Wolven in Nederland? Ze komen er aan! Leo Linnartz, april 2013
|
|
|
- Rosalia van der Wal
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Wolven in Nederland? Ze komen er aan! Leo Linnartz, april 2013
2 Inhoud Nederland is vol Toch komen er wolven aan Eerste wolf Wolven in de natuur Wolven, mensen en vee
3 Nederland is vol!
4
5 Platteland loopt leeg massale trek naar de stad goede landbouwgronden geïntensiveerd marginale landbouwgrond geëxtensiveerd tot ha grond wordt verlaten
6 Leegloop Verstedelijking Landbouwexpansie
7 Grote predatoren hebben geen wildernis nodig!
8 Wolven in Duitsland Telemetrie wolvin Neustädter roedel Geen wildernis! LUPUS
9 Geen wildernis in Lausitz, het Duitse wolvengebied Per 4000 reeën circa 4 to 10 wolven = 1 roedel
10 Het afbeeldingonderdeel met relatie-id rid4 is niet aangetroffen in het bestand. Toename bescherming Wettelijke bescherming: Verdrag van Bern, 1982 Habitatrichtlijn, 1992 Flora en Fauna wet, 2002 Noack
11 < Wildlife Comeback in Europe
12 Frankrijk In 2009 Uitbreiding vanuit restpopulatie in Italië
13 Wolvenroedels in Lausitz roedels 1996: 1 ste wolf 1998: 1 ste paar 2000: 1 ste roedel 2005: 2 de roedel roedels roedels
14 2010 Sprong naar Brandenburg
15 2012 sprong naar Lüneburg Februari 2013: 19 wolvenroedels 1 wolvenpaar 4 territoria van solitaire wolven Meer nieuwe roedels verwacht West Polen 30 roedels
16 Wolven in Duitsland 25 20? 15 Aantal roedels en wolvenparen Stand maart 2013
17 Een wolvenroedel bestaat uit: Volwassen reu Volwassen teef Jongen van dit jaar Halfwas jongen van vorig jaar Circa 5 tot 10 wolven per roedel Niet alle roedels hebben jaarlijks jongen 1 á 2 jarige dieren gaan zwerven
18 Wolf 1-jarige wolf Alan zwerft >1000km
19 LUPUS
20 Migratieroutes Recent onderzoek GIS onderzoek, criteria: landgebruik, bevolkingsdichtheid en wegendichtheid Voedsel aanbod minder belangrijk Potentieel leefgebied wel Binnenkomst bij de oostgrens om het Ruhrgebied heen Glenn Lelieveld, Vrije Universiteti Amsterdam 2012
21 Kunnen wolven Nederland bereiken?
22 Gédinne, augustus 2011
23 Verkeersslachtoffers Prooi
24 Kenmerken Europese wolf Beige tot rossig bruin Vage grijze bovenkant Onduidelijk donker zadel Wit rondom de mond Lange, stevige poten Dik behaarde rechte staart Spitse rechtopstaande oren Rechte rug (aflopend bij Duitse herders) Geen sokken of krulstaart!
25 Keutels grote stukken bot haar van wilde prooidieren dikte > 2,5 cm lengte > 20 cm vaak midden op pad of kruising
26 Pootafdrukken
27 Prooidierkeus wolf
28 Uit 1423 Duitse wolvenkeutels ( ) anders damhert schaap, geit moeflon 0,3 0,4 0,6 1 haas 3,8 wild zwijn 17 edelhert 21,1 ree 55, Biomassa (%)
29 Prooidierkeus in Spanje Recent onderzoek: 3% schaap door wolf, 36% door hond aas Ree, moeflon, steenbok muizen konijn schaap
30 Schaap bij gebrek aan beter
31 Ree, damhert, edelhert en zwijn Voorkeursvoedsel wolf
32 Meer dan Reeën in Nederland (2010) Bron: Zoogdiervereniging
33 Predatie maakt ecosysteem compleet En houdt prooidieren gezond
34
35 Samenspel predatoren + herbivoren
36 Indirect gevolg van toppredator Lynx profiteert van wolf Net als gaffelbok
37 Prooidieren vermijden predatie, maar reageren verschillend
38 Ruimte voor aaseters en mineralenkringloop Wekelijks verse kadavers!
39
40 Wolven horen er bij in de natuur Natuur completer met predatie Predatie is landschapsvormend proces Predator is sleutelrol voor aaseter Toppredator is sleutelrol voor biodiversiteit
41
42 Potentieel leefgebied Modelstudie
43 Wolven op de Veluwe? 1000 km 2 natuurgebied wild zwijn, edelhert, ree Ruimte voor 4 á 5 roedels
44 In de Oostvaardersplassen? 60 km 2 (incl.moeras) Edelhert, konik, heckrund & ree voer voor circa 100 wolven Ruimte voor 1 á 2 roedels?
