10. NIET-TECHNISCHE SAMENVATTING

Transcriptie

1 10. NIET-TECHNISCHE SAMENVATTING C-Power is bereid op basis van dit document een brochure voor het breed publiek op te stellen in nauwe samenwerking met BMM PROJECT ACHTERGROND Het initiatief van C-Power N.V. kadert in het engagement van de Europese Unie om tegen % van de primaire energiebehoeften in te vullen op basis van hernieuwbare energie. Een wereldwijde klimaatstrategie is overeengekomen in het kader van The 1992 United Nations Climate Change Convention and its 1997 Kyoto Protocol. In de verklaring van Kyoto, voortvloeiend uit een gezamenlijk initiatief van de Europese Commissie en het Europees Parlement, werd de strategische doelstelling geformuleerd om tegen 2010 het equivalent van 12% van de primaire energiebehoeften van de EU in te vullen op basis van hernieuwbare energievormen. Dit internationaal wettelijk kader promoot financiële en technische samenwerking om alle landen toe te laten een klimaat-vriendelijk beleid te voeren, onder andere d.m.v toepassingen van aangepaste technologieën. Globaal dienen de ontwikkelde landen een emissiereductie van 5% t.o.v 1990 emissieniveaus te bereiken gedurende de periode De emissie van broeikasgassen is immers blijven stijgen. De versterking van de huidige maatregelen is onvermijdbaar als de vereiste reductie van 8% (EU niveau) vergeleken met 1990 moet bereikt worden. Ook België heeft zich geëngageerd om deze doelstelling te halen door stimulering van de uitbouw van hernieuwbare energiebronnen met concrete projecten. C-Power N.V. heeft de intentie om in de Belgische Kustwateren een windenergiepark te bouwen van 50 turbines van 2 MW. De energieproductie per jaar wordt geraamd op MWh, wat overeenkomt met het verbruik van ca gezinnen. Turbowinds N.V., Belgische fabrikant van windturbines, zal instaan voor de toelevering van de offshore windturbines BKW1967/479/Hoofdstuk 10-1

2 Hiervoor zal zij beroep doen op haar dealership met een van de grootste Deense windturbinefabrikanten : BONUS Energy A/S. Deze onderneming heeft reeds een 2 MW turbine aan land geplaatst die sinds december 1998 wordt getest. De serieproductie van de BONUS 2 MW is begin 2000 opgestart. Eind 2000 werden 20 windturbines van dit type (offshore versie) voor de Deense kust in Middelgrunden geplaatst en in dienst gesteld. Het gebied waar C-Power het windenergiepark wenst aan te leggen situeert zich ter hoogte van de Wenduine Bank en de zuidelijke flank van de Wielingen Pas (Figuur 0-1 en Figuur 0-3, p. 207 en 208). Deze locatie werd verkozen uit een aantal mogelijke onderzochte alternatieven BKW1967/479/Hoofdstuk 10-2

3 Figuur 0-1 Voorgestelde lokatie BKW1967/479/Hoofdstuk 10-3

4 Figuur 0-2 Samenvattende kaar activiteiten territoriale wateren Bron : Limited Atlas of the Belgian part of the North Sea BKW1967/479/Hoofdstuk 10-4

5 10.2 BESCHRIJVING OFF-SHORE WINDTURBINEPARK Men gaat over tot het oprichten van een windturbinepark van 100MW voor de Belgische kust. Er worden 50 turbines (elk 2MW) geplaatst, die voor een energieproduktie van MWh ( gezinnen) zorgen. Ze worden opgesteld in 5 rijen van elk 10 turbines. De 10 turbines op een rij worden via een kabel verbonden. Uiteindelijk bekomt men zo dus 5 kabels die samenkomen ter hoogte van de transformator. De transformatorpost op zee zal bestaan uit een monopaalfundering waarop een 33kV/150kV transformator gemonteerd wordt. De paalvoet zal beschermd worden met een erosiebescherming, analoog aan de windturbines. Location of the Wind Turbines in the C-Power Nearshore Wind Energy Park meteomast NO CPT5 Transformer + CPT-location N - UTM BH3 CPT4 Wind Turbines Special Locations BH1 + CPT1 transformer Concession Area meteomast E - UTM31 Figuur 0-3 Windenergiepark : locatie en bekabeling (detailkaart) BKW1967/479/Hoofdstuk 10-5

6 Figuur 0-4 Inplantingsschema van het windenergiepark Lay-out 007c76 Aantal rijen, dwars op de kust 5 georiënteerd Aantal windturbines per rij 10 Tussenafstand rijen 532 tot 859m Tussenafstand windturbines in rij 531 tot 595m Totale oppervlakte 12.4 km BKW1967/479/Hoofdstuk 10-6

7 Type horizontale as Rotordiameter 76 m Aantal bladen 3 Rotatiesnelheid 18 rpm Rotatiezin wijzerzin Vermogensregeling Combistall (active stall regulatie) Windsnelheden cut in 5 m/s Windsnelheid bij nominaal vermogen 15 m/s Windsnelheden cut out 25 m/s Maximale windsnelheid (2s gust) 55 m/s Tabel 0-1 Karakteristieken rotor windturbine Lengte toren 60 tot 70 m (boven flens monopaal) Diameter toren 4.0 m (basis) Materiaal Staal Wanddikte 45mm Coating Offshore, hemelgrijs Tabel 0-2 Karakteristieken toren Positie flens Inheidiepte monopaal Diameter monopaal Installatie Materiaal Wanddikte Coating Erosiebescherming Diameter bestorte zone Maximum kaliber stenen Tabel 0-3 Karakteristieken monopaalfundering Tabel 0-4 Karakteristieken erosiebescherming Boven water 25 m 4.0 m Heien/trillen (beperkt) Staal 60mm Speciale verf (geen anti-fouling) stortsteen 48 m 2-300kg m BKW1967/479/Hoofdstuk 10-7

8 Wind turbine Elke windturbine bestaat uit een paal die in de zeebodem is ingeheid, deze paal is verbonden met de eigenlijke toren. De top van de windturbines bereikt het peil m, dit betekent dat de totale hoogte 60 m bedraagt (gemeten ten opzichte van m MSL Ostend). Het referentiepeil is 0 m H Ostend. Het geheel is ingeheid over een diepte van 25 m, en de connectie tussen paal en toren ligt op +9 m. Rondom elke turbine wordt een erosiebescherming (steenbestorting) aangebracht. Dit gebeurt in twee lagen en in een cirkelvormige configuratie. De diameter van de rotor bedraagt 76 m en deze draait met een frequentie van 17 tpm (rpm) BKW1967/479/Hoofdstuk 10-8

9 Figuur 0-5 Dimensionering windturbine (type dwarsdoorsnede) BKW1967/479/Hoofdstuk 10-9

10 Bekabeling binnen het off-shore windturbinepark Men maakt gebruik van 33 kv kabels tussen de turbines onderling en van de turbines naar de offshore transformatorpost. De kabels komen tussen 1,5 m tot 2 m onder de zeebodem te liggen zodat ze enerzijds voldoende beschermd zijn en anderzijds de natuurlijke koeling verzekerd is. Het leggen en het ingraven van de kabels in een zanderige bodem gebeurt in principe vanop een kabellegschip dat uitgerust is met een jettrencher. Voor het kabelbeloop wordt verwezen naar figuur Het transport van de geproduceerde elektrische energie naar het land geschiedt via ingegraven power-kabels. Deze worden gecombineerd met de kabels nodig voor telecommunicatie met het offshore windenergiepark, en worden samen naar het land gebracht. Er wordt gekozen voor een transformatorpost op zee, waardoor er twee spanningen en dus ook twee soorten power-kabels - onderscheiden dienen te worden. De 33 kv powerkabel is één enkele kabel die intern de 3 fasen bevat. Dit type kabel, waarvan de voornaamste eigenschappen worden weergegeven in Tabel 0-5, wordt gebruikt om elke rij van 10 turbines te verbinden met de transformator. Deze kabels zullen ingegraven worden via jetting of ploegen (Tabel 0-6). Totale diameter kabel 100mm Fasen 3 x 240mm 2 Spanning 33 kv Tabel 0-5 Eigenschappen 33kV powerkabel voor verbinding van windturbines met transformator Ingraven kabels Jetting Ploegen Diameter kabels (pot.) tot 20 cm tot 20 cm Diepte onder zeebodem max. 2 m max. 3 m Breedte geroerde zone (sleuf) ca. 1,0 m ca. 1,5 m Bodembescherming (resultaat dekking) Goed zeer goed Tabel 0-6 Karakteristieken uitvoeringsmethoden kabelleggen BKW1967/479/Hoofdstuk 10-10

11 Transformator De transformatorpost op zee zal bestaan uit een monopaalfundering waarop een 33kV/150kV transformator gemonteerd wordt. De paalvoet zal beschermd worden met een erosiebescherming, analoog aan de windturbines. De inplanting van de transformatorpost is voorzien centraal voor de rij van 5 dichtst bij de kust staande turbines. Als koelmiddel voor de transformator wordt een biologisch afbreekbare, minerale olie (dus geen PCB s) gebruikt die voldoet aan de IEC296 norm On-shore kabel Naast de off-shore kabel is er ook de kabel naar de kust, waarbij voor de aanleg volgende fasen worden onderscheiden. Allereerst is er de 150 kv kabel van de offshore transformatiepost naar de ± (-4 m) lijn, met bijzondere aandacht voor de kruising van de bestaande PECtelecommunicatiekabel. Vervolgens is er de aanlanding van de 150 kv kabel naar land. Het kabellegschip legt de 150 kv kabel vanaf de offshore transformator tot ongeveer de -4 m lijn, rekening houdend met de minimale diepgang van het schip. De aanleg van de kabel aan land gebeurt met een gestuurde horizontale boring onder het strand, de duinen en de kustweg. Door deze techniek te gebruiken wordt geen verstoring van milieu, toeristische activiteiten, verkeer, veroorzaakt. Voor het kabelbeloop wordt verwezen naar figuur Voor het transport van de energie vanaf de transformator naar land, zorgen 3 kabels van 150kV (met name 1 kabel per fase). De eigenschappen van de 150kV kabel worden weergegeven in Tabel 0-7. De 3 kabels (en de telecomverbinding) zullen samengebundeld gelegd worden via jetting. Totale diameter kabel 94.5mm Fase 1 x 300mm 2 Spanning 150 kv Tabel 0-7 Eigenschappen van 150kV powerkabel voor verbinding van transformator met land BKW1967/479/Hoofdstuk 10-11

12 De kabels zullen uit veiligheidsoverwegingen een dekking krijgen die groter is dan de minimumeis van 0.80 m opgelegd door de Zeevisserij. De kabeldekking kan echter ook niet te groot worden omwille van warmtetechnische beperkingen (max. 2m). De aanlanding van de kabels zal gebeuren via een gestuurde boring (vanaf de 4m lijn, buis met diameter ca. 0.50m). Verderop aan land wordt een aansluiting voorzien om de geproduceerde energie in het elektriciteitsnet te injecteren. Merk hierbij op dat met de methode van de gestuurde boring een aantal belangrijke voordelen verbonden zijn : - methode van gestuurde boring heeft geen impact op het milieu; - deze methode veroorzaakt geen hinder voor het verkeer en de boring gebeurt onder de kusttramlijn; - deze methode heeft geen nadelige invloed op de duinen; - deze methode heeft geen nadelige invloed op het toerisme ALTERNATIEVE SITES EN AANLANDINGEN Mogelijke alternatieven omvatten : de nuloptie de onshore optie andere offshore locaties alternatieve lay-outs binnen de gekozen off-shore locatie Indien niet wordt overgegaan tot de aanleg van een grootschalig windenergiepark zal België nooit kunnen voldoen aan zijn engagement tegenover de Europese Unie inzake productie van primaire energie op basis van hernieuwbare energie. De nuloptie wordt dus niet gezien als een volwaardig alternatief en wordt niet verder overwogen BKW1967/479/Hoofdstuk 10-12

13 On-shore De windsnelheden op land zijn gemiddeld lager en minder constant dan op zee. Het optimaal individueel vermogen van een onshore turbine zal bijgevolg lager zijn dan het vermogen van een offshore turbine. Met andere woorden, om aan hetzelfde totale vermogen te komen zal het aantal onshore turbines groter moeten zijn dan het aantal offshore turbines. De benodigde terreinoppervlakte zal bijgevolg ook proportioneel toenemen. De onshore optie wordt dus niet gezien als een volwaardig alternatief en wordt niet verder overwogen. Enkel offshore locaties met een hoog windpotentieel komen dus in aanmerking als volwaardige alternatieven met het oog op de gestelde doelstellingen inzake energieproductie Site van het off-shore windturbine park Bij de keuze van een offshore locatie moet er rekening gehouden worden met de volgende factoren : - de afstand tegenover de kust - de waterdiepte - de scheepvaart - de militaire zones - de zand- en grindwinningzones - de baggerzones en stortplaatsen voor baggerspecie - kabels en pijpleidingen - belangrijke vogelgebieden - beschermingszones en mariene reservaties - de commerciële visserij - de aansluitingsmogelijkheden op het 150kV-net Om technische en vooral economische redenen kunnen offshore windturbines vandaag enkel ingeplant worden ter hoogte van relatief ondiepe zandbanken en platen die niet al te ver uit de kust verwijderd zijn BKW1967/479/Hoofdstuk 10-13

14 De bouw van een windenergiepark in zee op een dusdanige afstand dat de visuele impact vanop het land nihil of verwaarloosbaar is, is met de huidige stand van de technologie financieel en technisch niet haalbaar. Het plaatsen van de windturbines op een afstand van 30 km of meer in zee heeft als voornaamste implicaties : Inplanting in dieper water met als gevolg de noodzaak voor veel omvangrijker en duurdere funderingsconstructies. Het kruisen van de energiekabels en de scheepvaartroutes, wat extra aanlegkosten en voorzieningen inhoudt. Om de enorme extra kosten van een echt buitengaats windenergiepark te compenseren dienen windturbines van veel hoger vermogen te worden geplaatst. Algemeen wordt aangenomen dat dit vermogen minimum 5 MW moet bedragen. De evolutie van commerciële windturbines van 30 kw tot 2 MW gaat over een periode van meer dan 20 jaar. Als vuistregel kan men stellen dat de ontwikkeling van een turbine met een vermogen dat het dubbele bedraagt van dat van het meest recent gerealiseerde commerciële model ongeveer vier jaar bedraagt. Ieder type van windturbine is een schaalvergroting van het vorige type met af en toe, gedurende het ontwikkelingsproces het optreden van nieuwe interne of externe factoren (bvb. nieuwe technologieën m.b.t. rotorbladen, software ontwikkelingen, veranderde milieuwetgeving etc ). De grootste turbine totnogtoe gebouwd heeft een vermogen van 2 MW. Het prototype is gedurende 1.5 jaar getest en de machine is sinds midden 2000 op de markt. Uitgaande van de ontwikkelingshistoriek van commerciële windturbines kan men verwachten dat machines met een vermogen van 5 MW en meer pas op de markt zullen zijn na Projectontwikkelaars in het buitenland houden hiermee rekening en voorzien in de bouw van windenergieparken op korte afstand van de kust als aanzet tot de constructie van een volgende generatie verder in zee. We verwijzen in dit verband naar o.a. Denemarken (Middelgrunden), Nederland (Novem) en Duitsland (Winkra-project), Utgrunden (Zweden). Binnen een tiental jaar, wanneer windturbines met een vermogen van 5MW en meer zullen ontwikkeld zijn, en de nodige offshore ervaring met windenergieparken dichter bij de kust is opgedaan, zullen installaties verder in zee (bijv. 30km uit de kust) technisch en commercieel haalbaar zijn BKW1967/479/Hoofdstuk 10-14

15 Gezien de relatief kleine oppervlakte van de Belgische territoriale zee en het groot aantal beperkende factoren is het aantal mogelijke locaties voor een offshore windenergiepark uitermate gelimiteerd. Dit wordt geïllustreerd in Figuur 10-2 (p. 208). De aanwezigheid van een RAMSAR gebied ten westen van Oostende sluit een lokatie op die plaats quasi onmiddellijk uit. Lokaties ten noorden van de vaargeulen Scheur-West en Scheur-Oost liggen te ver weg vanuit de kust. Blijven er dus nog twee mogelijke gebieden over : - de zone Oostende-Zeebrugge - de zone Zeebrugge-Knokke De morfologie van de zeebodem ter hoogte van de Wenduinebank in de zone Oostende-Zeebrugge is als stabiel ervaren, wat niet het geval is voor de zone Zeebrugge-Knokke met de aanwezigheid van de Appelzak Alternatieve lay-outs binnen de gekozen off-shore lokatie Volwaardige off-shore alternatieven kunnen bedacht worden in termen van layout en uitvoeringsmethoden. Verschillende off-shore locaties werden op hun geschiktheid onderzocht. De uiteindelijk weerhouden inplanting voldeed het best aan de gestelde eisen. (Onderzoeksrapport VUB, september 2000) In een eerste studiefase werden 9 verschillende lay-outconfiguraties bepaald, berekend en onderling vergeleken. De opbrengstgegevens gebeurden aan de hand van de meteogegevens van de meetstations Zeebrugge Uitkijk, de Westhinder en de Wandelaar over een beperkte periode van 5 maanden. Naast de te verwachten opbrengst werd voor iedere lay-out ook de waterdiepte, de zichtbaarheid van het park vanuit de kust en de afstand van de turbines tot het aansluitingspunt met het net in beschouwing genomen. Hieronder volgen enkele configuraties en een samenvatting van de bekomen resultaten. Tot slot volgt een motivatie voor de uiteindelijke keuze. Layout 002b is opgebouwd uit 4 rijen turbines, opgesteld in het minst diepe gedeelte van de Wenduinebank. Bij deze configuratie is de zichtbaarheid vanuit de kust het grootst en neemt het park een grote oppervlakte in beslag. Anderzijds is de te verwachten opbrengst voor deze configuratie het grootst BKW1967/479/Hoofdstuk 10-15

16 BKW1967/479/Hoofdstuk 10-16

17 Bij layout 004 werden de turbines in 5 rijen geplaatst, zo ver mogelijk van de kust verwijderd en dus in het diepste gedeelte van de zandbank. Op deze lay-out werden een aantal varianten beschouwd wat betreft de afstand tussen de turbines BKW1967/479/Hoofdstuk 10-17

18 In layout 005a staan de turbins zo dicht mogelijk bij de kustlijn opgesteld, in het ondiep gedeelte van de zandbank. Ook hier vinden we een aantal varianten wat betreft tussen afstanden van de turbines BKW1967/479/Hoofdstuk 10-18

19 Elke rij bevat 5 turbines in layout 006b, de 10 rijen nemen de volledige hoogte van de zandbank in, dus van ondiep naar diep water BKW1967/479/Hoofdstuk 10-19

20 Vergelijkende samenvattende tabellen - Energieproductie In Tabel 0-8 wordt de samenvatting gegeven van de energieopbrengst voor de verschillende lay-outs en dit aan de hand van de meteo-data van de drie beschreven meetstations over de beschouwde periode. Zoals reeds aangestipt, is deze beschouwde periode (5 maand) te kort om een betrouwbare productie-analyse uit te voeren. Wel volstaat deze periode om de kwantiteit van de geleverde energie van de diverse layoutconfiguraties relatief met elkaar te vergelijken. In Tabel 0-8 zijn dus niet de absolute productiecijfers maar wel de relatieve opbrengsten van de lay-out t.o.v. de andere belangrijke lay-out. Windpark productie (MWh/jaar) Lay-out 002b Lay-out Lay-out 004c Lay-out 004d Lay-out 005a Lay-out 005b Lay-out 005c Lay-out 006a Lay-out 006b Tabel 0-8 Productiecijfers voor de verschillende lay-outs De hoogste productie wordt met lay-out 002b behaald. Andere lay-outs met een hoge efficiëntie zijn 004, 005a, 006a : lay-outs waarbij de afstand tussen de turbines en tussen de rijen 10 maal de rotordiameter bedraagt. - Zichtbaarheid Tabel 0-9 tracht een verduidelijking te geven van de zichtbaarheid van het windpark vanaf de kustlijn i.f.v. de diepte van dat deel van de zandbank waar de turbines ingeplant zijn BKW1967/479/Hoofdstuk 10-20

