de faire gids FAIRTRADE GEMEENTE De campagne FairTradeGemeente van A tot Z

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "de faire gids FAIRTRADE GEMEENTE De campagne FairTradeGemeente van A tot Z"

Transcriptie

1 de faire gids De campagne FairTradeGemeente van A tot Z FAIRTRADE GEMEENTE 1

2 Inhoud 1. Inleiding 4 2. Historiek FairTradeGemeente 5 3. Fair Trade & lokale duurzame voeding Qué? 6 4. Schrijfwijze 9 5. Een blik achter de schermen De partnerorganisaties Het campagnesecretariaat Fair, fairer, fairst: aanverwante campagnes FairTradeTowns Communes du Commerce Equitable FairTradeProvincie Andere Wegwijs op het web We gaan voor Fair! (info voor starters) We zijn ingeschreven! Hoe verloopt het nu verder? Startpakket De 6 criteria Trekkersgroep Op de koffie bij je gemeente! Nulmeting Inlichten provincie Keuze uit meer dan 1000 producten! Hoe pakken we de campagne aan? Ondersteuning op maat! Persoonlijke ondersteuning Inhoudelijke ondersteuning Promo- en beeldmateriaal Nieuwsbrief Indienen dossier Aanvraag van de titel Het verlossende telefoontje! Titeluitreiking Planning Wat na de titel? Word een 5 sterren FairTradeGemeente 28 STER 1 30 STER 2 32 STER 3 34 STER 4 36 STER Vijf jaar titeldrager? Reden voor een feest! Kan je de titel ook verliezen? 40 2

3 14. Enkele voorbeelden van projecten Deze school meent het! Supermarktproject Max Havelaar Duurzame catering Vredeseilanden Project bestuur Oxfam-Wereldwinkels Project voor bakkers, patissiers en chocolatiers Intergemeentelijke en regionale samenwerking Fair Trade in publieke aanbestedingen Jaaroverzicht Herbevestigingen & feedback Trekkersbijeenkomsten Week van de vrijwilliger World Fair Trade Day (WFTD) Bioweek Week van de Fair Trade (WFT) FairTrade Towns Conference (FTT C) Your Choice 54 3

4 1 Inleiding Beste FairTradeGemeente -trekker, -fan, -sympathisant, Vanaf 2014 zit deze campagne in een lichtjes gewijzigd jasje. Naar aanleiding van deze gelegenheid, brengen we deze vernieuwde gids uit. Deze gids biedt een compleet overzicht aan de deelnemers van de campagne FairTradeGemeente. Zowel het complete campagnemodel, als interne procedures en andere nuttige info, bundelen we in deze gids. Deze gids leidt je stap voor stap door de campagne en geeft je onderweg alle nuttige informatie om van dit project een succes te maken in jouw gemeente! De stand van zaken ziet er in iedere gemeente/stad anders uit. Neem je deze gids ter hand als starter, als ervaren FairTradeGemeente of zelfs als buitenstaander? We geven je alle info en antwoorden mee die je zoekt! In tegenstelling tot onze eerdere handleiding, focussen we nu ook op de praktische kant, zoals hoe je de website kan beheren en up-to-date houden, welke informatie wij van jou verwachten en hoe we daarmee omgaan, waaruit onze ondersteuning bestaat etc. Daarnaast reiken we concrete projecten aan om de campagne vlot te laten verlopen. Ook staat in deze gids een overzicht van het beschikbare ondersteuningsmateriaal, hoe je dit kan aanvragen/downloaden en belangrijke campagnedata. Vanaf 2014 starten we dus met een vervolgproject op de huidige campagne. Na 9 jaren campagne voeren, hebben heel wat trekkersgroepen de titel behaald. Sommigen vierden reeds hun 5-6- of 7-jarig bestaan als FairTradeGemeente! Tijd dus om groepen een 2e adem te geven. Het nieuwe project bestaat eruit dat gemeenten mét titel kunnen gaan voor 5 bijkomende sterren en zo een 5 sterren FairTradeGemeente worden. Deze bijkomende sterren staan voor een extra investering van trekkersgroepen om ook de burgers in hun gemeente mee te krijgen. Immers, binnen het gekende model van de 6 criteria focussen we voornamelijk op middenveldspelers, zoals winkels, horecazaken, scholen, bedrijven, organisaties, het bestuur Via de 5 sterren komen ook de burgers rechtstreeks in het vizier als relatief nieuwe doelgroep. Binnen dit nieuwe project is het onze concrete doelstelling om 25% van de burgers in een FairTradeGemeente te bereiken en te engageren tot FairTradeFan, die structureel voor Fair Trade kiest. Kiezen voor Fair Trade betekent: (1) weten wat Fair Trade inhoudt en (2) minstens 4 keer per jaar de producten kopen. Meer info over dit project vind je verder in deze gids. Deze gids is ontwikkeld om je wegwijs te maken doorheen de campagne. De gids wordt níet in definitieve vorm geprint en uitgebracht. We willen kort op de bal spelen en vernieuwingen, tips en ideeën toevoegen wanneer dat opportuun is. De gids zal dus nooit af zijn. Op onze website ( vind je steeds het laatste exemplaar. We kiezen ervoor zo papierloos mogelijk te werken. Neem er deze gids dus digitaal bij wanneer je in de loop van de campagne ergens mee vastloopt. Vind je het antwoord op jouw vraag niet? Dan kan je ons natuurlijk altijd persoonlijk contacteren! Toch printen? Deze datum geeft aan welke versie je in handen hebt: 29 oktober We wensen je alvast veel succes toe met de campagne! 4

5 2 Historiek FairtradeGemeente In Vlaanderen zijn we met deze campagne gestart in Het idee werd opgepikt vanuit Groot Brittannië waar de allereerste FairTradeTown Garstang in april 2001 met de titel bekroond werd. Drie Noord-Zuid organisaties (Max Havelaar, Oxfam-Wereldwinkels en Vredeseilanden) sloegen de handen in elkaar. Later voegde ook zich tot de groep. Deze 4 organisaties maken tot vandaag, bijna 10 jaar later, nog steeds deel uit van de stuurgroep van FairTradeGemeente en waken als een goede huisvader over de campagnestrategie. De campagne is gemeengoed geworden in Vlaanderen. Duizenden titelborden sieren de Vlaamse wegen, honderden lokale én nationale politici lieten zich reeds fotograferen met onze bekende speechbubbles en wekelijks worden tal van lokale activiteiten georganiseerd. Naast deze kwalitatieve en kwantitatieve successen, werden ook knappe partnerrelaties uitgebouwd, niet in het minst met de vele gemeenten, steden, provincies en andere (middenveld)organisaties. De vernieuwing van het campagnemodel komt er n.a.v. ons 10-jarig jubileum. 5

6 3 Fair Trade & lokale duurzame voeding Qué? Met deze FairTradeGemeente campagne beogen we reeds 10 jaar twee doelstellingen, waar jij je als trekker mee voor inzet: In 2013 hebben we met de voltallige stuurgroep een duidelijke visie en missie uitgetekend. Dat plaatje ziet er als volgt uit: 1. Sensibilisering: De bevolking leert het verhaal achter Fair Trade en duurzame, lokale landbouw kennen. 2. Gedragsverandering: Iedereen draagt bij tot de groei van eerlijke en duurzame handel vanuit zijn maatschappelijke rol. Men consumeert op een bewustere manier. Context Visie Missie Dé grote uitdaging voor de 21e eeuw is het creëren van welvaart voor iedereen, binnen de grenzen van ons ecologische systeem. Een wereld waarin burgers door bewuste voedingskeuzes bijdragen tot een ontwikkelings- en welvaartsperspectief voor alle mensen, zowel huidige als toekomstige generaties. FairTradeGemeente wil een bewuste keuze voor fairtrade-voedingsproducten bewerkstelligen bij individuele en georganiseerde burgers en lokale overheid. Onze ambitie (3j.) 25% van de inwoners in FairTradeGemeenten kiest bewust voor Fair Trade Strategie FairTradeGemeente biedt een concreet handelingsperspectief (m.n. burgers en georganiseerde actoren krijgen de kans zich bewust in te schrijven in de FT beweging van hun gemeente) aan trekkersgroepen die in hun gemeente het draagvlak voor Fair Trade willen vergroten en verstevigen. Het creëren van dit engagement bouwt voort op de basis die FTG de afgelopen jaren heeft opgebouwd. Deze solide basis waarbij een draagvlak gecreëerd werd voor Fair Trade en lokale duurzame voeding (~6 criteria), wordt binnen dit handelingsperspectief blijvend aangemoedigd en opgevolgd. 6

7 Je zal merken dat je in de loop van de campagne geregeld de vraag krijgt wat Fair Trade nu precies inhoudt. Als trekker is het van belang dat je datgene waarop jouw engagement gebaseerd is, Fair Trade, goed begrijpt zodat je dit op een heldere manier kan communiceren aan derden. Wil je meer in detail weten over Fair Trade? Lees zeker het infodocument dat je op onze website vindt. In essentie verwijst Fair Trade naar een ontwikkelingsmodel gericht op armoedebestrijding. Via eerlijke handel kunnen achtergestelde producenten uit de armoede te geraken. De criteria voor eerlijke handel steunen op de drie pijlers van duurzaamheid: economisch (profit), sociaal (people) en ecologisch (planet). Hierin kaderend omvat Fair Trade de volgende kernelementen: Een bijdrage aan een menswaardig inkomen voor achtergestelde producenten in het zuiden. Producenten ontvangen een kostendekkende minimumprijs en een sociale premie. Duurzaam partnerschap en een zo rechtstreeks mogelijke aankoop met maximale transparantie. Fair Trade biedt producenten een structurele markttoegang en garandeert hen een langetermijnrelatie met de aankoper. Een ontwikkelingsstrategie die kiest voor capaciteitsopbouw. Dankzij het democratische en transparant bestuur van de coöperatie draagt Fair Trade bij aan de versterking van lokale producenten, zowel op economisch, sociaal als politiek vlak. Respect voor mens en milieu. Arbeidsvoorwaarden voldoen aan de normen van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO). Er is oog voor duurzame ecologische ontwikkeling (geen ggo s, beperkt gebruik van pesticiden, stimulans voor bio etc.). 7

8 Om FairTradeGemeente te worden, vragen we een trekkersgroep ook om, naast Fair Trade uit het Zuiden, stil te staan bij lokale duurzame voeding. Om de titel te behalen, wordt in de gemeente een nieuw initiatief gelanceerd dat lokale consumptie en productie van duurzame voedingsproducten stimuleert. Er wordt over dit initiatief duidelijk gecommuniceerd. Meer info vind je in onze aparte handleiding rond criterium 6. Wat bedoelen we precies met lokale duurzame voeding? Lokaal is natuurlijk een rekbaar begrip. Het gaat om een activiteit in jouw gemeente waarbij de inwoners betrokken worden. Maar dat wil niet zeggen dat alle producten ook effectief geproduceerd moeten worden binnen de gemeentegrenzen. Zo lokaal mogelijk is hier de norm. De impact is ook belangrijk. Duurzaam? Ook al beperk je de transportkosten en dus de impact op het milieu door lokaal te produceren en te consumeren, dan kan dit positieve effect volledig teniet gedaan worden als de productiewijze van de producten zelf of het initiatief errond niet duurzaam zijn. Concreet beschouwen we een voedingsproduct als duurzaam wanneer tegelijkertijd voor elke pijler aan een aantal voorwaarden wordt voldaan, m.n. ecologisch: een minimale impact op het milieu (water, lucht, ecosystemen, bodem, energie, biodiversiteit), economisch: een correcte vergoeding voor alle schakels in de voedselketen en sociaal: een bijdrage tot het algemeen welzijn (gezondheid, voedselveiligheid, arbeidsomstandigheden, ethische afwegingen zoals solidariteit met het Zuiden ). Wil je er nog meer over weten? Neem er dan onze handleiding rond criterium 6 zeker bij! 8

