Virussen(en(kanker( Pathofysiologie(van(viraal(geïnduceerde(kankers(

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Virussen(en(kanker( Pathofysiologie(van(viraal(geïnduceerde(kankers("

Transcriptie

1 11eAntwerpseOncologiedag,28/03/14 Virussen(en(kanker( Pathofysiologie(van(viraal(geïnduceerde(kankers( Prof.(dr.(Filip(Lardon( FaculteitGeneeskundeenGezondheidswetenschappen CentrumvoorOncologischOnderzoek/CenterforOncologicalResearch UniversiteitAntwerpen Virussen Hetisniettoegelatenfiguren,tekstenofbeeldenuitdezevoordrachtovertenemen,tekopiërenen/ ofteverspreiden. ThefiguresarecopyrightprotectedbythefirstauthorsorpublishersasmenNonedinthereferences. TheillustraNonsareonlyintendedforstudentsoftheUniversityofAntwerpandforaOendeesofthe 11eOncologiedag,foreducaNonalpurposes.Nopartofthetext,tablesorfiguresmaybefurther reproducedortransmioed,inanyformorbyanymeans. Eendeelvandefigurenuit/Partofthefiguresfrom: The$biology$of$cancer$ WeinbergRobert GarlandScience,NewYork,2013 ISBN Kanker$biomedisch$bekeken$ BrackeMarc,LardonFilip,VandenberghePeter,VanderkerkenKarin StandaardUitgeverij/WPGUitgeversBelgiënv,Antwerpen,2011cISBN Een$duidelijke$kijk$op$kanker.$Als$een$cel$in$het$lichaam$ontspoort$...$ LardonFilip Standaard Uitgeverij/WPGUitgeversBelgiënv,Antwerpen,2011 ISBN Biology,$Life$on$Earth,$with$Physiology$ AudesirkT,AudesirkG,ByersBE PearsonEducaNon InternaNonal,2008/2014 ISBNISBN0c13c203882cX Virussen

2 Virussen Virussen Virussen Virussen leven? geen cellen(cytoplasma,membranen,... homeostase ribosomen(geensynthese zelfstandigegroeiofreproducne mogelijkheidomenergietegebruikenofopteslaan

3 Virussen leven? wel + enveloppe + proteïnemantel + enzymen + bijzondereproteïnen + DNAofRNA " DNAcvirussen " RNAcvirussenofretrovirussen Virussen Virussen leven? wel enveloppe proteïnemantel enzymen bijzondereproteïnen DNAofRNA geen cellen(cytoplasma,membranen,... homeostase ribosomen(geensynthese zelfstandigegroeiofreproducne mogelijkheidomenergietegebruikenofopteslaan Virussen

4 Virussen Virussenenkanker is(een(virus(oncogeen?( lynschecyclus/lynschvirus lysogene/oncogenevirussen? Virussenenkanker geschiedenis 1908 KøbenhavnsUniversitet kippenleukemie gefilterdagens# transmissie 1909 RockefellerInsNtute NewYork PeytonRous Virussenenkanker Virussenenkanker 1909 RockefellerInsNtuteNewYork PeytonRous 1911 RSV Roussarcomavirus eersteoncogene(retrovirusbeschreven

5 Virussenenkanker Virussenenkanker 1958 experimentenvanteminenrubin chickenembryofibroblasts+rsv # geïmmortaliseerde cel # oncogenetransformane (voor heteerstin$vitro$aangetoond Virussenenkanker # geïmmortaliseerdecel # oncogenetransformane # verliesvancontacnnhibine # gewijzigdemorfologieenfysiologie # clonaleexpansie # tumorvorming( Virussenenkanker 1960 nieuwoncogeenvirusbijkonijnen$papilloma s papillomavirus DNAcvirus

6 Virussenenkanker 1960c... nieuweoncogenednacenrnacvirussen Virussenenkanker polyoma papilloma SV40 papovavirussen polyomavirus#verschillendetumortypesbijmuizen papillomavirus#papilloma s,carcinoma s(hpv SV40#simianvirustype40;apenvirus o eerstgeïdennficeerdalslynschvirus(vacuolesingeïnfecteerdecellen o contaminantvanpolyovirusvaccin( 50 o laterookoncogeentypevirus Virussenenkanker polyoma papilloma SV40 papovavirussen Virussenenkanker papovavirussen hepadnavirussen,adenovirussen herpesvirussen % herpesvirustype1en2:nietoncogeen % EpsteincBarrvirus(EBV:weloncogeen o lymphoma s o nasopharynxtumoren

7 Virussenenkanker papovavirussen hepadnavirussen,adenovirussen herpesvirussen % herpesvirustype1en2:nietoncogeen % EpsteincBarrvirus(EBV:weloncogeen o lymphoma s BurkiO slymphoma voorheteerstbeschreven( 50inOostcAfrika lateronderzoekdoorepsteinenbarr( 64toondenvirale oorsprong Virus(par=cles(in(cultured(lymphoblasts(from(Burki@'s(lymphoma( Lancet$1:702G3,$1964 EpsteinMA,AchongBG&BarrYM UniversityofBristol,England Virussenenkanker hoeenwaaromiseenvirusoncogeen? " rechtstreekseoncogeniciteit " oncoviraalgeïnfecteerdecellenkrijgen bijzonderepathofysiologische eigenschappen anderemorfologie(rond verliesvancontacnnhibine anchorage conatankelijk geïmmortaliseerd(oneindigeproliferane verminderdeatankelijkheidaan mitogenegroeifactoren snelleredeling geen(genenschecontrolemechamismen verhoogdglucosetransport Virussenenkanker is(een(virus(oncogeen?( lynschevirussen oncogenevirussen#ja( hoe(en(waarom(is(een(virus(oncogeen?( " onrechtstreekseoncogeniciteit afweersysteemverzwakkenofomzeilen cirrose secundairestoffen(radicalen... " rechtstreekseoncogeniciteit

8

9 " viraal(geïnduceerde(kankers( blaastumorcellijn>rasgen raoecsarcoomvirus puntmutanes,insernes, translocanes Virussenenkanker virussen(in(de(strijd(tegen(kanker( vaccinanetegenviraalgeïnduceerdekankers (prevennevevaccinane viruscgemedieerdegenenschemanipulanevandekankercel (gentherapie viruscgemedieerdegenenschemanipulanevanafweersysteemcellen (immunotherapie,therapeunschevaccinane Virussenenkanker virussen(in(de(strijd(tegen(kanker( Virussenenkanker

10 Virussenenkanker Virussenenkanker ReferenNes CentrumvoorOncologischOnderzoek CenterforOncologicalResearch(CORE ( LaboratoryofCancerResearchandClinicalOncology LaboratoryofPathology TranslaNonalCancerResearchUnit The$biology$of$cancer$ WeinbergRobert GarlandScience,NewYork,2013 ISBN Kanker$biomedisch$bekeken BrackeMarc,LardonFilip,VandenberghePeter,VanderkerkenKarin StandaardUitgeverij/WPGUitgeversBelgiënv,Antwerpen,2011cISBN Een$duidelijke$kijk$op$kanker.$Als$een$cel$in$het$lichaam$ontspoort$... LardonFilip Standaard Uitgeverij/WPGUitgeversBelgiënv,Antwerpen,2011 ISBN

Oprechte(bezorgdheid(over(het(voortbestaan(van(vele( kangoeroe5(en(wallaby(soorten(

Oprechte(bezorgdheid(over(het(voortbestaan(van(vele( kangoeroe5(en(wallaby(soorten( Oprechtebezorgdheidoverhetvoortbestaanvanvele kangoeroe5enwallabysoorten KangoeroeswerdendoordeBritsewereldreizigerJamesCookin1770ontdekt.Driejaarlaterbrachthij deeerstelevendekangoeroesmeenaarengeland,alseengeschenkvoorkoninggeorgeiii.alsnel

Nadere informatie

BIJLAGE 1: De tekenregels bij gehele en rationale getallen toepassen

BIJLAGE 1: De tekenregels bij gehele en rationale getallen toepassen Bijlage1 1 BIJLAGE1:Detekenregelsbijgeheleenrationalegetallentoepassen Diagnostischetoets Suggestie:geefdediagnostischetoetsopminstensvijfverschillendetijdstippenverspreidinhet eerstetrimester. rekenwerk(beginschooljaar,kanjeeventueelindriekeerlatenoplossen);

Nadere informatie

Inhoudsopgave Inleiding Voor wie is deze brochure? 1. Hepatitis 2. Behandeling medicijnen Alternatieve aanvullende behandelingen

Inhoudsopgave Inleiding Voor wie is deze brochure? 1. Hepatitis 2. Behandeling medicijnen Alternatieve aanvullende behandelingen Inhoudsopgave Inleiding 1 Voor wie is deze brochure? 1 1. Hepatitis B 1 1.1 Wanneer behandelen 1 1.2 Wanneer niet behandelen 2 1.3 Zwangerschap en behandeling 3 2. Behandeling en medicijnen 4 2.1 PEG-interferon

Nadere informatie

LEADING(WITH(THE(BRAIN(IN(MIND

LEADING(WITH(THE(BRAIN(IN(MIND ! " tim a e& toch&nge" LEADING(WITH(THE(BRAIN(IN(MIND" Twee&intensieve&dagen& with%the%brain%in%mind.&& Van%en%met%elkaar%leren%over%een%intrigerend%onderwerp%toegepast%in%een% inspirerend%vakgebied.%%

Nadere informatie

!!! 10!ONMISBARE!ELEMENTEN!VOOR!EEN! OVER!MIJ!PAGINA!! DIE!KLANTEN!RAAKT!!!

!!! 10!ONMISBARE!ELEMENTEN!VOOR!EEN! OVER!MIJ!PAGINA!! DIE!KLANTEN!RAAKT!!! 10ONMISBAREELEMENTENVOOREEN OVERMIJ PAGINA DIEKLANTENRAAKT Jeovermijpaginaismisschienweldebelangrijkstepaginaopjewebsite.Kijkmaareens injewebsitestatistieken:hetisvaakeenvandemeestgelezenpagina s.alseréénplek

Nadere informatie

Deze actie kadert binnen het project SOLABIO-'Soorten en landschappen als dragers voor biodiversiteit', mede gefinancierd door het Europees programma

Deze actie kadert binnen het project SOLABIO-'Soorten en landschappen als dragers voor biodiversiteit', mede gefinancierd door het Europees programma !"#" $% #!&'!()!!$% *!$ + ), -!. /!& $ 0 ( 1 & & $ $ 1 ( #!& #!& #!& &% 2/3*""4 $$%/"32"4 5 ) 66 &. ) #!& ) 7 &, 89 8.9,7 !!:%$ " # $ # % $ & $ ;!!! $!:%$ 1!!! 0 0!!! ;, *!$ *!# + ; *! *!* *!-

Nadere informatie

CELLULAIRE EN MOLECULAIRE PATHOLOGIE

CELLULAIRE EN MOLECULAIRE PATHOLOGIE 10 juni 2012 3 e bachelor arts DEEL A VRAAG 1. 10 PUNTEN Atrofie is een vorm van celadaptatie. Definieer atrofie, bespreek het mechanisme en geef enkele voorbeelden. 1/8 10 juni 2012 3 e bachelor arts

Nadere informatie

Intercellular spread of the transgene product to improve the efficiency of cancer gene therapy Beerens, Anthonius Martinus Johannus

Intercellular spread of the transgene product to improve the efficiency of cancer gene therapy Beerens, Anthonius Martinus Johannus University of Groningen Intercellular spread of the transgene product to improve the efficiency of cancer gene therapy Beerens, Anthonius Martinus Johannus IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the

Nadere informatie

Therapeutische toepassingen voor Angiotensine-(1-7) in hartfalen Ons inzicht in het ontstaan van hartfalen en de mogelijkheden voor therapie zijn in

Therapeutische toepassingen voor Angiotensine-(1-7) in hartfalen Ons inzicht in het ontstaan van hartfalen en de mogelijkheden voor therapie zijn in Samenvatting Therapeutische toepassingen voor Angiotensine-(1-7) in hartfalen Ons inzicht in het ontstaan van hartfalen en de mogelijkheden voor therapie zijn in de afgelopen decennia enorm toegenomen.

