Startersseminaries en bedrijfseconomische opleidingen voor niet-economen Finance. Diane Breesch

Transcriptie

1 Startersseminaries en bedrijfseconomische opleidingen voor niet-economen Finance Diane Breesch

2 Praktische informatie

3 Praktische informatie Lesgever Prof. dr. Diane Breesch (vakgroep ACCO, Accounting, Auditing en Bedrijfsfinanciering) Bureau: VUB, 2C155 (postbakje in lokaal 2C157) Tel: +32 (2) Fax: +32 (2) Finance sessies Dinsdag 27 oktober 19.15u u Dinsdag 3 november 18.15u u Dinsdag 10 november 18.15u u Handleiding Inleiding tot het bedrijfsbeheer finance

4 Finance

5 Finance I. Boekhouden en jaarrekeningen II. III. Belastingen Jaarrekeningen interpreteren en bedrijfskapitaal beheren

6 Finance I. Boekhouden en Jaarrekeningen H1. Functie en juridisch kader van boekhouden H2. Balans H3. Resultatenrekening H4. Enkele bijzonderheden II. Belastingen H5. Directe belasting Inkomstenbelasting H6. Indirecte belasting Belasting op Toegevoegde Waarde III. Jaarrekeningen interpreteren en bedrijfskapitaal beheer H7. Over Liquiditeit, Solvabiliteit en Rentabiliteit

7 Finance I. Boekhouden en Jaarrekeningen II. III. Belastingen Jaarrekeningen interpreteren en bedrijfskapitaal beheren

8 Deel 1: Boekhouden en jaarrekeningen H1. Functie en juridisch kader van boekhouden H2. Balans H3. Resultatenrekening H4. Enkele bijzonderheden - Immateriële vaste activa - Leasing - Kosten en schulden van personeel

9 Functie en juridisch kader van boekhouden Definitie Boekhouden Identificatie, registratie en samenvatting van financiële informatie en rapportering naar belanghebbenden in de vorm van financiële staten De taal van het bedrijfsleven Gebeurtenis Analyse en registratie door boekhouder Financiële staten Gebruikers Titel van de presentatie pag. 9

10 Decision makers Boekhoudkundige informatie is belangrijk voor iedereen die een beslissing wenst te nemen met een economische impact. Titel van de presentatie pag. 10 Aandeelhouders/beleggers willen weten of een onderneming een goede investering is. Crediteuren (schuldeisers) : banken en leveranciers willen weten of ze krediet kunnen verstrekken, hoeveel en voor hoe lang? Klanten willen weten of ze kunnen vertrouwen op een goede na-verkoop dienst. Belastingen Het belang van de boekhouding

11 Financieel versus Analytisch boekhouden Financieel boekhouden Analytisch boekhouden Gebruikers Rapporten Vormvereisten Tijdspanne Extern Intern (aandeelhouders/investeerders, (managers) banken, leveranciers, overheid) Samenvatting (onderneming in zijn geheel) Strenge vormvereisten (GAAP + standaardschema van de jaarrekening) - Verleden (actual 2006 actual 2005) - 1 jaar (soms ½, ¼) Detail (verschillende onderdelen van de onderneming: per product, per afdeling, ) Geen wettelijk kader - Toekomst (budget 2006 actual 2006) jaar

12 Natuurlijk persoon Onbeperkte aansprakelijkheid Juridische kader: (financieel) boekhoudkundige verplichtingen van commerciële (profit) organisaties Rechtspersoon / Beperkte aansprakelijkheid Eenmanszaken en zeer kleine handelsvennootschappen Kleine handelsvennootschappen Grote handelsvennootschappen Kooplui (handelaars), VOF of Comm. V. met omzet (excl. BTW) per jaar 500,000 euro (620,000 euro voor tankstations) Aankoop-, verkoop-, en financieel dagboek Ondernemingen die niet meer dan één van de volgende drempels overschrijden: - personeel 50 - omzet 7,300,000 - balanstotaal 3,650,000 tenzij personeel > 100 Alle andere ondernemingen Balans en Resultatenrekening Vereenvoudigde (enkelvoudige) boekhouding Volledige (dubbele) boekhouding Volledige (dubbele) boekhouding Jaarrekening niet volgens een bepaald schema opstellen en niet neerleggen Verkort schema jaarrekening Neerlegging bij de Balanscentrale van de NBB Volledig schema jaarrekening Neerlegging bij de Balanscentrale van de NBB Commissaris aanstellen (audit)

13 Juridische kader: (financieel) boekhoudkundige verplichtingen Belgische Algemeen Aanvaarde Boekhoudkundige Normen (AABN) Belgian Generally Accepted Accounting Principles (GAAP) Wet van 17 juli 1975 op de boekhouding van de ondernemingen De boekhoudwet bepaalt onder meer dat elke onderneming een passende boekhouding moet voeren, dat elke boekhouding door middel van een stelsel van boeken en rekeningen, enzovoort. Het KB van 12 september 1983 tot uitvoering van de Boekhoudwet. Dit uitvoeringsbesluit geeft onder meer details over de vereenvoudigde boekhouding en over het houden en bewaren van de boeken. Het KB van 12 september 1983 (minimumindeling van een algemeen rekeningstelsel). Het Wetboek van Vennootschappen (2000) In Boek IV van dit wetboek vinden we bepalingen over de jaarrekening die gemeenschappelijk zijn voor de vennootschappen met rechtspersoonlijkheid. Het KB van 30 januari 2001 tot uitvoering van het Wetboek van Vennootschappen. Details over de waarderingsregels die bij een volledige boekhouding dienen gehanteerd te worden; vaste schema s van de jaarrekening. Gebaseerd op Europese 4e en 7e Richtlijn (78/660/EEC) Aanbevelingen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen (CBN)

14 Juridische kader: (financieel) boekhoudkundige verplichtingen Internationaal Financial Accounting Standards Board (FASB) : US-GAAP International Accounting Standards Board (IASB) wil de financiële verslaggeving over de ganse wereld harmoniseren International Accounting Standards (IAS) / International Financial Reporting Standards (IFRS) Binnen de Europese Unie moeten beursgenoteerde ondernemingen sinds 1 januari 2005 hun geconsolideerde jaarrekening opstellen in overeenstemming met de IAS / IFRS.

15 H2-3 Balans en Financial Resultatenrekening Statements De belanghebbenden van de onderneming stellen zich twee cruciale vragen betreffende de financiële situatie van een onderneming: - Wat is de financiële positie (vermogenstoestand) van de onderneming op een welbepaalde dag (momentopname)? - Hoe goed heeft de onderneming gepresteerd gedurende een welbepaalde periode? Titel van de presentatie pag. 15

16 Balans en Financial Resultatenrekening Statements De boekhouder geeft een antwoord op deze vragen aan de hand van 2 financiële staten: Balans momentopname van de vermogenstoestand Resultatenrekening overzicht van de prestaties gedurende een welbepaalde periode Titel van de presentatie pag. 16

17 Bezittingen van de onderneming Deze zijn nodig om de operationele activiteit van de onderneming uit te voeren en opbrengsten te genereren Activa The Balans Balance Sheet is a snapshot at one point in time in the life of a momentopname van de vermogenstoestand business. ABC Balans (in ) December 31, 20X1 Financieringsbronnen Claim op de Activa Passiva Vaste activa Eigen vermogen Residuele claim op activa (intern) Terreinen en gebouwen 9,755 Kapitaal 9,255 Machines, installaties en Totaal eigen vermogen 9,255 uitrusting 6,500 Totaal vaste activa 16,255 Schulden Verplichtingen van de onderneming tov. buitenstaanders (extern) = prioritaire claim op de activa Vlottende activa Lange termijn 4,000 Handelsschulden 5,800 Voorraad 2,300 Te betalen lonen 3,765 Handelsvorderingen 2,040 Bank en kas 2,225 Totaal vlottende activa 6,565 Totaal schulden 13,565 Totaal activa 22,820 Totaal passiva 22,820 Titel van de presentatie pag. 17

18 Balans momentopname van de vermogenstoestand Balans (horizontaal) Balans (verticaal) Actief Vaste activa Vlottende activa Totaal actief Passief Eigen vermogen LT-schulden Vlottende schulden Totaal passief Actief Vaste activa Vlottende activa Totaal actief Passief Eigen vermogen LT-schulden Vlottende schulden Totaal passief

19 Balans momentopname van de vermogenstoestand The Balance Sheet De boekhoudkundige gelijkheid: Activa = Passiva Of Bezittingen = Eigen vermogen + Schulden De boekhoudkundige gelijkheid is de basis voor dubbel boekhouden: Elke transactie oefent een invloed uit op minstens twee rekeningen Titel van de presentatie pag. 19

20 Case Study Fitnessclub B.V.B.A. Bepaal de invloed van volgende transacties op de balans: 1. Op 1 januari 20X1 wordt de fitnessclub opgericht. Janssens en Peeters investeren 75,000 in de vennootschap; 2. Op 2 januari 20X1 leent de bank 25,000 aan de vennootschap; 3. Op 2 januari 20X1 koopt de fitnessclub allerlei fitnesstoestellen aan. De gefactureerde som is 20,000. De fitnessclub betaalt onmiddellijk 5,000. Het overblijvende saldo is verschuldigd binnen de zestig dagen 4. Op 3 januari koopt de fitnessclub kantinebenodigdheden (koffie, soepjes, andere dranken, versnaperingen, ) aan, nu voor een totale waarde van 3,000. Betaling dient te geschieden binnen de dertig dagen; 5. Op 15 januari betaalt de fitnessclub de leverancier van de kantinebenodigdheden; x. Aandeelhouder Janssens voert aanpassingswerken uit aan zijn eigen huis ten bedrage van 10,000.

21 Case Study Fitnessclub B.V.B.A. BEZITTINGEN = EIGEN VERMOGEN + SCHULDEN Bank Kapitaal (1) +75,000 = +75,000 75,000 = 75,000

22 Case Study Fitnessclub B.V.B.A. Bepaal de invloed van volgende transacties op de balans: 1. Op 1 januari 20X1 wordt de fitnessclub opgericht. Janssens en Peeters investeren 75,000 in de vennootschap; 2. Op 2 januari 20X1 leent de bank 25,000 aan de vennootschap; 3. Op 2 januari 20X1 koopt de fitnessclub allerlei fitnesstoestellen aan. De gefactureerde som is 20,000. De fitnessclub betaalt onmiddellijk 5,000. Het overblijvende saldo is verschuldigd binnen de zestig dagen 4. Op 3 januari koopt de fitnessclub kantinebenodigdheden (koffie, soepjes, andere dranken, versnaperingen, ) aan, nu voor een totale waarde van 3,000. Betaling dient te geschieden binnen de dertig dagen; 5. Op 15 januari betaalt de fitnessclub de leverancier van de kantinebenodigdheden; x. Aandeelhouder Janssens voert aanpassingswerken uit aan zijn eigen huis ten bedrage van 10,000.

23 Case Study Fitnessclub B.V.B.A. BEZITTINGEN = EIGEN VERMOGEN + SCHULDEN Bank Kapitaal Lening (1) +75,000 = +75,000 (2) +25,000 = +25,000 Saldo +100,000 = 75,000 25, ,000 = 100,000

24 Case Study Fitnessclub B.V.B.A. Bepaal de invloed van volgende transacties op de balans: 1. Op 1 januari 20X1 wordt de fitnessclub opgericht. Janssens en Peeters investeren 75,000 in de vennootschap; 2. Op 2 januari 20X1 leent de bank 25,000 aan de vennootschap; 3. Op 2 januari 20X1 koopt de fitnessclub allerlei fitnesstoestellen aan. De gefactureerde som is 20,000. De fitnessclub betaalt onmiddellijk 5,000. Het overblijvende saldo is verschuldigd binnen de zestig dagen; 4. Op 3 januari koopt de fitnessclub kantinebenodigdheden (koffie, soepjes, andere dranken, versnaperingen, ) aan, nu voor een totale waarde van 3,000. Betaling dient te geschieden binnen de dertig dagen; 5. Op 15 januari betaalt de fitnessclub de leverancier van de kantinebenodigdheden; x. Aandeelhouder Janssens voert aanpassingswerken uit aan zijn eigen huis ten bedrage van 10,000.

25 Case Study Fitnessclub B.V.B.A. BEZITTINGEN = EIGEN VERMOGEN + SCHULDEN Uitrusting Bank Kapitaal Lening Handelsschul -den (1) +75,000 = +75,000 (2) +25,000 = +25,000 (3) +20,000-5, ,000 Saldo +20, ,000 = 75,000 25, , ,000 = 115,000

26 Case Study Fitnessclub B.V.B.A. Bepaal de invloed van volgende transacties op de balans: 1. Op 1 januari 20X1 wordt de fitnessclub opgericht. Janssens en Peeters investeren 75,000 in de vennootschap; 2. Op 2 januari 20X1 leent de bank 25,000 aan de vennootschap; 3. Op 2 januari 20X1 koopt de fitnessclub allerlei fitnesstoestellen aan. De gefactureerde som is 20,000. De fitnessclub betaalt onmiddellijk 5,000. Het overblijvende saldo is verschuldigd binnen de zestig dagen; 4. Op 3 januari koopt de fitnessclub kantinebenodigdheden (koffie, soepjes, andere dranken, versnaperingen, ) aan, nu voor een totale waarde van 3,000. Betaling dient te geschieden binnen de dertig dagen; 5. Op 15 januari betaalt de fitnessclub de leverancier van de kantinebenodigdheden; x. Aandeelhouder Janssens voert aanpassingswerken uit aan zijn eigen huis ten bedrage van 10,000.

27 Case Study Fitnessclub B.V.B.A. BEZITTINGEN = EIGEN VERMOGEN + SCHULDEN Uitrusting Voorraad Bank Kapitaal Lening Handelsschul -den (1) +75,000 = +75,000 (2) +25,000 = +25,000 (3) +20,000-5, ,000 (4) +3,000 +3,000 Saldo +20,000 +3, ,000 = 75,000 25, , ,000 = 118,000

28 Case Study Fitnessclub B.V.B.A. Bepaal de invloed van volgende transacties op de balans: 1. Op 1 januari 20X1 wordt de fitnessclub opgericht. Janssens en Peeters investeren 75,000 in de vennootschap; 2. Op 2 januari 20X1 leent de bank 25,000 aan de vennootschap; 3. Op 2 januari 20X1 koopt de fitnessclub allerlei fitnesstoestellen aan. De gefactureerde som is 20,000. De fitnessclub betaalt onmiddellijk 5,000. Het overblijvende saldo is verschuldigd binnen de zestig dagen; 4. Op 3 januari koopt de fitnessclub kantinebenodigdheden (koffie, soepjes, andere dranken, versnaperingen, ) aan, nu voor een totale waarde van 3,000. Betaling dient te geschieden binnen de dertig dagen; 5. Op 15 januari betaalt de fitnessclub de leverancier van de kantinebenodigdheden; x. Aandeelhouder Janssens voert aanpassingswerken uit aan zijn eigen huis ten bedrage van 10,000.

29 Case Study Fitnessclub B.V.B.A. B E ZIT TIN G E N = E IG E N V E R M O G E N + SC HU L D E N U itrusting Voorraad Bank K apitaal Lening H andelsschul -den (1) +75,000 = +75,00 0 (2) + 25,000 = +25,000 (3) +20,000-5, ,00 0 (4) +3,000 +3,000 (5) -3,000-3,00 0 Sald o +20,000 +3, ,000 = 75, , , ,000 = 115,000 A c t iv a V a ste A c tiv a In sta lla t ie s, 2 0,0 0 0 m a c h in e s e n u itru st in g V lo tt e n d e a c t iv a V o o rr a a d 3,0 0 0 B a la n s p e r X 1 (in ) P a ss iv a E ig e n v e r m o g e n K a p ita a l 7 5,0 0 0 L a n g e sc h u ld e n T e r m ijn B a n k le n in g 2 5,0 0 0 B a n k 9 2,0 0 0 H a n d e ls sc h u ld e n 1 5,0 0 0 T o ta a l a c tiv a 1 1 5,0 0 0 T o ta a l p a s s iv a 1 1 5,0 0 0

30 Case Study Fitnessclub B.V.B.A. Bepaal de invloed van volgende transacties op de balans: 1. Op 1 januari 20X1 wordt de fitnessclub opgericht. Janssens en Peeters investeren 75,000 in de vennootschap; 2. Op 2 januari 20X1 leent de bank 25,000 aan de vennootschap; 3. Op 2 januari 20X1 koopt de fitnessclub allerlei fitnesstoestellen aan. De gefactureerde som is 20,000. De fitnessclub betaalt onmiddellijk 5,000. Het overblijvende saldo is verschuldigd binnen de zestig dagen; 4. Op 3 januari koopt de fitnessclub kantinebenodigdheden (koffie, soepjes, andere dranken, versnaperingen, ) aan, nu voor een totale waarde van 3,000. Betaling dient te geschieden binnen de dertig dagen; 5. Op 15 januari betaalt de fitnessclub de leverancier van de kantinebenodigdheden; x. Aandeelhouder Janssens voert aanpassingswerken uit aan zijn eigen huis ten bedrage van 10,000.

31 Resultatenrekening prestaties gedurende een welbepaalde periode R esu lta ten re k en in g (in sta ffelv o rm ) B ed rijfso p bre ng sten B ed rijfsk o sten B ed rijfsresu lta at F in a nc ië le o p bre ng sten F in a nc ië le k o sten R esu ltaat g ew o ne bed rijfsu ito e fe n in g U itzo nd erlijk e o p breng sten U itzo nd erlijk e k o sten R esu ltaat vo o r be last ing B e last ing e n o p d e w inst R esu ltaat

32 Bezittingen Resultatenrekening prestaties gedurende een welbepaalde periode Revenues and Expenses Activa Vast Vlottend Balans 31/12/X1 Schulden Lange termijn Vlottend Eigen Vermogen Kapitaal Overgedragen resultaat Financieringsbronnen Cumulatieve opbrengsten - Cumulatieve kosten Overgedragen resultaat bijkomend eigen vermogen verworven via opbrengsten en kosten Opbrengsten verhogen eigen vermogen Kosten verlagen eigen vermogen. Het overgedragen resultaat kan omschreven worden als de cumulatieve opbrengsten over de volledige levensduur van de onderneming, verminderd met de cumulatieve kosten en uitgekeerde dividenden over de levensduur van de onderneming.

33 Balans en resultatenrekening Balans 31/12/X1 Balans 31/12/X2 Actief Passief Kapitaal OGR 1/1 Actief Passief Kapitaal OGR 31/12 Resultatenrekening 1/1/X2 31/12/X2 OGR 31/12 = OGR 1/1 + Resultaat 1/1-31/12 - Dividenden

34 Resultatenrekening Twee manieren om resultaat te meten: Realisatiebeginsel of Cashbasis Cash moment van de opname = wanneer cash wordt betaald of ontvangen Realisatie moment van de opname = twee voorwaarden

35 Accrual Realisatiebeginsel Basis (accrual) Volgens het realisatiebeginsel worden opbrengsten in de boekhouding opgenomen als 2 voorwaarden voldaan zijn: Verdiend goederen of diensten verstrekt aan klant Geconcretiseerd - geld of een vordering tot toekomstige betaling verkregen is van de klant. Voorbeelden: Een verkoop op krediet wordt als opbrengst opgenomen, als de goederen worden geleverd, zelfs indien de verkoper op dat moment geen cash ontvangt. Tijdschrift abonnementen dienen op voorhand cash te worden betaald, maar de opbrengst wordt slechts gerealiseerd op het ogenblik dat het tijdschrift geleverd wordt. Goederen worden op proef naar de klant gestuurd, maar de opbrengst is slechts gerealiseerd als de klant formeel beloofd om de goederen te accepteren en ervoor te betalen.

36 Realisatiebeginsel Twee types Accrual kosten: Basis Produktkosten De kosten van de voorraad, waarbij er een rechtstreekse overeenstemming is tussen de opbrengsten en de kosten Als er geen opbrengst is, is er ook geen kostprijs van verkochte goederen. Periodekosten - De kosten zijn in dit geval niet rechtstreeks gelinkt aan de opbrengsten, maar veeleer aan de periode waarin de opbrengsten potentieel kunnen verdiend worden Vb. Huur Huur dient betaald te worden zelfs als er geen opbrengsten worden gerealiseerd.

37 Accrual Realisatiebeginsel Basis and Cash Basis Overeenstemming (matching) Produktkosten dienen in de resultatenrekening te worden verwerkt, op het ogenblik dat de opbrengsten die er mee overeenstemmen, gerealiseerd zijn. vb. kostprijs van de verkochte handelsgoederen te worden geboekt op het ogenblik dat het product verkocht wordt en de ermee overeenstemmende opbrengst gerealiseerd wordt. Zolang het product niet verkocht wordt, wordt het als een bezitting beschouwd ( geactiveerd ) en als voorraad opgenomen in de balans Periode kosten dienen in de resultatenrekening te worden verwerkt in de periode waarop ze betrekking hebben. Op die manier brengen we de opbrengsten van een bepaalde periode in overeenstemming met de kosten die we in dezelfde periode hebben opgelopen. vb. Zo mag de huurprijs die betrekking heeft op januari enkel als kost geboekt worden in de periode januari, ongeacht wanneer de betaling van deze huurprijs heeft plaatsgehad. Activa zijn onverbruikte kosten

38 Accrual or Cash basis? Het realisatiebeginsel is het huidig algemeen aanvaard boekhoudkundig beginsel voor de bepaling van het resultaat in een volledige boekhouding: Vollediger dan cash; Realisatiebeginsel of cash? Geeft beter de economische realiteit weer;

39 Matching Afschrijvingen and Cost Recovery Een voorbeeld van overeenstemming is de afschrijving van vaste activa = systematische toewijzing van de aanschaffingswaarde van vaste activa aan een kostenrekening over hun waarschijnlijke gebruiksduur. Vaste activa worden ge(ver)bruikt gedurende hun levensduur waardoor zij gedurende meerdere periodes opbrengsten tot stand brengen. Volgens het principe van de overeenstemming moeten we hun kostprijs bijgevolg uitspreiden over hun ganse gebruiksduur. ( Volgens de cash basis zou de kostprijs van het vast actief als een uitgave beschouwd worden op het ogenblik van de betaling)

40 Case Study Fitnessclub B.V.B.A. Bepaal de invloed van volgende transacties op de balans en de resultatenrekening: 6. Over de ganse maand januari schrijft de fitnessclub het maandelijks lidgeld uit voor een totaal bedrag van 5,000. Deze worden deels in cash ( 2,000) ontvangen. Het restant is op krediet. 7. Op 16 januari betaalt de fitnessclub 3,000 huur van de fitnessruimte en dit voor de maanden januari, februari en maart; 8. De kantineopbrengst volledig in contanten betaald - van 19 januari bedraagt 2,000. De overeenstemmende aankoopkost van de verkochte kantinebenodigdheden bedraagt slechts 1, De op 2 januari aangekochte fitnesstoestellen hebben een vermoedelijke gebruiksduur van 5 jaar of 60 maanden. 10. De fitnessclub plaatst op 20 januari een advertentie in een lokaal reclameblad. Hiervoor betaalt ze 200 cash.

41 Case Study Fitnessclub B.V.B.A. BEZITTINGEN = EIGEN VERMOGEN + SCHULDEN Uitrusting Voorraad Bank Handels- Kapitaal Overge- Lening Handelsschul vorderingen Dragen -den resultaat Saldo +20,000 +3, ,000 = 75,000 25, ,000 (6) +2,000 +3,000 +5,000 Saldo +20,000 +3, ,000 +3, ,000 +5, , , ,000 = 120,000

42 Case Study Fitnessclub B.V.B.A. Bepaal de invloed van volgende transacties op de balans en de resultatenrekening: 6. Over de ganse maand januari schrijft de fitnessclub het maandelijks lidgeld uit voor een totaal bedrag van 5,000. Deze worden deels in cash ( 2,000) ontvangen. Het restant is op krediet. 7. Op 16 januari betaalt de fitnessclub 3,000 huur van de fitnessruimte en dit voor de maanden januari, februari en maart; 8. De kantineopbrengst volledig in contanten betaald - van 19 januari bedraagt 2,000. De overeenstemmende aankoopkost van de verkochte kantinebenodigdheden bedraagt slechts 1, De op 2 januari aangekochte fitnesstoestellen hebben een vermoedelijke gebruiksduur van 5 jaar of 60 maanden. 10. De fitnessclub plaatst op 20 januari een advertentie in een lokaal reclameblad. Hiervoor betaalt ze 200 cash.

43 Case Study Fitnessclub B.V.B.A. BEZITTINGEN = EIGEN VERMOGEN + SCHULDEN Uitrusting Voorraad Bank Handels- Voor- Kapitaal Overge- Lening Handelsschul vorderingen Uitbetaa Dragen -den lde resultaat Huur Saldo +20,000 +3, ,000 = 75,000 25, ,000 (6) +2,000 +3,000 +5,000 (7) -3,000 +2,000-1,000 Saldo +20,000 +3, ,000 +3,000 +2, ,000 +4, , , ,000 = 119,000

44 Case Study Fitnessclub B.V.B.A. Bepaal de invloed van volgende transacties op de balans en de resultatenrekening: 6. Over de ganse maand januari schrijft de fitnessclub het maandelijks lidgeld uit voor een totaal bedrag van 5,000. Deze worden deels in cash ( 2,000) ontvangen. Het restant is op krediet. 7. Op 16 januari betaalt de fitnessclub 3,000 huur van de fitnessruimte en dit voor de maanden januari, februari en maart; 8. De kantineopbrengst volledig in contanten betaald - van 19 januari bedraagt 2,000. De overeenstemmende aankoopkost van de verkochte kantinebenodigdheden bedraagt slechts 1, De op 2 januari aangekochte fitnesstoestellen hebben een vermoedelijke gebruiksduur van 5 jaar of 60 maanden. 10. De fitnessclub plaatst op 20 januari een advertentie in een lokaal reclameblad. Hiervoor betaalt ze 200 cash.

45 Case Study Fitnessclub B.V.B.A. BEZITTINGEN = EIGEN VERMOGEN + SCHULDEN Uitrusting Voorraad Bank Handels- Voor- Kapitaal Overge- Lening Handelsschul vorderingen Uitbetaa Dragen -den lde resultaat Huur Saldo +20,000 +3, ,000 = 75,000 25, ,000 (6) +2,000 +3,000 +5,000 (7) -3,000 +2,000-1,000 (8) -1,000-1,000 +2,000 +2,000 Saldo +20,000 +2, ,000 +3,000 +2, ,000 +5, , , ,000 = 120,000

46 Case Study Fitnessclub B.V.B.A. Bepaal de invloed van volgende transacties op de balans en de resultatenrekening: 6. Over de ganse maand januari schrijft de fitnessclub het maandelijks lidgeld uit voor een totaal bedrag van 5,000. Deze worden deels in cash ( 2,000) ontvangen. Het restant is op krediet. 7. Op 16 januari betaalt de fitnessclub 3,000 huur van de fitnessruimte en dit voor de maanden januari, februari en maart; 8. De kantineopbrengst volledig in contanten betaald - van 19 januari bedraagt 2,000. De overeenstemmende aankoopkost van de verkochte kantinebenodigdheden bedraagt slechts 1, De op 2 januari aangekochte fitnesstoestellen hebben een vermoedelijke gebruiksduur van 5 jaar of 60 maanden. 10. De fitnessclub plaatst op 20 januari een advertentie in een lokaal reclameblad. Hiervoor betaalt ze 200 cash.

47 Case Study Fitnessclub B.V.B.A. BEZITTINGEN = EIGEN VERMOGEN + SCHULDEN Uitrusting Voorraad Bank Handels- Voor- Kapitaal Overge- Lening Handelsschul vorderingen Uitbetaa Dragen -den lde resultaat Huur Saldo +20,000 +3, ,000 = 75,000 25, ,000 (6) +2,000 +3,000 +5,000 (7) -3,000 +2,000-1,000 (8) -1,000-1,000 +2,000 +2,000 (9) Saldo 19,667 +2, ,000 +3,000 +2, ,000 4, , , ,667 = 119,667

48 Case Study Fitnessclub B.V.B.A. Bepaal de invloed van volgende transacties op de balans en de resultatenrekening: 6. Over de ganse maand januari schrijft de fitnessclub het maandelijks lidgeld uit voor een totaal bedrag van 5,000. Deze worden deels in cash ( 2,000) ontvangen. Het restant is op krediet. 7. Op 16 januari betaalt de fitnessclub 3,000 huur van de fitnessruimte en dit voor de maanden januari, februari en maart; 8. De kantineopbrengst volledig in contanten betaald - van 19 januari bedraagt 2,000. De overeenstemmende aankoopkost van de verkochte kantinebenodigdheden bedraagt slechts 1, De op 2 januari aangekochte fitnesstoestellen hebben een vermoedelijke gebruiksduur van 5 jaar of 60 maanden. 10. De fitnessclub plaatst op 20 januari een advertentie in een lokaal reclameblad. Hiervoor betaalt ze 200 cash.

49 Case Study Fitnessclub B.V.B.A. B E ZIT T IN G E N = E I G E N V E R M O G E N + S C H U L D E N U it ru stin g V o o r ra ad B a n k H a n d els- V o o ru it- K a pita a l O v erg ed r L eni ng H a n d els- v o rd erin g en B et aa ld e a g en sch u ld e n H u u r r esu lta at S ald o 1 9, , , , , ,00 0 4, , ,0 0 0 (10 ) (10 ') = S ald o + 19, , , , ,0 00 = 75, , , , ,4 67 = 1 1 9,4 67 Balans fitnessclub per X1 (in ) Activa Passiva Uitrusting 19,667 Kapitaal 75,000 Voorraad 2,000 Overgedragen resultaat 4,467 Bank 92,800 Totaal eigen vermogen 79,467 Handelsvorderingen 3,000 Lening 25,000 Vooruitbetaalde huur 2,000 Handelsschulden 15,000 Totaal schulden 40,000 Totaal activa 119,467 Totaal passiva 119,467 Resultatenrekening fitnessclub januari 20X1 (in ) Omzet (opbrengsten) 7,000 Kosten Huur 1,000 Kosten verkochte kantineben. 1,000 Afschrijvingen 333 Publiciteit 200 Totaal kosten 2,533 Resultaat 4,467

50 Algemeen Aanvaarde Boekhoudkundige Beginselen Realisatiebeginsel - Realisatie : verdiend + geconcretiseerd - Overeenstemming/Matching: Productkosten vs. Periodekosten Boekhoudkundige entiteit Onderneming die apart staat van andere ondernemingen of individuen als een afzonderlijke economische eenheid Monetaire eenheid (bv. ) - Maatstaf om boekhoudkundige transacties te registreren - Stabiele waardemeter (geen inflatie) Continuïteit (going concern) - Veronderstelling dat de onderneming oneindig lang zal blijven bestaan; - Basis voor historische kostprijs : bezittingen worden immers verondersteld te worden gebruikt en worden niet verondersteld te worden verkocht.

51 Algemeen Aanvaarde Boekhoudkundige Beginselen Objectiviteit / Betrouwbaarheid - redelijke graad van precisie Substance over form Economische realiteit boven juridische vorm Worst-case scenario Voorzichtigheid (conservatisme) - Waarderingsmethode toepassen die voor activa resulteert in het laagste bedrag, voor schulden in het hoogste bedrag, en voor het resultaat in het laagste bedrag - mate van zorg respecteren bij het maken van ramingen of schattingen

52 H4:Enkele bijzonderheden Immateriële vaste activa Leasing Kosten en schulden van personeel

53 Immateriële vaste activa = niet-materieel tastbare componenten die een duurzame waarde hebben voor de onderneming en gebruikt worden voor de bedrijfsactiviteit. Balans (horizontaal) Materieel Immaterieel Actief Vaste activa Vlottende activa Totaal actief Passief Eigen vermogen LT-schulden Vlottende schulden Totaal passief

54 Immateriële vaste activa Voorbeelden Patent / Octrooi Een octrooi of patent is een door de overheid verstrekt monopolie (exclusief recht) op een bepaalde uitvinding of ontdekking. Wie een octrooi heeft op een uitvinding is gerechtigd om als enige de uitvinding toe te passen. De octrooihouder (tenzij een licentie is verleend) kan ieder ander verbieden de uitvinding na te maken, te verkopen of in te voeren.

55 Immateriële vaste activa Voorbeelden Auteursrecht (copyright) :is het recht van de auteur van een boek, film, muziek, software (of andere creatieve items) om te bepalen hoe, waar en wanneer zijn werk wordt gepubliceerd of vermenigvuldigd. Dit recht ontstaat vanzelf bij het maken van zo'n werk.

56 Immateriële vaste activa Voorbeelden Merken zijn alle benamingen, tekeningen, verpakkingen en andere tekens die dienen om de producten of diensten van een onderneming te onderscheiden. De merkhouder kan het merk laten registereren hetgeen wil zeggen dat hij als enige het mag gebruiken voor een bepaald handesdoel.

57 Immateriële vaste activa Voorbeelden Licenties: Een licentieovereenkomst is een overeenkomst waarbij de houder van een industrieel eigendomsrecht (zoals een octrooi, auteursrecht of merk) zich het recht ontzegt om zijn erkend of feitelijk bestaand monopolierecht tegen de wederpartij in te roepen. De wederpartij krijgt aldus, meestal tegen betaling, een vergunning tot het verrichten van handelingen die onder het monopolierecht vallen. (bv. softwarelicenties franchising - zo worden bijvoorbeeld verschillende McDonald restaurants onder de naam McDonald uitgebaat door onafhankelijke eigenaars.

58 Immateriële vaste activa Waardering Extern aangekocht: tegen aanschaffingswaarde BEZITTINGEN = EIGEN VERMOGEN + SCHULDEN Immateriële vaste activa +15,000 = 15,000 15,000 = 15,000 Zelf tot stand gebracht: niet op de balans of kosten voor onderzoek / ontwikkeling

59 Immateriële vaste activa Waardering Onderzoek kan worden gedefinieerd als oorspronkelijk en planmatig onderzoekswerk waarvan de onderneming verwacht dat het zal leiden tot nieuwe kennis die ze kan aanwenden voor producten, productiemethodes, markttechnieken en dergelijke. Ontwikkeling is de daaropvolgende stap waarbij de industrieel of commercieel bruikbare onderzoeksresultaten door de onderneming in gebruik worden genomen.

60 Immateriële vaste activa Waardering O&O kosten kunnen slechts als gebruiksgoed geactiveerd worden wanneer ze de toekomstige opbrengstenstroom van de onderneming positief beïnvloeden. Grote omzichtigheid is hier vanzelfsprekend geboden. De onzekerheid omtrent de toekomstige gunstige effecten is inderdaad dikwijls groot. In weerwil van het principe van de overeenstemming, staan sommige landen (bijv. Verenigde Staten ) daarom geen activering toe of koppelen ze activering aan strenge voorwaarden. In België is zowel activering als directe opname in de kosten mogelijk. BEZITTINGEN = EIGEN VERM OGEN + SCHULDEN Im materiële vaste activa Overgedra gen resultaat (1) = -15, ,000 (2) + 15, ,000 15,000 = 15,000