9 ǀ ǀ 4 Schrijfwijze Fairtrade, Fair Trade of fair trade? Hoe schrijf je het nu in godsnaam? Wel, dat is niet eenduidig. Maar we helpen je graag een handje vooruit 1. fair trade = Wordt gebruikt wanneer je in het algemeen communiceert, zoals ook eerlijke handel. Bijvoorbeeld: Wij kiezen in onze school bewust voor fair trade en lokale duurzame voeding 2. Fair Trade = Wordt gebruikt wanneer je wil verwijzen naar de internationaal erkende betekenis en een eigennaam. Bijvoorbeeld: Tijdens de Week van de Fair Trade organiseren wij een fairtradebrunch! 3. Fairtrade = Wordt gebruikt wanneer je refereert naar het Fairtradesysteem volgens FLO (Fairtrade Internationaal); gecertificeerde producten vallen hier ook onder. Bijvoorbeeld: - Fairtrade Max Havelaar is een keurmerkorganisatie - De Fairtradepremie wordt besteed aan schoolmateriaal - Wat een heerlijke Fairtradekoffie! 4. Samenstellingen worden altijd aan elkaar geschreven, zonder hoofdletter. Maar wanneer het om een product gaat dat gecertificeerd kan worden via FLO, wordt het wel met hoofdletter geschreven. Wanneer er botsende klinkers zijn, kan je een tussenstreepje toevoegen. Bijvoorbeeld: - De fairtradeproducenten verdienen een beter leven - We tellen reeds 116 Belgische fairtradegemeenten - Die Fairtradechocolade smelt op mijn tong - Gaan jullie op Pasen ook fairtrade-eieren zoeken? We oefenen nog even verder Fairtrade, Fair Trade of fair trade? Heb jij ook fairtradeproducten gekocht?, is een samenstelling die niet verwijst naar FLO-regels. Hoe schrijf je het nu in godsnaam? Wel, dat is niet eenduidig. Maar we helpen je graag een handje vooruit 1 fair trade = Wordt gebruikt wanneer je in het algemeen communiceert, zoals ook eerlijke handel. Ecuadoriaanse boeren kunnen makkelijk in het systeem Fairtrade stappen, verwijst naar FLO. Bijvoorbeeld: Wij kiezen in onze school bewust voor fair trade en lokale duurzame voeding 2 Fair Trade = Wordt gebruikt wanneer je wil verwijzen naar de internationaal erkende betekenis en een eigennaam Bijvoorbeeld: Tijdens de Week van de Fair Trade organiseren wij een fairtradebrunch! Steun jij ook eerlijke handel in jouw school?, is algemene communicatie. 3 Fairtrade = Wordt gebruikt wanneer je refereert naar het Fairtradesysteem volgens FLO 16 (Fairtrade Labelling Organizations); gecertificeerde producten vallen hier ook onder. Bijvoorbeeld: - Fairtrade Max Havelaar is een keurmerkorganisatie - De Fairtradepremie wordt besteed aan schoolmateriaal - Wat een heerlijke Fairtradekoffie! De Internationale Dag van de Fair Trade staat voor de deur, verwijst naar de internationale definitie. Fairtrade Fair Trade fair trade ǀ ǀ ǀ ǀ 9

10 5 Een blik achter de schermen 5.1 De partnerorganisaties De campagne FairTradeGemeente is een samenwerking tussen vier erkende nongouvernementele organisaties: Fairtrade Max Havelaar vzw, Oxfam-Wereldwinkels vzw, Vredeseilanden vzw en Ieder van deze organisaties hanteert haar eigen focus op ontwikkelingssamenwerking. Het is precies de bundeling van hun ideeën, doelen en expertise die deze fairtradecampagne zo uniek maakt! Een nationale stuurgroep staat in voor het beleid van de campagne. Deze stuurgroep bestaat uit het campagneteam FTG en één medewerker van elke organisatie. Eens per maand steken de leden van de stuurgroep de hoofden bij elkaar om de te varen koers uit te stippelen. Tijdens deze bijeenkomsten beslissen zij ook over het al dan niet toekennen van de titel FairTradeGemeente aan aanvragende gemeenten, alsook het jaarlijks herbevestigen van alle titels. Daarnaast is binnen iedere organisatie de campagne in mindere of meerdere mate opgenomen als een project dat gedragen wordt door medewerkers, regionale coördinatoren en vrijwilligers. De inkomsten om de campagne FairTradeGemeente financieel mogelijk te maken, zijn verdeeld over verschillende financieringskanalen. Naast de steun van de Vlaamse overheid en de partnerorganisaties, kan de campagne ook rekenen op specifieke projectsteun vanuit enkele provincies (afgelopen jaren vanuit Vlaams- Brabant en Antwerpen). Als je meer te weten wil komen over de betrokken organisaties kan je eens een kijkje nemen op hun website. Hier alvast een korte omschrijving van hun voornaamste focus en hun specifieke rol binnen de campagne FairTradeGemeente. Vanaf 2014 introduceren alle partners een specifiek project binnen de campagne. Meer info over deze projecten lees je op het einde van deze gids: Fairtrade Max Havelaar Fairtrade Max Havelaar is de Belgische keurmerkorganisatie, lid van Fairtrade International. Via het keurmerk brengt men Belgische consumenten in contact met boeren in het Zuiden. Eén van de voornaamste taken van Fairtrade Max Havelaar is de onafhankelijke controle van het Fairtrade/ Max Havelaar keurmerk. De organisatie garandeert hiermee aan consumenten dat elk gelabeld product aan de internationale Fairtradecriteria voldoet. Daarnaast ontwikkelt Fairtrade Max Havelaar de vraag naar en het aanbod aan Fairtradeproducten op de Belgische markt via projecten/campagnes en een doorgedreven samenwerking met de aanbieders van deze producten. Vanaf 2014 introduceert Fairtrade Max Havelaar een nieuw project dat door trekkersgroepen ondernomen kan worden tijdens de Week van de Fair Trade. Max Havelaar zal inzetten op actiemodellen waarbij vraag en aanbod tegelijk gestimuleerd worden. Hierbij zit de grootste hefboom bij de aanbieders van Fairtradeproducten. De doelstelling is om hen te ondersteunen om de consument een eerlijk alternatief te bieden en hun klanten warm te maken voor Fairtradeproducten en het verhaal erachter. Concreet presenteert Fairtrade Max Havelaar een model om burgers te bereiken via de supermarkt (retailproject) en via winkels (spaarkaartenproject). Meer info over dit project onderaan deze gids. 10

11 Oxfam-Wereldwinkels Oxfam-Wereldwinkels is een democratische vrijwilligersbeweging die ijvert voor een rechtvaardige wereldhandel. Door middel van sensibiliseringsacties bij het publiek en lobbywerk bij overheden en bedrijven tracht de organisatie het draagvlak voor eerlijke handel te verbreden en te versterken. De organisatie is ook gekend door haar vele winkelpunten in heel België waar consumenten kunnen kiezen voor zowel voedingsproducten als artisanaat van eerlijke handel. Binnen de campagne FairTradeGemeente levert Oxfam inhoudelijke steun door haar expertise over eerlijke handel binnen te brengen. Daarnaast heeft de organisatie een belangrijke rol bij het mobiliseren van de vrijwilligersachterban om deel te nemen aan de campagne. Oxfam huisvest vanaf 2014 het campagnesecretariaat van FairTradeGemeente, waar dat de 9 afgelopen jaren Max Havelaar was. Het project dat Oxfam-Wereldwinkels inzet binnen FairTradeGemeente richt zich tot het lokale bestuursniveau. Deze actie zal (vrijblijvend) aangeboden worden ter gelegenheid van de Dag van de Vrijwilliger in maart. Vrijwilligers nemen de lokale politici die het voorwerp waren van de lopende campagne (en intussen bewustgemaakt zijn) onder de arm om de bewustmaking een (paar) stap(pen) hoger te dragen. De bevolking/vrijwilligers en de lokale politici slaan de handen in elkaar om op hoger niveau de druk op te voeren. De inhoudelijke onderstroom hierbij is de boodschap aan hogere overheden dat het lot van mensen in het Zuiden minder ver van het bed van de burgers is dan ze inschatten, getuige het grote aantal vrijwilligers dat zich dagelijks belangeloos inzet voor dat lot. Meer info over dit project onderaan deze gids. 11

12 Vredeseilanden De werking van Vredeseilanden situeert zich in de eerste plaats rond duurzame landbouw. De organisatie zet zich in voor het versterken van de positie van boerenfamilies binnen de duurzame landbouwketen. Hierbij zoekt ze de samenwerking met bedrijven en overheden opdat via het beleid aan structurele oplossingen gewerkt kan worden voor wereldarmoede. Binnen de campagne levert Vredeseilanden inhoudelijke expertise rond duurzame landbouw en voeding. Zo zorgt Vredeseilanden voornamelijk voor de uitwerking van het zesde campagnecriterium. Daarnaast staat ze in voor de sensibilisering van consumenten en investeert ze in campagnes voor specifieke doelgroepen zoals grootkeukens. Eén van de regiobegeleiders van FTG is bij Vredeseilanden gehuisvest. Vredeseilanden wil een positieve impact creëren voor de kleinschalige boer in het Zuiden door consumenten bewust te laten kiezen voor duurzame voeding in het algemeen. Daarom zet Vredeseilanden in op het verduurzamen van de sociale catering als hefboom. Via het opzetten van begeleidingstrajecten voor een aantal piloten heeft Vredeseilanden gedurende de afgelopen vier jaar expertise opgebouwd in het verduurzamen van de sociale catering. Het op grotere schaal aanbieden van deze expertise draagt ertoe bij dat meer mensen bewust kiezen voor duurzame voeding in het algemeen en fairtradeproducten in het bijzonder. Vredeseilanden zal hiertoe een actiemodel uitwerken dat de gemeentes kunnen gebruiken in grootkeukens en kantines van lokale scholen, bedrijven of instellingen. Meer info hierover onderaan deze gids. 12 Koepel van de Vlaamse Noord-Zuidbeweging is de koepel van de Vlaamse Noord-Zuidbeweging. Zij bundelt de krachten van organisaties en vrijwilligersbewegingen om zo te streven naar een rechtvaardige wereld zonder armoede. Binnen de Noordwerking houdt de organisatie zich in de eerste plaats bezig met beleidsbeïnvloeding. Binnen de Zuidwerking ondersteunt goed doordachte ontwikkelingsinitiatieven en stimuleert ze de onderlinge samenwerking van dergelijke initiatieven neemt vanuit de Noord-Zuid sector FairTradeGemeente op als één van de projecten waarop ze wil inzetten. Zij neemt de campagne ook op als onderdeel van het aanbod naar GROSsen (Gemeentelijke Raad Ontwikkelingssamenwerking) ziet 4 mogelijke engagementen die onder de koepel van FairTrade- Gemeente ondernomen kunnen worden: 1. In GROSwerking het campagnemodel binnenbrengen en promoten (lokaal en op vormingsmomenten). 2. Bij iedere campagne de link met FTG beter leggen. Gezien focus op voeding in 2013 en 2014 moet dit een haalbare kaart zijn. Bij een ander jaarthema in 2015, wordt een koppeling met FTG gezocht. 3. Een mogelijk politiek dossier zou over Fairtrade kunnen gaan ondersteunt de politieke acties binnen FairTradeGemeente ten volle. Tip: Voor een korte blik achter de schermen bij elk van deze partners kan je het volgende filmpje bekijken.

13 5.2 Het campagnesecretariaat Het campagnesecretariaat van de campagne FairTradeGemeente wordt vanaf 2014 bemand door twee medewerkers: een coördinator en een regiobegeleider. Zij werken nauw samen en zorgen zo voor het goede verloop van de campagne. Samen bepalen zij welke activiteiten en materialen, ontwikkeld kunnen worden ter ondersteuning van de campagne. Bij bepaalde gelegenheden zal je regiobegeleider of iemand anders namens de campagne ook hoogstpersoonlijk tot bij jou komen, zoals bij de titeluitreiking. Heb je een uitzonderlijke activiteit gepland? Wie weet krijg je dan wel bezoek van ons! Verder zijn de trekkersbijeenkomsten een moment om met alle deelnemers uit te wisselen. De coördinator overziet de campagne in haar totaliteit. Zo zorgt hij/zij voor de nodige afspraken met de vier organisaties binnen de samenwerking. Daarnaast volgt hij/zij de regiobegeleider op en ondersteunt hem/haar waar nodig. De coördinator staat onder meer in voor nationale vormingen, handleidingen, samenwerkingsverbanden, outing- en promomateriaal, inhoudelijke achtergrond, website, financiën en de strategische uittekening van de campagne. Aan de hand van direct contact met de lokale trekkersgroepen en ambtenaren, staat de regiobegeleider in voor de concrete ondersteuning op lokaal en provinciaal niveau. De regionale begeleider zorgt ervoor dat aangemaakte tools tot bij de trekkersgroepen komen en volgt hen op in het gebruik ervan. Met vragen over jouw project, inhoudelijke feedback en ondersteuning kan je steeds bij je regiobegeleider terecht! Als je bijvoorbeeld twijfelt of een geplande activiteit wel helemaal binnen de campagne past, aarzel dan zeker niet om je begeleider te contacteren. De communicatie met het campagnesecretariaat verloopt via verschillende kanalen. Het laatste nieuws over de campagne, voorbeeldprojecten en dergelijke meer vind je op de website of in de digitale nieuwsbrief die één- tot tweemaandelijks verschijnt. Neem dus zeker regelmatig een kijkje op de website en neem de nieuwsbrieven goed door om op de hoogte te blijven! 13

14 6 Fair, fairer, fairst: aanverwante campagnes 6.1 FairTradeTowns 6.2 Communes du Commerce Equitable Wist je dat de campagne FairTradeGemeente ook grenzen overschrijdt? In 2001 verklaarde Garstang, een klein dorpje in het Verenigd Koninkrijk, zich de Eerste FairTradeGemeente ter wereld. Vanuit andere gemeenten rees al snel de interesse om in de voetsporen van Garstang te treden. Het idee werd door tal van landen opgepikt. Dankzij de inspanningen van vele trekkers groeit de internationale gemeenschap van FairTradeTowns nog ieder jaar aan. Vandaag zijn er in 25 landen gemeenten actief binnen de campagne. Het merendeel van de actieve gemeenten bevindt zich in Europa, de U.S.A. en Canada maar je vindt ze eveneens in Japan en Brazilië. De campagne breidt zich steeds meer uit naar Zuiderse landen. Een goed teken! Naast het produceren van fairtradeproducten, groeit er ook een interne markt voor de verkoop van deze producten. Benieuwd welke landen en gemeenten er zoal meedoen? Wil je meer te weten komen over trekkersgroepen elders ter wereld? Ga dan zeker eens een kijkje nemen op de internationale campagnewebsite Jaarlijks wordt een internationale conferentie georganiseerd waarop trekkers uit de hele wereld samenkomen. Een uitgelezen moment om de internationale sfeer op te snuiven! Je leest er alles over in onze nieuwsbrieven. Ook in Wallonië zijn er tal van trekkersgroepen actief om hun gemeente FairTrade- Gemeente te maken. Andere taal = andere naam! De campagne staat er bekend onder de naam Communes du commerce équitable. Verder lijkt de campagne sterk op de Vlaamse campagne. Zo is de inhoudelijke invulling, inclusief de zes criteria, gelijk aan die van het Vlaamse campagnemodel. In Wallonië heeft men wel enigszins andere partnerorganisaties. Men kan er op de inhoudelijke samenwerking rekenen van Max Havelaar, Oxfam Magasins du Monde en Maya Miel Honing. Momenteel zijn er zo n 43 Waalse gemeenten actief binnen de campagne waarvan er 10 de titel dragen. 14

15 6.3 FairTradeProvincie 6.4 Andere Synchroon met de gemeentelijke campagne loopt er ook één op provinciaal niveau. De campagne FairTradeProvincie werd in 2009 gelanceerd in samenwerking met de vijf Vlaamse provincies. Sindsdien kunnen ook zij een titel uitgereikt krijgen die hun engagement voor Fair Trade weergeeft. De campagnes FairTradeGemeente en FairTradeProvincie hebben veel overeenkomsten. Zo moet ook de provincie aan zes criteria voldoen om de titel in de wacht te slepen. De zes criteria zijn bovendien grotendeels gelijk aan deze die voor gemeentes gelden, met als belangrijkste verschil dat ze op provinciaal niveau verwezenlijkt moeten worden. Alleen criterium twee heeft een wezenlijk andere invulling binnen de provinciale campagne. Meer bepaald houdt dit criterium voor provincies in dat 65% van de gemeenten van een provincie actief zijn binnen de FTG campagne. Hiervan moet bovendien 70% de titel reeds behaald hebben. Door campagne te voeren binnen jouw gemeente help je jouw provincie dus ook op weg om de titel van FairTrade- Provincie in de wacht te slepen of te behouden! Ook bij de partnerorganisaties bestaan er tal van interessante campagnes en projecten die perfect binnen de context van FairTradeGemeente tot hun recht komen. We denken hierbij aan scholencampagnes zoals Smeer ze, of Max zoekt klas. Ook de campagne bewees reeds meermaals zijn succes bij bedrijven in de gemeenten. Deze campagne heeft als doel de consumptie van fairtradeproducten op de werkplek te stimuleren voornamelijk bij grote bedrijven. Hiertoe worden bedrijven en organisaties aangespoord om hun aankooppolitiek te verduurzamen, waarbij ze de nodige ondersteuning krijgen. U kan dus gerust contact met ons opnemen indien een groot bedrijf in uw gemeente wil overstappen naar Fair Trade. Wij doen het nodige om contract en info uit te wisselen. Meer info over deze en meer projecten vindt u op de websites van de respectievelijke partnerorganisaties. Dit betekent ook dat provincies er baat bij hebben dat hun gemeenten zo sterk mogelijk in de FTG campagne staan. Daarom bieden zij binnen het kader van hun eigen campagne ondersteuning aan gemeenten. Deze ondersteuning gebeurt met name op bovenlokaal niveau en wordt zowel aangeboden bij de opstart van een campagne als bij het behalen en behouden van de titel. Eind 2013 telt België 2 FairTradeProvincies, m.n. Antwerpen en West-Vlaanderen. Voor meer informatie kan je ook terecht op 15

16 7 Wegwijs op het web Vanaf 2014 komt er, samen met het nieuwe campagnemodel, ook een nieuwe website. Dé grote vernieuwing zal eruit bestaan dat alle groepen over een eigen unieke gemeentepagina gaan beschikken. Dit komt er níet om jullie nog meer te belasten met allerlei administratie en het up-to-date houden van je pagina, maar als een handige en nuttige communicatietool naar iedereen in jouw gemeente! Je kan er mensen in de bloemetjes zetten, activiteiten posten, een kalender bijhouden enz. Negentig procent van de mensen die op de algemene website komen, klikken onmiddellijk door naar een overzicht van de gemeenten of naar hun eigen gemeente. Spreek mensen dus ook concreet aan via je eigen gemeentepagina. Ook wij houden rekening met de ingevulde informatie bij de controle die aan de toekenning of herbevestiging van een titel vooraf gaat. Wij voorzien een standaard gemeentepagina die er voor iedereen hetzelfde uitziet. Heb je toch specifieke wensen, bijv. een eigen interactieve pagina voor de scholenwerking in jouw gemeente? Maak dit bekend bij ons, en wij kijken wat we kunnen doen. Onze webbouwer kan specifiek voor jouw gemeente eigen accenten in de site leggen. Voorbeeldje van onze Noorderburen uit FairTradeGemeente Gouda Bij het lanceren van onze nieuwe website begin 2014, hoort een complete handleiding. We willen het werken met deze nieuwe pagina zo gebruiksvriendelijk mogelijk maken. We houden je op de hoogte wanneer we de overstap maken. Maar houd alvast in het achterhoofd dat we de jaarlijkse titelherbevestiging van het jaar 2013 zullen linken aan deze overstap, en je zullen vragen om je nieuwe pagina meteen in gebruik te nemen. 16

17 8 We gaan voor Fair! (info voor starters) Op de website vind je alle informatie om van start te gaan. Zo kan je er opzoeken welke gemeenten de titel al hebben ontvangen en welke op weg zijn naar de titel. Bovendien vind je hier alles over de criteria waaraan voldaan moet worden om de titel te behalen. Wil jij je engageren om ook jouw gemeente te laten toetreden tot de groeiende groep FairTradeGemeenten? Schrijf je gemeente dan zeker in! Na het invullen van een aantal gegevens wordt een gemeentepagina aangemaakt. Deze pagina staat centraal bij het uitrollen van jouw campagne. Hierop kan je alle activiteiten, initiatieven, verkooppunten, foto s en gegevens van deelnemers verzamelen. Het is op basis van deze gegevens dat de campagne opgevolgd wordt. Zo kan beslist worden over de titeltoekenning of de jaarlijkse herbevestiging van de titel voor jouw gemeente op basis van de info die je meedeelt via je gemeentepagina. Anno 2013 zijn er in Vlaanderen 207 gemeenten actief binnen de campagne, waarvan er 144 de titel dragen. De meest recente informatie vind je steeds op de website. 17

18 9 We zijn ingeschreven! Hoe verloopt het nu verder? 9.1 Startpakket Na je inschrijving wordt er een startpakket opgestuurd om je te ondersteunen bij het uitwerken van jouw campagne. In dit startpakket tref je tal van handleidingen en gidsen aan waar je alle inhoudelijke informatie, tips & tricks terugvindt. Bovendien is er een ruim aanbod aan promomateriaal ontwikkeld voor de campagne. Iedere gemeente kan dit materiaal eenmalig gratis aanvragen. Dit kan je best pas doen van zodra je een evenement hebt gepland waarbij je het materiaal effectief wil inzetten. Het overzicht van ons materiaal vind je op de website. Indien je extra promomateriaal nodig meent te hebben of meer dan één stuk van bepaalde items wil gebruiken, kan je dit tegen betaling bestellen via de website. 18

19 9.2 De 6 criteria Om FairTradeGemeente te worden, vervul je 6 criteria. Het is aan de trekkersgroep om te beslissen met welk criterium of welke verschillende criteria gestart wordt. Iedere context is anders, en wat werkt in de éne gemeente, werkt daarom nog niet in de andere. Een overzicht van de 6 criteria, en bijbehorende handleidingen en documenten vind je op de website. In een notendop: 1. Een geëngageerd gemeentebestuur Het lokale bestuur keurt een resolutie goed die Fair Trade steunt en beslist om koffie en nog minstens één ander fairtradeproduct aan te kopen voor vergaderingen, op kantoor en in de cafetaria s. Verder promoot de gemeente op regelmatige basis het bewustzijn rond Fair Trade via communicatie naar haar personeel en inwoners toe. 2. Overtuigde winkels en horecazaken Minstens twee fairtradeproducten zijn duidelijk beschikbaar in de plaatselijke winkels en horecazaken. Daarvoor zijn er doelstellingen vooropgesteld per aantal inwoners. De winkels en horecazaken communiceren ook over het feit dat zij fairtradeproducten verkopen of serveren. 4. Media-aandacht De campagne tracht te zorgen voor zoveel mogelijk media-aandacht op lokaal en regionaal niveau. Daardoor bereikt men een groot deel van de bevolking. En zo voelen lokale deelnemers zoals handelaars en organisaties zich gewaardeerd voor hun engagement. 5. Een enthousiaste trekkersgroep Er is een lokale trekkersgroep actief die de nodige initiatieven neemt om de titel te behalen. Nadien zorgt die groep voor de continuïteit van de campagne en is ze verantwoordelijk voor een jaarlijkse beoordeling. Daaruit moet blijken dat de gemeente nog steeds een FairTradeGemeente is. 6. Lokale duurzame voeding Om FairTradeGemeente te worden, lanceert men in de gemeente een nieuw initiatief dat lokale consumptie en productie van duurzame voedingsproducten aanmoedigt. Zowel thuis, als op de werkvloer en op openbare plaatsen. Er wordt over dit initiatief duidelijk gecommuniceerd. Om de titel te behalen én te behouden wordt ofwel een meerjareninitiatief opgestart, ofwel een kortlopend project. In het tweede geval wel met garanties dat er jaarlijks een nieuw initiatief zal genomen worden ter bevordering van het lokaal en duurzaam consumeren en produceren. 3. Deelnemende scholen, bedrijven en organisaties Een aantal scholen, bedrijven en organisaties gebruikt fairtradeproducten en communiceert daarover. Scholen zetten ook educatieve campagnes op om de kennis over en de betrokkenheid met Fair Trade te vergroten. 19

20 9.3 Trekkersgroep 9.4 Op de koffie bij je gemeente! Deze campagne staat of valt met de werking van trekkersgroepen: de drijvende krachten achter dit project. Daarom is het belangrijk om van bij de start een sterke trekkersgroep samen te stellen. Criterium 5 is dus ook meestal het eerste criterium waarmee van start wordt gegaan. Probeer de trekkersgroep zo divers mogelijk te maken. Ga op zoek naar mensen die een speciale relatie hebben met één of meerdere van de 6 criteria. Binnen onze campagne werd een gids ontwikkeld rond dit criterium 5 trekkersgroepen, waarin je meer informatie en tips kan vinden om een goede trekkersgroep samen te stellen. Eén van de andere eerste stappen om te nemen als trekkersgroep is ervoor te zorgen dat je gemeente instemt om koffie en nog minstens een ander fairtradeproduct structureel aan te kopen. Dit is immers een conditio sine qua non om deel te nemen aan de campagne. Controleer dus eerst of jouw gemeente dit engagement wil aangaan! Indien de gemeente instemt, dient het lokale bestuur een resolutie te ondertekenen. Hiermee geeft het bestuur aan bereid te zijn duurzame productieen consumptie voedingspatronen te bevorderen, en dit via de campagne FTG te willen realiseren. Eens aan deze voorwaarde is voldaan, kan je je als trekkersgroep actief op andere fronten inzetten. Gemeenten moeten niet noodzakelijk veranderen van leverancier. Vaak volstaat het om even met de huidige leverancier te bellen met de vraag om naar een fairtradevariant over te schakelen. Geef dit zeker ter info mee aan je gemeentebestuur. Het zal de overstap naar Fair Trade misschien vereenvoudigen. Er bestaat vandaag bvb. al een ruim assortiment aan Fairtradekoffie. Op de nieuwe site krijgt u in enkele klikken een volledig overzicht van (bijvoorbeeld) Fairtradekoffie-aanbieders bij overheden. Wij bieden ook de nodige ondersteuning bij publieke aanbestedingen. Zie hiervoor ook de rubriek hieronder, bij het onderdeel projecten. 20

21 9.5 Nulmeting 9.7 Keuze uit meer dan 1000 producten! Er is een nulmeting voorhanden waarmee gemeenten kunnen achterhalen wat en wie in hun gemeente al voor Fair Trade geëngageerd is vóór de feitelijke start van de campagne. Dat is niet verplicht maar een handigheidje om de start van de campagne in je gemeente mee aan te vangen. Door op te lijsten welke engagementen er op het vlak van Fair Trade al bestaan in jouw gemeente, krijg je een overzicht van waar er nog werk aan de winkel is. Bovendien kan op basis van deze nulmeting bepaald worden hoe jullie campagne doorheen de tijd evolueert. Je kan de nulmeting via de campagnewebsite downloaden. Idealiter vul je deze kort na inschrijving in en bezorg je hem binnen de twee weken via aan jouw regiobegeleider. Inderdaad, er zijn vandaag de dag ongeveer fairtradeproducten beschikbaar op de Belgische markt! Oxfam-Wereldwinkels is ongetwijfeld de meest gekende aanbieder van Fair Trade, maar je vindt eveneens fairtradeproducten in de reguliere supermarkten, via grootleveranciers en dergelijke meer. Dit is een belangrijk argument om partners te overtuigen de overstap te maken. Verwijs hen door naar hun eigen contacten of naar bestaande databases van leveranciers en producten, zodat zij kunnen bepalen via welke kanalen en welke producten ze willen aankopen. Op vinden ze alvast een schat aan informatie! 9.6 Inlichten provincie Wij zullen jouw provincie kort na jouw inschrijving op de hoogte brengen. Dit doen we omdat het aantal deelnemende gemeenten belangrijk is voor de campagne van provincies. Zo weet de provincie dat ze jullie kan benaderen binnen het kader van de campagne FairTradeProvincie. 21

22 10 Hoe pakken we de campagne aan? Om jullie alvast een idee te geven van het verloop van de campagne en in welke volgorde jullie te werk kunnen gaan, hebben we onderstaand stappenplan samengesteld. Hierin worden kort de belangrijkste aandachtspunten geschetst. Dit stappenplan is opgesteld voor een campagne van drie jaren, gerekend vanaf de inschrijving tot het behalen van de titel. De ervaring leert ons dat de duur tot het behalen van de titel sterk varieert van gemeente tot gemeente. Gemiddeld wordt de titel uitgereikt na een campagneduur van twee jaren. Je kan onderstaande planning dus als leidraad gebruiken om de koers van jouw campagne te bepalen. Stap 1 Samenstelling van de trekkersgroep - Het is belangrijk om ondersteuning vanuit de gemeente te krijgen. Welke ambtenaar zou betrokken kunnen worden (Noord-Zuid, duurzaamheid, milieu, jeugd, sport, cultuur, lokale economie )? - Werk je het liefst met een kleine kerngroep of toch een meer uitgebreide trekkersgroep? Misschien kan je een aparte groep vrijwilligers samenstellen die enkel een handje komen toesteken op activiteiten? - Hoeveel keer per jaar willen jullie samenkomen (1x/maand, 2x/kwartaal/...)? - In de trekkersgroep zitten best spilfiguren van je gemeente uit diverse richtingen (milieu, sociale sector, economische sector, bestuurlijke sector, lokale landbouw, onderwijs ) - Nieuwe trekkers nodig? Mensen persoonlijk aanspreken in de eigen brede kennissenkring werkt het beste!» Belangrijk is dat je van in het begin de juiste personen aanspreekt voor de verschillende criteria (een handelaar, caféuitbater, ambtenaar, leerkracht en landbouwer). Stap 2 Inhoudelijke prioriteiten vastleggen voor jaar 1 / jaar 2 / jaar 3 + stappenplan opstellen. Stap 3 Brede infovergadering voorzien om FTG concept voor te stellen en de trekkersgroep te installeren. Dit kan je koppelen aan een persmoment. Stap 4 Budget vastleggen en eventueel bespreken met Schepen voor Ontwikkelingssamenwerking. Stap 5 Eerste werkjaar - Resolutie laten goedkeuren op het schepencollege en de gemeenteraad: principebeslissing en hierover een persbericht opmaken. De gemeente kiest voor minstens 2 fairtradeproducten! - Nulmeting. - Bepalen van meetbare doelstellingen + uitvoering (afspraken rond wie de gesprekken voert/ teksten opstellen / indien geslaagd: telkens koppelen aan een persmoment). Stap 6 Tweede werkjaar - Bepalen van meetbare doelstellingen m.b.t. andere criteria. - Extra initiatieven op basis van ideeën trekkersgroep. - Nood aan uitbreiding trekkersgroep? Stap 7 Derde werkjaar - Finaliseren behalen criteria. - Verkrijgen van de titel met feestelijk persmoment. - Afspraken rond verdere opvolging van de titel voor de komende jaren. 22

23 11 Ondersteuning op maat! FairTradeGemeente heeft een waaier aan campagnemateriaal voor de ondersteuning van trekkersgroepen bij het uitwerken van hun campagne. Een overzicht van alle beschikbare materialen vind je op onze website. Hier vind je een overzichtspagina met alle te bestellen materialen en hun eventuele kostprijs. Selecteer de items die je wilt en plaats hun gewenste aantal in je winkelmandje. Vervolgens druk je op verstuur en vul je je gegevens in. Je ontvangt de aangevraagde materialen dan binnen de week. Hier alvast een greep uit het assortiment. Let wel: vanaf 2014 zullen een aantal materialen verdwijnen, en komen er nieuwe in de plaats! 11.1 Persoonlijke ondersteuning Vanaf 2014 werkt onze campagne met slechts 2 medewerkers (een coördinator en een regiobegeleider). Dat zal zich ongetwijfeld ook een beetje laten voelen in de persoonlijke begeleiding die aangeboden wordt. Omdat het zwaargewicht van onze campagne stilaan ligt aan de kant van de titelgemeenten, zullen we vooral op verdieping bij deze doelgroep inzetten. Starters kunnen nog steeds op ondersteuning rekenen, maar we proberen hiertoe ook onze eigen ambassadeurs aan te spreken, zoals de provinciemedewerkers, buurgemeenten of medewerkers van onze partnerorganisaties. De handleidingen en deze algemene gids spreken vaak ook duidelijke taal, zodat van start gegaan kan worden. Meer info over de veranderingen als team en de regiobegeleiding die geboden wordt, zal tijdig met de trekkersgroepen gedeeld worden Inhoudelijke ondersteuning Algemene gids FairTradeGemeente: In deze gids die je nota bene aan het lezen bent zijn de grote lijnen van de campagne weergegeven, en tal van andere praktische info. Flyer: In de flyer Neem deel aan de campagne FTG wordt kort uitgelegd wat de campagne precies inhoudt en hoe Fair Trade het verschil kan maken. Vanaf 2014 komt er een nieuwe flyer die zich nog nadrukkelijker tot de burger richt. Inspiratiegidsen: FairTradeGemeente publiceerde reeds twee handige inspiratiegidsen met een jaaroverzicht van tal van lokale acties en initiatieven. Deze gids toont je aan de hand van beeldmateriaal de vele mogelijkheden die er zijn om de campagne vorm te geven en zal je zeker inspireren om ook jouw gemeente op de fairtradekaart te zetten. Handleidingen: Er zijn verschillende handleidingen ontwikkeld om trekkersgroepen op weg te helpen bij een aantal criteria. Deze handleidingen kan je downloaden of aanvragen via de website. Criterium 6: Deze handleiding gaat dieper in op het criterium rond lokale duurzame voeding. Welke projecten voldoen aan dit criterium? Wat verstaan wij onder duurzame voeding? In deze handleiding leer je er alles over! Criterium 5: Geen campagne zonder gemotiveerde trekkersgroep! In deze handleiding komen alle aspecten aan bod die van belang zijn voor de trekkersgroep, gaande van haar samenstelling en takenpakket tot de verzekering. Criterium 2 en 3: Winkels, horeca en bedrijven: In deze handleiding leer je hoe je winkels, horeca en bedrijven kan benaderen en overtuigen om fair trade op te nemen in hun assortiment.. 23

24 11.3 Promo- en beeldmateriaal 11.4 Nieuwsbrief Ben je naarstig met deze campagne aan de slag in jouw gemeente? Neem dan zeker eens een kijkje op de website. Er is heel wat promomateriaal voor handen om campagnes op te vrolijken, deelnemers te bedanken, hen te informeren en de aandacht te trekken. Naast posters, stickers en vlaggen kan je ook bierviltjes en winkelwagenjetons bestellen. Hoewel het meeste promomateriaal gratis is, wordt voor sommige materialen een bijdrage gevraagd. Alle voorwaarden hiervoor vind je terug op de website. Materialen kan je via die pagina gemakkelijk bestellen door je winkelwagentje te vullen. Zoals gemeld, treden er een aantal wijzigingen op vanaf Je kan zelf campagnemateriaal zoals flyers, brochures of een facebookpagina ontwikkelen voor activiteiten in jouw gemeente. Door hier ook foto s in te verwerken zorg je ervoor dat je campagne zeker in het oog springt. Beeldmateriaal, gaande van Fairtradebananen tot boeren uit het Zuiden, kan je downloaden via de volgende website Eén-tot tweemaandelijks verschijnt de digitale nieuwsbrief van het campagnesecretariaat. Het varieert al naargelang de periode (meer of minder nieuws). We vragen alle trekkers zich op deze nieuwsbrief in te schrijven via onze website. Het is erg belangrijk deze grondig door te nemen. De nieuwsbrieven worden immers speciaal voor jullie opgesteld om jullie te ondersteunen bij de campagne. Hierin vinden jullie niet alleen de laatste projectvoorstellen, maar ook informatie m.b.t. belangrijke data, nieuw campagnemateriaal en verwijzingen naar acties van andere gemeenten. Zeker het lezen waard! Er is een onderscheid in nieuwsbrieven voor trekkers en voor het ruime publiek. Schrijf je je in voor de nieuwsbrief via de website dan krijg je de algemene nieuwsbrief. Wens je echter de nieuwsbrief voor trekkers, geef dan je adres door aan ons. Wij schrijven je in! 24

25 12 Indienen dossier 12.1 Aanvraag van de titel 12.2 Het verlossende telefoontje! Is jouw campagne al gevorderd en denk je dat jouw gemeente aan alle criteria voldoet? Dan kan je nu de titel FairTradeGemeente aanvragen! Eens je gemeentepagina volledig is aangevuld en je aan de hand van het controleformulier een volledig dossier hebt ingediend, zal beslist worden over het al dan niet toekennen van de titel. Op basis van de verstrekte informatie wordt in de stuurgroep besproken of aan alle criteria is voldaan. Deze stuurgroep komt iedere laatste donderdag van de maand samen en communiceert kort daarop haar beslissing. Om jouw dossier mee te kunnen nemen bij de eerstvolgende stuurgroepvergadering verwachten we het in de eerste helft van een nieuwe maand. Zo heeft jouw regiobegeleider voldoende tijd om het dossier vooraf door te nemen. Het is immers de taak van de regiobegeleider om het dossier bij de stuurgroep te verdedigen. De finale beslissing wordt door de stuurgroep zelf genomen. Alvorens jouw dossier te verdedigen, zal de regiobegeleider zelf nagaan of het aan alle vereisten voldoet en indien nodig suggesties ter verbetering terugkoppelen. Het is belangrijk dat de regiobegeleider volledig achter jouw dossier staat alvorens ermee naar de stuurgroep te stappen! Neem dus zeker tijdig contact op met je regiobegeleider, daar deze reeds goed kan anticiperen op de mogelijke reacties van de stuurgroep. Even na de stuurgroepmeeting brengt jouw regiobegeleider je op de hoogte van de beslissing. Indien zij een positief advies hebben gegeven, kan je van start gaan met het plannen van de titeluitreiking. Let er wel op dat je pas officieel FairTrade- Gemeente bent vanaf de titeluitreiking. Zorg er dus voor dat je juist communiceert over de beslissing. Zo kan je nog niet zeggen Onze gemeente is FairTradeGemeente!, maar wel Op die datum krijgt onze gemeente de titel!. Je kan uiteraard wel communiceren over de geplande titeluitreiking, over jullie harde inzet en jullie trots dat de titel in aantocht is. 25

26 12.3 Titeluitreiking Er is beslist dat jouw gemeente de titel verdient? Proficiat! De trekkersgroep kan nu beginnen met de voorbereidingen voor de titeluitreiking. Hoe je deze vorm geeft, beslis je zelf. Hiertoe zijn er allerlei mogelijkheden zoals een receptie, een fietstocht, een moment op een bestaand festival Als het maar feestelijk is! De trekkersgroep kiest zelf de datum van de uitreiking. Breng je regiobegeleider hier tijdig van op de hoogte zodat hij/zij een afgevaardigde zoekt die vanuit FairTradeGemeente aanwezig kan zijn en de titel officieel uitreikt. Op de dag zelf zal het bord met het logo FairTradeGemeente overhandigd worden aan een persoon (of groep) naar keuze. Dit is meestal de burgemeester. Maar het kan ook een lid van de trekkersgroep of een andere afgevaardigde van de gemeente zijn. De overhandiging gaat meestal gepaard met een speech namens de stuurgroep. Oorkonde Wij zullen jou via mail een standaard oorkonde bezorgen. Deze oorkonde kan je personaliseren en overhandigen aan de deelnemers in jouw gemeente. Jij beslist zelf onder welke vorm dit gebeurt (geplastificeerd, A3, A4, ingekaderd ). Dit is een manier om de deelnemers (horeca, winkels, bedrijven, verenigingen, scholen, landbouwers, ) van de campagne te bedanken bij de titeluitreiking en hen zo in aanwezigheid van de pers in de bloemetjes te zetten! Verkeersbord Bij de titeluitreiking zal een verkeersbord met het logo van FairTradeGemeente gratis overhandigd worden. Dit bord is bedoeld om aan een ingangsweg van de gemeente te plaatsen zodat alle voorbijgangers getuige kunnen zijn van het plaatselijke engagement. Indien men meerdere verkeersborden een plaats wil geven in de gemeente, kan dat. Opgelet: het is niet toegelaten deze borden aan gewestwegen te plaatsen zonder permissie. Verkeersborden kunnen bijbesteld worden bij ons, tegen betaling. Hiervoor worden de volgende prijzen gehanteerd: 1. Per bord betaal je zonder btw. (Prijs zoals gekend eind 2013) 2. Daarbovenop vragen we 15 verzendingskosten, zonder btw. 3. Van zodra het over een bestelling van meer dan 2 borden gaat, komt er per bord 2.5 verzendingkost + btw bij. (Dus 12 borden: 12x x2,5 = 387, % btw = 468,46 euro) 26

27 Uitnodigingen Natuurlijk hopen jullie op een grote opkomst voor de titeluitreikingen. Tip: denk er aan ook de regionale of provinciale begeleiders van de partnerorganisaties op de hoogte te brengen van jullie titel, indien u met hen in contact staat. Filmpje Wij hebben zelf een filmpje gemaakt om nieuwe titelgemeenten te feliciteren. In het filmpje staan de vier partnerorganisaties van de campagne centraal. Zij geven een woordje uitleg over hun engagement, hun rol en natuurlijk ook een dankwoordje voor jullie engagement. Het filmpje kan vertoond worden tijdens het uitreikingsmoment. Je vindt het filmpje hier Planning Hoewel jullie het jaar van de titeluitreiking al een volledig uitgewerkt dossier hebben ingeleverd bij ons, vragen wij jullie toch nog om in datzelfde jaar een kleine denkoefening te maken. Graag ontvangen wij tegen het einde van het jaar een planning voor het komende jaar. Dit om de continuïteit van de campagne in jouw gemeente te verzekeren. In deze planning kan je opnemen waarop jullie het komende jaar zoal willen inzetten om de campagne nog te versterken. Aan het begin van het nieuwe jaar ontvangen jullie hier feedback over. Tips Wij ontvangen achteraf ook graag foto s van jullie feestelijke uitreiking. Deze geven we dan een plaatsje op onze website en/of facebookpagina. Na de uitreiking voegen wij het FTG icoon ook toe op jullie gemeentepagina zodat iedereen weet dat jullie de titel dragen! - Bekijk ook zeker eens onze inspiratiegidsen voor tal van ideeën om dit event aan te pakken. - Wil je de locatie voor de titeluitreiking feestelijk aankleden? Vergeet dan niet op tijd communicatiemateriaal te bestellen via onze website! - Deze titeluitreiking verdient de nodige media-aandacht. Licht redacties dus zeker tijdig in over het geplande evenement. 27

FairTradeGemeente? FairTradeGemeente 23/01/2012. Focus: duurzame ontwikkeling N - Z. Een campagne van:

FairTradeGemeente? FairTradeGemeente 23/01/2012. Focus: duurzame ontwikkeling N - Z. Een campagne van: FairTradeGemeente Een campagne van: FairTradeGemeente? Een TITEL die aangeeft dat die bepaalde gemeente én haar inwoners eerlijke handel en lokale, duurzame productie en consumptie een warm hart toedragen

Nadere informatie

Handleiding ster 1: FairTradeAmbassadeurs. voor trekkersgroepen van FairTradeGemeenten

Handleiding ster 1: FairTradeAmbassadeurs. voor trekkersgroepen van FairTradeGemeenten Handleiding ster 1: FairTradeAmbassadeurs voor trekkersgroepen van FairTradeGemeenten 1 Inleiding Word een 5 sterren FairTradeGemeente Een gemeente die de titel FairTradeGemeente behaald heeft, komt in

Nadere informatie

Fair Trade. ontwikkelingsstrategie. Oxfam-Wereldwinkels 20 oktober 2011

Fair Trade. ontwikkelingsstrategie. Oxfam-Wereldwinkels 20 oktober 2011 Fair Trade als duurzame economische ontwikkelingsstrategie Oxfam-Wereldwinkels 20 oktober 2011 SITUERING OXFAM-WERELDWINKELS Oxfam-Wereldwinkels Deel van Oxfam-in-België en Oxfam International Deel van

Nadere informatie

SAMENWERKING OVER DE GEMEENTEGRENZEN HEEN

SAMENWERKING OVER DE GEMEENTEGRENZEN HEEN SAMENWERKING OVER DE GEMEENTEGRENZEN HEEN Met 156 FairTradeGemeenten (november 2014) en nog eens 75 gemeenten op weg naar de titel is de campagne na 10 jaar nog steeds volop op gang. Al deze trekkersgroepen

Nadere informatie

Een campagne van: 11.11.11. Fairtrade Belgium. Oxfam-Wereldwinkels. Vredeseilanden

Een campagne van: 11.11.11. Fairtrade Belgium. Oxfam-Wereldwinkels. Vredeseilanden FairTradeGemeente Een campagne van: 11.11.11 Fairtrade Belgium Oxfam-Wereldwinkels Vredeseilanden FairTradeGemeente? Een TITEL die aangeeft dat die bepaalde gemeente én haar inwoners eerlijke handel en

Nadere informatie

Fairsterk je kerk! Inleiding. Handleiding en achtergronden campagne De Fairste Kerk van Vlaanderen Versie 2013-2014

Fairsterk je kerk! Inleiding. Handleiding en achtergronden campagne De Fairste Kerk van Vlaanderen Versie 2013-2014 Fairsterk je kerk! Handleiding en achtergronden campagne De Fairste Kerk van Vlaanderen Versie 2013-2014 Inleiding In België, Nederland en Groot-Brittannië is het al een groot succes: FairTradeGemeenten.

Nadere informatie

Max Havelaar: 25 jaar ontwikkeling. Persontmoeting 28 augustus 2014 Lily Deforce Directeur

Max Havelaar: 25 jaar ontwikkeling. Persontmoeting 28 augustus 2014 Lily Deforce Directeur Max Havelaar: 25 jaar ontwikkeling Persontmoeting 28 augustus 2014 Lily Deforce Directeur Agenda 25 jaar Fairtrade: van de boer in het Zuiden tot op ons bord - Evolutie van 1989 tot 2014 - Trade not aid

Nadere informatie

DE FAIRE GIDS FAIRTRADE GEMEENTE DE CAMPAGNE FAIRTRADEGEMEENTE VAN A TOT Z

DE FAIRE GIDS FAIRTRADE GEMEENTE DE CAMPAGNE FAIRTRADEGEMEENTE VAN A TOT Z DE FAIRE GIDS DE CAMPAGNE FAIRTRADEGEMEENTE VAN A TOT Z FAIRTRADE GEMEENTE 1 INHOUD 1. INLEIDING 4 2. HISTORIEK FAIRTRADEGEMEENTE 5 3. FAIRTRADEGEMEENTE 6 3.1 De 6 criteria 7 4. FAIR TRADE & LOKALE VOEDING

Nadere informatie

Fair Trade in Openbare Aanbestedingen

Fair Trade in Openbare Aanbestedingen Fair Trade in Openbare Aanbestedingen Infosessie Duurzame voeding en catering, 26/01/2012 Inhoud workshop 1. Waarom een workshop van Max Havelaar? 2. Wat is Fair Trade en hoe herken je het? 3. Verschil

Nadere informatie

HANDLEIDING VOOR TREKKERSGROEPEN

HANDLEIDING VOOR TREKKERSGROEPEN HANDLEIDING VOOR TREKKERSGROEPEN 2 Euro of meer, zoveel denkt een Belg te moeten betalen voor 1 kilogram bananen in de supermarkt. De realiteit toont echter iets anders. Je hoeft niet veel moeite te doen

Nadere informatie

Fair Trade in Openbare Aanbestedingen

Fair Trade in Openbare Aanbestedingen Fair Trade in Openbare Aanbestedingen Workshop Duurzame voeding en catering, 22/11/2011 Inhoud workshop 1. Waarom een workshop van Max Havelaar? 2. Wat is Fair Trade en hoe herken je het? 3. Verschil met

Nadere informatie

Inleiding. Waarom deze handleiding? Waarom een titel?

Inleiding. Waarom deze handleiding? Waarom een titel? Inleiding De Fairtrade Gemeente campagne groeit door het enthousiasme en de inzet van werkgroepen in heel Nederland. In de gemeenten die de titel Fairtrade Gemeente hebben of hiernaar streven, zijn werkgroepen

Nadere informatie

Fairsterk je kerk! Inleiding. Handleiding en achtergronden campagne De Fairste Kerk van Vlaanderen Versie 2013-2014

Fairsterk je kerk! Inleiding. Handleiding en achtergronden campagne De Fairste Kerk van Vlaanderen Versie 2013-2014 Fairsterk je kerk! Handleiding en achtergronden campagne De Fairste Kerk van Vlaanderen Versie 20132014 Inleiding In België, Nederland en GrootBrittannië is het al een groot succes: FairTradeGemeenten.

Nadere informatie

Fair Trade in Openbare Aanbestedingen. Workshop Duurzame voeding en catering, 22/11/2011

Fair Trade in Openbare Aanbestedingen. Workshop Duurzame voeding en catering, 22/11/2011 Fair Trade in Openbare Aanbestedingen Workshop Duurzame voeding en catering, 22/11/2011 Inhoud workshop 1. Waarom een workshop van Max Havelaar? 2. Wat is Fair Trade en hoe herken je het? 3. Verschil met

Nadere informatie

EERLIJKE HANDEL OF FAIR TRADE? WAT?

EERLIJKE HANDEL OF FAIR TRADE? WAT? EERLIJKE HANDEL OF FAIR TRADE? We staan niet stil bij wat er elke dag op ons bord ligt. En toch dragen vele ingrediënten een heel verhaal met zich mee. Sommige producten hebben de halve wereld afgereisd.

Nadere informatie

HANDLEIDING VOOR TREKKERSGROEPEN

HANDLEIDING VOOR TREKKERSGROEPEN HANDLEIDING VOOR TREKKERSGROEPEN 2,34 Euro of meer, zoveel denkt een Belg te moeten betalen voor 1 kilogram bananen in de supermarkt 1. De realiteit toont echter iets anders. Je hoeft niet veel moeite

Nadere informatie

Gemeenteraadsverkiezingen 2012. Memorandum voor de politieke partijen van Kampenhout. Gemeentelijke Raad voor OntwikkelingsSamenwerking (GROS)

Gemeenteraadsverkiezingen 2012. Memorandum voor de politieke partijen van Kampenhout. Gemeentelijke Raad voor OntwikkelingsSamenwerking (GROS) Gemeenteraadsverkiezingen 2012 Memorandum voor de politieke partijen van Kampenhout Gemeentelijke Raad voor OntwikkelingsSamenwerking (GROS) Als erkende adviesraad van het gemeentebestuur groepeert de

Nadere informatie

Huishoudelijk reglement van de GROS voor verdeling van de subsidies voor NZinitiatieven

Huishoudelijk reglement van de GROS voor verdeling van de subsidies voor NZinitiatieven Huishoudelijk reglement van de GROS voor verdeling van de subsidies voor NZ-initiatieven Assenede 1 Huishoudelijk reglement van de GROS voor verdeling van de subsidies voor NZinitiatieven Assenede 1 Algemene

Nadere informatie

Gemeenteraadsverkiezingen 2012. Memorandum voor de politieke partijen van Kampenhout. Gemeentelijke Raad voor OntwikkelingsSamenwerking (GROS)

Gemeenteraadsverkiezingen 2012. Memorandum voor de politieke partijen van Kampenhout. Gemeentelijke Raad voor OntwikkelingsSamenwerking (GROS) Gemeenteraadsverkiezingen 2012 Memorandum voor de politieke partijen van Kampenhout Gemeentelijke Raad voor OntwikkelingsSamenwerking (GROS) Als erkende adviesraad van het gemeentebestuur groepeert de

Nadere informatie

Chocomelk. van eerlijke handel, biologische landbouw en lokale boeren! www.oww.be. Handel, uit respect.

Chocomelk. van eerlijke handel, biologische landbouw en lokale boeren! www.oww.be. Handel, uit respect. Chocomelk van eerlijke handel, biologische landbouw en lokale boeren! > Handel, uit respect. We slaan de brug tussen boeren uit Noord & Zuid! www.oww.be > Kiezen Kiezen voor nóg meer duurzaamheid Oxfam

Nadere informatie

Vormingsavond FairTradeGemeente. Jabbeke 22 mei 2013

Vormingsavond FairTradeGemeente. Jabbeke 22 mei 2013 Vormingsavond FairTradeGemeente Jabbeke 22 mei 2013 Programma Welkom 1. Nieuwtjes vanuit FairTradeGemeente 2. Kennismaking 3. Hoe engageer je middenstand? 4. Hoe valoriseer je deze deelnemers? 5. Afsluiter

Nadere informatie

Succesvol campagne voeren

Succesvol campagne voeren Succesvol campagne voeren Spread the word, spread the feeling! Campagne voeren: íedereen kan het! In deze toolkit vind je tips voor het campagne voeren. Dit is gegarandeerd het leukste onderdeel van jouw

Nadere informatie

Handleiding toekenning titels

Handleiding toekenning titels Handleiding toekenning titels Voor kerken, scholen, hogescholen, universiteiten en restaurants Maart 2013 Inleiding De Fairtrade Gemeente campagne groeit. Steeds meer mensen, bedrijven, organisaties, winkels

Nadere informatie

De spaarkaartenactie

De spaarkaartenactie De spaarkaartenactie De Week van de Fair Trade 2013 stond volledig in het teken van de spaarkaartenactie. Daarmee wilden we de verscheidenheid van het fairtrade-assortiment aantonen. Via een spaarkaartenactie

Nadere informatie

4 Zijn heerlijke producten ook eerlijke producten?

4 Zijn heerlijke producten ook eerlijke producten? 4 Zijn heerlijke producten ook eerlijke producten? Deze zomer was ik op familiebezoek in Honduras. Geheel onverwacht liep ik er twee oude bekenden tegen het lijf. Ze stonden pardoes voor mijn neus. Ik

Nadere informatie

INTERNATIONALE SAMENWERKING AANVRAAGFORMULIER Internationale uitwisselingen

INTERNATIONALE SAMENWERKING AANVRAAGFORMULIER Internationale uitwisselingen INTERNATIONALE SAMENWERKING AANVRAAGFORMULIER Internationale uitwisselingen Internationale uitwisselingen tussen Aalsterse verenigingen en groepen/verenigingen in andere landen kunnen bij de betrokken

Nadere informatie

1. DE GOODPLANET CHALLENGES IN HET KORT

1. DE GOODPLANET CHALLENGES IN HET KORT 1. DE GOODPLANET CHALLENGES IN HET KORT 5 CHALLENGES Jezelf inzetten voor de planeet kan ook op een haalbare en leuke manier. Daarom staan eenvoudig te realiseren gebaren centraal in de campagne. De GoodPlanet

Nadere informatie

Westerlo zet zich in voor het zuiden en jij kan ons hierbij helpen GEMEENTE WESTERLO. Parel van de Kempen

Westerlo zet zich in voor het zuiden en jij kan ons hierbij helpen GEMEENTE WESTERLO. Parel van de Kempen Westerlo zet zich in voor het zuiden en jij kan ons hierbij helpen GEMEENTE WESTERLO Parel van de Kempen 2 Inhoudsopgave - Westerlo zet zich in voor het Zuiden - werelddienst - wereldraad - subsidies vanuit

Nadere informatie

FairTradeGemeente. Een campagne van:

FairTradeGemeente. Een campagne van: FairTradeGemeente Een campagne van: FairTradeGemeente? Een TITEL die aangeeft dat die bepaalde gemeente én haar inwoners eerlijke handel en lokale, duurzame productie en consumptie een warm hart toedragen

Nadere informatie

Subsidiereglement Internationale Solidariteit

Subsidiereglement Internationale Solidariteit Subsidiereglement Internationale Solidariteit Artikel 1 Algemeen Het bedrag voorzien in het gemeentelijk budget voor subsidies internationale solidariteit wordt als volgt verdeeld: 1. Werkingstoelage leden

Nadere informatie

FAIRTRADE GEMEENTE www.fairtradegemeenten.be

FAIRTRADE GEMEENTE www.fairtradegemeenten.be 1 Handleiding voor criterium 5 van FairTradeGemeente Voor trekkersgroepen van (Kandidaat) FairTradeGemeenten FAIRTRADE GEMEENTE www.fairtradegemeenten.be Waarom een handleiding? Waarom een handleiding?

Nadere informatie

Factsheet. Ooit gedacht dat je met een potje pindakaas de wereld kunt veranderen? Of met een banaan? Het kan. Dankzij fairtrade.

Factsheet. Ooit gedacht dat je met een potje pindakaas de wereld kunt veranderen? Of met een banaan? Het kan. Dankzij fairtrade. Elke dag π± Factsheet Initiatief fairbezig.nl Fairbezig.nl is een initiatief van Fair Trade Original, de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels en Stichting Max Havelaar met steun van de Nationale Postcode

Nadere informatie

Hoe kan u strategie implementeren en tot leven brengen in uw organisatie?

Hoe kan u strategie implementeren en tot leven brengen in uw organisatie? Hoe kan u strategie implementeren en tot leven brengen in uw organisatie? De externe omgeving wordt voor meer en meer organisaties een onzekere factor. Het is een complexe oefening voor directieteams om

Nadere informatie

Jouw gemeente in de wereld De wereld in jouw gemeente

Jouw gemeente in de wereld De wereld in jouw gemeente VVSG internationaal Jouw gemeente in de wereld De wereld in jouw gemeente Jouw gemeente in de wereld De wereld in jouw gemeente Arctic Circle Line Date International Tropic of Cancer Equator International

Nadere informatie

Zet je in als vrijwilliger voor Plan België. Foto: Plan / Denis Closon

Zet je in als vrijwilliger voor Plan België. Foto: Plan / Denis Closon Foto: Plan / Denis Closon Zet je in als vrijwilliger voor Plan België Foto: Plan / Daniel Silva het Plan Zet je in als vrijwilliger voor Plan België en verander de toekomst van kinderen en hun gemeenschap

Nadere informatie

Gemeentelijke Werkgroep Fairtrade

Gemeentelijke Werkgroep Fairtrade Gemeentelijke Werkgroep Fairtrade Keurmerken Sinds 2010 Fairtrade Gemeente Dronten Sinds 2016 zichtbaar bij de ingangswegen Doelstelling 7-Er leven meer mensen in een duurzaam leefmilieu 8-Er is meer eerlijke

Nadere informatie

Wat willen we in Pegode VZW bereiken?

Wat willen we in Pegode VZW bereiken? Niel, 15 november 2012 Wat willen we in Pegode VZW bereiken? Doelstelling Pegode VZW zoals vermeld in de statuten: De vereniging heeft als doel, met uitsluiting van elk winstoogmerk, de maatschappelijke

Nadere informatie

Het Ik ga vreemd -café

Het Ik ga vreemd -café Het Ik ga vreemd -café Inhoud De slogan: Ik ga vreemd...2 De methodiek: Samen op café...2 Stappenplan voor een Ik ga vreemd -café...3 1. Bepaal een datum en een locatie... 3 2. Bestel promotiemateriaal...

Nadere informatie

Voorstelling Onafhankelijk leven

Voorstelling Onafhankelijk leven Voorstelling Onafhankelijk leven Inhoudsopgave 1. Wat is Onafhankelijk leven?... 3 2. Waarom is Onafhankelijk Leven belangrijk?... 4 3.1. Met een persoonlijk assistentie budget (PAB) kan je onafhankelijk

Nadere informatie

Agendapunt: 9 No. 72/'11. Dokkum, 6 september 2011. ONDERWERP: Het streven naar de titel Fairtrade Gemeente SAMENVATTING: Aan de gemeenteraad,

Agendapunt: 9 No. 72/'11. Dokkum, 6 september 2011. ONDERWERP: Het streven naar de titel Fairtrade Gemeente SAMENVATTING: Aan de gemeenteraad, Agendapunt: 9 No. 72/'11 Dokkum, 6 september 2011 ONDERWERP: Het streven naar de titel Fairtrade Gemeente SAMENVATTING: Aan de gemeenteraad, In de raadsvergadering van 18 juni 2009 is besloten de gemeente

Nadere informatie

De workshop Man/vrouw energie wordt incompany gegeven en op maat aangeboden.

De workshop Man/vrouw energie wordt incompany gegeven en op maat aangeboden. Workshop Man/vrouw energie Man/vrouw energie, (hoe) werkt dat? Mannen komen van Mars, vrouwen komen van Venus. Dit wereldwijd bekende boek van John Gray beschrijft de verschillen tussen mannen en vrouwen.

Nadere informatie

Workshop Verbindend communiceren

Workshop Verbindend communiceren Workshop Verbindend communiceren Verbindend communiceren, krachtig en van hart-tot-hart Verbindend communiceren staat in het teken van écht contact maken met jezelf en de ander. Helder en effectief communiceren

Nadere informatie

Workshop Communicatievaardigheden

Workshop Communicatievaardigheden Workshop Communicatievaardigheden Workshop Communicatievaardigheden, een belangrijk middel om je doel te bereiken Effectief communiceren kun je leren. Gelukkig maar, alle relaties staan of vallen met goede

Nadere informatie

verzekering vrijwilligerswerk

verzekering vrijwilligerswerk verzekering vrijwilligerswerk Inleiding Vrijwilligerswerk is niet weg te denken uit onze samenleving. Het vult het werk van beroepskrachten perfect aan en het verhoogt de onderlinge solidariteit in de

Nadere informatie

Van Marcke College Training Planner

Van Marcke College Training Planner Van Marcke College Training Planner Handleiding voor de klant 1. Inleiding Beste klant, Vanaf 15-7-2015 lanceert Van Marcke College zijn Training Planner. Via dit platform kun je online je eigen opleidingsplan

Nadere informatie

verzekering vrijwilligerswerk

verzekering vrijwilligerswerk verzekering vrijwilligerswerk Inleiding Vrijwilligerswerk is niet weg te denken uit onze samenleving. Het vult het werk van beroepskrachten perfect aan en het verhoogt de onderlinge solidariteit in de

Nadere informatie

Draaiboek voor het uitwerken van activiteiten 1

Draaiboek voor het uitwerken van activiteiten 1 Draaiboek voor het uitwerken van activiteiten 1 Je hebt als groep ouders een idee van wat je rond cultuur, ouderbetrokkenheid en taalstimulering zou willen doen op de school van je kind(eren)? Dit doe

Nadere informatie

Handleiding myworkandme. Aanmelden met e-mailadres en wachtwoord

Handleiding myworkandme. Aanmelden met e-mailadres en wachtwoord Handleiding myworkandme Aanmelden met e-mailadres en wachtwoord 22 juli 2013 Inhoudsopgave 1. Nieuwe gebruiker? Je profiel activeren... 3 1.1 Klik op de link in de activatiemail... 3 1.2 Geef je e-mailadres

Nadere informatie

samen werken aan een lokale voedselstrategie

samen werken aan een lokale voedselstrategie samen werken aan een lokale voedselstrategie Waarom een voedselstrategie? Voedsel neemt een centrale plaats in binnen onze samenleving. Steeds meer mensen willen na jaren van vervreemding opnieuw bewust

Nadere informatie

SUBSIDIES [ SUBSIDIES. Inhoudstafel. Berk vzw vraagt een subsidie aan. Hoe formuleert ze de doelstellingen van het project?

SUBSIDIES [ SUBSIDIES. Inhoudstafel. Berk vzw vraagt een subsidie aan. Hoe formuleert ze de doelstellingen van het project? [ SUBSIDIES SUBSIDIES Berk vzw vraagt een subsidie aan. Hoe formuleert ze de doelstellingen van het project? Sporcrea moet een begroting opmaken. Hoe doet ze dit? Inhoudstafel Algemeen Wat? Wanneer? Bij

Nadere informatie

Haren Fairtrade Gemeente

Haren Fairtrade Gemeente Pagina 1 Verantwoordelijkheid Wereldwinkel Ineke Wielinga Projectgroep Wereldwinkel Adèle Dummer gemeente Haren Hinke de Boer Petronel Rietema Zernike College Martine Slager Kerkelijke gemeenschap Marco

Nadere informatie

GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN 2012

GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN 2012 BEVRAGING POLITIEKE PARTIJEN GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN 2012 Over enkele maanden hebben de burgers van Boom opnieuw het voorrecht om hun vertegenwoordigers in de gemeenteraad te kiezen. De Noord-Zuidraad

Nadere informatie

Subsidie voor educatieve en sensibiliserende activiteiten

Subsidie voor educatieve en sensibiliserende activiteiten SUBSIDIEREGLEMENT Projectsubsidie Subsidie voor educatieve en sensibiliserende De gemeente Boechout voorziet jaarlijks een bedrag voor financiële steun voor ontwikkelingssamenwerking, zowel voor Zuidwerking

Nadere informatie

EENVOUDIG ALDI MISSIE WIJ Wij handelen in het belang van onze klanten. WIJ PAGINA 04 ALDI is het origineel onder de discounters I ALDI is de succesvolle, performante en internationaal actieve discounter

Nadere informatie

Fairsterk je school!

Fairsterk je school! Fairsterk je school! Handleiding en achtergronden campagne Fairtrade School Versie april 2009 Fairtrade Scholen Inleiding In België en Groot-Brittannië is het al een groot succes: Fairtrade Gemeenten.

Nadere informatie

Initiatiefvoorstel. de raad der gemeente EDE. Initiatiefvoorstel van de fractie

Initiatiefvoorstel. de raad der gemeente EDE. Initiatiefvoorstel van de fractie Initiatiefvoorstel de raad der gemeente EDE Verzameling Raadsstukken registratienummer sector datum: 2011 / 110 685552 Fractie GL/PE oktober 2011 Cie. n.v.t. betreft Raad 15-12-2011 Initiatiefvoorstel

Nadere informatie

2.2.1 Samenstelling dossier Taal Indienen van de projectvoorstellen... 4

2.2.1 Samenstelling dossier Taal Indienen van de projectvoorstellen... 4 BTC Campagnebeeld Week van de Fair Trade 2012 1.1 VOORWERP... 3 1.2 DEELNAMEVOORWAARDEN... 3 2.1 INLICHTINGEN... 4 2.2 PROJECTVOORSTEL... 4 2.2.1 Samenstelling dossier... 4 2.2.2 Taal... 4 2.2.3 Indienen

Nadere informatie

Fair Trade: hoe zit dat ook alweer?

Fair Trade: hoe zit dat ook alweer? Fair Trade: hoe zit dat ook alweer? Meer dan 200 gemeenten en 5 provincies maken werk van de campagne FairTradeGemeente. Ze willen op een heel concrete manier bijdragen aan een waardig bestaan voor de

Nadere informatie

Handleiding Online webshop Vrije Tijd Gemeente Zulte

Handleiding Online webshop Vrije Tijd Gemeente Zulte Handleiding Online webshop Vrije Tijd Gemeente Zulte Geachte gebruiker, Deze handleiding is bedoeld voor de mensen die zichzelf of hun kinderen online willen inschrijven voor één of meerdere gemeentelijke

Nadere informatie

Tips voor lokale sponsoring: een win-win voor milieu, lokale verenigingen en bedrijven

Tips voor lokale sponsoring: een win-win voor milieu, lokale verenigingen en bedrijven Tips voor lokale sponsoring: een win-win voor milieu, lokale verenigingen en bedrijven Een vereniging heeft verschillende bronnen van inkomsten: lidgelden, giften, subsidies, enz In dit rijtje hoort ook

Nadere informatie

Voorstelling Onafhankelijk Leven vzw

Voorstelling Onafhankelijk Leven vzw Voorstelling Onafhankelijk Leven vzw Waarvoor staat Onafhankelijk Leven vzw? 1. Visie Onafhankelijk Leven vzw gaat met volle kracht voor een samenleving waar alle personen met beperking controle hebben

Nadere informatie

brugge.be/noordzuiddienst FAIR TRADE fair trade in de klas

brugge.be/noordzuiddienst FAIR TRADE fair trade in de klas brugge.be/noordzuiddienst FAIR TRADE fair trade in de klas aanbod 2015-2016 I FAIR TRADE: VAN BOER TOT BORD Waar koop je fairtradeproducten? In alle supermarkten, Oxfam Wereldwinkels en natuurvoedingszaken

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF SEPTEMBER 2011

NIEUWSBRIEF SEPTEMBER 2011 NIEUWSBRIEF SEPTEMBER 2011 Goed op weg Richard Pauwels is al sinds 2000 GIS-medewerker van de gemeente Brasschaat. Brasschaat was niet alleen een van de eerste gemeentes die met het Grootschalig Referentie

Nadere informatie

STAP VOOR STAP DOOR HET DIGITALE SCRIPTIEPROCES. Handleiding UGO. Handleiding geschikt voor Bèta-versie UGO

STAP VOOR STAP DOOR HET DIGITALE SCRIPTIEPROCES. Handleiding UGO. Handleiding geschikt voor Bèta-versie UGO STAP VOOR STAP DOOR HET DIGITALE SCRIPTIEPROCES Handleiding UGO Handleiding geschikt voor Bèta-versie UGO Welkom bij UGO! Het online scriptieplatform UGO biedt studenten begeleiding tijdens het scriptieproces.

Nadere informatie

Activiteitenplan Millenniumwerkgroep 2014

Activiteitenplan Millenniumwerkgroep 2014 Activiteitenplan Millenniumwerkgroep 2014 Inleiding Dit plan bestaat uit vier delen: De voornemens van de Millenniumwerkgroep voor 2014 als overkoepelende werkgroep; Het activiteitenplan van de werkgroep

Nadere informatie

Quickstart handleiding

Quickstart handleiding Inleiding Allereerst hartelijk bedankt voor het aanschaffen van. U heeft met deze aankoop een goede keuze gemaakt voor een zeer professionele E-mail marketing tool. In deze quickstart handleiding zullen

Nadere informatie

OP VERKENNING IN HET FEDERAAL PARLEMENT

OP VERKENNING IN HET FEDERAAL PARLEMENT OP VERKENNING IN HET FEDERAAL PARLEMENT DOELGROEP 3DE -4DE -5DE -6DE -7DE SECUNDAIR INFORMATIE OVER DE ACTIVITEIT Doelgroep Duur Materieel Doelstellingen 3de-4de-5de-6de-7de secundair 1 lesuur per onderwerp

Nadere informatie

Formulier aanvraag subsidie 4 de pijler Project in een Laag of Middeninkomensland (DAC-lijst)

Formulier aanvraag subsidie 4 de pijler Project in een Laag of Middeninkomensland (DAC-lijst) Terugsturen naar Mondiale Raad tav Leen Van den Putte Campus Blairon 200 2300 Turnhout noordzuid@turnhout.be Formulier aanvraag subsidie 4 de pijler Project in een Laag of Middeninkomensland (DAC-lijst)

Nadere informatie

Hyves handleiding voor de Groenteman

Hyves handleiding voor de Groenteman Hyves handleiding voor de Groenteman In deze speciale Hyves handleiding voor de groenteman leest u informatie over wat dit sociale medium precies inhoudt en hoe u als groente en/of fruitspecialist Hyves

Nadere informatie

En als we de crisis nu eens gewoon negeren? Word FUN-COMPANY en WERK mee aan een positief België!

En als we de crisis nu eens gewoon negeren? Word FUN-COMPANY en WERK mee aan een positief België! En als we de crisis nu eens gewoon negeren? Word FUN-COMPANY en WERK mee aan een positief België! Omdat we het waard zijn Dankzij de Belgische bedrijven en hun werknemers bestaat onze economie. Dankzij

Nadere informatie

Reglementering van het participatief budget voor de projectoproep Participatieve Duurzame Wijken

Reglementering van het participatief budget voor de projectoproep Participatieve Duurzame Wijken Reglementering van het participatief budget voor de projectoproep Participatieve Duurzame Wijken Update na de vergadering van 28 februari 2017 1. Algemeen kader Het participatief budget van de Participatieve

Nadere informatie

Checklist. Een nieuwe website, hoe begin ik er aan?

Checklist. Een nieuwe website, hoe begin ik er aan? Checklist Een nieuwe website, hoe begin ik er aan? 1 1. DOEL Een goede website maakt geïntegreerd deel uit van de communicatie van het bedrijf. :: Doelstellingen. Wat zijn op heden de belangrijkste doelstellingen

Nadere informatie

Subsidiereglement voor projecten in het Zuiden in het kader van Zuid-samenwerking

Subsidiereglement voor projecten in het Zuiden in het kader van Zuid-samenwerking Stad Brugge Noord-Zuiddienst Subsidiereglement voor projecten in het Zuiden in het kader van Noord-Zuid Zuid-samenwerking Zetel: Stadhuis, 8000 Brugge Correspondentieadres: Noord-Zuiddienst, Oostmeers

Nadere informatie

Aanvraag studietoelage als persoon. ten laste

Aanvraag studietoelage als persoon. ten laste Aanvraag studietoelage als persoon Beste student, ten laste Wil je een aanvraag voor een studietoelage van de Vlaamse overheid indienen, maar weet je niet hoe eraan te beginnen? Dan heeft KdG Stuvo met

Nadere informatie

Vrijstelling van beschikbaarheid tijdens opleiding, studie of stage (VOSS)

Vrijstelling van beschikbaarheid tijdens opleiding, studie of stage (VOSS) Vrijstelling van beschikbaarheid tijdens opleiding, studie of stage (VOSS) Door de 6de Staatshervorming is VDAB vanaf 1/1/2017 bevoegd voor het verlenen van vrijstellingen voor het volgen van een opleiding,

Nadere informatie

Sponsoractie Oranje Fonds

Sponsoractie Oranje Fonds Sponsoractie Oranje Fonds Handboek Wat fijn dat uw school voor het Oranje Fonds mee doet! Als school organiseert u vaker een evenement. U weet als geen ander hoeveel tijd en moeite er in de organisatie

Nadere informatie

QUESTI OPSTARTGIDS ALGEMENE INSTELLINGEN EN LVS

QUESTI OPSTARTGIDS ALGEMENE INSTELLINGEN EN LVS 01 - WELKOM BIJ QUESTI Welkom bij Questi. Alvorens je opstart, willen we je graag attent maken op enkele zaken. Voor je op de knop inloggen klikt, bekijk je best even de algemene filmpjes onder de knop

Nadere informatie

Reglement projectondersteuning Gentenaars zonder Grenzen

Reglement projectondersteuning Gentenaars zonder Grenzen Reglement projectondersteuning Gentenaars zonder Grenzen Goedgekeurd in de gemeenteraad van 23 september 2008 Gewijzigd in de gemeenteraad van 23 juni 2009, 27 juni 2011, 14 december 2015 Bekendgemaakt

Nadere informatie

Les 4 ... E-mail, de elektronische brief. Deze iconen tonen aan voor wie het document is

Les 4 ... E-mail, de elektronische brief. Deze iconen tonen aan voor wie het document is Les 4... E-mail, de elektronische brief Deze iconen tonen aan voor wie het document is WebExperts Senioren Leerlingen Achtergrondinformatie Achtergrondinformatie voor de leerkracht Waarom? Hoewel de opkomst

Nadere informatie

Meer succes met je website

Meer succes met je website Meer succes met je website Hoeveel geld heb jij geïnvesteerd in je website? Misschien wel honderden of duizenden euro s in de hoop nieuwe klanten te krijgen. Toch levert je website (bijna) niets op Herkenbaar?

Nadere informatie

SAMENWERKEN MET EEN SCHOOL UIT AFRIKA, AZIË OF LATIJNS-AMERIKA

SAMENWERKEN MET EEN SCHOOL UIT AFRIKA, AZIË OF LATIJNS-AMERIKA ACTIEFICHE - BASIS/SECUNDAIR SAMENWERKEN MET EEN SCHOOL UIT AFRIKA, AZIË OF LATIJNS-AMERIKA VVOB Scholenbanden www.scholenbanden.be - info@scholenbanden.be Het is waar, we gaan de wereld niet spectaculair

Nadere informatie

Haal meer uit facebook

Haal meer uit facebook Haal meer uit facebook Inspiratiedag çavaria 10/03/2018 Michael Van Roosbroeck michael.vanroosbroeck@cavaria.be 0473/755.231 Onderdelen van deze vorming: introductie facebook strategie facebook groepen

Nadere informatie

Duurzame overheidsopdracht-fiche: basis

Duurzame overheidsopdracht-fiche: basis Duurzame overheidsopdracht-fiche: basis 1) Onderwerp 1) Voedsel en dranken uit de organische voedingsproducten en geproduceerd op een milieuvriendelijke wijze EN / OF 2) Voedsel en dranken die een eerlijke

Nadere informatie

wegwijs in de website

wegwijs in de website wegwijs in de website Op www.ikdoorgrondvlaanderen.be staat alles wat je moet weten over de Vlaamse ondergrond. Hier moet je dus zijn om de opdrachten uit het educatieve pakket op te lossen. Is het niet

Nadere informatie

ONTWIKKEL JE ONDERNEMERSCHAP!

ONTWIKKEL JE ONDERNEMERSCHAP! TUTORIAL ONTWIKKEL JE ONDERNEMERSCHAP! Op het Entrepreneur Platform is alle kennis en hulp aanwezig om je ondernemerschap verder te kunnen ontwikkelen. Naast de digitale coach Hugo (die jou online kan

Nadere informatie

Stappenplan crowdfunding

Stappenplan crowdfunding Stappenplan crowdfunding Voordat je het crowdfundingsproject online zet, is het handig om over bepaalde aspecten na te denken. Denk bijvoorbeeld aan de presentatie van het project, het doelbedrag en de

Nadere informatie

De workshop Startende manager wordt incompany gegeven en op maat aangeboden.

De workshop Startende manager wordt incompany gegeven en op maat aangeboden. Workshop Startende manager Startende manager, vol zelfvertrouwen leidinggeven Je staat op het punt om leidinggevende te worden, of misschien ben je het net geworden? Heb je de intentie om binnenkort de

Nadere informatie

GEMEENTE ZEMST Provincie Vlaams-Brabant

GEMEENTE ZEMST Provincie Vlaams-Brabant GEMEENTE ZEMST Provincie Vlaams-Brabant Dienst Ontwikkelingssamenwerking (015)61 88 99 Fax (015)62 71 77 e-mail: ontwikkelingssamenwerking@zemst.be Openingsuren: ma-do-vrij: 9u-12u di: 9u-12u & 16u-19u

Nadere informatie

Huishoudelijk reglement van de GROS voor verdeling van de subsidies voor NZ-initiatieven Assenede

Huishoudelijk reglement van de GROS voor verdeling van de subsidies voor NZ-initiatieven Assenede Huishoudelijk reglement van de GROS voor verdeling van de subsidies voor NZ-initiatieven Assenede 1 Huishoudelijk reglement van de GROS voor verdeling van de subsidies voor NZ-initiatieven Assenede 1 Algemene

Nadere informatie

Werkgroep Fair Trade Gemeente Houten. Promotieplan Werkgroep Fairtrade gemeente Houten Versie 2.0 29 oktober 2009

Werkgroep Fair Trade Gemeente Houten. Promotieplan Werkgroep Fairtrade gemeente Houten Versie 2.0 29 oktober 2009 Werkgroep Fair Trade Gemeente Houten Promotieplan Werkgroep Fairtrade gemeente Houten Versie 2.0 29 oktober 2009 Pagina 1 van 8 1-1-2009 1. Inleiding 1.1. onderwerp Dit document beschrijft het promotieplan

Nadere informatie

In 5 stappen naar een personeelsbeleid dat werkt

In 5 stappen naar een personeelsbeleid dat werkt In 5 stappen naar een personeelsbeleid dat werkt Pak uw personeelsbeleid op een gestructureerde manier aan en creëer een werkplek waar uw business floreert en medewerkers met goesting en engagement komen

Nadere informatie

MEMORANDUM naar aanleiding van de GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN VAN 2018 ACTIE & ADVIESRAAD SOLIDAIR SINT-NIKLAAS (AAS)

MEMORANDUM naar aanleiding van de GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN VAN 2018 ACTIE & ADVIESRAAD SOLIDAIR SINT-NIKLAAS (AAS) MEMORANDUM naar aanleiding van de GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN VAN 2018 ACTIE & ADVIESRAAD SOLIDAIR SINT-NIKLAAS (AAS) Dit memorandum wordt aangeboden aan alle politieke partijen die deelnemen aan de gemeenteraadsverkiezingen

Nadere informatie

Verslag bijeenkomst communicatie beweging sociaal domein Amersfoort Donderdag 16 oktober 2014

Verslag bijeenkomst communicatie beweging sociaal domein Amersfoort Donderdag 16 oktober 2014 Verslag bijeenkomst communicatie beweging sociaal domein Amersfoort Donderdag 16 oktober 2014 Op donderdag 16 oktober organiseerde de gemeente Amersfoort een netwerkbijeenkomst communicatie over de beweging

Nadere informatie

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het akkoord van de Vlaamse minister, bevoegd voor de begroting, gegeven op 27 september 2016;

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het akkoord van de Vlaamse minister, bevoegd voor de begroting, gegeven op 27 september 2016; Besluit van de Vlaamse Regering houdende de uitvoering van het decreet van 6 juli 2012 houdende de ondersteuning en stimulering van het lokaal jeugdbeleid en de bepaling van het provinciaal jeugdbeleid

Nadere informatie

Raad voor Internationale Samenwerking. Memorandum voor Internationale Samenwerking, wegwijzers voor het beleid en het middenveld.

Raad voor Internationale Samenwerking. Memorandum voor Internationale Samenwerking, wegwijzers voor het beleid en het middenveld. Raad voor Internationale Samenwerking Memorandum voor Internationale Samenwerking, wegwijzers voor het beleid en het middenveld. De raad voor internationale samenwerking van Aalst brengt naar aanleiding

Nadere informatie

Jobbank Zuiddag 2012. Handleiding voor leerlingen

Jobbank Zuiddag 2012. Handleiding voor leerlingen Jobbank Zuiddag 2012 Handleiding voor leerlingen Inhoudstafel Account aanmaken Job zoeken in de jobbank Je wordt aanvaard voor een job Post je job op Facebook Je wordt geweigerd voor een job Een werkgever

Nadere informatie

Huig Deneef Coördinator biodiversiteit

Huig Deneef Coördinator biodiversiteit Huig Deneef Coördinator biodiversiteit Toelichting subsidie biodiversiteit Doelstelling Reglement Communicatie Thema voorbeelden doelstelling Met het "Reglement betreffende de subsidiëring van projecten

Nadere informatie

18 OKTOBER 2018 YOUCA ACTION DAY MAAK VAN JE LEERLINGEN ACTIEVE WERELDBURGERS SCHOOLBROCHURE 2018 YOUCA.BE

18 OKTOBER 2018 YOUCA ACTION DAY MAAK VAN JE LEERLINGEN ACTIEVE WERELDBURGERS SCHOOLBROCHURE 2018 YOUCA.BE YOUCA ACTION DAY 18 OKTOBER 2018 MAAK VAN JE LEERLINGEN ACTIEVE WERELDBURGERS SCHOOLBROCHURE 2018 YOUCA.BE VU: Ine Schockaert, YOUCA vzw, Mundo-J, Nijverheidsstraat 10, 1000 Brussel. HET CONCEPT Op 18

Nadere informatie

Zonder partners lukt het niet

Zonder partners lukt het niet Zonder partners lukt het niet Vorm een breedspectrum BOEBS-team. Waarom? Hoe? Het BOEBS-team heeft het meeste kans op slagen als het uit een breed gamma van partners is samengesteld, die elk vanuit een

Nadere informatie