Ga de dialoog aan, Distelmans!
|
|
- Alexander Christiaens
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Ga de dialoog aan, Distelmans! Dr. An Haekens is hoofdarts Alexianen Zorggroep Tienen. 14 december shares Wim Distelmans Eric de Mildt 1 De voorbije week is er heel wat inkt gevloeid over euthanasie bij psychisch lijden. Opvallend is toch wel de reactie uit Nederland rond de positie van Wim Distelmans in dit hele debat: je kan niet tegelijk slager en vleeskeurder zijn in een thema dat zo nauw de volksgezondheid aanbelangt. Hoe sterk zou het niet zijn geweest mocht Wim Distelmans, in zijn hoedanigheid van voorzitter van een Federale Controle en Evaluatiecommissie Euthanasie, na de oproep van een groep van meer dan 60
2 collega artsen en psychologen om euthanasie omwille van psychisch lijden uit de wet te halen, een voorstel hebben gedaan om samen in overleg te gaan in plaats van het eigen grote ideologische gelijk onmiddellijk naar voren te schuiven. De opening die de initiële euthanasiewet creëerde met betrekking tot psychisch lijden lijkt vandaag op grond van concrete discussies wellicht nogal snel en gemakkelijk te zijn gemaakt. De criteria waaraan voldaan moet worden om euthanasie te kunnen toepassen, laten op het punt van psychisch lijden veel te veel ruimte voor interpretatie en dus ook voor potentieel oneigenlijk gebruik. De discussie gaat vooral over het volgende criterium: "de... patiënt bevindt zich in een medisch uitzichtloze toestand van aanhoudend en ondraaglijk fysiek of psychisch lijden dat niet gelenigd kan worden, en dat het gevolg is van een ernstige en ongeneeslijke, door ongeval of ziekte veroorzaakte aandoening; [...]" SHARE Collega Distelmans zou de moed moeten hebben om zich af te vragen hoe het komt dat de Federale Controle en Evaluatiecommissie zo'n moeite heeft om artsen te
3 vinden die bereid zijn te zetelen in die commissie Dat criterium "medische uitzichtloosheid" betekent dat er geen behandelperspectief meer is. Voorstanders van de absolute autonomiegedachte stellen over dat criterium dat er situaties zijn waarin er wel nog behandelperspectief is, met andere woorden, dat er nog een behandeling mogelijk is voor die concrete patiënt met een euthanasievraag, maar wanneer deze patiënt die behandeling weigert, er toch voldaan is aan het criterium van medische uitzichtloosheid. Zo argumenteert Lieve Thienpont in De Morgen (9/12) dat patiënten die geen inspanning meer willen leveren voor een behandeling die mogelijks nog resultaat zou kunnen opleveren ook het recht heeft om die behandeling te weigeren en dus euthanasie te krijgen. Hiermee is het criterium "medische uitzichtloosheid" herleid tot het criterium "bereidheid om een behandeling te ondergaan". Collega Distelmans zou de moed moeten hebben om zich de vraag te stellen hoe het komt dat de Federale Controle en Evaluatiecommissie zo'n moeite heeft om artsen te vinden die bereid zijn te zetelen in die commissie. Daar zijn wellicht allerlei argumenten voor te bedenken, maar zou het kunnen dat heel wat artsen die zorgvuldig willen handelen met betrekking tot deze problematiek, aarzelen om zich te identificeren met
4 Distelmans commissie? Hoe is het te verklaren dat in de 13 jaar dat de euthanasiewet bestaat welgeteld 1 casus werd doorgestuurd naar het Parket, (toevallig?) een casus waarover een Australische documentaire is gemaakt? SHARE Dreigt hier niet het gevaar dat men in deze commissie zoveel dossiers laat passeren dat op den duur de praktijk de wet heeft voorbijgestoken zonder enige maatschappelijke discussie? Dreigt hier niet het gevaar dat men in deze commissie zoveel dossiers laat passeren dat op den duur de praktijk de wet heeft voorbijgestoken zonder enige maatschappelijke discussie? Is het niet tijd voor een grondige doorlichting van deze Evaluatiecommissie? Dat er terughoudendheid is met betrekking tot euthanasie omwille van psychisch lijden mag onder meer ook blijken uit de cijfers. In een Letter to the Editor (6/11) van een aantal Vlaamse artsen en professoren op een artikel van Lieve Thienpont en Wim Distelmans in The British Medical Journal wordt
5 gereageerd op hun analyse van 100 Belgische casussen met euthanasieverzoek omwille van psychisch lijden. Uit dat artikel van Thienpont en Distelmans kan men afleiden dat 35 50% van de euthanasieverzoeken omwille van psychisch lijden door één en dezelfde psychiater werd uitgevoerd. Dit geeft toch wel te denken over de gedragenheid binnen het medisch korps. Is het dan niet dringend tijd om de wettelijke zorgvuldigheidscriteria voor euthanasie grondig te herzien en te verfijnen voor situaties van psychisch lijden, een lijden dat geen enkele psychiater onverschillig laat? De Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie heeft reeds jaren geleden een 'Richtlijn omgaan met het verzoek om hulp bij zelfdoding door patiënten met een psychiatrische stoornis' geschreven. Hulp bij zelfdoding is in ons land niet wettelijk geregeld, maar het document getuigt van een grote zorgvuldigheid en geeft de complexiteit van deze problematiek duidelijk weer. In deze Nederlandse richtlijnen is het bijvoorbeeld niet mogelijk euthanasie toe te kennen aan een patient die nog een "redelijk behandelperspectief" heeft maar behandeling weigert. Ondertussen zijn ook in ons land hulpverleners uit de geestelijke gezondheidszorg bezig met het uitschrijven van zorgvuldigheidscriteria. Dit vanuit een nood die bij veel artsen en hulpverleners wordt ervaren, met name
6 een nood aan richtlijnen om met dit uitzichtloos psychisch lijden en de vraag naar euthanasie om te gaan, richtlijnen die momenteel in ons land niet beschikbaar zijn. Overigens zijn er heel wat positieve ontwikkelingen: binnen heel wat psychiatrische ziekenhuizen worden supportteams opgestart om de expertise omtrent het omgaan met uitzichtloos psychisch lijden te vergroten; binnen de Federatie Palliatieve Zorgen Vlaanderen is enkele jaren geleden een werkgroep 'Psychiatrie en Palliatie' opgestart, met als doel samen na te denken over 'palliatieve zorg' in de psychiatrie. Daarnaast is er momenteel een grote omwenteling bezig in de geestelijke gezondheidszorg in de hoop de zorg makkelijker toegankelijker te maken en meer mensen met psychische problemen beter te kunnen behandelen. Het psychisch lijden mag niet gebanaliseerd worden. Het is een té ernstige en belangrijke problematiek om herleid te worden tot ideologische polariseringen van welke zijde dan ook. Daarom vragen we een sereen maar nieuw inhoudelijk debat over deze problematiek en de huidige wetgeving om met grotere zorg en zorgvuldigheid met dit psychisch lijden om te kunnen gaan. SHARE Het psychisch lijden mag niet gebanaliseerd
7 worden. Het is een té ernstige en belangrijke problematiek om herleid te worden tot ideologische polariseringen van welke zijde dan ook.
Euthanasie bij psychisch lijden: Een ethische visie
FOD Volksgezondheid Brussel, 14 december 2017 Euthanasie bij psychisch lijden: Een ethische visie Axel Liégeois KU Leuven Broeders van Liefde Inclusie psychisch lijden Inclusie psychisch lijden in euthanasiewet
Nadere informatieREGISTRATIEDOCUMENT EUTHANASIE
REGISTRATIEDOCUMENT EUTHANASIE Formulier bij aangetekend schrijven met ontvangstbewijs te zenden naar de Federale Controle- en Evaluatiecommissie voor de toepassing van de wet betreffende de euthanasie,
Nadere informatieREGISTRATIEDOCUMENT EUTHANASIE
REGISTRATIEDOCUMENT EUTHANASIE Formulier bij aangetekend schrijven met ontvangstbewijs te zenden naar de Federale Controle- en Evaluatiecommissie voor de toepassing van de wet betreffende de euthanasie,
Nadere informatieDe laatste levensfase. Hoe IJsselheem omgaat met een euthanasieverzoek
De laatste levensfase Hoe IJsselheem omgaat met een euthanasieverzoek In gesprek In de laatste levensfase krijgen mensen te maken met allerlei vragen. Misschien ziet u op tegen de pijn en benauwdheid die
Nadere informatieREGISTRATIEDOCUMENT EUTHANASIE
REGISTRATIEDOCUMENT EUTHANASIE Formulier per aangetekend schrijven met ontvangstbewijs te zenden naar de federale controleen evaluatiecommissie betreffende de euthanasie, binnen de vier werkdagen na de
Nadere informatieDit euthanasiedebat dwingt tot verfijning en nuance
Dit euthanasiedebat dwingt tot verfijning en nuance De mogelijkheid tot medisch geassisteerd sterven zal voor sommigen de drempel tot zelfdoding kleiner maken Marc Desmet, arts palliatieve zorg, jezuïet
Nadere informatieREGISTRATIEDOCUMENT EUTHANASIE
REGISTRATIEDOCUMENT EUTHANASIE Formulier per aangetekend schrijven met ontvangstbewijs te zenden naar de federale controleen evaluatiecommissie betreffende de euthanasie, binnen de vier werkdagen na de
Nadere informatieProcedure euthanasie ouderenzorg
Procedure euthanasie ouderenzorg 1. Euthanasie: Volgens de Belgische wetgeving wordt euthanasie omschreven als het opzettelijk levensbeëindigend handelen door een andere dan de betrokkene op diens verzoek
Nadere informatieMacht- en krachtrelaties in de palliatieve zorg
Macht- en krachtrelaties in de palliatieve zorg Naomi Van De Moortele, psychologe hematologie en palliatieve zorgen UZ Gent An Lievrouw, psychologe digestieve oncologie UZ Gent Workshop: 1. Palliatieve
Nadere informatieREGISTRATIEDOCUMENT EUTHANASIE
REGISTRATIEDOCUMENT EUTHANASIE Registratiedocument bij aangetekend schrijven met ontvangstbewijs te zenden, binnen de vier werkdagen na de euthanasie, op volgend adres: Federale Controle en Evaluatiecommissie
Nadere informatie"Grondige evaluatie euthanasiewet nodig"
"Grondige evaluatie euthanasiewet nodig" Belga - 22 Feb. 2017 (BELGA) = Er is een grondigere evaluatie van de toepassing van de euthanasiewetgeving in ons land nodig. Daar hebben onder meer Els Van Hoof
Nadere informatieHoe omgaan met een verzoek om euthanasie? Een leidraad
Hoe omgaan met een verzoek om euthanasie? Een leidraad Groep Philippus Neri - VZW Sint-Lucia Deze leidraad geldt voor een verzoek om euthanasie door een patiënt bij ondraaglijk psychisch en fysisch lijden.
Nadere informatiebevindingen van de evaluatiecommissie Wim Distelmans MD PhD MPH titularis leerstoel Waardig Levenseinde van demens.nu aan de VUB
bevindingen van de evaluatiecommissie Wim Distelmans MD PhD MPH titularis leerstoel Waardig Levenseinde van demens.nu aan de VUB noodzaak euthanasiewet euthanasie gebeurde vroeger ook / noodtoestand conflict
Nadere informatieHulp bij zelfdoding. Informatie voor cliënten en hun familie/naasten
Hulp bij zelfdoding Informatie voor cliënten en hun familie/naasten Hulp bij zelfdoding GGz Breburg heeft in 2013 een Handreiking hulp bij zelfdoding vastgesteld. De handreiking is bedoeld voor de hulpverleners
Nadere informatieMarieke blijft volhouden omdat er een 'noodrem' bestaat voor wanneer het écht onmenselijk wordt
Marieke blijft volhouden omdat er een 'noodrem' bestaat voor wanneer het écht onmenselijk wordt Medeleven is geen medelijden Wim Distelmans is titularis van de leerstoel 'Waardig levenseinde' aan de VUB
Nadere informatieEuthanasiewet onder de loep: evaluatie ja, verstrenging neen
Euthanasiewet onder de loep: evaluatie ja, verstrenging neen Meerderheid en oppositie staan open voor een debat over de euthanasiewet uit 2002 03-02-16, 11.31u - Dieter Bauwens - Bron: eigen berichtgeving
Nadere informatieRichtlijnen Palliatieve en Supportieve zorg
Laarbeeklaan 101 1090 Brussel Oncologisch Handboek Euthanasie V1.2008 EUTHANASIE: TOELICHTING EN PRAKTISCHE RICHTLIJNEN 1 Inleiding In 2002 werden drie wetten met betrekking tot de zorg voor patiënten
Nadere informatieVoltooid leven een debat vol misverstanden
Voltooid leven een debat vol misverstanden Gert van Dijk 31 oktober 2017 De huidige euthanasiewet Vrijwillig en weloverwogen verzoek Uitzichtloos en ondraaglijk lijden Geen redelijke andere oplossing Medische
Nadere informatieEuthanasie en hulp bij zelfdoding. Folder voor cliënten en hun familie/naasten
Euthanasie en hulp bij zelfdoding Folder voor cliënten en hun familie/naasten Euthanasie, ofwel de keuze om het leven te beëindigen, is misschien wel de meest ingrijpende keuze die mensen kunnen maken.
Nadere informatieDossier Voorafgaande zorgplanning
Dossier Voorafgaande zorgplanning Elk jaar komen heel wat mensen in een situatie terecht waarin ze, omwille van een onomkeerbare coma, dementie of een andere aandoening, niet meer in staat zijn om zelf
Nadere informatieOmgaan met een vraag naar euthanasie
Home Vrijzicht vzw vzw Werkgroep Datum nieuwsbrief Ethiek Juni 2006 Omgaan met een vraag naar euthanasie Ethisch advi es Ethisch advies Home Vrijzicht vzw Veurnseweg 538 8906 Elverdinge Tel 057/22 41 80
Nadere informatieEuthanasie. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6. B 3600 Genk
Euthanasie T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch Centrum André Dumont Stalenstraat
Nadere informatieZORG VOOR EEN MENSWAARDIG LEVENSEINDE
ZORG VOOR EEN MENSWAARDIG LEVENSEINDE 1. INLEIDING De beslissing nemen om te verhuizen naar een WZC is niet vanzelfsprekend. Vele zaken worden afgewogen vooraleer de beslissing valt. Dit ook voor wat het
Nadere informatieHierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van het Kamerlid Dik-Faber (CU) over de Levenseindekliniek. (ingezonden 22 februari 2016) (2016Z03789).
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340
Nadere informatieMedische Beslissingen rond het levenseinde
Medische Beslissingen rond het levenseinde Jo Lisaerde Eric Triau Maartje Wils Bewonersadviesraad 7 december 2011 Definitie Palliatieve Zorg Palliatieve zorg is een totaalzorg voor mensen die aan een ziekte
Nadere informatieFEDERALE CONTROLE- EN EVALUATIE- COMMISSIE EUTHANASIE INFORMATIEBROCHURE VOOR DE ARTSEN
FEDERALE CONTROLE- EN EVALUATIE- COMMISSIE EUTHANASIE INFORMATIEBROCHURE VOOR DE ARTSEN 2 INHOUDSTAFEL 1. Euthanasie op verzoek van de patiënt vs. euthanasie op basis van een voorafgaande wilsverklaring
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 Aanhangsel van de Handelingen Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden 1812 Vragen van het lid
Nadere informatieEuthanasie bij levensmoeheid: "De dood is nooit een alternatief voor het leven"
Euthanasie bij levensmoeheid: "De dood is nooit een alternatief voor het leven" Experten zijn niet gewonnen voor voorstel Jean-Jacques De Gucht (Open Vld) 15-08-17, 22.07u - Ann Van den Broek thinkstock
Nadere informatie6. Palliatieve zorg, vroegtijdige zorgplanning en euthanasie
6. Palliatieve zorg, vroegtijdige zorgplanning en euthanasie 6.1 Palliatieve zorg Palliatieve zorg is de totaalzorg voor mensen met een levensbedreigende aandoening bij wie geen genezende behandeling meer
Nadere informatieEuthanasie: de wet en de praktijk
Euthanasie: de wet en de praktijk Informatiefolder voor patiënten en familieleden 90.007N-140401 Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper www.yperman.net Inleiding U leest deze infobrochure niet
Nadere informatieArtikel 1. Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 78 van de Grondwet.
28 MEI 2002. - Wet betreffende de euthanasie. Bron : JUSTITIE Publicatie : 22-06-2002 Inwerkingtreding : 20-09-2002 (ART. 16) Dossiernummer : 2002-05-28/37 Art. 1 HOOFDSTUK I. - Algemene bepalingen. Art.
Nadere informatieVisie van de groep Broeders van Liefde in België op euthanasie bij psychisch lijden in een niet-terminale situatie
Visie van de groep Broeders van Liefde in België op euthanasie bij psychisch lijden in een niet-terminale situatie Maart 2017 Deze tekst formuleert de visie van de groep Broeders van Liefde in België op
Nadere informatieVoorafgaande zorgplanning en omgaan met het levenseinde informatie voor patiënten
Voorafgaande zorgplanning en omgaan met het levenseinde informatie voor patiënten 2 Wilsverklaring en levenseinde Stilstaan bij je levenseinde is nooit gemakkelijk. Toch kan het zinvol zijn erover na te
Nadere informatieInleiding. Onderzoeker Luc Deliens van de VUB, die het onderzoek leidde, maakte de volgende conclusie: Ik denk dat we
Inleiding Bijna 1 Vlaming op de 20 sterft na euthanasie, titelde men in maart 2015 in de Vlaamse kranten. Wanneer in 2007 slechts 2% van alle sterfgevallen het gevolg was van euthanasie, werd dit in 2013
Nadere informatieRuimte en grenzen bij euthanasie. Eric van Wijlick beleidsadviseur
Ruimte en grenzen bij euthanasie Eric van Wijlick beleidsadviseur Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding (1) Hoofdstuk II Zorgvuldigheidseisen Artikel 2 1. De zorgvuldigheidseisen,
Nadere informatieDe palliatieve benadering als alternatief voor therapeutische verbetenheid? Dr. An Haekens P.K. Broeders Alexianen Tienen
De palliatieve benadering als alternatief voor therapeutische verbetenheid? Dr. An Haekens P.K. Broeders Alexianen Tienen Casus : terechte vragen!! Psychiatrie vandaag Vooruitgangsdenken Toename van diagnostische
Nadere informatieEuthanasie. Informatiebrochure voor patiënten en hun naasten
Euthanasie Informatiebrochure voor patiënten en hun naasten Inhoud Inleiding 3 1 Beslissingen rond het levenseinde 4 1.1 Het verschil tussen een wilsverklaring betreffende euthanasie en een euthanasieverzoek
Nadere informatieRapportage augustus ,5 jaar Levenseindekliniek
Introductie De Levenseindekliniek bestaat nu anderhalf jaar. In deze tijd is een instituut ontstaan dat duidelijk in een behoefte voorziet. Enerzijds omdat er 1094 mensen de Levenseindekliniek hebben verzocht
Nadere informatieWet van 28 mei 2002 betreffende de euthanasie. (B.S ) Gecoördineerde tekst: laatste tekstbijwerking:
Wet van 28 mei 2002 betreffende de euthanasie. (B.S. 22.06.2002) Gecoördineerde tekst: laatste tekstbijwerking: 12.03.2014 Art. 1. Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 78 van de Grondwet
Nadere informatieChristophe Lemmens Advocaat Dewallens & partners Gastprofessor UAntwerpen AHLEC Effectief lid Federale Controle- en Evaluatiecommissie Euthanasie
Christophe Lemmens Advocaat Dewallens & partners Gastprofessor UAntwerpen AHLEC Effectief lid Federale Controle- en Evaluatiecommissie Euthanasie DE WILSVERKLARING EUTHANASIE JURIDISCH DOORGELICHT Overzicht
Nadere informatieInformatie over euthanasie
Informatie over euthanasie Inleiding Euthanasie is een onderwerp waar mensen heel verschillend over kunnen denken. Wat u van euthanasie vindt, hangt onder meer af van uw (religieuze) achtergrond, opvoeding,
Nadere informatieInleiding. Wat is euthanasie? Euthanasie bespreekbaar
Euthanasie Inleiding Euthanasie, ofwel een verzoek om het leven te beëindigen is misschien wel de meest ingrijpende keuze die mensen kunnen maken. U heeft aangegeven dat u met de afweging tot een dergelijke
Nadere informatieHet toetsingsproces toegelicht
Het toetsingsproces toegelicht Drs. Ronald T.C.M. van Nordennen Specialist Ouderengeneeskunde/ Hospice arts SCEN-arts / RTE-arts. 1 Wat is allemaal geen euthanasie? 1. Staken of niet starten van kunstmatige
Nadere informatieEuthanasie: de wet en de praktijk Informatiefolder voor patiënten en familieleden
voorzitter ethisch comité Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper www.yperman.net Euthanasie: de wet en de praktijk Informatiefolder voor patiënten en familieleden Inleiding U leest deze infobrochure
Nadere informatieInformatie en toestemmingsformulier
Informatie en toestemmingsformulier Attitude van psychiatrisch verpleegkundigen ten aanzien van het verzoek tot euthanasie op basis van ondraaglijk psychisch/psychiatrisch lijden. Opdrachtgever(s): Professor
Nadere informatieJaar 1 - LEVENSEINDEKLINIEK 28 februari 2013
Jaar 1 - LEVENSEINDEKLINIEK 28 februari 2013 Per 1 maart 2013 bestaat de Levenseindekliniek 1 jaar. In deze rapportage wordt daarom gekeken naar het volledige eerste jaar Levenseindekliniek. De bijzonderheden
Nadere informatieEerste richtlijnen voor het omgaan met euthanasie vragen van cliënten en hun families die bij Geriant in behandeling zijn
Eerste richtlijnen voor het omgaan met euthanasie vragen van cliënten en hun families die bij Geriant in behandeling zijn Praat erover: 1. Je hoeft niet alles te weten of te begrijpen over euthanasie bij
Nadere informatieBeslissingen bij ernstige ziekte of levenseinde. i n f o r m a t i e v o o r p a t i ë n t e n
Beslissingen bij ernstige ziekte of levenseinde i n f o r m a t i e v o o r p a t i ë n t e n Beslissingen bij ernstige ziekte of levenseinde 2 Beslissingen bij ernstige ziekte of levenseinde 3 Inleiding
Nadere informatie28 MEI Wet betreffende de euthanasie (1)
28 MEI 2002. - Wet betreffende de euthanasie (1) BS 22-06-2002 Gewijzigd door: Wet/KB BS in voege art. blz. 10/11/2005 13/12/2005 23/12/2005 3bis 4 gdp 1 Artikel 1. Deze wet regelt een aangelegenheid als
Nadere informatieEuthanasie Informatiebrochure voor patiënten en hun naasten
Euthanasie Informatiebrochure voor patiënten en hun naasten Palliatief Support Team 03 650 50 57 Inleiding Als u vragen heeft over beslissingen rond het levenseinde en meer bepaald over euthanasie, dan
Nadere informatieVERDUIDELIJKING WETGEVING ROND HET LEVENSEINDE
VERDUIDELIJKING WETGEVING ROND HET LEVENSEINDE Alle wetteksten en/of documenten, beschreven in dit document zijn te downloaden op www.palliatieve.org > professionele gebruiker > wetgeving en documenten
Nadere informatieMedische ethiek. Euthanasie
Medische ethiek Euthanasie Medische ethiek in het St. Anna Ziekenhuis Iedereen kan in een situatie terecht komen waarin een ingrijpende beslissing genomen moet worden. Om hierover goed met elkaar te kunnen
Nadere informatieErvaringen met hulp bij zelfdoding/euthanasie in de psychiatrie. Factcongres 17 september 2015
Ervaringen met hulp bij zelfdoding/euthanasie in de psychiatrie Factcongres 17 september 2015 Programma Euthanasie/hulp bij zelfdoding in de psychiatrie Paulan Stärcke Ervaringen vanuit verschillende perspectieven
Nadere informatieEuthanasie en hulp bij zelfdoding vallen beiden onder de euthanasiewet.
00 Euthanasie 1 Inleiding Euthanasie of actieve levensbeëindiging is in dit ziekenhuis bespreekbaar en wordt serieus benaderd. Euthanasie is een onderwerp waar mensen heel verschillend over kunnen denken.
Nadere informatieWij willen u informatie geven over euthanasie en vertellen wat het standpunt van VU medisch centrum (VUmc) op dit gebied is.
Euthanasie Wij willen u informatie geven over euthanasie en vertellen wat het standpunt van VU medisch centrum (VUmc) op dit gebied is. Wij gaan in op de volgende onderwerpen: Wat is euthanasie? Aan welke
Nadere informatieBeslissingen bij ernstige ziekte of levenseinde
Beslissingen bij ernstige ziekte of levenseinde informatie voor patiënten INLEIDING 3 PALLIATIEVE THERAPIE 4 PALLIATIEVE ZORG 4 HET STOPZETTEN OF NIET STARTEN VAN EEN LEVENSVERLENGENDE BEHANDELING 5 PALLIATIEVE
Nadere informatiePRAKTISCHE VRAGEN OVER BESLISSINGEN ROND HET LEVENSEINDE. Cor Spreeuwenberg
PRAKTISCHE VRAGEN OVER BESLISSINGEN ROND HET LEVENSEINDE Cor Spreeuwenberg HOE KOMT HET DAT OVER DIT SOORT BESLISSINGEN MEER WORDT GESPROKEN DAN VROEGER? vroeger dood door infectieziekten en ongevallen
Nadere informatievoorkomen? VPP-UIZP studiedag 20 juni 2013
Kan euthanasie suïcide voorkomen? Ann Callebert Ann Callebert VPP-UIZP studiedag 20 juni 2013 Overzicht Ja Ja, maar Ja, mits Inleidend Gebruikte begrippen Euthanasie Art. 2. Voor de toepassing van deze
Nadere informatieWilsverklaring en levenseinde. Informatiebrochure Patiënten
Wilsverklaring en levenseinde Informatiebrochure Patiënten 1. Vroegtijdige zorgplanning...4 1.1 Nu denken aan later...4 1.2 Euthanasieverklaring...5 1.3 Wilsverklaring...5 2. Euthanasie...6 2.1 Wat is
Nadere informatieOVER EUTHANASIE BIJ UITZICHTLOOS PSYCHISCH LIJDEN...
STUDIEDAG OVER EUTHANASIE BIJ UITZICHTLOOS PSYCHISCH LIJDEN... Geen eind aan mijn pijn? ZAAL MANÈGE TIENEN INLEIDING 15 jaar na de goedkeuring van de euthanasiewet, zorgt deze nog steeds voor heel wat
Nadere informatieeen waardig levenseinde
De Bogaard 28 januari 2010 Sint Truiden 6 oktober 2011 een waardig levenseinde Wim Distelmans Leerstoel Waardig Levenseinde demens.nu aan de VUB zorg rond het levenseinde zorg rond het levenseinde hele
Nadere informatieTopics in levenseindezorg
Topics in levenseindezorg Wetgeving i.v.m. levenseindezorg 1.Patiëntenrechtenwet (aug. 2002): centraal staat de autonomie en het zelfbeschikkingsrecht d.w.z. dat zorgverleners respect moeten hebben voor
Nadere informatieFeiten en Fabels. Willeke Stadtman Arts Levenseindekliniek
Feiten en Fabels Willeke Stadtman Arts Levenseindekliniek Disclosure slide Ik heb geen (potentiële) belangenverstrengeling bij commerciële bedrijven te melden. Deze bijeenkomst is een cofinanciering van
Nadere informatieWilsverklaringen. Met deze set wilsverklaringen en formulieren geef ik... geboren in... op...en wonende in...
Wilsverklaringen Met deze set wilsverklaringen en formulieren geef ik... geboren in... op...en wonende in... aan dat ik mij verdiept heb in situaties die zich kunnen voordoen omtrent mijn levenseinde en/of
Nadere informatieTussenkomst debat levenseinde in de plenaire vergadering (12-12-2013)
Tussenkomst debat levenseinde in de plenaire vergadering (12-12-2013) Mevrouw de voorzitter, Beste collega s, Het euthanasiedebat verdient grondig te worden te gevoerd en liefst ver van partijpolitieke
Nadere informatieEuthanasie bij psychiatrische problematiek, kan dat? Gerty Casteelen, psychiater levenseindekliniek
Euthanasie bij psychiatrische problematiek, kan dat? Gerty Casteelen, psychiater levenseindekliniek Een moreel dilemma Beschermwaardigheid van het leven Autonomie patiënt Barmhartigheid Waardigheid Werkwijze
Nadere informatiePsychisch lijden is nooit banaal
Psychisch lijden is nooit banaal Ariane Bazan is hoogleraar Klinische Psychologie, Université Libre de Bruxelles (ULB). Gertrudis Van de Vijveris gewoon hoogleraar Moderne Wijsbegeerte en Wetenschapsfilosofie,
Nadere informatie2017 vergeleken met voorgaande jaren
2017 Introductie De stijging van het euthanasieverzoeken zette in 2017 door. Dat blijkt ook uit de feiten & cijfers die de Levenseindekliniek zelf bijhoudt. Hoe was de verdeling per diagnose, per provincie
Nadere informatieEUTHANASIE OP BASIS VAN PSYCHISCH LIJDEN. Lieve Thienpont Psychiater. Hoorzitting Senaat. 15 mei 2013
EUTHANASIE OP BASIS VAN PSYCHISCH LIJDEN Lieve Thienpont Psychiater Hoorzitting Senaat 15 mei 2013 De arts die euthanasie toepast, pleegt geen misdrijf wanneer hij er zich van verzekerd heeft dat: de patiënt
Nadere informatieRobert Meijburg, VSggz & opleider Parnassia Groep
Robert Meijburg, VSggz & opleider Parnassia Groep (potentiele) belangenverstrengeling Geen Voor deze bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Nee Sponsoring/ onderzoeksgeld Honorarium Aandeelhouder
Nadere informatieJURIDISCHE ASPECTEN VAN WILSBEKWAAMHEID. Christophe Lemmens Advocaat Gastprofessor UAntwerpen Lid Federale Controle- en Evaluatiecommissie Euthanasie
JURIDISCHE ASPECTEN VAN WILSBEKWAAMHEID Christophe Lemmens Advocaat Gastprofessor UAntwerpen Lid Federale Controle- en Evaluatiecommissie Euthanasie Overzicht Inleiding Categoriale vs. functionele standaard
Nadere informatiePALLIATIEVE ZORG. IFPC Turnhout 23 oktober Hilde Michiels coördinator palliatief support team
PALLIATIEVE ZORG IFPC Turnhout 23 oktober 2017 Hilde Michiels coördinator palliatief support team Palliatieve zorg - definitie Palliatieve zorg is de actieve totaalzorg voor mensen die ongeneeslijk ziek
Nadere informatieJaarverslaggeving Stichting Euthanasie in de Psychiatrie
Jaarverslaggeving 2017 Stichting Euthanasie in de Psychiatrie Inhoudsopgave Pag. Algemeen 3 Activiteiten in 2017 3 Balans 31-12-2017 6 Rekening van baten en lasten 2017 7 Toelichting op de balans per 31-12-2017
Nadere informatieRechten van de patiënt?
Rechten van de patiënt? Belangrijke Belgische wetgevende initiatieven rond de eeuwwisseling Euthanasiewet 2002 Wet Patiëntenrechten 2002 Wet Palliatieve Zorg 2002 Recht op correcte informatie over zijn
Nadere informatieEUTHANASIE. Euthanasiewet en wilsverklaring. inhoudjuiste versie+kaft.indd 1 2/04/2009 15:05:09
EUTHANASIE Euthanasiewet en wilsverklaring inhoudjuiste versie+kaft.indd 1 2/04/2009 15:05:09 de nieuwe wetgeving Inhoud Voorwoord p. 1 De wet in vraag en antwoord p. 3 Enkele veel gestelde vragen p. 16
Nadere informatie(1) Euthanasieverzoek
(1) Euthanasieverzoek Naam euthanasieverzoeker: Na grondige afweging, uit vrije wil en in het bezit van mijn volle verstand, verklaar ik het volgende: 1. De onderhavige verklaring is bestemd om dienst
Nadere informatieDe zelfverkozen dood van ouderen
De zelfverkozen dood van ouderen Eerste druk, maart 2012 2012 Wouter Beekman isbn: 978-90-484-2348-4 nur: 748 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van
Nadere informatieAgenda. Levenseinde: keuzes, wil, wet en praktijk t.b.v. Parkinsoncafé Rosmalen. Wetten. Keuzes aan het einde van het leven
Levenseinde: keuzes, wil, wet en praktijk t.b.v. Parkinsoncafé Rosmalen Jannie Willemsen Medewerker Presentatiedienst Agenda Wetten en patiëntenrechten Keuzes aan het einde van het leven NVVE en Wilsverklaringen
Nadere informatieWILSVERKLARING TOT EUTHANASIE. V.O.C. Mechelen
WILSVERKLARING TOT EUTHANASIE V.O.C. Mechelen INLEIDING... 3 1. EUTHANASIE 1.1. Wat is euthanasie?...4 1.2. Is het stopzetten van een behandeling euthanasie?...4 1.3. Is het toedienen van hoge dosissen
Nadere informatieHighlights SCEN spiegelinformatie 2017*
Highlights SCEN spiegelinformatie 2017* * Data analyse en rapportage door R. Pasman en B. Onwuteaka-Philipsen, Amsterdam UMC, Expertise centrum Palliatieve Zorg VUmc De kerngetallen uit de spiegelinformatie
Nadere informatieEvolutie en kenmerken van euthanasie sedert de implementatie van de euthanasiewet in 2002. Prof dr Luc Deliens
Evolutie en kenmerken van euthanasie sedert de implementatie van de euthanasiewet in 2002 Prof dr Luc Deliens Onderzoeksgroep Zorg rond het Levenseinde Acknowledgement VUB-UGent Onderzoeksgroep Zorg rond
Nadere informatieJaarverslaggeving Stichting Euthanasie in de Psychiatrie
Jaarverslaggeving 2018 Stichting Euthanasie in de Psychiatrie Inhoudsopgave Pag. Algemeen 3 Activiteiten in 2018 3 Balans 31-12-2018 5 Rekening van baten en lasten 2018 6 Toelichting op de balans per 31-12-2018
Nadere informatieThema avond euthanasie en dementie Ad Römkens: voorzitter commissie ethiek geestelijk verzorger, zorgethicus
Hartelijk welkom Thema avond euthanasie en dementie Ad Römkens: voorzitter commissie ethiek geestelijk verzorger, zorgethicus Inhoud avond 1 Inleiding op thema m.b.v. presentatie 2 filmdocumentaire: Als
Nadere informatieWilsbekwaamheid en euthanasie. Prof.dr. Guy Widdershoven, afdeling Metamedica, VUmc
Prof.dr. Guy Widdershoven, afdeling Metamedica, VUmc Opzet Medische macht en medische ethiek Twee opvattingen van autonomie Verschillende benaderingen van wilsbekwaamheid Geen andere redelijke oplossing
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 9 maart 2017 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340
Nadere informatieEuropees Instituut voor Bio-ethiek Brussel Flash expert 15 november 2018
Europees Instituut voor Bio-ethiek Brussel Flash expert 15 november 2018 Richtlijnen betreffende euthanasie in Vlaanderen De Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen heeft onlangs richtlijnen gepubliceerd
Nadere informatieEUTHANASIE EN OUDEREN: dilemma s (in de praktijk) EUTHANASIE EN OUDEREN: dilemma s (in de praktijk) EUTHANASIE EN OUDEREN: dilemma s (in de praktijk)
Disclosure belangen Agnes van der Heide Agnes van der Heide Erasmus MC Afd. Maatschappelijke Gezondheidszorg 13 maart 2015 (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties
Nadere informatie29 800 XVI Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2005
vra2005vws-10 29 800 XVI Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2005 VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld... 2005
Nadere informatieWie zijn wij om te bepalen hoeveel een ander moet
ZATERDAG 4 NOVEMBER 2017 - BINNENLAND op scherp Wanneer had je in gedachten?, vraag ik mensen. Sommige schrikken dan. Als je het concreet maakt, komt er soms een ander geluid. Is euthanasie bij psychiatrische
Nadere informatie(1) Levenstestament of euthanasieverklaring van
(1) Levenstestament of euthanasieverklaring van Geboortedatum en plaats: Na grondige overweging, uit vrije wil en in het bezit van mijn volle verstand, verklaar ik het volgende: 1. Wanneer ik door welke
Nadere informatieVoorbeeld voorpagina wilsverklaringen
Voorbeeld voorpagina wilsverklaringen Met deze set wilsverklaringen en formulieren geef ik... aan dat ik mij verdiept heb in situaties die zich kunnen voordoen omtrent mijn levenseinde en/of in situaties
Nadere informatieONDRAAGLIJK EN PERSPECTIEFLOOS GECOMBINEERD FYSIEK EN PSYCHISCH LIJDEN BIJ OUDER WORDEN
Opmerking: Deze presentatie staat niet op zichzelf en kan dus ook niet als dusdanig worden gebruikt. Ze is de handleiding bij de presentatie zoals ze door Dr. Lieve Thienpont is gebracht op het mini-symposium
Nadere informatieBeslissingen bij ernstige ziekte of levenseinde. Imeldaziekenhuis
Beslissingen bij ernstige ziekte of levenseinde Imeldaziekenhuis imelda omringt u met zorg Inhoud Inleiding 3 Palliatieve therapie 4 Palliatieve zorg 5 Het stopzetten of niet starten van een levensverlengende
Nadere informatieHoe omgaan met vragen naar euthanasie in UZ Leuven? Advies van de Commissie voor Medische Ethiek van de Faculteit Geneeskunde KU Leuven
Hoe omgaan met vragen naar euthanasie in UZ Leuven? Advies van de Commissie voor Medische Ethiek van de Faculteit Geneeskunde KU Leuven Deel 1 Ethische duiding en situatieschets De Faculteit Geneeskunde
Nadere informatiekikkerdirk - Fotolia.fr Federale Controle- en Evaluatie Commissie Euthanasie Informatiebrochure voor de artsen
kikkerdirk - Fotolia.fr Federale Controle- en Evaluatie Commissie Euthanasie (FCEE) Informatiebrochure voor de artsen Inhoudstafel 1. Aangifteverplichting. Minderjarige en meerderjarige patiënt...3 2.
Nadere informatieAlgemeen. Euthanasie.
Algemeen Euthanasie www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl ALG051 / Euthanasie / 09-11-2018 2 Euthanasie Artsen kunnen in bijzondere omstandigheden
Nadere informatieBASISOPLEIDING PALLIATIEVE ZORG
BASISOPLEIDING PALLIATIEVE ZORG ZATERDAG 24 JUNI 2017 1 2 De wet betreffende de rechten van de patiënt De wet inzake onbekwaamheid De wet betreffende palliatieve zorg De wet betreffende euthanasie 3 1
Nadere informatieDe minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Mevrouw drs. E.I. Schippers Postbus EJ Den Haag. Utrecht, 20 oktober 2017
De minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Mevrouw drs. E.I. Schippers Postbus 20350 2500 EJ Den Haag Utrecht, 20 oktober 2017 KNMG Mercatorlaan 1200 Postbus 20051 3502 LB Utrecht Referentie RH
Nadere informatieVANDAAG ZORGEN VOOR MORGEN
VANDAAG ZORGEN VOOR MORGEN BROCHURE VROEGTIJDIGE ZORGPLANNING Beste bewoner, Dat is immers onze zorg: betrokken zijn op u en uw naasten en u zoveel als mogelijk gelukkig zien. Wij zijn blij dat u koos
Nadere informatie