HONDERDEN DIERENLIEFHEBBERS ZIJN BIJ ELKAAR GEKOMEN OM AANDACHT TE VRAGEN VOOR DE PROBLEMEN VAN MOEDERIJSBEREN IN HET NOORDPOOLGEBIED

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "HONDERDEN DIERENLIEFHEBBERS ZIJN BIJ ELKAAR GEKOMEN OM AANDACHT TE VRAGEN VOOR DE PROBLEMEN VAN MOEDERIJSBEREN IN HET NOORDPOOLGEBIED"

Transcriptie

1 09 september 2014 HONDERDEN DIERENLIEFHEBBERS ZIJN BIJ ELKAAR GEKOMEN OM AANDACHT TE VRAGEN VOOR DE PROBLEMEN VAN MOEDERIJSBEREN IN HET NOORDPOOLGEBIED Rotterdam, Nederland Honderden WWF-vrijwilligers hebben hun krachten gebundeld om een een indrukwekkend levend ijsberenkunstwerk te maken. Op die manier wilden ze aandacht vragen voor de problemen van de moederijsberen in het Noordpoolgebied, aangezien uit nieuw onderzoek blijkt dat de bedreiging van hun leefgebied enorm wordt onderschat. 1

2 Voor het inmiddels tweede jaar in Europa creëert de samenwerking tussen het WWF en Coca-Cola via Arctic Home meer bewustzijn en zamelt geld in om het leefgebied van de ijsbeer te helpen behouden, zodat moederijsberen een veilige plek kunnen vinden waar ze hun jongen kunnen werpen en grootbrengen. Arctic Home roept nu iedereen om naar te gaan om meer te leren over de problemen van ijsbeerfamilies, en hun steun te delen én om te doneren. Coca-Cola verdubbelt alle donaties tot een maximum van 1 miljoen. In de bijlage staat een overzicht van de onderdelen waar het geld in wordt geïnvesteerd. Coca-Cola heeft in het eerste jaar van de Arctic Home samenwerking 1 miljoen toegezegd, wat zowel gebruikt is voor belangrijk onderzoek van het Last Ice Area als voor het ontwikkelen van plannen om belangrijke leefgebieden van de ijsbeer in kaart te brengen om de plannen voor het behoud ervan te verbeteren. Ook hebben de donaties van vorig jaar bijgedragen aan het 2013 International Polar Bear Conservation Forum waar tussen overheden besproken wordt hoe de toekomst van de ijsbeer het beste beschermt kan worden in het kader van de bestaande bedreigingen. Je kinderen willen beschermen is één van de sterkste drijfveren op aarde en de wens om te zorgen, beschermen en een veilige plek te creëren om ons gezin groot te brengen is iets dat alle ouders delen, zowel bij mensen als bij dieren. De omstandigheden in het Noordpoolgebied veranderen zo snel dat het voor honderden moederijsberen steeds moeilijker wordt deze simpele wens te realiseren en om ieder jaar een jongen te werpen. IJsberen werpen hun jongen in een hol in de sneeuw die de 'kraamkamer' wordt genoemd. Deze holen, die ze aan land of op het ijs graven, zijn voor een moederijsbeer een voorwaarde om haar jongen gezond groot te brengen. Zij komen blind en kaal ter wereld en zijn voor voedsel en warmte volledig afhankelijk zijn van hun moeder. Als gevolg van klimaatverandering ontstaat zee-ijs nu pas later in de herfst, waardoor drachtige moederijsberen nieuwe en moeilijke keuzes moeten maken, en bijvoorbeeld grote afstanden moeten zwemmen om land te bereiken, of onbekend terrein moeten verkennen om een geschikte plek voor een hol te vinden. 2

3 Salvatore Gabola, Director Community and Environment van Coca-Cola Europe, zei: "De problemen die moederijsberen hebben om een veilige plek te vinden waar ze hun jongen kunnen grootbrengen is een onderwerp dat ons allemaal aanspreekt, en dus zijn we ontzettend blij dat we het tweede jaar van ons Arctic Home partnerschap met het WNF hier in Nederland aan kunnen kondigen. "Coca-Cola heeft dit jaar toegezegd donaties van het publiek te verdubbelen tot een maximumbedrag van 1 miljoen. Dus hoeveel je ook geeft, je donatie kan echt een verschil maken in het Noordpoolgebied. Wij hopen dat iederen in Nederland en heel Europa zich zal aansluiten om het leefgebied van de ijsbeer te beschermen door een bezoek te brengen aan en te doneren aan Arctic Home. Gert Polet, hoofd afdeling Species & Landscapes van het WNF Nederland, zei: "Het smeltende zee-ijs rond de Noordpool laat zien dat dit gebied voor onze ogen aan het verdwijnen is. IJsberen en andere diersoorten die afhankelijk zijn van ijs moeten zich proberen aan te passen aan hun snel veranderende omgeving. Het WNF kan via campagnes zoals Arctic Home geld inzamelen voor zijn activiteiten om te helpen de toekomst van het Noordpoolgebied te beschermen en te plannen. De ijsbeer is het symbool van de Noordpool; als zij kunnen overleven, dan zullen ook de ecosystemen van het noordpoolgebied als geheel overleven." Voor meer informatie: Wereld Natuur Fonds / Dylan de Gruijl / / dgruijl@wwf.nl 3

4 Over Coca-Cola in Nederland Coca-Cola is s werelds grootste producent van niet-alcoholische dranken en brengt in Nederland 15 merken op de markt, waaronder Coca-Cola, Coca-Cola light, Coca-Cola Zero, Fanta en Sprite. Het bedrijf bouwt sterke merken van de hoogste kwaliteit die passen binnen een gebalanceerde leefstijl. Voor haar activiteiten, die met respect voor het milieu worden uitgevoerd, heeft Coca-Cola in Nederland rond de 850 medewerkers verdeeld over twee vestigingen. Voor meer informatie: of Over het Wereld Natuur Fonds (WNF) Het WNF is een van de grootste en meest gerespecteerde onafhankelijke natuurbeschermingsorganisaties ter wereld met meer dan 5 miljoen donateurs en een internationaal netwerk dat actief is in meer dan 100 landen. De missie van het WNF is om het verval van de natuur tegen te gaan en om een toekomst op te bouwen waarin mens en natuur in harmonie leven door de biologische biodiversiteit te beschermen, zodat hernieuwbare natuurlijke bronnen op duurzame wijze kunnen worden gebruikt en door het terugdringen van vervuiling en verspillende consumptie te stimuleren. Voor meer informatie: 4

