Besprekingsartikel. het proefschrift ingediend bij internationale vaktijdschriften.
|
|
- Philomena Smets
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Bespreking van: Mariëtte Hoogeveen (2012), Writing with peer response using genre knowledge. A classroom intervention. Dissertatie Universiteit Twente. Promotor: Prof. dr. J.J.H. van den Akker; assistent promotor: dr. A.J.S. van Gelderen. Het proefschrift van Mariëtte Hoogeveen is een mooie studie naar wat werkt en wat niet werkt bij schrijfvaardigheidsonderwijs op de basisschool. Gebruikmakend van een interventiestudie onderzoekt Hoogeveen of peer response en genrekennis invloed uitoefenen op schrijfprestaties van leerlingen uit groep 8 van de basisschool. De interventiestudie is ontwikkeld naar aanleiding van tegenvallende resultaten van een eerder project van het SLO (Nationaal expertisecentrum voor leerplanontwikkeling) dat gericht was op leren schrijven met peer response. Uit deze studie kwam naar voren dat leerkrachten onvoldoende in staat zijn om onderwijsvernieuwingen te implementeren in de praktijk. Voortbouwend op deze resultaten ontwikkelde Mariëtte Hoogeveen, voor de interventiestudie die centraal staat in haar proefschrift, lesmateriaal voor leerlingen met daarin (specifieke) genreinstructies en besloot ze de lessenserie uit te laten voeren door getrainde docenten. Het proefschrift bestaat uit 5 hoofdstukken; alle hoofdstukken zijn vormgegeven als individuele artikelen. Drie van de vijf hoofdstukken waren bij het verschijnen van het proefschrift ingediend bij internationale vaktijdschriften. Hoofdstuk 1 (Introduction) schetst een helder beeld van de context, de aanleiding en de noodzaak van de interventiestudie. Mede door de toenemende aandacht voor de communicatieve functie van taalonderwijs ontwikkelde het SLO een curriculum voor het schrijfvaardigheidsonderwijs - Learning to Write (Hoogeveen, 1993) waarin de communicatieve functie van teksten en procesgerichte instructies centraal stonden. Het curriculum werd gebaseerd op een aanpak die ontwikkeld is in de Verenigde Staten genaamd Writers Workshop approach, waarin leerlingen tijdens zogenaamde schrijfcongressen samenwerken en reflecteren op hun eigen teksten en op teksten van medeleerlingen. Bij de curriculumontwikkeling werd in het didactische model vooral aandacht besteed aan vijf achtereenvolgende fasen: (i) oriëntatie op de schrijftaak; (ii) verstrekken van de schrijfopdracht; (iii) schrijven en hulp geven tijdens het schrijven; (iv) bespreken en herschrijven van teksten; en (v) verzorgen en publiceren van teksten. Daarnaast boden de schrijfcongressen leerlingen de mogelijkheid om via zelfreflectie en feedback van medeleerlingen hun kennis van teksten en hun schrijfvaardigheid te ontwikkelen. Volgens Hoogeveen levert het schrijven met deze vorm van peer response de volgende voordelen op: het draagt bij aan Tijdschrift voor Taalbeheersing - 35 (2013), nr. 3,
2 het inzicht krijgen in het schrijfproces, het stimuleert de motivatie van leerlingen, het helpt bij het reguleren van schrijfgedrag en het bevordert de ontwikkeling van genrekennis. Bijkomend voordeel is dat het ook leerkrachten ontlast, waardoor de gelegenheid wordt gecreëerd dat zij meer tijd besteden aan schrijfonderwijs. De onderwijsvernieuwing werd in samenwerking met de projectscholen ontwikkeld en ging uit van het idee dat globale instructies, voorbeeldlessen en ideeën voor de opbouw van schrijfonderwijs voldoende steun bieden aan leerkrachten om de onderwijsvernieuwingen zelf binnen hun onderwijspraktijken vorm te geven. De implementatie van deze onderwijsvernieuwingen had niet de gewenste effecten, er was zoals Hoogeveen het zo mooi verwoordt: trouble in paradise. De leerkrachten bleken onvoldoende in staat te zijn om de onderwijsvernieuwingen te implementeren in hun onderwijspraktijk. Vooral bij de uitvoering van de schrijfcongressen werden problemen geobserveerd: leerkrachten hielden vast aan hun routines om teksten klassikaal te bespreken en leerkrachten en leerlingen besteedden tijdens besprekingen onvoldoende aandacht aan reflectie op het schrijfproces en aan de communicatieve functie van teksten. Je zou verwachten dat dit vraagt om een empirische studie naar de implementatie van onderwijsvernieuwingen, maar dat doet Hoogeveen niet. Ze kiest ervoor om in een experimentele studie te testen of peer response en instructie in genrekennis werkt als onderwijsvorm voor schrijfvaardigheidsontwikkeling en daarmee stelt ze de effectiviteit van de ontwikkelde lessenserie centraal in haar proefschrift. Terecht werpt Hoogeveen vervolgens de vraag op wat andere interventiestudies over schrijven met peer response al aan het licht hebben gebracht. In hoofdstuk 2 (What works in writing with peer response? A review of intervention studies with children and adolescents) presenteert Hoogeveen een reviewstudie waarvoor 26 studies zijn geselecteerd om in kaart te brengen wat de effecten zijn van peer response op de schrijfprestaties van leerlingen in de leeftijdsgroep van 6 tot 15 jaar. Het is een enigszins taai hoofdstuk met een overvloed aan informatie waardoor het voor de lezer niet gemakkelijk is om de bruikbare informatie te destilleren. Wel genereert deze literatuurstudie de invalshoek voor het verder ontwikkelen van de oorspronkelijke curriculumvernieuwing van het SLO. De nieuwe lessenserie die hieruit voortkomt wordt getest in de interventiestudie die beschreven wordt in hoofdstuk 3. Bij de ontwikkeling van die lessenserie is vooral aandacht besteed aan de leerlinginstructies over genre specifieke kenmerken van teksten, zodat leerlingen beter in staat zouden zijn om elkaar tijdens de schrijfcongressen van feedback te voorzien. Hoofdstuk 3 (Effects of peer response using genre knowledge on writing quality; a classroom experiment) is het zwaartepunt van het proefschrift en rapporteert over de experimentele studie. In de interventiestudie worden drie experimentele condities onderscheiden: de SGK-conditie (Specific Genre Knowledge), de GACW-conditie (General Aspects of Communicative Writing) en een controlegroep. In de twee experimentele condities krijgen de leerlingen tijdens de lessenserie (12 lessen: 6 voor verhalende teksten, 6 voor instructieve teksten) meer of minder specifieke instructies over genrekennis en werken leerlingen in tweetallen of in groepjes samen tijdens de verschillende fasen van het schrijfproces. De instructies in genrekennis in de SGK-conditie zijn specifiek gericht op het gebruik van indicatoren van tijd en plaats binnen instructieve en verhalende teksten. In de GACW-conditie zijn de genre-instructies van een meer globale aard en zijn de instructies gericht op de functie en 278
3 het doel van teksten en op publieksgerichtheid bij instructieve en verhalende teksten. In de controlegroep volgen de leerlingen het reguliere onderwijsprogramma. Ook krijgen zij les van hun eigen docent. Dit laatste is een belangrijk verschil met de experimentele condities. In de experimentele condities wordt het onderwijs namelijk verzorgd door speciaal getrainde leerkrachten. De presentatie van de resultaten is krachtig, maar opmerkelijk kort: leerlingen in de SGK-conditie schrijven betere kwaliteit teksten dan leerlingen in de GACW-conditie en in de controlegroep (score is bepaald op basis van 4 natoetsen: twee verhalende en twee instructieve teksten). Daarnaast is er gekeken naar de tijd die besteed wordt aan verschillende aandachtspunten tijdens de schrijfcongressen in de twee experimentele condities. Daaruit blijkt dat leerlingen in de SGK-conditie significant meer tijd besteden aan indicatoren van plaats en tijd en dat leerlingen in de GACW-conditie significant meer aandacht besteden aan de meer globale aspecten van de teksten, zoals de inhoud, titels en tekststructuur. Hieruit concludeert Hoogeveen dat het richten van de aandacht op specifieke kenmerken tijdens instructies leidt tot een focus op die aandachtspunten tijdens de tekstbesprekingen. Dit lijkt geen baanbrekend resultaat, maar dit is zeker van belang voor het testen van de effectiviteit van instructies. In hoofdstuk 4 (Writing with peer response using genre knowledge; effects on linguistic features and revisions of 6th grade students) kijkt Hoogeveen specifieker naar de relatie tussen tekstkwaliteit en het gebruik van indicatoren van tijd en plaats in de tekst en tijdens de revisies van de teksten. De inleiding en de bespreking van de methode overlappen grotendeels met de bespreking van deze onderdelen in hoofdstuk 3, een gevolg van het promoveren op artikelen. In de bespreking van de resultaten zet Hoogeveen eerst uiteen hoeveel gebruik er gemaakt wordt van indicatoren van tijd en plaats bij de verschillende taken (natoetsen) en in hoeverre het gebruik van dit soort indicatoren gecorreleerd kan worden aan tekstkwaliteit. Dat blijkt eenduidig: voor alle taken geldt dat er positieve relaties gevonden zijn tussen het gebruik van indicatoren van tijd en (vooral) plaats en tekstkwaliteit. Vervolgens rapporteert Hoogeveen dat leerlingen in de SGK-conditie meer gebruik maken van beide indicatoren dan leerlingen uit de GACW- of de controleconditie. In deze analyse worden de verschillende taken niet meer meegenomen. Daar laat Hoogeveen kansen liggen, want een diepgaandere analyse had de keuze om hier een apart hoofdstuk van te maken meer tot zijn recht kunnen laten komen. Wat betreft revisies wordt duidelijk dat leerlingen in de SGK-conditie significant meer gebruik maken van indicatoren en van functionele revisies dan de leerlingen in beide andere condities. Het is hierbij van belang om op te merken dat leerlingen bij de natoetsen geen feedback ontvingen van hun medeleerlingen, zoals tijdens de lessenserie. Dit betekent dat deze leerlingen de aandachtspunten waarop zij gewezen zijn bij de peer response gesprekken kunnen internaliseren en op een ander moment kunnen aanwenden. Wederom een belangrijk resultaat voor de effectiviteit van lesinstructies die het waard zijn om geïmplementeerd te worden. Na het lezen van beide empirische hoofdstukken valt vooral één ding op. Er worden nergens verschillen gevonden tussen de tweede experimentele conditie (GACW) en de controlegroep. Wat is de verklaring daarvoor? Hoogeveen gaat hier niet uitvoerig op in. In beide hoofdstukken (3 en 4) werpt Hoogeveen op dat de verklaring zou kunnen liggen in het niet geven van 279
4 concrete en linguïstische uitdrukkingen die leerlingen houvast bieden tijdens het schrijven en herschrijven van de tekst. Maar daarmee is nog niet alles gezegd. Bij de ontwikkeling van de oorspronkelijke lessenserie - Learning to Write (Hoogeveen, 1993)- en deze lessenserie was de oriëntatie op het schrijfproces en op de communicatieve functie van teksten erg belangrijk. Hoe hebben deze aspecten vorm gekregen in de interventiestudie? De oriëntatie op het schrijfproces wordt vormgegeven door schrijfcongressen te organiseren. De oriëntatie op de communicatieve functie van teksten wordt vormgegeven door leerlingen en niet docenten - elkaars teksten te laten beoordelen tijdens de schrijfcongressen. Door schrijfcongressen te organiseren tijdens de verschillende fasen van het schrijfproces het voorbereiden van de schrijftaak, het formuleren van conceptteksten en bij het reviseren van de tekst- worden de leerlingen gewezen op de verschillende onderdelen van het schrijfproces en krijgen de leerlingen hulp bij het aanpakken van de schrijftaak. Het blijft echter onderbelicht of de getrainde leerkrachten in de lessenserie zelf ook nog meer uitleg geven over de verschillende onderdelen van het schrijfproces. Hetzelfde kan gesteld worden over de publieksgerichtheid. Leerlingen worden georiënteerd op het publiek door tijdens schrijfcongressen teksten te lezen van medeleerlingen. Daardoor komen de leerlingen direct in contact met lezers van hun tekst. Uit de beschrijving van de studie komt verder niet naar voren of de leerlingen ook nog op een andere manier georiënteerd worden op wat potentiële lezers weten, willen, kunnen en/ of vinden. Daarmee blijft de manipulatie van de GACW- conditie vrij beperkt; alleen de peer response en het wijzen op de functie van de verschillende typen teksten verschilt. Het is daarom wellicht niet verrassend dat er in beide empirische hoofdstukken (3 en 4) geen verschillen worden gevonden tussen de GACW-conditie