Met genoegen heb ik de uitnodiging om vandaag de Rozen van Elisabeth uit te reiken aanvaard.

Transcriptie

1 Winnaars 20 e Roos van Elisabeth 2012 Toespraak uitreiking op maandag 19 november 2012 Stichting Elisabethfonds Postbus GC Deventer Telefoon info@st-elisabethfonds.nl Rabobank te Deventer Rekeningnummer Geachte dames en heren, Met genoegen heb ik de uitnodiging om vandaag de Rozen van Elisabeth uit te reiken aanvaard. Het Elisabethfonds is één van die organisaties die zich inzet voor het verbeteren van de positie van psychiatrische en ex-psychiatrische patiënten in onze maatschappij en dat is een onderwerp dat u en ook mij aan het hart gaat. Het is belangrijk om mensen te helpen en te ondersteunen bij het vinden van een plaats in de samenleving. Het Elisabethfonds draagt bij aan de maatschappelijke integratie van mensen met een psychiatrisch verleden.

2 Maar meer nog dan het Elisabethfonds zijn dat uiteraard de vele professionals en vrijwilligers die daar een actieve bijdrage aan leveren. U hebt net de voorzitter alle genomineerden horen opnoemen. De geweldige betrokkenheid van al de genomineerden vind ik indrukwekkend, dames en heren. Helaas heeft het bestuur dit jaar geen enkele aanmelding ontvangen voor de doelgroep van het Elisabethfonds in de categorie vrijwilligers jeugd. Dat is heel jammer want ongetwijfeld zijn er velen die zich op buitengewone wijze als vrijwilliger inzetten voor de kinderen en jongeren. Hopelijk worden volgend jaar ook kandidaten voor deze categorie voorgedragen. Het was ook dit jaar weer moeilijk voor de jury om te kiezen uit de genomineerde kandidaten om te komen tot de winnaars van de Rozen voor Pagina 2 van 20

3 Alle genomineerden hebben blijk gegeven van een indrukwekkende betrokkenheid en inzet. In die zin zijn het allemaal potentiële winnaars. Echter, de jury heeft na een zorgvuldige afweging de winnaars van dit jaar bepaald en die ga ik nu bekend maken. Als u uw naam hoort, dan verzoek ik u om naar voren te komen om de prijs in ontvangst te nemen. We beginnen met de categorie Roos voor professionals jeugd. De jury heeft besloten dat deze toekomt aan de Stichting Vrijwillige Thuiszorg Overijssel, voor mantelzorgers en vrijwilligerszorg voor het project: OASE (Ouders Autisme Steunen Elkaar) en OASE UITGEBREID Pagina 3 van 20

4 Willen de twee professionals als vertegenwoordigers van het project, Herma Spoolder, projectmedewerker en Mirjam Heezen, projectcoördinator naar voren komen? De Vrijwillige Thuiszorg is gestart met het project OASE (Ouders Autisme Steunen Elkaar). Het project wordt gedurende twee jaar uitgevoerd in de gemeenten: Dalfsen, Hardenberg, Hellendoorn, Olst-Wijhe, Ommen, Raalte, Rijssen-Holten, Staphorst, Twenterand en Wierden. Binnen het project OASE worden ervaren ouders van kinderen met autisme in contact gebracht met onervaren ouders van kinderen met autisme. Onervaren ouders worden gesteund door de ervaren ouders en er vindt informatie-uitwisseling plaats. De ervaren ouders helpen de onervaren ouders om gedachten op een rij te zetten en zich verder te ontwikkelen. Pagina 4 van 20

5 Binnen het project OASE UITGEBREID worden ervaren ouders van kinderen met autisme met elkaar in contact gebracht. Gedurende een vaste periode worden koppels begeleid. Gesprekken vinden plaats bij ouders thuis (zogenaamde keukentafelgesprekken). De hulp is laagdrempelig en kan professionele hulp uitstellen of zelfs voorkomen. Ouders van kinderen met autisme zijn in veel gevallen zwaarbelaste mantelzorgers. De psychosociale ondersteuning die ervaren ouders elkaar kunnen bieden kan voorkomen dat de zorg als te zwaar ervaren wordt. Tekenend vindt de jury ook het ervaringsverhaal van Sandra en Mieke, dat ik u niet wil onthouden. Ter bescherming van de privacy zijn de namen gefingeerd. Pagina 5 van 20

