Geachte heer Testman,

Transcriptie

1 Geachte heer Testman, In het voor u liggende overzicht treft u berekeningen aan van de meest voorkomende testamentvormen, waarbij uitgangspunt is dat de langstlevende partner over het gehele vermogen kan blijven beschikken. Door de veelvoud aan mogelijkheden en de keuzes die gemaakt kunnen worden, is het vaak onduidelijk of iemand de wettelijke regeling zonder meer kan volgen of dat het toch verstandig is via een notaris een testament te laten opstellen om aanpassingen in de wettelijke regeling door te voeren. Notarissen beschikken over een groot scala aan tekstbestanden, die allemaal tot min of meer vergelijkbare resultaten leiden, maar op (kleine) onderdelen toch van elkaar verschillen. Ook op fiscaal gebied. Als de langstlevende partner over het gehele vermogen kan blijven beschikken, krijgen de kinderen meestal een vordering op de langstlevende. Die vordering is pas opeisbaar als de langstlevende er ook niet meer is. Na het overlijden van de eerste partner kunnen de erfgenamen in een aantal gevallen invloed uitoefenen op de hoogte van de erfbelasting. Dat is onder meer het geval als ze de mogelijkheid hebben om afspraken te maken over de eventuele rente die de langstlevende over de niet opeisbare schulden aan de kinderen moet vergoeden. Daarmee beïnvloeden ze de verschuldigde erfbelasting in de nalatenschap van de eerst overleden partner én in de nalatenschap van de langstlevende partner op termijn. Als er geen testament is kunnen de erfgenamen in onderling overleg afspraken maken over die eventuele rente. Als er wel een testament is kan dit aan beperking onderhevig zijn. Meestal is de mogelijkheid de rente nader te bepalen wel aanwezig. Zeker is dat de ene testamentvariant tot een lager bedrag aan te betalen erfbelasting leidt dan de andere. In dit Testamentoverzicht zijn de fiscale verschillen tussen de meest voorkomende langstlevendentestamenten doorgerekend aan de hand van persoonlijke gegevens van de erflater en (afgeronde) bedragen aan vermogen, zodat met redelijke zekerheid kan worden bepaald of het (ontbreken van een) testament vanuit fiscaal perspectief nog wel de beste optie is. Daarnaast kan met dit Testamentoverzicht antwoord worden gekregen op de vraag of het zinvol is een zogenoemde partnerverklaring af te geven aan de bank. Met een partnerverklaring kunt u bepalen in welk vermogen een uitkering uit levensverzekering terecht komt als de verzekerde (één van u beiden) overlijdt. De uitkering kan in de nalatenschap van de eerst overleden partner terecht komen of juist in het vermogen van de langstlevende partner. Om die reden zijn voor u alle berekeningen twee keer gemaakt, één keer met een afgegeven partnerverklaring en één keer zonder. Het is erg belangrijk zich te realiseren dat een testamentkeuze niet uitsluitend een fiscale keuze is. Er zijn veel redenen te kiezen voor een ander testament dan het fiscaal meest voordelige. Bijvoorbeeld als er een onderneming of BV is of ander vermogen dat per se aan één van de kinderen moet toekomen, of als één van de kinderen gehandicapt of ergens verslaafd aan is. In al deze gevallen is het zinvol uw notaris te raadplegen. Dat geldt ook als u momenteel een ander testament hebt dan de vormen die in dit Testamentoverzicht zijn opgenomen, zoals bijvoorbeeld een vruchtgebruiktestament en of ouderlijke boedelverdeling. Waarschijnlijk is het al een aantal jaren geleden dat uw testament is opgesteld. Die testamenten zorgen er wel voor dat het gehele vermogen bij de langstlevende terecht komt, maar vaak niet op de fiscaal meest voordelige wijze. Daarom is het zinvol uw notaris te vragen de fiscaal meest voordelige variant uit het Testamentoverzicht te vergelijken met uw huidige testament.

2 Uitgangspunten: Erflater Naam: Testman Leeftijd: 63 jaar Geslacht: Man Huidig testament: Geen Partner Naam: Testvrouw Leeftijd: 58 jaar Restant levensduur: 25 jaar Geslacht: Vrouw Nabestaandenpensioen- of lijfrente: Vrijstelling (na imputatie): Aantal kinderen Uit huidige relatie: 2 Uit vorige relatie(s) erflater: 0 Uit vorige relatie(s) partner: 0 Extra vrijstellingen bij overlijden erflater: Nee Huwelijkse voorwaarden: Nee Vermogen Waarde vermogen erflater: Waarde vermogen partner: Kapitaalsuitkering afhankelijk van het leven van erflater Bedrag eenmalige uitkering: Waarvan bestemd voor aflossing eigenwoningschuld: Polis verpand: Ja Waarde nalatenschap erflater Met partnerverklaring: Zonder partnerverklaring: Belaste uitkering uit levensverzekering Met partnerverklaring: Zonder partnerverklaring: 0

3 Tarieven en vrijstellingen: 2012

4 1. Overzicht testamentvormen met een afgegeven partnerverklaring a. Wettelijke verdeling met standaard erfdeel voor de langstlevende partner Deze variant is aan de orde als er geen testament is (de wettelijke regeling is dan van toepassing) of als er een testament is, waarbij de wettelijke regeling expliciet van toepassing is verklaard. Vaak is er dan op andere onderdelen van het testament een aanvulling of beperking gemaakt, zoals het bij de verdeling betrekken van stiefkinderen of een legaat van ondernemingsvermogen aan een kind/opvolger. Onderstaand worden de drie meest voorkomende varianten nader uitgewerkt. i. Renteloos Als de schuld van Testvrouw aan de kinderen renteloos is, is bij het overlijden van Testman aan erfbelasting verschuldigd door: Testkind 1: Testkind 2: Testkind 1: Testkind 2: In totaal is bij deze testamentvorm aan erfbelasting verschuldigd: ii. Rente = 6% enkelvoudig Als over de schuld van Testvrouw aan de kinderen jaarlijks 6% enkelvoudige rente wordt Testkind 1: Testkind 2: Testkind 1: Testkind 2: In totaal is bij deze testamentvorm aan erfbelasting verschuldigd: iii. Rente = 6% samengesteld Als over de schuld van Testvrouw aan de kinderen jaarlijks 6% samengestelde rente wordt

5 Testkind 1: Testkind 2: Testkind 1: 0 Testkind 2: 0 In totaal is bij deze testamentvorm aan erfbelasting verschuldigd: b. Wettelijke verdeling met 1/100 erfdeel voor de langstlevende partner Voor deze variant is te allen tijde een testament nodig. Het erfdeel van de langstlevende partner wordt hier beperkt tot 1/100, met als gevolg dat de schuld aan de kinderen op papier groter is en door de jaarlijkse bijschrijving van rente nog groter zal zijn als de langstlevende partner komt te overlijden. Feitelijk merkt de langstlevende partner hier weinig van, omdat het slechts een papieren schuld is en de eigendom van alle goederen sowieso bij de langstlevende partner terecht komt. Nadelen kunnen ontstaan als er door de werking van een testamentaire bepaling, bijvoorbeeld hertrouwen, de kinderen de (opgelopen) schuld kunnen opeisen. i. Renteloos Als de schuld van Testvrouw aan de kinderen renteloos is, is bij het overlijden van Testman aan erfbelasting verschuldigd door: Testkind 1: Testkind 2: Testkind 1: Testkind 2: In totaal is bij deze testamentvorm aan erfbelasting verschuldigd: ii. Rente = 6% enkelvoudig Als over de schuld van Testvrouw aan de kinderen jaarlijks 6% enkelvoudige rente wordt Testkind 1: Testkind 2:

6 Testkind 1: Testkind 2: In totaal is bij deze testamentvorm aan erfbelasting verschuldigd: iii. Rente = 6% samengesteld Als over de schuld van Testvrouw aan de kinderen jaarlijks 6% samengestelde rente wordt Testkind 1: Testkind 2: Testkind 1: 0 Testkind 2: 0 In totaal is bij deze testamentvorm aan erfbelasting verschuldigd: c. Tweetrapstestament Bij deze variant, die zijn populariteit ontleent aan een uitzending van TROS Radar in 2010, worden de kinderen onterfd, zodat alle goederen van de nalatenschap bij de langstlevende partner terecht komen. Hoewel dit bij de wettelijke verdeling ook zo is, is het kenmerkende verschil dat de kinderen bij een wettelijke verdeling een vordering op de langstlevende partner verkrijgen en over de waarde van deze vordering vaak toch erfbelasting verschuldigd zijn. Bij het tweetrapstestament erven de kinderen helemaal niets, dus is er bij het overlijden van erflater door de kinderen geen erfbelasting verschuldigd. Bij het overlijden van Testvrouw erven de kinderen alsnog hun deel van de nalatenschap van Testman. In de opgegeven situatie is bij het overlijden van Testman aan erfbelasting verschuldigd door: Als Testvrouw vervolgens over 25 jaar komt te overlijden, is over het voormalige vermogen van Testman (het zogenoemde bezwaarde vermogen) aan erfbelasting verschuldigd door: Testkind 1: Testkind 2: Over het eigen vermogen van Testvrouw is bovendien aan erfbelasting verschuldigd door:

7 Testkind 1: Testkind 2: In totaal is bij deze testamentvorm aan erfbelasting verschuldigd: Totaaloverzicht: zie bijlage 1

8 2. Overzicht testamentvormen zonder een afgegeven partnerverklaring a. Wettelijke verdeling met standaard erfdeel voor de langstlevende partner Deze variant is aan de orde als er geen testament is (de wettelijke regeling is dan van toepassing) of als er een testament is, waarbij de wettelijke regeling expliciet van toepassing is verklaard. Vaak is er dan op andere onderdelen van het testament een aanvulling of beperking gemaakt, zoals het bij de verdeling betrekken van stiefkinderen of een legaat van ondernemingsvermogen aan een kind/opvolger. Onderstaand worden de drie meest voorkomende varianten nader uitgewerkt. i. Renteloos Als de schuld van Testvrouw aan de kinderen renteloos is, is bij het overlijden van Testman aan erfbelasting verschuldigd door: Testkind 1: Testkind 2: Testkind 1: Testkind 2: In totaal is bij deze testamentvorm aan erfbelasting verschuldigd: ii. Rente = 6% enkelvoudig Als over de schuld van Testvrouw aan de kinderen jaarlijks 6% enkelvoudige rente wordt Testkind 1: Testkind 2: Testkind 1: Testkind 2: In totaal is bij deze testamentvorm aan erfbelasting verschuldigd: iii. Rente = 6% samengesteld Als over de schuld van Testvrouw aan de kinderen jaarlijks 6% samengestelde rente wordt

9 Testkind 1: Testkind 2: Testkind 1: 0 Testkind 2: 0 In totaal is bij deze testamentvorm aan erfbelasting verschuldigd: b. Wettelijke verdeling met 1/100 erfdeel de langstlevende partner Voor deze variant is te allen tijde een testament nodig. Het erfdeel van de langstlevende partner wordt hier beperkt tot 1/100, met als gevolg dat de schuld aan de kinderen op papier groter is en door de jaarlijkse bijschrijving van rente nog groter zal zijn als de langstlevende partner komt te overlijden. Feitelijk merkt de langstlevende partner hier weinig van, omdat het slechts een papieren schuld is en de eigendom van alle goederen sowieso bij de langstlevende partner terecht komt. Nadelen kunnen ontstaan als er door de werking van een testamentaire bepaling, bijvoorbeeld hertrouwen, de kinderen de (opgelopen) schuld kunnen opeisen. i. Renteloos Als de schuld van Testvrouw aan de kinderen renteloos is, is bij het overlijden van Testman aan erfbelasting verschuldigd door: Testkind 1: Testkind 2: Testkind 1: Testkind 2: In totaal is bij deze testamentvorm aan erfbelasting verschuldigd: ii. Rente = 6% enkelvoudig Als over de schuld van Testvrouw aan de kinderen jaarlijks 6% enkelvoudige rente wordt Testkind 1: Testkind 2:

