssamenwerking, zowel voor Zuidwerking

Nadere informatie

Op weg naar een 5 sterren FairTradeGemeente

Op weg naar een 5 sterren FairTradeGemeente Op weg naar een 5 sterren FairTradeGemeente De nieuwe FairTradeGemeente campagne is nu echt gestart! Heel wat gemeenten zijn op weg naar hun 5 sterren. Zij willen fair trade een mooiere plaats geven in

Nadere informatie

De spaarkaartenactie

De spaarkaartenactie De spaarkaartenactie De Week van de Fair Trade 2013 stond volledig in het teken van de spaarkaartenactie. Daarmee wilden we de verscheidenheid van het fairtrade-assortiment aantonen. Via een spaarkaartenactie

Nadere informatie

samen werken aan een lokale voedselstrategie

samen werken aan een lokale voedselstrategie samen werken aan een lokale voedselstrategie Waarom een voedselstrategie? Voedsel neemt een centrale plaats in binnen onze samenleving. Steeds meer mensen willen na jaren van vervreemding opnieuw bewust

Nadere informatie

Westerlo zet zich in voor het zuiden en jij kan ons hierbij helpen GEMEENTE WESTERLO. Parel van de Kempen

Westerlo zet zich in voor het zuiden en jij kan ons hierbij helpen GEMEENTE WESTERLO. Parel van de Kempen Westerlo zet zich in voor het zuiden en jij kan ons hierbij helpen GEMEENTE WESTERLO Parel van de Kempen 2 Inhoudsopgave - Westerlo zet zich in voor het Zuiden - werelddienst - wereldraad - subsidies vanuit

Nadere informatie

Agendapunt: 9 No. 72/'11. Dokkum, 6 september 2011. ONDERWERP: Het streven naar de titel Fairtrade Gemeente SAMENVATTING: Aan de gemeenteraad,

Agendapunt: 9 No. 72/'11. Dokkum, 6 september 2011. ONDERWERP: Het streven naar de titel Fairtrade Gemeente SAMENVATTING: Aan de gemeenteraad, Agendapunt: 9 No. 72/'11 Dokkum, 6 september 2011 ONDERWERP: Het streven naar de titel Fairtrade Gemeente SAMENVATTING: Aan de gemeenteraad, In de raadsvergadering van 18 juni 2009 is besloten de gemeente

Nadere informatie

FairTradeGemeente. Een campagne van: FairTradeGemeente?

FairTradeGemeente. Een campagne van: FairTradeGemeente? FairTradeGemeente Een campagne van: FairTradeGemeente? Een TITEL die aangeeft dat die bepaalde gemeente én haar inwoners eerlijke handel en lokale, duurzame productie en consumptie een warm hart toedragen

Nadere informatie

Duurzame overheidsopdracht-fiche: basis

Duurzame overheidsopdracht-fiche: basis Duurzame overheidsopdracht-fiche: basis 1) Onderwerp 1) Voedsel en dranken uit de organische voedingsproducten en geproduceerd op een milieuvriendelijke wijze EN / OF 2) Voedsel en dranken die een eerlijke

Nadere informatie

Doeltreffend communiceren over jouw Open Monument

Doeltreffend communiceren over jouw Open Monument Doeltreffend communiceren over jouw Open Monument Een antwoord op jouw communicatievragen Hoe kan ik ervoor zorgen dat mensen naar mijn Open Monumentendag komen? Hoe communiceer ik over mijn programma

Nadere informatie

DRAAIBOEK PROJECT SPORT & VERKEER

DRAAIBOEK PROJECT SPORT & VERKEER DRAAIBOEK PROJECT SPORT & VERKEER SPORTA DAAGT SPORTCLUBS UIT Ga 1 of meer van deze uitdagingen aan en maak kans op mooie prijzen. Meedoen kan door op minstens één van de aspecten in te zetten in je clubcommunicatie

Nadere informatie

4 Zijn heerlijke producten ook eerlijke producten?

4 Zijn heerlijke producten ook eerlijke producten? 4 Zijn heerlijke producten ook eerlijke producten? Deze zomer was ik op familiebezoek in Honduras. Geheel onverwacht liep ik er twee oude bekenden tegen het lijf. Ze stonden pardoes voor mijn neus. Ik

Nadere informatie

Introductie van bio in het kader van een duurzaam aankoopbeleid

Introductie van bio in het kader van een duurzaam aankoopbeleid Introductie van bio in het kader van een duurzaam aankoopbeleid Inleiding BioForum? Koepelorganisatie voor de Biosector in Vlaanderen. producenten verwerkers verkooppunten foodservices KETEN De keuze van

Nadere informatie

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen AC-Kruidtuin - Food Safety Center Kruidtuinlaan 55 1000 Brussel Tel.: 02 211 82 11 www.favv.be Verantwoordelijke uitgever: Herman Diricks Februari

Nadere informatie

Reglementering van het participatief budget voor de projectoproep Participatieve Duurzame Wijken

Reglementering van het participatief budget voor de projectoproep Participatieve Duurzame Wijken Reglementering van het participatief budget voor de projectoproep Participatieve Duurzame Wijken Update na de vergadering van 28 februari 2017 1. Algemeen kader Het participatief budget van de Participatieve

Nadere informatie

Activiteitenplan Millenniumwerkgroep 2014

Activiteitenplan Millenniumwerkgroep 2014 Activiteitenplan Millenniumwerkgroep 2014 Inleiding Dit plan bestaat uit vier delen: De voornemens van de Millenniumwerkgroep voor 2014 als overkoepelende werkgroep; Het activiteitenplan van de werkgroep

Nadere informatie

Perstekst: Fair Trade Gemeentebordjes Be Fair Award voor Puro-koffie van Miko.

Perstekst: Fair Trade Gemeentebordjes Be Fair Award voor Puro-koffie van Miko. Stad Turnhout Fair Trade Trekkersgroep Turnhout Miko Koffie Stad Turnhout Campus Blairon 200 2300 TURNHOUT 014 44 33 11 Miko Koffie Steenweg op Mol 177 2300 TURNHOUT 014 46 27 70 Perstekst: Fair Trade

Nadere informatie

18 OKTOBER 2018 YOUCA ACTION DAY MAAK VAN JE LEERLINGEN ACTIEVE WERELDBURGERS SCHOOLBROCHURE 2018 YOUCA.BE

18 OKTOBER 2018 YOUCA ACTION DAY MAAK VAN JE LEERLINGEN ACTIEVE WERELDBURGERS SCHOOLBROCHURE 2018 YOUCA.BE YOUCA ACTION DAY 18 OKTOBER 2018 MAAK VAN JE LEERLINGEN ACTIEVE WERELDBURGERS SCHOOLBROCHURE 2018 YOUCA.BE VU: Ine Schockaert, YOUCA vzw, Mundo-J, Nijverheidsstraat 10, 1000 Brussel. HET CONCEPT Op 18

Nadere informatie

Zeker in een landbouwgemeente als Pittem zijn er tal van mogelijkheden om met een korte keten te werken en we zien een aantal voordelen:

Zeker in een landbouwgemeente als Pittem zijn er tal van mogelijkheden om met een korte keten te werken en we zien een aantal voordelen: De korte keten is tegenwoordig een hot item. Maar wat is dat nu precies? Korte keten is een manier van verkopen waarbij er een rechtstreekse band is tussen producent en consument. Op die manier kan de

Nadere informatie

Stressfactor. Stressfactor. Stressfactor. Stressfactor. Stressfactor. Stressfactor. Stressfactor. Stressfactor. Stressfactor.

Stressfactor. Stressfactor. Stressfactor. Stressfactor. Stressfactor. Stressfactor. Stressfactor. Stressfactor. Stressfactor. STAPPENPLAN LEES DE FESTIVALGIDS Zo weet je wat het project inhoudt en wat je te wachten staat. www.stressfactor.be/organisator/2016 OVERTUIG JE MEDELEERLINGEN Jij bent vast niet de enige die een festival

Nadere informatie

Groepsaankoop september 2014

Groepsaankoop september 2014 Groepsaankoop september 2014 Enkele regels: neem deze goed door! Een bestelling wordt geplaatst tegen ten laatste 30 september 2014 via deze link: Zorg dat je er deze gegevens bij neemt om in te vullen:

Nadere informatie

Het Fair Fashion Festival 2015

Het Fair Fashion Festival 2015 Het Fair Fashion Festival 2015 Wij streven ernaar de aandacht van de consument voor F air T rade fashion te verhogen door middel van het Fair Fashion Festival. Onder het begrip fashion verstaan wij: kleding,

Nadere informatie

Duurzame overheidsopdracht-fiche: uitgebreid

Duurzame overheidsopdracht-fiche: uitgebreid Duurzame overheidsopdracht-fiche: uitgebreid 1) Onderwerp 1) Voedsel en dranken uit de organische voedingsproducten en geproduceerd op een milieuvriendelijke wijze EN / OF 2) Voedsel en dranken die een

Nadere informatie

Van Marcke College Training Planner

Van Marcke College Training Planner Van Marcke College Training Planner Handleiding voor de klant 1. Inleiding Beste klant, Vanaf 15-7-2015 lanceert Van Marcke College zijn Training Planner. Via dit platform kun je online je eigen opleidingsplan

Nadere informatie

Zet je in als vrijwilliger voor Plan België. Foto: Plan / Denis Closon

Zet je in als vrijwilliger voor Plan België. Foto: Plan / Denis Closon Foto: Plan / Denis Closon Zet je in als vrijwilliger voor Plan België Foto: Plan / Daniel Silva het Plan Zet je in als vrijwilliger voor Plan België en verander de toekomst van kinderen en hun gemeenschap

Nadere informatie

Haren Fairtrade Gemeente

Haren Fairtrade Gemeente Pagina 1 Verantwoordelijkheid Wereldwinkel Ineke Wielinga Projectgroep Wereldwinkel Adèle Dummer gemeente Haren Hinke de Boer Petronel Rietema Zernike College Martine Slager Kerkelijke gemeenschap Marco

Nadere informatie

Gemeenteraad(lid) en sociale media

Gemeenteraad(lid) en sociale media Gemeenteraad(lid) en sociale media Hoe werk ik als raadslid met sociale media? Nadja Desmet VVSG Ronde van Vlaanderen Wij staan paraat! 085-773 1957 info@socialemediaburo.be @Someburo www.howaboutyou.nl

Nadere informatie

j o b H A N D B O E K V O O R E E N S U C C E S V O L L E O N T D E K K I N G S T O C H T I N U W B E D R I J F

j o b H A N D B O E K V O O R E E N S U C C E S V O L L E O N T D E K K I N G S T O C H T I N U W B E D R I J F D r a a i b o e k j o b D i s c o v e r y J O B D I S C O V E R Y B R E N G T K I N D E R E N V A N B A S I S S C H O L E N I N A A N R A K I N G M E T T E C H N I E K E X P E R T I S E C E N T R U M M

Nadere informatie

DATA VOLGENDE AKTIVITEITEN NOVEMBER/DECEMBER 2015: zondag 15 november: Gewestelijke sportnamiddag, Palaestra.

DATA VOLGENDE AKTIVITEITEN NOVEMBER/DECEMBER 2015: zondag 15 november: Gewestelijke sportnamiddag, Palaestra. LEDENBRIEF afdeling Petegem 7/2015 november/december 2015 Beste leden, Dit is de laatste ledenbrief voor 2015. Naast aankondigingen voor de laatste aktiviteiten van dit jaar, kunnen we u ook reeds een

Nadere informatie

Duurzame overheidsopdrachten inbouwen in lokaal beleid. Leen Van der Meeren

Duurzame overheidsopdrachten inbouwen in lokaal beleid. Leen Van der Meeren Duurzame overheidsopdrachten inbouwen in lokaal beleid Leen Van der Meeren Een opdracht voor lokale besturen? Verkleinen ecologische voetafdruk Groene impuls aan de markt Voorbeeldfunctie: leading by example

Nadere informatie

Fairsterk je school!

Fairsterk je school! Fairsterk je school! Handleiding en achtergronden campagne Fairtrade School Versie april 2009 Fairtrade Scholen Inleiding In België en Groot-Brittannië is het al een groot succes: Fairtrade Gemeenten.

Nadere informatie

Coachingstraject Participatie. Mechelen, 20 juni 2017

Coachingstraject Participatie. Mechelen, 20 juni 2017 Coachingstraject Participatie Mechelen, 20 juni 2017 Klimaatbeleid en participatie Veel gemeenten ondertekenden het Burgemeestersconvenant en stelden een klimaatactieplan op. Maar hoe zorgt u ervoor dat

Nadere informatie

De initiatiefnemers in Garstang.

De initiatiefnemers in Garstang. Toen Garstang (VK) zich in 2001 uitriep tot eerste Fairtrade Town, kon niemand vermoeden wat een vlucht dit lokaal campagnemodel zou nemen. Intussen staat de teller officieel op 1832 FairTradeGemeenten

Nadere informatie

GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN 2012

GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN 2012 BEVRAGING POLITIEKE PARTIJEN GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN 2012 Over enkele maanden hebben de burgers van Boom opnieuw het voorrecht om hun vertegenwoordigers in de gemeenteraad te kiezen. De Noord-Zuidraad

Nadere informatie

7 stappen naar bredere toegankelijkheid van bewonersgroepen in Gent

7 stappen naar bredere toegankelijkheid van bewonersgroepen in Gent 7 stappen naar bredere toegankelijkheid van bewonersgroepen in Gent voorwoord Gent en zijn wijken zijn superdivers geworden. De stad is een microkosmos van zo n 160 verschillende nationaliteiten; allemaal

Nadere informatie

Draaiboek voor opvolging van een lopende permanente vorming

Draaiboek voor opvolging van een lopende permanente vorming Draaiboek voor opvolging van een lopende permanente vorming CPV 2011-2012-005 Dit document kan je gebruiken als draaiboek om het ganse verloop van je permanente vorming op te volgen en in goede banen te

Nadere informatie

Meer dan 40 partners

Meer dan 40 partners W E L K O M Op de agenda Stand van zaken Startmoment #bewegen5voor12 Jente Belmans: Tips en tricks voor meer jonge gezinnen op jouw evenement (7B-principe) Groepsfoto Pauze met broodjes Speeddates Einde

Nadere informatie

Deze toolkit is tot stand gekomen i.s.m Zilveren Kruis, partner in sport van NOC*NSF

Deze toolkit is tot stand gekomen i.s.m Zilveren Kruis, partner in sport van NOC*NSF Klantenbinding Deze toolkit is tot stand gekomen i.s.m Zilveren Kruis, partner in sport van NOC*NSF De nationale sportweek is onderdeel van de Europese week van de sport Introductie Toolkit Jij hebt als

Nadere informatie

Jouw gemeente in de wereld De wereld in jouw gemeente

Jouw gemeente in de wereld De wereld in jouw gemeente VVSG internationaal Jouw gemeente in de wereld De wereld in jouw gemeente Jouw gemeente in de wereld De wereld in jouw gemeente Arctic Circle Line Date International Tropic of Cancer Equator International

Nadere informatie

Het Ik ga vreemd -café

Het Ik ga vreemd -café Het Ik ga vreemd -café Inhoud De slogan: Ik ga vreemd...2 De methodiek: Samen op café...2 Stappenplan voor een Ik ga vreemd -café...3 1. Bepaal een datum en een locatie... 3 2. Bestel promotiemateriaal...

Nadere informatie

Overzicht vragen aanvraag Inventaris Vlaanderen

Overzicht vragen aanvraag Inventaris Vlaanderen Arenbergstraat 9 1000 BRUSSEL cjm.vlaanderen.be Overzicht vragen aanvraag Inventaris Vlaanderen //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Nadere informatie

FAIR TRADE IN EEN NOTENDOP

FAIR TRADE IN EEN NOTENDOP FAIR TRADE IN EEN NOTENDOP BTC / Dieter Telemans WAT IS FAIR TRADE? Fair trade (eerlijke handel) is een handelssysteem dat benadeelde producenten, voornamelijk uit het Zuiden, de kans geeft op duurzame

Nadere informatie

Succesvol campagne voeren

Succesvol campagne voeren Succesvol campagne voeren Spread the word, spread the feeling! Campagne voeren: íedereen kan het! In deze toolkit vind je tips voor het campagne voeren. Dit is gegarandeerd het leukste onderdeel van jouw

Nadere informatie

7. Conclusies en aanbevelingen

7. Conclusies en aanbevelingen 7. Conclusies en aanbevelingen 7.1 Algemeen Op CBS Het Galjoen worden al goede initiatieven genomen om de ouderbetrokkenheid te stimuleren en te vergroten, ook al kan er nog het één en ander aan uitgebreid

Nadere informatie

Jaarverslag 2014 (Goedgekeurd op de algemene vergadering van dinsdag 28 april 2015) GEMEENTELIJKE RAAD ONTWIKKELINGSSAMENWERKING GROS-Mortsel

Jaarverslag 2014 (Goedgekeurd op de algemene vergadering van dinsdag 28 april 2015) GEMEENTELIJKE RAAD ONTWIKKELINGSSAMENWERKING GROS-Mortsel Jaarverslag (Goedgekeurd op de algemene vergadering van dinsdag 28 april 2015) GEMEENTELIJKE RAAD ONTWIKKELINGSSAMENWERKING GROS-Mortsel ACTITVITEITENVERSLAG De Gemeentelijk Raad Ontwikkelingssamenwerking

Nadere informatie

Campagnegids. FAIRTRADE GEMEENTE www.fairtradegemeenten.be. FairTradeGemeentegids

Campagnegids. FAIRTRADE GEMEENTE www.fairtradegemeenten.be. FairTradeGemeentegids Campagnegids FAIRTRADE GEMEENTE www.fairtradegemeenten.be FairTradeGemeentegids Inhoud Vooraf p 4 De 6 criteria voor een FairTradeGemeente p 6 Producten uit Noord en Zuid p 7 Voorbereiding p 10 Criterium

Nadere informatie

Gemeente X stopt met roken

Gemeente X stopt met roken Logo Antwerpen vzw Lange Leemstraat 372 2018 Antwerpen tel 03/605 15 82 info@logoantwerpen.be www.logoantwerpen.be Gemeente X stopt met roken Basisregels voor lokale activiteiten In het Vlaams actieplan

Nadere informatie

Het Fair Fashion Festival 2016

Het Fair Fashion Festival 2016 Het Fair Fashion Festival 2016 Wij streven ernaar de aandacht van de consument voor Fair Trade fashion te vergroten door middel van het Fair Fashion Festival. Onder het begrip fashion verstaan wij: kleding,

Nadere informatie

Vrijstelling van beschikbaarheid tijdens opleiding, studie of stage (VOSS)

Vrijstelling van beschikbaarheid tijdens opleiding, studie of stage (VOSS) Vrijstelling van beschikbaarheid tijdens opleiding, studie of stage (VOSS) Door de 6de Staatshervorming is VDAB vanaf 1/1/2017 bevoegd voor het verlenen van vrijstellingen voor het volgen van een opleiding,

Nadere informatie

17 OKTOBER 2019 YOUCA ACTION DAY MAAK VAN JE LEERLINGEN ACTIEVE WERELDBURGERS SCHOOLBROCHURE 2019 YOUCA.BE

17 OKTOBER 2019 YOUCA ACTION DAY MAAK VAN JE LEERLINGEN ACTIEVE WERELDBURGERS SCHOOLBROCHURE 2019 YOUCA.BE YOUCA ACTION DAY MAAK VAN JE LEERLINGEN ACTIEVE WERELDBURGERS SCHOOLBROCHURE 2019 YOUCA.BE VU: Victor Van Driessche, YOUCA vzw, Mundo-J, Nijverheidsstraat 10, 1000 Brussel. 17 OKTOBER 2019 VRT + 15.000

Nadere informatie

tijd voor geletterdheid

tijd voor geletterdheid tijd voor geletterdheid weekvandegeletterdheid.be HANDLEIDING TIJD VOOR GELETTERDHEID Een toolkit om het geletterdheidbeleid van je school vorm te geven INLEIDING Een gezond vieruurtje meegeven, dat doe

Nadere informatie

FAIRTRADE NIEUWSBRIEF BOXMEER December 2014

FAIRTRADE NIEUWSBRIEF BOXMEER December 2014 FAIRTRADE NIEUWSBRIEF BOXMEER December 2014 Met deze Nieuwsbrief wil de Werkgroep Fairtrade gemeente Boxmeer alle ambassadeurs, winkels, bedrijven, verenigingen en iedereen met belangstelling voor fairtrade

Nadere informatie

Stappenplan crowdfunding

Stappenplan crowdfunding Stappenplan crowdfunding Voordat je het crowdfundingsproject online zet, is het handig om over bepaalde aspecten na te denken. Denk bijvoorbeeld aan de presentatie van het project, het doelbedrag en de

Nadere informatie

Wedstrijdreglement Mechelen Mondiaal voor kwaliteitsonderwijs en vorming voor iedereen

Wedstrijdreglement Mechelen Mondiaal voor kwaliteitsonderwijs en vorming voor iedereen Wedstrijdreglement Mechelen Mondiaal voor kwaliteitsonderwijs en vorming voor iedereen 2018-2019 Art 1. Doelstelling van dit wedstrijdreglement De stad Mechelen wil met haar mondiaal beleid solidair zijn

Nadere informatie

Programma Fruit, groenten en melkproducten op school Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Programma Fruit, groenten en melkproducten op school Brussels Hoofdstedelijk Gewest Programma Fruit, groenten en melkproducten op school Brussels Hoofdstedelijk Gewest 18 september 2017 Contact: Dienst landbouw - landbouw@gob.brussels www.fruit-school.brussels 1 Op het menu! 1. Nieuw

Nadere informatie

INTERNATIONALE SAMENWERKING AANVRAAGFORMULIER Internationale uitwisselingen

INTERNATIONALE SAMENWERKING AANVRAAGFORMULIER Internationale uitwisselingen INTERNATIONALE SAMENWERKING AANVRAAGFORMULIER Internationale uitwisselingen Internationale uitwisselingen tussen Aalsterse verenigingen en groepen/verenigingen in andere landen kunnen bij de betrokken

Nadere informatie

Heel Nederland Fairtrade. Werkplan 2018

Heel Nederland Fairtrade. Werkplan 2018 Heel Nederland Fairtrade Iedere gemeente een Fairtrade Gemeente en eerlijke handel de norm Werkplan 2018 Inleiding Miljoenen boeren, producenten en werknemers in ontwikkelingslanden maken onder slechte

Nadere informatie

Legislatuur 2014 2019

Legislatuur 2014 2019 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ SU BSI DI EREGLEM ENT TER ONDERSTEU NI NG VAN ERKENDE VERENI GI NGEN VOOR ONTWI KKELI NGSSAM ENWERKI NG EN I NTERNATI ONALE SOLI DARI TEI T

Nadere informatie

Naar een fairtradegemeente in Drechterland. (Notitie Fairtrade Gemeente Drechterland)

Naar een fairtradegemeente in Drechterland. (Notitie Fairtrade Gemeente Drechterland) Naar een fairtradegemeente in Drechterland (Notitie Fairtrade Gemeente Drechterland) Millenniumplatform Drechterland 26 mei 2010 1 Inleiding Al langer is de gemeente Drechterland actief op het terrein

Nadere informatie

FairTrade + Steden en gemeenten schakelen een versnelling hoger

FairTrade + Steden en gemeenten schakelen een versnelling hoger FairTrade + Steden en gemeenten schakelen een versnelling hoger 1 Inleiding Sinds een aantal jaren stellen we vast dat heel wat gemeenten en steden inzetten op eerlijke handel en duurzame ontwikkeling.

Nadere informatie

Workshop Verbindend communiceren

Workshop Verbindend communiceren Workshop Verbindend communiceren Verbindend communiceren, krachtig en van hart-tot-hart Verbindend communiceren staat in het teken van écht contact maken met jezelf en de ander. Helder en effectief communiceren

Nadere informatie

DE GROTE ZUIDDAG CHECKLIST

DE GROTE ZUIDDAG CHECKLIST DE GROTE ZUIDDAG CHECKLIST Gebruik deze checklist om te beslissen welke kanalen je zal gebruiken op je school om zowel leerlingen als collega s te informeren en motiveren over Zuiddag. Deze checklist bestaat

Nadere informatie

Studienamiddag: Duurzaamheid in de Grootkeuken

Studienamiddag: Duurzaamheid in de Grootkeuken Studienamiddag: Duurzaamheid in de Grootkeuken Impact consumptiegedrag Hefbomen naar verandering Aankoopbeleid van voedingssector verduurzamen Actieve gedragsverandering van BE consument Verduurzamen

Nadere informatie

Stappenplan organiseren buurtbijeenkomst

Stappenplan organiseren buurtbijeenkomst Stappenplan organiseren buurtbijeenkomst Dit stappenplan voor het organiseren van een buurtbijeenkomst is onderdeel van de Buurten met Energie toolbox, een project van Nudge. Deze toolbox is samengesteld

Nadere informatie

www.desocialekaart.be Fiches claimen en beheren als fichebeheerder

www.desocialekaart.be Fiches claimen en beheren als fichebeheerder Fiche claimen www.desocialekaart.be Fiches claimen en beheren als fichebeheerder Ben je nog geen fiche-eigenaar en wil je dit worden? Neem eerst een kijkje in het Dashboard van je profiel bij Mijn fiches

Nadere informatie

Trainingen en workshops maart - juni 2019

Trainingen en workshops maart - juni 2019 academie Leren en doen! Trainingen en workshops maart - juni 2019 www.academie.zorgbelang-brabant.nl Trainingen & workshops KRACHTIG PITCHEN Vrijdag 29 maart 2019 Hoe vertel je kort en krachtig jouw idee

Nadere informatie

Toelichting. toegang tot de VCA opleiding + examen bij een erkend examencentrum

Toelichting. toegang tot de VCA opleiding + examen bij een erkend examencentrum Toelichting toegang tot de VCA opleiding + examen bij een erkend examencentrum 1. Situering Het Vormingsfonds voor Uitzendkrachten geeft met de steun van de Vlaamse overheid aan alle werkzoekenden, uitzendkrachten

Nadere informatie