Jaarverslag Openbare Bibliotheek Olst-Wijhe

Transcriptie

1 Openbare Bibliotheek Olst-Wijhe

2 1. Fundament voor een toekomstbestendige Bibliotheek Een terugblik op 2014 In 2014 zijn we gestart met de verwezenlijking van onze toekomstvisie die begin 2014 werd onderschreven door de gemeenteraad. We willen niet alleen leesplezier faciliteren, maar ook een belangrijke bijdrage leveren aan de verbetering van taalvaardigheid van jeugd en mediawijsheid van volwassenen. Dit zijn onmisbare vaardigheden om succesvol te kunnen deelnemen aan onze kennismaatschappij. Deze educatieve functie hebben we in 2014 invulling gegeven met de start van verschillende projecten. We sloten met vijf basisscholen een samenwerkingsovereenkomst onder de noemer de Bibliotheek op school, de voorbereidingen zijn getroffen om in 2015 te starten met de VoorleesExpress, we organiseerden een maandelijks tablet-computercafé en een wekelijks BoekStartcafé. Stuk voor stuk initiatieven die bijdragen aan taalvaardigheid en mediawijsheid. Naast het versterken van onze educatieve en maatschappelijke rol, richten we ons op behoud van een fysieke plek in de hoofdkernen. Samen met diverse betrokkenen is het ons in 2014 gelukt om de bibliotheekvestiging in Wijhe te behouden. Daarnaast willen we ons digitale aanbod verder uitbouwen, door aan te sluiten bij de landelijke digitale bibliotheek. Met deze ontwikkelingen leggen we het fundament voor een toekomstbestendige bibliotheek: behoud van fysieke vestigingen, uitbouw van ons digitale component én hard werken aan mooie programma s ten behoeve van de zelfredzaamheid van onze inwoners. Frederique Westera Directeur Stichting Openbare Bibliotheek Olst-Wijhe

3 Behoud bibliotheekvoorziening Wijhe Samen met de gemeente, plaatselijk belang Wijhe en andere betrokkenen is in 2014 hard gewerkt om ook in Wijhe een fysieke bibliotheekvoorziening te behouden. We hebben een oplossing gevonden die dit najaar ook op goedkeuring van de gemeenteraad mocht rekenen. De fysieke bibliotheekvoorziening blijft als servicepunt voortbestaan in het huidige pand. De collectie wordt enigszins verkleind, waarbij er goed wordt gekeken naar de vraag van de Wijhenaar. Materialen die nauwelijks worden geleend, halen we uit de collectie. Materialen die wel in trek zijn, behouden we. Dankzij het efficiënte logistieke netwerk van Overijsselse bibliotheken hebben onze leden toch kosteloos toegang tot minder gevraagde materialen. De ontstane ruimte zal worden ingevuld door de toekomstige koper van het pand. Dankzij de hulp van vrijwilligers is het mogelijk om met minimale personele inzet veelvuldig geopend te zijn. In 2014 hebben al twintig mensen zich gemeld om ons hierin bij te staan. De oplossing met vrijwilligers wordt in 2015 verder gerealiseerd. We streven er naar evenveel open te blijven als nu. Uitleningen en ledenaantallen volgen trend De landelijke trend van dalende leden en uitleningen zette zich in het verslagjaar ook in Olst-Wijhe door. We zagen een daling van het aantal uitleningen (13%) en het aantal leden (10%). Het aantal volwassen leden daalde met 6%. Het percentage jeugdleners daalde met 14%, echter kan deze daling worden toegeschreven aan de vijfjaarlijkse opschoning van ons jeugdlenersbestand, waarna de langdurig inactieve leden niet meer worden meegeteld. E-books van de Bibliotheek Sinds januari 2014 hebben Bibliotheekleden beschikking over duizenden e-books. Het aanbod is inmiddels gegroeid naar bijna stuks: literaire romans, thrillers, kinderboeken, non-fictie, poëzie en reisboeken. Via bibliotheek.nl/ebooks maken leden van Bibliotheek Olst-Wijhe gebruik van het landelijke aanbod. Hoewel het platform in de eerste maanden last had van de nodige kinderziektes, hebben onze leden in e-books geleend: een bemoedigende start. Inmiddels is het platform sterk verbeterd en gaan wij in 2015 met enthousiasme verder om digitaal lezen aan te bieden. De digitale Bibliotheek Jaarlijks groeit het gebruik van de digitale Bibliotheek. Een bezoek aan de Bibliotheek begint vaak al thuis. Onze website werd maar liefst keer geraadpleegd. Met de website of de handige Bibliotheek Wise-app is verlengen, zoeken in de catalogus en reserveren zeer gemakkelijk. Men kan eventuele kosten door te laat inleveren van materialen of het verlengen van een abonnement betalen met ideal. Ook de landelijke apps worden veel gebruikt. Hiermee kunnen zowel leden als niet-leden bijvoorbeeld gratis luisterboeken, e-books en poëzie downloaden, naar muziek luisteren of digitaal leesadvies krijgen.

4 Boekstartcafé Je kunt niet vroeg genoeg beginnen met voorlezen. Baby s en dreumesen komen zo al op hele jonge leeftijd met boeken en leesplezier in aanraking. Volgens onderzoek heeft dit een positieve invloed op de latere prestaties op gebied van taal en leren. In 2012 is er begonnen met BoekStart in Olst- Wijhe. Ouders worden door het consultatiebureau geattendeerd op de voordelen van (voor)lezen en het gratis lidmaatschap voor hun baby. In 2014 werden 55 baby s lid. Zij kregen een BoekStart-koffertje mee, met informatie en hun eerste voorleesboekjes! In 2014 startte het wekelijkse BoekStartcafé, een samenwerking tussen de Bibliotheek en het consultatiebureau. Vanaf september komen iedere woensdagochtend ouders met hun jonge kinderen naar de Bibliotheek om voorgelezen te worden, samen te praten over boekjes en gezellig koffie te drinken. De maandelijkse themabijeenkomsten worden goed bezocht, zoals Muziek op schoot, waar muziekdocente Saskia Koning acht maal een muzikaal programma verzorgde, gebaseerd op een prentenboek. Peuterinloop Sommige kinderen hebben een extra zetje nodig bij hun taalontwikkeling, al voordat ze naar de basisschool gaan. Daar is de Peuterinloop voor, een samenwerking tussen het Peuterwerk, Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) en de Bibliotheek. Met de Peuterinloop vergroten we de ouderbetrokkenheid, essentieel bij taalontwikkeling. Tijdens de bijeenkomsten krijgen ouders met hun kind informatie over het leesbevorderingsprogramma Doe meer met Bas, hoe ze het programma thuis kunnen gebruiken en over een opvoedthema. De Bibliotheek levert een passende collectie boeken. De Bibliotheek op school De gemeente, Bibliotheek Olst-Wijhe en vijf basisscholen sloegen in 2014 de handen ineen voor een kwaliteitsverbetering binnen het onderwijs. Ze stelden een gezamenlijke strategie op om de school om te vormen tot een ideale lees- en mediaomgeving: de Bibliotheek op school. Een omgeving waarin lezen en media volop de ruimte krijgen. De deelnemende basisscholen: KBS St. Jozef KBS St. Willibrord CBS Prins Willem Alexander KBS St. Aloysius (implementatie start in 2015) OBS de Peperhof (implementatie start in 2015)De St. Jozefschool opende in aanwezigheid van wethouder Bosch als eerste school in Olst-Wijhe haar eigen schoolbibliotheek. Op de overige scholen werd druk gewerkt door gecertificeerde leescoördinatoren van school en de leesconsulent van de Bibliotheek om ook hier in 2015 een schoolbibliotheek te realiseren. De leescoördinatoren zijn opgeleid door de Bibliotheek met de cursus Open Boek. op school

5 De Nationale Voorleesdagen 2014 De Nationale Voorleesdagen is een jaarlijks terugkerend hoogtepunt in het programma van de Bibliotheek. In het kader van deze feestelijke periode zijn de peuters van de kinderdagverblijven in de gemeente uitgenodigd voor een bezoek aan de Bibliotheek. Honderdtwintig kleintjes werden getrakteerd op een voorstelling van Peter van Dijk (Het boek van Max). Medewerkers van de Bibliotheek zijn op de locaties van het Peuterwerk geweest om voor te lezen tijdens het jaarlijkse Voorleesontbijt. In totaal zijn tijdens de Voorleesdagen ruim 40 kinderen lid geworden van de Bibliotheek. Nationale Voorleeswedstrijd Na een voorbereidende voorleesworkshop deden elf schoolwinnaars mee aan de plaatselijke ronde van de Voorleeswedstrijd in de Bibliotheek Olst. Onder toeziend oog van de in totaal tachtig supporters won Isa Logtenberg van basisschool de Bongerd de Voorleeswedstrijd. Ze ging door naar de regionale ronde. Kinderboekenweek Het was feest in de Bibliotheek, want in 2014 bestond de Kinderboekenweek 80 jaar! De Kinderboekenweek is bij uitstek het moment om kinderen te stimuleren meer te lezen. Om ook de minder fanatieke lezers te prikkelen bood de Bibliotheek het digitale spel Codewoord aan aan leerlingen van groep 5 t/m 8, waarmee zij spelenderwijs met taal bezig gingen. De Kinderboekenweek werd opgeleukt met een circusvoorstelling Kaft, Blaadjes en Letters in de Bibliotheek Olst. Ruim dertig kinderen waren met hun ouders aanwezig om te kijken naar dit clowneske theater over het schrijven van een boek. Maandelijks Tablet-Computercafé goed bezocht Op 29 januari werd het eerste Tablet-Computercafé in de Bibliotheek Olst georganiseerd. Iedereen die een vraag heeft over laptops, pc s, tablets en smartphones kan hier binnenwandelen. De samenwerking tussen Welzijn Olst-Wijhe, gezamenlijke ouderbonden en Seniorweb Olst-Wijhe is sindsdien een vast onderdeel in ons programma, waar maandelijks zo n 25 bezoekers op af komen. In Wijhe is een soortgelijk initiatief gestart, waarbij de Bibliotheek in de opstartfase haar opgedane ervaring heeft overgedragen aan de organisatoren.

6 Vrijwilligersbeleid Onder invloed van maatschappelijke ontwikkelingen wordt het takenpakket van de Bibliotheek steeds breder. Denk aan de programma s in het kader van het tegengaan of bestrijden van laaggeletterdheid. Ook geven de technologische ontwikkelingen ons de kans de Bibliotheek in haar digitale vorm verder uit te bouwen. Tegelijkertijd staat het bibliotheekbudget onder druk door bezuinigingen, hogere kosten en een afnemend aantal betalende leden. Per saldo betekent dit dat er steeds meer werk door minder mensen gedaan moet worden en de werkdruk blijft toenemen. Daar zitten uiteraard grenzen aan en ook risico s. Bibliotheek Olst-Wijhe heeft daarom besloten tot een bredere inzet van vrijwilligers. Het gaat dan om meer inzet, maar ook om een andere inzet. Met de inzet van vrijwilligers is het mogelijk om de huidige dienstverlening te handhaven, nieuwe diensten aan te bieden en de werkdruk te verlagen. Deze ontwikkeling past geheel bij de tijdsgeest van de civil society. We noemen dit expliciet bredere inzet van vrijwilligers, want ook voor deze keuze werd er al vrijwillig gewerkt in de Bibliotheek. De Bibliotheek wil transparant zijn voor (potentiële) vrijwilligers, medewerkers en andere stakeholders. Daarom is het vrijwilligersbeleid terug te vinden op onze website, met onder meer de uitgangspunten en een gedetailleerde uitwerking. Medewerkers worden geschoold in de begeleiding van en het samenwerken met vrijwilligers. Transparant in beleid De Governance Code Cultuur is een instrument voor goed bestuur en toezicht in de culturele sector. Eén van de aandachtsgebieden in de code is transparantie. Gesubsidieerde instellingen moeten transparanter worden in hun werk. Het bestuur van de Bibliotheek Olst-Wijhe onderschrijft deze code. Met ingang van 2014 zijn daarom het bestuursmodel en de kernwaarden van de stichting op de website terug te vinden, net als het jaarverslag en het meerjarenbeleidsplan.

7 In 2015 gaan we verder op de weg die in 2014 is ingezet. De maatschappelijke en educatieve functie van de Bibliotheek bouwen we uit. We kijken uit naar de realisatie van de Bibliotheek op school op vier nieuwe basisscholen. Daarnaast starten we in het nieuwe jaar met de VoorleesExpress, een project dat taalarme gezinnen kennis laat maken met het voorleesritueel, waardoor kinderen dagelijks met boeken en taal bezig zijn. We hebben in 2014 veel voorbereidingen getroffen, waaronder de werving van voorleesvrijwilligers die bij de gezinnen thuis gaan voorlezen. Verder doen we ons best om de opgestarte initiatieven, zoals het tablet-computercafé, het Boekstartcafé en de Peuterinloop te consolideren en te verbeteren. In Wijhe realiseren we in 2015 het servicepunt. Hiervoor moeten we voldoende vrijwilligers vinden. We willen een aantrekkelijke organisatie zijn voor vrijwilligers en zullen hier de nodige energie insteken. Met als resultaat: een servicepunt dat we samen naar volledige tevredenheid runnen, voor en door de Wijhenaar. Bibliotheek Olst was de eerste Overijsselse Bibliotheek die enkele jaren geleden startte met het retailconcept. Inmiddels is dit concept doorontwikkeld en is Bibliotheek Olst ook toe aan vernieuwing. Dat gaat in 2015 gebeuren: inrichting aan de hand van belevingswerelden en meer kleur.. We zullen ons verder in z n geheel vestigen op de begane grond. Een behoorlijk ingrijpende verandering dus. We onderzoeken in 2015 of we meer kunnen samenwerken met omliggende Bibliotheken, zodat we meer slagkracht hebben. Zo proberen we alle kansen te benutten om als Bibliotheek te innoveren en beter aan de vraag van de huidige tijd te voldoen.

8 Leden Leeftijd e.o instellingen Totaal Het aantal jeugdleden is gedaald, doordat de langdurig inactieve leden uit het systeem zijn verwijderd. Dit gebeurt eens in de vijf jaar. Aantal betalende leden Olst-Wijhe Olst Wijhe Totaal Uitleningen Olst Wijhe Totaal Overige data Medewerkers: 3,9 fte (8 medewerkers) Vrijwilligers: 30 (is inclusief 20 vrijwilligers servicepunt Wijhe) Bezoekers vestiging Olst en Wijhe: = Bezoekers website: sessies, gebruikers Uitleningen e-books: Deelnemers Tabletcafé: 25 gemiddeld Deelnemers Boekstartcafé: gemiddeld 10 in Olst en 2 in Wijhe Deelnemers Peuterinloop: gemiddeld 12 deelnemers Deelnemers de Bibliotheek op School: 1 (Sint Jozefschool met 148 leerlingen)