a c a d i e e m Gids

Transcriptie

1 a c a d i e e m levenseinde Gids

2

3 Een kennismaking met de Levenseinde Academie Wat is de Levenseinde Academie? De Levenseinde Academie is een kenniscentrum dat informatie en ervaringen deelt over keuzevrijheid aan het einde van het leven. Iedereen die in groepsverband meer vertrouwd wil raken met dit thema kan een beroep doen op de Academie. Door het inzicht in keuzemogelijkheden te verruimen, wordt het praten over het levenseinde makkelijker. Dat kan u helpen als vrijwilliger of als lid van een vereniging. Als u in gesprek wilt over het levenseinde, maar niet goed weet hoe, dan staat u daarin niet alleen. De Levenseinde Academie zet het onderwerp samen met u op de agenda. Voor wie is de Levenseinde Academie? De Academie richt zich op organisaties die hun leden, vrijwilligers en andere belangstellenden (meer) vertrouwd willen maken met het thema. Hierbij kan worden gedacht aan politieke partijen, ouderenbonden, hospices, Alzheimercafés, uitvaartorganisaties, etc. Wat is kenmerkend voor het aanbod? In alle presentaties staat de mens die zich wil voorbereiden op zijn laatste levensfase centraal. Ook komt de rol van naasten en professionals altijd aan bod. 3

4 Wat kunt u verwachten? De Academie geeft in heel Nederland groepspresentaties die worden verzorgd door deskundige en ervaren sprekers. Er is ruime gelegenheid voor het stellen van vragen. Het is in overleg ook mogelijk om een reeks presentaties af te nemen of een presentatie te combineren met bijvoorbeeld film, debat of workshop. Ook kan een presentatie of programma op maat worden verzorgd. Bent u op zoek naar een discussieleider of dagvoorzitter? Ook dan bent u bij de Academie aan het goede adres. Zijn er kosten aan verbonden? De Academie werkt zonder winstoogmerk. We kunnen onze presentaties daarom tegen een laag tarief aanbieden. Een presentatie kost 150 euro. Voor commerciële instellingen geldt een tarief van 300 euro. De Levenseinde Academie kan in sommige situaties het tarief aanpassen. Waar worden de presentaties gegeven? De sprekers van de Academie komen op locatie in heel Nederland. Als u niet beschikt over een geschikte ruimte, neem dan gerust contact met ons op. Eventueel kunt u terecht op het bureau van de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE) in het centrum van Amsterdam. Hoe lang duurt een presentatie? Voor een presentatie en beantwoording van vragen moet u rekenen op ongeveer een uur. Als u ook een uitwisseling van ervaringen en een discussie wenst, kunt u uitgaan van anderhalf tot twee uur. Is er voorkennis of een opleidingsniveau vereist? De Academie stelt zich in op de (ervarings)kennis van de groep. Waar mogelijk en gewenst vormen (eigen) praktijksituaties een belangrijk onderdeel van de bijeenkomst onder leiding van een spreker van de Academie. 4

5 Het programma-aanbod De Levenseinde Academie biedt de volgende presentaties aan: 1 Keuzes in de laatste levensfase 2 Euthanasie, waar hebben we het (niet) over 3 Wilsverklaringen, hoe belangrijk zijn ze en waar moeten ze aan voldoen? 4 Dementie en het zelfgekozen levenseinde 5 Doodswensen bij psychiatrische problemen 6 De euthanasiewet: een hellend vlak? 7 Voltooid leven of stapeling van ouderdomsklachten 8 De laatstewilpil (of pil van Drion): wat kan en mag wel? a c a d i e e m 5 levenseinde

6 1 Keuzes in de laatste levensfase Een presentatie om keuzemogelijkheden over het levenseinde in gesprek scherp te krijgen. Er wordt ingegaan op verschillende begrippen, zoals euthanasie, hulp bij zelfdoding, palliatieve sedatie, het behandelverbond en de Wet Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBo). De betekenis van wilsverklaringen wordt toegelicht, ook bij dementie, psychiatrische problematiek en voltooid leven. Een aankondiging van deze presentatie door een stichting: Er is geen ontkomen aan: het levenseinde. Ieder van ons krijgt er vroeg of laat mee te maken. Kun je ook dan nog zelf de regie houden? De presentatie Keuzes in de laatste levensfase is voor iedereen die meer wil weten over wat wel en niet kan op het gebied van een zelfgekozen levenseinde. 6

7 Een reactie van een bibliotheek: Duidelijk en af en toe met humor en bezieling 2 Euthanasie, waar hebben we het (niet) over Wat is euthanasie? Wat is hulp bij zelfdoding? Wat is het verschil met palliatieve sedatie? Waarom is euthanasie geen recht? Wat maakt het zo belangrijk (tijdig) in gesprek te gaan met de huisarts en naasten? Op al deze vragen geeft de presentatie antwoord. Ook wordt kort en bondig ingegaan op het opstellen van een euthanasieverzoek. 3 Wilsverklaringen, hoe belangrijk zijn ze en waar moeten ze aan voldoen? Een reactie van een ouderenbond: Veel informatie gekregen. Het werd ook niet heel zwaar gebracht, wat een beetje lucht gaf af en toe. De verschillende wilsverklaringen (behandelverbod, euthanasieverzoek, volmacht en de niet-reanimeren-penning) worden toegelicht. Wat houden ze in en wat is de waarde ervan? Er is speciale aandacht voor de betekenis van wilsverklaringen bij dementie, psychiatrische problematiek en een voltooid leven. Ook komt aan de orde hoe een behandelverbod zinloos doorbehandelen kan helpen voorkomen. De presentatie geeft inzicht in situaties die aanleiding kunnen geven om (tijdig) in gesprek te gaan over de wilsverklaringen. 7