21 diepte 004d 004c a Toenemende 006b 005b 005c 005a 002b Toenemende zichtbaarheid Tabel 0-9 Zichtbaarheid van het windpark gecorreleerd aan de diepte van de zandbank - Afstand tot het aansluitingspunt met het net (Tabel 0-10) Lay-out Afstand tot trafo-post (km) 002b 18, ,5 004c 15,0 004d 15,0 005a 13,3 005b 12,5 005c 11,8 006a 14,6 006b 12,6 Tabel 0-10 Afstand van trafo-post (Slijkens) tot de verste turbine voor elke lay-out BKW1967/479/Hoofdstuk 10-21

22 De uiteindelijke configuratie is opgesteld op basis van Layout 006b. Deze uiteindelijke configuratie en de andere configuraties uit de voorafgaande studies werden afgestemd op de vorige versie van de Bonus turbine met 70 m rotordiameter. De nieuwe variant van de Bonus turbine heeft echter een rotor van 76 m diameter. Daardoor dient de weerhouden lay-out (006b) herschikt te worden en de opbrengst opnieuw berekend. Bij het bepalen van de vorige lay-out configuraties werd rekening gehouden met de positie van de radar te Zeebrugge. Turbines werden opgesteld volgens radialen door deze radar post. In het VUB verslag wordt nog extra randvoorwaarden in rekening gebracht, namelijk de radar post te Oostende. Hierdoor wordt de weerhouden Layout 006b grondig herschikt zodat de turbines opgesteld staan volgens radialen door de radarpost te Zeebrugge en tevens volgens radialen door de radarpost te Oostende. Hierbij wordt rekening gehouden met een afstand tussen de turbines van minimaal 7 maal de rotordiameter, i.e. 532m BKW1967/479/Hoofdstuk 10-22

23 In layout 007c76 worden de turbines opgesteld op radialen door de beide radars. Elke rij bevat 5 turbines, zodat er 10 rijen ontstaan. De gemerkte kruisjes zijn respectievelijk de radarinstallatie te Zeebrugge (rechtsboven), de radarpost te Oostende en het aansluitpunt aan de Spuikom te Oostende (linksonder). De volgende tabel bevat de afstand tussen deze merkpunten tot de dichtste en de verste turbine (afstand in vogelvlucht). Merkpunt Dichtste turbine (km) Verste turbine (km) Radar Zeebrugge 15,0 (turbine 50) 19,5 (turbine 1) Radar Oostende 6,4 (turbine 1) 12,4 (turbine 50) Trafopost Spuikom 8,1 (turbine 1) 13,4 (turbine 50) De totale oppervlakte omschreven door de 50 turbines bedraagt in deze layout 12,46 km² met een perimeter van 15,5 km. Dit wil zeggen dat het windpark volgens layout 007c76 23% inneemt van de 52,9 km² grote zandbank BKW1967/479/Hoofdstuk 10-23

24 Alternatieve routes voor on-shore kabel Op Tabel 0-6 (p. 229) zijn 4 alternatieve kabeltracés voorgesteld. Elk van deze configuraties werd overwogen alvorens men tot het uiteindelijke tracé kwam. De keuze wordt voornamelijk bepaald door de haalbaarheid van de kruising van de woonzone tussen de Koninklijke Baan en het parkgebied en dit zowel op uitvoeringstechnisch vlak als op vlak van de ruimtelijke ordening. Een rechtlijnig tracé ten behoeve van de gestuurde boringen, zoals het voorgestelde basistracé, blijkt niet haalbaar/niet toegelaten omwille van onderkruisen van gebouwen en/of bebouwde percelen en het kruisen van een toekomstige verkaveling. Daarom werden alternatieve tracés onderzocht. Het eerste alternatief is ingeplant langsheen een nog aan te leggen weg. Hiervoor werden 3 verschillende varianten onderzocht. De tracés a en b lopen doorheen geplande verkavelingen en/of private eigendommen. Hiervoor is onderhandelen met verkavelaars en eigenaars noodzakelijk. Het tracé c daarentegen ligt volledig op openbaar domein. Het tweede alternatief kruist het domein van een rusthuis ter hoogte van de duinen. Men moet er bijgevolg rekening mee houden dat uitbreidingsmogelijkheden van het rusthuis niet worden belemmerd. Een derde alternatief, trace 3, loopt vanaf de aanlanding langsheen de gewestweg N34 tot ter hoogt van de Vismijnlaan. Middels een gestuurde boring kruist hier de elektriciteitsleiding de N34 en de Spuikom om te eindigen in de elektriciteits centrale Sas Slijkens te Bredene. Hierdoor wordt de woonzone maximaal ontweken. Het strand en de duinengordel worden door middel van een gestuurde boring gekruist ter hoogte van hetzij het openluchtsportcentrum aan de Fortstraat (alternatief 3a); hetzij het Zeemanshuis aan de Godtschalekstraat (alternatief 3b). Alle vermelde tracés vereisen belangrijke delen in open sleuf en/of meerdere korte gestuurde boringen BKW1967/479/Hoofdstuk 10-24

25 Figuur 0-6 Overzicht tracé alternatieven BKW1967/479/Hoofdstuk 10-25

26 10.4 BESCHRIJVING VAN DE SITE OP DE WENDUINE BANK Hydro- en geografisch gezien ligt het studiegebied en meer specifiek het concessiegebied, op de zuidflank van de Wielingen Pas en op de Wenduinebank. De Wenduine Bank vormt de scheiding tussen de Wielingen Pas en de Grote Rede gesitueerd voor Oostende. De Wielingen Pas is historisch gezien steeds een ebschaar geweest, met name een verlenging van het hoofdvaarwater van de Westerschelde. Het geheel van de geplande site zal zich op minstens 5 km van de kust zal bevinden Fysische aspecten De windsnelheden op zee lopen uiteraard hoger op dan op het land. De wind waait vooral uit het westen en het zuidwesten. De oppervlakkige bodemsedimenten in het beschouwde studiegebied van de Wenduine bank worden gekenmerkt door een fijn zand (gemiddelde korrelgrootte < 260µm), met een siltgehalte (%<63µm) van 3 tot 33% en een kleigehalte (%<2 µm) van 3 tot 15%. Door de specifieke hydrodynamische condities vertoont het water een belangrijke turbulentie en turbiditeit. De samenstelling van de korrels in suspensie zal een goede gelijkenis vertonen met de oppervlakkige bodemsedimenten. De korrelverdeling van de sedimenten in suspensie is ruwweg 5% zand, 65% silt en 30% klei, waarbij de zandfractie ondervertegenwoordigd zal zijn vermits het moeilijker in suspensie wordt gebracht Biologische aspecten Op en in de Noordzeebodem langs de Belgische Kust nemen ongewervelden, zoals wormen, kreeftachtigen en weekdieren een belangrijke plaats in. Vastzittende algen ontbreken vrijwel. Tengevolge de specifieke combinatie van wind, stromingen en getijdewerking worden de submariene habitats gekenmerkt door een hoge dynamiek. Hierdoor zijn de sedimenten uiterst mobiel, d.w.z. ze worden heel frequent in suspensie gebracht, getransporteerd en terug afgezet. Algemeen over de gehele Noordzee, komen het gehele jaar door zeevogels voor. De kuststrook wordt gedurende het gehele jaar, maar vooral in voor- en BKW1967/479/Hoofdstuk 10-26

27 najaar gebruikt door zeevogels en niet-zeevogels voor de trek tussen broeden overwinteringsgebieden. De meeste informatie betreffende vissen in de Noordzee heeft betrekking op commerciële soorten zoals haring en kabeljauw. Deze soorten vertonen grote meerjaarlijkse schommelingen in dichtheid die onder andere verband houden met visserijeffecten. In de kustzone zijn grondels qua aantallen de belangrijkste soorten. Vissen vormen een belangrijke voedselbron voor andere vissen en vogels. In ondiepe wateren zijn bodemvissen beter bereikbaar en vormen daar uit energetisch oogpunt in het algemeen een belangrijker prooi voor vogels dan in diepere wateren Menselijke activiteiten De Wenduinebank is enkel voor de kustvisserij (hypothetisch stelt men een maximaal verlies van 1.5 % van de visgrond) van economisch belang. Meestal wordt hier op garnaal en kabeljauw gevist en dit volgens het seizoen. Hypothetisch stelt men een maximaal verlies van 1.5 % van de visgrond. Onder de recreatieve activiteiten op zee vallen de diverse watersporten : zwemmen, duiken, planksurfen, windsurfen, zeilen, pleziervaart, jetski, de boottochten op zee en de sportvisserij. Men kan echter stellen dat globaal gezien in de zone op en rond de Wenduinebank er weinig recreatieve activiteiten plaatsvinden. Wat betreft de scheepvaart geldt er volgende situering van het windenergiepark ten opzichte van de vaarwegen. Het park situeert zich ten noorden van de Aanloop Scheur en de Aanloop Wielingen. Deze eerste route wordt gevolgd door de grotere zeeschepen en is beloodst. De minimale afstand tot het park bedraagt ongeveer 3 km. De laatste route wordt gebruikt door schepen met diepgang tot 8 m. Scheur-West is de hoofdvaargeul vanuit Frankrijk naar de havens van Oostende, Zeebrugge, Vlissingen, Gent en Antwerpen. De vaarroute Wielingen wordt door coasters gebruikt. Het windenergiepark situeert zich ten zuiden van vaarwegen waar voornamelijk kustvaart optreedt van schepen met een diepgang van ongeveer 4 m BKW1967/479/Hoofdstuk 10-27

28 10.5 IMPACT OP MILIEU VAN HET OFF-SHORE WINDTURBINEPARK De meest significante milieu-effecten worden hierna samengevat per invloedsgroep (lucht, water, fauna & flora, enz.) waarvan telkens de effecten samen met een waardering van hun impact (geen of gering, negatief, positief of weinig gekend) weergegeven worden. Nadien volgt er een korte synthese waarin de globale waardering van de effecten en verzachtende maatregelen worden voorgesteld. Er wordt, voor wat de milieu-effecten betreft, onderscheid gemaakt tussen de uitvoeringsfase en de exploitatiefase. Tijdelijke effecten tijdens de uitvoeringsfase van het windenergiepark De installatie van het windenergiepark bestaat uit het afzonderlijk inplanten van 50 windturbines en 1 transformatorpost op zee. Elk van de 51 palen wordt in de grond geheid of getrild, waarna de paalvoet tegen erosie beschermd wordt door het aanbrengen van een steenbestorting (in een zone met diameter 48 m rond elke paal). Permanente effecten tijdens de exploitatiefase van het windenergiepark De permanente effecten kunnen het best bekeken worden enerzijds voor het park in zijn geheel en anderzijds voor de verschillende onderdelen van het park. Tijdelijke effecten tijdens het plaatsen van de kabels Kabels worden enerzijds gelegd tussen de windturbines en de transformatorpost op zee en anderzijds tussen de transformatorpost op zee en de transformator aan land. Permanente effecten tijdens de exploitatiefase van de kabels Nadat de kabels gelegd zijn, bevinden deze zich onder de zeebodem, voorzien van de vereiste minimale dekking, nl. 1,50 m à 2,00 m BKW1967/479/Hoofdstuk 10-28

29 Fysische aspecten Luchtkwaliteit Tijdelijke effecten, tijdens de uitvoering van het windenergiepark, op de luchtkwaliteit zijn terug te vinden in een lichte toename van de CO 2, SO 2 en NO x uitstoot tijdens de installatiewerkzaamheden. Deze effecten zijn echter gering ten gevolge van de beperkte werf (wat betreft aantal ingezette vaartuigen en spreiding in ruimte en tijd) en de grote atmosferische dispersiecapaciteit van de site. De atmosferische emissies zijn dus uitsluitend afkomstig van de motoruitlaten van de in te zetten vaartuigen en installaties. Hun effecten zullen slechts te herleiden zijn tot lokale en tijdelijke verhogingen van de concentraties. Vele vaartuigen en machines worden bovendien gespreid in ruimte en tijd ingezet. Deze piekinzet zal slechts leiden tot piek-uitstoten en de emissies vertonen een lokaal en kortstondig patroon. Men mag aannemen dat de atmosferische emissies tengevolge van de motoruitlaten van het gebruikte installatiematerieel zich in dezelfde mate verhouden als deze van de andere activiteiten op zee. Wegens hun kortstondig karakter zijn ze dus minimaal in vergelijking met andere industriële activiteiten (scheepvaart, baggerwerken, ) in deze zone. Het windenergiepark in zijn geheel heeft een permanent effect tijdens de exploitatiefase. Windenergie is immers een groene energiebron waardoor belangrijke emissies, die klassieke centrales wel veroorzaken, vermeden worden. De afwezigheid van enige CO 2 uitstoot (welke oploopt bij de traditionele centrales tot 132 à 264 kton/jaar) heeft een positieve invloed op het het broeikaseffect. Ook SO 2 en NO x worden vermeden. Ook zijn er tijdelijke effecten op de luchtkwaliteit tijdens de uitvoeringsfase van de kabels. Ten gevolge van de uitstoot tijdens de installatiewerkzaamheden is een lichte, lokale toename van CO 2, SO 2 en NO x te verwachten. Het betreft hier een gering effect omwille van de beperkte werf (wat betreft in te zetten vaartuigen, uitvoeringstijd en ruimtelijke spreiding) en de grote atmosferische dispersiecapaciteit van de site BKW1967/479/Hoofdstuk 10-29

30 Waterkwaliteit We onderscheiden drie tijdelijke effecten op de waterkwaliteit, tijdens de uitvoeringsfase van het windenergiepark : Turbiditeitstoename Polluenten Occasionele en/of accidentele spills Een eerste tijdelijk effect op de waterkwaliteit is turbiditeitstoename van de waterkolom tengevolge van het opnieuw in beweging brengen van de sedimenten. Dit is te wijten aan het installeren van de palen en het aanbrengen van de erosiebescherming. Dit effect is echter gering gezien de permanent hoge achtergrondwaarden van de sedimentdynamiek in de Belgische Kustwateren en de beperkte omvang van het werkterrein binnen het consessiegebied (slechts 25%). Een tweede tijdelijk effect is de lichte toename van polluenten (o.a. organische, anorganische en zware metalen) en daarmee samengaand de lichte verstoring van de O 2, C, N en P balans. Tevens is er het tijdelijk effect op de BOD/COD factor (Biological Oxygen Demand/Carbon Oxygen Demand). Er is mogelijk een licht verhoogde BOD/COD factor tengevolge van de recirculatie van de sedimenten waar te nemen. Dit zijn geringe effecten te verklaren door de aanwezigheid van een dynamische omgeving, de beperkte oppervlakte van de zeebodem die geroerd wordt en de spreiding van de werkzaamheden in ruimte en tijd. Een derde tijdelijk effect, namelijk dit van ocassionele en/of accidentele spills op de waterkwaliteit, is weinig waarschijnlijk gezien de vaartuigen en installaties aan MARPOL voorschriften voldoen. De palen (componenten onder water) zorgen voor een permanente beïnvloeding van de waterkwaliteit tijdens de exploitatiefase. De installatie van de paal en de daaruitvoortvloeiende zogstroming achter elke paal veroorzaakt een lichte turbiditeitstoename van de waterkolom door recirculatie van de sedimenten. Deze recirculatie van de sedimenten zorgt op zijn beurt voor een licht verhoogde BOD/COD waarde. Naast de lichte verhoging van de BOD/COD waarde is er een lichte toename van polluenten (organische, anorganische, zware metalen) en een lichte verstoring van de O 2, C, N en P balans BKW1967/479/Hoofdstuk 10-30

31 Corrosie van de palen zal een gering effect hebben op de waterkwaliteit door een zorgvuldige keuze van de beschermingsmaterialen en beschermingstechnieken. Tijdens de uitvoeringsfase van de kabels is er een tijdelijk effect op de waterkwaliteit waar te nemen. En dit tengevolge van een lokale turbiditeitstoename van de waterkolom. Door de kabelleglegoperaties treden de sedimenten op de zeebodem opnieuw in beweging. Het betreft een gering effect gezien de permanent hoge achtergrondwaarden van deze sedimentenbeweging in Belgische Kustwateren en de beperkte werf (zowel qua geroerd bodemoppervlak als qua uitvoeringstijd). Een lichte toename van polluenten (organische, anorganische, zware metalen), een lichte verstoring van de O 2,C,N en P balans en een licht verhoogde BOD/COD factor tengevolge van de recirculatie van de sedimenten zijn andere significante effecten op de waterkwaliteit. Ook hier gaat het om een gering effect gezien de beperkte werf (zowel qua geroerd bodemoppervlak als qua uitvoeringstijd). Occasionele en/of accidentele spills zijn weinig waarschijnlijk gezien de vaartuigen en de installaties aan MARPOL voorschriften zullen voldoen Sedimentkwaliteit Tijdens de uitvoeringsfase van het windenergiepark wordt de sedimentkwaliteit tijdelijk beïnvloed door agitatie en resuspensie van de sedimenten ten gevolge van de installatie-operaties. Deze impact is gering aangezien er permanente sedimentdynamiek aanwezig is in de Belgische Kustwateren en aangezien er een ruime spreiding is van de operaties zowel in ruimte als in tijd. Er is mogelijks een lichte aanrijking van het sediment met polluenten maar dit effect is gering wegens de beperkte impact van de installatiewerkzaamheden op de waterkwaliteit BKW1967/479/Hoofdstuk 10-31

32 De palen hebben eveneens een permanent effect, tijdens de exploitatie van het windenergiepark, op de sedimentkwaliteit. Ten gevolge van de agitatie en de resuspensie van sedimenten in de turbulente zogstroming achter elke paal zijn er slechts geringe morfologische wijziging te verwachten, doch een monitoring na installatie van het windmolenpark is een noodzaak. De sedimentkwaliteit kan mogelijks wijzigingen ondergaan door lichte aanrijking van de sedimenten met polluenten. Naast de palen speelt er nog een andere invloed mee van de componenten onder water op de sedimentkwaliteit nl. de invloed tengevolge van aanbrengen van de erosiebescherming. Het aanbrengen van de erosiebescherming (steenbestorting) heeft een geringe impact op de sedimentkwaliteit door de beperkte oppervlakte waarop erosiebescherming wordt aangebracht (< 1% van de door het park ingenomen oppervlakte). De sedimentkwaliteit wordt tijdelijk beïnvloed tijdens de uitvoeringsfase van de kabels. De agitatie en resuspensie van sedimenten tengevolge kabellegoperaties zal slechts geringe impact hebben op de sedimentkwaliteit gezien de permanente sedimentendynamiek in Belgische Kustwateren en gezien de beperkte werf (zowel qua geroerd bodemoppervlak als qua uitvoeringstijd). De mogelijks lichte aanrijking van sedimenten met polluenten via de waterkolom heeft een gering effect wegens de geringe impact van de kabellegoperaties op waterkwaliteit Windklimaat De componenten boven water (rotors, gondels, torens, transformatoren) hebben een permanent effect op het windklimaat tijdens de exploitatiefase van het windenergiepark In het zog van de rotor van de windturbine zijn er verlaagde windsnelheden en verhoogde turbulentie waar te nemen. Deze effecten zijn beperkt tot een afstand van ca. 8 rotordiameters, zo n 600 m, achter de rotor Hydrodynamica Dit permanent effect tijdens de exploitatiefase van het windenergiepark is te wijten aan de invloed van de componenten onder water; nl. de palen BKW1967/479/Hoofdstuk 10-32

33 De installatie van de palen brengt lokale verstoringen van de stromingen en de golven rond elke individuele paal met zich mee. Deze storingen zorgen voor verlaagde snelheden en verhoogde turbulentie in het zog van de paal over een afstand van ca 100 keer de paaldiameter, ongeveer 450 m. De intensiteit en de richting van de zogstromen varieert met het getij. Aangenomen wordt dat er geen wijzigingen zijn van het globaal stromings- en golfklimaat van het park in zijn geheel. De turbulente stroming in het zog van elke paal kan zich over grote afstanden laten voelen, ook al varieert de richting en de intensiteit van deze zogstroming met het getij. Een lichte erosie van de zeebodem (buiten de door stortstenen beschermde paalvoeten) is niet uit te sluiten, vandaar dat regelmatige monitoring noodzakelijk is. De verhoogde turbiditeit tengevolge van deze lichte erosie heeft een geringe impact en dit tengevolge van de permanent hoge achtergrondwaarden van de sedimentendynamiek in de Belgische kustwateren Biologische aspecten Er zijn tijdelijke effecten waar te nemen op de fauna en de flora tijdens de uitvoering van het windenergiepark. Mogelijks tijdelijke aantasting van benthos door afzetting van materialen in suspensie. Deze aantasting heeft een gering effect wegens de spreiding van de werkzaamheden in ruimte en tijd en omwille van de grote herlokatiepotentiaal van benthos. Tijdelijke verstoring en verschrikking van de vissen door o.a. geluidstoename, substraatwijziging en verminderde lichtpenetratie. Door de grote uitwijkmogelijkheden van de vissen en de spreiding van de werkzaamheden in ruimte en tijd hebben de verstoringen en verschrikkingen echter een gering effect op het visbestand. Tijdelijke effecten op het vogelbestand zijn terug te vinden in mogelijke verstoring van de voedselbanken en geluidshinder. Deze effecten zijn gering omwille van de spreiding van de werkzaamheden in ruimte en tijd. Flora : tijdelijk verhoogde resuspensie van de partikels. Het gaat hier om een geringe verstoring wegens de hoge mobiliteitsfactor van het fytoplankton, hun grote herkolonisatiepotentiaal en omwille van de spreiding van de werkzaamheden in ruimte en tijd BKW1967/479/Hoofdstuk 10-33

34 De componenten boven water (rotors, gondels, torens, transformatoren) zorgen voor een permanent effect op de fauna en de flora tijdens de exploitatiefase. De impact van de installaties boven water, door barrièrewerking en geluidshinder, op de verstoring van de trekroutes en de vliegbewegingen is onduidelijk. Vermoedelijk treedt er gewenning op en een aanpassing van het vlieggedrag. Niettegenstaande er in de literatuur weinig bekend is over de impact van de installaties boven water op het sterftecijfer van vogels, is er slechts een geringe toename van het aantal sterfgevallen te verwachten. Volgens recent onderzoek ( Birds choose to fly around turbines, Jack Jackson, Windpower Monthly, juni 2001) stippelen vogels hun vluchtroute zodanig uit dat ze vermijden om in de buurt van de windturbines te komen. Ze zien de turbines vanop een bepaalde afstand en passen hun koers aan om zo rond de turbine te vliegen. De installaties boven water oefenen slechts een beperkte invloed uit op de de rust en foerageerplaatsen van de vogels. Verstoring van de rust en foerageerplaatsen is beperkt daar er in de nabije omgeving voldoende andere (Vlaamse) banken aanwezig zijn. Ook de componenten onder water (de palen) hebben een permanente invloed op de fauna en de flora tijdens de exploitatiefase van het windenergiepark. De benthos worden mogelijk aangetast door de sedimentatie van gesuspendeerde materialen, doch dit zal een gering effect hebben omwille van de grote herkolonisatiepotentiaal van de benthos. Naast de palen levert ook de erosiebescherming een permanente invloed op de fauna en de flora tijdens de exploitatiefase. Benthos : wegens de grote herkolonisatiepotentiaal van de benthos zal de aantasting van het substraat dat geschikt is voor de benthos slechts gering zijn. Aanbrengen van een steenbestorting heeft dus slechts een beperkte invloed. Vissen : de wijziging van het substraat door erosiebescherming (steenbestorting) kan mogelijks een positief effect hebben op het visbestand. De erosiebescherming kan dienst doen als paaiplaats en kinderkamerinrichting voor vissen en andere fauna. De aanwezigheid van vissen kan bovendien versterkt worden door de verminderde visactiviteit binnen het park. Flora : de substraatwijziging tengevolge van de erosiebescherming kan leiden tot een toename van de biodiversiteit en dus een positief effect hebben op de flora (bijvoorbeeld vegetatie met hogere (macro) wieren) BKW1967/479/Hoofdstuk 10-34

35 Er zijn eveneens tijdelijke effecten tijdens de uitvoeringsfase van de kabels op de fauna en de flora. Benthos : wegens de grote herkolonisatiepotentiaal van de benthos en de beperktheid van de werf (zowel qua bodemoppervlakte als qua uitvoeringstermijn) zal de aantasting van de benthos door sedimentatie van gesuspendeerde materialen slechts gering zijn. Vissen : de verstoring en verschrikking van de vissen, door geluid, substraatwijziging en verminderde lichtpenetratie is gering door de grote uitwijkmogelijkheden van de vissen en de beperkte werf. Vogels : de verstoring van de vogels, door geluid en verstoring voedselbanken is gering omwille van de grote uitwijkmogelijkheden van de vogels en de beperkte werf. Flora : de verstoring van de flora door verhoogde resuspensie van partikels is gering omwille van de hoge mobiliteitsfactor van het fytoplankton en zijn grote herkolonisatiepotentiaal en omwille van de beperkte werf Menselijke activiteiten Geluid Tijdens de uitvoering van het windenergiepark is er een algemene tijdelijke geluidstoename. Offshore is de impact gering gezien de spreiding van de installatiewerkzaamheden in ruimte en tijd. Onshore is de impact nihil omwille van de grote afstand tot de kustlijn. Er is een permanente geluidsinvloed van de componenten boven water tijdens de exploitatiefase. De installaties boven water veroorzaken een toename van het off-shore geluidsdrukniveau niettegenstaande het geluid sterk afneemt met de afstand tot de bron. Deze geluidsdrukniveautoename kan mogelijks een verstorend effect hebben op de avifauna. Over de mogelijke negatieve impact van de verandering in onderwatergeluid op de onderwaterfauna is weinig bekend. Het geluid van de draaiende beweging van de rotor zal niet aan de kust waargenomen worden. Ten gevolge van de kabellegoperatie is er een lichte tijdelijke geluidstoename. Deze geluidstoename heeft een geringe impact op de offshore gezien de beperkte werf (zowel qua in te zetten vaartuigen, qua oppervlak als qua uitvoeringstijd). Gezien de grote afstand tot de kustlijn heeft de lichte geluidstoename geen impact onshore BKW1967/479/Hoofdstuk 10-35

36 Landschap De tijdelijke verstoring van het landschap tijdens de uitvoeringsfase van het windenergiepark kan aanzien worden als een gering effect omwille van de spreiding van de werkzaamheden in ruimte en tijd. De componenten boven water hebben een permanente invloed tijdens de exploitatiefase. De visuele impact van de componenten boven water is duidelijk aanwezig. Er is een verstoring van de wijdsheid en openheid van het zeelandschap. Maar de impact wordt beperkt door de voldoende grote afstand van het windenergiepark tot de kust. De sociale aanvaarding van de verstoring van het zeezicht is een subjectief gegeven en is eveneens afhankelijk van de opinies pro of contra windenergie. Figuur 0-7 Impact van de windturbines op het landschap, Visualisatie van toekomstig windpark, gezien vanop de Zeedijk te Oostende ter hoogte van de Renbaan BKW1967/479/Hoofdstuk 10-36

37 Figuur 0-8 Impact van de windturbines op het landschap - Visualisatie van toekomstig windpark, gezien vanop het Fort Napoleon te Oostende Energie Bij beschouwen van het volledige windenergiepark kan worden besloten dat windenergie een hernieuwbare energiebron is. Het 100 MW windenergiepark zal jaarlijks MWh energie produceren, dit komt overeen met het verbruik van ca gezinnen BKW1967/479/Hoofdstuk 10-37

38 Socio-economische factoren Visserij : Het ontoegankelijk maken van het windenergiepark gaat gepaard met een vermindering van visgronden. Daarentegen kan een toegankelijk windenergiepark (ook tengevolge van de positieve effecten van de aangebrachte erosiebescherming, onder de vorm van harde substraten, op fauna & flora) op middellange en lange termijn het visaanbod in de regio vergroten. Toerisme : Het ontoegankelijk maken van het windenergiepark gaat gepaard met een vermindering van de beschikbare zone voor watersport (zeilen, sportvisserij, pleziervaart). De initiatiefnemer zal het park openstellen voor geleide toeristische bezoeken (bootexcursies). Educatie : Educatieve initiatieven zullen door de initiatiefnemer gesteund worden. Een offshore windenergiepark is immers een veelzijdig onderwerp dat te maken heeft met een veelheid aan (natuur)wetenschappen, technologieën en socio-economische aspecten. Wetenschap : De initiatiefnemer van het windenergiepark verleent steun aan wetenschappelijke onderzoeksprogramma s die in het windenergiepark kunnen doorgaan. Zo zijn er onder meer de studie van de kunstmatige habitats geboden door de erosiebescherming rond de paalvoeten, de observatie van vogeltrekroutes en effecten van het park op de vogels, de impact van geluid op het onderwaterleven,... Werkgelegenheid : Het is duidelijk dat de fabricage, de installatie, de exploitatie, het onderhoud en de monitoring van het windenergiepark veel werkgelegenheid genereert. Veiligheidsaspecten De gevolgen van een aanvaring van een windturbine door een schip is afhankelijk van verschillende factoren. Het in aanmerking nemen van een doemscenario waarbij een groot schip met gevaarlijke lading tegen hoge snelheid een windturbine raakt lijkt weinig realistisch. De gevolgen voor mens en milieu zullen in elk geval niet al te ernstig zijn BKW1967/479/Hoofdstuk 10-38

39 De vaarroutes van grote schepen kruisen het windpark niet en zijn op voldoende afstand ervan gesitueerd, zodat aanvaring tussen schepen onderling tengevolge van de aanwezigheid van het windenergiepark weinig waarschijnlijk is. Ook ongevallen die geen betrekking hebben op de scheepvaart kunnen optreden. Ondermeer bladbreuk, omvallen van de turbine, ijsafzetting op de bladen, kabelbreuk,.. Omwille van de ligging van het park (niet op land) zullen deze effecten weinig milieuschade en menselijke letsels veroorzaken. Men zal algemeen maatregelen nemen om de risico s te beperken. Hieronder valt bijvoorbeeld het instellen van een veiligheidszone, aanbrengen van markering en signalisatie, zeekaarten, bijkomende radarsensoren, erosiebescherming rond de funderingen,.. Ook de kans op mogelijke problemen met de windturbine zelf wordt geminimaliseerd door bepaalde uitvoeringsmaatregelen Permanente effecten tijdens exploitatiefase kabels Straling Elektromagnetische velden van 3-fasen heffen mekaar op indien 3 fasen in 1 kabel verwerkt zijn (verbindingen van windturbines met transformator). Indien elke fase een aparte kabel uitmaakt (verbinding van transformator naar land), zullen deze 3 kabels gebundeld gelegd worden, waardoor de eventuele residuele straling verwaarloosbaar is t.o.v. achtergrondwaarden van aardstraling. De eventueel residuele straling heeft geen effect op mens, fauna & flora. Veiligheid Ter bevordering van de veiligheid zal de dekking boven kabels groter zijn dan minimale dekking vereist door Zeevisserij. Ter controle van de aanwezigheid van voldoende dekking is een regelmatige monitoring gepland BKW1967/479/Hoofdstuk 10-39

40 Samenvatting en maatregelen om milieu-impact te beperken Globaal beeld Globaal kan gesteld worden dat de tijdelijke impact van de installatiewerkzaamheden gering is, omwille van de volgende redenen : De installatie geschiedt paal per paal, zodat de werkzaamheden sterk gespreid zijn in de tijd (binnen de totale periode van 2 voorziene werkbare seizoenen). De installatie geschiedt paal per paal, zodat de werf telkens een beperkte oppervlakte bestrijkt binnen de totaliteit van de door het windenergiepark ingenomen zone. Bovendien bestaat de werf slechts uit een beperkt aantal vaartuigen, vergeleken bij de permanente scheepvaarttrafiek voor de kust van Oostende tot Zeebrugge. De totale oppervlakte van de geroerde zeebodem tengevolge van het installeren van de palen wordt begroot op m 2, wat minder is dan 0,5 % van de totale oppervlakte die wordt bestreken door het windenergiepark. Globaal beeld van de permanente effecten tijdens de exploitatiefase tengevolge van de componenten boven water : er wordt verwacht dat de permanente effecten niet nefast zijn voor het voorgestelde project, mits aandacht wordt geschonken aan de hieronder beschreven begeleidende maatregelen : De sociale aanvaarding van een zekere verstoring van het zicht op de zee hangt af van subjectieve factoren. Ondermeer de mate waarin een persoon sceptisch staat tegenover windenergie of er een fervent voorstander van is, speelt een belangrijke rol. Hier is zeker ruimte om via educatieve en informatieve initiatieven het publiek beter voor te lichten omtrent het belang en de effecten van windenergie. Het spreekt voor zich dat maatregelen dienen genomen te worden om de bestaande visuele impact tot een minimum te beperken (verven in onopvallende kleur, geen verschillende types windturbines mengen, turbines niet hoger dan noodzakelijk, turbines niet verder van elkaar dan noodzakelijk). Wat de verstorende werking is van een offshore windenergiepark op de trekroutes van vogels, de vliegbewegingen, de rust- en foerageerplaatsen, is momenteel slechts in beperkte mate informatie beschikbaar. Men is bovendien vaak aangewezen op waarnemingen vanop het land. Er zijn echter geen aanwijzingen dat de bouw van een offshore windenergiepark rampzalig zou zijn voor het vogelbestand. Zo zijn de cijfers in de literatuur over additionele sterfte van vogels tengevolge van offshore windparken uiterst laag, BKW1967/479/Hoofdstuk 10-40