45 Wellicht ruimte voor spontane bosontwikkeling
46 Zijn wij er ook klaar voor?
47 Appreciatie onderzoek, Intomart Ongeveer de helft van de mensen is voor spontane komst van de wolf Een derde is tegen de komst van de wolf: Gevaar Overlast, landbouwhuisdieren Geen ruimte Meer feitelijke informatie leidt tot betere acceptatie
48 Vee achter schrikdraad
49 Schadepreventie
50
51 Sociale kudde biedt bescherming!
52 Sociale kudde biedt bescherming
53
54 Is de mens er klaar voor? In opdracht van EZ, IPO en FaunaFonds werken Alterra, Wing en ARK/WolvenInNederland nu samen aan breed gedragen nationaal wolvenplan
55 vragen? Meer informatie op
56 Indirect gevolg van toppredator Wolf faciliteert beer en versterkt zo gevolgen op ecosysteem wolf predatie wapiti Anticonceptie predatie aas beer predatie vis vraat vraat schaduw bevermeer bosbessen ooibos voedsel bever
57 Samengevat: Schadepreventie Voldoende aanbod natuurlijke prooidieren Dieren s nacht ophokken Vee achter schrikdraad of fladders Gebruik van waakhonden (Livestock guarding dogs) Gebruik van natuurlijke kuddes
58 Roodkapje Aanvallen van wolven op mensen: 1.Hondsdolheid (Rabiës) 2.Gewenning door voeren 3.Aas eten 4.Predatie 5.Verdediging
59 Roodkapje Hondsdolheid Vroeger altijd dodelijk Na 1890 medicatie beschikbaar Door vaccinatie ziekte nu zeer zeldzaam
60 Roodkapje Predatie: Zeer zeldzaam Slechts door enkele dieren Extreme omgevingsfactoren: Geen natuurlijk prooi Gewenning aan mensen Bron; The fear of wolves, a review of wolf attacks on humans, Linnell et al., 2002
61 Roodkapje Afname aanvallen door: Afname hondsdolheid Toename natuurlijke prooidieren Minder herders Geen kinderen meer als herders Nauwelijks hybriden
62 Roodkapje Preventie door: Bestrijding hondsdolheid Voldoende leefgebied en natuurlijke prooidieren Het wild houden van de wolven
63 Dieren s nachts ophokken
64 Wat te doen bij schade? Kadavers van vee verwijderen Schadepreventie Autopsie achterhaalt dader Schadevergoeding door Faunafonds
Wo W l o ven lven in Ned in Ne erlan derla d nd Ze komen eraan!
Wolven in Nederland Ze komen eraan! Wolven in Nederland Samenwerkingsverband ARK Natuurontwikkeling Averti Ecologie Free Nature IFAW IVN Jagersvereniging Natuurmonumenten Rewilding Foundation Studio Wolverine
Soortbeschermingsplan Wolf
Soortbeschermingsplan Wolf Eindrapportage 2010-2015 1 Colofon 2015 ARK Natuurontwikkeling Tekst en samenstelling: Leo Linnartz Fotoverantwoording: Leo Linnartz, Bob Luijks Illustraties en kaarten: Jeroen
WOLF. Huilend roofdier
WOLF Huilend roofdier Wolven hebben vaak een hele slechte naam. Denk maar eens aan de wolf in het verhaal van Roodkapje, die haar oma heeft opgegeten. Of Midas de wolf, die tevergeefs op de drie biggetjes
in Op deze kaart is goed te zien hoe de wolven vanuit Polen zich naar Duitsland verspreiden.
Dag-verslag Platformbijeenkomst: Komst van de Wolf 18 mei 2018 De wolf laat zich steeds vaker zien in Nederland. De schapensector heeft daarom aangegeven behoefte te hebben aan informatie en discussie
Verslag Workshop WOLVEN in Nederland
Verslag Workshop WOLVEN in Nederland Waarom een dag over wolven in Nederland? Chris Braat, FREE Nature. De aanleiding zijn de wolven zelf! Het verspreidingsgebied van de wolf groeit en Nederland komt binnen
DE WOLF. Huilend roofdier
DE WOLF Huilend roofdier De wolf heeft vaak een hele slechte naam. Denk maar eens aan de wolf in het verhaal van Roodkapje, die oma heeft opgegeten. Of Midas de wolf, die tevergeefs op de drie biggetjes
De wolf is er bijna. natuur en beleid
natuur en beleid De wolf is er bijna Door leegloop van het Europese platteland en betere bescherming herovert de wolf terrein. Alterra maakte samen met tientallen partijen een plan om de wolf en zijn leefgebied
WAAROM EEN SPREEKBEURT OVER DE WOLF?
SPREEKBEURT WOLF 2 SPREEKBEURT WOLF WAAROM EEN SPREEKBEURT OVER DE WOLF? Het kan zijn dat er vandaag of morgen wolven in Nederland gaan wonen. In Duitsland leven er al 250 en in Frankrijk 300. Van daaruit
DOSSIER. tekst. foto s
30 DOSSIER tekst foto s Jan Loos Leo Linnartz (Ark Natuurontwikkeling) Marco Bastiaens (Macciepics) Leo Linnartz (Ark Natuurontwikkeling) Lars Soerink (Vilda) Hugo Willocx Dieder Plu OPT LANDSCHAP 31 De
inhoud De wolf 3 1. Een roofdier 2. Ruiken, horen en zien 3. De roedel 4. De taal van de wolf 5. Wolf en hond 6. Soorten wolven 7.
De wolf inhoud De wolf 3 1. Een roofdier 4 2. Ruiken, horen en zien 6 3. De roedel 7 4. De taal van de wolf 9 5. Wolf en hond 10 6. Soorten wolven 11 7. Sprookjes 12 8. Filmpje 13 Pluskaarten 14 Bronnen
Spreekbeurtinformatie over wolven
Spreekbeurtinformatie over wolven September 2016 De wolf De wolf (Canis lupus in het Latijn) behoort tot de familie van de hondachtigen. Wij beschouwen de wolf als de voorouder van hondenrassen die wij
Vos. De kop-romplengte van 58 tot 90 cm met een staart van 32 tot 48 cm.
Inheemse Roofdieren Vos De kop-romplengte van 58 tot 90 cm met een staart van 32 tot 48 cm. vos kan zich makkelijk aanpassen aan een leefgebied maar zijn favoriet is toch wel een bos met open gebieden.
De otter is terug! Alterra, Centrum Ecosystemen Hugh Jansman Dennis Lammertsma Loek Kuiters i.s.m. Freek Niewold Vilmar Dijkstra
De otter is terug! Alterra, Centrum Ecosystemen Hugh Jansman Dennis Lammertsma Loek Kuiters i.s.m. Freek Niewold Vilmar Dijkstra Alterra april 2013 Otters (vooralsnog) grootste roofdier van Nederland!
Op pad met de Moeflon, een lesbrief over moeflons en hun leefomgeving op De Hoge Veluwe.
Op pad met de Moeflon, een lesbrief over moeflons en hun leefomgeving op De Hoge Veluwe. 1 Hallo jongens en meisjes, Het kan zomaar gebeuren dat je bij een wandeling door de bossen van Het Nationale Park
Welkom. wolf! Wild van natuur
Welkom wolf! Wild van natuur Bob Luijks De wolf is terug! De voorbije jaren zetten wolven opnieuw poot op zowel Belgische als Nederlandse bodem, en dat na een afwezigheid van ruim anderhalve eeuw. Lopen
Spoorzoekers. Herfst Kerst 2012 Jaargang 1, nummer 1. Basisschool de Windroos. Sporen in de natuur. Tip : Organiseer een leuke buitenles.
Sporen in de natuur Tip : Organiseer een leuke buitenles. Spoorzoeken tijdens het wandelen Voor veel wandelaars is het per ongeluk tegenkomen van (groot) wild tijdens een wandeltocht een toetje dat de
Predatie op schapen in Limburg door hond of vos Een nulmeting bij afwezigheid van grote predatoren de wolf en de lynx
Predatie op schapen in Limburg door hond of vos Een nulmeting bij afwezigheid van grote predatoren de wolf en de lynx s-hertogenbosch, 25 juni 2012 Tom van den Hove Kristel Penning 1 Fotoverantwoording
LESPAKKET ECOLOGIE. Naam. Dierenrijk is onderdeel van
LESPAKKET ECOLOGIE VMBO Naam Docent Klas LEKKER BEESTEN TUSSEN DE DIEREN Dierenrijk is onderdeel van WELKOM IN DIERENRIJK SPOREN Om ervoor te zorgen dat je een leuke en leerzame excursie hebt, volgen hier
Begrazing van natuurgebieden
Begrazing van natuurgebieden Jan Van Uytvanck Knokke 07/12/2017 Thema s 1. Grote grazers in natuurbehoud en beheer 2. Begrazing in de duinen en het Zwin 3. Begrazingsonderzoek Grote herbivoren in natuurbehoud
Standpunt van Het Nationale Park De Hoge Veluwe ten aanzien van de wolf Aanwinst of verlies aan (bio)diversiteit?
Standpunt van Het Nationale Park De Hoge Veluwe ten aanzien van de wolf Aanwinst of verlies aan (bio)diversiteit? Hoge biodiversiteit, rijke cultuurhistorische gelaagdheid Het Nationale Park De Hoge Veluwe
Bijlage VMBO-GL en TL
Bijlage VMBO-GL en TL 2018 tijdvak 2 biologie CSE GL en TL Deze bijlage bevat informatie. GT-0191-a-18-2-b Wolven Gebruik informatie 1 tot en met 6 om vraag 35 tot en met 49 te beantwoorden. Informatie
De komst van de wolf (Canis lupus) in Het Groene Woud. Analyse over de mogelijke vestiging van de wolf in Het Groene Woud. R.
De komst van de wolf (Canis lupus) in Het Groene Woud Analyse over de mogelijke vestiging van de wolf in Het Groene Woud R. van Hoof Eindhoven, maart 2014 De komst van de wolf (Canis lupus) in Het Groene
Polen - Bieszczady, februari Verstoppertje spelen met Euraziatische lynx
Polen - Bieszczady, februari 2013 Verstoppertje spelen met Euraziatische lynx lynx dag 1 we beginnen met een avondwandeling in een verlaten vallei met z n vieren staan we naar een paar reeën te kijken
Toekomst natuurbeheer: waar gaat het heen? Edo van Uchelen
Toekomst natuurbeheer: waar gaat het heen? Edo van Uchelen Edo van Uchelen Wildernis, openheid, grote grazers, exoten, maakbare natuur, angst voor bos Wildernis, openheid, grote grazers, exoten, maakbare
Monitoring Wolf Nederland
Monitoring Wolf Nederland Stakeholdersbijeenkomst Operationeel draaiboek wolf 4 juli 2018, Hugh Jansman & Arjen de Groot Duitsland & Polen: status 2015 Kenmerken wolf immigratie voortplanting populatieomvang
De komst van de wolf (Canis lupus) in Nederland
De komst van de wolf (Canis lupus) in Nederland Dit onderzoek is gefinancierd door het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) in het kader van het Beleidsondersteunend (BO) onderzoek
De toekomst ziet er anders uit Leren loslaten, dan komen wolf, lynx en wildernis vanzelf
Foto L. Zuydgeest De toekomst ziet er anders uit Leren loslaten, dan komen wolf, lynx en wildernis vanzelf 2 Is er in Nederland ruimte voor grote roofdieren? Natuurlijk wel, vinden vier zwaargewichten
Strategieles Sleutelschema s niveau A
Strategieles Sleutelschema s niveau A Wat doe je in deze les? Bij Nieuwsbegrip lees je steeds een tekst. Bij de tekst maak je altijd een schema. Dan kun je snel zien waar de tekst over gaat. Zo'n schema
Welkom wolf! Toppredator eindelijk terug thuis
4 Welkom wolf! Toppredator eindelijk terug thuis Het Europees recht is duidelijk: het is niet aan de lidstaten om te bepalen of ze de wolf zien zitten, het is aan de wolf om te kiezen welke lidstaten hij
Verslag Wolvensymposium 16 juni 2013
Verslag Wolvensymposium 16 juni 2013 Naar een conflict arm samenleven Organisatie: Alterra & WolveninNederland Locatie: Alterra, Wageningen Onafhankelijke dagvoorzitter: Kees de Ruiter Deelnemers: 50,
FAUNAONDERZOEK MET DE FOTOVAL IN 23 BOSELEMENTEN VAN STAATSBOSBEHEER IN NOORD-GRONINGEN
FAUNAONDERZOEK MET DE FOTOVAL IN 23 BOSELEMENTEN VAN STAATSBOSBEHEER IN NOORD-GRONINGEN 2012 Albert-Erik de Winter September 2013 Dankwoord Dank gaat uit naar Staatsbosbeheer voor toestemming om dit onderzoek
RESULTATEN GROOT WILD ENQUETE
RESULTATEN GROOT WILD ENQUETE 1 Uitkomsten van de Groot Wild enquête Dank u wel! In 2013 organiseerde Natuurmonumenten een landelijke ledenraadpleging over het beheer van wilde dieren zoals edelherten,
Korte geschiedenis van het ras:
Ras: Saarlooswolfhond Oorsprong: Nederland Gehouden als: Gezinshond Grootte: Reuen 65-75 cm en teven 60-70 cm Gewicht: 36-41 kg Kleur: Crà me, wit, bosbruin of wolfsgrauw Vachtsoort: Stokharig en ruw met
Zijn er grenzen bereikt?
Het succes van wilde hoefdieren in Nederland Zijn er grenzen bereikt? Edelherten. Foto Bas Worm Hoewel het edelhert in een ver verleden grote delen van Nederland bevolkte, was het voor de Tweede Wereldoorlog
Cover Page. The handle various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/36401holds various files of this Leiden University dissertation Author: Huqa, Tuqa Jirmo Title: The impact of climate variability on the ecology of a lion
De komst van de wolf (Canis lupus) in Nederland
Alterra is onderdeel van de internationale kennisorganisatie Wageningen UR (University & Research centre). De missie is To explore the potential of nature to improve the quality of life. Binnen Wageningen
inhoud blz. 1. Roofdieren 2. De leeuw 3. De tijger 4. De luipaard 5. De wolf 6. De ijsbeer 7. De bruine beer 8. Filmpjes Pluskaarten
Roofdieren inhoud blz. 1. Roofdieren 3 2. De leeuw 4 3. De tijger 6 4. De luipaard 8 5. De wolf 10 6. De ijsbeer 12 7. De bruine beer 14 8. Filmpjes 16 Pluskaarten 18 Bronnen en foto s 19 Colofon en voorwaarden
HOF ESPELO: SPOREN ZOEKEN
HOF ESPELO: SPOREN ZOEKEN ROUTE 2,0 km Hou je van sporen zoeken? Neem dan deze route door Hof Espelo! Ontdek de sporen van verschillende dieren in het bos. De route is zeer geschikt voor het hele gezin.
Effecten van begrazing in kustduinen
Effecten van begrazing in kustduinen een wereld van verschil Marijn Nijssen Stichting Bargerveen Geschiedenis van begrazing in kustduinen Huidige kustduinen ontstaan tussen 1100-1600 n.chr. Natuurlijke
De grote grazers van de Oostvaardersplassen
Nuances in discussie vol emotie Boven: luchtopname van een kudde koniks Rechts: edelherten in de sneeuw De grote grazers van de Oostvaardersplassen Een internationale adviescommissie onderzocht hoe het
Het onderzoek van de burgemeester 5/6
Het onderzoek van de burgemeester De burgemeester hoorde dat kinderen ongerust zijn. Nee, ze zijn niet bang voor onweer of harde geluiden. Ze maken zich zorgen over de natuur. Dieren krijgen steeds minder
Lesboek onderbouw klas 1 & 2
Lesboek onderbouw klas 1 & 2 WIE DURFT MIJ BETER TE LEREN KENNEN? Werkbladen bovenbouw havo/vwo Werkbladen onderbouw klas 1 & 2 Welkom in safaripark Beekse Bergen Om ervoor te zorgen dat jullie een leuke
in wolvenonderzoek. Eén van die plaatsen is een gebied met het hoogste aantal wolven het Bieszczady Nationaal Park.
ZOOGDIER 2000 I I (4) 7 Op het wolvenspoor. door Vrijwilligers de sneeuw sjouwen Klarissa Nienhuys Op een paar plaatsen in Europa kunnen vrijwilligers participeren in wolvenonderzoek. Eén van die plaatsen
Handleiding/Lesopzet niveau C
Handleiding/Lesopzet niveau C Nieuws Wist u al dat er in de wekelijkse handleiding online suggesties voor extra semantiseringsoefeningen bij de doelwoorden staan? Er is ook een algemene handleiding over
SPEURTOCHT THEMA DESERT. voor groep 8. In-/uitgang
SPEURTOCHT THEMA DESERT voor groep 8 In-/uitgang Deze DESERT-speurtocht bevat open en meerkeuze vragen. Bij de meerkeuze vragen is steeds maar één antwoord goed (tenzij anders vermeld). Denk er ook aan
Ooibossen zijn bossen die op natuurlijke wijze zijn ontstaan en langs rivieren groeien.
Ooibossen Definitie Ooibossen zijn bossen die op natuurlijke wijze zijn ontstaan en langs rivieren groeien. Ooi is een oud woord voor nat terrein nabij een rivier Deze bossen worden voortdurend blootgesteld
Werkblad: Gedrag van honden
Werkblad: Gedrag van honden Wat ga je doen? Je gaat het gedrag van honden bekijken als ze buiten lopen, op straat of in een park. Wat is het doel? Deel I. Onderzoeken hoe honden zich gedragen. Vragen hierbij
Mijn spreekbeurt gaat over een exotisch dier, de Koala. Ik heb de koala als onderwerp voor mijn spreekbeurt gekozen omdat
De Koala Inleiding. Mijn spreekbeurt gaat over een exotisch dier, de Koala. Ik heb de koala als onderwerp voor mijn spreekbeurt gekozen omdat Ik ga over de volgende punten iets vertellen: Wat is een koala?
Werkblad schedels groep 1
Werkblad schedels groep 1 De lengte van het dier is ongeveer 5 keer de lengte van de schedel Hoe lang is de schedel? Meet langs de zijkant Hoe breed is de oogkas? Schedel nr 1 Schedel nr 2 Schedel nr 3
Paarden zijn hoefdieren: dieren met hoeven aan hun voeten. Een hoef is een hele dikke nagel die de poot beschermt.
[Junior Winkler Prins online; lemma paard ] paard Paarden zijn hoefdieren. Er zijn verschillende rassen gefokt als rij- en trekdier. Er komt nog één soort in het wild voor. Ook de ezels en en zebra s zijn
Presentatie Biologie Wolf
Presentatie Biologie Wolf Presentatie door een scholier 4141 woorden 30 mei 2011 4,9 43 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding Hondachtige dieren bestaan al zo n 37 miljoen jaar. Ongeveer 8 miljoen jaar
Beestige bundel van: 1
Beestige bundel van: 1 2 Ordening van organismen organisme = een levend wezen, iets wat leeft. Er zijn meer dan anderhalf miljoen soorten organismen. Om een overzicht te krijgen worden deze organismen
RATELSLANGEN PEKARI S
groep 8 DESERT Deze DESERT-speurtocht bevat open en meerkeuze vragen. Bij de meerkeuze vragen is steeds maar één antwoord goed (tenzij anders vermeld). Denk er ook aan dat je de paden niet mag verlaten
De schaapskudde Een educatief programma voor groep 5 en 6 Handleiding Deel 3 Locatie Hoog-Buurlo
De schaapskudde Een educatief programma voor groep 5 en 6 Handleiding Deel 3 Locatie Hoog-Buurlo Inhoudsopgave Deel 3: De schaapskudde van Hoog-Buurlo 1. Aanmeldgegevens 2. Achtergrondinformatie Hoog-Buurlo
Voeding. klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs
Voeding klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs Voeding is belangrijk voor mens, dier en plant. In het dierenpark zie je veel verschillende dieren. Een planteneter eet planten, een vleeseter eet vlees
Flora en fauna. Flora
Flora en fauna Flora De bomen in Australië zijn het hele jaar groen. Niet altijd het mooie groen zoals bij ons, maar meer het grijze groen. Zoals de eucalyptus, waarvan de meeste soorten nooit hun bladeren
Voorstel voor een Wolvenplan voor Nederland: versie 1.1
Voorstel voor een Wolvenplan voor Nederland: versie 1.1 Dit onderzoek is gefinancierd door het ministerie van Economische Zaken en uitgevoerd binnen het kader van het Beleidsondersteunend Onderzoek, Thema
Memo van de gedeputeerde
Provincie Noord-Brabanf Memo van de gedeputeerde drs. J.J.C. van den Hout Gedeputeerde Natuur, Water en Milieu Onderwerp Ontwikkeling interprovinciaal wolvenplan Geachte Statenleden, Via deze memo wil
Voorstel voor een wolvenplan voor Nederland. Versie 2.0. G.W.T.A. Groot Bruinderink en D.R. Lammertsma
Voorstel voor een wolvenplan voor Nederland Versie 2.0. G.W.T.A. Groot Bruinderink en D.R. Lammertsma Voorstel voor een wolvenplan voor Nederland Versie 2.0. G.W.T.A. Groot Bruinderink en D.R. Lammertsma
Antwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van. A.H.K. van Viegen (PvdD) (d.d. 18 april 2017) Nummer 3288
van Gedeputeerde Staten op vragen van A.H.K. van Viegen (PvdD) (d.d. 18 april 2017) Nummer 3288 Onderwerp Provinciale vrijstellingen overige diersoorten Wet Natuurbescherming Aan de leden van Provinciale
KOMODOVARAAN. Door: Jade Boezer
KOMODOVARAAN Door: Jade Boezer 1 Voorwoord Mijn werkstuk gaat over Komodovaranen. Ik doe het erover omdat ik een onderwerp zocht voor mijn werkstuk en nog niets over Komodovaranen wist. Toen ik aan het
Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken
Wilde Konijn Het wilde konijn: Wie is wie? Mannetje = rammelaar of ram Vrouwtje = voedster Waar komen konijnen voor: Ze leven in de vrije natuur, liefst op zandgronden.ze zitten graag in half open landschappen
LESPAKKET ECOLOGIE. Docenthandleiding. Dierenrijk is onderdeel van
LESPAKKET ECOLOGIE HAVO / VWO Docenthandleiding LEKKER BEESTEN TUSSEN DE DIEREN Dierenrijk is onderdeel van LEUK DAT U GEKOZEN HEEFT OM EEN BEZOEK TE BRENGEN AAN DIERENRIJK OPBOUW LESPAKKET ln deze docenthandleiding
Onderzoeksrapport De Drentse schapen- en geitenhouderij in beeld: Nulmeting van predatie op schapen en geiten in de provincie Drenthe
Onderzoeksrapport De Drentse schapen- en geitenhouderij in beeld: Nulmeting van predatie op schapen en geiten in de provincie Drenthe Rapporteurs: A. Vosmeer & M. van Beek Opleiding: Dier- en veehouderij
LESPAKKET ECOLOGIE. Naam. Dierenrijk is onderdeel van
LESPAKKET ECOLOGIE HAVO / VWO Naam Docent Klas LEKKER BEESTEN TUSSEN DE DIEREN Dierenrijk is onderdeel van WELKOM IN DIERENRIJK ELAND Om ervoor te zorgen dat je een leuke en leerzame excursie hebt, volgen
Inhoud blz. 1. Honden 2. Van wolf naar hond 3. Rassen 4. Rashonden 5. Filmpjes Pluskaarten Bronnen en foto s Colofon en voorwaarden
Het hondenboek Inhoud blz. 1. Honden 3 2. Van wolf naar hond 4 3. Rassen 6 4. Rashonden 8 5. Filmpjes 19 Pluskaarten 20 Bronnen en foto s 22 Colofon en voorwaarden 23 1. Honden Soorten Veel mensen hebben
De filosofie van het voeren
Terug naar Voorwoord Terug naar Inhoudsopgave Verder naar volgende hoofdstuk De filosofie van het voeren Inhoudsopgave van dit hoofdstuk: Het algehele beeld Hoe voeding in de Natuur er uit zou zien...
Voeding. Voor klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs
Voeding Voor klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs DMVVOO-B&E-2012 Voeding is belangrijk voor de mens, dier en plant. In het dierenpark zie je heel veel verschillende dieren. De planteneter eet planten,
VERENIGING. Het Reewild. Reeën in Nederland
VERENIGING Het Reewild Reeën in Nederland 0 Reeën Door middel van deze folder verschaft de Vereniging Het Reewild u informatie over het ree in Nederland. Hertensoorten in Nederland De in Nederland voorkomende
Fauna en wet Natuurbescherming
Fauna en wet Natuurbescherming Technische briefing Statenleden 16 maart 2016 Doel presentatie Fauna in de nieuwe Wet Natuurbescherming bevoegdheden provincie Verdieping op basis vragen Provincie Gelderland
Eindexamen biologie compex vwo I
Grote grazers in de Oostvaardersplassen In het natuurgebied de Oostvaardersplassen zijn een aantal jaren geleden verschillende soorten grote grazers, waaronder konikpaarden, geïntroduceerd. Men wil deze
Wilde zwijnen en varkens
Wilde zwijnen en varkens Varkens: Leuke Snuiters In China leven de meeste varkens van de hele wereld. Varkens met hangbuiken en vetrollen en snorbaarden. Vroeger namen de Chinezen een voorraadje varkensvlees
De komst van de wolf in Nederland
Alterra is onderdeel van de internationale kennisorganisatie Wageningen UR (University & Research centre). De missie is To explore the potential of nature to improve the quality of life. Binnen Wageningen
Equus ferus. Wilde Paarden
Equus ferus Wilde Paarden De Oerpaarden z Wilde paarden liepen al vanaf het Pleistoceen 3 milj-12 duizend jaar geleden op de aarde rond. Er zijn twee officieel erkende ondersoorten van het wilde paard:
Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/54949 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Genbere, G.E. Title: Ecology of the Ethiopian wolf (Canis simensis Rüppell 1835)
Bever. Laatste bever in Nederland. Over de bever
Bever Laatste bever in Nederland Om te beginnen vertel ik jullie een verhaal over de laatste bever in Nederland! We gaan een eind in de geschiedenis terug, naar het jaar 1825. Een visser voer op de IJssel
Voedselweb en voedselketen vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/73586
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 06 April 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/73586 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein
De Wolvenman. Wolfshonden. Interview met Shaun Ellis. Wolf steeds dichter bij Nederland Moeten we bang zijn?
Wolf steeds dichter bij Nederland Moeten we bang zijn? Interview met Shaun Ellis De Wolvenman Wolfshonden Terug naar de oorsprong of gevaarlijk experiment? Maart 2015 prijs 3,50 In dit nummer... Wolven
KNJV presentatie wilde zwijnen AVP 10 december 2018
KNJV presentatie wilde zwijnen AVP 10 december 2018 Alterra genetisch onderzoek Grote Peel => Relatie Meinweggebied Leenderbos => West België Gemert / Rips => Paravarkens Bergeijk => Inloop vanuit België
Red de Jamaica Iguan
Red de Jamaica Iguan Door Evert Henningheim In het vrijwel ondoordringbare droogbos van Jamaica leeft een bijzondere leguaansoort. Het voortbestaan van deze Jamaicaanse leguaan wordt ernstig bedreigd.
Z OOGDIER. Wasbeerhond heeft vaste voet in Nederland. Oosterschelde: habitat voor de bruinvis? Wolven in Nederland? Ze komen er aan!
Z OOGDIER JAARGANG 24 NUMMER 4 WINTER 2013 Wasbeerhond heeft vaste voet in Nederland Oosterschelde: habitat voor de bruinvis? Wolven in Nederland? Ze komen er aan! ZOOGDIER is het populair-wetenschappelijke
Marcel Vossestein, voormalig voorzitter Natuurbeschermingscommissie KNNV
N a t u u r l i j ke s te r f te ( o n ) m e n s e l i j k? Marcel, voormalig voorzitter Natuurbeschermingscommissie KNNV Natuurlijke Natuurlijke sterfte (on)menselijk?, zoektocht in het schemergebied
Interprovinciaal wolvenplan
Interprovinciaal wolvenplan Versie 17 oktober 2018 Onder embargo tot 31 oktober 2018 Interprovinciaal wolvenplan Versie 17 oktober 2018, conceptversie ter besluitvorming door het IPO-bestuur In opdracht
Broodje roofvis. 14 november 2018, Fabrice Ottburg Studiedag kreeften Bilthoven
Broodje roofvis 14 november 2018, Fabrice Ottburg Studiedag kreeften Bilthoven https://www.wur.nl/nl/onderzoek-resultaten/onderzoeksinstituten/environmental-research/publicaties.htm v.l.n.r. Alterra-rapport
Opdracht Aardrijkskunde Vossen
Opdracht Aardrijkskunde Vossen Opdracht door een scholier 2088 woorden 31 mei 2017 7,9 3 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Wereldwijs Geboorte Een vos is 6 tot 8 weken zwanger Er worden meestal
voorwoord Jeroen Kloppenburg Deventer, 11 april 2018 foto: Paul Wolverstan
inhoud voorwoord 3 hygiëne 4 vijf aspecten 5 urine 10 vreemde inhoud 11 braakballen van vogels 12 sterrenschot 17 zoeksleutel 18 spinnen en vliegen 20 rupsen en slakken 21 zangvogels 22 spechten 23 eenden,
Lesboek onderbouw klas 1 & 2 WIE DURFT MIJ BETER TE LEREN KENNEN? WIE DURFT MIJ BETER TE LEREN KENNEN?
Lesboek onderbouw klas 1 & 2 WIE DURFT MIJ BETER TE LEREN KENNEN? WIE DURFT MIJ BETER TE LEREN KENNEN? Excursie safaripark Beekse Bergen Docent: Klas: Naam (of naam groep) 2 Welkom in safaripark Beekse
Beleef het wild! Het jaar rond
QUIZ Beleef het wild! Het jaar rond QUIZ Hoi, ik ben Raoel. Ik ben acht jaar en ik zit in groep vijf. Samen met mijn ouders en zus woon ik in dit huis. Sep is onze hond, een Labrador. Mijn vader en moeder
LEVEN IN HET DONKER LES 1. Dagdieren en nachtdieren
Aarde LES 1 LEVEN IN HET DONKER Hoi, ik heet Melvin. Ik kon vannacht niet slapen. Ineens hoorde ik buiten gepiep en toen gefladder. Ik rende naar het raam om te kijken. Weet je wat ik zag? Een uil. Met
Zoogdieren van de Habitatrichtlijn,
Indicator 3 augustus 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Vijf landzoogdieren staan op
Limburgs Landschap. natuurboekje van
Limburgs Landschap natuurboekje van zomer 2010 Hoi! Steenmarters waren in Nederland bijna uitgestorven. Maar sinds ze beschermd worden, komen er steeds meer. Toch is de kans klein dat je zo n marter tegen
Ecologie van het Wild zwijn
Werkschuurbijeenkomst: Wilde zwijnen op komst 8 Dec17 Ecologie van het Wild zwijn Team dierecologie, Hugh Jansman WEnR 2017 http://www.wur.nl/nl/dossiers/dossier/wilde-hoefdieren.htm aaa Zeug: ca 58 kg
Lesbrief Dierenzoekermoorden
Lesbrief Dierenzoekermoorden Doelgroep: Groep 5 t/m 8 Lesduur: ± 20 minuten Leerstofgebied: Wereldoriëntatie, Nederlands Werkvorm: Tweetallen of zelfstandig Doel van de opdracht: Het oefenen met het gebruik
Wilde fauna als reservoir van opkomende zoönosen. Thijs Kuiken 7e Nationale Symposium Zoönosen, Utrecht, 3 december 2013.
Wilde fauna als reservoir van opkomende zoönosen Thijs Kuiken 7e Nationale Symposium Zoönosen, Utrecht, 3 december 2013. Belang van infectieziekten in de wereld regionaal sterk verschillend (Murray et
Manenwolf. Manenwolf. Paspoort-gegevens
Manenwolf Vos op stelten Hoe de manenwolf aan zijn indrukwekkende naam komt wordt duidelijk als er gevaar dreigt. Van kruin tot schouders loopt een zwarte streep over de vacht. Als de manenwolf merkt dat
december 2013 #100 natuur bos landschap Nr. 100 De wolf komt er aan! thema nummer wolf
december 2013 #100 natuur bos landschap Nr. 100 De wolf komt er aan! thema nummer wolf advertenties Bij Kroondomein Het Loo (KDHL) is per 1 juni 2014 de volgende functie vacant: Parkwachter Paleispark
Tweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 29 446 Uitvoering Flora- en Faunawet Nr. 84 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Eindexamen biologie vmbo gl/tl 2003 - II
INFORMATIE 1 HET WILD ZWIJN Het wild zwijn komt in grote delen van Europa voor. In Nederland is het alleen nog te vinden op de Veluwe en in Zuid-Limburg, en dan vooral in eikenbossen. Het Europees wild
10 juli 2018 Documentnummer : , LGW Nummer 33/2018
v o o r d r a c h t 10 juli 2018 Documentnummer : 2018-037289, LGW Nummer 33/2018 Dossiernummer : K1896 Voordracht van Gedeputeerde Staten aan Provinciale Staten van Groningen ter vaststelling van de beleidsnotitie
Resultaten enquête onder beheerders
Resultaten enquête onder beheerders Algemeen - De enquête is ingevuld door 9 respondenten waarvan vrouw en 8 mannen. - Van de 9 respondenten, zijn jonger dan 5 jaar, tussen de 5 en jaar, respondenten zijn