6 Sandra heeft een zoon, Stan, van 5 jaar. Onlangs is bij hem autisme geconstateerd. Leven met een kind met autisme is iets heel anders dan de theorie. Theoretisch gezien weet Sandra meer dan andere ouders, ze heeft immers psychologie gestudeerd. Het huwelijk van Sandra is op de klippen gelopen, ze staat er, met hulp van haar moeder, alleen voor. Dit valt Sandra zwaar. Ze kent de wegen van de hulpverlening niet. Ze weet niet wat er mogelijk is en ziet de toekomst met veel zorg tegemoet. Sandra heeft kennis gemaakt met Mieke. Mieke is moeder van een zoon, Pieter, met PDD-NOS, ook een vorm van autisme. Mieke herkent veel in het verhaal van Sandra. Ook haar zoon was in die leeftijd erg dwingend en had veel behoefte aan duidelijkheid en structuur. Pagina 6 van 20

7 Ook zij zat met haar handen in haar haar omdat ze het gevoel had dat het nooit goed zou komen met haar zoon. Haar zoon is nu 23 jaar en volgt een opleiding tot interieurarchitect. Juist door zijn autisme, zijn andere manier van denken, ontwerpt hij mooie en praktische interieurs. Zowel zijn baas als de klanten zijn erg tevreden over hem. Hij heeft zijn plek gevonden en dat werkt ook door in zijn privé situatie. Er worden plannen gemaakt om uit huis te gaan wonen, samen met zijn vriendin. Pieter heeft vrienden maar vindt het soms nog wel moeilijk om de sociale regels te begrijpen. Zijn ouders blijven belangrijk als vraagbaak en bieden hem de veiligheid om zich te kunnen ontwikkelen. Tijdens de bijeenkomsten hadden Sandra en Mieke elkaar al ontmoet. Pagina 7 van 20

8 De tweede avond zochten ze elkaar op. Mieke kan door haar verhalen Sandra helpen om weer licht te zien aan het eind van de tunnel. Ook helpen de praktische tips van Mieke Sandra. Bijvoorbeeld om een fotoboekje te maken van activiteiten die voor schooltijd moeten gebeuren. Zo wordt Pieter minder persoonsafhankelijk. Van structuurafhankelijk kan Pieter zo groeien naar zelfstandigheid. Op dit moment is moeder zo belangrijk voor Stan dat ze er volledig voor hem moet zijn. Hij kan zichzelf niet vermaken en accepteert het niet als moeder een moment voor zichzelf neemt. Hij claimt en Sandra weet hier geen weg meer mee. Mieke s tip om meer structuur aan te brengen door de foto s en het gebruik van een time-timer bieden Sandra al wat lucht om af en toe tijd voor zichzelf te nemen. OASE betekent: Vruchtbare, waterrijke plaats in de woestijn.... Pagina 8 van 20

9 De ervaring is dat ouders van kinderen met autisme een bron van kennis en ervaring meedragen waarmee ze andere ouders kunnen ondersteunen om zo de draaglast te verminderen. Dit komt uiteindelijk weer ten goede aan het kind met autisme. En dat wordt beoogd met het project OASE en met het nieuwe innovatieve project OASE UITGEBREID. De jury is onder de indruk van het effect van het lotgenotencontact dat het delen van ervaringen door de ouders oplevert. Ik neem aan dat u het met de jury en met mij eens bent, dat de Roos van Elisabeth voor de professionals van de projecten OASE en OASE UITGEBREID zeer verdiend is. >> Overhandigen Roos en cheque << Pagina 9 van 20

10 Kom ik toe aan de tweede Roos, namelijk voor de categorie Roos voor professionals voor volwassenen. Deze prijs gaat dit jaar naar: mevrouw Daisy van der Werff voor het project Friend 4 You. Mevrouw Van der Werff kan vandaag helaas niet aanwezig zijn omdat ze op dit moment in het vliegtuig zit naar Thailand. Ze heeft te kennen gegeven dat twee collega s de honneurs waarnemen. Willen Sjerk Kamstra en Wim de Vogel naar voren komen? Daisy van der Werff heeft een cruciale rol gespeeld in de oprichting van het project Friend 4 You. Pagina 10 van 20