Nadere informatie

ENERGIEOMZETTINGEN IN DE CEL

ENERGIEOMZETTINGEN IN DE CEL BOUW VAN DE CEL 1. INLEIDING... 3 2. ONDERDELEN VAN DE CEL...4 2.1. CYTOPLASMA... 4 2.2. CELMEMBRAAN... 5 2.2.1. Functies van het celmembraan...5 2.2.2. Bouw van het celmembraan...5 2.2.3. Transportmogelijkheden

Nadere informatie

Gentherapie samen met stamcellen succesvol tegen leveraandoening Precisie gentherapie

Gentherapie samen met stamcellen succesvol tegen leveraandoening Precisie gentherapie Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Gentherapie samen met stamcellen succesvol tegen leveraandoening

Nadere informatie

Inhoudsopgave Inleiding Wat doet de lever Wat is een virus? Wat is hepatitis? Hepatitis C Hoe wordt hepatitis C overgebracht?

Inhoudsopgave Inleiding Wat doet de lever Wat is een virus? Wat is hepatitis? Hepatitis C Hoe wordt hepatitis C overgebracht? Inhoudsopgave Inleiding 1 Wat doet de lever 1 Wat is een virus? 2 Wat is hepatitis? 2 Hepatitis C 3 Hoe wordt hepatitis C overgebracht? 3 Hoe uit zich een hepatitis C infectie? 5 Hoe verloopt een hepatitis

Nadere informatie

Dr. S. Lanssens Dermatologie UZ Gent

Dr. S. Lanssens Dermatologie UZ Gent Dr. S. Lanssens Dermatologie UZ Gent 20% van de transplantatiepatiënten vindt dat hun levenskwaliteit te lijden heeft onder de huidproblemen 2 Overzicht Huidproblemen door immunodepressiva Cyclosporine

Nadere informatie

DEEL 1. KENMERKEN VAN DE IN DEZE AANVRAAG GEBRUIKTE GGO S EN HUN INTRODUCTIE

DEEL 1. KENMERKEN VAN DE IN DEZE AANVRAAG GEBRUIKTE GGO S EN HUN INTRODUCTIE Milieurisicobeoordeling behorend bij aanvragen voor een introductie in het milieuvergunning voor overige doeleinden vergunning voor veterinaire toepassingen van naakt DNA. DEEL 1. KENMERKEN VAN DE IN DEZE

Nadere informatie

Werkstuk ANW Gentherapie

Werkstuk ANW Gentherapie Werkstuk ANW Gentherapie Werkstuk door een scholier 2605 woorden 27 april 2003 5,8 40 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding Het onderwerp dat wij hebben gekozen is: genezen met gentherapie. Wij hebben voor

Nadere informatie

Docenten aan zet bij taal2013. Op de GSG Leo Vroman

Docenten aan zet bij taal2013. Op de GSG Leo Vroman Docenten aan zet bij taal2013 Op de GSG Leo Vroman Formuleren Bovenbouw GSG Ilsemarie Samson oktober-november 2012 samen met: Bernadet de Keyzer Nederlands Bob Groen MO en Economie Dennis Lensveld Scheikunde

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/23854 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/23854 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/23854 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Marel, Sander van der Title: Gene and cell therapy based treatment strategies

Nadere informatie

Mobiele barcode scanner met geheugen BL1 (ZD) Zeer compacte handscanner op batterijen. Gegevens overdracht via basisstation

Mobiele barcode scanner met geheugen BL1 (ZD) Zeer compacte handscanner op batterijen. Gegevens overdracht via basisstation Mobiele barcode scanner met geheugen BL1 (ZD) Zeer compacte handscanner op batterijen. Gegevens overdracht via basisstation Barcodes 1D: JAN/UPC/EAN incl. add on, Codabar/Nw-7, Code 11, Code 39, Code 93,

Nadere informatie

ERFELIJKE INFORMATIE IN DE CEL

ERFELIJKE INFORMATIE IN DE CEL DE CEL 1. INLEIDING... 3 2. ONDERDELEN VAN DE CEL...4 2.1. CYTOPLASMA... 4 2.2. CELMEMBRAAN... 4 2.2.1. Functies van het celmembraan...5 2.2.2. Bouw van het celmembraan (eenheidsmembraan)...5 2.2.3. Transportmogelijkheden

Nadere informatie

DE TEKST VAN WEBLECTURE I

DE TEKST VAN WEBLECTURE I DE TEKST VAN WEBLECTURE I U ziet hier de CD4-positief lymfocyt. Dit is de belangrijkste regelcel van het immuunsysteem. Het stuurt alle andere immuuncellen aan. U ziet op de buitenkant van deze T-lymfocyt

Nadere informatie

1) Tot de flexorenvan de knie behoort o.a. A) M Soleus B) M Glutaeus maximus C) M Gastrocnemius D) M Vastus medialis. Vragen les 1 fysiologie

1) Tot de flexorenvan de knie behoort o.a. A) M Soleus B) M Glutaeus maximus C) M Gastrocnemius D) M Vastus medialis. Vragen les 1 fysiologie 1) Tot de flexorenvan de knie behoort o.a. A) M Soleus B) M Glutaeus maximus C) M Gastrocnemius D) M Vastus medialis Vragen les 1 fysiologie 2) Aan de spina iliaca anterior superior (sias) hechten vast:

Nadere informatie

OPLEIDING APPLICATIE LEVENSMIDDELENTECHNOLOGIE GRONDSTOFFEN, WARENKENNIS EN MICROBIOLOGIE

OPLEIDING APPLICATIE LEVENSMIDDELENTECHNOLOGIE GRONDSTOFFEN, WARENKENNIS EN MICROBIOLOGIE De afbeelding kan niet worden weergegeven. OPLEIDING APPLICATIE LEVENSMIDDELENTECHNOLOGIE GRONDSTOFFEN, WARENKENNIS EN MICROBIOLOGIE LESSTOF MAP 1 Copyright LSBL Services VOF Ede 50.1 APPLICATIE LEVENSMIDDELENTECHNOLGIE

Nadere informatie

Als nieren falen faalt er veel, maar het leven gelukkig niet, deel 2: Transplantatie

Als nieren falen faalt er veel, maar het leven gelukkig niet, deel 2: Transplantatie Thema: Nierziekten Als nieren falen faalt er veel, maar het leven gelukkig niet, deel 2: Transplantatie Dr. Willem van Son Internist nierarts UMC Groningen Nierfunctievervangende behandeling Kunstnier

Nadere informatie

De hoeveelheden (kilogram of een andere eenheid, naargelang wat het meest relevant is) zijn maar beschikbaar op het kleinste detailniveau (NC8)

De hoeveelheden (kilogram of een andere eenheid, naargelang wat het meest relevant is) zijn maar beschikbaar op het kleinste detailniveau (NC8) De hoeveelheden (kilogram of een andere eenheid, naargelang wat het meest relevant is) zijn maar beschikbaar op het kleinste detailniveau (NC8) 01011010 Hoeveelheid in "Aantal stukken". 01011090 Hoeveelheid

Nadere informatie

Examenprogramma biologie havo

Examenprogramma biologie havo Bijlage 3 Examenprogramma biologie havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein

Nadere informatie

Bijlage II. Een genetisch gemodificeerd micro-organisme wordt ondergebracht in risicoklasse 1 als aan alle volgende criteria voldaan is :

Bijlage II. Een genetisch gemodificeerd micro-organisme wordt ondergebracht in risicoklasse 1 als aan alle volgende criteria voldaan is : Bijlage II " Bijlage 5.51.2 Criteria voor de indeling van genetisch gemodificeerde micro-organismen en organismen in risicoklasse 1 (artikel 5.51.2.1, 2, a) van titel II van het VLAREM) A. Micro-organismen

Nadere informatie

Algemene samenvatting

Algemene samenvatting Algemene samenvatting De mens kan niet zonder zuurstof. De zuurstof die wij inademen wordt vanaf de longen door het bloed naar alle cellen van ons lichaam gebracht. De cellen kunnen deze zuurstof gebruiken

Nadere informatie

Examenprogramma biologie vwo

Examenprogramma biologie vwo Bijlage 4 Examenprogramma biologie vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein

Nadere informatie

Bloed, Afweer en Infectieziekten

Bloed, Afweer en Infectieziekten Bloed, Afweer en Infectieziekten Functies Vervoer van stoffen O 2 van longen naar cellen CO 2 van cellen naar longen Voedingstoffen van de dunne darm naar cellen Ureum van de lever naar de nieren Hormonen

Nadere informatie

A HSV-2 + Adenovirus. MRC-5 + CMV + Rhinovirus

A HSV-2 + Adenovirus. MRC-5 + CMV + Rhinovirus CAT: Virale celkweken Apr. Truus Goegebuer 8 april 2008 Soorten cellijnen Primaire cellijnen: afkomstig van dierlijke (of menselijke) weefselstukjes; kunnen maar 1 of 2x in subcultuur gebracht worden.

Nadere informatie

4,4. Praktische-opdracht door een scholier 2016 woorden 4 november keer beoordeeld

4,4. Praktische-opdracht door een scholier 2016 woorden 4 november keer beoordeeld Praktische-opdracht door een scholier 2016 woorden 4 november 2005 4,4 5 keer beoordeeld Vak ANW Voorwoord Het leven, wat heeft er allemaal met het leven te maken. Het leven is erg ingewikkeld, een goede

Nadere informatie

Virussen als hulpmiddel in de geneeskunde. Afscheidscollege uitgesproken door. Prof.Dr. A.J. van der Eb

Virussen als hulpmiddel in de geneeskunde. Afscheidscollege uitgesproken door. Prof.Dr. A.J. van der Eb Virussen als hulpmiddel in de geneeskunde Afscheidscollege uitgesproken door Prof.Dr. A.J. van der Eb aan de Universiteit Leiden gehouden op 9 april 1999. 1 2 In 1964 begon ik onder leiding van Prof. J.A.

Nadere informatie

ONTWIKKELING VAN DE BIOTECHNOLOGIE

ONTWIKKELING VAN DE BIOTECHNOLOGIE ONTWIKKELING VAN DE BIOTECHNOLOGIE Biotechnologie omvat technieken en productieprocessen waarbij gebruik wordt gemaakt van levende organismen of delen van organismen. Erfelijkheidsmateriaal Friedrich Miescher

Nadere informatie

Aantal bilateraal verhandelde groenestroomcertificaten en gemiddelde prijs

Aantal bilateraal verhandelde groenestroomcertificaten en gemiddelde prijs Statistieken Laatste aanpassing en gemiddelde prijs Dit document bevat gegevens betreffende de bilateraal verhandelde van januari 2006 tot en met 31/8/2011. Het betreft dus certificaten die zijn verhandeld

Nadere informatie

Virussen zonder grenzen

Virussen zonder grenzen Virussen zonder grenzen Prof. Eric Snijder Afdeling Medische Microbiologie Leids Universitair Medisch Centrum 1 Inferno, een kolfje naar mijn hand 2 1 2012... MERS Nature, October 4, 2012 3 Ebola 4 2 Ebola...

Nadere informatie

2 Soorten micro-organismen Bacteriën Gisten Schimmels Virussen Samenvatting 40

2 Soorten micro-organismen Bacteriën Gisten Schimmels Virussen Samenvatting 40 Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 De geschiedenis van de microbiologie 9 1.1 De vroegste historie 9 1.2 Louis Pasteur 12 1.3 Ziekte: door micro-organismen of een straf van God? 14 1.4 De bestrijding van

Nadere informatie

BA Moleculaire Levenswetenschappen Faculteit der Gezondheidswetenschappen

BA Moleculaire Levenswetenschappen Faculteit der Gezondheidswetenschappen BA Moleculaire Levenswetenschappen Faculteit der Gezondheidswetenschappen 2008 Universiteit Maastricht BA Moleculaire Levenswetenschappen Page 1 of 77 Table of content Leven in de biosfeer...4 Computervaardigheden

Nadere informatie

Cytokinen. door dr. A.J.M. van Oosterhout Farmacologie, Faculteit Farmacie Universiteit Utrecht

Cytokinen. door dr. A.J.M. van Oosterhout Farmacologie, Faculteit Farmacie Universiteit Utrecht 108 1 Cytokinen door dr. A.J.M. van Oosterhout Farmacologie, Faculteit Farmacie Universiteit Utrecht 1. Inleiding 108 3 2. Historie 108 3 3. Produktie 108 3 4. Eigenschappen 108 5 5. Meetmethoden 108 6

Nadere informatie

BESCHRIJVENDE STATISTIEK MET GEOGEBRA 4.0

BESCHRIJVENDE STATISTIEK MET GEOGEBRA 4.0 ? BESCHRIJVENDE STATISTIEK MET GEOGEBRA 4.0 R. Van Nieuwenhuyze Hoofdlector wiskunde, lerarenopleiding HUB, Brussel. Auteur Van Basis tot Limiet. roger.van.nieuwenhuyze@skynet.be Roger Van Nieuwenhuyze

Nadere informatie

Examenprogramma biologie havo

Examenprogramma biologie havo Examenprogramma biologie havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A1 Vaardigheden Domein A2 Analyse

Nadere informatie

Gemodificeerd hout in de monumentenzorg

Gemodificeerd hout in de monumentenzorg Gemodificeerd hout in de monumentenzorg SR-outsymposium Restauratiebeurs 14 april 2011 Ir. J.G.M. Creemers SR outverduurzaming is onderdeel van outbescherming wat alle maatregelen omvat die men kan nemen

Nadere informatie

Biologie ( havo vwo )

Biologie ( havo vwo ) Tussendoelen Biologie ( havo vwo ) Biologie havo/vwo = Basis Biologische eenheid Levenskenmerk Uitleggen hoe bouw en werking van onderdelen van een organisme bijdragen aan de functies voeding, verdediging

Nadere informatie

Afdeling Medische Fysiologie

Afdeling Medische Fysiologie Afdeling Medische Fysiologie Medische Fysiologie De afdeling Medische Fysiologie vormt samen met de afdelingen Cardiologie, Experimentele Cardiologie, Cardiothoracale Chirurgie en Longziekten de divisie

Nadere informatie

Blokkendoos KSE. Leergebied Algemene Natuurwetenschappen. Beroepsonderwijs en volwasseneneducatie. Blokkendoos KSE

Blokkendoos KSE. Leergebied Algemene Natuurwetenschappen. Beroepsonderwijs en volwasseneneducatie. Blokkendoos KSE Blokkendoos KSE Leergebied Beroepsonderwijs en volwasseneneducatie Blokkendoos KSE Blokkendoos KSE Leergebied Beroepsonderwijs en volwasseneneducatie Blokkendoos KSE Versie 3 Enschede, juli 2001 Verantwoording

Nadere informatie

Vragen bij paragraaf 5.1 en 5.2

Vragen bij paragraaf 5.1 en 5.2 Vragen bij paragraaf 5.1 en 5.2 1. Geef van onderstaande begrippen een omschrijving. celdifferentiatie overgang van stamcellen in specifieke cellen (specialisatie) katalysator een stof die een bepaalde

Nadere informatie

De basisbiochemie als voorwaarde voor gezondheid. Yvonne van Stigt Master in de klinische Psycho Neuro Immunologie

De basisbiochemie als voorwaarde voor gezondheid. Yvonne van Stigt Master in de klinische Psycho Neuro Immunologie De basisbiochemie als voorwaarde voor gezondheid Yvonne van Stigt Master in de klinische Psycho Neuro Immunologie Even voorstellen Yvonne van Stigt Master in de klinische Psycho Neuro Immunologie Docent

Nadere informatie

De overeenkomsten tussen de ziekte van Parkinson en de ziekte van Huntington

De overeenkomsten tussen de ziekte van Parkinson en de ziekte van Huntington Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Succesvolle gentherapiestudie bij de ziekte van Parkinson geeft

Nadere informatie

Mitose is een ander woord voor gewone celdeling. Door gewone celdeling blijft het aantal chromosomen in lichaamscellen gelijk (46 chromosomen).

Mitose is een ander woord voor gewone celdeling. Door gewone celdeling blijft het aantal chromosomen in lichaamscellen gelijk (46 chromosomen). Samenvatting door M. 1493 woorden 28 februari 2014 5 5 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Genotype en fenotype Veel eigenschappen zijne erfelijk. Je hebt deze eigenschappen geërfd van

Nadere informatie

Beschikking GGO IM-MV _000

Beschikking GGO IM-MV _000 Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat > Retouradres: RIVM/VSP/BGGO, Postbus 1, 3720 BA Bilthoven. RIVM/VSP/Bureau GGO Antonie van Leeuwenhoeklaan 9 Postbus 1 3720 BA Bilthoven www.ggovergunningverlening.nl

Nadere informatie

MODULETOETS 4 Eenvoudige Functies 20 minuten

MODULETOETS 4 Eenvoudige Functies 20 minuten MODULETOETS 4 Eenvoudige Functies 20 minuten Met deze moduletoets test u of u de opties geleerd uit het Praktijkboek kunt toepassen. Deze moduletoets is een prima voorbereiding op het Microsoft Office

Nadere informatie

Review: Minder onderwijzen, meer leren (HGW 2.0)

Review: Minder onderwijzen, meer leren (HGW 2.0) Review: Minder onderwijzen, meer leren (HGW 2.0) Als leerkracht en intern begeleider wil ik blijven ontwikkelen. Dit doe ik mede door vakliteratuur te lezen. Van kleuter tot zorg; er komen verschillende

Nadere informatie

Eindexamen biologie vwo 2011 - II

Eindexamen biologie vwo 2011 - II Herprogrammeren van alvleeskliercellen Diabetes mellitus (suikerziekte) is een ernstige ziekte die op termijn kan leiden tot aandoeningen aan de nieren, ogen, voeten en hart en bloedvaten. Er zijn verschillende

Nadere informatie

Lijst vragen MONDELING EXAMEN

Lijst vragen MONDELING EXAMEN Academiejaar: 2009-2010 Basisopleiding: Bachelor BIOMEDISCHE LABTECHNOLOGIE Afstudeerrichting: ALLE OPTIES Module: BLT 11 Immunologie en virologie Partim: Semester: 3 Lector: Virologie Nicole Kellner Lijst

Nadere informatie

Praktische opdracht Biologie Gentherapie?

