Meldingen Ongebruikelijke Transacties JAAROVERZICHT VOORUITBLIK 04 05

Transcriptie

1 Meldingen Ongebruikelijke Transacties JAAROVERZICHT VOORUITBLIK 04 05

2

3

4

5 Jaaroverzicht Meldingen Ongebruikelijke Transacties 2004 en vooruitblik 2005

6

7 5 Inhoudsopgave 1 Het Meldpunt en Risicovolle Ontwikkelingen Terreurfinanciering Ondergronds bankieren Antillenlijn Geldkoeriers 24 2 Het Meldpunt en De Melders Beroepsbeoefenaars Handelaren in zaken van grote waarde Banken Douane 37 3 Het Meldpunt en Vernieuwing Automatisering Reorganisatie meldketen Herziening indicatorenstelsel Nieuwe wet MOT Derde richtlijn 52 4 Het Meldpunt en Het Buitenland FIU.NET Egmont Groep 60 5 Bijlagen 65 Het Meldpunt per 1 januari Samenstelling Begeleidingscommissie MOT 67 6 MOT in kengetallen 71

8

9 7 Voorwoord Bijgaand treft u het jaaroverzicht van de werkzaamheden en de voornemens van het Meldpunt Ongebruikelijke Transacties aan, zoals dat op grond van artikel 3h van de Wet MOT aan de Ministers van Justitie en Financiën wordt uitgebracht. Het Meldpunt ontving in 2004 ruim meldingen, iets minder dan in In totaal werden transacties doorgemeld met als oogmerk dat deze informatie betrokken wordt bij opsporingsonderzoek. Met het oog op de vergroting van de doelgerichtheid van de transactie-informatie heeft het Meldpunt ook andere activiteiten ondernomen. Zo zijn het Meldpunt en de Regiopolitie Rotterdam-Rijnmond een intensieve samenwerking aangegaan. Hierbij krijgt en gebruikt het korps die informatie die het nodig heeft en kan het Meldpunt snel en doelgericht informatie verzamelen en aanbieden. Ook intensiveerde het Meldpunt zijn samenwerking met de AIVD om terrorisme en in het bijzonder de financiering ervan beter tegen te kunnen gaan. In het licht van het bovenstaande is het Meldpunt optimistisch voor 2005 en is de inzet gericht op de verdere uitbouw en versterking van projecten die bijdragen aan effectiever gebruik van de beschikbare informatie. Zo kan een belangrijke bijdrage worden geleverd aan de kabinetsvoornemens ter versterking van de aanpak van witwassen. Aan de ontvangende kant zal het Meldpunt, met hetzelfde doel voor ogen, verder investeren in zijn relatie met de melders en de toezichthouders. Het Meldpunt opereert in de wetenschap dat het kabinetsbeleid is gericht op de versterking van de aanpak van witwassen. In dat kader is ook een wijziging voorzien in de toekomstige eigen positionering van het Meldpunt. Het Meldpunt en zijn medewerkers vertrouwen erop dat deze verandering, waartoe op het moment van schrijven van dit voorwoord nog moet worden besloten, wordt doorgevoerd op een wijze die leidt tot een effectievere aanpak van de bestrijding van witwassen. Klaas Werkhorst Waarnemend Hoofd Meldpunt Ongebruikelijke Transacties

10

11

12 1

13 11 Het Meldpunt en Risicovolle Ontwikkelingen De wereld waarin het Meldpunt zich beweegt is dynamisch: regelgeving verandert, het speelveld wordt steeds groter, (nieuwe) spelers die het veld betreden wisselen continu en invloeden van buitenaf doorkruisen gevestigde speltactieken. Flexibiliteit en kennis zijn meer dan ooit twee onmisbare pijlers waarop de effectiviteit van het Meldpunt is gefundeerd. Om de beschikbare capaciteit optimaal aan te wenden en steeds flexibel op ontwikkelingen in te kunnen springen, is het van levensbelang om goed op de hoogte te zijn van alle kansen en bedreigingen die uit de dynamiek van het spel voortvloeien. Dit eerste hoofdstuk schetst daarom een beeld van de belangrijkste risicovolle ontwikkelingen die het Meldpunt op zijn pad vindt en de activiteiten die het heeft ontplooid om hierop adequaat in te kunnen spelen.

14 Terreurfinanciering In het jaar 2004 heeft terrorisme een gezicht gekregen in Nederland. Was de angst voor terroristische aanslagen in Nederland voorheen slechts gebaseerd op een dreiging, na november 2004 werd deze angst tot grote hoogte gedreven door de harde realiteit. De roep om politieke en maatschappelijke hervormingen was en is nog steeds groot. Al deze ontwikkelingen zijn niet ongemerkt aan het Meldpunt voorbij gegaan. Al sinds 9/11 staat de bestrijding van terreurfinanciering bovenaan de prioriteitenlijst van het Meldpunt en diens partners. Eén en ander kreeg destijds vorm in de Nota Integriteit Financiële sector en Terrorismebestrijding, waarin de (toenmalige) Ministers van Financiën en Justitie integrale maatregelen formuleerden ter versterking van de integriteit van de financiële sector en bestrijding van terrorismefinanciering. Concreet heeft dit bij het Meldpunt onder andere geresulteerd in de MOT/BLOM-analyse unit (MBA-unit) en in de samenwerking met de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD). De gebeurtenissen in 2004 drukken ons andermaal stevig met de neus op de feiten en maken eens temeer duidelijk dat terreurdreiging vanaf nu een vast punt op de agenda zal zijn. Het is tastbaar aanwezig en zal niet meer verdwijnen. Tijd dus om de bestaande maatregelen aan een evaluatie te onderwerpen en verbeteringen aan te brengen daar waar nodig. De aandacht mag geen moment verslappen. Samenwerking met de AIVD In het kader van de bestrijding van financiering van terreur, heeft het Meldpunt sinds oktober 2002 een convenant met de AIVD, waarin is vastgelegd dat beide partijen op basis van intelligence informatie met elkaar kunnen uitwisselen. In cijfers uitgedrukt heeft deze samenwerking tot op heden de volgende resultaten opgeleverd: De AIVD heeft in 52 verzoeken aan het Meldpunt navraag gedaan naar bij hen bekende subjecten. Een verzoek kan betrekking hebben op meerdere subjecten. De helft van de verzoeken bleek positief, dat wil zeggen leverde ten minste één hit op in de MOT-database. Naar aanleiding van deze hits heeft het Meldpunt ruim 150 subjecten in de MOT-database gevonden waarvan het de gegevens (persoons- en transactiegegevens) heeft verstrekt aan de AIVD. Het aantal hierbij betrokken transacties bedraagt 274. Daarnaast geeft het convenant ruimte aan het Meldpunt om op eigen initiatief informatie te verstrekken aan de AIVD. In totaal heeft het Meldpunt op deze wijze informatie over ruim 600 subjecten ter beschikking gesteld van de AIVD. Hiermee waren zo n 900 transacties gemoeid. Het Meldpunt wil toewerken naar een methodiek waarbij terugkoppeling over het gebruik van de informatie beter vorm kan krijgen. Alhoewel het Meldpunt niet op de hoogte is van AIVD-zaken waarin transactieinformatie is gebruikt, kan de wijze waaróp de AIVD de informatie gebruikt onderwerp van gesprek zijn om de uitwisseling te optimaliseren. Vragen als: verstrekken we de juiste soort informatie, verstrekken we deze op het juiste moment, gaan we bij het zoeken naar relaties ver genoeg de diepte in, is er meer behoefte aan verstrekking op eigen initiatief door het Meldpunt etcetera, kunnen hierbij aan de orde komen. Uiteraard zal deze methodiek in nauwe samenwerking met de AIVD ontwikkeld worden. Projectmatig onderzoek en analyse Een andere concrete manier om terreurfinanciering te bestrijden, is het doen van projectmatig onderzoek en analyse in de eigen database, naar aanleiding van terreurgerelateerde gebeurtenissen en berichten in de media. Hiermee beoogt het Meldpunt op meer pro-actieve wijze zijn informatiepositie te gebruiken. Na de aanslagen in

15 13 Madrid bijvoorbeeld, heeft het Meldpunt in eerste instantie namen van (mogelijke) betrokkenen nagetrokken in de MOT-database en geldstromen tussen Nederland en Spanje onder de loep genomen. Naast deze min of meer standaard repressieve onderzoeken, is een meer diepgaande analyse verricht naar Marokkaanse subjecten in de MOT-database die mogelijk banden hebben met de extremistische Salafistengroepering, die in verband werd gebracht met deze aanslag. Een ander voorbeeld is het onderzoeken van informatie die direct of indirect te relateren is aan subjecten die deel uitmaken van de Hofstadgroep. Het Meldpunt houdt de berichtgeving over deze groep nauwlettend in de gaten en onderwerpt regelmatig nieuw verworven inzichten aan een check in de MOT-database. Het mag duidelijk zijn dat de actualiteit een schat aan aanknopingspunten biedt voor het verrichten van terreurgerelateerde onderzoeken en analyses. Het Meldpunt realiseert zich echter dat het ondoenlijk is om alle beschikbare aanknopingspunten daadwerkelijk te onderzoeken. Het moet daarom selectief zijn en een juiste inschatting maken van de prioriteiten. Informatie van het BLOM speelt hierbij uiteraard een belangrijke rol. Ook is het belangrijk te beseffen dat het overgrote deel van de inspanningen geen concrete bijdrage zal leveren aan het detecteren van terreurfinanciering. Subjecten die zich bezighouden met (de financiering van) terreurdaden is er alles aan gelegen om anoniem te opereren. Zij zullen evenmin van plan zijn de aandacht te laten verslappen. Toch is het Meldpunt overtuigd van het nut en de noodzaak van dit soort onderzoek. Enerzijds is het niet ondenkbaar dat het resulteert in nieuwe, essentiële informatie. Bepaalde momenten in het proces van vergaren en verplaatsen van financiële middelen zijn zonder meer gevoelig voor exposure. Aan ons de taak om die momenten bloot te leggen. Anderzijds kan een analyse ook een hypothese verwerpen en aantonen dat er op dat betreffende moment geen transactie-informatie beschikbaar is om een bepaalde theorie te onderschrijven. Ook hiervan leert het Meldpunt. Het geeft onder andere aan dat de bestaande werkprocessen en methodieken op dit specifieke gebied vooralsnog geen hiaten vertonen. Participeren in FEC-projecten Een andere manier om zowel een concrete bijdrage te leveren aan de bestrijding van terreurfinanciering, als wel het kennisniveau aangaande dit onderwerp op peil te houden, is het participeren in projecten die vanuit het Financieel Expertise Centrum (FEC) geïnitieerd worden. Juist omdat in dergelijke projecten informatie vanuit diverse invalshoeken wordt gebundeld, kent het Meldpunt hieraan een bijzondere waarde toe. Zo neemt het Meldpunt onder andere deel aan de in maart 2002 ingestelde FEC-werkgroep Terrorismefinanciering en terrorismebestrijding (T&T). Deze werkgroep heeft als opdracht: Het verwerven van inzicht in de financiële stromen van terroristische groeperingen en het inventariseren van de mogelijkheden om de risico s van financiering van terrorisme te detecteren, te beheersen of te bestrijden. In juli 2003 heeft de werkgroep zijn eerste rapportage uitgebracht. Hierin beperkt de werkgroep zich tot het beschrijven van de activiteiten en kennispositie van de FEC-participanten op het gebied van bestrijding van terrorismefinanciering en tot het in kaart brengen van de financieringsproblematiek. Hiermee is de taak van de werkgroep nog niet voltooid. Het volgende doel is enerzijds te bepalen of en in welke mate terroristen bepaalde financieringsbronnen en verplaatsingsmethoden gebruiken en anderzijds of en op welke wijze deze gedetecteerd kunnen worden. Hiertoe onderzoekt de werkgroep legale en illegale financierings- en verplaatsingsmethoden en maakt een inschatting of deze een laag of een hoog risico met zich meebrengen. Geldtransactiekantoren bijvoorbeeld, zijn legaal. Echter, de karakteristieke eigenschap van de financiële dienst die zij verlenen, namelijk snel en laagdrempelig geld verplaatsen, creëert een reële mogelijk-

16 14 heid tot misbruik door terroristen. Het risico bij deze verplaatsingsmethode kan daarom als hoog worden geclassificeerd. Voorbeelden van illegale methoden zijn smokkel en dekmantelorganisaties. Datamining Een andere ontwikkeling die een bijdrage kan leveren aan de bestrijding van terreurfinanciering, is het scannen en monitoren van MOT-informatie met behulp van datamining. Eind 2004 heeft het Meldpunt een softwarepakket aangeschaft, waarmee het op dit moment de eerste tests uitvoert. Het principe is dat op basis van informatie over een bepaald soort verdachte transacties, het systeem patronen kan vaststellen en herkennen. Hoe meer informatie beschikbaar is, des te betrouwbaarder zijn de gevonden patronen. Door een patroon over de ongebruikelijke dataset heen te leggen, wordt het eenvoudiger om transacties met dezelfde kenmerken in de omvangrijke database van het Meldpunt te traceren en verdacht te verklaren. Het Meldpunt beschouwt datamining niet als een soort wondermiddel dat uit zichzelf alle terroristen of hun financiers uit de MOT-database filtert. Het systeem is zelfs niet primair aangeschaft voor het speuren naar terreurgerelateerde transacties. In de eerste plaats is de beschikbare informatie over het onderwerp nog relatief ondoorzichtig. In de tweede plaats is de hoeveelheid informatie in de MOT-database die concreet te linken is aan terreurfinanciering, op dit moment nog groeiende. Niet verwonderlijk, gezien het feit dat terreurfinanciering in vergelijking met andere criminaliteitsvormen als bijvoorbeeld drugshandel, nog niet zo heel lang in de aandacht staat. Het zal naar verwachting dus nog even duren voordat het Meldpunt met behulp van datamining betrouwbare patronen op het gebied van terreurfinanciering kan vaststellen en toepassen. Maar op langere termijn, naarmate de informatiepositie van het Meldpunt over het onderwerp groeit, kan het zeker een bijdrage gaan leveren aan de bestrijding ervan. FIU.NET FIU.NET, de internationale digitale snelweg tussen Meldpunten die uitwisseling van gegevens beter en sneller laat verlopen, zal een belangrijk wapen gaan vormen in de strijd tegen terreurfinanciering. Als initiatiefnemer van FIU.NET heeft het Meldpunt in 2004 veel progressie geboekt. Meer informatie over FIU.NET is te vinden in Hoofdstuk 4. Voor alle beschreven activiteiten op het gebied van terreurfinanciering geldt dat het absoluut noodzakelijk is om de interne kennis over dit onderwerp op peil te houden. Om die reden heeft het Meldpunt binnen zijn gelederen enkele medewerkers aangewezen die zich specifiek op dit onderwerp richten. Zij worden geacht kennis te nemen van alle relevante informatie over dit onderwerp, om deze vervolgens uit te dragen binnen het Meldpunt. Ook geven zij vanuit het Meldpunt inhoud aan de samenwerking met partners als de AIVD en de in het FECverband samenwerkende partners. Hoewel terreurfinanciering als aparte paragraaf in dit Jaaroverzicht is opgenomen, is het uiteraard geen op zichzelf staand fenomeen. Het is verweven in een groot deel van de werkzaamheden van het Meldpunt. Dit zal ook blijken uit het vervolg van dit Jaaroverzicht, waar terreurfinanciering steeds weer ter sprake komt en daarmee een rode draad vormt in het geheel.

17 Ondergronds bankieren Ondergronds bankieren is reeds lang een erkend fenomeen. Vanwege het sterk etnisch bepaalde karakter de oorsprong is gelegen in landen als India, Pakistan en China, alwaar het ongekend grote vormen heeft aangenomen leek de opvatting dat het in Nederland niet echt een rol van betekenis speelt, lange tijd gegrond. Het verschijnsel speelde zich hoofdzakelijk af ver buiten onze landsgrenzen en vormde daarmee geen reële bedreiging voor het Nederlandse financiële stelsel. Terwijl ondergronds bankieren onderwerp was van vele buitenlandse onderzoeken, verschenen maar weinig publicaties die over de Nederlandse situatie berichtten. Sinds enige tijd echter, wordt men zich ook in ons land meer en meer bewust van de risico s van ondergronds bankieren. Alleen al de vraag of ondergrondse financiële kanalen in Nederland een rol spelen bij de financiering van terrorisme, is de moeite van het onderzoeken waard. Het wereldwijd oplaaien van terrorisme is dan ook een duidelijke aanleiding geweest voor het verschijnen van steeds meer artikelen en onderzoeksrapporten die georiënteerd zijn op ondergronds bankieren in Nederland. De Ministers van Justitie en Financiën zullen rond het verschijnen van dit Jaaroverzicht eveneens een beleidsbrief over dit onderwerp aan de Kamer zenden. Het Meldpunt is zich bewust van de noodzaak het fenomeen op de voet te volgen. Niet alleen het opdoen van algemene kennis over de aard en omvang van ondergronds bankieren in ons land acht het Meldpunt van belang, juist het onderzoeken van de specifieke raakvlakken van het onderwerp met producten, aandachtsgebieden en activiteiten van het Meldpunt is noodzakelijk om een inschatting te kunnen maken van de risico s. Om aan deze behoeften te voldoen, heeft het Meldpunt onderzoek gedaan, waarbij de volgende onderwerpen centraal stonden: a algemene informatie over ondergronds bankieren, toegespitst op de situatie in Nederland, zoals een begrippenkader, de oorsprong, de soorten die gebruikt worden, de (groepen) personen die er gebruik of misbruik van maken, de hoeveelheid geld die erin omgaat; b een beschrijving van kenmerken die het Meldpunt behulpzaam kunnen zijn bij het herkennen van ongebruikelijke transacties die te maken hebben met ondergronds bankieren; c de (on)waarschijnlijkheid en reden dat ondergronds bankieren dient als alternatief voor het gebruik van de gereguleerde geldtransactiekantoren; d de relatie tussen ondergronds bankieren en terreurfinanciering. Hieronder volgt een beschrijving van de belangrijkste resultaten van het onderzoek. a De situatie in Nederland Begrippenkader De literatuur voorziet in vele definities van het begrip ondergronds bankieren, ook bekend als de informele financiële sector of Informal Value Transfer Systems (IVTS). Het Meldpunt hanteert de praktische omschrijving zoals ook de FEC-werkgroep Terrorismefinanciering en terrorismebestrijding gebruikt: financiële sectoren die zich (bewust) onttrekken aan toezicht, maar wel financiële diensten verrichten die zij alleen mogen verrichten als zij bij één van de toezichthouders geregistreerd zouden staan. Bij een informele geld- of waarde-overdracht maakt iemand een geldbedrag over naar het buitenland via een informeel netwerk, zonder dat er sprake is van een reële verplaatsing van geld. Grofweg bestaan IVTSactiviteiten uit twee onderdelen, namelijk: a) het in ontvangst nemen en uitbetalen van geld, volgens de methodiek van een money transfer (betreft de relatie tussen de bankier en de klant) en b) het proces van

18 16 vereffening van onderlinge schulden (betreft de relatie tussen de bankier en zijn tegenpartij in het buitenland). De vereffeningsfase is zeer ontvankelijk voor criminele praktijken en misbruik. Niet gehinderd door enige regelgeving kunnen IVTS-bankiers zich wenden tot illegale methoden om enerzijds buiten het zichtveld van toezichthouders en witwasbestrijders geld te verplaatsen ter aflossing van onderlinge schulden en anderzijds lucratieve zaken te verrichten met tijdelijke financiële overschotten. Voorbeelden hiervan zijn het smokkelen van geld, goud of diamanten via koeriers, het exporteren van goederen waarbij gebruik gemaakt wordt van over of onderfacturering, het creëren van winsten door op de zwarte markt te speculeren met valutakoersen en het uitlenen van geld ter financiering van eigen of andermans commerciële activiteiten. Overigens maken IVTSbankiers in het vereffeningsproces ook vaak gebruik van reguliere banken. Het sturen van cheques en het gireren van geld naar een bankrekening zijn geëigende vereffeningstechnieken. Gebruikers Ondergronds bankieren bestaat wel degelijk in Nederland. Vanwege het kolonisatieverleden, het aantrekken van buitenlandse werknemers in de jaren 60 en een voorheen laagdrempelig asielzoekersbeleid, zijn inmiddels vele verschillende etnische groepen woonachtig in ons land. Sommige daarvan maken traditioneel gebruik van de informele financiële sector. Er zijn aanwijzingen dat in Nederland aanbieders van informele financiële diensten actief zijn in de Chinese, Ghanese, Indiase, Libanese, Pakistaanse, Somalische, Filippijnse, Marokkaanse en Surinaamse gemeenschap. Met betrekking tot deze laatste groep bijvoorbeeld, rapporteert de Dienst Nationale Recherche Informatie (DNRI) dat kleine, informele wisselkantoortjes, gevestigd in levensmiddelenwinkels, juwelierszaken of andere kleine ondernemingen, de financiële dienst van een money transfer leveren. De ontvangende partij in Suriname krijgt het bedrag uitgekeerd in de locale valuta. Een groot deel van de transacties is op zichzelf bonafide en heeft tot doel het financieel onderhouden van familieleden in het thuisland. Volgens het DNRI-rapport maken echter ook criminelen dankbaar gebruik van dergelijke kantoortjes, die bovendien niet zelden in handen zijn van een criminele organisatie. Misbruik Het gegeven dat de informele bankier zich aan toezicht onttrekt doordat registratie bij de toezichthouder ontbreekt, maakt de informele financiële sector kwetsbaar voor misbruik voor criminele doeleinden. Immers, de ondergrondse bankier kan op deze wijze de meldplicht ontduiken, waardoor de overheid geen zicht heeft op transacties die zich in dit circuit afspelen. Dit is zeer aantrekkelijk voor criminelen die zo onopvallend mogelijk geld willen verplaatsen of witwassen. Het verplaatsen van criminele gelden levert de bewust malafide informele bankier flinke winsten op, omdat hij hiervoor in verband met het afdekken van risico s een hogere commissie kan berekenen dan wanneer het een reguliere dienst betreft. Intermediairs spelen een belangrijke rol in de relatie tussen cliënt en bankier. Zij zijn de contactpersoon tussen informele bankiers en criminelen die vanuit hun etnische achtergrond zelf niet bekend zijn met ondergrondse financiële kanalen. De intermediair speelt als het ware de rol van accountmanager in het informele financiële circuit. Omvang Aanvankelijk namen wetenschappers aan dat IVTS maar in geringe mate werden gebruikt voor illegale praktijken, omdat de capaciteit van het circuit te beperkt zou zijn voor het verplaatsen van grote hoeveelheden geld. Er zijn echter voorbeelden van zaken in Nederland die dit tegenspreken. Zo verstuurde een Turkse ondergrondse bankier in één jaar tijd een bedrag met een tegenwaarde van circa aan opbrengsten van drugshandel vanuit Nederland naar Turkije. In een andere zaak verwerkte een informeel wisselkantoor maandelijks zo n Engelse ponden aan opbrengsten van cocaïne- en XTC-handel voor een criminele organisatie.

19 17 Een concrete schatting van de totale hoeveelheid geld die omgaat in de informele financiële sector in Nederland is moeilijk te maken. Internationale experts op het vakgebied nemen aan dat het informele bedrag minstens even groot is als het bedrag dat omgaat in de formele sector. b Kenmerken Het Meldpunt is specifiek geïnteresseerd in kenmerken van ondergronds bankieren die ontdekking ervan mogelijk maken. Daar waar reguliere banken of douane stuiten op vereffeningsmechanismen, kan het Meldpunt hierover ongebruikelijke transacties ontvangen. Uit onderzoeken blijkt dat ondergrondse bankiers onder andere gebruik maken van smurftransacties om grote bedragen via formele banken te versturen. Aangezien de meldgrens voor giraal verkeer op ligt in combinatie met twee subindicatoren zal detectie op deze wijze niet vaak voorkomen. Ook vereffening middels goederenhandel zal niet snel leiden tot ontmaskering, omdat ondergrondse bankiers hierbij zorgvuldig de schijn van bonafide zakelijke transacties ophouden. De opvatting is wel dat deze vorm van vereffening in een handelsnatie als Nederland veelvuldig toegepast zal worden. Vereffening via het fysiek verplaatsen van geld, goud of diamanten met koeriers ten slotte, biedt wel enige mogelijkheden. Uitbreiding van het meldrecht voor de douane alsmede het instellen van een deviezenregeling voor de Europese unie, kunnen een bijdrage leveren aan het detecteren van informele financiële netwerken. Meer over deze onderwerpen is te lezen in paragraaf 4 van dit hoofdstuk en in Hoofdstuk 2 paragraaf 4. Vanuit de wetenschap is een lijst met indicatoren opgesteld waaraan IVTS te herkennen zijn. Onder andere koeriersactiviteiten en het onverklaarbaar fluctueren van valutakoersen op de lokale markt komen voor op deze lijst. Daarnaast zouden reguliere financiële instellingen extra alert moeten zijn in de volgende gevallen: cliënt stort vaak contante bedragen (eventueel door middel van cheques) op rekening; cliënt met laag inkomen heeft grote omzet op bankrekening; cliënt gireert veel geld vanaf een bankrekening; cliënt stuurt geld naar ondernemingen die in een geheel andere branche actief zijn. Met name wanneer zich een combinatie van deze kenmerken voordoet, is de kans groot dat hier sprake is van een informele financiële instelling. Voor een deel raken deze kenmerken aan de subjectieve indicatoren die momenteel in gebruik zijn bij financiële instellingen en andere meldplichtigen voor de uitvoer van de Wet MOT. Consciëntieus gebruik van deze indicatoren door financiële instellingen zou derhalve IVTS-gerelateerde transacties in de MOT-database moeten brengen. Het Meldpunt is voornemens om, als volgende stap in het IVTS-onderzoek, de eigen database te gaan scannen op transacties met subjecten die aan bovengenoemde criteria voldoen en daarmee mogelijk te maken hebben met informele financiële diensten. Wellicht dat onderzoek naar verschillen en overeenkomsten in dergelijke transacties leidt tot nieuwe inzichten, die meer licht kunnen werpen op dit fenomeen. c Alternatief voor de formele money transfer Voor het eerst sinds 1998, toen de money transfer onder de meldplicht kwam, signaleert het Meldpunt een daling in het aantal meldingen ervan. Daar waar het Meldpunt vorig jaar nog ongebruikelijke money transfers ontving, noteert het in 2004 een aantal van , een daling van zo n 6%. Opmerkelijk, gezien het feit dat het product money transfer nog steeds in de lift zit volgens cijfers van providers Western Union en Money Gram: zij constateren in 2004 een groei van de Nederlandse money transfer markt (inkomend en uitgaand) van een kleine 10% ten opzichte van vorig jaar. Waarom krijgt het Meldpunt dan toch minder ongebruikelijke money transfers gemeld?

20 18 Uitgaande van statistieken over money transfers afkomstig van de genoemde providers, kunnen we constateren dat ondanks de algehele stijging van zo n 10%, het aantal money transfers boven de meldgrens licht is gedaald, namelijk met 2%. Dit strookt in ieder geval met het gegeven dat de daling in het aantal door het Meldpunt ontvangen ongebruikelijke money transfers, voornamelijk wordt veroorzaakt door een afname in het aantal T141 meldingen (money transfer boven de 2.000). Er vinden bij de officiële financiële instellingen dus gewoon minder money transfers plaats boven het grensbedrag dan vorig jaar. Dit zou kunnen betekenen dat money transfer gebruikers bewust meer smurftransacties verrichten om melding te voorkomen. Het aantal smurftransacties dat financiële instellingen in 2004 hebben gedetecteerd en gemeld is weliswaar gestegen, maar compenseert de daling in T141 transacties niet. Het is mogelijk dat een deel van de smurftransacties niet gedetecteerd wordt door de financiële instellingen. Een andere denkbare verklaring is echter dat money transfer gebruikers die niet gemeld willen worden, zich steeds vaker de moeite van smurfen besparen door te kiezen voor IVTS. De eerder besproken intermediairs, die cliënten introduceren en begeleiden in het informele circuit, leveren hieraan wellicht een bijdrage. Het Meldpunt sluit niet uit dat IVTS in toenemende mate een alternatief vormen voor de formele money transfer. d) Relatie met terreurfinanciering In Europa zijn geen gevallen bekend waarin IVTS werden gebruikt bij terreurfinanciering. In Amerika, Azië en Afrika is dit wel enkele malen voorgekomen. De aanslagen op het World Trade Center en de Amerikaanse ambassades in Kenia en Tanzania bijvoorbeeld, zijn gefinancierd met geld dat is verstuurd via informele bankiers. In de literatuur wordt dit vooral toegeschreven aan het feit dat IVTS, met name in Afrika en Azië, sowieso een veel grotere rol spelen en alom geaccepteerd zijn als financieel systeem. IVTS zouden niet specifiek aantrekkelijk zijn voor terroristen. Toch sluit het Meldpunt niet uit dat terroristische groeperingen en netwerken op enig moment gebruik zullen maken van informele financiële diensten. Het komt tot deze aanname door de voordelen van IVTS ten opzichte van het formele circuit simpelweg op een rijtje te zetten: goedkoop; snel; (uitgebreide) boekhouding ontbreekt; geen identificatie; versturen van geld naar geografisch moeilijk bereikbare gebieden mogelijk; niet onder toezicht. Als de autoriteiten in de vereffeningsfase al lucht krijgen van de illegale financiële diensten, zal wel de aanbieder hiervan worden ontmaskerd, maar blijft de terroristische groepering die gebruik maakte van de dienst buiten schot. Theoretisch is deze combinatie van voordelen bijzonder interessant voor terroristen.

21 Antillenlijn Een blijvend punt van zorg is de drugslijn tussen de Nederlandse Antillen en Nederland. Hoewel het aantal geregistreerde money transfers naar de Antillen in 2004 met 55% is afgenomen ten opzichte van vorig jaar, heeft het Meldpunt wel een groter aantal verdachte money transfers met deze bestemming doorgemeld. Ook het hiermee gemoeide geldbedrag is gestegen van vorig jaar naar in De ontwrichtende werking hiervan op de Antilliaanse maatschappij is enorm. Samen met het Antilliaanse meldpunt en andere partners, heeft het Meldpunt in 2004 intensief aandacht aan dit onderwerp besteed. Dit is onder andere tot uiting gekomen in een samenwerkingsverband met de Regiopolitie Rotterdam-Rijnmond, dat medio vorig jaar tot stand kwam. Samenwerking Rotterdam-Rijnmond Uit onderzoek naar de verdachte geldstroom vanuit Nederland naar de Nederlandse Antillen bleek dat zo n 50% van de transacties een relatie heeft met het werkgebied van de Regiopolitie Rotterdam-Rijnmond. Medewerkers van het Meldpunt, het BLOM en de Regionale Recherche Dienst van het betreffende politiekorps kwamen tot het besef dat een integrale aanpak van deze problematiek vele voordelen met zich zou brengen. Dit resulteerde op 10 juni 2004 in de ondertekening van een convenant door genoemde partijen. In dit convenant stellen zij zich ten doel te komen tot een zo efficiënt mogelijke aanpak van de verdachte transacties vanuit en naar de regio Rotterdam-Rijnmond. Meer concreet beoogt het convenant het bevorderen van ontnemingsresultaten, het vaststellen van verplaatsingen van het witwastraject en het terugdringen van de overlast door Antillianen in het werkgebied van het politiekorps. De werkwijze De werkwijze is als volgt: het Meldpunt speelt, al dan niet op aanvraag, kleine netwerken met verdacht verklaarde transactie-informatie rondom één of enkele subjecten door aan de contactpersoon bij het korps Rotterdam-Rijnmond. Doordat het Meldpunt de informatie snel, geclusterd en in handelbare hoeveelheden aanlevert, boekt de politie veel efficiencywinst. Zo worden bijvoorbeeld lange periodes van tappen op telefoons om de identiteit en de rollen van subjecten te bepalen overbodig, aangezien deze informatie vaak al blijkt uit het financiële netwerk. Het onderzoek kan zo direct inhoudelijk de diepte in gaan. Een ander voordeel ligt in het feit dat de financiële informatie meteen inzichtelijk maakt hoeveel geld in aanmerking komt voor ontneming. Samengevat zorgt het juiste gebruik van transactie-informatie voor een aanzienlijke verkorting van de doorlooptijd van operationele onderzoeken, wat weer tot gevolg heeft dat de inzet van bijzondere opsporingsmethoden beperkt kan blijven. Bij voldoende bewijs komt op de Antillen of in Nederland een HARM-team (Hit And Run Money laundering) in actie om de verdachten aan te houden. Het mag duidelijk zijn dat snelheid een sleutelrol speelt in deze methodiek. Een vlotte informatie-uitwisseling met het Antilliaanse meldpunt is dan ook essentieel. De FIU.NET-verbinding tussen de beide meldpunten, onlangs in Willemstad officieel in gebruik genomen door Minister Donner en Minister De Lannooy, de Minister van Financiën van de Nederlandse Antillen, levert hieraan een essentiële bijdrage. Het succes Dat de methode een succes is, blijkt in de eerste plaats uit de cijfers: het Meldpunt zelf noteert naar aanleiding van dit project ruim doormeldingen in 2004 sinds de inwerkingtreding van het convenant. Daarnaast bericht het korps Rotterdam-Rijnmond over 2004 de volgende resultaten: tien onderzoeken zijn opgepakt, waarbij zo n transacties hoofdzakelijk money transfers betrokken zijn ter waarde van ongeveer tien miljoen euro. Er zijn 50 aanhoudingen verricht en zo n half miljoen euro is in beslag genomen, hoofdzakelijk op de Antillen. Nog eens een kleine transacties zijn momenteel onderwerp in projectvoorbereidingen.

22 20 De samenwerking draagt hiermee in grote mate bij aan de doelstelling van het huidige kabinet om het rendement van financiële informatie voortvloeiend uit de MOT-keten, te verhogen door veelvuldiger en efficiënter gebruik ervan in opsporingsonderzoeken. De uitbouw Tevens weerspiegelt het succes van deze werkwijze, inmiddels ook wel het Rotterdamse model genoemd, zich in de vele mogelijkheden tot uitbouw. In de eerste plaats is het draagvlak binnen de Regiopolitie Rotterdam- Rijnmond dusdanig groot, dat meer afzetgebieden binnen dit korps denkbaar en wenselijk zijn. Hierbij kan men denken aan het op kleinschaliger lees: districts- niveau ontsluiten van transactie-informatie die betrekking heeft op Antilliaanse subjecten, maar ook een uitbreiding op het Antillen thema behoort tot de mogelijkheden. Onderwerpen als huisjesmelkers, mensenhandel en criminele activiteiten in de Rotterdamse haven komen hiervoor in aanmerking. In de tweede plaats groeit met het succes ook de belangstelling van andere korpsen en opsporingsdiensten om het model te adopteren. Mede daarom heeft het Meldpunt begin maart 2005 een themadag georganiseerd waarop vertegenwoordigers van andere politiekorpsen en opsporingsdiensten kennis konden nemen van het Rotterdamse model, de successen en de valkuilen. Ruim 200 vertegenwoordigers van meer dan 60 verschillende (opsporings)diensten bezochten de themadag en waren over het algemeen zeer enthousiast over hetgeen hun gepresenteerd werd. Het Meldpunt vergaarde waardevolle contacten, mogelijke nieuwe afzetgebieden en thema s waarop het Rotterdamse model toegepast zou kunnen worden. De consequenties De omvang van het succes is zowel afhankelijk van de mate waarin betrokken partijen zich aan het project committeren, als van de vertrouwensband die tussen de partners bestaat. Deze twee elementen zijn in de samenwerking met het korps Rotterdam-Rijnmond optimaal te noemen. Het Meldpunt realiseert zich terdege dat zonder de tomeloze inzet van en de professionele werkrelatie met het korps Rotterdam-Rijnmond, het resultaat beduidend minder was geweest. Opsporingsdiensten die overwegen met het Meldpunt een samenwerking volgens het Rotterdamse model aan te gaan, moet helder voor ogen staan dat het menskracht en commitment vereist om een dergelijk project te laten slagen. Met het tekenen van een convenant tekenen zij in principe voor een opsporingsverplichting ten aanzien van de afgenomen MOT-informatie. In het perspectief van de kabinetsvoorstellen tot effectiviteitsverbetering van de MOT-keten, ligt juist hierin de kracht van het Rotterdamse model: een gerichte afname van MOT-informatie. Het Meldpunt is van harte bereid hierin verder te investeren en zo nodig bewuste keuzes te maken in de aanwending van de beschikbare menskracht. Als uitbouw van het Rotterdamse model betekent dat het Meldpunt andere, minder actieve afnemers soms nee moet verkopen, is dat een aanvaardbare consequentie. Medewerkers van het Meldpunt kunnen dan de vrijgekomen capaciteit besteden aan het ondersteunen van effectievere projecten, zoals, en voortvloeiend uit, het Rotterdamse model. Profielanalyse transacties Antillenlijn Zoals aangekondigd in het vorige jaaroverzicht, heeft het Meldpunt in 2004 een profielanalyse uitgevoerd naar de subjecten betrokken bij verdachte money transfers naar en afkomstig van de Nederlandse Antillen. Doel van deze analyse is het blootleggen van verbanden die karakteristiek zijn voor deze transacties en de personen die ze uitvoeren, om zo mogelijk een typologie vast te stellen die de verdachte transacties nog eenvoudiger uit de ongebruikelijke filtert.

23 21 De resultaten De analyse behelst alle doorgemelde transacties vanaf 1 januari 2002 tot en met 31 december 2004 van subjecten die op enig moment binnen deze periode één of meer keer via een money transfer geld hebben gestuurd naar of ontvangen vanuit de Nederlandse Antillen. Door alle doormeldingen van deze subjecten op te vragen, wil het Meldpunt zicht creëren op hun totale transactiepatroon, waarmee het ook vragen kan beantwoorden als: Naar of van welke andere landen sturen of ontvangen deze subjecten geld? en Wat voor soort andere financiële handelingen verrichten deze subjecten?. De zoekvraag leverde een totaal op van transacties met financiële handelingen. Bij de geanalyseerde transacties zijn ruim unieke subjecten betrokken. Dit is exclusief de subjecten in het buitenland, omdat het Meldpunt over deze partij vaak nauwelijks bruikbare informatie ontvangt. Gemiddeld verricht een subject in de onderzoeksperiode negen transacties. Voortvloeiend uit de analyse-opzet verrichten de subjecten grotendeels money transfers naar de Nederlandse Antillen (72%). Daarnaast ontvangen of versturen zij money transfers van of naar andere landen (24%), wisselen zij vreemde valuta (3%), verrichten zij contante autoaankopen (0,1%) en overige financiële handelingen (1%) zoals girale overboekingen. In totaal is met de onderzochte transacties ruim 130 miljoen euro gemoeid, waarvan 83% Nederland verlaat, 8% Nederland binnenkomt en 9% betrokken is bij overige financiële handelingen. Van het uitgaande bedrag heeft 84% de Nederlandse Antillen als bestemmingsland. Opvallend is dat de subjecten ook relatief veel geld sturen naar andere landen die drugs produceren of doorvoeren. De Dominicaanse Republiek voert hiervan met 5% de boventoon, Colombia, Jamaica en Suriname zijn gezamenlijk goed voor eveneens 4% van het totale uitgaande bedrag. De overgebleven 7% is verdeeld over 82 verschillende bestemmingslanden. Het gros (44%) van de geanalyseerde transacties vindt plaats in Rotterdam. Dit is niet verwonderlijk, gezien de resultaten van de samenwerking met de Regiopolitie Rotterdam-Rijnmond, zoals eerder beschreven in deze paragraaf. Daarnaast is Rotterdam de gemeente in Nederland waar veruit de meeste Antillianen gevestigd zijn en waar dus veel money transfers richting de Nederlandse Antillen verricht worden. Amsterdam en Den Haag nemen respectievelijk 28% en 9% van de transacties voor hun rekening. Ook in enkele zogeheten Antillengemeenten Tilburg, Dordrecht, Heerlen, Den Helder, Schiedam en Arnhem vinden relatief veel transacties plaats. Een opvallende groep subjecten binnen de Antillentransacties betreft personen van Nigeriaanse afkomst. Met gemiddeld 60 transacties per subject stijgen zij ver uit boven het algemene gemiddelde (negen transacties per subject). Daarnaast zijn zij sterk vertegenwoordigd in de onderzochte geldstroom die Nederland inkomt: de ruim 10 miljoen euro die hiermee gemoeid is, is voor een groot deel toe te schrijven aan Nigerianen. Mogelijk zijn met transacties die in verband staan met fraude en oplichting een bekend terrein van Nigeriaanse criminelen gemiddeld hogere bedragen gemoeid dan met transacties die te maken hebben met de handel in verdovende middelen. Dit zou een verklaring kunnen zijn voor het feit dat het inkomende bedrag per subject hoger is dan het uitgaande bedrag per subject. Als we kijken naar een verdeling per leeftijdsklasse, zien we dat het grootste deel van de subjecten tussen de 20 en 35 jaar oud is op het moment dat zij een transactie verrichten. Het algemene beeld is dat de onderzochte subjecten gemiddeld wat jonger zijn dan de subjecten betrokken bij het totaal aan doorgemelde transacties in de MOT-database. Noemenswaardig is het gegeven dat in de onderzochte dataset de subjecten onder de 20 jaar

24 22 in de onderzoeksperiode per subject gemiddeld voor aan transacties verrichten. Niet veel jongeren zullen dergelijke bedragen tot hun beschikking hebben om te zenden of te ontvangen. Het Meldpunt acht het aannemelijk dat veel van deze subjecten hand- en spandiensten verlenen aan criminele organisaties dan wel er onderdeel van uitmaken. Deze aanname wordt versterkt door het gegeven dat meer dan de helft (55%) van de subjecten voorkomt in het CIE- en/of MRO-register. Dit percentage is hoger dan bij subjecten betrokken bij het totaal aantal doorgemelde transacties in de MOT-database (43%). Toch zijn lang niet alle transacties van de subjecten in de onderzochte dataset op basis van VROS-informatie doorgemeld. Het is namelijk mogelijk dat een subject in de registers wordt opgenomen naar aanleiding van de doorgemelde transacties. Wanneer het betreffende subject dus weer nieuwe transacties doet, gaan deze pas via het automatische proces bij het Meldpunt als CIE- en/of MRO-hit door naar de politie. De ervaring van het Meldpunt is dat veel subjecten aan elkaar te koppelen zijn, meestal via transacties of adressen. De transacties van één enkel subject hoeven dan op zich niet verdacht te zijn, maar in combinatie met de transacties van de andere subjecten, zijn ze wel verdacht te bepalen. Zo heeft het Meldpunt clusters van subjecten in Nederland gevonden die geld sturen naar dezelfde begunstigden op de Nederlandse Antillen. Vaak hebben deze begunstigden een zelfde achternaam en zijn dus vermoedelijk familie van elkaar. In sommige gevallen heeft de opdrachtgever in Nederland ook deze achternaam. De tweede reden van clustering is het gegeven dat de Nederlandse subjecten een zelfde adres opgeven. Deze subjecten hebben vaak verschillende achternamen en geven ook vaak verschillende adressen op, waar telkens weer andere subjecten op worden gevonden. Ten slotte kan het Meldpunt regelmatig subjecten clusteren op basis van de politie-informatie in een LOvJ-verzoek. Monitoren verplaatsingseffecten Zoals eerder vermeld is het aantal ongebruikelijke money transfers naar de Antillen in 2004 drastisch gedaald, van vorig jaar naar in Ook de ongebruikelijke geldstroom naar de Antillen is meer dan gehalveerd. Bestemmingsland Nederlandse Antillen Money transfers geregistreerd Money transfers doorgemeld Bedrag geregistreerd Bedrag doorgemeld De daling is niet alleen zichtbaar in de informatie van het Meldpunt, maar blijkt eveneens uit cijfers van money transfer providers Western Union en Money Gram: het totaal aantal in Nederland verrichte money transfers met de Antillen als bestemmingsland daalt met 21% ten opzichte van vorig jaar. De ermee gemoeide geldstroom maakt zelfs een daling door van 45%. Deze cijfers staan in schril contrast met de gemiddelde stijging die de providers gezamenlijk noteren, zowel in het totaal aantal Nederland uitgaande money transfers (+11%) als in het betrokken geldbedrag (+5%). Blijkbaar boet de money transfer in aan populariteit als het gaat om het versturen van geld van Nederland naar de Nederlandse Antillen. De stijging in het aantal doorgemelde money transfers naar de Antillen, veroorzaakt door de blijvend intensieve aandacht van het Meldpunt voor dit onderwerp, doet aan dit feit niets af.

25 23 Onmiddellijk dringt zich de vraag op welke oorzaken aan de geconstateerde daling ten grondslag liggen. Is de daadwerkelijke geldstroom allerminst aan het slinken, maar maken subjecten simpelweg meer gebruik van alternatieve, mogelijk zelfs ondergrondse financiële diensten waarop noch het Meldpunt, noch de providers zicht hebben? Kiezen drugsproducenten en handelaren vaker voor alternatieve routes om hun waren in Europa te krijgen en de opbrengst in hun portemonnee? Immers, het is niet ondenkbaar dat alle maatregelen die zijn genomen om deze specifieke drugslijn in te dammen, nu vruchten beginnen af te werpen. Het Meldpunt acht de kans groot dat, onder invloed van 100% controles en een verhoogde pakkans als gevolg van een efficiënter gebruik van financiële informatie in opsporingsonderzoeken, het welbekende waterbed-effect optreedt. In 2004 heeft het Meldpunt diverse signalen opgevangen die deze hypothese ondersteunen. In de eerste plaats tonen de money transfer cijfers dat andere drugsgerelateerde bestemmingslanden in het Caribisch gebied en omstreken, in opkomst zijn. Vooral Suriname en de Dominicaanse Republiek zijn meer prominent aanwezig in aantallen transacties en betrokken bedragen. In de tweede plaats ontvangt het Meldpunt van andere bronnen berichten die de stelling lijken te bevestigen. Zo melden partners van het korps Rotterdam-Rijnmond dat de Dominicaanse Republiek steeds meer in beeld komt in hun onderzoeken. Subjecten die op de Nederlandse Antillen opereren, ontvangen geld vanuit de Dominicaanse Republiek. Dit geld lijkt weer grotendeels afkomstig te zijn uit Nederland. Zo komt het via een u-bocht constructie uiteindelijk terecht bij het subject op de Antillen. Ook wat betreft de tegengestelde goederenstroom zijn er indicaties dat subjecten alternatieve routes bedenken. Een voorbeeld hiervan betreft bolletjesslikkers die via andere eilanden in het Caribisch gebied vliegen op Europese bestemmingen met minder strenge controles. De toename van de geldstroom vanuit Nederland naar Suriname heeft de volle aandacht van de Surinaamse autoriteiten. Men deelt de opinie dat deze toename te maken heeft met het strikte controlebeleid van de Nederlandse Antillen. Met name de betrokkenheid van Nigerianen in drugs- en witwaszaken is actueel in Suriname. Zo heeft het Surinaamse meldpunt een zaak geïnitieerd waarbij met een HARM-actie drie personen van Nigeriaanse afkomst zijn aangehouden. Eén van hen is uiteindelijk veroordeeld tot zeven jaar gevangenisstraf wegens witwassen. Uit het onderzoek bleek tevens dat hij betrokken was bij het opzetten van een bolletjeslijn tussen Suriname en Nederland. Bij de huiszoeking werd vier kilogram cocaïne aangetroffen.

26 Geldkoeriers Al eerder in dit hoofdstuk kwamen geldkoeriers aan de orde. Zij werden genoemd als schakel in het vereffeningsproces van ondergrondse bankiers. Geldkoeriers kan men het beste omschrijven als personen die in opdracht van een ander of voor zichzelf geld of snel in geld omzetbare goederen van punt A naar punt B vervoeren. De inzet van geldkoeriers maakt het mogelijk om geld te verplaatsen zonder een papieren spoor achter te laten. Dit is een belangrijke reden voor criminelen om gebruik te maken van deze personen. Uit rapportages van verschillende (internationale) samenwerkingsverbanden waaronder het FEC en de Financial Action Task Force on Money Laundering (FATF), blijkt dat ook terroristische organisaties geldkoeriers inzetten. De FATF noemt geldkoeriers zelfs principal means van terroristen om geld te verplaatsen. Om de financiering van terrorisme tegen te gaan, bepleit de FATF in de speciale aanbeveling nummer negen, dat landen moeten beschikken over een systeem, dat transport van geldkoeriers kan blootleggen door middel van een aangifteplicht of een soortgelijk systeem. De Nederlandse wetgeving bevat momenteel geen bepaling die grensoverschrijdend vervoer van contant geld beperkt of verbiedt. In geval van vrachtverkeer geldt een aangifteplicht, maar deze geldt niet bij in- en uitvoer van chartaal geld door passagiers. Wel kunnen de douane en de Koninklijke Marechaussee (KMar) meldingen doen van ongebruikelijke geldtransporten c.q. geld- of drugskoeriers. De douane meldt rechtstreeks aan het Meldpunt. In de situatiebeschrijvingen bij deze meldingen is informatie opgenomen met betrekking tot het subject én het geld of de goederen die op het subject zijn aangetroffen. Uit gegevens van het Meldpunt blijkt dat de douane in de periode begin 2001 tot en met eind 2004 iets meer dan 600 transacties heeft gemeld. Ongeveer één derde van deze transacties is doorgemeld, waarbij een bedrag van is betrokken. Een groot deel van dit bedrag, ongeveer 99%, heeft betrekking op één specifieke groep geldkoeriers. In een periode van ongeveer een half jaar, vervoerden zij grote bedragen contant geld vanuit Libanon naar Zwitserland. Op één uitzondering na zijn alle meldingen met betrekking tot deze groep verdacht verklaard en doorgemeld. De meldingen van de douane brengen in elk geval drie zaken onder de aandacht. Ten eerste dat ook Nederland te maken heeft met het fenomeen geldkoeriers. Ten tweede dat met de inzet van geldkoeriers grote hoeveelheden geld verplaatst kunnen worden. Ten slotte dat de douane en het Meldpunt een belangrijke rol spelen bij het krijgen van zicht op de geldkoeriers en geldstromen: douanemelding en daaropvolgende registratie door het Meldpunt, creëren een papieren spoor, waardoor niet alleen subjecten, maar ook geldstromen gevolgd kunnen worden. Van de KMar ontvangt het Meldpunt periodiek lijsten met namen van bolletjesslikkers en uitgaande geldkoeriers. Deze gegevens vergelijkt het Meldpunt met de MOT-database. Daarnaast vraagt de KMar-Schiphol de aangehouden geldkoeriers op bij het Meldpunt met een LOvJ-verzoek. Het BLOM ontvangt rechtstreeks meldingen van de KMar over geldkoeriers. Het gaat dan om gevallen waarin naar het oordeel van de KMar sprake is van een verdachte transactie. Indien naar aanleiding van deze meldingen een LOvJ-verzoek wordt ingediend, komen deze gegevens ook ter beschikking van het Meldpunt. Daarnaast ontvangt het Meldpunt van het BLOM statistische gegevens met betrekking tot deze geldkoeriers. Uit deze gegevens blijkt dat het BLOM in meldingen van geldkoeriers van de KMar heeft ontvangen, waarbij een bedrag van ruim acht miljoen euro betrokken is. Wel benadrukt het BLOM, dat de KMar niet van alle geldkoeriers die zij onderschept melding doet. Derhalve levert de informatie geen volledig beeld op van de uitgaande geldkoeriers. Het totaal aantal geldkoeriers dat de KMar aanhoudt, is bij het Meldpunt onbekend. Hetzelfde geldt voor de betrokken bedragen.