Protocol Cortex Metalyser 3B

Transcriptie

1 Protocol Cortex Metalyser 3B Spirometrie is een medisch onderzoek dat de functie van de longen meet. Voor het uitvoeren van een longfunctieonderzoek wordt gebruikgemaakt van een spirometer. Er zijn verschillende meetinstrumenten voor het meten van de longfunctie, waaronder de cortex. De Cortex Metalyser 3B is een apparaat voor ademgasanalyse tijdens cardiopulmonale inspanningstests. Zowel in rust als bij inspanning wordt van elke ademhaling een ademgasanalyse wordt gemaakt. De Cortex is populair in sportgeneeskunde, cardiologie, pulomonologie, ergo- en fysiotherapie en revalidatie. Om de hoge kwaliteit te waarborgen word het apparaat vaak gekalibreerd. Veiligheid: De Cortex mag alleen worden gebruikt door personen die kennis hebben van de voorbereiding en uitvoering van de testen! Daarnaast moeten proefpersonen vooraf getest zijn op eventuele hartafwijkingen/longafwijkingen of andere afwijkingen die door inspanning de gezondheid kunnen schaden. De test meet alleen spiro-ergometrie en is in de eerste plaats niet bedoeld om andere vitale functies te monitoren. Vooraf dient de proefpersoon te worden gecontroleerd door een arts. U moet extra opletten bij mensen met een pacemaker of bij mensen die herstellende zijn van een

2 gezondheidsprobleem. De proefpersoon dient dus sufficiënt gezond te zijn om de test uit te mogen voeren. Voor het uitvoeren van maximale testen dient er te allen tijde een arts aanwezig te zijn. De test dient beslist onmiddellijk tussentijds gestopt te worden wanneer de patiënt symptomen zoals misselijkheid, duizeligheid of pijn aangeeft gedurende de test. Om het uitvoeren van de test veilig te laten verlopen voor alle proefpersonen, dient er achteraf te worden voldaan aan de hygiëne instructies, zodat eventuele ziektes die kunnen worden overgedragen via het masker worden uitgesloten. De PC en monitoren dienen gelokaliseerd te zijn op 1,5 meter van de proefpersoon. Inhoud 1. Opstarten 2. Aanmelden/selecteren proefpersoon 3. Kalibratie 4. Test protocol 5. CPET pretest rest measurements 6. Uitvoeren van de test 7. Data analyse 8. Data exporteren 9. Schoonmaken 10. Referenties

3 1. Opstarten Tussen het aanzetten van de MetaLyser en het starten van de meting moet minimaal 45 minuten zitten omdat het systeem moet opwarmen. Zet de MetaLyzer dus op tijd aan. Ondertussen kun je de meting al wel voorbereiden. Zet de groene knop onder de 2 beeldschermen aan. Zet de Meta Lyser 3B aan (on). Zet de computer aan. Klik op MetaSoft Studio. Hij start op in het Patient Center. Laat hem op General CPET (linkerkant) staan. In dit scherm zie je alle proefpersonen die tot nu toe zijn getest.

4 U kunt nu starten met het aanmaken/selecteren van de proefpersoon (punt 2) of het kalibratieproces (punt 3). De volgorde van punt 2 en 3 maakt niet uit, maar moeten wel beide worden uitgevoerd.

5 2. Aanmelden/selecteren proefpersoon Wil je de gegevens van een nieuw proefpersoon invoeren, klik dan op: New Patient (bovenaan) Edit (rechts) Je komt in het scherm: Edit Patient. Vul onder het tabblad Administrative Data de gegevens van de patiënt in (met * zijn verplicht) : Achternaam (Last Name) Voornaam (First Name) Geslacht (Sex) Geboortedatum (Date of Birth) LET OP: datum in het Engels: dus bij 21 maart 1985 wordt het: Masker type: In de lade onder het toetsenbord liggen maskers met verschillende groottes: Small of Medium. Pas het masker op de neus/mond van de proefpersoon en kies de masker die goed. Test dit door tijdens het uitblazen de witte koker te dichten met je hand; voel of er nog lucht ontsnapt aan de zijkanten van het masker. Vul bij administrative data in: blue mask small; of blue mask medium. ID en Titel zijn bedoeld om een code te geven aan de patiënt i.p.v. zijn naam weer te geven. Bij het doen van onderzoek is het vaak een vereiste dat elke patiënt een ID nummer krijgt toegewezen. Lengte en gewicht invullen, het programma berekent dan het BMI.

6 Ook ziet u de tabbladen biological en medical baseline data, de normal values en de alarm message staan. Wil je hierin geen aanpassingen in doen, klik dan op OK. De patiënt is nu toegevoegd bij het beginscherm (Patient Center). Ga verder naar 3. Kalibratie. Meestal hoeven er geen aanpassingen gedaan te worden in een van deze tabbladen, maar denk hier wel even over na. Wil je hierin wel aanpassingen in doen, ga dan verder. Biological en medical baseline data: Het masker, lengte, gewicht en BMI vult het systeem zelf in wanneer dit onder administrative data is ingevoerd. U kunt meteen zien of u een goed BMI heeft. Bij Estimated fitness level kun je invullen hoe getraind de proefpersoon is. BSA calculation method is de methode die je kan kiezen om het lichaamsoppervlak te berekenen. Hij staat standaard op Dubois en Dubois en hoef je in principe niet te veranderen, tenzij u dat wenst. Normal values: Als u een meting wilt uitvoeren waarbij u gebruik maakt van bepaalde referenties die de berekening van de ademgasanalyse kunnen beïnvloeden, dan kun je de normwaarden hier veranderen. Het gaat hier om de volgende normwaarden: maximum oxygen uptake, maximum relative oxygen uptake, maximum oxygen pulse, maximum heart rate, maximum minute ventilation, maximum breating frequence, maximum work rate, basal metabolic rate en spyrometry norm value sets. Let op: bij maximum heart rate kunt u apart kiezen voor bicycle test of treadmille test; of en speciale berekening voor kinderen. Wanneer IC (L), VC (L), FEV1 (L) vooraf bekend zijn kunt u deze hier ook invullen (is niet verplicht om de test uit te kunnen voeren).

7 Alarm message: Het is mogelijk een alarm in te stellen. Bijvoorbeeld wanneer u niet wilt dat de hartslag van de proefpersoon boven of onder een bepaalde waarde komt. Dit kan een onderzoek criteria zijn, maar de alarmen zijn met name bedoeld om de veiligheid van de patiënt te waarborgen. Variabelen waarvoor een alarm in te stellen is: maximum of minimum HR (heart rate), V E/V CO2, V O2, EE, FEetO2, VT, V E. Kies of je een visueel en/of een auditief alarm wilt gebruiken. Klik apply. Klik add alarm variable Alle persoonlijke kenmerken ingevuld? Klik op OK (linksonderin) om de patiënt toe te voegen. U komt weer in het Patient Center terecht waarbij de zojuist ingevoerde proefpersoon is geselecteerd. Patient gegevens aanpassen Als je de patiënt gegevens nog wilt aanpassen, dan kunt u in het Patient Center de persoon aanklikken en vervolgens via Edit in zijn/haar persoonsgegevens veranderen. Klik na het aanpassen op OK. Proefpersoon selecteren Klik in het Patient Center op de proefpersoon die u (nogmaals) wilt meten.

8 3. Kalibratie Om de kwaliteit, betrouwbaarheid en validiteit van de Cortex Metalyzer 3B te waarborgen worden er veel kalibraties uitgevoerd. Kalibratie 3.1 en 3.3 moeten voor elke test gedaan worden. Kalibratie 3.2 hoeft maar 1x per maand. Test u voor het eerst met de Cortex en weet u niet wanneer de vorige kalibratie is uitgevoerd, voer dan voor de zekerheid alle drie de kalibraties uit. Klik in Patient center op Calibrate CPET device (rechts onderin). Laat Devices op Devices for CEPT staan. Naast de beeldschermen hangen 2 lijnen, een zwarte en een doorzichtige/witte. Doe het zwarte dopje in de metalyzer 3B (in volume) en draai deze een kwartslag naar rechts zodat hij vastklikt. Het andere uiteinde laat u nog even vrij in de ruimte hangen. Doe het witte dopje in de metalyzer 3B (in Gas) en draai deze een kwartslag naar rechts zodat hij vastklikt. Het andere uiteinde laat u nog even vrij in de ruimte hangen.

9 3.1 Kalibratie fresh ambient air 20.93/0.03: Gas sensor Gas 1 (moet altijd) Hierin wordt het percentage O2 en CO2 bepaald in de ruimte waarin de test afgenomen wordt. Hang het zwarte pinnetje van de doorzichtige/witte lijn vrij in de ruimte (bij voorkeur over de stang links naast het beeldscherm). Zorg dat er in een straal van 1,5 meter om het pinnetje heen geen mensen staan die het %O2 en %CO2 kunnen beïnvloeden door het in en uitademen. Druk op start calibration step 1. Nu gaan er in de grafiek over de blauwe en roze lijn respectievelijk blauwe en roze balletjes bewegen. Het systeem voert nu de kalibratie uit en hij stopt vanzelf. Dit is het geval wanneer de tijd stil staat; in het scherm start calibration step 2 verschijnt; en boven de blauwe lijn measurement of gas 1 is finished staat.

10 3.2 Kalibratie Cortex calibration gas (15.00/5.00) : Gas Sensor Gas 2 (1x per maand) Hierin wordt het percentage O2 en CO2 bepaald in de gasfles. Dit is respectievelijk 15% en 5% en zijn gestandaliseerde waarden. Doe het zwarte pinnetje in het transparante buisje van de achterste gasfles. Wanneer het pinnetje er in zit, neemt hij samples.

11 Druk daarna op start calibration step 2. Ook hier kalibreert het systeem zelf. Wanneer de tijd stil staat en er weer start calibration step 1 staat, is de kalibratie van CORTEX calibration gas afgelopen en succesvol verlopen. Haal daarna het zwarte pinnetje er weer uit!! (doe je dat niet, dan blijft hij samples nemen en is de gasfles snel leeg. 3.3 Kalibratie flow sensor (moet altijd) Nu gaat u de hoeveelheid lucht die door de filter gaat kalibreren. Het zwarte mondstuk ligt in de lade onder het toetsenbord. Daarin ligt ook de ventilator. Klik eerst de ventilator in het mondstuk met het rooster aan de achterkant. WEES VOORZICHTIG, Dit ONDERDEEL IS ERG DUUR! Klik vervolgens de zwarte boog van het mondstuk er op (draai daartoe het ene uiteinde van het zwarte mondstuk iets verder open t.o.v. het andere uiteinde van het zwarte mondstuk). Draai de zwarte boog vast door beide uiteinden dicht te draaien.

12 Doe het zwarte mondstuk in zijn geheel links in de voorste gasfles. Klik vervolgens het zwarte pinnetje (van het witte/doorzichtige draad) in het zwarte mondstuk.

13 Op het scherm: laat calibration for normal CPED or spirometry test staan. Klik op start calibration measurement. Houdt de voorste gasfles aan de linkerkant vast. De bedoeling is dat je de handel van de voorste gasfles (aan de rechter kant) in zijn geheel eruit trekt en weer induwt.

14 Ga mee in het tempo van de lijn die in de bovenste grafiek wordt getrokken. Op het scherm zie je dat er een grafiek wordt gemaakt waarbij het bovenste punt en onderste punt in het paarse gebied uitkomen wanneer u de handel van de gasfles induwt en uittrekt. Het tempo dient u dus zo aan te passen dat de rode lijn telkens in het paarse gebied uitkomt. Zorg ervoor dat u wel helemaal uit trekt en helemaal in duwt! Herhaal het eruit trekken en induwen een aantal keer, het programma geeft zelf aan wanneer de kalibratie goed is (wanneer hij 5 goede rode/blauwe balken in de onderste grafiek toont). Alle kalibraties zijn nu uitgevoerd. Klik op Back (links onderin). U komt in het Patient Center.

15 4. Test Protocol Selecteer in Patient Center de proefpersoon die u wilt testen. Klik op Next (links onderin). Nu komt u in het CEPT preparation scherm. Er zijn verschillende tabbladen: Test Protocol, Normal Values, Flow Sensor Calibration, Device Configuration, Sensor Adjustment. Als u wilt testen op de ergometer of op de loopband, kunt u vooraf een protocol maken of selecteren. Test protocol Klik het test protocol scherm aan (naar alle waarschijnlijkheid staat deze er al gelijk voor). Hier kun je zelf het protocol maken: Select: hierin kunt u uit bestaande protocollen kiezen. Bijv. het Bruce protocol. Een beschrijving van het protocol wordt links onderin gegeven. Aan de rechterkant ziet u hoe de opbouw is van het protocol: snelheid (km/uur) en hellingshoek (grade %). Heeft u vooraf zelf een protocol aangemaakt (in create universal ) en opgeslagen ( save rechtsonderin) dan wordt het protocol hier weergegeven en kunt u deze hier selecteren. Create regular/ Create automatically: de duur van de inspanning is 10 minuten, daarbinnen is de mate van inspanning te reguleren. De duur van de rust, warming up en recovery is wel zelf te regelen. Bij Create Regular kunt u kiezen tussen toename in blokken of geleidelijke toename (snelheid en hellingshoek) en bij Create Automatically kun je alleen maar geleidelijke toename kiezen. Deze opties worden veelal gebruikt wanneer u maar 1 meting wilt doen, of wanneer u een simpel protocol uit wilt voeren.

16 Create Universal: hierin kunt u een protocol aanmaken die u bij volgende metingen weer kunt gebruiken. Het protocol wordt dan opgeslagen en hoeft de volgende keer niet opnieuw aangemaakt te worden ( save rechtsonderin). De duur van de exercise is zelf te bepalen. Om het protocol te maken sleept u de verschillende stages in het beeld. Links kunt u aangeven dat er een open einde is, u test dan bijvoorbeeld maximaal waarbij de eindsnelheid/helling niet vooraf te bepalen is. De proefpersoon spant zich net zolang in totdat hij het niet meer vol kan houden.

17 Variabelen instellen: Kies of je de toename van snelheid en helling trapsgewijs (step) wilt of met geleidelijke toename (ramp). Kies ook of je wilt lopen of rennen Je kunt bij rust aangeven hoeveel rust je de persoon vooraf geeft. Bij warming up kun je de tijd van de warming up aangeven, met welke snelheid en welke helling. Bij exercise kun je de start snelheid en helling aangeven voor het beginnen van de test. Bij exercise increase kun je aangeven met welke snelheid en hellingshoek het inspanningsniveau toeneemt tijdens de test. Eventueel kun je een eindsnelheid/helling aangeven door dit eerst aan te vinken en in te vullen. Bij recovery kun je aangeven hoelang de cooling down moet duren en met welke snelheid/helling. Andere variabelen testen gedurende de meting: Actions: store breath sequence, store ECG segment, blood pressure measurement, play audio file, record exfvl, pause. Klik op het blauwe figuurtje (links) ernaast en sleep deze in de grafiek op het tijdstip dat je dit wilt. Klik dan de hetzelfde figuurtje aan maar dan met de + erin. Dit figuurtje sleep je ook in de grafiek. Hoe dichter bij het vorige figuurtje, hoe vaker dat wat je wilt meten wordt gemeten. Hoe verder ervan af, hoe minder vaak het wordt gemeten. Bij Normal Values kun je opnieuw de berekening van de normwaarden aanpassen (hoeft niet nogmaals, zie stap 2). Bij Flow Sensor Calibration kun je het volumegas opnieuw kalibreren (hoeft niet nogmaals, zie stap 3). Device configuration: aansluiten van de Cortexprotocol op de ergometer/loopband. Klik op het pijltje onder metalyzer 3b en check connection. Het stekkertje gaat dan op groen. Klik op het pijltje onder de loopband of ergometer en dan op check connection. Het stekkertje gaat dan op groen Is dat niet zo, dan maakt de cortex nog geen goede verbinding met het apparaat (loopband of ergometer). Om het programma aan de loopband te koppelen dient u deze te verbinden via het zwarte snoer (met usb uitgang). Doe het ene uiteinde in de usb poort van de computer, de ander in de loopband. Om het programma aan de ergometer te koppelen dient u deze te verbinden met het grijze snoer (in І0І0І ). Nadat u verbinding heeft gemaakt met het snoer zet u de loopband dan wel ergometer aan. In het hoofdmenu van het apparaat klikt u terminal aan.

18 Het programma en het apparaat zijn nu aan elkaar verbonden. Check dit: Klik op het pijltje onder loopband/ergometer en check connection. Het stekkertje gaat dan op groen. datakabel in ergometer ergometer/loopband aanzetten Sensor adjustment: Klik in het CPET preparation menu op sensor adjustment. Laat het zwarte dopje van het witte/doorzichtige draad nogmaals in de vrije ruimte hangen/liggen en ga er minstens 1,5 meter vanaf staan. Klik op start sensor adjustment. Nu gaan ook weer de blauwe en roze balletjes lopen.

19 In principe kunt u deze meting overslaan, tenzij de samenstelling van de lucht in de tussentijd erg veranderd is: er zijn nu veel meer mensen in de ruimte / temperatuurverschillen. Wacht tot de kalibratie voltooid is (sensor adjustment successful). Klik op Next

20 5. CPET pretest rest measurements. Klik het masker in het haarnetje vast een doe deze op het hoofd van de proefpersoon (het masker voor de neus en mond). Test of het masker goed zit door de proefpersoon uit te laten blazen, waarbij jouw hand voor het mondstuk zit. Er mag geen lucht ontsnappen. Draai daarna het zwarte mondstuk erin en doe het zwarte pinnetje er ook in. Longvolume inhoud meten Leg de patient de volgende instructie uit: Instructie: adem eerst rustig alle lucht uit de longen. Adem als de meting loopt zo diep mogelijk in en vervolgens zo snel mogelijk weer uit waarbij je op het eind probeert alle lucht uit de longen te blazen. Dit herhalen we 3 keer. Doe het in en uitademen een keer voor en laat de patient het eventueel eerst droog oefenen.

21 Je voert dus eigenlijk een spirometrietest uit. Klik op start (linksbovenin). Laat de patient in en uitademen volgens de instructie. Stop de meting (linksbovenin) wanneer de patient weer aan de volgende inademing begonnen is (wanneer de grafiek weer onder de nul-lijn komt). De patient mag even weer gewoon ademhalen. Klik op confirm (rechts in het tabblad bovenin) Klik op repeat (rechts in het tabblad bovenin) Herhaal bovenstaande nog 2 keer.

22 Op het scherm zie je de inademing en uitademing in een grafiek. Bij een goede in en uitademing ziet u onderaan een grafiek verschijnen met getallen FVC, FEV1 en Sum. Herhaal de in en uitademing totdat er minstens 3 grafieken zijn verschenen. Stop dan deze meting, de proefpersoon mag weer gewoon ademen. Kies een van de onderste grafieken uit (met de grootste Sum score). Klik vervolgens op Next. Confirm test and save data Yes. De proefpersoon is nu klaar om te worden gemeten. ECG Een elektrocardiogram of ECG is een registratie van de elektrische activiteit van de hartspier. Om een ECG te lezen is kennis nodig van de anatomie en de fysiologie van het hart. Om een ECG te interpreteren is het ook noodzakelijk om de opbouw en werking van het geleidingsysteem te begrijpen. Raadpleeg een arts of specialist om het ECG te meten en te analyseren. Wanneer op het rust ECG afwijkingen te zien zijn, moet er ten zeerste worden overwogen de test niet door te laten gaan. Laat de patiënt een afspraak maken bij de huisarts of cardioloog.

23 Instellen van ECG: Selecteer de patient Klik links op MetaControl 3000 Op het linkerscherm zal nu het ECG programma openen.

24 De zuignopjes beginnen gelijk met zuigen. Plaats de zuignopjes op de juiste manier op de borstkas van de patiënt Wanneer de test wordt gestart wordt het ECG gemeten.

25 V1-4e intercostaalruimte (ICR, ruimte tussen de ribben in) net rechts van het borstbeen V2-4e ICR net links van het borstbeen V3 - midden tussen V2 en V4 V4-5e ICR in de medioclaviculaire lijn V5 - tussen V4 en V6 V6-5e ICR in de mid-axillaire lijn

26 6. Uitvoeren van de test Bij de loopband: snoer de proefpersoon voor de veiligheid het blauwe riempje om; als hij dan valt dan komt het snoer strak te staan en stopt de loopband zelf. U krijgt een bericht wanneer de sensor adjustment nog niet is uitgevoerd. Wanneer u deze al wel hebt uitgevoerd bij de kallibratie (punt 3) of bij sensor adjustment (punt 4) kunt u gewoon op Yes klikken om door te gaan. Klik links bovenin op start en je de test begint. Je ziet na een paar seconden op het scherm dat er waarden gemeten worden.

27 Je kunt tussentijd op stop of pauze drukken. Na de test klik je op Next en dan op Finish. De test bij deze proefpersoon is afgelopen koppel de proefpersoon los van alle apparatuur. 7. Data analyse Selecteer in het Patient Center de persoon en de test die u wilt analyseren Klik op het down - menu en kies de Analysis Case die u wilt bekijken. Wanneer u dit heeft aangeklikt verschijnt er linksboven het volgende menu: Selecteer Universal Analysis (als het goed is, is deze al geselecteerd) Klik op Next U ziet ten eerste weer de gegevens van de patient. Als u doorklikt op Next, ziet u de volgende resultaten: gemeten variabelen over de tijd, spirometrie testresultaat, VT1 (eerste drempel wanneer die bepaald is), VT2 (tweede drempel wanneer die bepaald is), V O2peak, Slope van V E (V CO2), samenvatting testresultaten en de wassermangrafieken.

28

29

30

31

32 8. Data exporteren Achteraf ga je de gegevens bekijken en analyseren. Om de gegevens te verzamelen moet je een aantal stappen uitvoeren: Sluit metasoft studio af Ga naar MSS Toolbox. Daar kun via database tests. Klik de juiste proefpersoon aan waarvan u de data wilt exporteren. Vink daarvoor ook het vakje helemaal rechts aan. Klik bovendien op het drop down menu, en vink analysis case aan. Klik vervolgens midden onderin op Export to Excel. Klik vervolgens op Export (rechts). Sla de data op.

33 Het programma heeft automatisch alle variabelen gemeten en opgeslagen. Je kunt zelf kiezen welke variabelen je wilt gebruiken. Data terugvinden: Computer- C schijf Cortex MSStudio Client de goede data set openen en opslaan op eigen USB voor eigen gebruik! 9. Schoonmaken Maak alle apparatuur schoon zoals vermeld op het schoonmaak protocol cortex (blauwe mapje). Met name de masker, het mondstuk en de ventilator moeten goed maar voorzichtig op een speciale manier worden schoongemaakt. Berg na gebruik alle spullen netjes op en laat de ruimte netjes achter. 10. Referenties Berekenen lichaamsoppervlak: Meer informatie over het gebruik van de Cortex, inclusief filmpjes: Video: Maximale inspanningstest in de sport: Kjeld Nuis (schaatser) Maximale inspanningstest in de sport: Bram Tankink (wielrenner) Informatie ECG: