JAARGANG 2 DECEMBER 2008 NR 6. Voorzitter. Paul Koeslag. neemt afscheid. Agressie en werken in de publieke sector Leden waarderen bond met een 7,5

Transcriptie

1 JAARGANG 2 DECEMBER 2008 NR 6 Voorzitter Paul Koeslag neemt afscheid Agressie en werken in de publieke sector Leden waarderen bond met een 7,5

2 Haal het beste uit de zorg met de Beter Af Polis Nu 25% EXTRA korting op uw aanvullende verzekering Als lid van CNV Publieke Zaak 7,5% korting op de basisverzekering en 10% op de aanvullende verzekeringen Achmea hanteert geen voorkeursbeleid voor geneesmiddelen U betaalt bij ons geen verplicht eigen risico voor een aantal veelvoorkomende operaties Saskia is met volle tevredenheid verzekerd bij Zilveren Kruis Achmea. Het verschil zit m voor haar vooral in de uitgebreide dekking en de collectieve korting. Wilt u net als Saskia en Nederlanders profiteren van de aantrekkelijke korting en de andere voordelen van onze Beter Af Polis? Stap dan voor 31 december over. Bel of ga naar

3 Inhoud Voorpagina: Voorzitter Paul Koeslag neemt afscheid. Lees zijn afscheidscolumn op pagina 4 en een interview op pagina 22. Foto s van Paul Koeslag in dit nummer zijn van Kees Winkelman. Leden en medewerkers vormen de gemeenschap Een camera op de werkvloer, mag dat? 12 Aandacht voor agressie Reacties 6 Nieuwe vakbondsconsulent 20 Rubrieken Kort 8 Verleden, heden 16 en toekomst CWI Ongewenst gedrag 17 op de werkvloer Werken met Kerst! 19 Op de bres voor 24 chronisch zieken Rapportcijfer 7,5! 30 Functieprofiel 32 nieuwe voorzitter Ledenvoordelen, adressen, 34 contributie en colofon Mijn Column 5 Mijn Vraag 11 Mijn Goed Recht 21 Mijn Beroep 25 Mijn Dilemma 27 Mijn Bond 31 MijnVakbond.NL december 2008

4 A A N B I E D I N G Congres Spiritualiteit in de zorg Van 175,- voor 75,- * Waarom hebt u voor dit vak gekozen? Waarom elke dag opnieuw inzetten voor uw zieke medemens? Spiritualiteit speelt een niet weg te denken rol om als verzorgende en verpleegkundige het vak te blijven uitoefenen. Dit congres biedt u een unieke kans hierover na te denken en kennis uit te diepen. Meer informatie over dit congres vindt u op onze website Vrijdag 6 maart 2009, uur Conferentiecentrum Zonheuvel, Doorn (Inclusief lunch) 100,- korting Workshops: Multireligiositeit (verschillende religies in het team geestelijke verzorging) Als moslima in de zorg Gebed en genezing (welke rol heeft gebed in de genezing van zieken?) Joodse spiritualiteit en zorg (met mede - werking van opperrabijn B. Jacobs) Spiritualiteit en verpleegkunde Benedictijnse spiritualiteit voor zorgverleners (met Geert Derkse) What do I say (workshop over reageren op zinvragen als waarom overkomt mij deze ziekte? ) Religieuze inspiratie in de zorg Sprekers: ADRI VERWEIJ - Stichting Geloofsovertuiging en Levensbeschouwing, over het belang van spiritualiteit in de zorg MARTIEN PIJNENBURG - medisch-ethicus Radboud ziekenhuis Nijmegen, over God is terug MARTIN WALTON - universitair hoofddocent geestelijke verzorging Protestantse Theo logische Universiteit, over spiri tualiteit: hart van de zorgverlening ANNEKE DE VRIES - geestelijk verzorger, over spiritualiteit in de praktijk * Aanbieding alleen geldig voor leden met onderstaande bon! Wilt u deelnemen? Stuur de onderstaande bon voor 1 februari 2009 op naar: Redactie MijnVakbond.NL, Antwoordnummer 600, 2508 VB Den Haag of per fax: Aanmeldbon Spiritualiteit in de zorg Naam m / v * Adres Postcode Plaats Telefoon Lidmaatschapsnr. (zie adresdrager) Welke workshop wilt u volgen? 1 e keus 2 e keus Rek. nr. Handtekening Datum Hierbij machtig ik de organisatie om éénmalig het bedrag à 75,- af te schrijven van bovenstaande rekening. * doorhalen wat niet van toepassing is. Het congres Spiritualiteit in de zorg wordt georganiseerd door 100,- korting wordt u aangeboden door uw vakbond

5 Mijn Column Mensen die er toe doen Vanaf 1980 ben ik werkzaam bij onze bond. Sinds 1990 als lid van het Bestuur en vanaf 2000 als voorzitter. Met volle overtuiging en met veel plezier. Toch heb ik besloten om mij per 1 januari 2009 niet voor een derde termijn van vier jaar beschikbaar te stellen. In februari word ik 56 en dat betekent dat ik nog zo n tien jaar actief wil zijn in het arbeidsproces. Ik vind dit het juiste moment om mijn loopbaan een andere wending te geven. Het is ook voor de bond een goed moment. Na een periode van acht jaar lijkt het me goed dat een nieuwe voorzitter de organisatie gaat leiden. Ik heb het idee dat ik een gezonde organisatie achterlaat. De wensen van leden zijn steeds meer het uitgangspunt van ons denken en doen. Dat dit gewaardeerd wordt blijkt uit het aantal leden, daar zit al twee jaar een stijgende lijn in. We hebben ook steeds meer aandacht voor marketing en de financiën van de bond zijn op orde. Zowel de leden als de medewerkers geven in onderzoeken aan de bond te waarderen. Kortom, ik verlaat de bond met een gerust hart. Het christelijk-sociaal gedachtegoed is belangrijk in mijn leven. De gemeenschap die onze bond vormt en waarvan ik zolang deel uit maak- is voor mij minstens zo belangrijk. Loslaten van deze gemeenschap, de vereniging en de werkorganisatie vind ik moeilijk. Voor mij zijn het de mensen die er toe doen, die het verschil maken. Leden die bellen, mailen, ons steunen en waarderen. Kaderleden die zich enorm inspannen voor vereniging en werkorganisatie. En medewerkers waar de inzet en de betrokkenheid van afspat. Voor deze mensen, deze gemeenschap, heb ik me met volle overtuiging en met heel veel plezier al die jaren ingezet. Beste leden, dank voor de samenwerking en het werkplezier, dank voor de waardering en het vertrouwen dat u mij hebt gegeven. Paul Koeslag, voorzitter MijnVakbond.NL december 2008

6 reacties Wij zijn altijd benieuwd naar uw mening. Dus: wilt u reageren op een artikel? Graag! Mail naar: redactie@mijnvakbond.nl. Schrijven kan ook. Stuur dan een briefje naar: MijnVakbond.NL, t.a.v. De Redactie, Postbus 84500, 2508 AM Den Haag. De redactie behoudt zich het recht voor in te korten en / of te redigeren. Moeders moeten blijven werken (1) Meer of minder werken dient volgens mij een eigen VRIJE keuze te zijn, die niets met man of vrouw zijn te maken heeft. We moeten van de overheid meer werken. Waar haalt die overheid dat m o e t e n vandaan? Voor wiens hebzucht moet ik dan meer werken? Als je zelf genoegen neemt met minder is dat toch je eigen keuze? Als ik kies voor welzijn i.p.v. welvaart moet ik dat toch zelf weten. Als iemand zijn of haar kind zelf wil opvoeden, dan is dat toch een fundamenteel recht? We leven in een vrij land. Toch...? En bij die vrijheid hoort mijns inziens respect voor ieders keuze. Via het forum op heer of mevrouw De Graaff. Verlaging van ontslagvergoeding door de kring van kantonrechters Ontslag is een instrument om van een contract af te komen. Een reorganisatie biedt de mogelijkheid tot ontslag en nieuw personeel aan te nemen, is gebleken. Ik vraag mij af wat een contract voor onbepaalde tijd nog waard is. De reden van ontslag is vaak niet zuiver en dat is pijnlijk. Ik vind het redelijk als het verschil in salaris/inkomen na ontslag gecompenseerd wordt. Nu zijn er mensen die teveel meekrijgen en mensen die te weinig meekrijgen. De hoogte van de ontslagvergoeding moet zeker niet door een rechter bepaald worden, die moet zich gewoon aan de regels van zijn wetboek houden. Matthijs Mazereeuw op het forum Moeders moeten blijven werken (2) Waarom zouden moeders een uitzonderingspositie moeten kunnen claimen? Het hebben van kinderen ontslaat je niet van de plicht om voor jezelf te zorgen. De eerste jaren zijn kinderen het meest arbeidsintensief, dus dat daarvoor ondersteuning wordt gegeven kan ik - tot op zekere hoogte - billijken. Maar louter opvoeden is bepaald geen 24-uurstaak en iedereen moet zijn huishouden en sociale leven in zijn vrije tijd persen. Als zelfs de 65 jaar al niet meer heilig is dan is er helemaal geen reden meer om moeders een uitzonderingspositie te geven. Wie als moeder expliciet kan kiezen voor niet werken kan dat eigenlijk alleen doen als ze kan leven van het geld van haar partner. Dat moet je maar net willen. Wat gebeurt er trouwens als die partner wegvalt of geen werk meer heeft? Ook een moeder heeft er alle belang bij om niet van een partner afhankelijk te zijn en zelf de kost te verdienen. Los van zaken als vergrijzing. Om die reden stonden feministen op het recht op werken voor vrouwen in een tijd dat vrouwenwerk per definitie gratis was. Hoe dan nu gestudeerde vrouwen het aanrechtrecht kunnen propageren als echt feminisme begrijp ik dus echt niet. Weer terug bij af? Annemiek Wassenburg via het forum op Fietsvergoeding In MijnVakbond.NL van oktober las ik dat ambtenaren die op de fiets naar en van hun werk gaan een vergoeding krijgen. Het is toch zot dat mensen die op tijd op hun werk horen te zijn voor die tocht een vergoeding krijgen. Als je toch het milieu een goed hart toedraagt ga je op de meest effectieve manier naar je werk. Dus op de fiets en anders met openbaar vervoer. De auto is voor iedereen een noodzakelijk kwaad. Een beloning, omdat je op de fiets op je werk komt, vind ik te zot om over te praten. Van mijn vakbond had ik verwacht dat het belang van de belastingbetaler een grote prioriteit zou hebben. Sijbe Schouwstra MijnVakbond.NL december 2008

7 Wat vindt u ervan? Met de stelling: Moeders moeten blijven werken, was 75 procent het niet eens! 19 procent van de stemmers was het wel met de stelling eens en 6 procent had geen mening. In totaal hebben er 1344 mensen gestemd. Hartelijk dank hiervoor! Nieuwe stelling: Als je in de publieke sector werkt, hoort agressie erbij Bent u het hiermee eens of oneens? Sms uw standpunt naar 4411 en vermeld dan CNV EENS of CNV ONEENS. Ook op internet kunt u uw mening kwijt. Surf dan naar en klik op de poll-knop. De uitslag wordt gepubliceerd in het volgende nummer. Ongewenste situaties in de zorg (1) Het verzorgingstehuis waar ik werk heeft bijna alleen maar mensen zonder enig diploma in dienst. Zij moeten alleen maar zo hard mogelijk werken! Kwaliteit? Vergeet het maar! Zorg? Ja, mij een zorg! Managers? Ziekteverzuimbeleid? Dat betekent hier dat iemand met een gebroken enkel vanuit de rolstoel de nachtdienst doet samen met iemand met een gebroken pols, die niet mag tillen (bij 60 demente bejaarden!). En kennelijk wordt dit allemaal toegestaan door de ARBO arts die in dienst van het bedrijf staat. Ik denk wel dat het wat kort door Ongewenste situaties in de zorg (2) De werknemers in de zorg, ook ik, zijn altijd maar bezig om ook dingen te regelen die buiten hun takenpakket vallen. Misschien moeten we dat eens wat minder doen, want zolang we dat blijven doen, houden we dit systeem zelf in stand. Ik ben hier voorzichtig mee begonnen en het wordt me door mijn leidinggevenden ook niet altijd in dank afgenomen, maar ze begrijpen het wel. de bocht is om alleen het management de schuld te geven. Probleem is eerder dat op de hele gezondheidszorg tot op het bot bezuinigd is en nog steeds wordt. Je krijgt dus het personeel waarvoor je betaalt en als er geen geld is, krijg je alleen nog het laagste van het laagste, samen met die mensen die zo gemotiveerd zijn voor hun verzorgend werk, dat ze letterlijk alles pikken, om maar te kunnen werken. Een schandalige zaak, die alleen maar erger wordt. George, via het forum op En dan is het wel jammer voor de bewoners als het fout gaat, maar ik heb geen zin om overspannen te raken. Dit is voor de bewoners nog veel slechter. Saskia Arbouw, via het forum op MijnVakbond.NL december 2008

8 Geef een stevige hand! Een ferme handdruk vergroot de kansen in een sollicitatiegesprek behoorlijk. Dit blijkt uit de resultaten van een Amerikaans experiment. Een onderzoeker van de universiteit in Iowa bootste een sollicitatiegesprek na. Leidinggevenden van lokale bedrijven beoordeelden in totaal 98 proefpersonen alsof ze kandidaat waren voor een belangrijke baan. De handdruk van al die sollicitanten werd apart beoordeeld. Meer expressief De proefpersonen die volgens de experts een stevige hand gaven, bleken ook het hoogst te scoren in het sollicitatiegesprek. Ze werden door de zakenmensen vaak beoordeeld als meer expressief en geschikt voor de baan. De proefpersonen met een slappere en minder prettige handdruk kregen na het sollicitatiegesprek vaker het stempel minder sociaal of niet zo indrukwekkend. Boek over verleden, heden en toekomst vakbeweging In het boek Twee miljoen leden kijkt Bert Breij, schrijver en socioloog, niet alleen terug op 200 jaar sociale geschiedenis. Samen met de drie vakcentralevoorzitters en 22 huidige voorzitters van FNV, CNV en MHP wordt ook gekeken naar een visie op de toekomst van de vakbeweging. Zonder vakbeweging zou onze verzorgingsstaat er compleet anders hebben uitgezien, stelt hij in zijn boek. Samen zijn de bonden nog steeds goed voor bijna twee miljoen leden. Vandaar de titel van het boek, dat 25 oktober is verschenen. Het wordt uitgegeven door de Vakbondshistorische Vereniging (VHV), die 25 jaar bestaat. Ook voorzitter Paul Koeslag van CNV Publieke Zaak is geïnterviewd. U kunt het boek bestellen via De prijs is 20,- inclusief verzendkosten. Rechtshulp! Vanaf 16 oktober neemt CNV Publieke Zaak alle rechtshulpformaliteiten over. Uw rechtsbijstandverzekering blijft lopen via de OVM. U heeft via uw lidmaatschap van CNV Publieke Zaak automatisch een rechtsbijstandsverzekering, zowel voor juridische conflicten op uw werk als privé. Tot nu toe kreeg u alle informatie over deze rechtshulp, zoals een polisblad en polisvoorwaarden, via de Onderlinge Verzekeringsmaatschappij (OVM). Om het u gemakkelijker te maken hebben wij gezocht naar een andere manier van organiseren, waarbij u dezelfde professionele juridische bijstand kunt verwachten, maar niet belast hoeft te worden met lastige verzekeringspapieren. CNV Publieke Zaak heeft vanaf 16 oktober de formaliteiten die horen bij een rechtsbijstandsverzekering overgenomen van de OVM. Voor u verandert er niets: u blijft gewoon verzekerd via de OVM en u kunt op dezelfde manier als altijd gebruik blijven maken van onze Rechtshulp. MijnVakbond.NL december 2008

9 Kookboek Sociale Innovatie Op het hoofdkantoor van CNV Publieke Zaak is het Kookboek Sociale Innovatie aangeboden aan bestuursleden Eric de Macker en Pieter Oudenaarden van CNV Publieke Zaak. Het kookboek is een initiatief van het Nederlands Centrum voor Sociale Innovatie. In het boek staan allerlei verhalen over en visies op sociale innovatie. Het boek wil organisaties en instellingen inspireren aan de slag te gaan met sociale innovatie en biedt hiervoor de nodige ingrediënten. Bijvoorbeeld: flexibel organiseren, slimmer werken, benutten van talenten van medewerkers en verhoging van werkplezier. Slimmer werken In het boek staat ook een recept van CNV Publieke Zaak voor zelfrijzend bakmeel. Landelijk bestuurder Leon Vincken komt aan het woord over het project Slimmer werken in de zorg. In dit project nemen werknemers zelf het voortouw om met innovatieve ideeën te komen om slimmer te werken. Ingrediënten Leon Vincken geeft in het kookboek ondermeer de volgende ingrediënten om slimmer te werken: vergroten creatieve denkkracht, inzicht in oorzaken knelpunten, communicatie, begrip, betrokkenheid en eigen inbreng zichtbaar effect. Lianne Vorstenbosch overhandigt het kookboek aan Eric de Macker en Pieter Oudenaarden. Care Check: stop uitstroom van starters in de zorg Heeft uw organisatie moeite met het vasthouden van jonge medewerkers? Geef uw organisatie dan op om gratis deel te nemen aan het project Care Check! Een project van CNV Jongeren in samenwerking met CNV Publieke Zaak. CNV jongeren komt langs en gaat met zes tot acht stagiaires en starters uit uw zorginstelling onderzoeken wat zij verwachten en tegenkomen in hun begeleiding en aansturing. Samen met vier tot vijf senior medewerkers gaan zij in drie dagdelen op zoek naar een verbetering omtrent het belangrijkste knelpunt dat naar voren is gekomen. Met de beste oplossing kan de organisatie aan de slag! Het project wordt mogelijk gemaakt door het Ministerie van VWS, CNV Publieke Zaak en CNV Jongeren. Kijk voor meer informatie op of stuur een mail naar CNV Belastingservice 2009 Ook volgend jaar kunnen leden hun belastingaangifte via CNV Belastingservice laten invullen. Alle leden die in 2008 de belastingaangifte op één van de Belastingzittingen hebben laten invullen, krijgen in januari 2009 automatisch het belastingkatern thuis toegestuurd. In dit katern staan alle data en locaties en de voorwaarden van CNV Belastingservice. Alle zittingen komen ook op onze website te staan. Houd onze site in de gaten! Advertentie Vakantieaanbieding Ouddorp aan Zee Gezellige, vijfpersoonsbungalow op kavel van 440 m2 grond, rondom groen. Drie slaapkamers, zit/eetkamer, moderne keuken en sanitair. Berging aanwezig. Huisdieren toegestaan. Huurprijs: Hoogseizoen: 300 per week. Laagseizoen: 200 per week. Meer informatie: de heer R. Struijk, tel MijnVakbond.NL december 2008

10 Wilt u persoonlijk financieel inzicht... en uw toekomstdromen waarmaken? Dit kan met de Inkomensvooruitblik van Loyalis. De Inkomensvooruitblik is een gratis, persoonlijk financieel overzicht dat laat zien waar u staat, nu en in de toekomst. Wat uw droom ook is, met een helder financieel inzicht wordt het realiseren ervan stukken makkelijker. Lees op over de vele voordelen en meld u kosteloos aan. Als welkom ontvangt u een cadeau om uw droom nog iets dichterbij te halen. Je leeft, je verandert. Loyalis verandert met je mee.

11 Mijn Vraag Vraag Vraag u Wat houdt Algemeen Verbindend Verklaring in? Het is zowel voor een vakbond als een werkgeversorganisatie mogelijk om voor een afgesloten cao een algemeen verbindend verklaring (AVV) aan te vragen bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Het ministerie gaat dan bekijken welke bedrijven vallen onder de werkingsfeer van de desbetreffende cao. Ook wordt bekeken of partijen spreken namens 2/3 van deze groep (om zo te bezien of het wel representatief is). Als een cao algemeen verbindend wordt verklaard, dan dienen alle onder de werkingsfeer vallende werkgevers zich te houden aan de desbetreffende cao. Dit biedt werknemers bescherming en daarom is het zogenaamde AVV en van groot belang. Vraag v Mag de bestuurder in de zin van de WOR de OR vragen informatie te verzamelen onder de achterban als er een ontslagprocedure loopt tegen een manager? Aangezien het om een manager gaat heeft de bestuurder in de zin van de WOR wel de plicht om de OR hierover in te lichten. Het is dan aan de OR hoe zij het verder oppakt. De OR heeft het recht om navraag te doen, om zo een duidelijk beeld voor zichzelf te schetsen. De OR mag zich echter niet bezighouden met individuele zaken, ook niet als het om een manager binnen het bedrijf gaat. Heb ik recht op pauze als ik een nachtdienst draai? Voor de nachtdiensten gelden er wat pauzes betreft geen andere regels dan in de dagdiensten. Dat betekent dat ook voor de nachtdiensten recht op pauze bestaat. In onderstaand schema kunt u herleiden per hoeveel uur u recht heeft op een bepaalde pauze. bij meer dan 5,5 uur arbeid per dienst bij meer dan 10 uur arbeid per dienst 30 minuten pauze (eventueel 2 x 15 minuten) 45 minuten pauze (eventueel 3 x 15 minuten) In bepaalde sectoren is het niet altijd mogelijk om een pauze gedurende de nachtdienst in te plannen. Volgens de nieuwe arbeidstijdenwet is het dan wel toegestaan om af te zien van een pauze. In plaats van de gemiddelde 40 uur per week in een periode van 16 weken mag er in dat geval gemiddeld 44 uur per week gewerkt worden in een periode van 16 weken. Tevens geldt dat een nachtdienst niet langer dan 10 uur per dienst mag zijn. Vraag x Hoe zit het nu precies met de proeftijd? Gedurende de proeftijd kunnen zowel de werkgever als de werknemer zonder formaliteiten de arbeidsovereenkomst met onmiddellijke ingang opzeggen. Er gelden dan geen opzegtermijnen, een ontslagvergunning is niet vereist, de bijzondere opzegverboden gelden niet en de opzegging kan niet als nietig of kennelijk onredelijk worden aangemerkt. Afhankelijk van de arbeidsovereenkomst en de duur daarvan bedraagt de proeftijd één of twee maanden. Bij cao kan hier van worden afgeweken, maar de proeftijd kan nooit langer zijn dan twee maanden (ijzeren wet). Voor die gevallen waarin de werknemer langduriger inhoudelijk moet worden beoordeeld kan een tijdelijk contract worden gebruikt. Dan is er geen langere proeftijd nodig. Een proeftijdbeding moet altijd schriftelijk worden overeengekomen. De opzeggende partij moet dat ook schriftelijk doen als de andere partij dat verzoekt. Heeft u een vraag over uw werk, cao, inkomen of het bondslidmaatschap? Leg deze dan voor aan de juridisch medewerkers en bestuurders van CNV Publieke Zaak op het regiokantoor bij u in de buurt. Zie voor de ( )adressen en telefoonnummers pagina 35. Onze deskundigen geven u antwoord! * *Aan deze publicatie kunnen geen rechten worden ontleend. MijnVakbond.NL december

12 Meer aandacht Blijven uitleggen wat je doet A ls je in je werk bloot staat aan agressie, dan moet je er voor oppassen dat dit je geest niet infecteert. Dat je somber wordt, of de kleur in je eigen leven niet meer ziet. Mensen zien de wreedheid van andere mensen en dan is er heel wat zelfdiscipline voor nodig om zelf positief te blijven. Dat zegt gezondheidspsycholoog Heilwine Bakker. Al twaalf jaar staat ze hulpverleners en reddingswerkers bij die te maken hebben met agressie tijdens hun werk. Rugdekking Het zijn vaak de werknemers die geen kant op kunnen met hun frustraties. Wat agressie doet met een mens wordt ernstig onderschat en er is te weinig aandacht voor. Ook van leidinggevenden. Deze mensen hebben een leidinggevende met ruggengraat nodig. Iemand die volledig achter ze staat en ze rugdekking geeft. En niet iemand die zegt dat je het anders had moeten aanpakken. Ik ben nog steeds geschokt over de eenzaamheid van sommige reddingswerkers. Ze kunnen niet delen wat ze meemaken en wat ze voelen. Op het werk wordt er te weinig aandacht aan besteed, ze willen de partner er niet mee belasten en dan wordt er gezwegen. Het maakt echt heel veel uit als er op je werk een klimaat is waar je in alle veiligheid met je problemen terecht kan. Waar erkenning is en waar collega s om je heen staan als er iets ernstigs voorgevallen is. Scheefgroei De meeste mensen die tijdens hun werk te maken krijgen met 12 MijnVakbond.NL december 2008

13 Sla de krant er maar op na of google de woorden agressie en hulpverlener. Het ene bericht volgt na het andere. Uit cijfers blijkt dat twee van de drie werknemers met een publieke taak regelmatig te maken heeft met agressie en geweld. Het gaat om verbaal en fysiek geweld tegen ambulancemedewerkers, brandweermensen, zorg- en hulpverleners, verpleegkundigen, opsporingsambtenaren en ga zo maar door. Wat doet agressie met deze mensen? En wat zijn de gevolgen? Tekst: Tiny Romkema voor agressie Weerbaarheid voor reddingswerkers door drs. Heilwine A.H.M. Bakker ISBN: Heilwine Bakker agressie kunnen daar goed mee omgaan. Een kleine groep krijgt echt fysieke of psychische problemen die zo overduidelijk zijn dat er hulp gezocht wordt. Er is ook een deel dat te maken krijgt met scheefgroei. Het is de bekende druppel. Op een gegeven moment beginnen al die druppels je leven te tekenen. Je krijgt problemen thuis, lusteloosheid, slapeloosheid enz. Het is niet helemaal duidelijk wat de oorzaak hiervan is, maar vaak is het toch terug te leiden naar agressie, onvoorspelbaarheid en dreiging die je in je werk meemaakt. Hulpverlener, reddingswerker, het zijn beroepen waar mensen vatbaar zijn voor scheefgroei, zo zegt Heilwine Bakker. Sociale dienstplicht Dat er steeds meer agressie is tegen medewerkers uit de publieke sector is een maatschappelijk probleem. Volgens Heilwine Bakker is de toename voor een deel het gevolg van het idee dat alles snel en onmiddellijk geregeld moet zijn. Mensen willen een directe bevrediging van hun behoeften. Daarom ondersteunt ze het voorstel voor een sociale dienstplicht voor jongeren. Jongeren moeten meer het idee krijgen dat we de maatschappij samen dragen. Laat ze daarom een tijdje stage lopen bij een ambulance, in een verpleeghuis of bij de politie. Dan kunnen ze met eigen ogen zien dat ze zo hun steentje bijdragen aan de samenleving. Je moet jongeren leren hun verantwoordelijkheid te nemen en door de sociale dienstplicht krijgen ze ook meer begrip voor bijvoorbeeld hulpverleners. En wanneer ouderen jongeren het goede voorbeeld geven is het voor hen makkelijker om aan de goede kant van de streep te blijven. MijnVakbond.NL december

14 Mentale conditie Sommige van onze hulpverleners maken echt gruwelijke dingen mee. Dat is heel erg, maar als je weet hoe je hier mee om kunt gaan, hoeft het verwerken niet een langdurig proces te zijn. Deze gebeurtenissen tekenen je leven, maar je kunt leren er goed mee om te gaan, leren om het leven te leven en het leed te dragen. Je moet als het ware je mentale conditie op peil houden. Ik adviseer mensen die bij mij komen altijd een eigen ritueel te bedenken, om bewust te kunnen schakelen van de rol van werknemer naar privé persoon. Beide rollen vragen heel ander gedrag. Dat werkt vaak heel goed. Sommigen douchen na het werk de dag van zich af, of kleden zich heel zorgvuldig om en stappen daarna heel bewust in een andere rol. Of je fietst naar huis of moet een eind met de auto rijden. Tijdens die reis kun je de dag overdenken en verwerken. Of schrijf dingen op, praat er thuis meer over, zoek ontspanning en praat met collega s. Herstel Als mensen met hun psychische problemen bij mij komen, is het mijn ervaring dat ze binnen drie maanden redelijk hersteld kunnen zijn. Een enkeling is stomverbaasd dat hij of zij beter wordt. Maar vaak zijn de bronnen die hun energie geven en het luisteren naar de eigen behoeften te lang verwaarloosd. Als je door bijvoorbeeld een ritueel je geest meer aandacht geeft, begint die op te bloeien. Als dat proces eenmaal in gang is gezet, hoeft het niet heel lang te duren voordat iemand weer grip op zijn of haar leven krijgt, zegt Heilwine Bakker. Lex Oostenbrink, SENIOR CONTROLEUR BIJ DE VOEDSEL EN WAREN AUTORITEIT Bij ons is het werkoverleg van groot belang. Daar kunnen we praten over de agressiegevallen. Het praten biedt collega s ook herkenning en erkenning. We hebben het ook over onze grenzen. Als je ziet dat je col lega s ook hun grenzen hebben, kun je die van jezelf beter accepteren. Peter van der Vloet, AMBULANCEVERPLEEGKUNDIGE Agressie naar ons toe begint bij de centralist in de meldkamer. Die krijgt de 112 telefoontjes binnen. Mensen claimen soms een ambulance. Dan wordt er geprobeerd in redelijkheid met iemand te praten. Soms lukt dat niet en gaan mensen echt over de rooie. Maar je moet wel beseffen dat een centralist keuzes moet maken. Als je één ambulance beschikbaar hebt en er zijn drie gevallen, dan gaat een ongeluk altijd voor. Ik denk dat we een deel van de problemen met agressie kunnen voorkomen door duidelijker te communiceren. Mensen moeten weten wat ze kunnen verwachten als ze 112 bellen. Duidelijk zijn over de krapte, dat er soms niet genoeg ambulances zijn. Duidelijk zijn over de afwegingen die wij moeten maken, soms in een paar seconden, terwijl het om leven en dood gaat. Een kwartier wachten lijkt heel veel, maar een gebroken been is niet levensbedreigend. Blijven uitleggen dus. Onze eigen veiligheid gaat altijd voor. Soms neem je in de ambulance iemand mee waarvan dat medisch gezien niet noodzakelijk is. Maar dan is het wel beter iemand uit een broeinest van agressie weg te halen voordat de situatie escaleert. Binnen onze organisatie worden veel controles uitgevoerd. Bijvoorbeeld bij slachterijen en op dit moment erg actueel, in de horeca vanwege het rookverbod. Agressie naar ons toe gaat van verbaal naar fysiek geweld, duwen, trekken, slaan, schoppen of dreigen met een mes. Met elke melding van agressie wordt iets gedaan. Met de dader, er wordt aangifte gedaan, maar zeker ook met de collega die erbij betrokken was. Met diegene wordt contact opgenomen en er wordt in een gesprek hulp aangeboden. Er wordt gekeken naar de symptomen van de persoon. Is die rusteloos, slaapt die slecht of zijn er overduidelijke klachten, dan wordt er professionele hulp geboden. De agressie neemt de laatste vijf jaar duidelijk toe. Dit heeft ook te maken met de hoogte van de boetes en het bestraffende karakter van onze bezoeken. Als het met een bedrijf niet goed gaat...ja dan wordt de kans op agressie groter. Murphy Martens, BEWAARDER IN EEN HUIS VAN BEWARING Ik ben al 20 jaar bewaarder en kom heel veel agressie tegen. Dagelijks heb ik te maken met verbaal geweld. Fysiek geweld gelukkig niet dagelijks, maar wel regelmatig. Je staat niet altijd stil bij wat er naar je hoofd geslingerd wordt. Het hoort er bij. De agressie in de huizen van bewaring neemt toe. Dit heeft ook te maken met bezuinigingen. Minder bewaarders op een groep, daardoor minder persoonlijke aandacht, minder tijd om even rustig met iemand te praten. Het is een grote valkuil om door de werkdruk sommige dingen maar te laten gaan en er niet even met een gevangene bij stil te staan. 14 MijnVakbond.NL december 2008

15 Wij bewaarders leven in een machocultuur. Niet over praten, het hoort erbij. Maar ondertussen staan we wel te trillen op onze benen bij fysiek geweld. Maar niet zeggen dat je bang bent. Weglachen, een grap en over tot de orde van de dag. Maar zo werkt het niet. Je ziet dat collega s die betrokken zijn geweest bij fysiek geweld zich voor twee dagen griep ziek melden. Vaak speelt er dan wat anders en moet er even een pas op de plaats gemaakt worden. Even bijtanken. Het is mij ook overkomen. Thuis gebleven om mijn zaakjes zelf op te lossen. Op een gegeven moment heb ik toch aan de bel getrokken en ben ik terechtgekomen bij een therapeut. Dat heeft goed geholpen. Jantje Lolkema, VERPLEEGKUNDIGE IN DE GGZ Je staat niet altijd stil bij wat er naar je hoofd geslingerd wordt Wij krijgen soms dingen naar ons hoofd geslingerd die echt niet kunnen. Ik werk in de GGZ om mensen te helpen en niet om uitgescholden te worden. In ons team is de afspraak dat we een incident altijd bespreken. Je moet er niet te lang mee blijven rondlopen. Je kunt het beter delen en er over praten, dat helpt. Agressie speelt een rol in ons werk, zowel verbaal als non-verbaal. De één kan er makkelijker mee omgaan dan de ander. Gelukkig wordt het erg gestimuleerd er over te praten in de teams. Je moet terug kunnen vallen op je collega s, dat is erg belangrijk. De laatste jaren komt er steeds meer aandacht voor het probleem agressie. Ik heb het idee dat onze leiding ons hierin serieus neemt. Soms heeft het ook te maken met hoe je een cliënt benadert. Als je iemand met respect behandelt heb je al veel gewonnen. Maar als je een houding hebt van ik ben hier de baas, ja, dan kan de reactie ook vervelend zijn. Snelrecht voor geweld tegen werknemers Om agressie tegen werknemers in de publieke sector sneller aan te kunnen pakken gaat het ministerie van Justitie het supersnelrecht toepassen. Het supersnelrecht (berechting binnen drie dagen) is er voor geweld tegen werknemers zoals hulpverleners, ambulancepersoneel en politie. Het supersnelrecht mag worden toegepast bij grote evenementen, grootschalige verstoringen van de openbare orde en bijvoorbeeld risicowedstrijden bij voetbal. Tijdens de komende jaarwisseling zijn in alle grote steden supersnelrechtzittingen. Er is een landelijke norm gemaakt voor de aanpak van agressie tegen werknemers. De norm bestaat uit vier regels: CNV Publieke Zaak heeft met sociale partners een arbocatalogus opgesteld rond agressie en geweld. De catalogus is bedoeld voor de sector gemeenten en is te downloaden op onze website op de sectorpagina Gemeenten. 1. Agressief of gewelddadig gedrag tegen werknemers met een publieke taak wordt niet getolereerd. 2. Geef de professional de ruimte om zijn werk te doen. 3. Volg de aanwijzing van de professional op. 4. Verstoor de (bedrijfs)orde niet. MijnVakbond.NL december

16 Ongewisse toekomst voor person Ed Alberda, manager bij het Centrum voor Werk en Inkomen op de vestiging Venray, gaat binnenkort met pensioen en kijkt terug en vooruit. De nieuwe organisatie CWI-UWV is niet het resultaat van een fusie. Het lijkt meer op een overname door het UWV. Hij zal zelf vanwege zijn toekomstige pensionering niet veel meer merken van de fusie tussen beide organisaties per 1 januari Ik heb wel de nodige zorgen voor het personeel dat overgaat. Er is weliswaar vooralsnog baanzekerheid geboden, maar er moet nog wel 100 miljoen euro bezuinigd worden. Ik vrees voor een verdere inkrimping. Arbeidsbureau Alberda heeft een lange staat van dienst bij het CWI. Hij werkt er al 42 jaar en heeft enorm veel veranderingen meegemaakt. Het oude arbeidsbureau bestaat niet meer en dat zit het kaderlid van CNV Publieke Zaak toch wel dwars. Er is veel cafépraat over het werk van ons. Je hebt er niets aan, dat vind ik zo n gemakkelijke kreet. Het arbeidsbureau heeft wel miljoenen aan een baan geholpen. In 2007 hebben zich nog werkzoekenden gemeld die voor een groot gedeelte ook weer een baan gevonden hebben. Dat zegt toch wel iets. Bedrijfsscholen Wat Alberda jammer vindt is dat veel bedrijven gestopt zijn met de zogenaamde bedrijfsscholen. Dit was een soort leerlingenstelsel waarin bijvoorbeeld lts ers leerervaring opdeden in grote bedrijven. Door geldgebrek is men er mee gestopt. Hierdoor zijn wel jongeren uit de boot gevallen en in verkeerde circuits terechtgekomen, blikt Alberda terug. Ook de Centra van Vakopleiding, de omscholingsinstituten van de overheid, zijn eind jaren 90 gesloten. Erg jammer, zegt Alberda, dit soort modulair onderwijs was uniek. Wil je werkloosheid aanpakken, dan zul je in die richting toch weer iets dergelijks moeten organiseren en het vooral van maatwerk moeten hebben. Deurne Hij begon zijn loopbaan in 1967 op het arbeidsbureau in Den Haag, maar verkaste in 1975 naar het zuidoosten van Nederland: hij werd directeur van het arbeidsbureau in Deurne. Ik voelde me heel erg thuis op die plek. Ik was een spin in het web en had veel contacten met het onderwijs, de overheid en het bedrijfsleven. Halverwege de jaren 90 was de redenatie: de arbeidsmarktproblemen lossen zich beter op als we het aan de markt overlaten. Een misvatting. CWI Eind jaren 90 is het arbeidsbureau opgesplitst. De politiek besloot dat de werklozen die de meeste hulp nodig hadden vermarkt moesten worden. Die gingen naar het nieuwe bedrijf Kliq en alle andere honderden reïntegratiebedrijven. Toen heeft volgens Ed Alberda de politiek toch wel een steek laten vallen. Juist voor deze categorie was overheidshulp nodig. Helaas ging Kliq vrij snel failliet. Begin 2000 ontwikkelde het CWI zich aanvankelijk met een erg beperkte taakstelling. In de loop van de jaren is dit gelukkig uitgegroeid tot een instituut die samen met de diverse partners in veel bredere zin dat actief is op de arbeidsmarkt. Zowel als het gaat om bemiddelen van werklozen als om het oplossen van personeelsproblemen bij werkgevers. Hij hoopt dat er de komende jaren voor dit werk vanuit de politiek meer ondersteuning komt. Met pensioen Als manager van het CWI-kantoor in Venray gaat hij op 1 januari 2009 met pensioen. Hij is dan bijna 65 jaar. De komende fusie van UWV en CWI baart hem wel zorgen. In 2010 gaan er 27 vestigingen dicht van het CWI, maar er moet nog wel 100 miljoen euro bezuinigd worden. Ik ben bang dat we er met deze reorganisatie nog niet zijn. Het is mooi dat iedereen meegaat naar de nieuwe organisatie, maar de toekomst blijft voor veel medewerkers ongewis. 16 MijnVakbond.NL december 2008

17 eel CWI Personeel UWV ook bezorgd Medewerkers van UWV (dat met CWI gaat fuseren) maken zich volgens CNV Dienstenbond ook zorgen om de fusie. Zij zijn bang voor een verdringingseffect en dat er in de nieuwe organisatie en/ of vernieuwing geen plaats meer voor hen zal zijn. CNV-kaderlid Adriaan van Hemert is medewerker Claim WW en heeft al de nodige fusies en reorganisaties bij de uitkeringsinstantie meegemaakt. Ondanks de zorgen is de fusie volgens hem onvermijdelijk. Er is straks geen sprake meer van verschillende schakels; de klant heeft maar met een persoon te maken. Dit was bij Detam ook zo en wordt door de fusie met CWI weer nieuw leven ingeblazen. In overleg met CNV Publieke Zaak is overeengekomen dat CNV Dienstenbond de belangenbehartiging gaat doen van de leden bij de nieuwe organisatie CWI-UWV. Dit betekent dat de leden van CNV Publieke Zaak bij CWI worden overgedragen aan CNV Dienstenbond. Ed Alberda in de vestiging van het kantoor van de CWI in Venray (foto Hans-Joachim Schröter) MijnVakbond.NL december

18 Werknemers weerbaar en wendbaar maken bij agressie HET IS TEGENWOORDIG AAN DE ORDE VAN DE DAG: AGRESSIE TEGEN WERKNEMERS IN DE PUBLIEKE SECTOR. MENSEN DIE AGRESSIE PLEGEN ZIJN DAARBIJ NIET ONDER TE BRENGEN IN EEN BEPAALDE LEEFTIJDSGROEP. JONG EN OUD MAAKT ZICH HIERAAN SCHULDIG. Agressie tegen werknemers zorgt voor veel commotie in de samenleving en voor het slachtoffer zelf. Gevolg is vaak angst, weerzin tegen het werk, weerzin tegen de werkgever of vluchtgedrag. Jammer, want het gaat om toegewijde medewerkers. Vaak ook ontstaat het gevoel dat de agressie persoonlijk bedoeld is. Deze mensen mogen MIJ niet, wordt dan nogal eens gedacht. Het slachtoffer heeft veel last van de agressie en merkt dat de hulpverlening soms tekort schiet. INDIVIDUELE COACHING Middelen als individuele coaching of dilemma counseling kunnen uitstekende instrumenten zijn bij de aanpak van het probleem. Zaak is het daarbij om het slachtoffer het gevoel te geven dat hij/zij gehoord wordt. Het geven van persoonlijke aandacht is noodzakelijk. Slachtoffers voelen zich namelijk vaak in de steek gelaten en eenzaam. NIET PERSOONLIJK Bij dit alles is het belangrijk dat het slachtoffer gaat zien en begrijpen dat de agressie zeker niet persoonlijk is bedoeld. Het is daarom nodig dat werknemers weerbaar zijn tegen agressoren. Hierbij hoort assertiviteit en dat werknemers verbaal geweld een plaats weten te geven. Bijvoorbeeld door het aanleren van de feedbackmethodiek. Hierdoor wordt het slachtoffer meer in staat gesteld een agressieve situatie te neutraliseren. Vooral de ontstane angst verdient veel aandacht. Niet voor niets leiden deze situaties vaak tot een burn-out van het slachtoffer. Angst is meestal de meest slechte raadgever en leidt dan ook tot destructief gedrag. INZET POLITIE De praktijk laat zien dat de inzet van politie niet altijd het gewenste resultaat oplevert. De agressoren ervaren deze inzet meer dan eens als de bekende rode lap op een stier en gaan dus nog harder te keer. De slachtoffers voelen zich daarbij vaak nog meer gebrandmerkt. Bovendien is deze inzet van beschermers slechts een tijdelijke maatregel. En wat gebeurt er daarna? Adviesbureau Kans beschikt over de tools en mensen die in staat zijn om de slachtoffers te helpen en weerbaar te maken. Uiteindelijk gaat het erom dat die weerbaarheid hen helpt te blijven werken. Werknemers denken dat agressie persoonlijk bedoeld is

19 Zorg en Welzijn De meeste mensen vieren Kerstmis gezellig samen met familie en vrienden. Toch moeten er ook mensen gewoon werken tijdens de feestdagen. Verpleegkundige Yvonne van der Vleuten (51) is een van hen. Zij werkt op een afdeling voor dementerende ouderen in zorgcentrum Oversingel in Weesp.,,Ik vind het heel gezellig om met kerst te werken. De huiskamer ademt dan echt die sfeer uit. Verpleegkundige Yvonne van der Vleuten is één van de werknemers die dit jaar met Kerst werkt CNV zet KerstSterren in het zonnetje Kerstliedjes zorgen voor snoezelgevoel Van der Vleuten en haar collega s maken er voor de zeven bewoners van de afdeling voor dementerende ouderen speciale feestdagen van. Het huis is versierd met takken en kerstverlichting, de kerstboom is met de bewoners opgetuigd en er worden liedjes gezongen. Bewoners genieten er van. Wat is het mooi of Hé, het is kerst roepen ze dan. En doordat ze de kerstliedjes herkennen, krijgen ze een snoezelgevoel. Veel bezoek Extra bijzonder is de sfeer doordat er tijdens de feestdagen veel bezoek komt. In de drukke huiskamer geniet men dan van een advocaatje of glaasje wijn. Er zijn ook altijd veel kleinkinderen; hiervan genieten ze echt. En de collega s dragen kerstmutsen met lampjes op hun hoofd of kerstballen in hun oren. Dat wij zo mooi uitgedost zijn, vinden de bewoners fijn. Werken tijdens de feestdagen is overigens niet alleen maar gezellig. Het knallende vuurwerk op oudejaarsavond doet sommige bewoners van zorgcentrum Oversingel herinneren aan de oorlog. De feestdagen hebben zo eigenlijk twee kanten. Aan de ene kant is het vreugde en licht, aan de andere kant kan het beangstigend zijn voor bewoners. Geaccepteerd Van der Vleuten werkt al 34 jaar in de zorg. Haar man en zonen (24 en 26 jaar) zijn dan ook niet anders gewend dan dat mams er niet altijd bij is met de feestdagen. Het is een geaccepteerd feit. Mijn man heeft ook nog nooit gevraagd of ik niet kan ruilen met een collega. Dit jaar moet ik met kerst werken, dus heb ik met oudejaarsavond vrij. Dan ga ik al bedenken wie we kunnen uitnodigen om te komen eten. Ik heb ze thuis ook nooit het gevoel gegeven dat ik zielig ben. Ik weet dat thuis alles goed geregeld is, dus daar hoef ik me geen zorgen over te maken. Oproep: Wie werkt er met Kerst? Kent u iemand die dit jaar gewoon moet werken tijdens de feestdagen? En wilt u diegene in het zonnetje zetten en 500 euro laten verdienen? Laat het ons weten vóór 21 december met motivatie. Uit alle inzendingen worden vijf KerstSterren gekozen die symbool staan voor een groep werkenden met kerst. U kunt dit op verschillende manieren doen: cnvinfo@cnv.nl (onder vermelding van kerststerren ) tel.: (vermeld daarbij dat het om de actie kerststerren gaat) MijnVakbond.NL december

20 CNV Nieuwe vakbondsconsulent! Pieteke de Leeuw, kaderlid van CNV Publieke Zaak, is onlangs vakbondsconsulent geworden. Pieteke de Leeuw is wijkziekenverzorgende bij thuiszorginstelling West Friesland, regio Bolsward. We stelden haar een aantal vragen. Pieteke de Leeuw geeft een presentatie Waarom wil je vakbondsconsulent worden? Ik was al kaderlid van CNV Publieke Zaak en twee keer per jaar hebben we een bijeenkomst van alle CNV-kaderleden in onze organisatie. Tijdens deze bijeenkomsten krijgen we informatie van onze vakbondsconsulent. Per 1 juni 2008 heeft zij gebruik gemaakt van de OBU-regeling en daarmee stopt ook haar consulentschap. Zij zocht vervanging en daarvoor heeft ze mij benaderd. Ik heb er even over na moeten denken, omdat het toch een hele verantwoordelijkheid is. Maar ik vind het belangrijk dat mijn collega s steun krijgen van de vakbond waarvan zij lid zijn. Ik werk als ziekenverzorgende in de thuiszorg en daar is momenteel veel gaande. Indicaties veranderen, bezuinigingen, reorganisaties, fusies. Ook bij onze organisatie is dat aan de orde. Dan is lid van de vakbond zijn toch heel belangrijk. Als ik mijn collega s kan helpen en ondersteunen, dan doe ik dat graag. Je gaat het samen met een collega doen. Waarom? De stap om ja te zeggen tegen het consulentschap was makkelijker toen bleek dat ik het samen met een collega kon doen. Ook zij is al lang kaderlid en bovendien ook nog lid van de OR. We kunnen nu samen overleggen en het voordeel is dat er altijd wel één van ons bereikbaar is. Heb je wat aan de cursus vakbondsconsulent gehad? De cursus vond ik zeer informatief en had ik niet graag willen missen. Het ging vooral over het communiceren en hoe je het doet. Wat je waarneemt, hoort, voelt en hoe je daar mee omgaat. Het Behandelteam van CNV Publieke Zaak voor individuele belangenbehartiging is langs geweest en heeft voorlichting gegeven over haar werkzaamheden en voor welke vragen zij op het regiokantoor klaar zitten. Het is goed te weten wat zij doen en er ook gezichten bij te kennen. Hoe denk je invulling te geven aan het consulentschap? Informatievoorziening naar collega s en met name ook naar nietvakbondsleden. Een luisterend oor hebben en weten wat er speelt in de organisatie. Hoe ervaren collega s veranderingen in de organisatie. Vakbondsconsulenten zijn voor mij ook de ogen en oren en het aanspreekpunt voor de vakbond en andersom voor de collega s. Hoe staat je werkgever tegenover jouw consulentschap? In onze organisatie is de vakbondsconsulent al geruime tijd actief en onze directeur heeft hier altijd positief tegenover gestaan. Onze locatiemanager is erg positief. Wij krijgen van hem de faciliteiten die wij nodig denken te hebben. 20 MijnVakbond.NL december 2008