en de controlegroep. Aan het opmerkelijke resultaat dat er geen verschillen worden gevonden tussen de GACW-conditie en de controlegroep had Hoogeveen meer aandacht kunnen besteden. Het is jammer dat onderbelicht blijft wat er precies gebeurt in de controlegroep. De informatie over het onderwijs dat verzorgd wordt in deze groep beperkt zich tot de mededeling dat de leerlingen het reguliere onderwijsprogramma volgen bij hun eigen docent. Het cursusmateriaal bestond uit het eigen lesboek en dit lesboek zou geen specifieke of globale instructies bevatten over genrekennis voor verhalende of instructieve teksten. Maar wat voor instructies worden er wel gegeven? Dat lijkt in deze context cruciale informatie. Het is onduidelijk in hoeverre er in het reguliere programma aandacht wordt besteed aan onderdelen van het schrijfproces, aan het communicatieve doel van de tekst, aan de criteria die voor teksten gelden of aan de lezer voor wie de tekst geschreven wordt. Deze extra informatie was zeker van toegevoegde waarde geweest en had duidelijker kunnen maken hoe de beide condities van elkaar verschillen. Alles overziend zijn de resultaten voor de SGK-conditie overtuigend. Dat is goed nieuws voor de ontwikkeling van schrijfvaardigheidsonderwijs op de basisschool. Maar ondanks dat Hoogeveen met deze resultaten een belangrijke bijdrage levert, hebben de manipulaties van de interventiestudie maar een beperkte reikwijdte. Er is gekozen om te werken met twee typen teksten: instructieve teksten en verhalende teksten. Ook is er gekozen om alleen extra instructie te geven over twee specifieke linguïstische kenmerken van deze teksten: indicatoren van tijd en indicatoren van plaats. Zoals Hoogeveen in haar discussie hoofd- 280
5 stuk (5) zelf ook al aankaart, is het de vraag in hoeverre deze resultaten te generaliseren zijn naar andere tekstsoorten, linguïstische tekstkenmerken en leeftijdscategorieën. De vraag die tevens blijft liggen, is hoe deze resultaten in de toekomst geïmplementeerd kunnen worden in de onderwijspraktijk. Hoewel Hoogeveen er nadrukkelijk voor kiest om de effectiviteit van de lessenserie centraal te stellen in haar proefschrift, is dat toch geen onbelangrijke vraag voor praktijkgeoriënteerd onderzoek. De tegenvallende resultaten van de eerdere curriculumontwikkeling, waaruit onder andere bleek dat leerkrachten onvoldoende in staat zijn om innovaties door te voeren in hun onderwijspraktijk, waren een belangrijke aanleiding voor de interventiestudie. In hoofdstuk 5 van het proefschrift noemt Hoogeveen belangrijke aandachtspunten voor de implementatie van onderwijsvernieuwingen én de rol van docenten daarbij. Dat is een diepgaande en interessante uiteenzetting, maar als lezer blijf ik onverminderd benieuwd naar de resultaten van een empirische studie die zich specifiek richt op deze problematiek. Veerle Baaijen Bibliografie Hoogeveen, M. (1993). Schrijven leren. Een leergang schrijven van teksten in de basisschool. Enschede, SLO. Bespreking van: Nicolina Montesano Montessori, Hans Schuman & Rob de Lange (2012), Kritische discoursanalyse: De macht en kracht van taal en tekst. Brussel: ASP- Academic and Scientific Publishers. ISBN ; 279 pp. Nederlandstalige lectuur over kritische discoursanalyse (KDA) is tot op heden schaars, al zeker in boekvorm. Daarom kan dit werk pretenderen de eerste methodologische gids te zijn voor de praktijk van de KDA. Afgezien van proefschriften, al dan niet gepubliceerd, en de boeken waarin een vorm van kritische discoursanalyse de revue passeert als methode bij de bestudering van een maatschappelijk of communicatief fenomeen (cf. Bos 2007, Jacobs 1998, Maly 2007), bekleedt dit boek een unieke positie in de Nederlandstalige vakliteratuur omdat het expliciet focust op de verklaring van het typische begrippenapparaat van wat in het Engels Critical Discourse Analysis wordt genoemd en de uitwerking van een praktische methodologie die op het einde wordt toegepast in een concrete gevalsstudie. Kritische discoursanalyse: De macht en kracht van taal en tekst is grotendeels gebaseerd op het proefschrift van Montesano Montessori (2009), waaraan ook de centrale case study over politiek discours in Mexico is ontleend, in combinatie met theoretische toevoegingen, didactische wenken en praktijkvoorbeelden van de andere twee auteurs (bv. over de vermenging van discoursen in de beleidscontext van inclusief onderwijs, over de aanpak van participatief praktijkgericht onderzoek of over representatie en interdiscursiviteit in het officiële discours over doofheid). Hoewel ze door hun verrijkende samenwerking een coherent geheel hebben gesmeed, kenmerkt deze publicatie zich door enkele spanningen die deels eigen zijn aan de beschreven benadering (spanningen tussen tekst en context, specificiteit en generalisering, kwalitatief-interpretatief 281
Leren schrijven met peer response en instructie in genrekennis
Mariëtte Hoogeveen SLO, Enschede Contact: m.hoogeveen@slo.nl Leren schrijven met peer response en instructie in genrekennis 1. Problemen in de praktijk De schrijfvaardigheid van leerlingen in het basisonderwijs
Nadere informatieSchrijfplezier en schrijfvaardigheid op de basisschool. Een nieuw schrijfcurriculum gericht op inhoud en genre-kennis
Suzanne van Norden & Lucie Visch Stichting Taalvorming Contact: info@taalvorming.nl Schrijfplezier en schrijfvaardigheid op de basisschool. Een nieuw schrijfcurriculum gericht op inhoud en genre-kennis
Nadere informatieHypertekst schrijven en observerend leren als aanvullende didactiek 1
Ronde 2 Martine Braaksma & Gert Rijlaarsdam Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam Contact: braaksma@uva.nl Hypertekst schrijven en observerend leren als aanvullende didactiek 1
Nadere informatieRAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP BASISSCHOOL PATER VAN DER GELD
RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP BASISSCHOOL PATER VAN DER GELD School : basisschool Pater van der Geld Plaats : Waalwijk BRIN-nummer : 13NB Onderzoeksnummer : 111245 Datum
Nadere informatieNaar stelonderwijs met meer kwaliteit. Barbara Kroeze Timpaan Onderwijs Advies en Consultancy
Naar stelonderwijs met meer kwaliteit. Barbara Kroeze Timpaan Onderwijs Advies en Consultancy Frankrijk, zomer 2010: Jochem van vijf bezoekt met zijn familie een kasteel waar hij prachtige dingen ziet
Nadere informatieVoor ons als leermiddelenontwikkelaars dienden zich twee hoofdvragen aan:
Ronde 6 Paul de Maat & Marianne Molendijk CED-groep Contact: P.demaat@cedgroep.nl M.Molendijk@cedgroep.nl Actueel Schrijven. Teksten leren schrijven bij Nieuwsbegrip 1. Inleiding Schrijven is de moeilijkste
Nadere informatieGenres als uitgangspunt voor lezen en schrijven in de onderbouw
Ronde 3 José van der Hoeven (a), Amos van Gelderen (b) & Kris Verbeeck (a) (a) KPC Groep (b) Kohnstamm Instituut; Hogeschool Rotterdam Contact: j.vdhoeven@kpcgroep.nl Genres als uitgangspunt voor lezen
Nadere informatieKWALITEITSKAART. Methodeanalyse van de leerlijn stellen in taalmethode: PO / SO / SBO. Uitgeverij en website Malmberg, Den Bosch 073 628 88 11
KWALITEITSKAART Taal actief Methodeanalyse van de leerlijn stellen in taalmethode: PO / SO / SBO Uitgeverij en website Malmberg, Den Bosch 073 628 88 11 www.malmberg.nl www.taalactief.nl Eerste uitgave
Nadere informatie[DIA MET TITEL+COVER HIER]
[DIA MET TITEL+COVER HIER] Bijeenkomst 1 Beter schrijven in alle vakken Programma Aanleiding Schrijven in fasen Oriëntatiefase Opdrachtfase Schrijffase Revisiefase en publicatiefase (bijeenkomst 2) Voorwerk
Nadere informatieHoofdstuk 5 De vijf fasen van het schrijfproces
Hoofdstuk 5 De vijf fasen van het schrijfproces Een geoefend schrijver lijkt zijn teksten zo uit zijn mouw te schudden. Of dat ook zo is, weten lezers lang niet altijd. Wie weet hoeveel moeite en tijd
Nadere informatieRAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP BASISSCHOOL 'T MÊÊTJE
RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP BASISSCHOOL 'T MÊÊTJE School : basisschool 't Mêêtje Plaats : Ellemeet BRIN-nummer : 05ZJ Onderzoeksnummer : 112723 Datum schoolbezoek : 28
Nadere informatieMethodeanalyse. Methodeanalyse van de leerlijn stellen in taalmethode: Taaljournaal PO / SO / SBO. Uitgeverij en website Malmberg, Den Bosch
Methodeanalyse Stelonderwijs; Taaljournaal Methodeanalyse van de leerlijn stellen in taalmethode: Taaljournaal PO / SO / SBO Uitgeverij en website Malmberg, Den Bosch www.malmberg.nl www.taaljournaal.nl
Nadere informatieMethodeanalyse. Methodeanalyse van de leerlijn stellen in taalmethode: Taal in beeld PO / SO / SBO. Uitgeverij en website Zwijsen, Tilburg
Methodeanalyse Stelonderwijs; Taal in beeld Methodeanalyse van de leerlijn stellen in taalmethode: Taal in beeld PO / SO / SBO Uitgeverij en website Zwijsen, Tilburg www.zwijsen.nl www.taalinbeeld.nl Eerste
Nadere informatieSchrijven groep 7-8. Didactische richtlijnen
Schrijven groep 7-8 Leerdoelen De leerlingen schrijven allerlei soorten teksten, waaronder verhalende, informatieve, directieve, beschouwende en argumentatieve teksten herkennen en gebruiken kenmerken
Nadere informatie2. In functie van implementatie van onderzoekscompetenties in de lerarenopleiding
Gebruikswijzer P- Reviews: Hoe kunnen de Reviews op een nuttige manier geïntegreerd worden in de lerarenopleiding? In deze gebruikswijzer bekijken we eerst een aantal mogelijkheden tot implementatie van
Nadere informatieKWALITEITSKAART. Methodeanalyse van de leerlijn stellen in taalmethode: Taal op maat PO / SO / SBO
KWALITEITSKAART Taal op maat Methodeanalyse van de leerlijn stellen in taalmethode: Taal op maat PO / SO / SBO Uitgeverij en website Wolters-Noordhoff, Houten 030 638 34 41 www.woltersnoordhoff.nl www.taalopmaat.nl
Nadere informatieLeerlijn schrijven met peer response en instructie in genrekennis
Leerlijn schrijven met peer response en instructie in genrekennis Docentenhandleiding bij de lessenseries voor de groepen 5-8 SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Leerlijn schrijven met
Nadere informatieLesontwerp 6. Het schrijven van een filosofisch essay
Lesontwerp 6. Het schrijven van een filosofisch essay Ontwikkelaars School Vak Groep Genre Joop van der Kuip & Frans Diederen St.-Odulphuslyceum, Tilburg filosofie & Nederlands 5 vwo argumenteren Doel
Nadere informatieGenrekennis en het schrijven van vakteksten
Genrekennis en het schrijven van vakteksten Amos van Gelderen Kohnstamm Instituut, Universiteit van Amsterdam Lectoraat Taal, Hogeschool Rotterdam Werkconferentie Platform Taalgericht Vakonderwijs, Zeist
Nadere informatieRAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP BASISSCHOOL PIUS X
RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP BASISSCHOOL PIUS X School : basisschool Pius X Plaats : Haaksbergen BRIN-nummer : 11ON Onderzoeksnummer : 112678 Datum schoolbezoek : 14 april
Nadere informatiePROGRAMMA (AALST) BIJEENKOMST VAKCOÖRDINATOREN NEDERLANDS April 2014 PROGRAMMA (SINT-NIKLAAS) PROGRAMMA (OUDENAARDE) Inleiding - rondleiding OLC
BIJEENKOMST VAKCOÖRDINATOREN NEDERLANDS April 2014 PROGRAMMA (AALST) Inleiding - rondleiding OLC Voorstelling vakgroep/school - ideeën uit de ontvangende school PB Intervisie Nieuws uit het vakgebied Koffie
Nadere informatieVerslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen
Verslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen Data verzameld in de derde graad van de basisschool en verslag opgesteld door Nena Vandersmissen
Nadere informatieMethodeanalyse. Methodeanalyse van de leerlijn stellen in taalmethode: Zin in taal PO / SO / SBO. Uitgeverij en website Zwijsen, Tilburg
Methodeanalyse Stelonderwijs; Zin in taal Methodeanalyse van de leerlijn stellen in taalmethode: Zin in taal PO / SO / SBO Uitgeverij en website Zwijsen, Tilburg www.zwijsen.nl www.taalinbeeld.nl Eerste
Nadere informatieLeren schrijven met peer response en instructie in genrekennis
16 Tijdschrift Taal, jaargang 4, nummer 6 Leren schrijven met peer response en instructie in genrekennis Auteur: Mariëtte Hoogeveen Schrijven met peer response komt uit internationaal onderzoek naar voren
Nadere informatieMethodeanalyse. Methodeanalyse van de leerlijn stellen in taalmethode: Taalverhaal PO / SO / SBO. Uitgeverij en website ThiemeMeulenhoff Utrecht
Methodeanalyse Stelonderwijs; Taalverhaal Methodeanalyse van de leerlijn stellen in taalmethode: Taalverhaal PO / SO / SBO Uitgeverij en website ThiemeMeulenhoff Utrecht www.thiememeulenhoff.nl www.taalverhaal.nl
Nadere informatieRAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP CHRISTELIJKE BASISSCHOOL DE POORT
RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP CHRISTELIJKE BASISSCHOOL DE POORT School : Christelijke Basisschool De Poort Plaats : Bleiswijk BRIN-nummer : 07XM Onderzoeksnummer : 116787
Nadere informatieEen kennisbasis Nederlandse taal voor de Pabo
Enkele vragen blijven echter onbeantwoord. Twee daarvan wil ik, aangevuld met overwegingen, hier naar voren brengen: 1. Wat is het effect op de langere termijn? Hoe scoren de studenten die op de HES/OCT
Nadere informatieRonde 6. Beter worden in schrijven gaat niet vanzelf. 1. Inleiding. 2. Het schrijfproces en de didactiek
Ronde 6 Bert de Vos APS Contact: b.devos@aps.nl Beter worden in schrijven gaat niet vanzelf 1. Inleiding De afgelopen jaren heeft een verschuiving plaatsgevonden naar meer communicatief en meer procesgericht
Nadere informatieLesontwerp 9. Examenvoorbereiding maatschappijwetenschappen
Lesontwerp 9. Examenvoorbereiding maatschappijwetenschappen Ontwikkelaar School Vak Groep Genre Gianna Troiani & Henri Boer Cartesius Lyceum, Amsterdam Maatschappijwetenschappen 5 havo/ 6 vwo argumenteren,
Nadere informatieKinderen leren schrijven. www.taalvorming.nl
Kinderen leren schrijven www.taalvorming.nl Uitgangspunten van taalvorming Taalvorming is een lang bestaande werkwijze die je ook kunt zien als schrijfdidactiek werken vanuit eigen ervaringen samenhang
Nadere informatieHet schrijfonderwijs in primair en voortgezet onderwijs
Het schrijfonderwijs in primair en voortgezet onderwijs Een stand van zaken en curriculaire aanbevelingen SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Het schrijfonderwijs in primair en voortgezet
Nadere informatieSchrijflessen en zaakvakken verrijken met didactische richtlijnen
Liz Huisman Schrijflessen en zaakvakken verrijken met didactische richtlijnen Modern, activerend en geïntegreerd schrijfonderwijs Het schrijfonderwijs is didactische en inhoudelijk op veel basisscholen
Nadere informatieWerken met tussendoelen in de onderbouw
Laura Punt 2013 Werken met tussendoelen in de onderbouw Interactief lees- en schrijfonderwijs Inhoud Het waarom en het wat van tussendoelen Aansluiting tussen po en vo Werken met tussendoelen Voorbeelden
Nadere informatieSamenvatting Proefschrift Fostering Monitoring and Regulation of Learning Mariëtte H. van Loon, Universiteit Maastricht
Samenvatting Proefschrift Fostering Monitoring and Regulation of Learning Mariëtte H. van Loon, Universiteit Maastricht Dit proefschrift beschrijft onderzoek naar metacognitieve vaardigheden van leerlingen
Nadere informatieEffectieve feedback op schrijfproducten
Effectieve feedback op schrijfproducten Monica Koster Presentatie conferentie LIST en DENK! 24 maart 2017 Even voorstellen Beoordelen van schrijfvaardigheid Het belang van beoordelen Feedback voor leerkracht
Nadere informatieSamenvatting / Dutch summary
Samenvatting / Dutch summary De verantwoordelijkheid die mensen al dan niet nemen voor hun eigen leven is een centraal thema op dit moment, zowel binnen de politieke als de publieke discussie: we gaan
Nadere informatieThema s voor vanmiddag?
Participatief Actieonderzoek in Masteropleidingen: Bijdragen aan veranderen in de beroepspraktijk Dinsdag 26 maart 2019 Jaap Ikink Master Social Work Noord Nederland Thema s voor vanmiddag? Inventarisatie
Nadere informatieTaaldomeinen in samenhang. Landelijk Netwerk Taal Joanneke Prenger & Hieke van Til
Taaldomeinen in samenhang Landelijk Netwerk Taal Joanneke Prenger & Hieke van Til Samenhang & taalonderwijs volgens jou Schrijf/teken twee minuten lang alles (op) wat er in je opkomt als je aan het onderwerp
Nadere informatieEffecten van leren schrijven met peer response en instructie in genrekennis
writing: Measures of fluency, accuracy, and complexity. Technical Report No. 17. Honolulu, HI: University of Hawaii, Second Language Teaching and Curriculum Center. Wordsmith zie http://www.lexically.net/
Nadere informatieVerslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen
Verslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen Data verzameld in de derde graad van de basisschool en verslag opgesteld door Amber Van Geit Opleiding:
Nadere informatieLezen om te schrijven en schrijven om te lezen; samenhang met behulp van de onderwijsleercyclus
Ronde 1 Bart van der Leeuw & Theun Meestringa Nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling (SLO), Enschede Contact: b.vanderleeuw@slo.nl t.meestringa@slo.nl Lezen om te schrijven en schrijven om te
Nadere informatiePlannen en schrijven met een elektronische outline-tool
1 Plannen en schrijven met een elektronische outline-tool Milou de Smet, Saskia Brand-Gruwel & Paul Kirschner Open Universiteit Goed schrijven is een belangrijke, maar complexe vaardigheid. De schrijver
Nadere informatieRAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP BASISSCHOOL DE VLIER
RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP BASISSCHOOL DE VLIER School : Basisschool De Vlier Plaats : Winterswijk BRIN-nummer : 07SY Onderzoeksnummer : 113576 Datum schoolbezoek :
Nadere informatieMethodeanalyse. Methodeanalyse van de leerlijn stellen in taalmethode: Taalleesland PO / SO / SBO. Uitgeverij en website Bekadidact, Baarn
Methodeanalyse Stelonderwijs; Taalleesland Methodeanalyse van de leerlijn stellen in taalmethode: Taalleesland PO / SO / SBO Uitgeverij en website Bekadidact, Baarn www.bekadidact.nl www.taalleesland.nl
Nadere informatieKWALITEITSKAART. Het onderwijs in het schrijven van teksten (stellen) Stelonderwijs; Basiskaart
KWALITEITSKAART Stelonderwijs; Basiskaart Het onderwijs in het schrijven van teksten (stellen) PO Belangrijk! Goed leren schrijven is belangrijk. Om in de maatschappij te kunnen functioneren, moeten leerlingen
Nadere informatie1. Soorten wetenschappelijke informatiebronnen
1. Soorten wetenschappelijke informatiebronnen Wanneer je als student in het hoger onderwijs de opdracht krijgt om te zoeken naar wetenschappelijke informatie heb je de keuze uit verschillende informatiebronnen.
Nadere informatieLeerlingen beter leren schrijven
Leerlingen beter leren schrijven en zelf minder nakijken Naam Datum Marieken Pronk, m.pronk@aps.nl 23 januari 2015 Start Wanneer heeft u voor het laatst iets geschreven? Waar liep u toen tegen aan? Hoe
Nadere informatieLESSENSERIE 4: CKV-NL Recensie schrijven Lesplannen
LESSENSERIE 4: CKV-NL Recensie schrijven Lesplannen Algemene gegevens Docent Evah den Boer School Helen Parkhurst Titel lessenserie Recensie schrijven CKV/NETL Klas (en niveau) 4 vwo Aantal leerlingen
Nadere informatieUitwerking kerndoel 7 Nederlandse taal
Uitwerking kerndoel 7 Nederlandse taal Tussendoelen en leerlijnen Nederlandse taal Primair onderwijs In samenwerking met het expertisecentrum Nederlands Enschede, 1 juni 2006 Nederlands kerndoel 7 Stichting
Nadere informatiePraktische informatie voor de docent bij lessenserie Redactioneel schrijven
Praktische informatie voor de docent bij lessenserie Redactioneel schrijven In dit document vindt u praktische informatie over de lessenserie Redactioneel schrijven. Eerst wordt er een algemene beschrijving
Nadere informatieAuteur: Joost van Berkel
45 Het stelonderwijs kan de deur uit Het stelonderwijs kan de deur uit Met webquests samenhang in taal en zaakvakken Waarom geven we eigenlijk taalonderwijs op basisscholen? Het antwoord is natuurlijk
Nadere informatieVerslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen
Verslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen Data verzameld in de derde graad van de basisschool en verslag opgesteld door Freya De Clercq Opleiding:
Nadere informatieUitwerking kerndoel 10 Nederlandse taal
Uitwerking kerndoel 10 Nederlandse taal Tussendoelen en leerlijnen Nederlandse taal Primair onderwijs In samenwerking met het expertisecentrum Nederlands Enschede, 1 juni 2006 Nederlands kerndoel 10 Stichting
Nadere informatieRAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP BASISSCHOOL DE SCHAKEL
RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP BASISSCHOOL DE SCHAKEL School : Basisschool De Schakel Plaats : Nunspeet BRIN-nummer : 10CJ Onderzoeksnummer : 112472 Datum schoolbezoek :
Nadere informatieToetsvragen bij domein 6 Stellen
bijvoorbeeld Exemplarische opleidingsdidactiek voor taalonderwijs op de basisschool Toetsvragen bij domein 6 Stellen Bart van der Leeuw (red.) Jo van den Hauwe (red.) Els Moonen Ietje Pauw Anneli Schaufeli
Nadere informatieSchrijven. Titel samenkomst 15 februari Naam van de spreker of dienst 1. Intro. Intro. Kennismaking. Aanpak. Kennismaking.
Schrijven Intro Kennismaking Aanpak Input, samenvatting onderzoeken Tussendoor denkoefeningen Ervaring(en) uitwisselen 2 Intro Kennismaking Aanpak Input, samenvatting onderzoeken Tussendoor denkoefeningen
Nadere informatieRAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP PANTA RHEI. Onderzoeksnummer :
RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP PANTA RHEI School : Panta Rhei Plaats : Almere BRIN-nummer : 12QK Onderzoeksnummer : 112991 Datum schoolbezoek : 15 mei 2009 Datum vaststelling
Nadere informatieStrategisch lezen voor beroep en studie
Strategisch lezen voor beroep en studie Roos Scharten (Expertisecentrum Nederlands) Georgia Vasilaras (ROC de Leijgraaf) Edith Vissers (KPC Groep) 9 december 2015 Leijgraaf: het uitgangspunt! Elke professional
Nadere informatieVan taalexpert naar taalcoach Onderzoek naar de positie van de (aankomende) docent Nederlands
Van taalexpert naar taalcoach Onderzoek naar de positie van de (aankomende) docent Nederlands Mieke Lafleur Johanna van der Borden Studiedag Mbo Taalcoachacademie 21 september 2012 Programma 13.15-13.20
Nadere informatieIlona de Milliano. Lees- en schrijfontwikkeling op het vmbo: de rol van betrokkenheid bij lezen en schrijven op school
Lees- en schrijfontwikkeling op het vmbo: de rol van betrokkenheid bij lezen en schrijven op school Middagconferentie Weet wat je wilt met taal! Taalbeleid in het praktijkonderwijs Ilona de Milliano Universiteit
Nadere informatieTaal en kennisconstructie: samen schrijven bij de zaakvakken
Lectoraat taalgebruik en leren NHL Hogeschool Taal en kennisconstructie: samen schrijven bij de zaakvakken 9 april 2014 Anke Herder Inhoud workshop Drie vragen centraal 1. Wat is de relatie tussen schrijven
Nadere informatieDe taalontwikkeling in het curriculum van Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (MWD); de module Rapportage als voorbeeld
Ronde 6 Pauline Warrenaar De Haagse Hogeschool Contact: p.m.h.warrenaar@hhs.nl De taalontwikkeling in het curriculum van Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (MWD); de module Rapportage als voorbeeld
Nadere informatieEffectiveness of a self-regulated remedial program for handwriting difficulties
Effectiveness of a self-regulated remedial program for handwriting difficulties Van Waelvelde, De Roubaix A, Steppe L, et al. (2017) Effectiveness of a self-regulated remedial program for handwriting difficulties.
Nadere informatieAl het goede in drieën: naar taalontwikkelende feedback op schrijfproducten in het hoger onderwijs
Ronde 8 Wilma van der Westen De Haagse Hogeschool Contact: w.m.c.vanderwesten@hhs.nl Al het goede in drieën: naar taalontwikkelende feedback op schrijfproducten in het hoger onderwijs Het Nederlands /
Nadere informatieCooperative learning during math lessons in multi-ethnic elementary schools
Hoe kan de leerkracht het leerproces van leerlingen tijdens een coöperatief leren (CL) curriculum op multiculturele basisscholen optimaliseren? Moet de leerkracht de leerlingen zoveel mogelijk aansturen
Nadere informatieHet weblog als instrument voor reflectie op leren en handelen: Een verkennende studie binnen de eerste- en tweedegraads lerarenopleiding 1
Weblogs 1 Het weblog als instrument voor reflectie op leren en handelen: Een verkennende studie binnen de eerste- en tweedegraads lerarenopleiding 1 Iwan Wopereis Open Universiteit Nederland Peter Sloep
Nadere informatieDuo-reflectieopdrachten voor schrijfvaardigheidsonderwijs op het vo en wo: een ontmoeting.
Duo-reflectieopdrachten voor schrijfvaardigheidsonderwijs op het vo en wo: een ontmoeting. Esther Hafkenscheid en Yvette Meinema In dit artikel exploreren de auteurs overeenkomsten en verschillen tussen
Nadere informatieLesontwerp 8. Betogende brief over de Holocaust. Doel. Ontwikkelaar School Vak Groep Genre
Lesontwerp 8. Betogende brief over de Holocaust Ontwikkelaar School Vak Groep Genre Johan van Driel Ichthuscollege, Veenendaal geschiedenis 5 havo argumenteren Doel Geschreven taal speelt een belangrijke
Nadere informatieSchrijfsucces van vmbo-leerlingen: verschillen in aanpak en tekstkwaliteit
die website betrouwbaar? Waaruit maak je dat op? Hoe je betrouwbaarheid van websites kunt beoordelen, kan je bijvoorbeeld zien op www.webdetective.nl. Op die manier leer je de leerlingen ook reflecteren
Nadere informatieSMART requirements schrijven
SMART requirements schrijven Reverse Engineering als aanpak voor leren Requirements Kenniscentrum 27 maart 2012, 18:50 19:30 uur Hossein Chamani, docent en trainer bij Hogeschool Rotterdam 1 Introductie
Nadere informatieRAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP BASISSCHOOL CYPRESSENHOF
RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP BASISSCHOOL CYPRESSENHOF School Plaats BRIN-nummer Onderzoeksnummer basisschool Cypressenhof Middelburg 15SP 111282 Datum schoolbezoek Datum
Nadere informatie21 e eeuwse vaardigheden in het onderwijs. stand van zaken en toekomstige mogelijkheden. Petra Fisser VELON-studiedag Breda, 13 november 2015
21 e eeuwse vaardigheden in het onderwijs stand van zaken en toekomstige mogelijkheden SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Petra Fisser VELON-studiedag Breda, 13 november 2015 SLO, nationaal
Nadere informatie1. Voorkennis 2. Recente inzichten en dilemma s 3. Begeleiding 4. Uitwisseling in groepjes 5. Slot: visie op ontwerpgericht onderzoek in de eigen
* 1. Voorkennis 2. Recente inzichten en dilemma s 3. Begeleiding 4. Uitwisseling in groepjes 5. Slot: visie op ontwerpgericht onderzoek in de eigen begeleiding/organisatie * Studentonderzoek? Eigen onderzoek?
Nadere informatieGenredidactiek onderzocht
José van der Hoeven, 4 oktober 2013 Genredidactiek onderzocht Gastcollege UU, Nederlandse taal en cultuur: educatieve master KPC groep Adviesorganisatie met integrale dienstverlening Advisering po, vo,
Nadere informatieScriptie over Personal Branding en Netwerking
Scriptie over Personal Branding en Netwerking 1e versie - 16 november 2012 Jana Vandromme Promotor: Hannelore Van Den Abeele 1. Inhoudstafel 1. Inhoudstafel 2. Onderzoeksvragen 2.1 Onderzoeksvraag 1 2.2
Nadere informatieVerslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen
Verslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen Data verzameld in de derde graad van de basisschool en verslag opgesteld door Larissa Van Lombergen
Nadere informatieONDERZOEKSGERICHT LEREN
Serie handleidingen "LbD4All" ("Leren door Ontwikkeling voor iedereen ") ONDERZOEKSGERICHT LEREN Door Kristina Henriksson, Päivi Mantere & Irma Manti Deze publicatie werd gefinancierd door de Europese
Nadere informatieGebruik het onderstaande formulier om feedback te geven bij een presentatie van een medeleerling. Feedback van (naam) ... ... ... ...
EVALUATIEVOORBEELDEN BIJ DE LES TOPS & FLOPS (uit het Bronnenboek BSO/TSO) Peerassessment Feedback geven Feedback beantwoordt aan een aantal criteria. [Link naar fiche Criteria.] Die moet de leerkracht
Nadere informatieZweten in de les: geïntegreerd lees- en schrijfonderwijs
Zweten in de les: geïntegreerd lees- en schrijfonderwijs SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Caroline Wisse & Gerdineke van Silfhout Waartoe Schrijven heeft positieve effecten op lezen
Nadere informatieExperience-Based Authority Argumentation in Direct-to-Consumer Medical Advertisements R.M. Wierda
Experience-Based Authority Argumentation in Direct-to-Consumer Medical Advertisements R.M. Wierda Samenvatting In medische advertenties proberen adverteerders consumenten ervan te overtuigen een bepaald
Nadere informatieOverzicht curriculum VU
Overzicht curriculum VU Opbouw van de opleiding Ter realisatie van de gedefinieerde eindkwalificaties biedt de VU een daarbij passend samenhangend onderwijsprogramma aan. Het onderwijsprogramma bestaat
Nadere informatie1 Effectieve. computerapplicaties: vergelijk de didactiek, niet het domein
1 Effectieve computerapplicaties: vergelijk de didactiek, niet het domein Johan Jeuring Departement Informatica, Universiteit Utrecht Wie inzicht wil krijgen in wat een computerapplicatie voor het onderwijs
Nadere informatieSchrijfonderwijs op de basisschool: onderzoek naar nieuwe kansen voor de digitale schrijver
Smits, M., J. Voogt, W. Bustraan, M. Willemen, J. Haveman & S. Mckenney (2009). Het weer. Integratie van taal en science. Enschede: SLO. Smits, M. (2009). Schrijven en leren op de pabo. Een onderzoek naar
Nadere informatieCodesign als adviesstrategie bij curriculumontwikkeling: Fasen, hoofdvragen, belangrijkste activiteiten, beoogde resultaten en succesfactoren
Codesign als adviesstrategie bij curriculumontwikkeling: Fasen, hoofdvragen, belangrijkste activiteiten, beoogde resultaten en succesfactoren Ineke van den Berg, Magda Ritzen & Albert Pilot Universiteit
Nadere informatieOmgaan met Bumpy Moments in de context van Technisch Beroepsonderwijs
VELON/VELOV CONFERENTIE Brussel, 4-5 februari 2016 Omgaan met Bumpy Moments in de context van Technisch Beroepsonderwijs Fontys Hogescholen, Eindhoven Dr. E. Klatter, Dr. K. Vloet, Dr. S. Janssen & MEd
Nadere informatieOp weg naar excellent taalonderwijs
46 Tijdschrift Taal, jaargang 1, nummer 2 Op weg naar excellent taalonderwijs De Kennisbasis als opleidingsinstrument Deze bijdrage schetst de werkwijze van het project Het opleiden van excellente taalleraren
Nadere informatieNationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Een vergelijking van de verschillende methodes voor schrijven binnen taalontwikkeling
Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Een vergelijking van de verschillende methodes voor schrijven binnen taalontwikkeling WWW.CPS.NL Een vergelijking van de verschillende methodes voor schrijven
Nadere informatie17 juni 2011. Introductie internationaal onderzoek naar tolerantie
Symposium Verschil moet er zijn? 17 juni 2011 Introductie internationaal onderzoek naar tolerantie Programma 13.30 Introductie en welkom door dr. Inge Versteegt, mede namens prof. Dr. Veit Bader en dr.
Nadere informatieEffectieve maatregelen
Effectieve maatregelen In het taal- en rekenonderwijs Pieter Danes 27 maart 2012 Bijeenkomst Taal in mbo 01-11-2011 Presentatie toen: Van Anja Schaafsma (ROC Mondriaan) Over effectief onderwijs Presentatie
Nadere informatieHet doen van literatuuronderzoek
Het doen van literatuuronderzoek Workshop Miniconferentie Kritisch denken in de wetenschap Saskia Brand-Gruwel Iwan Wopereis Invoegen Afbeelding homepage Boekenweek 2011 Pagina 2 Wat dan wel? Wat dan wel?
Nadere informatieDATplus. Kerndoelanalyse SLO
DATplus Kerndoelanalyse SLO September 2014 Verantwoording 2014SLO (nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling), Enschede Mits de bron wordt vermeld, is het toegestaan zonder voorafgaande toestemming
Nadere informatieBetekenisvol Leren Onderwijzen in de werkplekleeromgeving
Betekenisvol Leren Onderwijzen in de werkplekleeromgeving Kempelonderzoekscentrum Jeannette Geldens, lector Monique van der Heijden, promovenda-docentonderzoeker Herman L. Popeijus, erelector Doelen en
Nadere informatieInhoud. Inleiding 9. 5 Planning 83 5.1 Leerdoelen en persoonlijke doelen 84 5.2 Het ontwerpen van het leerproces 87 5.3 Planning in de tijd 89
Inhoud Inleiding 9 1 Zelfsturend leren 13 1.1 Zelfsturing 13 1.2 Leren 16 1.3 Leeractiviteiten 19 1.4 Sturingsactiviteiten 22 1.5 Aspecten van zelfsturing 25 1.6 Leerproces vastleggen 30 2 Oriëntatie op
Nadere informatieProfessionaliseringsaanbod W&T TOEGELICHT
Introductie De vijf verdiepingsmodules bestaan uit minimaal 3 en maximaal 6 bijeenkomsten en hieronder vind u een toelichting bij elke module omtrent de inhoud en bijeenkomsten. Verdiepingsmodule 1: Rekenen
Nadere informatieVerantwoording bij de lessenserie Redactioneel schrijven
Verantwoording bij de lessenserie Redactioneel schrijven Wij, Marita Swinkels en Jesse van Rijn, hebben de lessenserie Redactioneel schrijven met veel enthousiasme ontwikkeld. Deze lessenserie is een onderdeel
Nadere informatieCreatief schrijven: een impuls voor je schrijfonderwijs. NEDwerk Conferentie Nederlands 3 april 2019 Clasine van Dorst
Creatief schrijven: een impuls voor je schrijfonderwijs NEDwerk Conferentie Nederlands 3 april 2019 Clasine van Dorst (c.vandorst@detalengroep.nl) De bedoeling van deze workshop Je kent de voordelen van
Nadere informatieBijlage 3: Format beschrijving opdrachten onderzoekend leren
Bijlage 3: Format beschrijving opdrachten onderzoekend leren Dit format is bedoeld voor docenten die onderzoekend-lerenopdrachten gaan maken voor het gebruik in hun eigen groep en/of voor gebruik door
Nadere informatieUitbouw van een digitaal platform ter ontsluiting van onderzoek voor lerarenopleiders
Uitbouw van een digitaal platform ter ontsluiting van onderzoek voor lerarenopleiders Kristof Van De Keere, Stephanie Vervaet, Thomas Smets, Katrine Patteet, Renaat Frans en Job De Meyere Waarom Edurama?
Nadere informatieAssessment as learning. Van lesgeven naar leren. Over leren, ontwikkelen en vormen. Over aanleren en toepassen. Hoe doe ik dat in mijn school?
Assessment as learning Van lesgeven naar leren. Over leren, ontwikkelen en vormen. Over aanleren en toepassen. Hoe doe ik dat in mijn school? Formatieve assessment, waarom zou je dat gebruiken? In John
Nadere informatie