5 Bijlage Het geld dat in 2014 wordt ingezameld, zal rechtstreeks bijdragen aan de volgende zes onderdelen: 1. IJsbeermoeders volgen Door te onderzoeken en te volgen hoe ijsberen zich door het noordpoolgebied bewegen, kan het WNF oplossingen ontwikkelen om moederdieren en hun jongen een betere toekomst te geven. Meer halsbanden met satellietzenders voor moederijsberen zorgen ervoor dat het WNF de beren kan volgen en essentiële informatie kan verzamelen over ijsbeerfamilies. Deze halsbanden kosten per beer, terwijl het plaatsen van een Critter Cam, een camera die een dier volgt, kost. Nieuwe technologieën maken het werk van WNF-onderzoekers effectiever en minder storend voor de beren. De kosten voor het ontwikkelen van deze nieuwe technologieën kunnen oplopen tot , afhankelijk van de doelstellingen van het project. Voor de tijd dat een onderzoeker in het veld doorbrengt moet per beer worden gerekend. 2. Monitoren van ijsbeerholen Moederijsberen hebben steeds meer moeite een geschikte plek te vinden waar ze een hol kunnen graven. Het veranderende zee-ijs betekent dat ze grotere afstanden moeten afleggen, wat veel energie kost die ze juist hard nodig hebben om hun jongen te werpen. Kleinere, zwakkere jongen hebben minder kans om het eerste cruciale levensjaar te overleven. Onderzoek toont aan dat er minder holen zijn in de gebieden die van oudsher als kraamkamer worden gebruikt. Waarschijnlijk heeft het afnemende zee-ijs die gebieden minder geschikt gemaakt voor moederijsberen. Door beter inzicht te krijgen in de veranderende omgeving van het noordpoolgebied kan het WNF potentiële nieuwe locaties voor holen identificeren en een veiligere toekomst plannen voor moederberen en hun jongen. Jouw donatie helpt het WNF om de meest afgelegen delen van het Noordpoolgebied te monitoren om te zien hoe de kraamkamers veranderen, en waar moederijsberen terechtkunnen om de vooruitzichten voor hun jongen te verbeteren. 5

6 Een kraamkamer vinden in het Noordpoolgebied is alsof je een witte naald moet vinden in een enorme, besneeuwde hooiberg. Zelfs met lichte vliegtuigjes, sneeuwscooters en ijsbestendige schepen blijven de omstandigheden er meedogenloos. Een team deskundigen hier laten werken kost per dag. 3. Toekomstig leefgebied van de ijsbeer in kaart brengen Om te ontdekken waar de ijsbeer zich in de toekomst zou kunnen vestigen moeten we bepalen hoe snel het ijs smelt, en waar. Dit vergt complex wetenschappelijk onderzoek. Delen van de Noordpool waar zomerijs waarschijnlijk het langste blijft liggen, zijn misschien wel de laatste plekken die moederijsberen als een veilig thuis zullen beschouwen. Met jouw hulp concentreert het WNF zich op het identificeren van deze delen en voorziet besluitvormers van de informatie die ze nodig hebben voor het nemen van geïnformeerde beslissingen over bescherming ervan. Jouw donatie helpt het WNF om inzicht te krijgen in de effecten van ijsverlies en te identificeren welke gebieden het meest geschikt zijn voor toekomstige generaties beren. Deze bevindingen zullen worden verwerkt in richtlijnen voor het beheren of beperken van industriële activiteit in die gebieden, zodat ook in de toekomst een thuis voor ijsberen te waarborgen. Om een beeld te krijgen van hoe het Noordpoolgebied er in de toekomst uit zal zien, creëren specialisten van het WNF kaarten die de veranderingen in het leefgebied van de ijsbeer nu en in de toekomst weergeven. Aan de hand van deze kaarten zal het voor het WNF eenvoudiger zijn om regeringen in het noordpoolgebied te overtuigen dat het belangrijk is dit te beschermen. Het maken van deze kaarten kost 60 per uur. 4. Samen leven veiliger voor mensen, veiliger voor beren Smeltend zee-ijs vergroot de kans dat ijsbeerfamilies aan land komen. Daarom is het van cruciaal belang gemeenschappen in het Noordpoolgebied de ondersteuning te geven om zowel mensen als ijsberen meer veiligheid te bieden. Dit betekent hulp voor gemeenschappen die in hetzelfde gebied leven als ijsberen door ze te voorzien van gereedschap, apparatuur, technieken en training. Zonder zee-ijs hebben moederijsberen geen platform vanaf waar ze op zeehonden kunnen jagen, en gedreven door honger en nieuwsgierigheid trekken ze richting steden en nederzettingen. Het WNF wil deze gemeenschappen helpen veilig naast de ijsbeer te leven. 6

7 Met jouw donatie kan het WNF gemeenschappen de financiële steun geven om ijsbeerpatrouilles te organiseren die de beren afschrikken, elektrische afzettingen te bouwen en andere doeltreffende methoden om beren en mensen gescheiden te houden zonder dat dit schadelijk is voor de beren zelf. Het WNF steunt al jarenlang de inheemse Chukotkan-bevolking in Rusland bij het voorkomen van fatale confrontaties tussen mensen en ijsberen. Deze 'ijsbeerpatrouilles' kosten tot Dit Russische model wordt nu geëxporteerd naar Canada en de VS. Het doel in beide landen is mensen en beren veilig gescheiden te houden. Het WNF helpt mensen die in ijsbeergebied leven om onnodige conflicten te vermijden en voorziet ze van beerbestendige materialen (zoals beerbestendige vuilnisopslag) of herriemakers, rotjes en beanbag-patronen om de beren te verjagen. 5. Bedreigingen van de industrie verminderen Toenemende industriële activiteit zet het leven van dieren in het Noordpoolgebied, en dus dat van ijsbeerfamilies, steeds meer onder druk en verstoort hun natuurlijke leefomgeving. Verdwijnend zee-ijs betekent niet alleen dat de leefomgeving van de ijsbeer kleiner wordt, maar ook dat er ruimte vrijkomt voor potentiële industriële ontwikkeling zoals meer scheepvaart en offshore olie- en gaswinning. Het WNF richt zich op het behouden van de belangrijkste gebieden, zoals kraamkamers, en op het beschermen tegen potentiële industriële schade aan het noordpoolgebied. Dankzij jouw donatie kan het WNF onderzoeken wat de best practices zijn voor de industrie, betere regelgeving toepassen, en plekken creëren waar natuurbescherming en de traditionele lokale manier van leven op de eerste plaats staan, zodat er voldoende ruimte is voor ijsberen en hun families. Verminderen van de bedreiging die industriële activiteiten vormen voor ijsberen door de impact ervan te onderzoeken, en door best practices te steunen. Beschermingsplannen voor de cruciale gebieden die belangrijk zijn voor ijsberen nu, en die een toevluchtsoord kunnen zijn naarmate het ijs verder krimpt zoals Svalbard, Severnya Zemlya, Franz Josef Land, en de Last Ice Area (Canadese noordpooleilanden en Noord-Groenland). 6. De voedselketen in het noordpoolgebied behouden 7

8 Een gezond leven voor de ijsbeer realiseren is niet mogelijk door hun behoeften afzonderlijk te bekijken. We moeten kijken naar de complexe interacties binnen het totale voedselweb in het noordpoolgebied. De ijsbeer is niet het enige dier dat wordt bedreigd door het smeltende zee-ijs van de noordpool. Ook zeehondenpopulaties komen op sommige plaatsen in de problemen vanwege het ontbreken van ijs en sneeuw, waardoor de voedselvoorziening van ijsberen gevaar loopt. Hoe meer het WNF te weten komt over alle dieren in het ecosysteem, hoe beter de organisatie in staat is het leefgebied voor ijsberen te behouden. Met jouw donatie kan het WNF activiteiten ontwikkelen zoals walvissen chippen, noordpoolkabeljauw volgen en andere initiatieven voor het behoud van de rijke biodiversiteit van het noordpoolgebied waar de beren afhankelijk van zijn. Het WNF houdt ook andere dierpopulaties nauw in de gaten, zoals de beluga, de narwal en de Groenlandse walrus. Een walvis chippen kost per jaar, inclusief het verzamelen van de gegevens. 8

IJsbeer. Wetenschappelijke naam ursus maritimus

IJsbeer. Wetenschappelijke naam ursus maritimus IJsbeer Wetenschappelijke naam ursus maritimus IJsberen zijn zoogdieren. Ze komen voor op en rond de Noordpool waar het kouder kan worden dan -40 C! Mannetjes worden ongeveer 3 meter lang en wegen 400

Nadere informatie

DE IJSBEER. Super speurneus

DE IJSBEER. Super speurneus DE IJSBEER Super speurneus Hij is groot, wit en ziet eruit als een echte knuffelbeer. Toch zou je deze reus niet graag tegenkomen in de sneeuw. Gelukkig gebeurt dit ook niet snel, want waar deze poolreiziger

Nadere informatie

Een fragiel gebied in grote problemen

Een fragiel gebied in grote problemen NL Noordpool Een fragiel gebied in grote problemen voorwoord het ijs verdwijnt In het voorjaar van 2000 bezocht ik mijn zwager en schoonzus in Gjoa Haven op een eiland in het Noordpoolgebied van Canada.

Nadere informatie

Ik heb voor dit onderwerp gekozen omdat ik veel van dieren houd en ik meer wou weten over het WNF.

Ik heb voor dit onderwerp gekozen omdat ik veel van dieren houd en ik meer wou weten over het WNF. Werkstuk door M. 1467 woorden 15 februari 2013 6 150 keer beoordeeld Vak Nederlands Inleiding Ik heb voor dit onderwerp gekozen omdat ik veel van dieren houd en ik meer wou weten over het WNF. Wat is het

Nadere informatie

6,1. Werkstuk door een scholier 1741 woorden 4 januari keer beoordeeld. Natuurkunde

6,1. Werkstuk door een scholier 1741 woorden 4 januari keer beoordeeld. Natuurkunde Werkstuk door een scholier 1741 woorden 4 januari 2010 6,1 174 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Wereld Natuur Fonds Gemaakt door: Manon 11-11-2009 Inhoud 1. Inleiding 2. Wat is het WNF? 3. Hoe is het WNF

Nadere informatie

Factsheet. Klimaatverandering in het Arctisch gebied

Factsheet. Klimaatverandering in het Arctisch gebied Factsheet Het Arctisch gebied Klimaatverandering in het Arctisch gebied Klimaatverandering in het Arctisch gebied Het Arctisch gebied (ook Noordpoolgebied genoemd) is voor een groot deel bevroren oceaan,

Nadere informatie

Polen. Blok 1 De Rijke Zee. Robbert Jak. Dag 5, 29 oktober Duurzaam werken op Zee

Polen. Blok 1 De Rijke Zee. Robbert Jak. Dag 5, 29 oktober Duurzaam werken op Zee Polen Blok 1 De Rijke Zee Robbert Jak Dag 5, Duurzaam werken op Zee Marine Ecology - Processes, Systems, and Impacts, 2012 Michel J Kaiser, Martin J Attrill, Simon Jennings, David N Thomas, David K. A.

Nadere informatie

7 keer beoordeeld 25 december 2013

7 keer beoordeeld 25 december 2013 3,9 Werkstuk door A. 1896 woorden 7 keer beoordeeld 25 december 2013 Vak Anders Voorwoord Waarom dit onderwerp? Ik houd veel van de natuur en ik vind de aarde mooi. Helaas gaan een heleboel mensen niet

Nadere informatie

Nieuwe koude oorlog vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Nieuwe koude oorlog vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 21 October 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/82640 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

5,4. a) Gegevens over de organisatie. Werkstuk door een scholier 934 woorden 5 mei keer beoordeeld. Maatschappijleer

5,4. a) Gegevens over de organisatie. Werkstuk door een scholier 934 woorden 5 mei keer beoordeeld. Maatschappijleer Werkstuk door een scholier 934 woorden 5 mei 2006 5,4 46 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Midden: bespreking van de organisaties 1) WWF of world wide foundation for nature Inhoud: 1) Wat -Gegevens

Nadere informatie

Werkblad - Les 2 - Waterbouw en ecologie

Werkblad - Les 2 - Waterbouw en ecologie BOUWEN MET DE NATUUR In Nederland proberen we de natuur te herstellen, maar de natuur kan zelf ook een handje helpen. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij de aanleg van de Marker Wadden, een eilandengroep in het

Nadere informatie

SILVER EXPLORER. $ 9.599* per gast. Pakketprijs**: View Suite. Silversea Expeditions SCHIP. vanaf VERTREK 2 DUUR 11 DAGEN JUL 2016

SILVER EXPLORER. $ 9.599* per gast. Pakketprijs**: View Suite. Silversea Expeditions SCHIP. vanaf VERTREK 2 DUUR 11 DAGEN JUL 2016 on the ROCKS begeleide reis Kijk om u heen tijdens uw cruise op de Noord-Atlantische Oceaan en u zal zien wat dit poolgebied zo fantastisch maakt. Gigantische gletsjers, glasheldere ijsbergen en bevroren

Nadere informatie

Beleidsplan Wereld Natuur Fonds

Beleidsplan Wereld Natuur Fonds Beleidsplan Wereld Natuur Fonds 1. Inleiding Stichting Het Wereld Natuur Fonds Nederland, verder het Wereld Natuur Fonds of WNF, is een zelfstandige stichting gevestigd in Zeist. Het Wereld Natuur Fonds

Nadere informatie

2017 editie ON THE ROCKS

2017 editie ON THE ROCKS 20 ed iti 17 ON THE ROCKS e 2017 ARCTIC BEGELEIDE REIS Kijk om u heen tijdens uw cruise op de Noord-Atlantische Oceaan en u zal zien wat dit poolgebied zo fantastisch maakt. Gigantische gletsjers, glasheldere

Nadere informatie

Doel De student wordt zich bewust van het eigen handelen t.o.v. duurzaamheid.

Doel De student wordt zich bewust van het eigen handelen t.o.v. duurzaamheid. Duurzaamheid Duurzaamheid, een thema dat veel raakvlakken heeft met het dagelijks leven en de beroepspraktijk. Met deze lessen worden studenten gestimuleerd om na te denken over een probleem rond duurzaamheid

Nadere informatie

Bernd Roemmelt / Greenpeace HET KLIMAAT EN DE NOORDPOOL

Bernd Roemmelt / Greenpeace HET KLIMAAT EN DE NOORDPOOL Bernd Roemmelt / Greenpeace HET KLIMAAT EN DE NOORDPOOL HET KLIMAAT EN DE NOORDPOOL Greenpeace is een organisatie die ereldijd opkomt voor het milieu. We illen de natuur en de dieren daarin beschermen.

Nadere informatie

IJsberen op Spitsbergen

IJsberen op Spitsbergen IJsberen op Spitsbergen In juli 2014 ben ik op een fantastische reis naar Spitsbergen geweest. De hoop was dat ik een ijsbeer zou zien die ook zichtbaar was zonder verrekijker. En wat heb ik (en alle anderen)

Nadere informatie

Mens, natuur & milieu

Mens, natuur & milieu Mens, natuur & milieu Lesbrief Biologie. In dit thema ga je aan de gang met opdrachten die gaan over de ontwikkelingen in het havengebied en de gevolgen voor natuur en milieu. Deze opdracht is een lesbrief

Nadere informatie

a) Titel voorstel Gezamenlijke mededeling aan het Europees Parlement en de Raad. Een geïntegreerd EU-beleid voor het noordpoolgebied.

a) Titel voorstel Gezamenlijke mededeling aan het Europees Parlement en de Raad. Een geïntegreerd EU-beleid voor het noordpoolgebied. Fiche 3: mededeling geïntegreerd EU-beleid noordpoolgebied 1. Algemene gegevens a) Titel voorstel Gezamenlijke mededeling aan het Europees Parlement en de Raad. Een geïntegreerd EU-beleid voor het noordpoolgebied.

Nadere informatie

Lesbrief. biologie NATUUR EN MILIEU OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2

Lesbrief. biologie NATUUR EN MILIEU OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2 Lesbrief Onderbouw voortgezet onderwijs - VMBO NATUUR EN MILIEU De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam binnen.

Nadere informatie

BIODIVERSITEIT. RECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS VERsnippering, VER. ONRECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS Klimaatsverandering

BIODIVERSITEIT. RECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS VERsnippering, VER. ONRECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS Klimaatsverandering BIODIVERSITEIT RECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS VERsnippering, VER ONRECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS Klimaatsverandering DUURZAME ONTWIKKELING INTEGRAAL WATERBEHEER BIODIVERSITEIT Wat? Belang?

Nadere informatie

De exploitatie van het Noordpoolgebied: een historisch perspectief

De exploitatie van het Noordpoolgebied: een historisch perspectief 17 April 2008 1 De exploitatie van het Noordpoolgebied: een historisch perspectief Arctisch Centrum / H.R. de Haas & L. Hacquebord www.arctic-centre.nl www.lashipa.nl 17 April 2008 2 Noordpoolgebied in

Nadere informatie

Red de Jamaica Iguan

Red de Jamaica Iguan Red de Jamaica Iguan Door Evert Henningheim In het vrijwel ondoordringbare droogbos van Jamaica leeft een bijzondere leguaansoort. Het voortbestaan van deze Jamaicaanse leguaan wordt ernstig bedreigd.

Nadere informatie

DIERENPASPOORT IJSBEER pag 1

DIERENPASPOORT IJSBEER pag 1 DIERENPASPOORT IJSBEER pag 1 LATIJNSE NAAM: Ursus maritimus Ik ben een: zoogdier Aantal jongen: 1-4, meestal 2 jongen Zwanger: ca. 9 maanden Volwassen met: ca. 4 jaar Maximale leeftijd: (wild) ca. 25 jaar

Nadere informatie

Natuur In Zicht - Biodiversiteit

Natuur In Zicht - Biodiversiteit Natuur In Zicht - Biodiversiteit Kennismaking lesgever 2 1 Lesverloop 3 Biodiversiteit: wat is het? Hoe ontstaat het? Belang van biodiversiteit Bedreiging van biodiversiteit Wat kan je zelf doen? Hectarespel

Nadere informatie

inhoud 1. De ijsbeer 2. Hier woon ik 3. Mijn jas is warm 4. Mijn voeten 5. Jagen 6. In het hol 7. Erop uit 8. Bedreigd 9. Berenweetjes 10.

inhoud 1. De ijsbeer 2. Hier woon ik 3. Mijn jas is warm 4. Mijn voeten 5. Jagen 6. In het hol 7. Erop uit 8. Bedreigd 9. Berenweetjes 10. De ijsbeer inhoud 1. De ijsbeer 3 2. Hier woon ik 4 3. Mijn jas is warm 5 4. Mijn voeten 6 5. Jagen 7 6. In het hol 8 7. Erop uit 9 8. Bedreigd 10 9. Berenweetjes 11 10. Filmpjes 13 Pluskaarten 14 Bronnen

Nadere informatie

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - BIOLOGIE OPDRACHTEN

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - BIOLOGIE OPDRACHTEN NATUUR EN MILIEU LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - BIOLOGIE De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam

Nadere informatie

inhoud blz. 1. Roofdieren 2. De leeuw 3. De tijger 4. De luipaard 5. De wolf 6. De ijsbeer 7. De bruine beer 8. Filmpjes Pluskaarten

inhoud blz. 1. Roofdieren 2. De leeuw 3. De tijger 4. De luipaard 5. De wolf 6. De ijsbeer 7. De bruine beer 8. Filmpjes Pluskaarten Roofdieren inhoud blz. 1. Roofdieren 3 2. De leeuw 4 3. De tijger 6 4. De luipaard 8 5. De wolf 10 6. De ijsbeer 12 7. De bruine beer 14 8. Filmpjes 16 Pluskaarten 18 Bronnen en foto s 19 Colofon en voorwaarden

Nadere informatie

30 jaar CITES Sonja Van Tichelen European Regional Director. 3 maart 2014

30 jaar CITES Sonja Van Tichelen European Regional Director. 3 maart 2014 30 jaar CITES Sonja Van Tichelen European Regional Director 3 maart 2014 1. Een woordje over IFAW 2. Belang van CITES voor de bescherming van soorten 3. Laten CITES en de EU de ijsberen in de kou staan?

Nadere informatie

Stichting Financieel Paspoort

Stichting Financieel Paspoort Stichting Financieel Paspoort Het idee voor het Financieel Paspoort is ontstaan in de werkgroep Digitale Communicatie tijdens het PensioenLab 2014-2015. Op 5 oktober 2015 is de stichting opgericht door

Nadere informatie

Lesbrief. biologie NATUUR EN MILIEU OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2

Lesbrief. biologie NATUUR EN MILIEU OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2 Lesbrief Onderbouw voortgezet onderwijs - VWO NATUUR EN MILIEU De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam binnen.

Nadere informatie

WERKSTUK WERELD NATUUR FONDS

WERKSTUK WERELD NATUUR FONDS WERKSTUK WERELD NATUUR FONDS Daan van Schaik Groep 8, OBS De Vlierboom 19 mei 2014 Inhoud Inleiding... 3 1 Wat is het WNF?... 4 1.1. Oprichting WNF... 4 1.2 Organisatie nu... 4 2 Wat doet het WNF?... 6

Nadere informatie

Boodschap uit Gent voor Biodiversiteit na 2010

Boodschap uit Gent voor Biodiversiteit na 2010 Boodschap uit Gent voor Biodiversiteit na 2010 Belgisch voorzitterschap van de Europese Unie: Conferentie over Biodiversiteit in een veranderende wereld 8-9 september 2010 Internationaal Conventiecentrum

Nadere informatie

Kan de ijsbeer zich aanpassen?

Kan de ijsbeer zich aanpassen? Kan de ijsbeer zich aanpassen? 8 Aantal pootjes : Sl e u t e lw o o r d e n : Activiteit : ijsbeer, Noordpool, pakijs, voedselbehoefte, levenswijze bewustmaking Biodiversiteit Ac h t e r g r o n d De ijsbeer

Nadere informatie

Thema 2 Planten en dieren

Thema 2 Planten en dieren Naut samenvatting groep 7 Mijn Malmberg Thema 2 Planten en dieren Samenvatting Eten en gegeten worden Als je de leefomgeving van een plant of dier bestudeert, kijk je naar de levenloze natuur; dus naar

Nadere informatie

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - BIOLOGIE OPDRACHTEN OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - BIOLOGIE OPDRACHTEN OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2 NATUUR EN MILIEU LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - BIOLOGIE De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam

Nadere informatie

inhoud Deze buurt is niet meer wat het geweest is,

inhoud Deze buurt is niet meer wat het geweest is, De Noordpool BRRRRR inhoud 1. Inleiding 3 2. Twee Noordpolen 4 3. Landen rond de Noordpool 5 4. Krimpen 6 5. Het Behouden Huis 7 6. De Noordpool bereikt 8 7. Dag en nacht 9 8 Het weer 10 9. Dieren 11 10.

Nadere informatie

Olie en gaswinning in het noordpoolgebied vanuit het perspectief van mens en milieu

Olie en gaswinning in het noordpoolgebied vanuit het perspectief van mens en milieu Olie en gaswinning in het noordpoolgebied vanuit het perspectief van mens en milieu Martine van den Heuvel-Greve en Bas Bolman 12 november 2015 Wie zijn wij? Martine van den Heuvel-Greve IMARES Zeebioloog

Nadere informatie

Handel in bedreigde dieren en planten Het CITES-verdrag in de praktijk

Handel in bedreigde dieren en planten Het CITES-verdrag in de praktijk Themablad Traffic/Cites 01-10-2002 13:50 Pagina 4 Hans Extra HD:WERELD NATUUR FONDS:0201017 Themablad Traffic/Cites:DOCU Handel in bedreigde dieren en planten Het CITES-verdrag in de praktijk Al eeuwenlang

Nadere informatie

Kijken! Kijken! Niet kopen!

Kijken! Kijken! Niet kopen! Kijken! Kijken! Niet kopen! 1. Aanzetten 1.a Kijken! Kijken! Niet kopen! Jij gaat aan de slag met het dossier Kijken! Kijken! Niet kopen!. Welke onderdelen van het dossier ga jij maken? Overleg met je

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie Nr. 2150 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Nadere informatie

Nederlands Samenwerkingsverband voor Inheemse Volken. Inhoudsopgave

Nederlands Samenwerkingsverband voor Inheemse Volken. Inhoudsopgave Nederlands Samenwerkingsverband voor Inheemse Volken Contactpersoon: NCIV Nederlands Centrum voor Inheemse Volken Mr. Leo van der Vlist Postbus 94098 1090 GB Amsterdam leo.vandervlist@nciv.net Inhoudsopgave

Nadere informatie

NUKKA WIL NAAR HUIS Theatergroep De Citadel

NUKKA WIL NAAR HUIS Theatergroep De Citadel NUKKA WIL NAAR HUIS Theatergroep De Citadel Inhoud: 1. Ter voorbereiding op de inhoud van de voorstelling 2. Vóór de voorstelling 3. Boeken die bij het thema passen 4. Speelliedje 1. Ter voorbereiding

Nadere informatie

Strategisch plan Januari 2012

Strategisch plan Januari 2012 Strategisch plan Januari 2012 BEGINSELEN Onze visie: Ons staat een wereld voor ogen, waarin dieren respect en bescherming genieten. Onze missie: Het IFAW redt en beschermt dieren over de hele wereld. Onze

Nadere informatie

VERZAMELKAART. zadelrob. Pagophilus groenlandicus

VERZAMELKAART. zadelrob. Pagophilus groenlandicus VERZAMELKAART zadelrob Er worden drie afzonderlijke populaties zadelrobben onderscheiden, op basis van de plaats waar ze zich voortplanten: de Noordwest-Atlantische populatie, de populatie in de Groenlandzee,

Nadere informatie

VRAGEN REACTIES GOEDE DOELEN. Amnesty International (te zien in de reportage)

VRAGEN REACTIES GOEDE DOELEN. Amnesty International (te zien in de reportage) VRAGEN # Hoeveel donateurs werven jullie jaarlijks met straatwerving? # Hoe lang blijven deze mensen vervolgens donateur? # Wanneer word ik als donateur rendabel voor Amnesty International? Aangezien er

Nadere informatie

UNITING THE ORGANIC WORLD

UNITING THE ORGANIC WORLD International Federation of Organic Agriculture Movements Principles of Organic Agriculture 1 Beginselen van de Biologische Landbouw De Beginselen vormen de wortels, waaruit de biologische landbouw groeit

Nadere informatie

Ecosysteem voedselrelaties

Ecosysteem voedselrelaties Ecosysteem ecologie Ecosysteem voedselrelaties Oceanen: voedselweb + energiestromen Ga naar Mypip.nl en open de oefening 3 voedselketen - voedselweb Doe de oefening en maak vervolgens de aangeleverde vragen.

Nadere informatie

LAAT DE WIND WAAIEN

LAAT DE WIND WAAIEN LAAT DE WIND WAAIEN 2019 zal worden herinnerd als het jaar waarin iets veranderde, toen kinderen staakten om volwassenen te vragen actie te ondernemen om klimaatverandering tegen te gaan. Geïnspireerd

Nadere informatie

Europese opinie over diergebruik en -handel Een enquête onder 2407 inwoners van zes Europese landen April 2014

Europese opinie over diergebruik en -handel Een enquête onder 2407 inwoners van zes Europese landen April 2014 Europese opinie over diergebruik en -handel Een enquête onder 2407 inwoners van zes Europese landen April 2014 1 Steekproefsamenstelling en methodologie Abacus Data heeft zojuist een enquête afgenomen

Nadere informatie

Rondleidingen ZOO Antwerpen

Rondleidingen ZOO Antwerpen Rondleidingen ZOO Antwerpen boeiend en speels vernieuwd! Hieronder vind je een handig overzicht van al onze rondleidingen, per doelgroep en leeftijdscategorie. Zowel en als, families en andere kunnen reserveren

Nadere informatie

LESPAKKET ECOLOGIE. Naam. Dierenrijk is onderdeel van

LESPAKKET ECOLOGIE. Naam. Dierenrijk is onderdeel van LESPAKKET ECOLOGIE VMBO Naam Docent Klas LEKKER BEESTEN TUSSEN DE DIEREN Dierenrijk is onderdeel van WELKOM IN DIERENRIJK SPOREN Om ervoor te zorgen dat je een leuke en leerzame excursie hebt, volgen hier

Nadere informatie

De evolutie van de partijfinanciering op het niveau van de Europese Unie ( )

De evolutie van de partijfinanciering op het niveau van de Europese Unie ( ) VIVES BRIEFING 2016/04 De evolutie van de partijfinanciering op het niveau van de Europese Unie (2001-2016) Wouter Wolfs Jef Smulders 1 DE EVOLUTIE VAN DE PARTIJFINANCIERING ROPESE UNIE (2001-2016) Wouter

Nadere informatie

ZA5223. Flash Eurobarometer 290 (Attitudes of Europeans Towards the Issue of Biodiversity, wave 2) Country Specific Questionnaire Netherlands

ZA5223. Flash Eurobarometer 290 (Attitudes of Europeans Towards the Issue of Biodiversity, wave 2) Country Specific Questionnaire Netherlands ZA5223 Flash Eurobarometer 290 (Attitudes of Europeans Towards the Issue of Biodiversity, wave 2) Country Specific Questionnaire Netherlands FLASH 290 BIODIVERSITY Q1. Hebt u ooit gehoord van de term biodiversiteit?

Nadere informatie

Nieuwsbrief van De Neushoornstichting March 2017

Nieuwsbrief van De Neushoornstichting March 2017 Nieuwsbrief van De Neushoornstichting March 2017 Neushoornkalfje geboren in Diergaarde Blijdorp. Vrolijk nieuws uit de Rotterdamse dierentuin Blijdorp. Daar is in de nacht van 14 februari de Indische neushoorn

Nadere informatie

Duurzaamheid bij Landal GreenParks

Duurzaamheid bij Landal GreenParks Duurzaamheid bij Landal GreenParks Kenniswerkplaats Vitale Vakantieparken Noord-Veluwe Harderwijk - 18 februari 2015 Landal een duurzame organisatie? Onze belofte naar de gasten Waarom D&BO? Externe

Nadere informatie

Beperken Voedsel verspilling, Waarden van Voedsel in de Keten

Beperken Voedsel verspilling, Waarden van Voedsel in de Keten Beperken Voedsel verspilling, Waarden van Voedsel in de Keten Juist of onjuist Per jaar wordt door de Nederlandse consument 8 tot 11% van het gekochte voedsel weggegooid! Juist of onjuist Totaal wordt

Nadere informatie

Wildernis, woongebied en wingewest

Wildernis, woongebied en wingewest Louwrens Hacquebord Wildernis, woongebied en wingewest Een geschiedenis van de poolgebieden Uitgeverij Atlas Contact Amsterdam/Antwerpen Inhoud Inleiding 11 1 Jagers/verzamelaars 17 2 Veehouders op Groenland

Nadere informatie

Nieuwe vervuiling bedreigt noordpooldieren Eos 36

Nieuwe vervuiling bedreigt noordpooldieren Eos 36 Nieuwe vervuiling bedreigt noordpooldieren Eos 36 Vlamvertragers bereiken het afgelegen arctisch gebied Eerst het goede nieuws: voor het eerst in jaren dalen de gehaltes PCB s en DDT in dieren die aan

Nadere informatie

Uitleg over wat er is gebeurd: (Geografisch) over de tekening hiernaast

Uitleg over wat er is gebeurd: (Geografisch) over de tekening hiernaast Uitleg over wat er is gebeurd: (Geografisch) over de tekening hiernaast Het begin allemaal rond 2050. Er schampt een grote meteoor langs de aarde ten zuidwesten van Zuid- Amerika. Daardoor verandert de

Nadere informatie

Opdracht 1b. Welk soort afval is het meest schadelijk voor de natuur?

Opdracht 1b. Welk soort afval is het meest schadelijk voor de natuur? Opdracht 1a. In de tabel hieronder staan een aantal materialen. Bedenk per type materiaal 3 soorten afval die je tegenkomt onderweg naar school of op het schoolplein. Zoek per categorie van 1 soort afval

Nadere informatie

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - BIOLOGIE ANTWOORDEN OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2

LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - BIOLOGIE ANTWOORDEN OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2 NATUUR EN MILIEU LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - BIOLOGIE De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam

Nadere informatie

HET KLIMAAT EN DE NOORDPOOL. Bernd Roemmelt / Greenpeace

HET KLIMAAT EN DE NOORDPOOL. Bernd Roemmelt / Greenpeace HET KLIMAAT EN DE NOORDPOOL Bernd Roemmelt / Greenpeace 2. NOORDPOOL OPDRACHT 1 Bekijk het filmpje: 1. Welke landen liggen rondom de Noordpool? 2. In welke zee ligt de Noordpool? Bernd Roemmelt / Greenpeace

Nadere informatie

ENERGIE & KLIMAATBESCHERMING

ENERGIE & KLIMAATBESCHERMING Om bij te dragen aan de bescherming van het klimaat, beperken we de CO2-voetafdruk in onze gehele waardeketen. Daarbij kijken we verder dan alleen onze eigen activiteiten. Ook door nauw samen te werken

Nadere informatie

Biodiversiteit in Vlaanderen: de cijfers

Biodiversiteit in Vlaanderen: de cijfers Biodiversiteit in Vlaanderen: de cijfers Myriam Dumortier Natuurrapport www.natuurindicatoren.be www.nara.be www.inbo.be Haalt Vlaanderen de 2010-doelstelling? Biodiversiteit Verstoringen/bedreigingen

Nadere informatie

Onderwijskundige Visie

Onderwijskundige Visie Onderwijskundige Visie 1 Inleiding Missie Het kind Het kind staat voorop en dus centraal. Ieder kind is uniek en heeft talenten. Elk kind is bijzonder en elk kind mag er zijn. Kinderen zijn niet gelijk,

Nadere informatie

Tropisch Nederland. 1. Aanzetten. 1.a Tropisch Nederland

Tropisch Nederland. 1. Aanzetten. 1.a Tropisch Nederland Tropisch Nederland 1. Aanzetten 1.a Tropisch Nederland Jij gaat aan de slag met het dossier Tropisch Nederland. Welke onderdelen van het dossier ga jij maken? Overleg met je docent. GA IK DOEN STAP ONDERDEEL

Nadere informatie

NANUUK! Een tactisch spel voor de hele familie. 2 tot 4 spelers

NANUUK! Een tactisch spel voor de hele familie. 2 tot 4 spelers NANUUK! Een tactisch spel voor de hele familie. 2 tot 4 spelers SPELINHOUD 1 spelbord dat de machtige ijsmassa voorstelt 21 licht gekleurde dierstukken (6 vissen, zeehonden walrussen en 3 walvissen.) 16

Nadere informatie

Kijken! Kijken! Niet kopen!

Kijken! Kijken! Niet kopen! Kijken! Kijken! Niet kopen! 1. Aanzetten 1.a Kijken! Kijken! Niet kopen! Jij gaat aan de slag met het dossier Kijken! Kijken! Niet kopen!. Welke onderdelen van het dossier ga jij maken? Overleg met je

Nadere informatie

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info. Een wereldberoemde tekening. 2 / 5

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info. Een wereldberoemde tekening. 2 / 5 Wereld Natuur Fonds Op bord hangen: tekeningen van de panda en de poster van de panda. Ik doe mijn spreekbeurt over het Wereld Natuur Fonds omdat ik van dieren hou en omdat ik de bedreigde dieren wil helpen.

Nadere informatie

DE BRUINVIS. Kleinste walvisachtige van ons grootste natuurgebied, de Noordzee

DE BRUINVIS. Kleinste walvisachtige van ons grootste natuurgebied, de Noordzee DE BRUINVIS Kleinste walvisachtige van ons grootste natuurgebied, de Noordzee Bruinvis paspoort Lengte Gewicht Leeftijd Groepsgrootte 1-10 Voedsel vrouw ± 1,60 m man ± 1,45 m vrouw ± 60 kg man ± 50 kg

Nadere informatie

- Arctische monitoring en beoordeling van b.v. kwik en radioactiviteit in voedsel en het milieu (Arctic Monitoring and assessment Programme)

- Arctische monitoring en beoordeling van b.v. kwik en radioactiviteit in voedsel en het milieu (Arctic Monitoring and assessment Programme) Speech Patrick Brandt Symposium Nederlands Polair Programma 1 november 2013 Ik zou u iets vertellen over de Arctische Raad. Laat ik even teruggaan naar de Koude Oorlog toen actieve samenwerking tussen

Nadere informatie

Wie, wat, waar? - Op welke schaal doen de oorzaken, waardoor het ijs en de sneeuw op de noordpool smelten, zich voor? (lokaal, regionaal of mondiaal)

Wie, wat, waar? - Op welke schaal doen de oorzaken, waardoor het ijs en de sneeuw op de noordpool smelten, zich voor? (lokaal, regionaal of mondiaal) Werken met de Wie-Wat-Waar-Schijf Opdracht 1 Tabel 1 1. 2. 3. 4. 5. 6. Wie, wat, waar? Opdracht 2 A. Lees de tekst 1 De Noordpool smelt door het versterkte broeikaseffect. B. Beantwoord de vragen over

Nadere informatie

Openbare raadpleging in het kader van de "fitness check" van de EU-natuurwetgeving (vogel- en habitatrichtlijn)

Openbare raadpleging in het kader van de fitness check van de EU-natuurwetgeving (vogel- en habitatrichtlijn) Openbare raadpleging in het kader van de "fitness check" van de EU-natuurwetgeving (vogel- en habitatrichtlijn) Over u Uw naam of de naam van uw organisatie: Geen censuur op natuur! Mogen wij uw bijdrage

Nadere informatie

STRATEGIE VOOR. ERC s zijn opgericht voor iedereen die graag een bijdrage wil en kan leveren aan het herstel van het ecosysteem.

STRATEGIE VOOR. ERC s zijn opgericht voor iedereen die graag een bijdrage wil en kan leveren aan het herstel van het ecosysteem. STRATEGIE VOOR 2019 ERC s zijn opgericht voor iedereen die graag een bijdrage wil en kan leveren aan het herstel van het ecosysteem. DE VISIE VAN ECOSYSTEM RESTORATION CAMPS IS: Wij streven naar een aarde

Nadere informatie

Ruim baan voor windenergie in het leefgebied van vleermuizen. De optimale bescherming van vleermuizen rond windturbines. Bat Protection System

Ruim baan voor windenergie in het leefgebied van vleermuizen. De optimale bescherming van vleermuizen rond windturbines. Bat Protection System Ruim baan voor windenergie in het leefgebied van vleermuizen De optimale bescherming van vleermuizen rond windturbines Bat Protection System De missie van Topwind Meer kans op een succesvolle ontwikkeling

Nadere informatie

SPITSBERGEN NOORWEGEN. Verkenning van de wereld van sneeuw en ijs in Spitsbergen Het ijzige noorden tussen poolcirkel en Noordpool

SPITSBERGEN NOORWEGEN. Verkenning van de wereld van sneeuw en ijs in Spitsbergen Het ijzige noorden tussen poolcirkel en Noordpool SPITSBERGEN NOORWEGEN Verkenning van de wereld van sneeuw en ijs in Spitsbergen Het ijzige noorden tussen poolcirkel en Noordpool 44 Nordic Lente 2017 Spitsbergen is op Franz Josefland na de laatste stop

Nadere informatie

ZEEHONDEN informatiepakket

ZEEHONDEN informatiepakket ZEEHONDEN informatiepakket In Nederland leven zeehonden in de Noordzee en de Waddenzee. Als je met de boot naar een van de eilanden gaat, kan je ze op de zandbanken zien liggen. Op de zandbanken worden

Nadere informatie

RONDLEIDINGEN ZOO ANTWERPEN

RONDLEIDINGEN ZOO ANTWERPEN RONDLEIDINGEN ZOO ANTWERPEN BOEIEND EN SPEELS Hieronder vind je een handig overzicht van al onze rondleidingen, per doelgroep en leeftijdscategorie. Zowel scholen en als, families en andere groepen kunnen

Nadere informatie

LEERLINGENBLAD VAN:... NAAR DE HAAIEN! DOE-HET-ZELF LES BASISONDERWIJS GROEP 7 & 8 EEN WERELD VOL WATER

LEERLINGENBLAD VAN:... NAAR DE HAAIEN! DOE-HET-ZELF LES BASISONDERWIJS GROEP 7 & 8 EEN WERELD VOL WATER LEERLINGENBLAD VAN:...... DOE-HET-ZELF LES BASISONDERWIJS GROEP 7 & 8 EEN WERELD VOL WATER 2 EEN WERELD VOL WATER Als je vanuit de ruimte naar de aarde kijkt zie je heel veel blauw. Dat komt omdat onze

Nadere informatie

LESBESCHRIJVING GROEP 7-8

LESBESCHRIJVING GROEP 7-8 LESBESCHRIJVING GROEP 7-8 DOELEN: De leerlingen leren over walvisachtigen in de Noordzee. De leerlingen leren over de leefomgeving van deze dieren. De leerlingen kunnen relaties leggen tussen mens en natuur

Nadere informatie

Visserij in de Poolgebieden

Visserij in de Poolgebieden Visserij in de Poolgebieden Seminar, 14 september 2016 Netherlands Institute for the Law of the Sea (NILOS), Universiteit Utrecht Achter Sint Pieter 200, Raadzaal, Utrecht Definitief programma 12 september

Nadere informatie

FACTSHEET. Hoe denken Nederlanders over natuur van het boerenland, in de stad en natuurgebieden?

FACTSHEET. Hoe denken Nederlanders over natuur van het boerenland, in de stad en natuurgebieden? Onderzoeksresultaten Motivaction: FACTSHEET Hoe denken Nederlanders over natuur van het boerenland, in de stad en natuurgebieden? september 2015 Onderzoeksinstituut Motivaction heeft in opdracht van Vogelbescherming

Nadere informatie

samen werken aan een lokale voedselstrategie

samen werken aan een lokale voedselstrategie samen werken aan een lokale voedselstrategie Waarom een voedselstrategie? Voedsel neemt een centrale plaats in binnen onze samenleving. Steeds meer mensen willen na jaren van vervreemding opnieuw bewust

Nadere informatie

Duurzaamheidsbeleid Doingoood

Duurzaamheidsbeleid Doingoood Duurzaamheidsbeleid Doingoood Over Doingoood Doingoood bestaat uit 2 delen: Doingoood volunteer work (sociale onderneming) en Doingoood foundation (stichting). In al onze werkwijzen en procedures gaan

Nadere informatie

THEMA 2 ALLES WAT LEEFT. LES 3 Waarom biodiversiteit? Deze les gaat over: Bij dit thema horen ook: Ecosystemen

THEMA 2 ALLES WAT LEEFT. LES 3 Waarom biodiversiteit? Deze les gaat over: Bij dit thema horen ook: Ecosystemen Powered by ESA NEMO NSO SPACE EXPO WNF THEMA 2 ALLES WAT LEEFT LES 3 Waarom biodiversiteit? Deze les gaat over: Ecosystemen Bij dit thema horen ook: Les 1 Lunchtrommel in de ruimte Les 2 Lunchtrommel op

Nadere informatie

Informatieve boeken groep 4-8

Informatieve boeken groep 4-8 De aarde binnenstebuiten Waarom wisselen dag en nacht elkaar af? Waarom regent het? Waar komen wolken vandaan? Dit boek over de werking van de aarde geeft antwoord op veel kindervragen. Met leuke activiteiten

Nadere informatie

Meer grip op klimaatbeleid

Meer grip op klimaatbeleid Meer grip op klimaatbeleid Klimaatbeleid voeren is complex. Het is interdisciplinair en omgeven met onzekerheid. Hoe zorg je als overheid dat je klimaatbeleid aansluit bij je ambities? En waarmee moet

Nadere informatie

Mevrouw de voorzitter, Geachte leden van het Bureau, Dames en heren,

Mevrouw de voorzitter, Geachte leden van het Bureau, Dames en heren, Vrijdag 10 september 2010 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Comité van de Regio s Resource Efficient Europa Mevrouw de voorzitter, Geachte leden van het Bureau,

Nadere informatie

DE GEOGRAFIE VAN ANTARCTICA AAN DE SLAG

DE GEOGRAFIE VAN ANTARCTICA AAN DE SLAG 2013-2015 DE GEOGRAFIE VAN ANTARCTICA AAN DE SLAG VRAAG 01 / 10 WELKE OPPERVLAKTE BESLAAT ANTARCTICA (IN MILJOEN KM 2 )? 1,4 MILJOEN 4 MILJOEN 14 MILJOEN 9 MILJOEN Het antwoord is niet juist! HERKANSING

Nadere informatie

Werkstuk Biologie De Pandabeer

Werkstuk Biologie De Pandabeer Werkstuk Biologie De Pandabeer Werkstuk door een scholier 1603 woorden 11 juni 2009 6,3 579 keer beoordeeld Vak Biologie Hoofdstukken: Inleiding Hoofdstuk1:Uiterlijk van de panda Hoofdstuk2:De leefomgeving

Nadere informatie

Deel 4: de bedreigingen voor het koraal

Deel 4: de bedreigingen voor het koraal Lesstof Deel 1: het koraalrif Deel 2: het koraal Deel 3: het belang van koraal Deel 4: de bedreigingen voor het koraal Deel 5: het beschermen van het koraal Deel 4: De bedreigingen voor het koraal Deze

Nadere informatie

C 2 RE. CO 2 Reductie Initiatief

C 2 RE. CO 2 Reductie Initiatief C 2 RE CO 2 Reductie Initiatief 1 De opwarming van de aarde De opwarming van de aarde is waarschijnlijk de grootste uitdaging voor onze planeet en vormt een bedreiging voor onze maatschappij en de toekomstige

Nadere informatie

Het GLB en dierenwelzijn: hoge normen in de EU

Het GLB en dierenwelzijn: hoge normen in de EU Het GLB en dierenwelzijn: hoge normen in de EU De Europese Unie mikt hoog Europese Commissie Landbouw en plattelandsontwikkeling Bijdrage van het landbouwbeleid Het GLB biedt landbouwers een aantal stimuli

Nadere informatie

Relatiecirkels als hulpmiddel voor systeemdenken

Relatiecirkels als hulpmiddel voor systeemdenken Relatiecirkels als hulpmiddel voor systeemdenken Leerdoelen: De leerlingen kunnen onder begeleiding de verwevenheid tussen economische, sociale en ecologische aspecten in duurzaamheidsvraagstukken herkennen.

Nadere informatie

Docentenhandleiding bij: het klimaat en de Noordpool

Docentenhandleiding bij: het klimaat en de Noordpool Docentenhandleiding bij: het klimaat en de Noordpool Doel Dit educatiepakket is door Greenpeace ontwikkeld en heeft als doel de kennis en het bewustzijn van leerlingen te vergroten over klimaatverandering

Nadere informatie

Tijger. Een machtige streepjeskat

Tijger. Een machtige streepjeskat Tijger Een machtige streepjeskat Aan de manier waarop tijgers sluipen en op hun prooi afspringen, is goed te zien dat ze uit de familie van katachtigen komen. De tijger is binnen die familie zelfs de grootste

Nadere informatie

De Noordpool en het Internationale Recht

De Noordpool en het Internationale Recht De Noordpool en het Internationale Recht Erik J. Molenaar Deputy Director, Netherlands Institute for the Law of the Sea (NILOS) Professor, K.G. Jebsen Centre for the Law of the Sea (JCLOS), UiT The Arctic

Nadere informatie

Verklaring van de symbolen

Verklaring van de symbolen Verklaring van de symbolen lactosevrij UTZ CERTIFIED gecertificeerde koffieboeren verbouwen hun koffie met zorg en aandacht voor mens en milieu. Inter IKEA Systems B.V. 2009 Producten die geschikt zijn

Nadere informatie

klimaatverandering en voedsel

klimaatverandering en voedsel klimaatverandering en voedsel Parijs; wat is er afgesproken en gaat het lukken? Wat betekent dit voor landbouw en voeding? Energie transitie als voorbeeld voor producent en consument Duurzaamheid als paradigma.

Nadere informatie