8 4 Dementie en het zelfgekozen levenseinde Steeds meer mensen willen een, in hun ogen, ontluisterend levenseinde voorkomen. Wat is de waarde van een wilsverklaring bij (gevorderde) dementie? Aan de orde komen: het (tijdig) betrekken van naasten en de arts, mogelijke dilemma s en praktijkervaringen. Een reactie van een Alzheimercafé: Bezoekers vonden het onderwerp respectvol besproken en hebben er veel aan gehad. 5 Doodswensen bij psychiatrische problematiek Hoe onderbouw je ondraaglijkheid en uitzichtloosheid van psychisch lijden in gesprek met een psychiater of arts? Wat is er wettelijk mogelijk bij een doodswens? Wat houdt de professionele richtlijn over psychiatrie en euthanasie in en waarom is deze ontwikkeld? Wat is de waarde van een (schriftelijke) wilsverklaring bij psychiatrische problematiek? Mede aan de hand van praktijksituaties krijgen deelnemers inzicht in de complexiteit van het thema en hoe zij hierover in gesprek kunnen gaan. 8

9 6 De euthanasiewet: een hellend vlak? Sinds de Nederlandse euthanasiewet van kracht is, is een van de argumenten tégen deze wet het zogenoemde hellende vlak. Is er sprake van oprekken van de wettelijke grenzen bij bijvoorbeeld dementerenden en mensen met een psychiatrische aandoening of niet? Wat mag juridisch gezien en waar liggen de grenzen? Deze presentatie geeft antwoord op de vraag of 17 jaar na invoering de angst voor het oprekken van de wet terecht is. 9

10 7 Voltooid leven of stapeling van ouderdomsklachten? Euthanasie bij voltooid leven is volop in het nieuws. Uit onderzoek blijkt dat 63% van de Nederlanders vindt dat er een wet moet komen die hulp bij zelfdoding mogelijk maakt voor ouderen die hun leven als voltooid ervaren (NVVE onderzoek door Motivaction, 2017). De commissie-schnabel schreef een negatief advies, de toenmalige minister van Volksgezondheid, Edith Schippers, zei dat het mogelijk zou moeten zijn en D66 ontwikkelde een wetsvoorstel. Deze presentatie geeft inzicht in de laatste stand van zaken en wat wel en niet mogelijk is. Een reactie van een buurtcentrum: De belangstelling voor de presentatie was overweldigend en we hebben veel positieve reacties ontvangen. Het heeft onze verwachtingen overtroffen. 10

11 8 De laatstewilpil (of pil van Dion): wat kan en mag wel? Er is grote behoefte aan regie over de eigen dood op een zelfgekozen moment zonder afhankelijk te zijn van een arts (oftewel de autonome route). De Coöperatie Laatste Wil deed een poging een laatstewilpil beschikbaar te stellen voor leden. Deze actie werd gestaakt nadat justitie ingreep, omdat hulp bij zelfdoding strafbaar is. Ook het bestellen van een dodelijk middel uit het buitenland is illegaal (Opiumwet). Bijna de helft van de Nederlanders (49%) is voor het beschikbaar komen van een middel voor ouderen die hun leven willen beëindigen. Ook vindt een meerderheid dat er een wet nodig is die het mogelijk maakt dat ouderen die hun leven als voltooid ervaren, hulp bij zelfdoding krijgen (63%, onderzoek Motivaction, 2017). Wat is eigenlijk (hulp bij) een zorgvuldige zelfdoding en wat mag wel? Een reactie van een hospice: Onze vrijwilligers weten wat mogelijk is en dat is meer dan ze dachten. Dat geeft hen houvast in gesprek met bewoners die een doodswens hebben en niet afhankelijk willen zijn van een arts. 11

12 Overige diensten van de Levenseinde Academie De Levenseinde Academie doet meer dan presentaties geven. Hieronder treft u een greep uit de overige diensten aan. Een drieluik Als u inhoudelijke verdieping zoekt, dan komen we u daarin graag tegemoet, bijvoorbeeld met een drieluik, bestaande uit: Een presentatie op basis van het programma (of een discussie, eventueel gecombineerd met een film) Een vervolgbijeenkomst waarin de Levenseinde Academie uitnodigt eigen ervaringen of dilemma s te bespreken Een terugblik op de vorige bijeenkomsten met de mogelijkheid om uit te wisselen welke inzichten de informatie en discussie hebben opgeleverd. Film en debat De Levenseinde Academie draagt op verzoek ook bij aan debatten, paneldiscussies of (na)gesprekken die gecombineerd worden met een film of documentaire. Wij kunnen u adviseren over geschikt materiaal. Onze ervaring is dat beelden uitnodigen tot levendige discussies. Vanzelfsprekend is het ook mogelijk een film te combineren met een presentatie. Een reactie van een vereniging van gepensioneerden: We hebben diverse presentaties aangevraagd. Deze vulden elkaar goed aan. We zijn ook over actuele ontwikkelingen geïnformeerd. 12

13 Een voorzitter voor een workshop, congres of bijeenkomst Ook voor een (dag)voorzitter van een workshop, congres of bijeenkomst over het levenseinde bent u bij de Levenseinde Academie aan het juiste adres. Presentaties op maat Als u een levenseindevraagstuk op de agenda wilt zetten dat niet in het programma terug te vinden is, neemt u dan contact met ons op. In overleg kunnen we een presentatie of programma op maat verzorgen. 13

14 Een presentatie aanvragen? Vul het online formulier in voor de aanvraag van een presentatie ( Bij eventuele (overige) vragen: Bezoek onze website of neem contact met ons op (zie de achterzijde voor de contactgegevens). 14

15 PO Box ah Amsterdam De Levenseinde Academie is een initiatief van de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE).