Jaarverslag Openbare Bibliotheek Ommen

Transcriptie

1 Openbare Bibliotheek Ommen

2 1. Oogsten en hard werken! Een terugblik op 2014 In de jaren voorafgaand aan 2014 zijn er duidelijke keuzes gemaakt om de landelijke daling van uitleencijfers in Ommen tegen te gaan. We richtten onze Bibliotheek opnieuw in en verruimden de openingstijden. Het bewijs dat deze keuzes terecht waren, is in 2014 geleverd. De uitleningen stegen, tegen de landelijke trend in. Stilzitten was er echter in 2014 niet bij. Nu onze uitleenfunctie voldoet aan de moderne uitgangspunten en efficiënt is ingericht, richten we ons op de uitbouw van de maatschappelijke en educatieve functie van de bibliotheek. Taalontwikkeling en informatievaardigheden voor jong en oud staan voorop. Boekstart - het collectieaanbod voor onze jongste leners - is uitgebreid met een wekelijks Boekstartcafé, waar ouders samenkomen om het te hebben over boeken en voorlezen. In 2015 starten we met de VoorleesExpress, een project dat taalarme gezinnen kennis laat maken met het voorleesritueel, waardoor kinderen dagelijks met boeken en taal bezig zijn. We hebben in 2014 veel voorbereidingen getroffen, waaronder de werving van voorleesvrijwilligers die bij de gezinnen thuis gaan voorlezen. We openden verder het Taalpunt, waar laaggeletterden en anderstaligen terecht kunnen met hun taalvraag. Dankzij de gezamenlijke aanpak met andere partners in de gemeente, kunnen we laaggeletterden beter bereiken en helpen met hun probleem. Een ander initiatief waar we met recht trots op mogen zijn is het tabletcafé. Iedere maand komen er zo n veertig mensen naar deze bijeenkomst voor tips en trucs op tabletgebied. Zo maken we onze gemeente een stukje wijzer met media. Kortom: een mooie start van de verdere uitbouw van onze belangrijke maatschappelijke en educatieve functies. 1. Oogsten en hard werken! Frederique Westera Directeur Stichting Openbare Bibliotheek Ommen

3 Goede resultaten in 1e jaar formulebibliotheek Vanaf 2013 werkt de Bibliotheek Ommen volgens de Bibliotheekformule. De formule heeft zijn uitwerking op de gehele organisatie. De collectie is ingedeeld in thema s, de Bibliotheek heeft vrolijk meubilair met veel ruimte voor frontale presentatie en er liggen aantrekkelijke collecties uitgestald op tafels. Het personeel is opgeleid om in te spelen op de vraag van de klant. Al deze facetten hebben één doel: de klant verrassen en verleiden. En dat is gelukt! Waar we in voorgaande jaren nog te maken hadden met een daling in uitleencijfers (conform aan de landelijke trend), hebben we dit in 2014 omgebogen naar een stijging van 6%. Het aantal volwassen leden steeg eindelijk weer, met een half procent. Het percentage jeugdleners daalde wel met 23%, echter kan deze daling worden toegeschreven aan de vijfjaarlijkse opschoning van ons jeugdlenersbestand. De landelijke dalende trend van uitleencijfers was in het servicepunt in Lemele wel zichtbaar: hier daalde het aantal uitleningen met 7% en het aantal leden met 13%. E-books van de Bibliotheek Sinds januari 2014 hebben Bibliotheekleden beschikking over duizenden e-books. Het aanbod is inmiddels gegroeid naar bijna stuks: literaire romans, thrillers, kinderboeken, non-fictie, poëzie en reisboeken. Via bibliotheek.nl/ebooks maken leden van Bibliotheek Ommen gebruik van het landelijke aanbod. Hoewel het platform in de eerste maanden last had van de nodige kinderziektes, hebben onze leden in e-books geleend; een bemoedigende start. Inmiddels is het platform sterk verbeterd en gaan wij in 2015 met enthousiasme verder om digitaal lezen aan te bieden. De digitale Bibliotheek Jaarlijks groeit het gebruik van de digitale Bibliotheek. Een bezoek aan de Bibliotheek begint vaak al thuis. Onze website werd maar liefst keer geraadpleegd. Met de website of de handige Bibliotheek Wise-app is verlengen, zoeken in de catalogus en reserveren zeer gemakkelijk. Men kan eventuele kosten door te laat inleveren van materialen of het verlengen van een abonnement betalen met ideal. Ook de landelijke apps worden veel gebruikt. Hiermee kunnen zowel leden als niet-leden bijvoorbeeld gratis luisterboeken, e-books en poëzie downloaden, naar muziek luisteren of digitaal leesadvies krijgen.

