Cursus. Preventie van Drugs, Tabak, en Alcohol misbruik door een goede opvoeding

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Cursus. Preventie van Drugs, Tabak, en Alcohol misbruik door een goede opvoeding"

Transcriptie

1 Case kaarten Thema 1 Pagina 1 / 84 ( ) Cursus Preventie van Drugs, Tabak, en Alcohol misbruik door een goede opvoeding Document om de case kaarten te maken voor Thema 1 [kennis over drugs, tabak, alcohol] Dit document is bedoeld voor de ontwerpers van de cursus en voor diegenen die het document willen gebruiken om zelf case kaarten af te drukken. Labor improbus omnia vincit Het onvermoeid werken overwint alles

2 Case kaarten Thema 1 Pagina 2 / 84 ( ) 1 Inhoudstafel 1Inhoudstafel Inleiding Het doel van dit document voor Thema Versies van dit document Cases (gevallen) kaarten voor Thema Het maken van de set Case kaarten voor Thema 1 aan de hand van een enkelzijdige printer Het maken van de set Case kaarten voor Thema 1 aan de hand van een dubbelzijdige printer Informatie over de bronnen die gebruikt werden De kaarten Voorkant Case 1: Joint Achterkant Case 1: Joint Voorkant Case 2: Tolerantie (gewenning) Achterkant Case 2: Tolerantie (gewenning) Voorkant Case 3: Stoppen van gebruik? Achterkant Case 3: Stoppen van gebruik? Voorkant Case 4: Verslaving? Achterkant Case 4: Verslaving? Voorkant Case 5: Paniekgevoelens bij de gebruiker Achterkant Case 5: Paniekgevoelens bij de gebruiker Voorkant Case 6: Slaperigheid bij de gebruiker Achterkant Case 6: Slaperigheid bij de gebruiker Voorkant Case 7: Bewustzijnsverlies bij de gebruiker Achterkant Case 7: Bewustzijnsverlies bij de gebruiker Voorkant Case 8: Saartje ziet bloed Achterkant Case 8: Saartje ziet bloed Voorkant Case 9: Saartje krijgt antibiotica Achterkant Case 9: Saartje krijgt antibiotica Voorkant Case 10: Geen herinnering Achterkant Case 10: Geen herinnering Voorkant Case 11: Vluchtige stoffen Achterkant Case 11: Vluchtige stoffen Voorkant Case 12: Marihuana Achterkant Case 12: Marihuana Voorkant Case 13: Marihuana Achterkant Case 13: Marihuana Voorkant Case 14: Marihuana Hasj Achterkant Case 14: Marihuana Hasj Voorkant Case 15: Space Cake Achterkant Case 15: Space Cake Voorkant Case 16: Benzine voor aanstekers Achterkant Case 16: Benzine voor aanstekers Voorkant Case 17: Alcohol Achterkant Case 17: Alcohol Voorkant Case 18: Tabak Achterkant Case 18: Tabak...42

3 Case kaarten Thema 1 Pagina 3 / 84 ( ) Voorkant Case 19: Marihuana Achterkant Case 19: Marihuana Voorkant Case 20: Geen herinnering Achterkant Case 20: Geen herinnering Voorkant Case 21: Ecstasy Achterkant Case 21: Ecstasy Voorkant Case 22: Tabak Achterkant Case 22: Tabak Voorkant Case 23: Alcohol Achterkant Case 23: Alcohol Voorkant Case 24: Ecstasy Achterkant Case 24: Ecstasy Voorkant Case 25: Heroïne Achterkant Case 25: Heroïne Voorkant Case 26: Cocaïne Achterkant Case 26: Cocaïne Voorkant Case 27: Alcohol Achterkant Case 27: Alcohol Voorkant Case 28: Tabak Achterkant Case 28: Tabak Voorkant Case 29: LSD Achterkant Case 29: LSD Voorkant Case 30: Designer drugs Achterkant Case 30: Designer drugs Voorkant Case 31: Paddo's Achterkant Case 31: Paddo's Voorkant Case 32: Heroïne, hoe gebruikt Achterkant Case 32: Heroïne, hoe gebruikt Voorkant Case 33: Cocaïne, veel of op lange termijn Achterkant Case 33: Cocaïne, veel of op lange termijn Voorkant Case 34: Alcohol Achterkant Case 34: Alcohol Voorkant Case 35: Tabak Achterkant Case 35: Tabak Voorkant Case 36: 'Club drugs': GHB Achterkant Case 36: 'Club drugs': GHB Voorkant Case 37: Therapie tegen roken van tabak Achterkant Case 37: Therapie tegen roken van tabak Voorkant Case 38: Therapie tegen alcoholverslaving Achterkant Case 38: Therapie tegen alcoholverslaving Voorkant Case 39: Therapie tegen drugsverslaving Achterkant Case 39: Therapie tegen drugsverslaving...84

4 Case kaarten Thema 1 Pagina 4 / 84 ( ) 2 Inleiding 2.1 Het doel van dit document voor Thema 1 De DTA Preventie Cursus is bedoeld om hulpverleners en ouders te leren hoe kinderen op te voeden zodat het risico dat ze aan drugs, tabak, alcohol verslaafd zouden geraken minimaal is. De cursisten moeten cases oplossen via groepsdiscussies. Dit document wordt gebruikt om de case kaarten te maken voor Thema 1 [kennis over drugs, tabak, alcohol]. Deze cases moeten allen behandeld worden als de cursus sessie eender welke fase behandelt. 2.2 Versies van dit document Versies startend met 0 zijn klad versies. Versie Gepubliceerd Commentaar /07/13

5 Case kaarten Thema 1 Pagina 5 / 84 ( ) 3 Cases (gevallen) kaarten voor Thema Het maken van de set Case kaarten voor Thema 1 aan de hand van een enkelzijdige printer Dit document laat toe om de kaarten te maken met een A4 printer die enkel enkelzijdig kan afdrukken en geen dik papier kan verwerken: Print al de A4 pagina's voor kaarten in dit document, telkens een voorzijde van een kaart gevolgd door de achterzijde ervan. Lijm voor elke kaart de 2 pagina's (voor- en achterzijde van de kaart) aan elkaar. Het resultaat moet zijn dat na het uitknippen van de kaarten de tekst van beide kaart zijden in dezelfde verticale richting staat. Knip de kaarten uit de afgedrukte en aaneengelijmde A4 pagina's. In het geval van een kaartenbundel (bijvoorbeeld voor een stappenplan) moeten al de kaarten van de bundel in de juiste volgorde aan elkaar worden bevestigd op één of andere manier, zoals bijvoorbeeld met een nietje in de linker bovenhoek. 3.2 Het maken van de set Case kaarten voor Thema 1 aan de hand van een dubbelzijdige printer Print al de A4 pagina's voor kaarten in dit document, telkens een voorzijde van een kaart en daarachter de achterzijde ervan. Knip de kaarten uit de dubbelzijdig afgedrukte A4 pagina's. In het geval van een kaartenbundel (bijvoorbeeld voor een stappenplan) moeten al de kaarten van de bundel in de juiste volgorde aan elkaar worden bevestigd op één of andere manier, zoals bijvoorbeeld met een nietje in de linker bovenhoek. 3.3 Informatie over de bronnen die gebruikt werden Er staat bij elke case een aanduiding van de bron(nen) die gebruikt werden om die case te bedenken. Die bronnen dienen door de spelers geraadpleegd te worden na de groepsdiscussie en het noteren van hun verwerking daarvan. Zo zien zij de mening van een gerespecteerd auteur ter zake. Bron aanduiding Bron [DTA3 Hx] Hoofdstuk x DTA -document uitgave 3: [DTA3 Pxxx-yyy] Pagina xxx t.e.m. yyy Informatie over Drugs, inclusief Tabak en Alcohol

6 Case kaarten Thema 1 Pagina 6 / 84 ( ) Bron aanduiding [HEVDO Hx] [HEVDO Pxxx-yyy] Bron Het boek van Jan Geurtz: Het einde van de opvoeding, 9de druk, 2012, Ambo, ISBN De kaarten Via de case kaarten pagina's kunnen de case kaarten (telkens voorzijde gevolgd door achterzijde) afgedrukt worden en uitgeknipt.

7 Case kaarten Thema 1 Pagina 7 / 84 ( ) Voorkant Case 1: Joint Kaart naam: FEIT Case 1: Joint Kennis over drugs bij de kinderen begint bij kennis bij de ouders... Stan en Mieke zijn een stel. Op een keer gaat het gesprek over drugs. Stan zegt: Af en toe een joint roken kan absoluut geen kwaad, want je geraakt er niet aan verslaafd. Kies een reactie uit de volgende 4 reacties: 1. Ja, antwoordt Mieke, Ik rook er ook af en toe één, en ik voel mij daar goed bij, soms heb je dat echt nodig. 2. Nee, antwoordt Mieke, Met marihuana kan je ook lichamelijk verslaafd geraken en steeds meer nodig hebben voor hetzelfde effect en dan een overdosis nemen en sterven. 3. Nee, antwoordt Mieke, In een joint zit meestal ook tabak, zodat je aan de nicotine kan verslaafd geraken. En zelfs pure marihuana is niet onschuldig, want je concentratievermogen en je motivatie gaan achteruit en je kan last krijgen van allerlei andere kwalen. 4. Ja, antwoordt Mieke, Ik begrijp niet waarom ze in België nog altijd verbieden van joints te verkopen en zo de prijs hoog houden. Bron: [DTA3 P63-65]

8 Case kaarten Thema 1 Pagina 8 / 84 ( ) Achterkant Case 1: Joint Kaart naam: FEIT Case 1: Joint Kennis over drugs bij de kinderen begint bij kennis bij de ouders... Stan en Mieke zijn een stel. Op een keer gaat het gesprek over drugs. Stan zegt: Af en toe een joint roken kan absoluut geen kwaad, want je geraakt er niet aan verslaafd. Verwijzing naar commentaar bij de 4 voorgestelde reacties: Zie het document met als titel: Commentaar op de gekozen oplossing van 'feit' cases

9 Case kaarten Thema 1 Pagina 9 / 84 ( ) Voorkant Case 2: Tolerantie (gewenning) Kaart naam: FEIT Case 2: Tolerantie (gewenning) Kennis over drugs bij de kinderen begint bij kennis bij de ouders... Stan en Mieke zijn een stel. Op een keer gaat het gesprek over drugs. Mieke zegt: Ik heb ergens gehoord dat als je heroïne begint te gebruiken er in je hersenen tolerantie (ook gewenning genoemd) optreedt. Waarschijnlijk wil dat zeggen dat je na langer gebruik de heroïne beter verdraagt en er volop van kan genieten. Kies een reactie uit de volgende 4 reacties: 1. Ja, inderdaad, je kan je gebruik van heroïne altijd onder controle houden in tegenstelling tot wat die mensen beweren die het niet durven gebruiken en niet weten wat ze missen. 2. Neen, van tolerantie (ook gewenning genoemd) is helemaal geen sprake. Je hebt dat waarschijnlijk verkeerd verstaan. 3. Ja, maar bij sommige mensen is er geen tolerantie (ook gewenning genoemd) mogelijk, en het zijn die mensen die problemen krijgen. 4. Neen, door de tolerantie (ook gewenning genoemd) heb je steeds meer heroïne nodig om hetzelfde effect te krijgen, tot je een gruwelijk giftige dosis neemt en sterft. Bron: [DTA3 P23-27] [DTA3 P ]

10 Case kaarten Thema 1 Pagina 10 / 84 ( ) Achterkant Case 2: Tolerantie (gewenning) Kaart naam: FEIT Case 2: Tolerantie (gewenning) Kennis over drugs bij de kinderen begint bij kennis bij de ouders... Stan en Mieke zijn een stel. Op een keer gaat het gesprek over drugs. Mieke zegt: Ik heb ergens gehoord dat als je heroïne begint te gebruiken er in je hersenen tolerantie (ook gewenning genoemd) optreedt. Waarschijnlijk wil dat zeggen dat je na langer gebruik de heroïne beter verdraagt en er volop van kan genieten. Verwijzing naar commentaar bij de 4 voorgestelde reacties: Zie het document met als titel: Commentaar op de gekozen oplossing van 'feit' cases

11 Case kaarten Thema 1 Pagina 11 / 84 ( ) Voorkant Case 3: Stoppen van gebruik? Kaart naam: FEIT Case 3: Stoppen van gebruik? Kennis over drugs bij de kinderen begint bij kennis bij de ouders... Stan en Mieke zijn een stel. Op een keer gaat het gesprek over drugs. Stan zegt: Als je heroïne of cocaïne verstandig gebruikt, kan je er altijd een tijd mee stoppen als je te weinig geld hebt om een nieuwe dosis te kopen. Je kan dan later onmiddellijk terug beginnen gebruiken zoals vóór het stoppen. Kies een reactie uit de volgende 4 reacties: 1. Ja, zegt Mieke, diegenen die dat tegenspreken zijn sukkelaars die niet durven gebruiken en die niet weten wat ze missen. 2. Neen, zegt Mieke, als je stopt met gebruiken verdwijnt ook de tolerantie (gewenning) die je hersenen hebben opgebouwd en moet je opletten bij je eerstvolgende gebruik dat je geen te hoge dosis neemt, want je hersenen hebben wat tijd nodig om terug de tolerantie op te bouwen, maar dat is normaal geen groot probleem. 3. Neen, zegt Mieke, er bestaat niet zoiets als 'verstandig' gebruik van heroïne of cocaïne. Door de tolerantie (gewenning) die optreedt in je hersenen is je lichaam zo gewend geraakt aan de heroïne of cocaïne dat het niet meer zonder kan. Als je stopt met gebruiken krijg je ontwenningsverschijnselen die je dwingen om opnieuw, hoe dan ook, een dosis te verwerven en je toe te dienen. 4. Ja, zegt Mieke, de tolerantie (gewenning) die optreedt in je hersenen zorgt ervoor dat je heroïne of cocaïne steeds beter verdraagt en dat je er geen nare gevolgen van ondervindt. Je kan altijd een tijd stoppen met het gebruiken en later verder gaan, want de tolerantie (gewenning) blijft. Bron: [DTA3 P23-27] [DTA3 P95-104] [DTA3 P ]

12 Case kaarten Thema 1 Pagina 12 / 84 ( ) Achterkant Case 3: Stoppen van gebruik? Kaart naam: FEIT Case 3: Stoppen van gebruik? Kennis over drugs bij de kinderen begint bij kennis bij de ouders... Stan en Mieke zijn een stel. Op een keer gaat het gesprek over drugs. Stan zegt: Als je heroïne of cocaïne verstandig gebruikt, kan je er altijd een tijd mee stoppen als je te weinig geld hebt om een nieuwe dosis te kopen. Je kan dan later onmiddellijk terug beginnen gebruiken zoals vóór het stoppen. Verwijzing naar commentaar bij de 4 voorgestelde reacties: Zie het document met als titel: Commentaar op de gekozen oplossing van 'feit' cases

13 Case kaarten Thema 1 Pagina 13 / 84 ( ) Voorkant Case 4: Verslaving? Kaart naam: FEIT Case 4: Verslaving? Kennis over drugs bij de kinderen begint bij kennis bij de ouders... Stan en Mieke zijn een stel. Op een keer gaat het gesprek over drugs. Mieke zegt: Cannabis (bijvoorbeeld Marihuana) veroorzaakt geenenkele verslaving. Kies een reactie uit de volgende 4 reacties: 1. Neen, zegt Stan, er treedt na gebruik van Cannabis altijd een lichamelijke verslaving op. Als je een tijd geen Cannabis meer gebruikt, dan treden er ernstige ontwenningsverschijnselen op. 2. Ja, zegt Stan, dat is nu eenmaal één van de goede eigenschappen van Cannabis. 3. Neen, zegt Stan, als Cannabis onder de vorm van Marihuana wordt gerookt, dan kan er een lichamelijke verslaving komen. Andere vormen van Cannabis veroorzaken geen verslaving. 4. Neen, zegt Stan, gebruik van Cannabis gaat dikwijls met weinig of geen lichamelijke verslaving gepaard, maar Cannabis kan toch iemand in een ijzeren greep houden doordat het aangename of ontspannen gevoel andere bronnen van bevrediging overtreft. Men spreekt dan van geestelijke (psychische) verslaving. Bron: [DTA3 P63-65]

14 Case kaarten Thema 1 Pagina 14 / 84 ( ) Achterkant Case 4: Verslaving? Kaart naam: FEIT Case 4: Verslaving? Kennis over drugs bij de kinderen begint bij kennis bij de ouders... Stan en Mieke zijn een stel. Op een keer gaat het gesprek over drugs. Mieke zegt: Cannabis (bijvoorbeeld Marihuana) veroorzaakt geenenkele verslaving. Verwijzing naar commentaar bij de 4 voorgestelde reacties: Zie het document met als titel: Commentaar op de gekozen oplossing van 'feit' cases

15 Case kaarten Thema 1 Pagina 15 / 84 ( ) Voorkant Case 5: Paniekgevoelens bij de gebruiker Kaart naam: FEIT Case 5: Paniekgevoelens bij de gebruiker De synthetische drugs, de amfetamines (speed) en LSD, kunnen paniekgevoelens opwekken. Wat moet men doen bij paniekgevoelens? Kies een reactie uit de volgende 4 reacties: 1. Gebruik een emmer met koud water om je kind af te koelen en uit de paniekaanval te krijgen. Leg hem/haar uit dat de gevoelens die hij/zij nu heeft van voorbijgaande aard zijn. Nodig hem/haar uit om in een rustige kamer met gedempt licht te gaan zitten. Als hij/zij jachtig begint te ademen, kalmeer hem/haar en help hem/haar om bedaard en traag te ademen. 2. Help je kind om te relaxen; laat hem/haar niet merken dat je bezorgd en angstig bent. Leg hem/haar uit dat de gevoelens die hij/zij nu heeft van voorbijgaande aard zijn. Nodig hem/haar uit om in zijn/haar kamer te gaan zitten en naar dance of techno muziek te luisteren om terug in een vertrouwde sfeer te komen. 3. Help je kind om te relaxen; laat hem/haar niet merken dat je bezorgd en angstig bent. Leg hem/haar uit dat de gevoelens die hij/zij nu heeft van voorbijgaande aard zijn. Nodig hem/haar uit om in een rustige kamer met gedempt licht te gaan zitten. Als hij/zij jachtig begint te ademen, kalmeer hem/haar en help hem/haar om bedaard en traag te ademen. 4. Help je kind om te relaxen; laat hem/haar niet merken dat je bezorgd en angstig bent. Leg hem/haar uit dat de gevoelens die hij/zij nu heeft van voorbijgaande aard zijn. Nodig hem/haar uit om in een rustige kamer met gedempt licht te gaan zitten. Als hij/zij jachtig begint te ademen, gebruik dan een emmer koud water als schok om de ademhaling te kalmeren. Bron: [DTA3 P120]

16 Case kaarten Thema 1 Pagina 16 / 84 ( ) Achterkant Case 5: Paniekgevoelens bij de gebruiker Kaart naam: FEIT Case 5: Paniekgevoelens bij de gebruiker Kennis over drugs bij de kinderen begint bij kennis bij de ouders... De synthetische drugs, de amfetamines (speed) en LSD, kunnen paniekgevoelens opwekken. Wat moet men doen bij paniekgevoelens? Verwijzing naar commentaar bij de 4 voorgestelde reacties: Zie het document met als titel: Commentaar op de gekozen oplossing van 'feit' cases

17 Case kaarten Thema 1 Pagina 17 / 84 ( ) Voorkant Case 6: Slaperigheid bij de gebruiker Kaart naam: FEIT Case 6: Slaperigheid bij de gebruiker Drugs zoals heroïne en kalmeermiddelen kunnen slaperigheid veroorzaken. Wat moet men doen in geval van slaperigheid? Kies een reactie uit de volgende 4 reacties: 1. Stel hem/haar gerust, met luide stem en toon je bezorgdheid. Zorg dat hij/zij zich geen zorgen maakt. Duurt het voort, help hem/haar dan om de veiligheidshouding aan te nemen: leg hem/haar op zijn/haar rug, zodat hij/zij niet kan stikken in zijn/haar braaksel en toch vrij kan ademen. 2. Stel hem/haar gerust, met zachte stem en zonder angst te tonen. Doe hem niet schrikken noch in verwarring brengen, en zorg dat hij/zij zich geen zorgen maakt. Duurt het voort, help hem/haar dan om de veiligheidshouding aan te nemen: leg hem/haar op zijn/haar rug, zodat hij/zij niet kan stikken in zijn/haar braaksel en toch vrij kan ademen. 3. Stel hem/haar gerust, met zachte stem en zonder angst te tonen. Doe hem niet schrikken noch in verwarring brengen, en zorg dat hij/zij zich geen zorgen maakt. Duurt het voort, help hem/haar dan om de veiligheidshouding aan te nemen: leg hem/haar op zijn/haar buik, zodat hij/zij niet kan stikken in zijn/haar braaksel en toch vrij kan ademen. 4. Stel hem/haar gerust, met zachte stem en zonder angst te tonen. Doe hem niet schrikken noch in verwarring brengen, en zorg dat hij/zij zich geen zorgen maakt. Duurt het voort, help hem/haar dan om de veiligheidshouding aan te nemen: leg hem/haar op zijn/haar zijkant, zodat hij/zij niet kan stikken in zijn/haar braaksel en toch vrij kan ademen. Bron: [DTA3 P ]

18 Case kaarten Thema 1 Pagina 18 / 84 ( ) Achterkant Case 6: Slaperigheid bij de gebruiker Kaart naam: FEIT Case 6: Slaperigheid bij de gebruiker Kennis over drugs bij de kinderen begint bij kennis bij de ouders... Drugs zoals heroïne en kalmeermiddelen kunnen slaperigheid veroorzaken. Wat moet men doen in geval van slaperigheid? Verwijzing naar commentaar bij de 4 voorgestelde reacties: Zie het document met als titel: Commentaar op de gekozen oplossing van 'feit' cases

19 Case kaarten Thema 1 Pagina 19 / 84 ( ) Voorkant Case 7: Bewustzijnsverlies bij de gebruiker Kaart naam: FEIT Case 7: Bewustzijnsverlies bij de gebruiker Het drinken van teveel alcohol kan bewustzijnsverlies veroorzaken. Dat kan ook bij gebruik van heroïne of kalmeermiddelen; of als hij/zij gedurende uren danst na het innemen van bijvoorbeeld Ecstasy zonder daarna voldoende niet-alcoholische dranken te drinken. Een overdosis veroorzaakt ook bewustzijnsverlies. Wat doen bij bewustzijnsverlies bij de gebruiker? kies een reactie uit de volgende 4 reacties: 1. Roep een ambulance op en blijf daarna bij je kind. Zet je kind in de veiligheidshouding: leg het op zijn/haar rug zodat het niet kan stikken in zijn/haar braaksel en toch vrij kan ademen. Controleer zijn/haar ademhaling; maak je klaar voor mond tot mond ademhaling. Zorg ervoor dat hij/zij het niet koud krijgt, maar ook niet te warm. 2. Roep een ambulance op en blijf daarna bij je kind. Zet je kind in de veiligheidshouding: leg het op zijn/haar zijkant zodat het niet kan stikken in zijn/haar braaksel en toch vrij kan ademen. Zorg ervoor dat hij/zij het niet koud krijgt, maar ook niet te warm. 3. Roep een ambulance op en blijf daarna bij je kind. Zet je kind in de veiligheidshouding: leg het op zijn/haar buik zodat het niet kan stikken in zijn/haar braaksel en toch vrij kan ademen. Controleer zijn/haar ademhaling; maak je klaar voor mond tot mond ademhaling. Zorg ervoor dat hij/zij het niet koud krijgt, maar ook niet te warm. 4. Roep een ambulance op en blijf daarna bij je kind. Zet je kind in de veiligheidshouding: leg het op zijn/haar zijkant zodat het niet kan stikken in zijn/haar braaksel en toch vrij kan ademen. Controleer zijn/haar ademhaling; maak je klaar voor mond tot mond ademhaling. Zorg ervoor dat hij/zij het niet koud krijgt, maar ook niet te warm. Bron: [DTA3 P122]

20 Case kaarten Thema 1 Pagina 20 / 84 ( ) Achterkant Case 7: Bewustzijnsverlies bij de gebruiker Kaart naam: FEIT Case 7: Bewustzijnsverlies bij de gebruiker Het drinken van teveel alcohol kan bewustzijnsverlies veroorzaken. Dat kan ook bij gebruik van heroïne of kalmeermiddelen; of als hij/zij gedurende uren danst na het innemen van bijvoorbeeld Ecstasy zonder daarna voldoende niet-alcoholische dranken te drinken. Een overdosis veroorzaakt ook bewustzijnsverlies. Wat doen bij bewustzijnsverlies bij de gebruiker? Verwijzing naar commentaar bij de 4 voorgestelde reacties: Zie het document met als titel: Commentaar op de gekozen oplossing van 'feit' cases

21 Case kaarten Thema 1 Pagina 21 / 84 ( ) Voorkant Case 8: Saartje ziet bloed Kaart naam: FEIT Case 8: Saartje ziet bloed Saartje, 4 jaar oud, is in de tuin aan het spelen tot ze plots struikelt en met haar knieën op het grind terechtkomt. Ze heeft pijn en ziet voor het eerst bloed tevoorschijn komen en begint te huilen. Mama die in de keuken aan het werk is hoort haar en komt toesnellen. Kies een reactie uit de volgende 4 reacties: 1. Mama wordt kwaad: "Kan je niet beter opletten als je speelt?" en ontsmet de wondjes. "Maak dat je binnen gaat" zegt ze. "Je mag vandaag niet meer in de tuin spelen". 2. Mama ontsmet de wondjes en troost Saartje: "Je gaat seffens geen pijn meer hebben hoor", "Het prikt eerst wat, maar dat is nodig om de bacteriën te doden". 3. Mama ontsmet de wondjes en troost Saartje: "Je moet niet bang zijn voor dat rode wat uit je knietjes komt hoor", "Dat is bloed, Saartje en ook de mama en de papa hebben bloed vanbinnen", "Het bloed loopt overal door ons en brengt eten naar overal bij ons waar het nodig is om te kunnen spelen". 4. Mama ontsmet de wondjes en troost Saartje: "Je gaat seffens geen pijn meer hebben hoor", "Ga nu maar wat binnen spelen". Bron: [DTA3 H7, ]

22 Case kaarten Thema 1 Pagina 22 / 84 ( ) Achterkant Case 8: Saartje ziet bloed Kaart naam: FEIT Case 8: Saartje ziet bloed Saartje, 4 jaar oud, is in de tuin aan het spelen tot ze plots struikelt en met haar knieën op het grind terechtkomt. Ze heeft pijn en ziet voor het eerst bloed tevoorschijn komen en begint te huilen. Mama die in de keuken aan het werk is hoort haar en komt toesnellen. Verwijzing naar commentaar bij de 4 voorgestelde reacties: Zie het document met als titel: Commentaar op de gekozen oplossing van 'feit' cases

23 Case kaarten Thema 1 Pagina 23 / 84 ( ) Voorkant Case 9: Saartje krijgt antibiotica Kaart naam: FEIT Case 9: Saartje krijgt antibiotica Saartje, 4 jaar oud, heeft een oorontsteking. De arts heeft antibiotica voorgeschreven. De mama geeft haar voor het eerst een antibioticum capsule om in te nemen met wat water. Kies een reactie uit de volgende 4 reacties: 1. "Mondje open... en slikken maar, hier is wat water voor het doorslikken". 2. "Wat ik je nu ga geven is antibiotica, iets wat we alleen moeten slikken als we ziek zijn, zoals jij nu in je oortje". "Je mag zoiets alleen maar slikken als de dokter gezegd heeft dat je het moet slikken". 3. "Wat ik je nu ga geven is antibiotica, je hebt dat nodig om snel weer beter te worden". 4. "Wat ik je nu ga geven is antibiotica, iets wat we moeten slikken om beter te worden". "Je moet zoiets direct slikken als je het krijgt hoor". Bron: [DTA3 H7, ]

24 Case kaarten Thema 1 Pagina 24 / 84 ( ) Achterkant Case 9: Saartje krijgt antibiotica Kaart naam: FEIT Case 9: Saartje krijgt antibiotica Saartje, 4 jaar oud, heeft een oorontsteking. De arts heeft antibiotica voorgeschreven. De mama geeft haar voor het eerst een antibioticum capsule om in te nemen met wat water. Verwijzing naar commentaar bij de 4 voorgestelde reacties: Zie het document met als titel: Commentaar op de gekozen oplossing van 'feit' cases

25 Case kaarten Thema 1 Pagina 25 / 84 ( ) Voorkant Case 10: Geen herinnering Kaart naam: FEIT Case 10: Geen herinnering Kennis over drugs bij de kinderen begint bij kennis bij de ouders... Stan en Mieke zijn een stel. Mieke zegt: Laatst las ik een bericht in de krant over een meisje dat véél te laat thuiskwam van een fuif en later klaagde over pijn in de schaamstreek. De ouders haalden er de huisarts bij die vaststelde dat het meisje seksuele betrekkingen had gehad, hoewel zij zelf zei zich niets te herinneren van wat er na de fuif gebeurd was.... Kies een reactie uit de volgende 4 reacties: 1. Ja, zegt Stan, dat meisje zal waarschijnlijk marihuana gerookt hebben, daardoor kan je in je roes niets meer merken van wat er met je gebeurt. 2. Ja, zegt Stan, dat meisje heeft waarschijnlijk rohypnol toegediend gekregen in een drankje. Er zijn kerels die dat gebruiken om een meisje te kunnen verkrachten zonder dat ze gevat worden, want die stof zorgt ervoor dat het opslaan of terughalen van nieuwe informatie in het geheugen belemmerd wordt, zodat het meisje niet weet wat er met haar gedaan is en door wie. 3. Ja, zegt Stan, dat meisje heeft waarschijnlijk rohypnol toegediend gekregen in een drankje. Er zijn kerels die dat gebruiken om de weerstand van een meisje tegen seksuele betrekkingen te verminderen. Achteraf zijn die meisjes zo beschaamd dat ze niet durven zeggen wat er gebeurd is. 4. Ja, zegt Stan, dat meisje is waarschijnlijk verkracht door een groep kerels en heeft nadien rohypnol toegediend gekregen, waardoor recente gebeurtenissen in haar geheugen 'gewist' werden, en ze zich achteraf niets kon herinneren. Bron: [DTA3 H4, ]

26 Case kaarten Thema 1 Pagina 26 / 84 ( ) Achterkant Case 10: Geen herinnering Kaart naam: FEIT Case 10: Geen herinnering Kennis over drugs bij de kinderen begint bij kennis bij de ouders... Stan en Mieke zijn een stel. Mieke zegt: Laatst las ik een bericht in de krant over een meisje dat véél te laat thuiskwam van een fuif en later klaagde over pijn in de schaamstreek. De ouders haalden er de huisarts bij die vaststelde dat het meisje seksuele betrekkingen had gehad, hoewel zij zelf zei zich niets te herinneren van wat er na de fuif gebeurd was.... Verwijzing naar commentaar bij de 4 voorgestelde reacties: Zie het document met als titel: Commentaar op de gekozen oplossing van 'feit' cases

27 Case kaarten Thema 1 Pagina 27 / 84 ( ) Voorkant Case 11: Vluchtige stoffen Kaart naam: FEIT Case 11: Vluchtige stoffen Kennis over drugs bij de kinderen begint bij kennis bij de ouders... Stan en Mieke zijn een stel. Mieke zegt: Laatst las ik een bericht in de krant over jongeren die lijm snuiven om in een roes te geraken. Maar ik denk dat ze overdrijven als ze zeggen dat dat schadelijk kan zijn. Kies een reactie uit de volgende 4 reacties: 1. Ja, zegt Stan, moest dat zo schadelijk zijn dan zouden ze die lijm toch niet mogen verkopen? Ik gebruik regelmatig lijm als er iets kapot is gegaan, en als ik zoals je weet als hobby meubels maak, en ik heb daar nog nooit last van gehad. 2. Nee, zegt Stan, dat kan wel degelijk schadelijk zijn. Het inademen van sommige oplosmiddelen kan doofheid, stuiptrekkingen in de ledematen en schade aan het centraal zenuwstelsel veroorzaken. 3. Nee, zegt Stan, dat kan wel degelijk schadelijk zijn. Als ze over een lange periode dikwijls lijm snuiven kunnen er beschadigingen aan de hersenen optreden die leiden tot gewenning, zodat ze zelfs na het snuiven van een kleine hoeveelheid uiteindelijk zullen sterven. 4. Nee, zegt Stan, dat kan wel degelijk schadelijk zijn. Als ze over een lange periode dikwijls lijm snuiven kunnen er beschadigingen aan de hersenen optreden die kunnen leiden tot leermoeilijkheden, problemen met het geheugen en stemmingsstoornissen. Bron: [DTA3 H4, 4.9]

28 Case kaarten Thema 1 Pagina 28 / 84 ( ) Achterkant Case 11: Vluchtige stoffen Kaart naam: FEIT Case 11: Vluchtige stoffen Kennis over drugs bij de kinderen begint bij kennis bij de ouders... Stan en Mieke zijn een stel. Mieke zegt: Laatst las ik een bericht in de krant over jongeren die lijm snuiven om in een roes te geraken. Maar ik denk dat ze overdrijven als ze zeggen dat dat schadelijk kan zijn. Verwijzing naar commentaar bij de 4 voorgestelde reacties: Zie het document met als titel: Commentaar op de gekozen oplossing van 'feit' cases

29 Case kaarten Thema 1 Pagina 29 / 84 ( ) Voorkant Case 12: Marihuana 1 Kaart naam: FEIT Case 12: Marihuana 1 Jeroen is 9 jaar. Hij zit met zijn vader naar het nieuws te kijken op TV waarin de vondst en inbeslagname van 1000 kg Marihuana wordt behandeld. Kies een reactie uit de volgende 4 reacties: 1. De vader zegt: "Weeral! Ze moeten nog harder optreden tegen Marihuana, want het maakt onze jeugd volledig verslaafd, hun lichaam 'eist' dat ze het zouden gebruiken. 2. De vader zegt: "Maar goed ook!", "Want Marihuana zal je snel verslaafd maken en zal ervoor zorgen dat je lichaam eraan gewend geraakt zodat je tenslotte een overdosis neemt en dood gaat".. 3. De vader zegt: "Wat een herrie om niets, Marihuana is toch volledig onschuldig, het heeft geen nadelige effecten!". 4. De vader zegt: "Als je Marihuana gebruikt voel je je eerst goed, maar als je te veel gebruikt kan je je moeilijk concentreren en gaat leren ook niet zo goed meer, je gaat je angstig voelen". Bron: [DTA3 H7, ]

Cursus. Preventie van Drugs, Tabak, en Alcohol misbruik door een goede opvoeding

Cursus. Preventie van Drugs, Tabak, en Alcohol misbruik door een goede opvoeding Commentaar op gekozen oplossing feit cases thema 1 Pagina 1 / 150 (30-07-13) Cursus Preventie van Drugs, Tabak, en Alcohol misbruik door een goede opvoeding Document met de commentaar op de gekozen oplossing

Nadere informatie

speciaal onderwijs lesbrief roken UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL

speciaal onderwijs lesbrief roken UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL speciaal onderwijs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL inhoud LES 1: KENNISMAKING MET ROKEN 3 GEWOONTEN 3 ROKEN EN JOUW GEZONDHEID 4 VERSLAAFD AAN

Nadere informatie

speciaal onderwijs lesbrief drugs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL

speciaal onderwijs lesbrief drugs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL speciaal onderwijs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL inhoud LES 1: KENNISMAKING MET DRUGS 3 SOORTEN DRUGS 3 WAT DOEN DRUGS? 4 VERSLAAFD AAN DRUGS

Nadere informatie

speciaal onderwijs lesbrief alcohol UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL

speciaal onderwijs lesbrief alcohol UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL speciaal onderwijs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (00) 67 1 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL inhoud LES 1: KENNISMAKING MET ALCOHOL SOORTEN DRANK DE WERKING VAN ALCOHOL 4 DE GEVOLGEN VOOR

Nadere informatie

WWW.VOORKOM.NL LESBRIEF OVER ROKEN UITGAVE: STICHTING VOORKOM! POSTBUS 91 3990 DB HOUTEN TELEFOON 030-6373144

WWW.VOORKOM.NL LESBRIEF OVER ROKEN UITGAVE: STICHTING VOORKOM! POSTBUS 91 3990 DB HOUTEN TELEFOON 030-6373144 WWW.VOORKOM.NL V.S.O. Roken stoer? Stoppen is sterker! LESBRIEF OVER ROKEN UITGAVE: STICHTING VOORKOM! POSTBUS 91 3990 DB HOUTEN TELEFOON 030-6373144 Lesbrief Over Roken V.S.O. Colofon: Deze lesbrief hoort

Nadere informatie

Alcohol, Roken en opvoeding

Alcohol, Roken en opvoeding Alcohol, Roken en opvoeding Uw kind in klas 1 van het voortgezet onderwijs Als kinderen naar het voortgezet onderwijs gaan, verandert er veel in hun leven. Ze krijgen andere interesses en hun vriendengroep

Nadere informatie

Cursus. Preventie van Drugs, Tabak, en Alcohol misbruik door een goede opvoeding

Cursus. Preventie van Drugs, Tabak, en Alcohol misbruik door een goede opvoeding Commentaar op oplossing feit cases fase 2 thema 2 Pagina 1 / 9 (17-08-13) Cursus Preventie van Drugs, Tabak, en Alcohol misbruik door een goede opvoeding Document met de commentaar op de gekozen oplossing

Nadere informatie

Cursus. Preventie van Drugs, Tabak, en Alcohol misbruik door een goede opvoeding

Cursus. Preventie van Drugs, Tabak, en Alcohol misbruik door een goede opvoeding Case kaarten fase 4 Pagina 1 / 318 (01-02-14) Cursus Preventie van Drugs, Tabak, en Alcohol misbruik door een goede opvoeding Document om de case kaarten te maken voor Fase 4 [van 10/11 tot 20/21 jaar]

Nadere informatie

Wat je moet weten over hasj en wiet

Wat je moet weten over hasj en wiet Wat je moet weten over hasj en wiet 1 2 Je hebt vast wel eens van hasj of wiet gehoord. Hasj en wiet zijn drugs. Hasj en wiet worden meestal gerookt. Er wordt een soort sigaret gedraaid met tabak en hasj

Nadere informatie

a) In heel je leven... b) In de voorbije 12 maanden... c) In de voorbije 30 dagen... 1 2 3 4 5 6 7

a) In heel je leven... b) In de voorbije 12 maanden... c) In de voorbije 30 dagen... 1 2 3 4 5 6 7 1. Je bent 1 een jongen 2 een meisje 2. In welk jaar ben je geboren? Jaar 19 3. Welke van de volgende personen maken deel uit van je huisgezin? Kruis aan wat van toepassing is. 1 Vader 1 Stiefvader 1 Moeder

Nadere informatie

Health. 5h Roken 1. Theorieboek. TFG Hellegers 18-5-2013. Wat zit er in een sigaret?

Health. 5h Roken 1. Theorieboek. TFG Hellegers 18-5-2013. Wat zit er in een sigaret? 5h Roken 1 Dagelijks proberen in Nederland alleen al honderden mensen te stoppen met roken. Soms met succes maar vooral ook met ergernis en frustratie. De strijd tegen de sigaret of sigaar is geen makkelijke

Nadere informatie

lesbrief speciaal basisonderwijs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL

lesbrief speciaal basisonderwijs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL lesbrief speciaal basisonderwijs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL inhoud LES 1: ROKEN EN BLOWEN 3 GEWOONTEN 3 CONTRACT 4 ROKEN EN JOUW GEZONDHEID

Nadere informatie

Hasj en wiet zijn drugs. Dat heet blowen. In deze folder vind je:

Hasj en wiet zijn drugs. Dat heet blowen. In deze folder vind je: Je hebt vast wel eens van hasj of wiet gehoord. Hasj en wiet zijn drugs. Hasj en wiet worden meestal gerookt. Er wordt een soort sigaret gedraaid met tabak en hasj of wiet. Dat heet blowen. In deze folder

Nadere informatie

Alcohol nuchter bekeken

Alcohol nuchter bekeken Alcohol nuchter bekeken Alcohol en kanker Vandaag zal kanker je misschien niet echt bezighouden. Het is wel een feit dat overdadig alcoholgebruik op termijn het risico op bepaalde soorten kanker verhoogt.

Nadere informatie

Cursus. Preventie van Drugs, Tabak, en Alcohol misbruik door een goede opvoeding

Cursus. Preventie van Drugs, Tabak, en Alcohol misbruik door een goede opvoeding Case kaarten fase 2 Pagina 1 / 56 (19-11-13) Cursus Preventie van Drugs, Tabak, en Alcohol misbruik door een goede opvoeding Document om de case kaarten te maken voor Fase 2 [van 4 tot 6 jaar] Dit document

Nadere informatie

Niet veel mensen krijgen deze ziekte en sommige volwassenen hebben er vaak nog nooit van gehoord of weten er weinig vanaf.

Niet veel mensen krijgen deze ziekte en sommige volwassenen hebben er vaak nog nooit van gehoord of weten er weinig vanaf. Je leest waarschijnlijk dit boekje omdat je mama of papa of iemand anders speciaal in je familie Amyotrofische Lateraal Sclerose heeft. Het is een lang woord en het wordt vaak afgekort tot ALS. Niet veel

Nadere informatie

HOE KUNNEN OUDERS TABAK-, ALCOHOL- EN DRUGGEBRUIK BIJ HUN KINDEREN VOORKOMEN OF UITSTELLEN?

HOE KUNNEN OUDERS TABAK-, ALCOHOL- EN DRUGGEBRUIK BIJ HUN KINDEREN VOORKOMEN OF UITSTELLEN? HOE KUNNEN OUDERS TABAK-, ALCOHOL- EN DRUGGEBRUIK BIJ HUN KINDEREN VOORKOMEN OF UITSTELLEN? Deinze 4 juni 2013 www.drugpunt.be/heelwatinhuis Drugpunt Leie & Schelde Filip Claeys Sanne Foulon www.drugpunt.be

Nadere informatie

Cursus. Preventie van Drugs, Tabak, en Alcohol misbruik door een goede opvoeding

Cursus. Preventie van Drugs, Tabak, en Alcohol misbruik door een goede opvoeding Case kaarten fase 3 Pagina 1 / 68 (01-02-14) Cursus Preventie van Drugs, Tabak, en Alcohol misbruik door een goede opvoeding Document om de case kaarten te maken voor Fase 3 [van 6 tot 10/11 jaar] Dit

Nadere informatie

Uitslagen leerlingen onderzoek (2003)

Uitslagen leerlingen onderzoek (2003) Uitslagen leerlingen onderzoek (00) Als onderdeel van het onderzoek naar het verslavingspreventieproject op scholen voor voortgezet onderwijs in Katwijk is een anonieme online-enquête afgenomen met behulp

Nadere informatie

Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram,

Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, mijn kleine broer Dat is niet van mij mama Dan zegt ze

Nadere informatie

Cursus. Preventie van Drugs, Tabak, en Alcohol misbruik door een goede opvoeding

Cursus. Preventie van Drugs, Tabak, en Alcohol misbruik door een goede opvoeding Gebruik van de dta preventie cursus Pagina 1 / 16 (01-02-14) Cursus Preventie van Drugs, Tabak, en Alcohol misbruik door een goede opvoeding Hoe deze cursus gebruiken, met of zonder begeleiding. Gebruik

Nadere informatie

Middeleninfo. Alcohol. Tripmiddelen

Middeleninfo. Alcohol. Tripmiddelen Middeleninfo Alcohol Tabak Cocaïne Hasj Heroïne Paddo's Smartdrugs Speed Tripmiddelen XTC Alcohol Afhankelijkheid Gewenning Alcohol & Bij 'sociaal gebruik' kan er al sprake zijn van matige geestelijke

Nadere informatie

Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen?

Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen? Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen? Uw kind en roken, drinken en blowen? U kunt er iets aan doen! Kinderen die opgroeien krijgen te maken met allerlei verleidingen. Bijvoorbeeld

Nadere informatie

Roken? Laat kinderen rookvrij opgroeien Longziekten

Roken? Laat kinderen rookvrij opgroeien Longziekten Roken? Laat kinderen rookvrij opgroeien Longziekten Beter voor elkaar 2 Meeroken is gevaarlijk Als je zelf niet rookt, maar de rook van een sigaret of sigaar inademt, rook je mee. In tabaksrook zitten

Nadere informatie

HOE HELP IK MIJN KIND NEE ZEGGEN TEGEN ROKEN, DRINKEN EN BLOWEN?

HOE HELP IK MIJN KIND NEE ZEGGEN TEGEN ROKEN, DRINKEN EN BLOWEN? HOE HELP IK MIJN KIND NEE ZEGGEN TEGEN ROKEN, DRINKEN EN BLOWEN? UW KIND EN ROKEN, DRINKEN EN BLOWEN? U KUNT ER IETS AAN DOEN! Kinderen die opgroeien krijgen te maken met allerlei verleidingen. Bijvoorbeeld

Nadere informatie

Cursus. Preventie van Drugs, Tabak, en Alcohol misbruik door een goede opvoeding

Cursus. Preventie van Drugs, Tabak, en Alcohol misbruik door een goede opvoeding Commentaar op oplossing feit cases fase 1 thema 2 Pagina 1 / 20 (01-08-13) Cursus Preventie van Drugs, Tabak, en Alcohol misbruik door een goede opvoeding Document met de commentaar op de gekozen oplossing

Nadere informatie

Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen?

Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen? Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen? Uw kind en roken, drinken en blowen? U kunt er iets aan doen! Kinderen die opgroeien krijgen te maken met allerlei verleidingen. Bijvoorbeeld

Nadere informatie

Speciaal onderwijs LESBRIEF OVER DRUGS UITGAVE: STICHTING VOORKOM! POSTBUS 91 3990 DB HOUTEN TELEFOON 030-6373144

Speciaal onderwijs LESBRIEF OVER DRUGS UITGAVE: STICHTING VOORKOM! POSTBUS 91 3990 DB HOUTEN TELEFOON 030-6373144 Speciaal onderwijs LESBRIEF OVER DRUGS UITGAVE: STICHTING VOORKOM! POSTBUS 91 3990 DB HOUTEN TELEFOON 030-6373144 Lesbrief over drugs INHOUD pagina Colofon: Deze lesbrief hoort bij het drugspreventieproject

Nadere informatie

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg Pasen met peuters en kleuters Beertje Jojo is weg Thema Maria is verdrietig, haar beste Vriend is er niet meer. Wat is Maria blij als ze Jezus weer ziet. Hij is opgestaan uit de dood! Wat heb je nodig?

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

Wat is het verband tussen ADHD en verslaving? Wat betekent dit? Hoe werken roesmiddelen in op ADHD- hersenen?

Wat is het verband tussen ADHD en verslaving? Wat betekent dit? Hoe werken roesmiddelen in op ADHD- hersenen? ADHD en verslaving Wat is het verband tussen ADHD en verslaving? 04 Wat betekent dit? 06 Hoe werken roesmiddelen in op ADHD- hersenen? 08 Gebruik en verslaving 10 Het leven van jongeren 12 Met wie praten?

Nadere informatie

XTC, cocaïne en speed

XTC, cocaïne en speed XTC, cocaïne en speed Zonder flauwekul Je hebt vast wel eens van XTC, cocaïne en speed gehoord. XTC, cocaïne en speed zijn drugs. Het is belangrijk om te weten wat XTC, cocaïne en speed met je doen. Dat

Nadere informatie

Bespreken van situaties

Bespreken van situaties Bespreken van situaties U heeft met de leerlingen de website over alcohol, roken en drugs doorlopen. Dit zijn onderwerpen die leerlingen bezighouden en waar ze onderling over praten. Toch is het goed om

Nadere informatie

WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT

WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT 1 Je leest waarschijnlijk dit boekje omdat je mama of papa of iemand anders speciaal in je familie Amyotrofische Laterale Sclerose heeft. Het is een lang woord en

Nadere informatie

Cursus. Preventie van Drugs, Tabak, en Alcohol misbruik door een goede opvoeding

Cursus. Preventie van Drugs, Tabak, en Alcohol misbruik door een goede opvoeding Case kaarten fase 1 Pagina 1 / 66 (01-02-14) Cursus Preventie van Drugs, Tabak, en Alcohol misbruik door een goede opvoeding Document om de case kaarten te maken voor Fase 1 [van 0 tot 4 jaar] Dit document

Nadere informatie

basisschool WWW.VOORKOM.NL

basisschool WWW.VOORKOM.NL UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL inhoud Inleiding 3 Les 1: Roken en Blowen 4 Roken: de werking 4 Lichamelijke en geestelijke verslaving 5 Blowen

Nadere informatie

27 mei 2015 Sanne Louw Kikid & marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83. www.twitter.com/brijderjeugd

27 mei 2015 Sanne Louw Kikid & marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83. www.twitter.com/brijderjeugd 27 mei 2015 Sanne Louw Kikid & marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83 www.twitter.com/brijderjeugd Kikid Het is als ouder jouw verantwoordelijkheid, dat je kind NEE kan zeggen tegen drank!

Nadere informatie

De effecten, de risico s en de wet. Cover

De effecten, de risico s en de wet. Cover Tabak, alcohol en andere drugs in België De effecten, de risico s en de wet NL Cover introductie Tabak, alcohol en andere drugs in België De effecten, de risico s en de wet Iedereen komt wel eens in aanraking

Nadere informatie

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen. Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl

Nadere informatie

Ben je slachtoffer? Folder voor jongeren

Ben je slachtoffer? Folder voor jongeren Ben je slachtoffer? Folder voor jongeren Mijn leven veranderde zo n drie jaar geleden. Juist de dag voor mijn mama s verjaardag kreeg ze van mijn vader een kogel door het hoofd. Wonder boven wonder overleefde

Nadere informatie

De bruiloft van Simson

De bruiloft van Simson De bruiloft van Simson Weet je nog waar de vertelling de vorige keer over ging? Over Simson, de nazireeër. Wat is een nazireeër? Een nazireeër is een bijzondere knecht van God. Een nazireeër mag zijn haar

Nadere informatie

Jezus vertelt, dat God onze Vader is

Jezus vertelt, dat God onze Vader is Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.

Nadere informatie

Verslaving. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving. Als iemand niet meer zonder... kan

Verslaving. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving. Als iemand niet meer zonder... kan ggz voor doven & slechthorenden Verslaving Als iemand niet meer zonder... kan Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving Herkent u dit? Veel mensen gebruiken soms

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het

Nadere informatie

Hoe je je voelt. hoofdstuk 10. Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld:

Hoe je je voelt. hoofdstuk 10. Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld: hoofdstuk 10 Hoe je je voelt Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld: zenuwachtig wakker worden omdat je naar school moet, vrolijk

Nadere informatie

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt

Nadere informatie

Wat je moet weten over alcohol

Wat je moet weten over alcohol Wat je moet weten over alcohol 1 2 Op een feestje of op café drinken veel mensen alcohol. Dat vinden ze gezellig. Maar is alcohol drinken wel altijd zo gezellig? In deze folder vind je: wat alcohol met

Nadere informatie

Kennisquiz cannabis. 7. Wat is CBD? A. hetzelfde als THC B. Cannabis Bepalings Dosis C. Cannabidiol

Kennisquiz cannabis. 7. Wat is CBD? A. hetzelfde als THC B. Cannabis Bepalings Dosis C. Cannabidiol Kennisquiz Cannabis Weet u welke klachten het gevolg kunnen zijn van cannabisgebruik? Test uw eigen kennis door de antwoorden te omcirkelen. Aan het einde van de quiz geven we de juiste antwoorden en de

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

regio Gooi en Vechtstreek Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid www.cjggooienvechtstreek.nl

regio Gooi en Vechtstreek Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid www.cjggooienvechtstreek.nl regio Gooi en Vechtstreek Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid www.cjggooienvechtstreek.nl n Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid We slapen gemiddeld zo n zeven tot acht uur per nacht. Dat

Nadere informatie

1Wat is examenvrees eigenlijk?

1Wat is examenvrees eigenlijk? 8 1Wat is examenvrees eigenlijk? Lars is bang voor spinnen. Toen hij de foto op dit werkboek zag, kreeg hij kippenvel en ging hij anders ademhalen. Toen we Lars vroegen of de spin hem kon bijten, riep

Nadere informatie

Assertiviteit. BOL 1 e jaars AG studenten

Assertiviteit. BOL 1 e jaars AG studenten BOL 1 e jaars AG studenten In de beroepspraktijk verwacht men van je dat je kunt opkomen voor jezelf en voor je opvattingen over je stage, de hulpverlening etc. Men verwacht tegelijkertijd dat je dit op

Nadere informatie

v e rslaafd? Wat als je niet meer zonder kan

v e rslaafd? Wat als je niet meer zonder kan v e rslaafd? Wat als je niet meer zonder kan Alles over verslavingen Voor vragen over alcohol, illegale drugs, gokken en medicijnen: De DrugLijn tel. 078 15 10 20 www.druglijn.be SOS Nuchterheid tel. 09

Nadere informatie

Les alcohol. En / of Vragenblad Hoe werkt alcohol? Wat weet je al over alcohol? En / of Nog meer vragen: Klassikaal vragen stellen uit de kennistest.

Les alcohol. En / of Vragenblad Hoe werkt alcohol? Wat weet je al over alcohol? En / of Nog meer vragen: Klassikaal vragen stellen uit de kennistest. Les alcohol Meenemen: - Formulier om eigen ervaringen op te schrijven; - Etiketten van alcoholhoudende dranken; - Vragenblad Hoe werkt alcohol? ; (eventueel A,B en C- kaartjes meenemen) - Kennistest alcohol;

Nadere informatie

Zwanger? Een goed moment om te stoppen met roken

Zwanger? Een goed moment om te stoppen met roken Zwanger? Een goed moment om te stoppen met roken Je bent in verwachting! Een nieuwe periode in je leven begint. Je wilt het beste voor je kindje. Stoppen met roken hoort daarbij. Het is goed voor je eigen

Nadere informatie

WAT HOUDT U NOG TEGEN?

WAT HOUDT U NOG TEGEN? WAT HOUDT U NOG TEGEN? 2 Tussenoplossingen bestaan niet Rokers die voor het eerst nadenken over stoppen, proberen nog wel eens een tussenoplossing te vinden. Helaas bestaan er geen succesvolle tussenoplossingen.

Nadere informatie

Achtergronden. De verslaving. Controleverlies

Achtergronden. De verslaving. Controleverlies Achtergronden We beschouwen verslaving vandaag als een ziekte. Door veranderingen in de hersenen zijn verslaafden niet goed in staat om hun innamegedrag onder controle te houden. Een verslaafde drinker

Nadere informatie

Wie zijn jouw vrienden? Opdracht:

Wie zijn jouw vrienden? Opdracht: Wie zijn jouw vrienden? Opdracht: 1. Maak een spinnenweb van jouw belangrijkste vrienden. 2. Schrijf er telkens bij waar je die vriend hebt leren kennen. 3. Schrijf de meest positieve eigenschap als vriend

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Wij hebben dit onderwerp gekozen omdat het slecht is voor de gezondheid en wij willen vertellen waarom dit slecht is.

Wij hebben dit onderwerp gekozen omdat het slecht is voor de gezondheid en wij willen vertellen waarom dit slecht is. Roken Wij hebben dit onderwerp gekozen omdat het slecht is voor de gezondheid en wij willen vertellen waarom dit slecht is. Inleiding In restaurants,wijkcentra,kantines van sporthallen en op het werk roken

Nadere informatie

Inleiding. Bron: Nationale Drugsmonitor Jaarbericht 2007. Uitgave van Trimbosinstituut

Inleiding. Bron: Nationale Drugsmonitor Jaarbericht 2007. Uitgave van Trimbosinstituut : Alcohol, roken en drugs Inleiding In onze maatschappij zijn het gebruik van alcohol en andere drugs heel gewoon geworden roken en het drinken van alcoholische dranken gebeurt op recepties, feestjes,

Nadere informatie

Patiëntenvoorlichting Verloskunde. Roken en zwangerschap. Inhoudsopgave. Als je zwanger probeert te worden 2. Als je zwanger bent 3

Patiëntenvoorlichting Verloskunde. Roken en zwangerschap. Inhoudsopgave. Als je zwanger probeert te worden 2. Als je zwanger bent 3 Patiëntenvoorlichting Verloskunde Roken en zwangerschap Inhoudsopgave Als je zwanger probeert te worden 2 Als je zwanger bent 3 Na de zwangerschap 5 Stoppen met roken 6 Tips om te stoppen 7 Hulp bij het

Nadere informatie

Project Alcohol 2014

Project Alcohol 2014 Project Alcohol 2014 Naam: Jong geleerd is oud gedaan!!!! Laat je niet Naam: F L s E s E N Klas:!!! 1 Inleiding De carnaval komt eraan. Een feest dat gevierd moet worden. Maar is het feestje van plezier

Nadere informatie

Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering.

Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering. Bij SNAP leren we ouders en kinderen vaardigheden om problemen op te lossen en meer zelfcontrole te ontwikkelen. Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering. SNAP (STOP

Nadere informatie

Liska Vulperhorst Preventiewerker

Liska Vulperhorst Preventiewerker Liska Vulperhorst Preventiewerker Tactus Verslavingszorg Vijf circuits Behandeling & Begeleiding Sociale Verslavingszorg Forensische Verslavingszorg Verslavingsreclassering Preventie & Consultancy Programma

Nadere informatie

lesbrief roken UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL

lesbrief roken UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL inhoud Les 1: Kennismaking met roken 3 Meer of minder rook? 3 Roken en jouw gezondheid 4 Roken en verslaving 5

Nadere informatie

Dialogen website Motiveren tot rookstop

Dialogen website Motiveren tot rookstop Dialogen website Motiveren tot rookstop Dialoog verandertaal uitlokken en versterken Goedemorgen. Heeft u problemen gehad sinds uw vorige controle? Ja, eigenlijk wel. Mijn tanden zijn sterk verkleurd.

Nadere informatie

Deel 2: maak een keuze

Deel 2: maak een keuze Je rookgedrag veranderen Deel 2: maak een keuze In deel 1 heb je stilgestaan bij je rookgedrag. Je hebt geregistreerd hoeveel en in welke omstandigheden je rookt. Mogelijks was je wel verwonderd over de

Nadere informatie

Sociale/pedagogische vragenlijst

Sociale/pedagogische vragenlijst Bijlage 1 Sociale/pedagogische vragenlijst voor ouders en begeleiders van mensen met een matige tot (zeer) ernstige verstandelijke beperking, al dan niet in combinatie met een lichamelijke beperking 1

Nadere informatie

Bert Vinken. Vincent van Gogh Voor geestelijke gezondheidszorg. Presentatie alcohol en opvoeding Trimbos-instituut

Bert Vinken. Vincent van Gogh Voor geestelijke gezondheidszorg. Presentatie alcohol en opvoeding Trimbos-instituut Nee tegen alcohol (en drugs) schade Bert Vinken Vincent van Gogh Voor geestelijke gezondheidszorg Programma 19.30 uur 20.30 uur 20.45 uur 21.30 uur Presentatie Pauze vraag en antwoord Einde Drugs Definities

Nadere informatie

Morfine Feiten en fabels. Apotheek

Morfine Feiten en fabels. Apotheek 00 Morfine Feiten en fabels Apotheek In overleg met uw arts gaat u morfine gebruiken. Morfine behoort tot een groep geneesmiddelen, die morfineachtige pijnstillers of opioïden worden genoemd. Inleiding

Nadere informatie

Wat je moet weten over roken voor, tijdens en na de zwangerschap Longziekten

Wat je moet weten over roken voor, tijdens en na de zwangerschap Longziekten Wat je moet weten over roken voor, tijdens en na de zwangerschap Longziekten Beter voor elkaar 2 Roken als je zwanger probeert te worden Minder vruchtbaar Roken maakt vrouwen en mannen minder vruchtbaar.

Nadere informatie

Werkstuk door een scholier 1306 woorden 5 juli keer beoordeeld. Drugs

Werkstuk door een scholier 1306 woorden 5 juli keer beoordeeld. Drugs Werkstuk door een scholier 1306 woorden 5 juli 2016 1 1 keer beoordeeld Vak Anders Drugs Sasja Mertens- 10-5-16 Inleiding Ik hou mijn werkstuk over drugs, omdat ik er meer over wil weten. Drugs vind ik

Nadere informatie

7 Epilepsie. 1 Inleiding. In dit thema komen aan de orde: 2 Wat is epilepsie? 3 Leven met epilepsie. 4 Epilepsie-aanvallen. SAW DC 7 Epilepsie

7 Epilepsie. 1 Inleiding. In dit thema komen aan de orde: 2 Wat is epilepsie? 3 Leven met epilepsie. 4 Epilepsie-aanvallen. SAW DC 7 Epilepsie DC 7 Epilepsie 1 Inleiding In dit thema komen aan de orde: 2 Wat is epilepsie? 3 Leven met epilepsie 4 Epilepsie-aanvallen 1 1 2 Wat is epilepsie? Een epileptische aanval is een plotselinge kortsluiting

Nadere informatie

Vrienden kun je leren

Vrienden kun je leren Vrienden kun je leren Hallo! Wij zijn Reinder en Berber, en wij hebben de afgelopen maanden hard gewerkt om dit boekje te maken, speciaal voor jongeren met het syndroom van Asperger. Hieronder vind je

Nadere informatie

Inspiratiedag studenten

Inspiratiedag studenten Inspiratiedag studenten Drugsgebruik- en gebruikers Eva Ehrlich Inhoud Cijfers Quiz Werking Alcohol Drugs Breindoping Wat zijn drugs? Soms wordt uitgegaan van de werking van het middel, soms wordt gekeken

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Alcohol, Roken en opvoeding

Alcohol, Roken en opvoeding Alcohol, Roken en opvoeding Tips voor ouders met opgroeiende kinderen Als kinderen naar het voortgezet onderwijs gaan, verandert er veel in hun leven. Ze krijgen andere interesses en hun vriendengroep

Nadere informatie

Algemeen quiz kaarten.indd :14:52

Algemeen quiz kaarten.indd :14:52 Algemeen Algemeen 01 Waar kan je drugs laten testen? Think for yourself, care about others. Algemeen Algemeen 02 Welke middelen kun je wel en welke kun je niet laten testen bij de test-service? Think for

Nadere informatie

Met wie kan jij dan praten? Een brochure voor kinderen van 7 tot 11 jaar

Met wie kan jij dan praten? Een brochure voor kinderen van 7 tot 11 jaar Als je moeder naar een psychiatrisch ziekenhuis moet... of je vader naar een psychiater... Met wie kan jij dan praten? Een brochure voor kinderen van 7 tot 11 jaar Deze brochure werd - met toestemming

Nadere informatie

HASJ EN WIET. Zonder flauwekul

HASJ EN WIET. Zonder flauwekul HASJ EN WIET Zonder flauwekul Je hebt vast wel eens van hasj of wiet gehoord. Hasj en wiet zijn drugs. Het roken van tabak met hasj of wiet heet blowen. Ik blow niet. Ik gebruik medicijnen. Dan kan het

Nadere informatie

Ik wil de eerste dagen 8 tot 12 keer aan de borst

Ik wil de eerste dagen 8 tot 12 keer aan de borst Ik wil de eerste dagen 8 tot 12 keer aan de borst omdat mijn maagje niet groter dan een knikker is; omdat ik vaak kleine beetjes voedsel beter kan verteren; hoe meer en hoe vaker ik drink, hoe meer melk

Nadere informatie

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd 53 9 Vader Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd heeft. P Ik begin steeds beter te begrijpen dat het heel bijzonder is dat ik een kind van God, mijn

Nadere informatie

Werkblad 3: Gravenfeest China

Werkblad 3: Gravenfeest China 1. Lees onderstaande mails en noteer op een apart blad wat je leert over Qing Ming Jie. 2. Bedenk een verhaal over het gravenfeest dat je kan vertellen aan de andere kinderen van je klas. Welke prenten

Nadere informatie

Vragen bij het prentenboek 'De tovenaar die vergat te toveren'

Vragen bij het prentenboek 'De tovenaar die vergat te toveren' De tovenaar tovert De verhalenvertelster vertelt Wat zou een tovenaar allemaal kunnen toveren? Hoe zouden de kinderen zich voelen? Waar zie je dat aan? Is de tovenaar blij/ boos/ verdrietig of bang? Hoe

Nadere informatie

Charles den Tex VERDWIJNING

Charles den Tex VERDWIJNING Charles den Tex VERDWIJNING 3 Klikketik-tik-tik Het is halftwaalf s ochtends. Marja vouwt een hemd. En kijkt om zich heen. Even staat ze op haar tenen. Zo kan ze over de kledingrekken kijken. Die rekken

Nadere informatie

Tips voor een goede spreekbeurt

Tips voor een goede spreekbeurt Diabetes?! Een spreekbeurt die je alles vertelt over diabetes: Wat is het? Hoe ontstaat het? En vooral ook: Wat betekent het voor jou, je broer, zus, vader of moeder. Tips voor een goede spreekbeurt Vertel

Nadere informatie

Over ALS spreken. Inhoud. Wat is ALS? 1. Waardoor wordt ALS veroorzaakt? 1. Wat doet ALS met een patiënt? 1. Hoe kan je jouw vriend(in) bijstaan?

Over ALS spreken. Inhoud. Wat is ALS? 1. Waardoor wordt ALS veroorzaakt? 1. Wat doet ALS met een patiënt? 1. Hoe kan je jouw vriend(in) bijstaan? Inhoud Over ALS spreken Wat is ALS? 1 Waardoor wordt ALS veroorzaakt? 1 Wat doet ALS met een patiënt? 1 Hoe kan je jouw vriend(in) bijstaan? 2 voor vrienden Wanneer de vader of moeder van je vriend(in)

Nadere informatie

R O S A D E D I E F. Arco Struik. Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl

R O S A D E D I E F. Arco Struik. Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl R O S A D E D I E F Arco Struik Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl In de winkel 3 Bart 5 Een lieve dief 7 De telefoon 9 Bij de dokter 11 De blinde vrouw 13 Een baantje 15 Bijna betrapt

Nadere informatie

Fabels en feiten over morfine

Fabels en feiten over morfine Fabels en feiten over morfine Beter voor elkaar Fabels en feiten over morfine Inleiding In overleg met uw arts gaat u morfine gebruiken. Morfine behoort tot een groep geneesmiddelen, die morfineachtige

Nadere informatie

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 6 Zacheüs (1) Het is erg druk in de stad vandaag. Iedereen loopt op straat. Zacheüs wurmt zich

Nadere informatie

Afdeling: Longziekten. Onderwerp: Roken? Laat kinderen rookvrij opgroeien

Afdeling: Longziekten. Onderwerp: Roken? Laat kinderen rookvrij opgroeien Afdeling: Longziekten Onderwerp: Roken? Laat kinderen rookvrij opgroeien 1 www.ikazia.nl Roken houd kinderen er buiten 800813 / juni 2014 Meeroken is gevaarlijk Als je zelf niet rookt, maar de rook van

Nadere informatie

Reken maar eens uit wat je per week, per maand of per jaar uitgeeft aan het kopen van sigaretten, sigaren of andere rookwaren!

Reken maar eens uit wat je per week, per maand of per jaar uitgeeft aan het kopen van sigaretten, sigaren of andere rookwaren! Bezint voor ge begint ROKEN Stoppen met roken is niet eenvoudig! Iets afleren is altijd veel moeilijker dan iets aanleren. DAAROM: begin niet met roken! WANT: In tabaksrook zitten heel wat stoffen die

Nadere informatie

1 Wat is er met me aan de hand? 11

1 Wat is er met me aan de hand? 11 Leven met een alcoholprobleem 07-03-06 09:25 Pagina 7 Inhoud Voorwoord 1 Wat is er met me aan de hand? 11 Typerend beeld van de kwaal 11 Symptomen 12 Vroege en late symptomen 14 Diagnostiek 14 Een paar

Nadere informatie

Deel 1: tijd om na te denken

Deel 1: tijd om na te denken Je rookgedrag veranderen Deel 1: tijd om na te denken Dit boekje wil je doen stilstaan bij je rookgedrag. De bedoeling is niet meteen dat je je rookgedrag gaat veranderen. Doel is na te denken over hoe

Nadere informatie

AMIGA4LIFE. Hooggevoelig, wat is dat? WWW.AMIGA4LIFE.NL T. 06-424 99985 @AMIGA4LIFECOACH VLAARDINGEN

AMIGA4LIFE. Hooggevoelig, wat is dat? WWW.AMIGA4LIFE.NL T. 06-424 99985 @AMIGA4LIFECOACH VLAARDINGEN AMIGA4LIFE Hooggevoelig, wat is dat? 7-10 jaar WWW.AMIGA4LIFE.NL T. 06-424 99985 @AMIGA4LIFECOACH VLAARDINGEN 1 voorlichtingsbrochure hooggevoeligheid - www.amiga4life.nl Ik heb een talent! Ik kan goed

Nadere informatie

Vroeg Interventiedienst Drugs

Vroeg Interventiedienst Drugs VRIND Vroeg Interventiedienst Drugs Als aan ouders gevraagd wordt wat hun grootste bekommernissen zijn voor hun kinderen in de toekomst, dan scoort 'drugs' zeer hoog. Ouders maken zich zorgen over drugs.

Nadere informatie

De examenperiode is een moeilijke tijd. Je moet hard studeren en je hebt veel stress. Wat is een goede studiemethode en wat doe je beter niet?

De examenperiode is een moeilijke tijd. Je moet hard studeren en je hebt veel stress. Wat is een goede studiemethode en wat doe je beter niet? TIPS VOOR DE EXAMENS De examenperiode is een moeilijke tijd. Je moet hard studeren en je hebt veel stress. Wat is een goede studiemethode en wat doe je beter niet? Wat moet je doen? 1. Lees de tekst op

Nadere informatie

Van onbekend naar verslaafd

Van onbekend naar verslaafd Van onbekend naar verslaafd Onbekend 1 Als je iets niet kent en niet weet wat het is, dan mis je het ook niet. Zoals een ongeboren baby het ervaart. Je mist niets. Behoefte 2 Noodzakelijk om in leven te

Nadere informatie