Praktische opdracht Biologie Gentherapie? Praktische opdracht Biologie Gentherapie? Praktische-opdracht door een scholier 2859 woorden 22 mei 2001 5,9 49 keer beoordeeld Vak Biologie Is er een toekomst voor gentherapie? Inleiding. Wij wilden ons

Nadere informatie

Basismechanismen*van* tumoren*

Basismechanismen*van* tumoren* 10 e $Antwerpse$Oncologiedag$ De$evolu7e$van$de$oncologie$in$de$voorbije$10$jaar$ Basismechanismen*van* tumoren* Prof.*dr.*Filip*Lardon* * Centrum(voor(Oncologisch(Onderzoek((CORE)( Universiteit(Antwerpen,(Fac.(Geneeskunde(en(Gezondheidswetenschappen(

Nadere informatie

Mitochondriële ziekten

Mitochondriële ziekten Mitochondriële ziekten Erfelijkheid NCMD Het Nijmeegs Centrum voor Mitochondriële Ziekten is een internationaal centrum voor patiëntenzorg, diagnostiek en onderzoek bij mensen met een stoornis in de mitochondriële

Nadere informatie

Afsluitende les. Leerlingenhandleiding. DNA-onderzoek en gentherapie

Afsluitende les. Leerlingenhandleiding. DNA-onderzoek en gentherapie Afsluitende les Leerlingenhandleiding DNA-onderzoek en gentherapie Inleiding In de afsluitende les DNA-onderzoek en gentherapie zul je aan de hand van een aantal vragen een persoonlijke en kritische blik

Nadere informatie

I want to live forever...

I want to live forever... 2a. GENEN EN INLEIDING MUtATIES I Want To Live Forever 2a. Genen en mutaties Je bent onderzoeker in het LifeSpan project. Net als alle andere leerlingen in de klas doe je onderzoek naar veroudering. Jouw

Nadere informatie

Het nut van de juiste voedselcombinaties

Het nut van de juiste voedselcombinaties Het nut van de juiste voedselcombinaties De mens heeft een spijsverteringstelsel van een fructivoor en niet van een omnivoor, dat wil zeggen dat de mens voorzichtig moet zijn met het eten van voedsel voor

Nadere informatie

6,5. Werkstuk door een scholier 1758 woorden 1 november keer beoordeeld. Verzorging. Inhoud:

6,5. Werkstuk door een scholier 1758 woorden 1 november keer beoordeeld. Verzorging. Inhoud: Werkstuk door een scholier 1758 woorden 1 november 2003 6,5 46 keer beoordeeld Vak Verzorging Inhoud: -Inleiding; -Oorzaak van een HIV-infectie; -Vermenigvuldiging van dit virus; -Diagnose van een HIV-infectie;

Nadere informatie

Samenvatting. Etiologie. samenvatting

Samenvatting. Etiologie. samenvatting Samenvatting Hoofdstuk 1 is een algemene inleiding op dit proefschrift. Luchtweginfecties zijn veel voorkomende aandoeningen, die door een groot aantal verschillende virussen en bacteriën veroorzaakt kunnen

Nadere informatie

Basiskennis en Basisvaardigheden IV (404)

Basiskennis en Basisvaardigheden IV (404) ASISKENNIS EN ASISVAARDIGHEDEN IV 404 asiskennis en asisvaardigheden IV (404) SCHEIKUNDE 404.01 De kandidaat kan het scheiden van mengsels in verschillende zuivere stoffen 404.02 De kandidaat kan de opbouw

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting De rol van proteïne kinase A in de vorming van galkanaaltjes door levercellen Een mens is opgebouwd uit cellen. Iedere cel is omgeven door een membraan die de inhoud van de cel

Nadere informatie

Vaccinatie tegen HPV voor meisjes. Rijksvaccinatieprogramma

Vaccinatie tegen HPV voor meisjes. Rijksvaccinatieprogramma Vaccinatie tegen HPV voor meisjes Rijksvaccinatieprogramma Waarom vaccineren tegen HPV? Als je je laat vaccineren tegen HPV, ben je goed beschermd tegen baarmoederhalskanker. Elk jaar krijgen ongeveer

Nadere informatie

Cancer genes the good, the bad and the ugly. Peter Vandenberghe Centrum Menselijke Erfelijkheid Hematologie, IG, UZ Leuven

Cancer genes the good, the bad and the ugly. Peter Vandenberghe Centrum Menselijke Erfelijkheid Hematologie, IG, UZ Leuven Cancer genes the good, the bad and the ugly Peter Vandenberghe Centrum Menselijke Erfelijkheid Hematologie, IG, UZ Leuven Cancer genes the good, the bad and the ugly Kanker, eindstadium van een meerstappenproces

Nadere informatie

Dr. H.J. (Erik) Hulzebos, Medisch Fysioloog (sport) Fysiotherapeut

Dr. H.J. (Erik) Hulzebos, Medisch Fysioloog (sport) Fysiotherapeut Sportmedisch Symposium Utrecht Marathon Dr. H.J. (Erik) Hulzebos Klinisch inspanningsfysioloog (sport)fysiotherapeut Universitair Medisch Centrum Utrecht h.hulzebos@umcutrecht.nl Dr. H.J. (Erik) Hulzebos,

Nadere informatie

GESCHIEDENIS v/d VIROLOGIE. Adolf Eduard MAYER (1843-1942)

GESCHIEDENIS v/d VIROLOGIE. Adolf Eduard MAYER (1843-1942) www.virologie.be GESCHIEDENIS v/d VIROLOGIE Adolf Eduard MAYER (1843-1942) GESCHIEDENIS v/d VIROLOGIE Ziek blad vermalen Sap op gezond blad: wordt ook ziek Overdraagbare ziekte! Adolf Eduard MAYER (1843-1942)

Nadere informatie

Sam envatting. Samenvatting

Sam envatting. Samenvatting Sam envatting Samenvatting Een aantal structureel verschillende m oleculen kunnen biosurfactant activiteit hebben. De bekendste van deze m oleculen zijn lipopeptiden en glycolipiden.biosurfactanten worden

Nadere informatie

Bescherm je kind tegen infectieziekten. Rijksvaccinatieprogramma

Bescherm je kind tegen infectieziekten. Rijksvaccinatieprogramma Bescherm je kind tegen infectieziekten Rijksvaccinatieprogramma Bescherm je kind tegen ernstige infectieziekten Bijna alle kinderen in Nederland worden gevaccineerd tegen ernstige infectieziekten. Daarom

Nadere informatie

TOESTEMMINGSVERKLARING.VOOR.DEELNAME.AAN.HET.ONDERZOEK.

TOESTEMMINGSVERKLARING.VOOR.DEELNAME.AAN.HET.ONDERZOEK. BesteMevrouw,Mijnheer, MijnnaamisAnnVanDeuren.Ikbeneen23

Nadere informatie

Het vaccin waarmee de meisjes worden geïnjecteerd, beschermt onder andere tegen HPV18.

Het vaccin waarmee de meisjes worden geïnjecteerd, beschermt onder andere tegen HPV18. Examentrainer Vragen HPV-vaccinatie Baarmoederhalskanker is een vorm van kanker die relatief vaak voorkomt bij vrouwen. De ziekte kan zijn veroorzaakt door een infectie met het humaan papillomavirus (HPV).

Nadere informatie

in de route kunnen activeren. Een groep van enzymen die ook deel uitmaken van deze cascade zijn de mitogen-activated protein kinases (MAP kinases).

in de route kunnen activeren. Een groep van enzymen die ook deel uitmaken van deze cascade zijn de mitogen-activated protein kinases (MAP kinases). Samenvatting Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 1 geeft een algemene introductie tot de immuunresponsen die worden opgewekt door helminthen; wormen, waarvan de meeste soorten parasitair zijn. Twee typen zijn te onderscheiden:

Nadere informatie

!!!!! !!!!!!!!!!!!!!!! Kies er 1. Voorkom de meest gemaakte fout die potentiële klanten wegjaagt! !!!!!!!!! Door!Nick Bijl,%oprichter%Klantpasta.

!!!!! !!!!!!!!!!!!!!!! Kies er 1. Voorkom de meest gemaakte fout die potentiële klanten wegjaagt! !!!!!!!!! Door!Nick Bijl,%oprichter%Klantpasta. Kies er 1. Voorkom de meest gemaakte fout die potentiële klanten wegjaagt DoorNick Bijl,%oprichter%Klantpasta.nl% De situatie. Eennieuwebezoekerlandtopjewebsite.Hetisnietzomaareen bezoeker,neenee ditiseenpotentiële)klant.maar,deze

Nadere informatie

Doorbraak in onderzoek naar ME

Doorbraak in onderzoek naar ME Doorbraak in onderzoek naar ME Gezaghebbende Amerikaanse overheidsinstanties hebben opnieuw bij MEpatiënten een virus aangetroffen. Al eerder berichtte EenVandaag over de ontdekking van het XMRV-virus

Nadere informatie

CBRN-DREIGING: DE NIEUWE UITDAGINGEN. CBRN-dag. 3 oktober 2017 Maj. O. ROUSSEAU

CBRN-DREIGING: DE NIEUWE UITDAGINGEN. CBRN-dag. 3 oktober 2017 Maj. O. ROUSSEAU CBRN-DREIGING: DE NIEUWE UITDAGINGEN CBRN-dag 3 oktober 2017 Maj. O. ROUSSEAU Doelstelling To inform about the evolution of the CBRN threat and the new challenges which have arisen. Informeren over de

Nadere informatie

Verteren en fermenteren. havo/vwo 3-4

Verteren en fermenteren. havo/vwo 3-4 Verteren en fermenteren havo/vwo 3-4 Bij onze spijsvertering en voedselproductie spelen microben een belangrijke rol. Het gebruik van microben om voedsel te maken, heet fermentatie. Veel van ons eten en

Nadere informatie

Samenvatting ANW Synthese - het genenpaspoort - DNA als persoonskenmerk

Samenvatting ANW Synthese - het genenpaspoort - DNA als persoonskenmerk Samenvatting ANW Synthese - het genenpaspoort - DNA als persoonskenmerk Samenvatting door een scholier 1983 woorden 21 maart 2002 5,8 52 keer beoordeeld Vak Methode ANW ViaDELTA Paragraaf 5.1: Van uniek

Nadere informatie

Samenvatting: Doelgerichte behandeling van kanker door gentherapie

Samenvatting: Doelgerichte behandeling van kanker door gentherapie Chapter Samenvatting: Doelgerichte behandeling van kanker door gentherapie WM Gommans, 1 PMJ McLaughlin, 2 HJ Haisma 1 en MG Rots 1 1 Department of Therapeutic Gene Modulation, University Center for Pharmacy,

Nadere informatie

Gezondheid & Voeding

Gezondheid & Voeding Ontgiften is belangrijk, detoxen met appelazijn reinig je lichaam Ontgiften en reinigen van je lichaam is de manier om gezond en fit te blijven en om ziekten te voorkomen en tegen te gaan. Zeker in deze

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting MOLECULAIRE OORZAKEN VAN KANKER Het menselijk lichaam bestaat uit ongeveer 10 14 cellen. Bijna al deze cellen bevatten de complete blauwdruk van het menselijk lichaam in de vorm van DNA, het molecuul dat

Nadere informatie

Samenvatting Biologie H7 erfelijkheid

Samenvatting Biologie H7 erfelijkheid Samenvatting Biologie H7 erfelijkheid Samenvatting door een scholier 1875 woorden 23 juni 2016 4,6 5 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Inhoud Paragraaf 1: Verschillen tussen mensen 2 Begrippen

Nadere informatie

9. Nederlandse Samenvatting

9. Nederlandse Samenvatting 9. Nederlandse Samenvatting Cellen in ons lichaam zitten niet alleen. Iedere cel is omgeven door andere cellen en een fiber netwerk genaamd de extracellulaire matrix (ECM). Dit netwerk geeft structuur

Nadere informatie

Naam. Nummer:. Klas. Datum.

Naam. Nummer:. Klas. Datum. ([FHOKHUKDOLQJVRHIHQLQJHQ Naam. Nummer:. Klas. Datum. 1 Vergelijk de vensters van Excel en Word Open Microsoft Word. Als het werkvenster leeg is, open je een nieuw document. Open Microsoft Excel. Als het

Nadere informatie

DOWNLOAD OR READ : ZIEKTE LOT EN KANS AANLEG VOORKOMING EN THERAPIE VAN TUMORVORMENDE ZIEKTEN IN HET BIJZONDER KANKER PDF EBOOK EPUB MOBI

DOWNLOAD OR READ : ZIEKTE LOT EN KANS AANLEG VOORKOMING EN THERAPIE VAN TUMORVORMENDE ZIEKTEN IN HET BIJZONDER KANKER PDF EBOOK EPUB MOBI DOWNLOAD OR READ : ZIEKTE LOT EN KANS AANLEG VOORKOMING EN THERAPIE VAN TUMORVORMENDE ZIEKTEN IN HET BIJZONDER KANKER PDF EBOOK EPUB MOBI Page 1 Page 2 bijzonder kanker ziekte lot en kans pdf bijzonder

Nadere informatie

BA Moleculaire Levenswetenschappen Faculteit der Gezondheidswetenschappen

BA Moleculaire Levenswetenschappen Faculteit der Gezondheidswetenschappen BA Moleculaire Levenswetenschappen Faculteit der Gezondheidswetenschappen 2008 Universiteit Maastricht BA Moleculaire Levenswetenschappen Page 1 of 89 Table of content Microscopie... 4 GLP Kennismaking

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting NL Het omleiden van signaaltransductie routes door HCMV-gecodeerde GPCRs G-eiwit gekoppelde receptoren (GPCRs) vormen een grote groep membraan receptoren die gekarakteriseerd worden door de aanwezigheid

Nadere informatie

DE CEL - SUBMICROSCOPISCH

DE CEL - SUBMICROSCOPISCH DE CEL - SUBMICROSCOPISCH 1. INLEIDING...3 2. ONDERDELEN VAN DE CEL...4 2.1. CYTOPLASMA...4 2.2. CELMEMBRAAN...5 2.2.1. Functies van het celmembraan...5 2.2.2. Bouw van het celmembraan...5 2.2.3. Transportmogelijkheden

Nadere informatie

Levering Het drukken is gebonden aan een strikte tijd-leveringsgarantie. Indien voor 12.00 uur besteld worden de kaarten nog dezelfde dag verzonden.

Levering Het drukken is gebonden aan een strikte tijd-leveringsgarantie. Indien voor 12.00 uur besteld worden de kaarten nog dezelfde dag verzonden. 01 Rouwkaart vierkant - 300x150mm (Dubbelzijdig) 300x150mm Gevouwen formaat 150x150mm werk en enveloppen BioTop 160 grams 81,15 96,96 112,77 128,58 144,38 223,43 302,47 381,52 539,60 697,69 250 grams 82,52

Nadere informatie

Prof.dr. Epie Boven Medisch oncoloog

Prof.dr. Epie Boven Medisch oncoloog Prof.dr. Epie Boven Medisch oncoloog Nieuwe antikanker medicijnen, hoge kosten Waarom ontsporen cellen in ons lichaam? De normale cel bevat 46 chromosomen, ook wel DNA genoemd - het DNA vormt ons genetisch

Nadere informatie

Celtherapie. Celtherapie. Celtherapie. Risico s. Isabelle Huys

Celtherapie. Celtherapie. Celtherapie. Risico s. Isabelle Huys Cel- en gentherapie als geneesmiddel? Isabelle Huys Faculteit Farmaceutische Wetenschappen K.U.Leuven (Belgium) Isabelle.huys@law.kuleuven.be Heart heals heart lung heals lung spleen heals spleen like

Nadere informatie

Samenvatting Biologie B2

Samenvatting Biologie B2 Samenvatting Biologie B2 Samenvatting door Jacco 2000 woorden 22 mei 2018 10 1 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou 1. Wat kun je doen met DNA DNA bevat eigenschappen over een organisme.

Nadere informatie

VKP 13-C01-132 2,25. Omschrijving NL. Rube "joepie, je verjaardag" Barcode picture

VKP 13-C01-132 2,25. Omschrijving NL. Rube joepie, je verjaardag Barcode picture 13-C01-132 Rube "joepie, je verjaardag" 1 13-C02-155 Rube & Rutje "gefeliciteerd" 2 13-C03-137 Rutje "joepie, je verjaardag" 3 13-C04-136 Rube "gefeliciteerd" 4 13-C05-149 Rutje "Hoera je verjaardag" 5

Nadere informatie

5 Kantoor - Klantendienst (2015-2016)

5 Kantoor - Klantendienst (2015-2016) 5 - Klantendienst (2015-2016) NEW BACKBONE 3 LEERWERKBOEK NIEUW 2015 (isbn:9789028978034) ME & COMPANY 5 KEUZEMODULES KLANTENDIENST LEERWERKBOEK (isbn:9789030666066) ME & COMPANY 5 OFFICE BASIS LEERLINGPAKKET

Nadere informatie

! Sociaal!Vitaal! Lesplannen(voor(beweeglessen(

! Sociaal!Vitaal! Lesplannen(voor(beweeglessen( SociaalVitaal Lesplannen(voor(beweeglessen( Ontwikkeld(door( ( Ontwikkelddoor MariëlleTrompenMarthaHofman 6 2014 InsamenwerkingmetStichtingGALM (YldauDijkstraenMathieudeGreef) ( ( Colofon DezelesplannenzijnbedoeldvoordeelnemersaandetrainingSociaalVitaal.Dezedocentenkunnen

Nadere informatie

Biotechnologische behandelingen in ontwikkeling

Biotechnologische behandelingen in ontwikkeling Susan Peters, MSc Biotechnologische behandelingen in ontwikkeling De gezondheidszorg zal door de medische biotechnologie ingrijpend veranderen. Kennis over DNA schept mogelijkheden om heel gericht eigenschappen

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/42996 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Gram., A.M. Title: Mechanisms of immune evasion in Epstein-Barr virus infection

Nadere informatie

Bijlage VMBO-GL en TL 2004

Bijlage VMBO-GL en TL 2004 Bijlage VMBO-GL en TL 2004 tijdvak 1 BIOLOGIE CSE GL EN TL BIOLOGIE VBO-MAVO-D Deze bijlage bevat informatie. 400009-1-586-543b BIOTECHNOLOGIE INFORMATIE 1 OUDE TECHNIEKEN Al eeuwen gebruiken mensen organismen

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 3 + 4

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 3 + 4 Samenvatting Biologie Hoofdstuk 3 + 4 Samenvatting door een scholier 1472 woorden 23 oktober 2007 6,5 24 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Hoofdstuk 3 - Genetica Homologe chromosomen

Nadere informatie