4 Boekstartcafé Je kunt niet vroeg genoeg beginnen met voorlezen. Baby s en dreumesen komen zo al op hele jonge leeftijd met boeken en leesplezier in aanraking. Volgens onderzoek heeft dit een positieve invloed op de latere leesprestaties. In 2013 is er begonnen met BoekStart in Ommen. Ouders worden door het consultatiebureau van Jeugdgezondheidszorg IJsselland geattendeerd op de voordelen van (voor)lezen en het gratis lidmaatschap voor hun baby. In 2014 werden 58 baby s lid. Zij kregen een BoekStart-koffertje mee, met informatie en hun eerste voorleesboekjes! In 2014 startte het wekelijkse BoekStartcafé, een samenwerking tussen de Bibliotheek en het consultatiebureau. Vanaf september komen iedere woensdagochtend ouders met hun jonge kinderen naar de Bibliotheek om voorgelezen te worden, samen te praten over boekjes en gezellig koffie te drinken. De maandelijkse themabijeenkomsten werden goed bezocht, zoals Muziek op schoot, waar bijna vijftig ouders met kinderen bij aanwezig waren. Leesbevordering met Biebwijz Als je iedere dag 15 minuten leest, lees je in een jaar een miljoen woorden. Kinderen leren zo jaarlijks ongeveer duizend nieuwe woorden. Het bevorderen van lezen is dus ontzettend belangrijk! Iedere basisschoolleerling in Ommen heeft gelukkig te maken met leesbevordering. Het merendeel van de basisscholen in Ommen maakt gebruik van de producten uit de doorgaande leeslijn van Biebwijz. Daarnaast worden de projecten Kinderjury en Schrijvers op School aangeboden. In totaal bedienen we 1972 leerlingen met onze leesbevorderingsprojecten. Opleiding tot gecertificeerd leescoördinator De Bibliotheek leidt leerkrachten op tot gecertificeerd leescoördinator, met de cursus Open Boek. In 2014 hebben zeven basisschoolleerkrachten de cursus gevolgd. Ommen telt nu acht scholen waar een leescoördinator actief is. Met het opleiden van leescoördinatoren wordt de leesbevordering in de basisschool beter verankerd. Gratis glossy BIEB vol met leestips In oktober werd voor het eerst de miniglossy BIEB op grote schaal op scholen verspreid. Het tijdschrift is een jaarlijkse productie van Rijnbrink Groep, de provinciale serviceorganisatie voor Bibliotheken in Overijssel. Het tijdschrift staat vol informatie over het belang van lezen, tips over (voor)lezen en boeken en besteed veel aandacht aan mediawijsheid en informatievaardigheden. Meer dan zeshonderd gezinnen in de gemeente hebben het tijdschrift ontvangen. De Nationale Voorleesdagen 2014 De Nationale Voorleesdagen: een jaarlijks terugkerend hoogtepunt in het programma van de Bibliotheek. In het kader van deze feestelijke periode zijn de peuters van de kinderdagverblijven in de gemeente uitgenodigd voor een bezoek aan de Bibliotheek. Driehonderd kleintjes werden voorgelezen uit Krrr okodil, het Prentenboek van het Jaar 2014, en deden mee aan de Peuterquiz. Ze gingen naar huis met een tas vol informatie over de Bibliotheek en het belang van lezen, zodat ze nog vaak op bezoek komen met hun ouders.

5 Nationale Voorleeswedstrijd Op 6 maart deden veertien kinderen mee aan de plaatselijke ronde van de Voorleeswedstrijd in de Bibliotheek Ommen. Dilinthe Laarman van CBS Hoogengraven en Julia de Haas van OBS Het Palet wonnen en mochten Ommen vertegenwoordigen in de regionale ronde van de Voorleeswedstrijd. Junior Dictee Ommen Op 12 maart streden negentien basisschoolleerlingen uit de gemeente Ommen voor de titel Kampioen Junior Dictee Ommen en een plek in de provinciale finale. De wedstrijd is te vergelijken met het groot dictee der Nederlandse taal. Wie maakt de minste fouten in het overschrijven van de gedicteerde zinnen? Dat was Jade Brinkhuis van de Guido de Bresschool. Samen met haar schoolgenoot Matthijs van der Bent ging zij door naar de provinciale finale, waar ze tweede werd. Schrijvers op school bij basisscholen Schrijvers op school is een vast onderdeel in de samenwerking met basisscholen. De Bibliotheek organiseert, samen met Stichting Kunstzinnige Vorming, bezoeken van bekende schrijvers op basisscholen in de gemeente. Kinderboekenschrijver Erik van Os bracht dit jaar een bezoek aan 130 leerlingen van groep 3 en 4 en vertelde hen mooie verhalen. Schrijver en illustrator Harmen van Straaten kwam speciaal voor de jongere kinderen op de Boslustschool. Helen Vreeswijk richtte een plaats delict in en nam hiermee de tieners van de Boslust en de Maat mee in haar werk als rechercheur en de boeken die zij erover geschreven heeft. Kinderjury Ommen leest meer dan ooit Kinderen moeten leeskilometers maken! Het plezier dat zij in lezen beleven is daarin belangrijk, want wie leuke boeken leest, besteedt meer tijd aan lezen. De Kinderjury is het populairste leesbevorderingsproject van de Bibliotheek Ommen. Ruim 450 basisschoolleerlingen lezen de genomineerde boeken en kunnen stemmen op hun favoriet. Samen hebben zij maar liefst bladzijdes gelezen. Vijfentwintig kinderen hadden zelfs alle veertig boeken gelezen. Dat zijn heel wat leeskilometers! Het leven van een loser werd door de kinderen van Ommen verkozen tot winnaar. Workshop Illustreren met striptekenaar Fer Elzinga Illustraties zijn heel belangrijk voor kinderboeken. Een plaatje laat je in één oogopslag zien waar het verhaal over gaat en draagt bij aan de beleving van de lezer. In april kwam striptekenaar Fer Elzinga een cursus illustreren geven. Aan de hand van een spannend verhaal gingen de deelnemers in vier lessen aan de slag. Cultuureducatie: Oorlog dicht bij huis Het ministerie van OC&W heeft geld uitgetrokken om cultuureducatie beter te verankeren in het onderwijs en bij alle culturele instellingen: cultuureducatie met kwaliteit. Het project Oorlog dicht bij huis is in dit kader bedacht. Het project wil met kunstzinnige oriëntatie de thema s erfgoed en oorlog dichter bij de belevingswereld van kinderen brengen. Vier weken lang gingen groep 5 tot en met 8 van CBS De Kardoen met het project aan de slag. Zowel de school, als de Bibliotheek en Streekmuseum Ommen zijn zeer content met de werkwijze en de resultaten van het project.

6 t a a l p u t n t Taalpunt: voor ieder die beter wil worden in taal Wethouder Ko Scheele opende op 27 maart samen met Aart Kleijer (Stichting Lezen & Schrijven) en Frederique Westera (directeur Bibliotheek Ommen) het Taalpunt. Iedereen die de Nederlandse taal beter wil beheersen, kan hier terecht. Het Taalpunt is een initiatief van Stichting Lezen & Schrijven en de Bibliotheek Ommen. Het maakt onderdeel uit van de gemeentelijke aanpak in de bestrijding van laaggeletterdheid. Het Taalpunt wordt gerund door een professionele coördinator (Jannet Enoch). Ze werft taalcoaches en stuurt ze aan, inventariseert de taalvraag van de klant en verwijst naar de aanwezige materialen en vervolgtrajecten. Voor iedereen wordt een passende oplossing gevonden. In de Week van de Alfabetisering organiseerde de Bibliotheek een taallunch. Het lokale netwerk dat zich bezig houdt met de bestrijding van laaggeletterdheid was aanwezig. Maandelijks Tabletcafé goed bezocht Op 16 oktober werd het eerste Tabletcafé in de Bibliotheek Ommen georganiseerd. De bezoekers komen met hun tablet naar de Bibliotheek, waar zij verder worden geholpen met tips en trucs. Ze gaan vervolgens zelf aan de slag en helpen elkaar op weg met de mogelijkheden van de digitale wereld. Het Tabletcafé wordt nu iedere derde donderdag van de maand gehouden en heeft een stabiele opkomst van zo n 35 à 40 mensen. Nieuw ingerichte ruimte HKO De Historische Kring Ommen (HKO) en de Bibliotheek verzamelen en verwerken artikelen uit de Zwolsche Courant, later Stentor, over gemeente Ommen. Begin dit jaar werd de nieuw ingerichte ruimte van de HKO op de bovenverdieping van de Bibliotheek Ommen in gebruik genomen. De Bibliotheek bood de HKO een eerste gebonden jaargang met krantenknipsels over Ommen aan. Jubileumfeest Carrousel Tachtig jaar, zoveel jaren bestaan de bewoners van het Carrousel bij elkaar opgeteld: de sporthal, het sociaal-cultureel centrum en het zwembad. De bewoners versterken elkaar en dankzij het beheer van het gebouw kan de Bibliotheek onbemand open zijn. Het jubileumfeest hebben we gevierd met een open dag, waarbij alle vaste bewoners zich presenteerden in de foyer, de centrale hal en in hun eigen ruimten. Ook een aantal incidentele huurders waren hierbij aanwezig. Door het hele gebouw werd een puzzeltocht gehouden. De dag werd goed bezocht door jong en oud.

7 Ccoba bestaat 12½ jaar! In december 2014 was het 12 ½ jaar geleden dat de Culturele commissie bibliotheekactiviteiten Ommen (Ccoba) met haar activiteiten begon. Dankzij de commissie heeft de Bibliotheek jaarlijks een interessant en leerzaam cultuurprogramma met exposities en lezingen. De activiteiten in 2014 op een rijtje: Januari: Op reis met ezeltje Frits Margo Huggers Februari: Vrouwen die lezen zijn gevaarlijk Kunst historica Margaret Breukink Maart: Paasgebruiken Jan Bark, directeur museum In de Zevende Hemel September: Stadswandeling Steenwijk Oktober: Rondgang door het Rijks Kunsthistorica Milou te Wierik November: Zwerven door bos en hei Natuurfotograaf Jan van der Knokke November: Nederland Leest Neerlandica Henny Verheijden, muzikale omlijsting koperkwartet Ons Genoegen Heino December: jubileumviering met troubadour Gery Groot Zwaaftink. In totaal brachten zo n 400 mensen een bezoek aan de Ccobba-avonden. Dialectdictee André van der Linde uit Ommen is de winnaar van het Dialectdictee In de Schakel in Lemele liet hij vijftig andere dialectkenners achter zich. Het Dialectdictee is een samenwerking met Landstede Welzijn en Historische Kring Ommen.

8 Transparant in beleid De Governance Code Cultuur is een instrument voor goed bestuur en toezicht in de culturele sector. Eén van de aandachtsgebieden in de code is transparantie. Gesubsidieerde instellingen moeten transparanter worden in hun werk. Het bestuur van de Bibliotheek Ommen onderschrijft deze code. Met ingang van 2014 zijn daarom het bestuursmodel en de kernwaarden van de stichting op de website terug te vinden, net als het jaarverslag en het meerjarenbeleidsplan. In 2015 ontwikkelen we een nieuw meerjarenbeleidsplan. Het belangrijkste thema van dit plan is de verbreding van ons bibliotheekwerk. Waar voorheen de focus lag op het toegankelijk maken van informatie, verschuift deze steeds meer naar het ondersteunen van mensen bij het aanleren van vaardigheden die nodig zijn om zelfstandig te participeren in de samenleving. Denk aan lezen, schrijven, leren en het begrijpen en verwerken van informatie. Enerzijds doen we dat als partner van ouders en in het onderwijs. Samen creëren we de ideale omstandigheden voor de ontwikkeling van kinderen, zodat zij deze vaardigheden voldoende beheersen. Anderzijds richten we ons op volwassenen die deze kans hebben gemist. Het zal een uitdaging worden om deze verschuiving vorm te geven in de organisatie. De Bibliotheek beschikt over beperkte middelen en wil de huidige dienstverlening in stand houden. Een deel van de oplossing zal gezocht moeten worden in de inzet van vrijwilligers. Samenwerking met instellingen met overeenkomstige uitgangspunten biedt andere mogelijkheden. De Bibliotheek blijft voor een enorme groep mensen van groot belang. We weten waarom en voor wie we het doen en zullen er alles aan doen om de gemeente Ommen zo goed mogelijk te bedienen. Wordt vervolgd!

9 Leden Leeftijd e.o instellingen Totaal Dankzij de nieuwe inrichting volgens de Bibliotheekformule en de verruiming van de openingstijden is het aantal betalende leden (18-64, 65+) op niveau gebleven, tegen de landelijke trend in. Het aantal jeugdleden is gedaald, doordat de langdurig inactieve leden uit het systeem zijn verwijderd. Dit gebeurt eens in de vijf jaar. Uitleningen Ommen Lemele Totaal Dankzij de nieuwe inrichting volgens de Bibliotheekformule en de verruiming van de openingstijden is het aantal uitleningen in Ommen tegen de trend in toegenomen. Overige data Medewerkers: 2,9 fte (8 medewerkers) Vrijwilligers: 35 (+ 21 taalcoaches) Maatschappelijke stagiaires: 7 Bezoekers website: Uitleningen e-books: Deelnemers Taalpunt: 30 Deelnemers Tabletcafé: gemiddeld 35 Deelnemers Ccoba: gemiddeld 60