11 Friend 4 You is door haar en Anne Varenbrink bedacht tijdens hun afstuderen voor de hbo-v aan de Saxion Hogeschool in Deventer. Na hun afstuderen zijn de wegen van Anne en Daisy gescheiden, het project was toen nog slechts een idee. Daisy heeft ervoor gezorgd dat het idee is omgevormd tot een project dat gestart is bij het Psychoseteam van Dimence in de regio Hanzestreek te Deventer. Tijdens het project ondernemen 2 e jaars hbo-v studenten van Hogeschool Saxion voor een periode van ongeveer 10 weken wekelijks (maatschappelijke) activiteiten met patiënten. De activiteiten kunnen leerdoelen zijn vanuit de patiënt, maar het kunnen ook activiteiten zijn die de sociale en maatschappelijke participatie van de patiënt bevorderen. Pagina 11 van 20

12 Ook kan het gaan om praktische ondersteuning zodat het een aanvulling is op het werk van verpleegkundigen. Let wel: Een Friend wordt gezien als vrijwilliger wat betekent dat hij/zij geen onderdeel uit maakt van het behandelplan maar wel geheimhoudingsplicht heeft. De reden waarom er juist voor deze studenten is gekozen is omdat deze groep studenten in hun opleiding het onderdeel psychiatrie binnen schools krijgen. Tijdens deze zogenaamde binnenschoolse-periode krijgen zij toch de mogelijkheid om kennis te maken met de psychiatrie. Het mes snijdt dus aan twee kanten. Het project Friend 4 You is inmiddels al op twee afdelingen (Team Psychose en Ouderen 2/3 van Dimence te Deventer) ingevoerd. Onlangs heeft een derde afdeling (Ouderen 1) ook interesse in dit project kenbaar gemaakt. Pagina 12 van 20

13 Tevens heeft Saxion Enschede te kennen gegeven interesse te hebben om Friend 4 You aldaar in te voeren. De ervaringen van zowel medewerkers, patiënten als deelnemers (Friends) zijn erg positief en er zijn aanbevelingen en ontwikkelpunten benoemd tijdens de evaluatie die kunnen worden meegenomen in de implementatie van dit project. Door samenwerking met het project vrijwilligersbeleid is het project geborgd in de organisatie: er zijn contracten gemaakt en de administratie wordt vastgelegd. Ook is er door deze samenwerking een subsidie toegekend door de Dokter Wittenberg Stichting. Deze subsidie wordt gebruikt voor de verdere implementatie van het project bij andere teams en regio s van Dimence. Daisy onderhoudt hiervoor contacten met teams en hogescholen, om patiënten die aan het project mee willen doen te koppelen aan studenten. Pagina 13 van 20

14 Door Daisy s inzet en enthousiasme loop het project goed en melden steeds meer teams zichzelf aan voor deelname het project. Het feit dat het project niet bij een idee is gebleven kenmerkt het doorzettingsvermogen en enthousiasme van Daisy. Ze combineert haar taken als psychiatrisch verpleegkundige met de coördinatie van Friend for You. Tijdens de nachtdienst gebruikt ze haar extra tijd om aan het project te werken. De coördinatie van het project neemt daarnaast een hoop tijd in beslag, die Daisy zonder moeite vormgeeft. Het project levert direct zichtbare resultaten op en heeft zijn diensten bewezen. Collega s noemen Daisy positief, enthousiast en zeer kundig. Pagina 14 van 20

15 De jury is van mening dat mevrouw Van der Werff een uitstekende kandidaat is voor de Roos van Elisabeth en heeft besloten deze prijs in de categorie professionals volwassenen aan haar toe te kennen. >> Overhandigen Roos en cheque << Tenslotte, maar zeker niet in de laatste plaats kom ik tot het uitreiken van de Roos in de categorie voor vrijwilligers voor volwassenen. Deze prijs gaat dit jaar naar het: Spelleidersteam Een Steekje Los Willen naar voren komen: Wobke Kotterer, Door Hooijer, Alexandra van Wolven, Gianne Teijsse en Mariska Hendriks. Pagina 15 van 20