10 Testkind 1: 0 Testkind 2: 0 In totaal is bij deze testamentvorm aan erfbelasting verschuldigd: iii. Rente = 6% samengesteld Als over de schuld van Testvrouw aan de kinderen jaarlijks 6% samengestelde rente wordt Testkind 1: Testkind 2: Testkind 1: 0 Testkind 2: 0 In totaal is bij deze testamentvorm aan erfbelasting verschuldigd: c. Tweetrapstestament Bij deze variant, die zijn populariteit ontleent aan een uitzending van TROS Radar in 2010, worden de kinderen onterfd, zodat alle goederen van de nalatenschap bij de langstlevende partner terecht komen. Hoewel dit bij de wettelijke verdeling ook zo is, is het kenmerkende verschil dat de kinderen bij een wettelijke verdeling een vordering op de langstlevende partner verkrijgen en over de waarde van deze vordering vaak toch erfbelasting verschuldigd zijn. Bij het tweetrapstestament erven de kinderen helemaal niets, dus is er bij het overlijden van erflater door de kinderen geen erfbelasting verschuldigd. Bij het overlijden van Testvrouw erven de kinderen alsnog hun deel van de nalatenschap van Testman. In de opgegeven situatie is bij het overlijden van Testman aan erfbelasting verschuldigd door: Als Testvrouw vervolgens over 25 jaar komt te overlijden, is over het voormalige vermogen van Testman (het zogenoemde bezwaarde vermogen) aan erfbelasting verschuldigd door: Testkind 1: Testkind 2: Over het eigen vermogen van Testvrouw is bovendien aan erfbelasting verschuldigd door:

11 Testkind 1: Testkind 2: In totaal is bij deze testamentvorm aan erfbelasting verschuldigd: Totaaloverzicht: zie bijlage 2

12 Conclusies: U hebt aangegeven momenteel geen testament te hebben. Uit de diverse berekeningen blijkt echter dat u om fiscale redenen beter wel een testament kunt laten opmaken. Een testament kan bovendien om nietfiscale redenen gewenst zijn. Onder meer indien u de erfstelling wilt wijzigen, een legaat van een bepaald goed wilt maken of aan iemand een verplichting wilt opleggen. Voor minderjarige kinderen is het belangrijk om een voogdijregeling op te nemen en voor sommige verkrijgers is het nodig een bewind in te stellen voor hun eigen bescherming. Ten slotte is het belangrijk een executeur te benoemen en een uitsluitingsclausule op te nemen zodat uw erfgenamen hun verkrijging niet behoeven te delen met een (toekomstige) partner. Uw notaris beschikt over specialistische kennis en uitgebreide softwaremogelijkheden om uw specifieke situatie nog uitvoeriger te beoordelen en door te rekenen dan in dit Testamentoverzicht is gedaan. De uiteindelijke besparing van erfbelasting kan daardoor (nog) groter zijn dan in dit overzicht is berekend, uiteraard zonder dat uw persoonlijke wensen uit het oog worden verloren. Dit is bijvoorbeeld het geval als de vrijstelling van de langstlevende partner niet volledig wordt benut, terwijl de kinderen over hun verkrijging wel erfbelasting zijn verschuldigd.

13 Bijlage 1: Overzicht testamentvormen met een verpande polis en een afgegeven partnerverklaring Testamentvorm Erfbelasting bij overlijden van Testman Erfbelasting bij overlijden van Testvrouw Erfbelasting bij overlijden van beiden Wettelijke verdeling, standaard erfdeel, renteloos Wettelijke verdeling, standaard erfdeel, 6% enkelvoudig Wettelijke verdeling, standaard erfdeel, 6% samengesteld Wettelijke verdeling, 1/100 erfdeel, renteloos Wettelijke verdeling, 1/100 erfdeel, 6% enkelvoudig Wettelijke verdeling, 1/100 erfdeel, 6% samengesteld Tweetrapstestament

14 Bijlage 2: Overzicht testamentvormen met een verpande polis, maar zonder een afgegeven partnerverklaring Testamentvorm Erfbelasting bij overlijden van Testman Erfbelasting bij overlijden van Testvrouw Erfbelasting bij overlijden van beiden Wettelijke verdeling, standaard erfdeel, renteloos Wettelijke verdeling, standaard erfdeel, 6% enkelvoudig Wettelijke verdeling, standaard erfdeel, 6% samengesteld Wettelijke verdeling, 1/100 erfdeel, renteloos Wettelijke verdeling, 1/100 erfdeel, 6% enkelvoudig Wettelijke verdeling, 1/100 erfdeel, 6% samengesteld Tweetrapstestament