16 De jury kent deze prijs graag aan het hele team toe omdat u zich op vrijwillige basis inzet voor de beide doelstellingen van het Elisabethfonds, namelijk de integratie van (ex-) psychiatrische patiënten en het verbeteren van de beeldvorming in de ruimste zin van het woord. Het team voldoet aan alle criteria om in aanmerking te komen voor de Roos. Het zijn de thema s die ook in het spel Een Steekje Los vertegenwoordigd zijn. Een Steekje Los is een dynamisch bordspel over psychische gezondheid en kwaliteit van leven. Het spel was een al jarenlang bestaand idee van Ellen Spanjers, projectleider bij Zorgbelang Gelderland en projectleider bij Saxion Lectoraat GGZ Herstelgerichte Zorg en Empowerment. In 2010 is het bordspel samen met de projectgroep en een spelontwikkelaar ontwikkeld. Ze hebben een eigen website: Pagina 16 van 20

17 Doel van het spel is in gesprek gaan over 8 levensthema s: gezondheid, hulp, studie en beroep, vrije tijd, sociale contacten, relatie, thuis, zingeving. Er zijn zes werkvormen: levensvragen, uitspraken, foto s, kennisvragen, tekenen/uitbeelden, raad het woord en kanskaarten. Het vaste spelleidersteam bestaat nu nog uit 5 ervaringsdeskundige spelleiders die zich op vrijwillige basis inzetten om psychische gezondheid en kwaliteit van leven spelenderwijs bespreekbaar te maken. De bedoeling is dat er straks in elke provincie een spelleidersteam komt. Het spel wordt niet alleen gespeeld met cliënten, maar ook met studenten, docenten, hulpverleners, artsen, buren, familieleden, vrienden, thuis, op festivals, in een multicultureel wijkcentrum, op school of op een congres. Pagina 17 van 20

18 De spelleiders gaan met iedereen in gesprek over psychiatrie, vooroordelen, het stigma en over de beeldvorming van de ggz en de kwaliteit van leven en proberen daarmee taboes te doorbreken. Ondanks dat het zware problematiek is, wordt het thema spelenderwijs bespreekbaar gemaakt, ook met humor en vanuit eigen ervaringen. Alle spelleiders hebben zelf een psychische kwetsbaarheid en hebben hulp of hulp gehad voor hun problematiek. We leven in deze wereld vaak behoorlijk langs elkaar heen. We zien of merken wel dat er iets met iemand anders is, maar vragen er niet of nauwelijks naar. Juist door dit spel worden mensen met elkaar in contact gebracht, een combinatie van diepgang, humor, educatie, competitie, laagdrempeligheid en vooral met veel plezier. Niet praten óver elkaar, maar mét elkaar is. Pagina 18 van 20

19 Hoe serieus de gespreksonderwerpen ook zijn, er wordt altijd gelachen! Niet alleen tijdens de spelbijeenkomst, maar ook vooraf en achteraf. De spelleiders zijn actief in Overijssel, om enkele voorbeelden te noemen: - Op de ADHD lotgenotencontactdag in Zwolle; - Spelworkshops bij Saxion Hogeschool in Deventer en Enschede; - Open Dag over ervaringsdeskundigheid bij Mediant in Enschede. Daarnaast zijn de spelleiders actief op social media, en delen hun ervaringen op facebook en twitter. De Dokter Wittenberg Stichting heeft dit spel mede gefinancierd en de bestuurders hebben een bezoek gebracht aan één van de trainingsdagen voor spelleiders. Pagina 19 van 20

20 Het spelleidersteam is zeer actief geweest in het organiseren en realiseren van een lipdub (videoclip), gericht op de beeldvorming van de psychiatrie. Deze videoclip is gemaakt vanuit het Saxion Lectoraat GGZ Herstelgerichte Zorg en Empowerment, samen met studenten, cliënten, hulpverleners en docenten. In de Week van de Psychiatrie 2012 is de lipdub opgenomen en ook gelanceerd in de hal van Saxion in Enschede, waarbij het hele spelleidersteam actief was om het spel Een Steekje Los te spelen. Het hele promotieteam was weer paraat! De jury heeft besloten om het hele team spelleiders te eren met het winnen van de Roos van Elisabeth in de categorie vrijwilligers volwassen. Daarom wordt het hele spelleidersteam in het zonnetje gezet. De Roos is u van harte gegund. >> Overhandigen Roos en cheque << Pagina 20 van 20